ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΗΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ρνιή Γηνίθεζεο θαη Οηθνλνκίαο Σκήκα Λνγηζηηθήο

Transcript

1 ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΗΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ρνιή Γηνίθεζεο θαη Οηθνλνκίαο Σκήκα Λνγηζηηθήο Θέκα πηπρηαθήο εξγαζίαο: Δθπαηδεπηηθή Σερλνινγία Δθαξκνγέο ηεο πιεξνθνξηθήο θαη ηνπ δηαδηθηχνπ ζηελ εθπαίδεπζε Τπνβιεζείζα ζηνλ θαζεγεηή Καδαλίδε Ησάλλε Απφ ηελ ζπνπδάζηξηα Βιάρνπ ζενδνζία

2 Πεξηερόκελα Δηζαγσγή εθπαηδεπηηθή ηερλνινγία Δθαξκνγέο λέσλ ηερλνινγηψλ ζηελ εθπαίδεπζε Ο ειεθηξνληθφο ππνινγηζηήο ζηελ εθπαίδεπζε Χο ειεθηξνληθή βηβιηνζήθε Χο πξνζνκνησηήο Χο ρψξνο έθθξαζεο Ζ αμηνπνίεζε ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ ζηελ εθπαίδεπζε Σν δηαδίθηπν ζηελ εθπαίδεπζε Σν δηαδίθηπν παξέρεη Νέεο δπλαηφηεηεο επηθνηλσλίαο κεηαμχ ησλ ζρνιείσλ, ησλ αηζνπζψλ δηδαζθαιίαο, ησλ εθπαηδεπφκελσλ θαη ησλ εθπαηδεπηηθψλ Μεγάιε επθνιία φζσλ αθνξά ηελ αλαδήηεζε θαη πξφζβαζε ζε θάζε είδνπο πιεξνθνξίεο Σα κέζα γηα ηελ δεκνζίεπζε θαη δεκνζηνπνίεζε εξγαζηψλ θαη εγγξάθσλ κε ζπλερψο απμαλφκελν αλαγλσζηηθφ θνηλφ Ζ δπλακηθή ηνπ δηαδηθηχνπ ζηελ εθπαίδεπζε Ζ αμηνπνίεζε ηνπ δηαδηθηχνπ ζηελ εθπαίδεπζε Δθπαηδεπηηθέο εθαξκνγέο ηεο πιεξνθνξηθήο θαη ηνπ δηαδηθηχνπ Δθπαίδεπζε ζηεξηδόκελε ζηελ πιεξνθνξηθή θαη ην δηαδίθηπν Νέεο κνξθέο εθπαίδεπζεο Πιενλεθηήκαηα ησλ λέσλ κνξθψλ εθπαίδεπζεο Πεξηνξηζκνί ηεο εθπαίδεπζεο πνπ θαηαξγνχληαη ε πνηνπ απεπζχλεηε ε εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε ε φιεο ηηο βαζκίδεο εθπαίδεπζεο ε άηνκα κε εηδηθέο αλάγθεο Ζ ειεθηξνληθή κάζεζε θαη εθπαίδεπζε απφ απφζηαζε Ζιεθηξνληθή κάζεζε 28 2

3 Πξφηππα ειεθηξνληθήο κάζεζε Σα θχξηα θνηλνηηθά κέζα γηα ηελ εθαξκνγή ηεο ειεθηξνληθήο κάζεζεο Δλζσκάησζε ηεο Αλνηθηήο θαη Δμ Απνζηάζεσο Δθπαίδεπζεο ζηε δηδαζθαιία θαη ηε κάζεζε Ζ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε Ζ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε ζην παξειζφλ Σα κέζα ηεο εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο Σα ραξαθηεξίζηεθα ηεο εθπαίδεπζεο απφ απφζηαζε Σξφπνη επηθνηλσλίαο ζηελ εθπαίδεπζε απφ απφζηαζε χγρξνλε επηθνηλσλία Αζχγρξνλε επηθνηλσλία Σα πιενλεθηήκαηα απφ ηελ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο Σα κεηνλεθηήκαηα ηεο εθπαίδεπζεο απφ απφζηαζε Μνξθέο ειεθηξνληθήο κάζεζεο θαη εθπαίδεπζεο από απόζηαζε Απηνδηδαζθαιία Αζχγρξνλε ζπλεξγαζία ή αζχγρξνλε εθπαίδεπζε Γεληθά ραξαθηεξίζηεθα Έλλνηα αζχγρξνλεο εθπαίδεπζε Πιενλεθηήκαηα θαη κεηνλεθηήκαηα ηεο αζχγρξνλεο εθπαίδεπζεο χγρξνλε ζπλεξγαζία ή ζχγρξνλε εθπαίδεπζε ή εηθνληθή ηάμε Γεληθά ραξαθηεξηζηηθά Έλλνηα ηεο ζχγρξνλεο εθπαίδεπζεο Ακθίδξνκε επηθνηλσλία Μνλφδξνκε επηθνηλσλία Πιενλεθηήκαηα θαη κεηνλεθηήκαηα ζχγρξνλεο εθπαίδεπζεο Αζύγρξνλε εθπαίδεπζε Πιαηθφξκα αζχγρξνλεο ηειεθπαίδεπζεο e-class Πξνζζήθε δηαρεηξηζηηθψλ εξγαιείσλ. 51 3

4 5.3. Δγγξαθή κέζσ ππεξεζηψλ θαηαιφγνπ πγγξαθή ππνζηεξηθηηθνχ πιηθνχ θαη νδεγψλ Υαξαθηεξηζηηθά Σα ζηνηρεία πνπ ζπλζέηνπλ έλα ςεθηαθφ κάζεκα ύγρξνλε εθπαίδεπζε Δηθνληθή ηάμε Βαζηθoί παξάγνληεο κηαο εηθνληθήο ηάμεο είλαη νη έμεο Υαξαθηεξηζηηθά ινγηζκηθνχ Καηάιιειν εθπαηδεπηηθφ ινγηζκηθφ Απαηηνχκελν ινγηζκηθφ Απαηηνχκελνο εμνπιηζκφο Νέεο κνξθέο εθπαίδεπζεο ζηελ εθπαίδεπζε ησλ εξγαδνκέλσλ Ζ ηειεθπαίδεπζε Σα πιενλεθηήκαηα ηεο ηειεθπαηδεπζεο Σερλνινγίεο ηεο Σειεθπαίδεπζε Μνληέια νξγάλσζεο δηαδηθηπαθώλ καζεκάησλ Μνληέιν κεηαβίβαζεο ηεο δηδαζθαιίαο θαη ηεο κάζεζεο Δπνηθνδνκεηηθφ κνληέιν Κνηλσληθν-πνιηηηζκηθφ κνληέιν Μνληέιν «Πεξηερφκελν θαη Τπνζηήξημε» Μνληέιν «Πεξηηπιηγκέλν Πεξηερφκελν» Οινθιεξσκέλν Μνληέιν πκπεξάζκαηα. 72 Παξάξηεκα 1: Γισζζάξην λέσλ κνξθψλ εθπαίδεπζεο.74 Παξάξηεκα 2: θαηάινγνο ινγηζκηθψλ Παξάξηεκα 3: πιαηθφξκεο ηειεθπαίδεπζεο...82 Βηβιηνγξαθία..83 4

5 Δηζαγσγή ηελ ζχγρξνλε θνηλσλία, ηα άηνκα πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη κέζα ζε αχηε θαινχληαη λα δήζνπλ ζε κηα ηδηαίηεξα απαηηεηηθή θνηλσλία πνπ ηελ ραξαθηεξίδεη ε κεηαβίβαζε απφ ηελ βηνκεραληθή επνρή, ζηελ επνρή ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ ηεο πιεξνθνξηθήο θαη ησλ επηθνηλσληψλ. Ζ κεηαβίβαζε απηή ζπλνδεχεηαη απφ ξαγδαίεο, ξηδηθέο θαη πνιχ ζεκαληηθέο αιιαγέο ζε φινπο ζρεδφλ ηνπο ηνκείο ηεο αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηαο. Οη λέεο ηερλνινγίεο αλαπηχζζνληαη ηαρχηαηα θαη εηζβάινπλ ζε φινπο ηνπο ηνκείο ηηο ζχγρξνλεο θνηλσλίαο. Ηδηαίηεξα νη δηνξζσηηθέο αιιαγέο πνπ γίλνληαη ζηνλ ηνκέα ηεο εθπαίδεπζεο, δεκηνπξγνχλ ζπλερψο λέεο ζπλζήθεο. Έηζη θαζψο ε ηερλνινγία εμειίζζεηαη, λέα εξγαιεία κάζεζεο εηζάγνληαη ζηηο ζρνιηθέο ηάμεηο, πξνζθέξνληαο λέε εθπαηδεπηηθέο εκπεηξίεο, πνπ κεηαβάινπλ ηνλ εθπαηδεπφκελν απφ απιφ δέθηε γλψζεο, ζε άηνκν κε ελεξγφ ζπκκεηνρή ζηελ εθπαηδεχζεη ηνπ. ηελ αξρή ηεο εξγαζίαο ζα γίλεη θαηαξρήλ κηα αλαθνξά ζηελ ζεκαζία ηεο ρξήζεο ηνπ ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή ζηελ εθπαίδεπζε θαη ζηελ ζπλέρεηα ζηελ ζεκαζία ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ θαη ηνπ δηαδηθηχνπ. Ζ εμάπισζε θαη ε ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ πξνζέδσζε λέα δπλακηθή ζηελ εθπαίδεπζε. Ζ εθπαίδεπζε κέζσ δηαδηθηχνπ αλαπηχζζεηε ηαρχηαηα θαη δεκηνπξγεί λέεο δπλαηφηεηεο θαη δεδνκέλα. Ζ εξγαζία ζηελ ζπλέρεηα αλαθέξεηαη ζηελ εθπαηδεπηηθή δπλακηθή ηνπ δηαδηθηχνπ θαη παξνπζηάδεη ζπγθεθξηκέλνπ ηξφπνπο, κε ηνπο νπνίνπ ην δηαδίθηπν αμηνπνηείηαη ζηελ ηξηηνβάζκηα εθπαίδεπζε. Μέζα ζην δηαδίθηπν δηακνξθψλεηαη κηα αλεμάληιεηε πεγή γλψζεσλ, εχθνια πξνζβάζηκε θαη ζπλερψο αλαλεψζηκε. Ηδηαίηεξα επηρεηξείηαη κηα επηζθφπεζε ηεο ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ θαη ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ ηεο πιεξνθνξηθήο ζην πιαίζην ηεο εθπαίδεπζεο απφ απφζηαζε. Μεηά ηελ αλάιπζε ησλ δπλαηνηήησλ ηνπ δηαδηθηχνπ ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία, γίλεηε αλαθνξά ζηελ ζηεο λέεο κνξθέο εθπαίδεπζεο πνπ δεκηνπξγνχληαη, ε ειεθηξνληθή κάζεζε θαη ε εθπαίδεπζε απφ απφζηαζε, είλαη απφ ηεο πνην βαζηθέο έλλνηεο πνπ ζα αλαιπζνχλ. Αλαθέξνληαη νη δπλαηφηεηεο ησλ λέσλ κνξθψλ εθπαίδεπζεο πνπ δηεπθνιχλνπλ ηφζν ζηελ εθπαίδεπζε ησλ καζεηψλ θαη ησλ θνηηεηψλ, ζε φιεο ηεο βαζκίδεο 5

6 εθπαίδεπζεο, φζν θαη ησλ εξγαδφκελσλ αιιά θαη ησλ ελήιηθσλ εθπαηδεπφκελσλ. ηελ εθπαίδεπζε απφ απφζηαζε, δχλεηαη ε δπλαηφηεηα επηθνηλσλίαο κεηαμχ ησλ ρξεζηψλ κε ζχγρξνλε ή αζχγρξνλε επηθνηλσλία, ε νπνία θαζνξίδεη θαη ηελ κνξθή ηεο εθπαίδεπζεο, ηελ ζχγρξνλε εθπαίδεπζε θαη ηελ αζχγρξνλε εθπαίδεπζε. Γίλεηαη κηα ιεπηνκεξή αλαθνξά θαη ζηεο δπν κνξθέο εθπαίδεπζεο. Ζ αζχγρξνλε εθπαίδεπζε πνπ γίλεηαη κε αζχγρξνλε επηθνηλσλία, είλαη ε εθπαίδεπζε πνπ ηνλ θχξην ιφγν γηα ηελ εθαξκνγήο ηεο ηνλ έρεη ν εθπαηδεπφκελνο. Απηφο απνθαζίδεη πφηε ζα ζπκκεηέρεη ζην κάζεκα θαη κε πνην ξπζκφ ζα ζπλερίζεη. Ζ επηθνηλσλία γίλεηαη κέζν κελπκάησλ φπνηε ην επηζπκεί ν εθπαηδεπφκελνο. ην θεθαιαίν πέληε γίλεηαη κηα αλαθνξά ζηελ πιαηθφξκα αζχγρξνλεο εθπαίδεπζεο ηελ e-class. Ζ ζχγρξνλε εθπαίδεπζε, πνπ γίλεηαη κε ζχγρξνλε επηθνηλσλία, είλαη ε εθπαίδεπζε πνπ παξφιν πνπ γίλεηαη απφ απφζηαζε επηβάιιεηαη ε ζπκκεηνρή φισλ ησλ ρξεζηψλ ηελ ζηηγκή πνπ γίλεηαη δηαδηθαζία ηεο εθπαίδεπζεο, αθνχ πξαγκαηνπνηείηε ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν. Ζ πνίν εχζηνρε ιεηηνπξγία απηήο ηεο εθπαίδεπζεο είλαη ε εηθνληθή ηάμε πνπ αλαιχεηαη ζην έθην θεθάιαην, αλαθέξνληαο ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο αιιά θαη ην ινγηζκηθφ πνπ πξέπεη λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζεο ηεο. ηα ηειεπηαία δχν θεθάιαηα γίλεηαη αλαθνξά ζηελ ρξήζε ησλ λέσλ κνξθψλ εθπαίδεπζεο, ζηελ εθπαίδεπζε ηνλ εξγαδνκέλσλ θαζψο επίζεο γίλεηαη αλαθνξά θαη ζηελ έλλνηα ηελ ηειεθπαηδεπζεο. Σέινο, ζην φγδνν θεθάιαην αλαθέξνληαη ηα λέα κνληέια νξγάλσζε δηαδηθηπαθψλ καζεκάησλ. 6

7 1. ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΑ Ο Οξγαληζκφο Δθπαηδεπηηθήο Δπηθνηλσλίαο θαη Σερλνινγίαο (Association of Educational Communications and Technology AECT) πνπ δξαζηεξηνπνηείηαη ζηηο Ζλσκέλεο Πνιηηείεο ηεο Ακεξηθήο, νξίδεη ηελ εθπαηδεπηηθή ηερλνινγία σο κηα ζπζηεκαηηθή δηαδηθαζία, ε νπνία εκπιέθεη πιηθά, ζεσξίεο, αλζξψπηλν δπλακηθφ θαη γλψζε γηα ηε ιχζε εθπαηδεπηηθψλ πξνβιεκάησλ θαη βειηίσζε ηεο κάζεζε (AECT-1977). Σν 1994 ν AECT αλαζεψξεζε ηνλ νξηζκφ ηεο εθπαηδεπηηθήο ηερλνινγίαο θαη ηνλ επαλαδηαηχπσζε σο εμήο : Δθπαηδεπηηθή Σερλνινγία είλαη ε ζεσξία θαη ε εθαξκνγή ηνπ ζρεδηαζκνχ, ηεο αλάπηπμεο, ηεο ρξήζεο, ηεο δηαρείξηζεο θαη ηεο αμηνιφγεζεο ησλ δηαδηθαζηψλ θαη πιηθψλ πνπ απνζθνπνχλ ζηελ κάζεζε. Όπσο βιέπνπκε θαη παξαπάλσ ν φξνο ηεο εθπαηδεπηηθήο ηερλνινγίαο δελ αλαθέξεηαη κφλν ζηα πιηθά θαη ζηα κέζα πνπ ρξεζηκνπνηεί, φπσο ε ηειεφξαζε θαη ν ειεθηξνληθφο ππνινγηζηήο, αιιά ζε κηα ζπζηεκαηηθή πξνζέγγηζε, πνπ έρεη ζαλ ζθνπφ ηελ βειηίσζε ηεο αλζξψπηλεο κάζεζεο. Δπίζεο απηφο ν νξηζκφο ππνδειψλεη φηη ε εθπαηδεπηηθή ηερλνινγία δελ είλαη θάηη θαηλνχξην, θαζψο ε αλαδήηεζε ηξφπσλ βειηίσζεο ηεο κάζεζεο αλάγεηαη ζηελ αξραηφηεηα. Ζ ζχγρξνλε ηερλνινγία ρξεζηκνπνηείηαη ζηνλ ρψξν ηεο εθπαίδεπζεο απφ ηεο αξρέο ην 1960,αιιά κφλν απφ ηεο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 90 νδήγεζε ηελ εθπαηδεπηηθή θνηλφηεηα ζε αλαζεψξεζε ηεο πξνζθνξάο ηεο ζηελ εθπαίδεπζε. Μέρξη ηφηε κφλν ηα νπηηθναθνπζηηθά κέζα ρξεζηκνπνηνχληαλ ζε κεγάιν βαζκφ γηα λα ππνζηεξίμνπλ ηελ παξαδνζηαθή δηδαζθαιία ησλ δηαιέμεσλ θαη ησλ νκηιηψλ, ελψ ε εκθάληζε ησλ ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ ζηελ δεθαεηία ηνπ 80 δελ έηπρε κεγάιεο θαη έλζεξκεο ππνδνρήο. Οη Δθαξκνγέο ηεο εθπαηδεπηηθήο ηερλνινγίαο, ηεο Πιεξνθνξηθήο θαη ηνπ Γηαδηθηχνπ ζηελ Δθπαίδεπζε, αλαθέξεηαη ζε κία κνξθή θνηλσληθήο θαη νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο, φπνπ έρνπκε: o ηελ απφθηεζε, o απνζήθεπζε, 7

8 o επεμεξγαζία, o κεηαβίβαζε θαη δηάρπζε πιεξνθνξηψλ πνπ νδεγνχλ ζηε δεκηνπξγία γλψζεο θαη ηελ ηθαλνπνίεζε αλαγθψλ αηφκσλ θαη επηρεηξήζεσλ, δηαδξακαηίδνληαο έηζη θεληξηθφ ξφιν ζηελ νηθνλνκηθή δξαζηεξηφηεηα, ηελ παξαγσγή πινχηνπ θαη ηε δηακφξθσζε ηεο πνηφηεηαο ηεο δσήο ησλ πνιηηψλ. Σν πεξηερφκελν ησλ γλσζηηθψλ αληηθεηκέλσλ ηεο εθπαηδεπηηθήο ηερλνινγίαο δηακνξθψλεηαη κέζα απφ ηηο απαηηήζεηο θαη εμειίμεηο ηεο ίδηαο ηεο επηζηήκεο θαη ησλ ηερλνινγηψλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ απηή. Δπίζεο κέζα απφ ηηο επξχηεξεο επηζηεκνληθέο, θνηλσληθέο, πνιηηηζκηθέο θαη νηθνλνκηθέο αλάγθεο θαη ελδηαθέξνληα. Ζ βαζηά γλψζε απηνχ ηνπ πεξηερνκέλνπ είλαη ην ζεκαληηθφηεξν εθφδην ελφο αλζξψπνπ πνπ ζπκκεηέρεη ή επηζπκεί λα ζπκκεηάζρεη ζην ζρεδηαζκφ, ηελ αλάπηπμε θαη εθαξκνγή δηδαθηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ κε αληηθείκελν θαη κέζν ηελ επηζηήκε ηεο Πιεξνθνξηθήο θαη ηνπ δηαδηθηχνπ. Ζ γλψζε σζηφζν ηνπ πεξηερνκέλνπ δελ είλαη απφ κφλε ηεο αξθεηή γηα λα θάλεη θάπνηνλ ηθαλφ εθπαηδεπηηθφ. Γη απηφ απαηηείηαη ε πξνζέγγηζε κηα ζεηξάο πξφζζεησλ γλψζεσλ θαη δεμηνηήησλ ζηηο νπνίεο πξφθεηηαη λα εζηηαζηνχκε. Ζ γέλλεζε ηεο θνηλσλίαο ηεο πιεξνθνξίαο απνηειεί έθθξαζε κίαο λέαο ηερλνινγηθήο επαλάζηαζεο, αληίζηνηρεο ζε εκβέιεηα κε ηε βηνκεραληθή επαλάζηαζε, ε νπνία επηηαρχλεηαη ιφγσ ηεο παγθνζκηνπνίεζεο ηεο νηθνλνκίαο θαη γηα ην ιφγν απηφ δεκηνπξγεί ηφζν ζεηηθέο πξνθιήζεηο γηα ηηο νηθνλνκίεο θαη ηηο θνηλσλίεο φζν θαη θηλδχλνπο. Σα ηειεπηαία ρξφληα θνηλή είλαη ε δηαπίζησζε φηη ην «ρνιείν νθείιεη λα αιιάμεη» έηζη ψζηε λα εθπιεξψλεη ην πην ζεκαληηθφ ξφιν ηνπ: λα πξνεηνηκάδεη επαξθψο ηνπο λένπο πνιίηεο πνπ ζα δήζνπλ ζε κηα θνηλσλία πνπ γίλεηαη νινέλα θαη πην αληαγσληζηηθή. Σν εθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα, φκσο, σο ζπληεξεηηθφο ζεζκφο αληηζηέθεηαη ζηηο αιιαγέο κε απνηέιεζκα ε θξίζε ηνπ ζρνιείνπ λα είλαη δηαξθήο. Απφ ηελ άιιε, ε γξήγνξε αλάπηπμε ηεο Σερλνινγίαο θαη ε έιεπζε ησλ Πνιπκέζσλ θαη ηνπ Γηαδηθηχνπ ζηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 90, πξνθάιεζε ξαγδαίεο αιιαγέο ζε κηα ζεηξά θνηλσληθνχο ηνκείο θαη δξαζηεξηφηεηεο. Απηέο ηηο αιιαγέο αδπλαηεί λα παξαθνινπζήζεη ην εθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα θαη απηφ γηαηί 8

9 «ε εθπαίδεπζε είλαη κηα δηαξθήο δηαδηθαζία» πνπ απαηηεί φρη κφλν πνιιέο θαη πνηθίιεο ζπληνληζκέλεο δξάζεηο θαη ζεζκηθέο αιιαγέο, αιιά ρξφλν θαη ρξήκα γηα ηελ αλαγθαία νξγαληθή έληαμε. Σν θαηλφκελν δελ είλαη θαηλνχξην, ην δήζακε θαη ηελ πεξίνδν θαηά ηελ νπνία δηαπηζηψζεθε ην κεγάιν ράζκα αλάκεζα ζηε δηδαζθαιία ησλ Δπηζηεκψλ θαη ζηηο επαλαζηαηηθέο αιιαγέο πνπ ζπλέβεζαλ ζηελ επηζηήκε θαη ηελ ηερλνινγία. 1.2 Δθαξκνγέο λέσλ ηερλνινγηώλ ζηελ εθπαίδεπζε Οη ππνινγηζηηθέο θαη νη δηθηπαθέο ηερλνινγίεο κε ηηο ηεξάζηηεο δπλαηφηεηεο πνπ πξνζθέξνπλ, φζσλ αθνξά ηελ άκεζε επηθνηλσλία θαη πξφζβαζε ζε άπεηξεο θαη αλεμάληιεηεο πεγέο γλψζεο θαη πιεξνθφξεζεο, δίλνπλ ηελ δπλαηφηεηα γηα ηελ αλαδήηεζε θαη ηελ αλάπηπμε λέσλ κνξθψλ εθπαίδεπζεο. Ο ειεθηξνληθφο ππνινγηζηήο ζηηο κέξεο καο, θαίλεηαη λα απνηειεί πιέσλ βαζηθφ εξγαιείν ππνζηήξημεο ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο, είηε ζην πιαίζην ελφο εθπαηδεπηηθνχ ινγηζκηθνχ ζε ςεθηαθή κνξθή CD-ROM, είηε κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ, πνπ φπσο ζα αλαιχζνπκε ζηελ ζπλέρεηα, θαίλεηαη λα απνηειεί ην θαιχηεξν κέζν γηα ηελ πινπνίεζε ελφο πξνγξάκκαηνο εθπαίδεπζεο απφ απφζηαζε.( Κηνπιηάλεο 2007) Μηα λέα δπλακηθή θαη εμειηθηηθή νινθιήξσζε ζηελ παξαδνζηαθή εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία, απνηεινχλ ζήκεξα ηα πνιπκέζα ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ (θείκελα, εηθφλα, ήρνο θηι). Ζ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία κάζεζεο κέζσ ηνπ ζπλδπαζκνχ απηψλ ησλ κνξθψλ θαη ησλ δπλαηνηήησλ ηνπ δηαδηθηχνπ, αιιάδεη ηελ δηδαθηηθή πξαθηηθή. Δίλαη γεγνλφο φηη ηα νπηηθναθνπζηηθά κέζα κπνξνχλ λα δξάζνπλ ζπκπιεξσκαηηθά ζηελ θαηαλφεζε φξσλ θαη ελλνηψλ αιιά θαη λα θηλεηνπνηήζνπλ ηηο αηζζήζεηο ηνπ εθπαηδεπφκελνπ. Όπσο βιέπνπκε ζηελ εθπαίδεπζε, ε ρξήζε ηνπ ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή πνπ κπνξεί λα πξνζθέξεη εηθφλα, ήρν θαη θίλεζε, είλαη απαξαίηεηε. Με ηελ ρξήζε ηεο εηθφλα, ηνπ ήρνπ θαη γεληθά φηη πξνζθέξνπλ νη λέεο ηερλνινγίεο θαη ηα πνιπκέζα, ζπληνκεχεηε ν ρξφλνο θαηαλφεζεο δχζθνισλ ελλνηψλ θαη σξηκάδεη πην άκεζα ε γλψζε, θπξίσο ιφγν ηεο επηζηξάηεπζεο ησλ αηζζήζεσλ θαη ηεο δεκηνπξγίαο έληνλσλ εληππψζεσλ. Ζ γλψζε κέζα απφ παξφκνηεο πξνζεγγίζεηο γίλεηαη βησκαηηθά. 9

10 Ζ παξνπζίαζε κηα πιεξνθνξίαο κέζα ζηελ εθπαίδεπζε κπνξεί λα γίλεη κε δηάθνξνπο ηξφπνπο, κέζα απφ δηαθνξεηηθέο ζπζθεπέο θαη δηάθνξα νπηηθά κέζα δηδαζθαιίαο, φπσο ν πξνβνιέαο εηθφλσλ θαη δηαθαλεηψλ, ην βίληεν, ε ηειεφξαζε θ.α.. ν φξνο πνιπκέζα δειψλεη ηελ παξνπζίαζε κηα πιεξνθνξίαο κε πεξηζζφηεξν απφ έλαλ ηξφπν. Οπζηαζηηθά ελλννχκε ηνλ ζπλδπαζκφ θεηκέλνπ, ήρνπ θαη εηθφλαο (είηε ζηαζεξή, είηε θηλνχκελε) γηα ηελ παξνπζίαζε πιεξνθνξηψλ. Ζ δχλακε ησλ πνιπκέζσλ ζηελ εθπαίδεπζε πξνέξρεηαη απφ ηε ζπλέλσζε φισλ ησλ πξνεγνχκελσλ κέζσ. Ο ειεθηξνληθφο ππνινγηζηήο έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα παξέρεη ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία φια ηα παξαπάλσ πνπ πξνζθέξνπλ ηα πνιπκέζα, κε κεγαιχηεξε επθνιία θαη ηαρχηεηα, θαη φρη κφλν. 1.3 Ο ειεθηξνληθόο ππνινγηζηήο ζηελ εθπαίδεπζε Σα ηειεπηαία ρξφληα ε ξαγδαία αλάπηπμε ηεο ειεθηξνληθήο ηερλνινγίαο νδήγεζε ζηελ εθηεηακέλε ρξήζε ησλ Ζιεθηξνληθψλ Τπνινγηζηψλ (Ζ/Τ) ζε φινπο ηνπο ηνκείο ησλ αλζξψπηλσλ δξαζηεξηνηήησλ. Ο ειεθηξνληθφο ππνινγηζηήο κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία σο κέζν ππνβνήζεζεο ηεο κειέηεο, σο επηθνηλσληαθφ κέζν, σο κέζν αλαδήηεζεο βηβιηνγξαθία, σο κέζν ππνβνήζεζεο ηεο κάζεζεο γηα άηνκα κα εηδηθέο αλάγθεο θ.α.. Ο ειεθηξνληθφ ππνινγηζηήο απφ κφλνο ηνπ ζαλ κέζν αλάινγα κε ηνλ ζρεδηαζκφ θαη ηηο αλάγθεο ηεο δηδαζθαιίαο κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί κέζα ζηελ ηάμε σο o Ζιεθηξνληθή βηβιηνζήθε o Πξνζνκνησηήο o Υψξνο έθθξαζεο θαη πξνζσπηθήο δεκηνπξγίαο Χο ειεθηξνληθή βηβιηνζήθε: Ζ αλαγλψξηζε ηνπ θνηλνηηθνχ ραξαθηήξα ηεο πιεξνθνξίαο νδήγεζε ζηελ ζπγθξφηεζε βάζεσλ δεδνκέλσλ (νινκσλίδνπ Υ. θ.α. 1995) ή αιιηψο ειεθηξνληθψλ βηβιηνζεθψλ. Ζ ειεθηξνληθέο βηβιηνζήθεο είλαη κεγάιεο βάζεηο δεδνκέλσλ, κε ζπλδέζκνπο κεηαμχ ησλ αξρείσλ γηα δηαζχλδεζε κεηαμχ ησλ ζεκάησλ (Carr L. et al 1997). Οη λέεο εθπαηδεπηηθέο ηερλνινγίεο δίλνπλ ζε φινπο ηε δπλαηφηεηα πξφζβαζεο ζε έλαλ ηέηνηνλ φγθν πιεξνθνξηψλ, 10

11 εηδηθφηεξα φκσο ζηηο πην απνκαθξπζκέλεο πεξηνρέο. Ζ εθαξκνγή ησλ ηερλνινγηθψλ θαηλνηνκηψλ ζηηο αθαδεκατθέο βηβιηνζήθεο επέθεξε ηνλ εκπινπηηζκφ ησλ ππεξεζηψλ, ηνλ πεξηνξηζκφ ηνπ θφζηνπο, ηε κείσζε ηνπ απαηηνχκελνπ ρξφλνπ, ηελ θαιχηεξε αμηνπνίεζε ηνπ πξνζσπηθνχ θαη ηελ θαιχηεξε θαηάξηηζε ηνπ. Οη ζπιινγέο ησλ αθαδεκατθψλ βηβιηνζεθψλ απέθηεζαλ κηα πνιπκνξθηθή νληφηεηα, θαζψο πιένλ θηινμελνχλ πιεξνθνξηαθφ πιηθφ ζε δηάθνξεο κνξθέο, φπσο νπηηθναθνπζηηθφ πιηθφ (θαζέηεο ήρνπ θαη video), microfiches, CDs ήρνπ, CD-ROMs, ειεθηξνληθά Χο πξνζνκνησηήο: Οη λέεο ηερλνινγίεο πξνζθέξνπλ δπλαηφηεηεο πξνζσπηθήο ελαζρφιεζεο, άζθεζεο θαη αλαθάιπςεο ηεο γλψζεο ζηνλ καζεηή, κεηαηξέπνληαο ηνλ απφ παζεηηθφ δέθηε ζε ελεξγεηηθφ εμεξεπλεηή. Τπάξρνπλ πνιιά παξαδείγκαηα ρξήζε ηνπ ππνινγηζηή σο πξνζνκνησηή φπσο είλαη νη πξνζνκνησηέο νηθνζπζηεκάησλ, θπζηθψλ θαηλνκέλσλ θ.ά. ζηεο νπνίεο θαιείηε ν καζεηήο λα αιιειεπηδξάζεη. Έηζη δχζθνιεο έλλνηεο θαηαλννχληαη κέζα απφ δπλακηθά εμειηζζφκελεο εηθφλεο θαη ε γλψζε απνθηηέηαη κε επράξηζην ηξφπν Χο ρνξόο έθθξαζεο θαη πξνζσπηθήο δεκηνπξγίαο: Οη δπλαηφηεηεο πνπ πξνζθέξνληαη ζηνλ εθπαηδεπηηθφ γηα ηελ δεκηνπξγία ηέηνησλ θαηαζηάζεσλ είλαη πνιιέο, αξθεί βέβαηα ν εθπαηδεπηηθφο λα γλσξίδεη απηέο ηηο δπλαηφηεηεο θαη λα κπνξεί λα ηεο ελζσκάησζε ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία. Όια ηα παξαπάλσ αλαθέξνληαη εμίζνπ γηα φινπο ηηο βαζκίδεο εθπαίδεπεο Η αμηνπνίεζε ησλ λέσλ ηερλνινγηώλ θαη ηεο πιεξνθνξηθήο ζηελ εθπαίδεπζε Οη λέεο ηερλνινγίεο ηεο πιεξνθνξηθήο κπνξνχλ λα βνεζήζνπλ ηνπο καζεηέο (γεληθά εθπαηδεπφκελνπο) ζηελ θαηαλφεζε, αθνζίσζε θαη δηαρείξηζε ησλ πιεξνθνξηψλ, ζηελ θαηαλφεζε ελλνηψλ θαη γεγνλφησλ κέζα απφ εηθφλεο. Μπνξνχλ λα κεηψζνπλ ηελ απνηπρία ζην ζρνιείν, αθνχ πνιινί καζεηέο, θπξίσο νη ελήιηθεο θαη νη κεγάινη καζεηέο πνπ αηζζάλνληαη φηη έρνπλ απνηχρεη 11

12 ζην παξαδνζηαθφ εθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα, αληαπνθξίλνληαη θαιχηεξα φηαλ δηνξζψλνληα απφ ηνλ ππνινγηζηή. Οη καζεηέο δηαζθεδάδνπλ δνπιεχνληαη κε ηνπο ππνινγηζηέο θαη ζπγθεληξψλνληαη πεξηζζφηεξν απφ φηη ζπγθεληξψλνληαη κε ηνλ παξαδνζηαθφ ηξφπν εθπαίδεπζεο. Σα πνιπκέζα θαη γεληθά ν ειεθηξνληθφο ππνινγηζηήο κπνξνχλ λα παξνπζηάζνπλ πξνβιήκαηα ηεο πξαγκαηηθήο δσήο πνπ αληινχληαη απφ ηα πξνεγνχκελα καζήκαηα θαη ηελ εκπεηξία ησλ εθπαηδεπφκελσλ θαη λα ηα ζπλδέζνπλ κε θάπνην άιιν κάζεκα. Οη πξαθηηθέο εθαξκνγέο πνπ πξνζθέξεη ν ειεθηξνληθφο ππνινγηζηήο θάλνπλ ην κάζεκα πινπζηφηεξν θαη πην ελδηαθέξσλ, δηαζθεδάδνπλ θαη δξαζηεξηνπνηνχλ ηνλ εθπαηδεπφκελν θαη ηνλ πξνθαινχλ λα ζπλέρηζε. Οη λέεο ηερλνινγίεο ηεο πιεξνθνξηθήο κπνξνχλ λα βνεζήζνπλ ηνπο εθπαηδεπηηθνχο λα αλαλεψζνπλ ηε κέζνδν ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο πνπ αθνινχζνπ αιιά θαη λα βειηηψζνπλ ηνλ ηξφπν κάζεζεο ησλ καζεηψλ Σν Γηαδίθηπν ζηελ εθπαίδεπζε Αλακθηζβήηεηνο είλαη ν βαζκφο ζηνλ νπνίν ε εθπαίδεπζε επεξεάδεηαη απφ ηελ ηερλνινγηθή εμέιημε. Με ην δηαδίθηπν έλα λέν θχκα ηερλνινγηψλ θάλεη ηελ εκθάληζε ηνπ ζηελ εθπαίδεπζε. Μέζν ηνπ δηαδηθηχνπ ζηελ εθπαίδεπζε παξνπζηάδνληαη λέεο επθαηξίεο γηα εκπινπηηζκφ ηεο δηδαθηηθήο δηαδηθαζίαο θαη ηελ ελεξγεηηθή κάζεζε. Γηεπθνιχλεηε ε εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε θαη παξέρνληαη νη ηερληθέο δπλαηφηεηεο γηα κηα δηα βίνπ κάζεζε. ηελ παξαδνζηαθή εθπαίδεπζε έρνπλ ρξεζηκνπνηεζεί δηάθνξεο κεζφδνπο φζνλ αθφξα ηελ εθπαίδεπζε απφ απφζηαζε, καζήκαηα δηά αιιεινγξαθίαο, εθπαηδεπηηθφ ξαδηφθσλν θαη ηειεφξαζε, ηα παλεπηζηεκηαθά δηαινγηθά δίθηπα ηειεφξαζεο θαη ε δνξπθνξηθή κεηάδνζε καζεκάησλ, απφ ηεο παξαπάλσ κεζφδνπο θάπνηεο πξνζδνθίεο επαιεζεχηεθαλ θα άιιεο δηαςεπζηήθαλ. Ζ αλάπηπμε ηνπ δηαδηθηχνπ θαη ηνπ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ είλαη ηφζν ξαγδαία θαη κε ηφζεο δπλαηφηεηεο ζηελ εθπαίδεπζε πνπ δελ κπνξεί λα ζπγθξηζεί κε ηηο παιαηφηεξεο κεζφδνπο αιιά δελ ζα κπνξνχζε λα ηεο αθήζεη αλεπεξέαζηεο. Πνιινί είλαη ζήκεξα νη ρξήζηεο ηνπ δηαδηθηχνπ πνπ έρνπλ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ εθπαηδεπφκελνπ, αθνχ απφ κφλν ηνπ ην δηαδίθηπν κπνξεί λα πξνζθέξεη 12

13 γλψζε θαη πιεξνθφξεζε ζε άηνκα πνπ δελ έρνπλ ζαλ ζηφρν λα εθπαίδεπζε ηνπο πάλσ ζε ζπγθεθξηκέλν ζέκα. Σν δηαδίθηπν ραξαθηεξίδεηαη απφ ηα δπλακηθά νθέιε ηεο ηερλνινγίαο ησλ πνιπκέζσλ: ηε δπλαηφηεηα ζχλδεζεο, ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα, ηε δξαζηηθφηεηα θαη ηελ επειημία (Liu, Ayersman and Reed, 1995). Με ηελ έλλνηα απηή, ην δηαδίθηπν θαη ε ελζσκάησζή ηνπ ζην αλαιπηηθφ πξφγξακκα κπνξνχλ λα παίμνπλ έλαλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηε δεκηνπξγία ηεο έλλνηαο ηεο παγθφζκηαο ζρνιηθήο ηάμεο (Takacs, Reed, Wells and Dombrovsky, 1999) Σν δηαδίθηπν παξέρεη Ζ ζσζηή ρξήζε ηνπ δηαδίθηπν ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία, κπνξεί θαη παξέρεη: o Νέεο δπλαηφηεηεο επηθνηλσλίαο κεηαμχ ησλ ζρνιείσλ, ησλ αηζνπζψλ δηδαζθαιίαο, ησλ εθπαηδεπφκελσλ θαη ησλ εθπαηδεπηηθψλ. o Μεγάιε επθνιία φζσλ αθνξά ηελ αλαδήηεζε θαη πξφζβαζε ζε θάζε είδνπο πιεξνθνξίεο o Σα κέζα γηα ηελ δεκνζίεπζε θαη δεκνζηνπνίεζε εξγαζηψλ θαη εγγξάθσλ κε ζπλερψο απμαλφκελν αλαγλσζηηθφ θνηλφ Νέεο δπλαηόηεηεο επηθνηλσλίαο κεηαμύ ησλ ζρνιείσλ, ησλ αηζνπζώλ δηδαζθαιίαο, ησλ εθπαηδεπόκελσλ θαη ησλ εθπαηδεπηηθώλ. ε φηη αθνξά ηελ εθπαίδεπζε, ε επηθνηλσλία απνηειεί έλα θεληξηθφ ζεκείν θαη ζηφρνο ηεο (Νηξελνγηάλλε 2001). Απφ πνιινχο ζεσξείηαη πσο ε βαζηθφηεξε πξνζθνξά ηνπ δηαδηθηχνπ ζηελ εθπαίδεπζε είλαη ε δπλαηφηεηα λα παξέρεη ην θαηάιιειν πεξηβάιινλ γηα ζπλεξγαζία θαη αληαιιαγή απφςεσλ θαη ηδεψλ κεηαμχ ησλ εθπαηδεπηηθψλ δαζθάισλ, ησλ εθπαηδεπφκελσλ καζεηψλ, ησλ εηδηθψλ θαη γεληθά δηαθνξεηηθψλ αλζξψπσλ πνπ βξίζθνληαη ζε απνκαθξπζκέλεο πεξηνρέο αιιά θαη πνιηηηζηηθά θαη θνηλσληθά δηαθνξνπνηεκέλεο πεξηνρέο. Παξαδνζηαθά ην ζρνιείν δελ επλννχζε ηε ζπλεξγαζία ζηε κάζεζε. Σν δηαδίθηπν είλαη απφ ηελ θχζε ηνπ ζεηηθά δηαθείκελν ζε κνξθέο ζπλεξγαηηθήο κάζεζεο θαζψο θαη ζε κάζεζε βαζηζκέλε ζε project(πνπ ζα αλαιχζνπκε έλα 13

14 ζηελ ζπλέρεηα), κάιηζηα επλνεί ζπλεξγαζίεο κεηαμχ αηφκσλ θαη νκάδσλ πνπ βξίζθνληαη καθξηά, αθνχ θαηαξγεί ηεο απνζηάζεηο. «Η επηθνηλωλία κε ειεθηξνληθά - ππνινγηζηηθά κέζα επηηξέπεη ζηνπο αλζξώπνπο λα νηθνδνκήζνπλ θαη λα πξνβάιινπλ ηελ πξνζωπηθή ηνπο θνηλωληθή ηαπηόηεηα θαη ηνπο ειεπζεξώλεη από ηελ ηπξαλλία ηεο θαηά πξόζωπν επηθνηλωλίαο ζηελ νπνία ε πξνζωπηθόηεηα θαη ην θνηλωληθό status αλαδεηθλύνληαη κέζα από θαζαξά θπζηνγλωκηθά ραξαθηεξηζηηθά, όπωο ην ζρήκα ηνπ ζώκαηνο, ην ρξώκα ηνπ δέξκαηνο, ην ζηπι αιιειεπίδξαζεο, ηελ πξνθνξά θαη ην ληύζηκν» (Yates, 1996) Μεγάιε επθνιία όζσλ αθνξά ηελ αλαδήηεζε θαη πξόζβαζε ζε θάζε είδνπο πιεξνθνξίεο Σν δηαδίθηπν κπνξεί λα πξνζθέξεη θαη λα ρξεζηκνπνηεζεί σο πεγή κεγάινπ φγθνπ εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ θαη δεδνκέλσλ. Οη εθπαηδεπηηθή θαη νη εθπαηδεπφκελνη έρνπλ εχθνιε πξφζβαζε ζε πάζεο θχζεσο κνξθέο δεδνκέλσλ θαη πιεξνθνξηψλ, φπσο εθπαηδεπηηθά ηδξχκαηα, έηνηκα εθπαηδεπηηθά πιηθά, ηξάπεδεο δεδνκέλσλ, ειεθηξνληθέο βηβιηνζήθεο, εθζέζεηο, κνπζεία θαη ζε δηάθνξα δεκνζηεχκαηα απφ ηνλ ηχπν. ηνπο εθπαηδεπηηθνχο πξνζθέξεη άπεηξεο πεγέο γηα λα εκπινπηίζεη ηφζν ηηο πξνζσπηθέο ηνπ γλψζεηο φζν θαη ηηο θαζεκεξηλέο δηδαθηηθέο αλάγθεο. Οιφθιεξα δίθηπα επηθνηλσληψλ εθπαηδεπηηθψλ ζηνλ θφζκν βξίζθνληαη πιένλ ζηε δηάζεζή ηνπο. Τπάξρνπλ πάξα πνιιέο ζειίδεο κε πιηθφ γηα θάζε ζέκα. Θέκαηα απφ ηηο θπζηθέο σο ηηο θνηλσληθέο επηζηήκεο. Δθεί νη εθπαηδεπηηθνί κπνξνχλ λα βξνπλ ππαθηηθά πνιιψλ ζπλεδξίσλ, επηζηεκνληθά πεξηνδηθά, νιφθιεξα πξνγξάκκαηα δηδαζθαιίαο αιιά θαη ηξφπνπο πξνζέγγηζεο ελφο ζέκαηνο απφ άιινπο εθπαηδεπηηθνχο απφ φισλ ηνλ θφζκν. Τν Internet παξέρεη πνιιέο ελαιιαθηηθέο κνξθέο επηθνηλωλίαο δίλνληαο ηε δπλαηόηεηα ζηνπο εθπαηδεπηηθνύο λα επηθνηλωλνύλ κε ζπλαδέιθνπο ηνπο θαη κε άιινπο εηδηθνύο ζην ρώξν ηνπο από όιν ηνλ θόζκν (Κειεζίδεο, 2001). Δηεπθνιύλεη ηελ πξόζβαζε ζε κνπζεία, βηβιηνζήθεο, βάζεηο δεδνκέλωλ, θαη άιιεο άηππεο πεγέο γλώζεηο. Πξνζθέξεη λέεο δπλαηόηεηεο αλεύξεζεο επηπιένλ 14

15 πιεξνθνξηώλ, εθαηνληάδωλ ζρεδίωλ καζεκάηωλ θαη ελαιιαθηηθώλ δηδαθηηθώλ ζηξαηεγηθώλ (Κειεζίδεο, 2001). Ζ δπλαηφηεηα πξφζβαζεο ζηηο πιεξνθνξίεο κπνξεί λα βνεζήζσ ηνπο εθπαηδεπφκελνπο λα γίλνπλ πην αλεμάξηεηε, ηθαλνί λα αλαδεηήζνπλ θαη λα βξνπλ απηφ πνπ ηνπο ελδηαθέξεη, λα νξγαλψζνπλ ηεο πιεξνθνξίεο ηνπο, λα ηα αλαιχζνπλ θαη λα βγάινπλ ζπκπεξάζκαηα. Ζ πεξηήγεζε ζην δηαδίθηπν κπνξεί λα απνηειέζεη θίλεηξν γηα πεξηζζφηεξε ζπλεξγαζία, επηθνηλσλία θαη θπζηθά παξαγσγή θαη δηαλνκή ηεο πλεπκαηηθήο ηνπο δξαζηεξηφηεηαο. Όζν γηα ηελ αμηνπνίεζε θαη ηελ επηινγή ηνπ εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ, εθπαηδεπηέο θαη εθπαηδεπφκελνη αλαπηχζζνπλ δεμηφηεηεο αλαδήηεζεο ζην δηαδίθηπν θαη δεμηφηεηεο φζνλ αθνξά ηελ αμηνπνίεζε θαη δηαρείξηζε ηνπ ππάξρνληνο εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ Σα κέζα γηα ηελ δεκνζίεπζε θαη δεκνζηνπνίεζε εξγαζηώλ Δθηφο απφ ηελ αλαδήηεζε εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ, ην δηαδίθηπν παξέρεη ηελ δπλαηφηεηα θαηαζθεπήο θαη δεκνζίεπζεο ηζηνζειίδσλ κε ζθνπφ ηελ ελεκέξσζε θαη πξνβνιή πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ ζε παγθφζκηα θιίκαθα. ε εθπαηδεπηηθφ επίπεδν απηφ ζεκαίλεη φηη νη εθπαηδεπηέο ε δάζθαινη θαη νη εθπαηδεπφκελνη νη καζεηέο, έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα λα δεκηνπξγήζνπλ ηηο δηθέο ηνπο ηζηνζειίδεο. Σν δηαδίθηπν δίλεη ηελ δπλαηφηεηα ζηνπο ρξήζηεο λα εκπιαθνχλ ζε δξαζηεξηφηεηεο πνπ ελζαξξχλνπλ ηελ θαιιηέξγεηα δεμηνηήησλ επηθνηλσλίαο θαη ηελ δηάδνζε πιεξνθνξηψλ, κε ζηφρν ηελ ηθαλνπνίεζε πνηθίισλ αλαγθψλ. Σν δηαδίθηπν παξνπζηάδεηαη ινηπφλ ζαλ έλα επηπιένλ δίθηπν παξνρήο επηζηεκνληθήο αγσγήο, πνπ ζπκπιεξψλεη βέβαηα ηα ίδεη ππάξρνληα, φπσο έληππα πεξηνδηθψλ, εκεξίδεο θαη ζπλέδξηα πνπ ιακβάλνπλ ρψξα ζηελ εκβέιεηα ηνπ εθπαηδεπηηθνχ, αιιά ζίγνπξα ην δηαδίθηπν είλαη πην δπλακηθφ αιιά θαη ραξαθηεξηζηηθά ηαρχηαηα εμειηζζφκελν. Γεληθά ζε φηη αθνξά ζηελ εθπαηδεπηηθή αμία ηνπ δηαδηθηχνπ θαη ηελ ζπλεηζθνξά ηνπ ζηελ εθπαίδεπζε, είλαη πξνθαλέο θαη αλαγλσξηζκέλν φηη πξνζθέξεη ηελ δπλαηφηεηα πνιιαπιψλ κνξθψλ επηθνηλσλία θαη ζπλεξγαζίαο, βνεζάεη ζηελ αλάπηπμε επηθνηλσληαθψλ θαη εξεπλεηηθψλ δεμηνηήησλ απφ ηνπο 15

16 εθπαηδεπφκελνπο θαη παξέρεη πξφζβαζε ζε λέα δεδνκέλα θαη πινχζην εθπαηδεπηηθφ πιηθφ. Δπηπιέσλ, δίλεη ηελ δπλαηφηεηα ζηνπο ρξήζηεο λα δεκνζηνπνηήζνπλ ηηο πξνζσπηθέο ηνπο εξγαζίεο, εηζάγνληαο ηνπο έηζη ζηελ κάζεζε ησλ κέζσλ αλαδήηεζεο. πλνςίδνληαο κπνξνχκε λα θαηαιάβνπκε φηη ην δηαδίθηπν έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα ιεηηνπξγήζεη ζαλ έλα επηπιένλ βνεζεηηθφ εξγαιείν, γηα ηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία κε πνιπδηάζηαην ηξφπν, θαζψο έρεη ηεξάζηηεο δπλαηφηεηεο 1.6. Η δπλακηθή ηνπ δηαδηθηύνπ ζηελ εθπαίδεπζε Σν δηαδίθηπν απνηειεί πιένλ έλα κείδνλ θαηλφκελν ην νπνίν έρεη επηπηψζεηο ζην πψο νη άλζξσπνη δξνπλ θαη αιιειεπηδξνχλ ζην θνηλσληθφ θαη εξγαζηαθφ ηνπο ρψξν Οη ξπζκνί αλάπηπμήο ηνπ είλαη ηιηγγηψδεηο θαζψο νη ζπλδέζεηο ζην δηαδίθηπν ππεξδηπιαζηάδνληαη θάζε ρξφλν. Ο έλαο ζηνπο ηέζζεξηο ρξήζηεο ηνπ δηαδηθηχνπ είλαη καζεηήο ή εθπαηδεπηηθφο ν νπνίνο εθηφο ησλ άιισλ αλαδεηεί ηδέεο γηα ην αλαιπηηθφ πξφγξακκα, εξγαιεία έξεπλαο, βηβιηνγξαθία θαη επθαηξίεο επαγγεικαηηθήο αλάπηπμεο Αλ δερζνχκε ηελ ππφζεζε φηη ε πξαγκαηηθή ππφζρεζε ηεο ηερλνινγίαο ζηελ εθπαίδεπζε βαζίδεηαη ζηελ δπλακηθή ηεο λα δηεπθνιχλεη ζεκειηψδεηο θαη πνηνηηθέο αιιαγέο ζηε θχζε ηεο κάζεζεο θαη ηεο δηδαζθαιίαο, ηφηε ε ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ αλνίγεη κηα λέα ζεηξά επθαηξηψλ κάζεζεο γηα ηελ εθπαίδεπζε. Σν δηαδίθηπν πξνζθέξεη ηε δπλαηφηεηα λα εθαξκνζζνχλ o ζπγρξνληθέο θαη αζχγρξνλεο κνξθέο αιιειεπίδξαζεο ζηε δηδαζθαιία o λα θαηαξγεζνχλ ηα θπζηθά φξηα ηεο ηάμεο θαη o λα επεθηαζνχλ νη εκπεηξίεο ησλ εθπαηδεπφκελσλ. Σα νθέιε πνπ αλαθέξνληαη απ ηε ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ ζηε ηάμε ζπκπεξηιακβάλνπλ ηελ αλάπηπμε ηεο πεξηέξγεηαο θαη ησλ αλαιπηηθψλ δεμηνηήησλ ησλ παηδηψλ, θαζψο θαη ηελ επέθηαζε ησλ εκπεηξηψλ ηνπο κέζσ ησλ ηερλνινγηψλ ηεο εηθφλαο. Ζ έλλνηα ηεο δηθηχσζεο απνηειεί έλα απφ ηα δεηήκαηα θιεηδηά γηα ηελ αλάπηπμε ησλ ζρνιείσλ. Ζ δηθηχσζε φκσο μεθεχγεη απφ ηα ζηελά φξηα ηεο 16

17 ηερληθήο ππνδνκήο (θπζηθή δηθηχσζε) θαη αλαδχνληαη λέεο κνξθέο φπσο απηή ηεο θνηλσληθήο θαη θπξίσο ηεο παηδαγσγηθήο δηθηχσζεο. Ζ παηδαγσγηθή δηθηχσζε απνηειεί έλα ελεξγφ πεξηβάιινλ κάζεζεο θαη φρη απιψο κηα πεγή πιεξνθνξηψλ. Ζ έλλνηα ηεο παηδαγσγηθήο δηθηχσζεο πξνθχπηεη φηαλ ε αιιειεπίδξαζε κέζσ ηεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο έρεη δεκηνπξγήζεη θίλεηξα γηα ζπλεξγαζία, θαη πξνυπνζέηεη ηελ δηαηχπσζε επθξηλψλ ζηφρσλ κάζεζεο. Με ηνλ ηξφπν απηφ, ην δηαδίθηπν κπνξεί λα απνηειέζεη έλα δεκηνπξγηθφ πεξηβάιινλ γηα ζπλεξγαηηθή κάζεζε θαη πξάμε Η αμηνπνίεζε ηνπ δηαδηθηύνπ ζηελ εθπαίδεπζε. Απνηειεί θπξίαξρε άπνςε φηη ε ηερλνινγία κπνξεί λα κεηαζρεκαηίζεη ηε κάζεζε θαη ηε δηδαζθαιία ζε έλα πνιχ επξχ θάζκα αληηθεηκέλσλ Χζηφζν, ηα δπλακηθά νθέιε γηα ηε κάζεζε θαη ηε δηδαζθαιία δελ έρνπλ αθφκε πξαγκαηνπνηεζεί επξέσο θαη ζε ζεκαληηθφ βαζκφ. Σν εξψηεκα πνπ ηίζεηαη (παξφκνην κ απηφ ηεο γεληθφηεξεο εθαξκνγήο ησλ Νέσλ ηερλνινγηψλ ζηελ εθπαίδεπζε) είλαη πψο ην δηαδίθηπν κπνξεί λα δηαθνξνπνηήζεη ηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία. Οη απαληήζεηο φκσο δελ είλαη νχηε πξνθαλείο νχηε πάληνηε επαξθψο ηεθκεξησκέλεο. Ζ ελζσκάησζε ηνπ δηαδηθηχνπ ζηελ ηάμε φηαλ δελ έρεη ην θαηάιιειν ζεσξεηηθφ ππφβαζξν πεξηνξίδεηαη ζε ρακειήο θιίκαθαο ζπιινγή πιεξνθνξηψλ, θαη έηζη αμηνπνηείηαη ζηελ νπζία κφλν ην πην ρακειφ επίπεδν δηθηχσζεο, ε θπζηθή δηθηχσζε. Δπίζεο, εθαξκνγέο ηνπ δηαδηθηχνπ ζηελ εθπαίδεπζε πνιιέο θνξέο εμαληινχληαη ζε κηα γεληθή πεξηγξαθή ησλ δπλαηνηήησλ ηνπ, ρσξίο ηδηαίηεξε εμεηδίθεπζε. Ζ εκπεηξία απφ ηε ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ ζηελ εθπαίδεπζε ηείλεη λα επηβεβαηψζεη ην αδηέμνδν ησλ ηερλνινγηθψλ ζεσξηψλ ηεο εθπαίδεπζεο, ζηνηρείν πνπ πξνέθπςε θαη απφ ηελ πξνεγνχκελε ρξήζε ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ. Πξνζεγγίζεηο ηεο επνηθνδνκεηηθήο ζεσξίαο ηεο κάζεζεο έρνπλ απινπζηεπζεί ζε ηέηνην βαζκφ ψζηε ε καζεζηαθή απνηειεζκαηηθφηεηα έρεη ράζεη ην λφεκά ηεο. Ζ εθπαίδεπζε πηνζεηεί κηα θαηεχζπλζε ε νπνία πεξηζσξηνπνηεί ηα δπλακηθά νθέιε πνπ πξνζθέξνπλ νη ηερλνινγίεο ηεο 17

18 κάζεζεο. Μηα πξψηε δηεξεχλεζε ηεο ειιηπνχο αμηνπνίεζεο ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ αλαδεηθλχεη φηη ν δηδαθηηθφο ζρεδηαζκφο αληηκεησπίδεη ζεκαληηθέο πξνθιήζεηο θαη φηη ηα ζεκειηψδε πξνβιήκαηα δελ παχνπλ λα ζρεηίδνληαη κε ην ζχλζεην δήηεκα ηεο κάζεζεο. Δπηπιένλ δελ έρεη αθφκα γίλεη εθηθηφ, νη εμειίμεηο ζηνλ ηνκέα ηεο ζεσξίαο ηεο κάζεζεο θαη ηεο εθπαηδεπηηθήο ηερλνινγίαο λα κεηαζρεκαηηζζνχλ ζε νπζηαζηηθή πξαθηηθή Δθπαηδεπηηθέο εθαξκνγέο ηεο πιεξνθνξηθήο θαη ηνπ δηαδηθηύνπ Πξνθεηκέλνπ λα έρνπκε κηα πην ζθαηξηθή εηθφλα ησλ εθπαηδεπηηθψλ δπλαηνηήησλ ηεο πιεξνθνξηθήο θαη ηνπ δηαδηθηχνπ, θξίλνπκε απαξαίηεην λα εμεηάζνπκε ην ζέκα σο κέζν, πνπ φπσο είπακε κπνξεί λα πξνζθέξεη πξφζβαζε ζε πιήζνο πιεξνθνξηψλ. Οη θαηλνχξγηεο θαη πξνθιεηηθέο πεγέο θαη επθαηξίεο κάζεζεο πνπ έρνπλ νη εθπαηδεπφκελνη, απφ ηελ ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ θαη ηεο πιεξνθνξηθήο κπνξνχλ λα θαηεγνξηνπνηεζνχλ θαηά ηνλ αθφινπζν ηξφπν. Up-to-date πιεξνθνξίεο, πνπ έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα καο πξνζθέξεη ε ρξήζε ηεο πιεξνθνξηθήο θαη ηνπ δηαδηθηχνπ, ζε ζέκαηα ηεο επηθαηξφηεηαο απφ δηάθνξα ζεκεία ηνπ θφζκνπ, ράξηεο, βηβιία αλαθνξάο, πεξηνδηθά θαη εθεκεξίδεο έληππεο θαη ειεθηξνληθέο, είλαη πξνζηηέο κέζσ ηνπ ηζηνχ WWW θαη κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζαλ ελεκεξσηηθφ αιιά θαη δηδαθηηθφ πιηθφ φπσο ζηελ δηδαζθαιία κηαο μέλεο γιψζζαο (π.ρ. cyberspace publishing ειεθηξνληθή δηεχζπλζε htt://cpyblish.com, virtual newspapers ειεθηξνληθή δηεχζπλζε htt://star.tau.ac.il.misc/ Δζληθέο θαη παλεπηζηεκηαθέο βηβιηνζήθεο ζε Δπξψπε, Αζία θαη Ακεξηθή, πνπ παξέρνπλ ζηνπο εθπαηδεπφκελνπο ηελ δπλαηφηεηα πξφζβαζεο, (κέζσ telnet ή WWW) ζηνπο θαηαιφγνπο ηνπο (π.ρ. Virtual Computer Libraryhttp:// National Lending Library - Λεμηθά θαη εγθπθινπαίδεηεο δηαθφξσλ γισζζψλ ζην δηαδίθηπν, φππ νη εθπαηδεπφκελνη αιιά θαη νη εθπαηδεπηηθνί κπνξνχλ λα εξεπλήζνπλ ηελ ζεκαζία θαη ηελ εηπκνινγία κηαο ιέμεο, αιιά θαη λα ιάβνπλ πεξηζζφηεξεο 18

19 πιεξνθνξίεο γηα έλα ζέκα θαηά ηελ δηάξθεηα ζπδεηήζεσλ ηνπο ζηελ ηάμε (π.ρ. Oxford Dictionary- εγθπθινπαίδεηα Britannicahttp:// θαη εγθπθινπαίδεηα Best of Kidopedia - stjohns. edu/kidopedia/). Μνπζεία θαη εθζέζεηο, φπνπ νη εθαξκνγέο ηεο πιεξνθνξηθήο θαη ηνπ δηαδηθηχνπ κπνξνχλ λα εληζρχζνπλ ηελ δηδαζθαιία κέζα ζηα πιαίζηα ηεο ζρνιηθήο ηάμεο θαη φρη κφλν, πξνζθέξνληαο πξφζβαζε ζε πιεξνθνξίεο πνπ δελ κπνξνχλ λα είλαη άκεζα δηαζέζηκεο ζηνπο εθπαηδεπφκελνπο (π.ρ. Web Museum- Electric Gallery- ην Natural History and Sciences Museum- αιιά θαη ην Βαηηθαλφ- Οηθνπκεληθφ Παηξηαξρείν θαη ην Αγηνλ Οξνο- Γπλαηφηεηα απεπζείαο ζχλδεζεο κε παλεπηζηεκηαθά ηδξχκαηα θαη εξεπλεηηθά θέληξα, απφ ηα νπνία νη εθπαηδεπφκελνη έρνπλ ηελ επθαηξία λα δεηήζνπλ θαη λα ιάβνπλ βνεζεηίθφ πιίθφ ην νπίν κπνξνχλ ζηελ ζπλέρεηα λα ην ρξεζηκνπνηήζνπλ ζε θάπνηεο δηθέο ηνπο εξγαζίεο (π.ρ. Bradford Robotic Telescope-http// Earth Watch - Texpeditions.html, ην Bug Club - Πξόζβαζε ζε πεξηιήςεηο εξγαζηώλ πνπ παξνπζηάζηεθαλ ζε ζπλέδξηα θαη πξνσζνχλ ηελ κάζεζε κε ην λα παξέρνπλ άκεζε θαη έγθπξε πιεξνθφξεζε ζε δηάθνξα γλσζηηθά πεδία. Πνιιέο θνξέο αθφκα θαη νιφθιεξεο εξγαζίεο είλαη δηαζέζηκεο, ζπλήζσο ζε gopher site. Χο θνηλσληθό πεξηβάιινλ ην δηαδίθηπν κπνξεί λα δηαδξακαηίζεη έλα ζεκαληηθφ ξφιν κάζεζεο, κε ηελ δπλαηφηεηα πνπ πξνζθέξεη γηα πξφζβαζε ζε θπβεξλεηηθέο αλαθνξέο, θξαηηθέο ππεξεζίεο θαη νηθνλνκηθέο πιεξνθνξίεο(π.ρ. Τπνπξγεία- Βνπιή ησλ Διιήλσλ- Υξεκαηηζηήξην Αζελψλ εκαληηθή είλαη θαη ε ζπλεηζθνξά ηνπ ζηελ επαηζζεηνπνίεζε ησλ εθπαηδεπφκελσλ απέλαληη ζε ηξέρνπζα πξνβιήκαηα ηεο επνρήο καο φπσο είλαη ε δηεζλήο ακλεζηία, ε θίλεζε γηα ηα αλζξψπηλα δηθαηψκαηα θαη άιια. 19

20 ην ζεκείν απηφ πξέπεη λα επηζεκάλνπκε ην γεγνλφο φηη νη εθπαηδεπφκελνη έρνληαο πξφζβαζε ζε έλα ηφζν επξχ θάζκα πιεξνθνξηψλ, θαινχληαη λα αλαπηχμνπλ ηθαλφηεηεο πνπ ζα ηνπο επηηξέςνπλ λα νξγαλψζνπλ απηέο ηηο γλψζεηο. Έηζη απφ ηελ κεξηά ηνπο νη εθπαηδεπηηθή πξέπεη φρη κφλν λα ελζαξξχλνπλ ηνπο εθπαηδεπφκελνπο λα δηεξεπλνχλ ηνλ θπβεξλνρψξν αιιά επίζεο λα επεμεξγάδνληαη θαη λα αζθνχλ θξηηηθή ζην πιηθφ πνπ βξίζθνπλ, λα θξίλνπλ ηελ απζεληηθφηεηα θαη ηελ εγθπξφηεηα ησλ πιεξνθνξηψλ, λα εμεηάδνπλ φιεο ηεο απφςεηο θαη κέζα απφ απηέο ηηο δηεξγαζίεο λα αλαπηχζζνπλ ην δηθφ ηνπο ηξφπν θαηαλφεζεο ηνπ ζέκαηνο πνπ εμεηάδνπλ. 20

21 2. Δθπαίδεπζε ζηεξηδόκελε ζηελ πιεξνθνξηθή θαη ην δηαδίθηπν 2.1. Νέεο κνξθέο εθπαίδεπζεο Ζ εθαξκνγέο ηεο πιεξνθνξηθήο θαη ηνπ δηαδηθηχνπ ζηελ εθπαίδεπζε δελ επεξεάδνπλ απιά ηελ δηδαθηηθή δηαδηθαζία, δελ κπνξνχκε λα πνχκε φηη ε ρξήζε ηεο πιεξνθνξηθήο θαη ηνπ δηαδηθηχνπ είλαη απιά έλα βνεζεηηθφ εξγαιείν ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο. Αληίζεηα κπνξνχκε λα πνχκε φηη, νη εθαξκνγέο ηεο πιεξνθνξηθήο θαη ηνπ δηαδηθηχνπ ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία έρνπλ σο απνηέιεζκα ηελ αλάπηπμε λέσλ κνξθψλ εθπαίδεπζεο νη νπνίεο φπσο ζα δνχκε παξαθάησ, πξνβιέπνπλ κεγάιεο αιιαγέο ζηνλ ηξφπν εθπαίδεπζεο θαη δηδαθηηθήο δηαδηθαζίαο πνπ γλσξίδνπκε ζήκεξα. Έηζη, αθφκα θαη ζήκεξα κπνξνχκε λα κηιάκε γηα λέεο κνξθέο εθπαίδεπζεο πνπ κπνξνχλ λα πινπνηεζνχλ κε ηελ ρξήζε ηνπ ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή θαη ηνπ δηαδηθηχνπ: θαη θάπνηεο απφ απηέο αλαθέξνληα παξαθάησ θαη είλαη νη εμήο. Ζιεθηξνληθή κάζεζε (E-Learning) Δπέιηθηε εθπαίδεπζε (Flexible Learning) Αλνηρηή εθπαίδεπζε (Open learning) Δθπαίδεπζε απφ απφζηαζε (distance learning) Δθπαίδεπζε βαζηζκέλε ζηηο ηερλνινγίεο ηεο πιεξνθνξηθήο θαη ησλ επηθνηλσληψλ (ICT- based Education) Καηαλεκεκέλε εθπαίδεπζε (distributed education) Γηαδηθηπαθή αλνηθηή κάζεζε (networked open learning- NOL) Η Αλνηθηή εθπαίδεπζε ζπληζηά νπζηαζηηθά κηα θηινζνθία ζύκθωλα κε ηελ νπνία ε κόξθωζε είλαη δηθαίωκα όιωλ θαη ε θνηλωλία έρεη ρξένο λα πξνζθέξεη όζν ην δπλαηόλ πεξηζζόηεξεο επθαηξίεο ζηνλ ηνκέα απηό. Η "εμ απνζηάζεωο εθπαίδεπζε" είλαη κεζνδνινγία εθπαηδεπηηθή πνπ ρξεζηκνπνηνύλ ηα αλνηθηά εθπαηδεπηηθά ηδξύκαηα. Είλαη νπζηώδεο εξγαιείν γηα ηελ πξαθηηθή εθαξκνγή ηεο αλνηθηήο εθπαίδεπζεο. Πνιιέο θνξέο νη δπν απηνί όξνη ρξεζηκνπνηνύληαη 21

22 ιαλζαζκέλα, ωο ηαπηόζεκνη, επεηδή ζπλππάξρνπλ ζρεδόλ πάληα θαη κάιηζηα έληνλα. Ο πξώηνο όξνο, όκωο, ραξαθηεξίδεη κηα "θηινζνθία" ελώ ν δεύηεξνο νξηνζεηεί κηα "κέζνδν".(κηνπιίαλεο Σπ.) Οη παξαπάλσ νξνινγίεο ζπληζηνχλ κηα πξνζπάζεηα πεξηγξαθήο ησλ πνηθίισλ κνξθψλ εθπαίδεπζεο πνπ εκθαλίδνληαη ζηηο κέξεο καο κεηά ηελ ξαγδαία ηερλνινγηθή αλάπηπμε ησλ ηειεπηαίσλ εηψλ. Πξνζπαζψληαο λα πξνζεγγίζνπκε σο έλαο βαζκφ ηελ ζχγρξνλε εθπαίδεπζε, θπξίσο γηα ιφγνπο απιφηεηαο, ζην εμήο ζα αλαθεξφκαζηε γηα φιεο ηεο κνξθέο κε ηνλ φξν «εθπαίδεπζε απφ απφζηαζε ή εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε». Με ηνλ φξν πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε «εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε» δελ αγλννχληαη πηζαλέο δηαθνξνπνηήζεηο φζνλ αθνξά, ην λφεκα γηα θάζε κνξθή εθπαίδεπζεο μερσξηζηά. ηελ Διιάδα ζεζκνζεηεκέλεο εμ Απνζηάζεσο ζπνπδέο παξέρεη απφ ην 1998 ην Διιεληθφ Αλνηθηφ Παλεπηζηήκην πνπ ζα εμεηάζνπκε ζηελ ζπλέρεηα, ηφζν ζε πξνπηπρηαθφ φζν θαη ζε κεηαπηπρηαθφ επίπεδν. πγθεθξηκέλα απνλέκνληαη Πηπρία, Μεηαπηπρηαθά Γηπιψκαηα Δηδίθεπζεο (Masters), Γηδαθηνξηθά Γηπιψκαηα. ην παξάξηεκα 1 ππάξρεη γισζζάξην κε φινπο ηνπο ζρεηηθνχο φξνπο Πιενλεθηήκαηα ησλ λέσλ κνξθώλ εθπαίδεπζεο o Δίλαη παληνχ θαη πάληα δηαζέζηκεο. o Γελ απαηηνχλ νξγαλσκέλνπο ρψξνπο εθπαίδεπζεο. o Δπηηξέπνπλ ζηνλ εθπαηδεπφκελν λα επηιέμεη ν ίδηνο ην ρξφλν κειέηεο θαη ην ξπζκφ κε ηνλ νπνίν καζαίλεη. o Δίλαη εμαηξεηηθά απνηειεζκαηηθέο. o Γηαζέηνπλ εμαηξεηηθά πξνεγκέλν ηξφπν παξνπζίαζεο κε πνιπκέζα: βίληεν, ήρν, θείκελα, εηθφλεο, γξαθήκαηα, νκηιία, δηαινγηθή ζπλεξγαζία. o Παξαδίδνληαη κε πνιινχο ηξφπνπο ψζηε λα ηαηξηάδνπλ ζηηο πξνηηκήζεηο ηνπ εθπαηδεπνκέλνπ: (απηνδηδαζθαιία, αζχγρξνλε ζπλεξγαζία, ζχγρξνλε δηδαζθαιία). 22

23 o Τπάξρεη δπλαηφηεηα ζπλερνχο θαη εχθνιεο βειηίσζεο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ πεξηερνκέλνπ κε ειάρηζην θφζηνο. o Υαξαθηεξίδνληαη απφ δπλακηθφ ηξφπν κάζεζεο (δπλαηφηεηα δηαζχλδεζεο κε άιιεο πεγέο κε ζηφρν ηελ ελίζρπζε ηεο καζεζηαθήο εκπεηξίαο. o Γεκηνπξγνχλ πεξηβάιινλ ελεξγεηηθήο θαη ζπλεξγαηηθήο κάζεζεο. o Παξέρνπλ εξγαιεία δηαρείξηζεο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ πεξηερνκέλνπ. o Γηαζέηνπλ εξγαιεία δηαρείξηζεο ηεο καζεζηαθήο δηαδηθαζίαο. o Μεηξνχλ ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο κάζεζεο θαη επνκέλσο ηνπ απνηειέζκαηνο ηεο επέλδπζεο. o Παξέρνπλ δπλαηφηεηα ζπκκεηνρήο ζε κεγάιν αξηζκφ εθπαηδεπφκελσλ. o Παξέρνπλ δπλαηφηεηα δεκηνπξγίαο αηνκηθψλ πξνγξακκάησλ εθπαίδεπζεο. o Παξέρνπλ ηε δπλαηφηεηα εχθνιεο δηαδηθαζίαο πηζηνπνίεζεο δεμηνηήησλ θαη γλψζεσλ. o Διαρηζηνπνηνχλ ην θφζηνο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο Πεξηνξηζκνί ηεο εθπαίδεπζεο πνπ θαηαξγνύληαη Με ηηο λέεο κνξθέο εθπαίδεπζεο θαη γεληθά κε ηηο εθαξκνγέο ηεο πιεξνθνξηθήο θαη ηνπ δηαδηθηχνπ ζηελ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε θαηαξγνχληαη πεξηνξηζκνί πνπ ίζρπαλ ζηελ σο ηψξα εθπαίδεπζε ηνλ αηφκσλ.( Γεσγξαθηθνί Πεξηνξηζκνί Έλα απφ ηα πξνβιήκαηα πνπ ζπρλά αληηκεησπίδνπλ νη εθπαηδεπφκελνη πνπ επηκνξθψλνληαη, είλαη ην γεγνλφο φηη ηα ζεκηλάξηα πνπ ηνπο ελδηαθέξνπλ πξαγκαηνπνηνχληαη ζε καθξηλά κέξε. Κάηη ηέηνην κπνξεί λα ηνπο απνζαξξχλεη λα παξαθνινπζήζνπλ θαη λα ζπκκεηάζρνπλ ζε επηκνξθσηηθά πξνγξάκκαηα ηεο επηινγήο ηνπο ή λα ηνπο δεκηνπξγήζεη επαγγεικαηηθά, νηθνγελεηαθά ή πξνζσπηθά πξνβιήκαηα. 23

24 2.3.2 Πξνγξακκαηηζκόο Γηαιέμεσλ Καζψο ηα ζπζηήκαηα ηεο εμ Απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο είλαη βαζηζκέλα ζηελ απηνλνκία θαη ηελ απην-εθπαίδεπζε, ν εθπαηδεπφκελνο δελ πεξηνξίδεηαη απφ θαλέλα πξφγξακκα θαη έηζη, ην πξφγξακκα πνπ ρξεζηκνπνηεί, πξνζαξκφδεηαη ζην δηθφ ηνπ ξπζκφ κάζεζεο. Ζ κφλε εμαίξεζε πνπ παξνπζηάδεηαη ζηα ζπζηήκαηα εμ Απνζηάζεσο Δθπαίδεπζεο είλαη νη πεξηπηψζεηο ζηηο νπνίεο ρξεζηκνπνηνχληαη νη ηερλνινγίεο πξαγκαηηθνχ-ρξφλνπ, φπσο νη ηειεδηαζθέςεηο Υξόλνο θαη Ρπζκόο Μάζεζεο Σα ζπζηήκαηα ηεο εμ Απνζηάζεσο Δθπαίδεπζεο ραξαθηεξίδνληαη απφ ειαζηηθφηεηα πνπ αθνξά, ηφζν ζην ρξφλν (ν ρξφλνο πνπ ρξεηάδεηαη γηα ηε κάζεζε), φζν θαη ζην ξπζκφ ηεο κάζεζεο Πεξηβάιινλ Δθπαίδεπζεο ε έλα παξαδνζηαθφ εθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα, ην εθπαηδεπηηθφ πεξηβάιινλ είλαη πξνθαζνξηζκέλν ζπλήζσο απφ ην θνξέα πνπ έρεη αλαιάβεη ηελ νξγάλσζε ησλ καζεκάησλ. ηα ζπζηήκαηα εμ Απνζηάζεσο Δθπαίδεπζεο ην πεξηβάιινλ εθπαίδεπζεο επηιέγεηαη απφ ηνλ εθπαηδεπφκελν θαη κπνξεί λα είλαη ην ζπίηη ηνπ, ην ζρνιείν ηνπ, έλα θέληξν εθπαίδεπζεο θνληά ζην ζπίηη ηνπ, θ.ιπ Δπηκνξθσηηθέο Αλάγθεο ηνπ Δθπαηδεπόκελνπ ηα ζπζηήκαηα εμ Απνζηάζεσο Δθπαίδεπζεο ζπλήζσο ηα καζήκαηα νξγαλψλνληαη ζε ελφηεηεο κε πξνθαζνξηζκέλνπο ζηφρνπο θαη ν εθπαηδεπφκελνο κπνξεί λα επηιέμεη εθείλα ηα καζήκαηα πνπ αληηζηνηρνχλ ζηηο αλάγθεο ηνπ. Δίλαη πξνθαλέο φηη θάηη ηέηνην απαηηεί απφ ηνλ εθπαηδεπφκελν ππεπζπλφηεηα, πεηζαξρία θαη απην-έιεγρν. Γη' απηφ αθξηβψο ην ιφγν, ηα καζήκαηα απηά ζπρλά ζεσξνχληαη θαηάιιεια γηα επηκφξθσζε ελειίθσλ Δμαηνκίθεπζε ηεο Γηαδηθαζίαο Γηδαζθαιίαο/Μάζεζεο ε έλα ζχζηεκα εμ Απνζηάζεσο Δθπαίδεπζεο, ν εθπαηδεπφκελνο κπνξεί ζε νπνηαδήπνηε πεξίπησζε ζεσξεί φηη είλαη απαξαίηεην, λα δεηήζεη βνήζεηα 24

25 (κέζσ , γηα παξάδεηγκα) απφ ηνλ εθπαηδεπηή, ηνπο ζπλαδέιθνπο ηνπ ή έλαλ εηδηθφ, πξνθεηκέλνπ λα αλαδεηήζεη λέεο πεγέο πιεξνθνξηψλ ή άιια κέζα πνπ ζα ηνπ παξάζρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα πξαγκαηνπνηήζεη ηνπο ζηφρνπο ηνπ κε δηάθνξεο ζηξαηεγηθέο Κόζηνο Δθπαίδεπζεο Με ην ζχζηεκα ηεο εμ Απνζηάζεσο Δθπαίδεπζεο κεηψλεηαη ην θφζηνο ηεο εθπαίδεπζεο, ηφζν γηα ηνλ εθπαηδεπφκελν, φζν θαη ην θνξέα ηεο εθπαίδεπζεο. Γηα ηνλ εθπαηδεπφκελν δελ είλαη αλαγθαίν πηα λα ηαμηδεχεη, ελψ γηα ην θνξέα ηεο εθπαίδεπζεο, ζεσξεηηθά δελ ππάξρεη πεξηνξηζκφο ζηνλ αξηζκφ ησλ εθπαηδεπφκελσλ πνπ κπνξνχλ λα ζπκκεηάζρνπλ ζε κία επηκφξθσζε. Δπηπιένλ, ζε ζχγθξηζε κε ηα παξαδνζηαθά εθπαηδεπηηθά ζπζηήκαηα, ηα νπνία απαηηνχλ ηε θπζηθή παξνπζία ησλ εθπαηδεπφκελσλ, ν αξηζκφο ησλ εθπαηδεπηψλ ζε έλα ζχζηεκα εμ Απνζηάζεσο Δθπαίδεπζεο κεηψλεηαη ζεκαληηθά.( ε πνηνπο απεπζύλεηαη ε εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε Έλαο απφ ηνπο πην βαζηθνχο ζηφρνπο ηεο εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο είλαη λα παξέρεη ηελ δπλαηφηεηα πξφζβαζεο ζε φια ηα επίπεδα εθπαίδεπζεο, ζε άηνκα πνπ γηα δηάθνξνπο ιφγνπο, δελ κπνξνχλ λα ζπκκεηέρνπλ ζε απηά κε άιινπο ηξφπνπο. Σέηνηα άηνκα είλαη φινη φζνη ζέινπλ λα εθπαηδεπηνχλ ζε νπνηνδήπνηε βαζκίδα εθπαίδεπζεο θαη ζε εξγαδφκελνπο ελήιηθεο πνιίηεο, αιιά θαη ζε άηνκα κε εηδηθέο αλάγθεο ε όιεο ηηο βαζκίδεο εθπαίδεπζεο θαη ζε εξγαδόκελνπο ελήιηθνπο Ζ εθπαίδεπζε απφ απφζηαζε απεπζχλεηαη είηε ζε ελήιηθνπο είηε ζε καζεηέο ζρνιείσλ. Μπνξεί λα δηαρσξηζηεί ζε ηξεηο βαζηθέο θαηεγνξίεο. Δθπαίδεπζε θαη δηαξθήο θαηάξηηζε εξγαδόκελσλ ελειίθσλ, Σα ηειεπηαία ρξφληα γίλνληαη πξνζπάζεηεο ζε θάζε ρψξα ψζηε ηα ζρνιεία φισλ ησλ βαζκίδσλ εθπαίδεπζεο θαη ηα παλεπηζηήκηα λα ζπλδεζνχλ ζην παγθφζκην δίθηπν ππνινγηζηψλ Internet. Έηζη ε εθπαίδεπζε απφ απφζηαζε κέζσ ηνπ Internet κπνξεί λα είλαη πξνζηηή ζε καζεηέο θάζε ειηθίαο απφ φιν ηνλ θφζκν. 25

26 Οη ελήιηθνη πνπ παξαθνινπζνχλ καζήκαηα κε εθπαίδεπζε απφ απφζηαζε ζπλήζσο είλαη εξγαδφκελνη ή έρνπλ νηθνγελεηαθέο ππνρξεψζεηο θαη δελ κπνξνχλ λα παξαθνινπζήζνπλ θαλνληθά παξαδφζεηο καζεκάησλ ζε δηδαζθαιία πξφζσπν κε πξφζσπν. ηελ εθπαίδεπζε απφ απφζηαζε κε αλεμάξηεηε κάζεζε νη ζεηξέο καζεκάησλ παξαδίδνληαη ζην ρψξν θαη ζην ρξφλν πνπ επηιέγεη ν εθπαηδεπφκελνο, ζπλήζσο ζην ζπίηη ή ζην ρψξν εξγαζίαο ηνπ. Έηζη νη εξγαδφκελνη πξνηηκνχλ λα παξαθνινπζνχλ καζήκαηα απφ απφζηαζε. Αθφκε φηαλ νη εξγνδφηεο ζέινπλ λα βειηηψζνπλ ηελ κφξθσζε ησλ ππαιιήισλ ηνπο κε επηκνξθσηηθά ζεκηλάξηα, ρσξίο φκσο νη ππάιιεινη λα θχγνπλ απφ ηνλ ηφπν εξγαζίαο ηνπο, επηιέγνπλ ηελ εθπαίδεπζε απφ απφζηαζε. o αλώηεξε εθπαίδεπζε ζε παλεπηζηήκηα θαη ζε θνιέγηα, o θαηώηεξε θαη κέζε εθπαίδεπζε ζε καζεηέο δεκνηηθώλ ζρνιείσλ θαη γπκλαζίσλ ιπθείσλ. Όηαλ ε εθπαίδεπζε απεπζχλεηαη ζε καζεηέο ζρνιείσλ ρξεζηκνπνηνχληαη κέζνδνη πξνζνκνίσζεο ηεο πξαγκαηηθήο δηδαζθαιίαο. Οη καζεηέο επηθνηλσλνχλ κε άιια ζρνιεία ηεο πεξηνρήο ή κε καζεηέο απφ φιν ηνλ θφζκν θαη ζπκκεηέρνπλ ζε νκαδηθέο εξγαζίεο. Σα ζρνιεία απνκαθξπζκέλσλ πεξηνρψλ παξαθνινπζνχλ καζήκαηα απφ θαζεγεηέο πνπ βξίζθνληαη ζε θεληξηθέο πφιεηο θαη δελ κπνξνχλ λα επηζθεθζνχλ ηηο πεξηνρέο απηέο. Απμάλνληαη νη επθαηξίεο επηθνηλσλίαο θαη απμάλεηαη ε ζπκκεηνρή ησλ αηφκσλ πνπ εθπαηδεχνληαη ε άηνκα κε εηδηθέο αλάγθεο Ζ εθπαίδεπζε απφ απφζηαζε επίζεο απεπζχλεηαη θαη ζε εηδηθέο θαηεγνξίεο αηφκσλ κε θηλεηηθά πξνβιήκαηα πνπ δελ κπνξνχλ λα βγνπλ απφ ην ζπίηη θαη λα παξαθνινπζήζνπλ θαλνληθά καζήκαηα ζην ζρνιείν. Γηα ηα άηνκα απηά δεκηνπξγνχληαη εηδηθέο ππεξεζίεο ρεηξηζκνχ ηνπ ππνινγηζηή, φπσο αλίρλεπζε ηεο θίλεζεο ησλ καηηψλ ηνπ ρξήζηε κε ελζσκαησκέλε θάκεξα ζηνλ ππνινγηζηή θαη απηφκαηε ελεξγνπνίεζε ησλ εληνιψλ ρσξίο λα ρξεηάδεηαη λα ρξεζηκνπνηήζεη ν ρξήζηεο πνληίθη ή πιεθηξνιφγην. Σα άηνκα κε εηδηθέο αλάγθεο κπνξνχλ λα έρνπλ ηζφηηκε πξφζβαζε ζηελ εθπαίδεπζε θαη παξαθνινπζνχλ ην 26

27 κάζεκα κηαο ηάμεο απφ απφζηαζε. Όηαλ ε επηθνηλσλία γίλεηαη κε γξαπηά θείκελα, απηφ εληζρχεη ηελ αλσλπκία ησλ εθπαηδεπφκελσλ θαη έηζη κπνξνχλ λα απνθξχςνπλ απφ ηνπο άιινπο φηη είλαη ηπθινί ή έρνπλ θηλεηηθά πξνβιήκαηα θαη λα ζπκκεηέρνπλ σο ίζνη ζηελ επηθνηλσλία. Έλα ηερλνινγηθφ κέζν πνπ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη έλαο ηπθιφο είλαη έλα ζχζηεκα πνπ ζπλζέηεη θσλή θαη ηνπ αλαθνηλψλεη ηα κελχκαηα πνπ εκθαλίδνληαη ζηελ νζφλε, ή κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη δσληαλή επηθνηλσλία κε ήρν κέζσ ηνπ Internet. H ηζφηεηα δίλεη κεγαιχηεξε απηνπεπνίζεζε ζην άηνκν κε εηδηθέο αλάγθεο. Σνπ δίλεη δπλαηφηεηα λα επηθνηλσλήζεη κε άηνκα πνπ ίζσο ζα δίζηαδαλ λα επηθνηλσλήζνπλ καδί ηνπ πξφζσπν κε πξφζσπν, δηφηη ζπρλά ηα άηνκα κε εηδηθέο αλάγθεο απνκνλψλνληαη απφ ηνπο άιινπο θαη απνηεινχλ μερσξηζηή κεηνλφηεηα. Ζ εθπαίδεπζε απφ απφζηαζε δίλεη ζηνπο καζεηέο κε εηδηθά πξνβιήκαηα έλα πεξηβάιινλ ζην νπνίν έρνπλ απνηειεζκαηηθή επηθνηλσλία κε εηδηθνχο θαζεγεηέο πνπ ηνπο βνεζνχλ λα ππεξληθήζνπλ ηηο θπζηθέο δπζθνιίεο θαη λα απνθηήζνπλ πιήξε εθπαίδεπζε. Γεκηνπξγνχληαη θνηλφηεηεο αηφκσλ κε εηδηθέο αλάγθεο θαη κπνξνχλ λα εθπαηδεπηνχλ καδί νκάδεο αηφκσλ πνπ αληηκεησπίδνπλ θνηλά πξνβιήκαηα. Σν άηνκν κε εηδηθέο αλάγθεο έρεη πξφζβαζε ζηηο λέεο ηερλνινγίεο, θαη έρεη ζηε δηάζεζε ηνπ έλα πιήζνο πξνγξακκάησλ θαη ππεξεζηψλ. Φπρνιφγνη θαη ζχκβνπινη πνπ θαηνηθνχλ ζε καθξηλέο πεξηνρέο, επηθνηλσλνχλ καδί ηνπ θαη ηνπ παξέρνπλ νδεγίεο απφ απφζηαζε.( 27

28 3. Ηιεθηξνληθή κάζεζε θαη εθπαίδεπζε από απόζηαζε 3.1. Ηιεθηξνληθή κάζεζε ηελ θνηλσλία ηεο πιεξνθνξίαο ν ζχγρξνλνο άλζξσπνο πξέπεη λα έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα καζαίλεη κε πνιιαπινχο ηξφπνπ, λα έρεη ίζεο επθαηξίεο γηα κάζεζε θαη εθπαίδεπζε απαιιαγκέλνο απφ ρσξηθέο θαη ρξνληθέο δεζκεχζεηο, λα έρεη επηινγέο ζην πσο θαη ηε ζα καζαίλεη θαη ν ίδηνο ν εθπαηδεπφκελνο λα απνηειεί ην θέληξν ηεο καζεζηαθήο δηαδηθαζίαο. ήκεξα έρεη δεκηνπξγεζεί ε αληίιεςε πάλσ ζηελ νπνία ζεκειηψλεηαη ε αλαγθαηφηεηα ηεο ρξήζεο ηεο πιεξνθνξηθήο θαη ηνπ δηαδηθηχνπ ζηελ εθπαίδεπζε. ηα πιαίζηα απηήο ηεο αληίιεςεο, δηεμάγεηαη ζήκεξα ηφζν ζε παγθφζκην φζν θαη ζε εζληθφ επίπεδν, έξεπλα θαη αλάπηπμε ζηνλ ηνκέα ηεο ειεθηξνληθήο κάζεζεο (E-LEARNING). Ζ ειεθηξνληθή κάζεζε είλαη ε δηαδηθαζία εθκάζεζε φπνπ ε εθκάζεζε ή θαιχηεξα ε εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία εθηειείηαη κέζα απφ ηεο ζχγρξνλεο ηερλνινγίεο φπσο ηα πξνγξάκκαηα ησλ ππνινγηζηψλ. Πην ζπγθεληξσκέλα: Ο φξνο ειεθηξνληθή κάζεζε (e-learning) αλαθέξεηαη ζε έλα ζχλνιν εθαξκνγψλ θαη δηαδηθαζηψλ, πνπ πεξηιακβάλεη ηα καζήκαηα κέζσ ππνινγηζηή κε ηε ρξήζε εηδηθψλ πξνγξακκάησλ εθπαηδεπηηθνχ ινγηζκηθνχ, ηε κάζεζε απφ απφζηαζε κέζσ ηνπ Γηαδηθηχνπ, ηηο «εηθνληθέο ηάμεηο» κε ηε ρξήζε εξγαιείσλ ηειε-ζπλδηάζθεςεο, ηε ζπλεξγαηηθή κάζεζε πνπ ππνζηεξίδεηαη απφ ειεθηξνληθά κέζα.(κηνπιίλεο 2007) αλ έλλνηα ε ειεθηξνληθή κάζεζε πεξηθιείεη κέζα ηεο πνιιέο άιιεο έλλνηεο φπσο είλαη, ε εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε, ε δηα βίνπ κάζεζε θαη άιιεο. Βιέπνπκε φηη ε ειεθηξνληθή κάζεζε, αιιά θαη φιεο νη παξαπάλσ έλλνηεο εκπεξηέρνπλ ζπλεξγαηηθή εθπαίδεπζε θαη αιιειεπίδξαζε κεηαμχ εθπαηδεπφκελσλ (καζεηέο) θαη εθπαηδεπηηθψλ (θαζεγεηέο) θαζψο θαη κεηαμχ ηνλ εθπαηδεπφκελσλ, φπσο δειαδή ζπκβαίλεη θαη ζηελ θιαζζηθή εθπαίδεπζε, κέζα ζε κηα παξαδνζηαθή αίζνπζα δηδαζθαιίαο. Δμάιινπ ηα ειεθηξνληθά καζήκαηα γίλνληαη κέζα ζε ηάμεηο απιά απηφ πνπ ζπκβαίλεη είλαη φηη ν εθπαηδεπηηθφο θαη ν εθπαηδεπφκελνο βξίζθνληαη ζε δηαθνξεηηθνχο ρψξνπο θαη 28

29 ε έλλνηα ηεο ηάμεο δεκηνπξγείηαη εηθνληθά κέζα απφ ηνλ ππνινγηζηή. Με ηελ αλάιπζε κηαο εηθνληθήο ηάμεο ζα αζρνιεζνχκε ιίγν παξαθάησ. Κάπνηνη απφ ηνπο βαζηθνχο παξάγνληεο πνπ ρξεηάδνληαη γηα λα πινπνηεζεί ε ειεθηξνληθή κάζεζε, είλαη, νη ηερλνινγία πνπ ζα επηηξέςεη ηελ αλάπηπμε θαη πινπνίεζε ησλ καζεκάησλ θαη ησλ ζεκηλαξίσλ, ζπζηήκαηα δειαδή γηα ηελ παξνρή θαη δηαρείξηζε ησλ καζεκάησλ. Αλζξψπηλν δπλακηθφ πνπ ζα αλάπηπμε θαη ζα εκπινπηίζεη ην εθπαηδεπηηθφ πιηθφ, πάλσ ζην νπνίν ζα πξαγκαηνπνηείηαη ην κάζεκα. Σέινο, γηα λα πινπνηεζεί εμνινθιήξνπ ε ειεθηξνληθή κάζεζε, φπσο θαη ζηελ παξαδνζηαθή δηδαζθαιία, ζίγνπξα ρξεηάδεηαη ηνπο εθπαηδεπηηθνχο θαη ηνπο εθπαηδεπφκελνπο. ε ηππνινγία ηνπ δηθηχνπ ηεο ειεθηξνληθήο κάζεζεο Πξόηππα ειεθηξνληθήο κάζεζεο Αλαγθαία θάλεθε ε δεκηνπξγία αλνηρηψλ πξνηχπσλ απφ ηελ αξρή ηεο ηδέα ηεο ειεθηξνληθήο κάζεζεο ή ηεο εθπαίδεπζε απφ απφζηαζε, θάπνηνη βαζηθνί ιφγνη πνπ νδήγεζαλ ζηελ αλάπηπμε πξνηχπσλ είλαη νη εμήο: Η αλάγθε γηα επαλαρξεζηκνπνίεζε ηνπ εθπαηδεπηηθνύ πιηθνύ: Δίλαη πνιχ ζεκαληηθφ κεηά ηελ δεκηνπξγία ελφο καζήκαηνο γηα ηελ εθπαίδεπζε απφ απφζηαζε ην πιηθφ απηφ λα κπνξεί λα επαλαρξεζηκνπνηεζεί ηελ επφκελε θνξά πνπ ζα δηδαρηεί ην κάζεκα θαη λα είλαη απαξαίηεηεο κφλν ε ελεκέξσζε ηνπ θαη ε βειηίσζε ηνπ. Οη εμειίμεηο ζηνλ ηνκέα ηεο εθπαίδεπζεο απφ απφζηαζε είλαη ξαγδαίεο θαη νη αλάγθεο πνπ θαιείηαη λα θαιχςεη κηα πιαηθφξκα απηήο ηεο κνξθήο εθπαίδεπζεο είλαη ζπλερψο απμαλφκελεο κε απνηέιεζκα λα βαίλνπλ 29

30 ζπλερψο λέεο εθδφζεηο θαη λα αλαπηχζζνληαη θαηλνχξγηε πιαηθφξκεο. Δπίζεο είλαη πνιιή ζεκαληηθφ ε δπλαηφηεηα κηα αλαβάζκηζεο ε κηα κεηαβίβαζε απφ κηα πιαηθφξκα ζε κηα άιιε, λα κελ ζπλεπάγεηαη θαη ε δεκηνπξγία ηνπ ίδηνπ εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ. Η αλάγθε γηα ζπλεξγαζία κεηαμύ ζπζηεκάησλ δηαρείξηζεο εθπαηδεπηηθνύ πιηθνύ: Οη εθπαηδεπηέο πνιιέο θνξέο ζέινπλ λα ζπλεξγαζηνχλ θαη λα αληαιιάμνπλ εθπαηδεπηηθφ πιηθφ κε ζπλαδέιθνπο ηνπο. ε απηήλ ηελ πεξίπησζε είλαη απαξαίηεην ινηπφλ λα ππάξρεη έλαο εληαίνο ηξφπνο πεξηγξαθήο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ γηα λα κπνξνχλ δηαθνξεηηθέο πιαηθφξκεο λα ζπλεξγαζηνχλ γηα αληαιιαγή εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ. Η αλάγθε γηα δηαζεζηκόηεηα πξόζβαζεο θαη εύθνιεο αλαδήηεζεο: Δίλαη ζεκαληηθφ νη ρξήζηεο λα κπνξνχλ λα ςάρλνπλ εχθνια ην εθπαηδεπηηθφ πιηθφ γηα λα βξνπλ απηφ πνπ ηνπο ελδηαθέξεη. Οη παξαπάλσ ιφγνη νδήγεζαλ ζηελ δεκηνπξγία πξνηχπσλ ηα νπνία θάπνηα απφ ηα θπξηφηεξα πνπ έρνπλ αλαηερζεί είλαη ηα εμήο o Σ.120: Δίλαη κηα ζεηξά απφ πξφηππα ηνπ ΗΣ-U (International Telecommunication Union) πνπ δεκηνπξγήζεθε γηα πξαγκαηηθνχ ρξφλνπ επηθνηλσλίεο κεηαμχ πνιιψλ ζεκείσλ (φπσο απαηηείηαη ζην e- learning. o Η.323: είλαη επίζεο έλα ΗΣ-U πξφηππν γηα θσλή θαη βίληεν κέζσ ΗP, δειαδή ζην δηαδίθηπν αιιά θαη ζηα επηρεηξεζηαθά δίθηπα (Intranets). Έρεη γίλεη επίζεο απνδεθηφ απφ ην ΗΜΣC (Instructional Teleconferencing Multimedia Consorticum) πνπ έρεη 150 κέιε απφ ελδηαθεξφκελεο εηαηξείεο ηνπ θιάδνπ. o IMS Πξόηππα. Σν Instructional Management System είλαη κηα αλνηρηή έλσζε εηαηξεηψλ θαη εθπαηδεπηηθψλ ηδξπκάησλ πνπ αλαπηχζζνπλ κηα ζεηξά απφ πξφηππα γηα θαηαλεκεκέλε, αλνηρηή εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία θαη αληηθείκελα. Σν πξφηππν ηεο IMS Global Learning Consortium. H IMS αλαπηχζζεη πξνδηαγξαθέο γηα ζπζηήκαηα αζχγρξνλεο ηειεθπαίδεπζεο. Οη πξνδηαγξαθέο βαζίδνληαη ζηελ XML (extensve Markup Language). 30