Πτυχιακή Εργασία: Γιαδικησακή Δθαρμογή Δκμάθηζη Αγγλικής Γλώζζας

Transcript

1 ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΚΡΗΣΗ Τκήκα Δθαξκνζκέλεο Πιεξνθνξηθήο θαη Πνιπκέζσλ Πτυχιακή Εργασία: Γιαδικησακή Δθαρμογή Δκμάθηζη Αγγλικής Γλώζζας πνπδάζηξηα: Μπάλε Μπηάλθα Δηζεγεηέο: Κιεηζαξράθεο Μηράιεο & Μάιακνο Αζαλάζηνο

2 Δπραξηζηίεο Ζ πηπρηαθή κνπ εξγαζία δε ζα είρε νινθιεξσζεί αλ δελ ππήξρε ε ακέξηζηε ππνζηήξημε θαη εκπηζηνζχλε νξηζκέλσλ αλζξψπσλ ηνπο νπνίνπο ζέισ λα επραξηζηήζσ. Αξρηθά ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ηνλ θαζεγεηή κνπ ηνλ θ. Μηράιε Κιεηζαξράθε πνπ κε εκπηζηεχηεθε θαη κνπ αλάζεζε απηήλ ηελ εξγαζία θαη επίζεο, γηα ηελ θαζνδήγεζε ηνπ θαηά ηελ δηάξθεηα πινπνίεζήο ηεο. Πνιιά επραξηζηψ ζε φινπο κνπ ηνπο θαζεγεηέο γηα ηηο γλψζεηο πνπ κνπ πξνζέθεξαλ θαη γηα ηηο ζθέςεηο πνπ κνπ δεκηνχξγεζαλ γηα ηηο επηινγέο κνπ ζηελ κεηέπεηηα πνξεία κνπ ζηε δσή. Έλα κεγάιν επραξηζηψ ζηνπο ζπλαδέιθνπο κνπ ηεο πξαθηηθήο κνπ άζθεζεο ζηελ εηαηξία MADCON γηα ηελ πνιχηηκε βνήζεηά ηνπο θαη ηελ θαζνδήγεζε ηνπο. Θέισ λα επραξηζηήζσ ηνπο γνλείο κνπ, γηα ηε ζηήξημή ηνπο ζηηο ζπνπδέο κνπ θαη γεληθφηεξα ζηε δσή κνπ. Όιεο κνπ νη πξνζπάζεηεο είλαη αθηεξσκέλεο ζε απηνχο ηνπο πξαγκαηηθά εμαηξεηηθνχο αλζξψπνπο. Ηδηαίηεξα επραξηζηψ ηνλ αδεξθφ κνπ πνπ είλαη πάληα δίπια κνπ θαη κε ζηεξίδεη κε ην δηθφ ηνπ ηξφπν. Τέινο επραξηζηψ πάξα πνιχ ηηο θίιεο κνπ γηα ηελ απεξηφξηζηε ππνζηήξημή ηνπο θαη ζπκπαξάζηαζε πνπ κνπ πξνζέθεξαλ θαζ φιε ηελ δηάξθεηα ησλ ζπνπδψλ κνπ θαη ηδηαίηεξα ηελ πεξίνδν ηεο πηπρηαθήο κνπ εξγαζίαο. Μπάνθ Μπιάνκα 1

3 Πξόινγνο Σθνπφο ηεο πηπρηαθήο εξγαζίαο είλαη ε κειέηε, ε ζρεδίαζε θαη ε πινπνίεζε κηαο δηαδηθηπαθήο εθαξκνγήο γηα ηελ εθκάζεζε ηεο Αγγιηθήο γιψζζα. Ζ εθαξκνγή απεπζχλεηαη ζηελ ειεθηξνληθή εθπαίδεπζε κηαο εθπαηδεπηηθήο κνλάδαο. Σηφρν έρεη ηελ δηεπθφιπλζε ηφζν ησλ καζεηψλ φζν ησλ θαζεγεηψλ θαη ησλ γνλέσλ εθκεηαιιεπφκελν ηα πιενλεθηήκαηα ηεο ειεθηξνληθήο κάζεζεο. Απαηηείηαη εηδηθή κειέηε γηα ηελ απνζήθεπζε δεδνκέλσλ (πξνζσπηθψλ ζηνηρείσλ θαη δεδνκέλσλ εθπαηδεπηηθνχ ραξαθηήξα) κεηαμχ ηνπ ζπζηήκαηνο ειεθηξνληθήο εθπαίδεπζεο θαη ησλ ρξεζηψλ (θαζεγεηέο - καζεηέο). Τέινο ζα επηζεκαλζνχλ ηα πιενλεθηήκαηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ ιεηηνπξγία κηαο ηέηνηαο εθπαηδεπηηθήο εθαξκνγήο. Ζ πινπνίεζε ηεο ειεθηξνληθήο πιαηθφξκαο ζηεξίδεηαη ζηελ ASP γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ θαη βάζε δεδνκέλσλ ην SQL Server H web ζειίδεο ζα ζρεδηαζηνχλ ζην Visual Studio Δπίζεο ε εθαξκνγή ζα δηαζέηε έλα εθπαηδεπηηθφ παηρλίδη ην νπνίν ζα ζρεδηαζηεί ζην Adobe Flash CS3 Professional θαη γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ ηελ Action Script. Ζ επηινγή ησλ ζπγθεθξηκέλσλ ηερλνινγηψλ έγηλε κεηά απφ έξεπλα γηα ηηο δηάθνξεο αλάγθεο πνπ πξνθχπηνπλ απφ πιεπξά ηνπ ζρεδηαζηή θαη ηνπ ρξήζηε γηα ηελ πινπνίεζε ηεο εθαξκνγήο. Μπάνθ Μπιάνκα 2

4 Πεξηερόκελα 1. Σειεθπαίδεπζε 1.1. Δηζαγσγή Τη είλαη ηειεθπαίδεπζε; Πνπ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ε ηειεθπαίδεπζε; Πιενλεθηήκαηα Μεηνλεθηήκαηα Δπθαηξίεο Κίλδπλνη Σπκπεξάζκαηα Ηιεθηξνληθή Πιαηθόξκα θαη εθπαίδεπζε 2.1. Γεληθά Πξφηππα Δίδε ειεθηξνληθψλ πιαηθνξκψλ Πιενλεθηήκαηα θαη Μεηνλεθηήκαηα ηεο ρξήζεο ηνπο Ζ πξναγσγή ηεο κάζεζεο κε ηε θαηάιιειε ρξήζε ειεθηξνληθψλ πιαηθνξκψλ Πξνδηαγξαθέο ζπζηήκαηνο αζχγρξνλεο εθπαίδεπζεο κε ρξήζε ειεθηξνληθήο πιαηθφξκαο Καηεγνξηνπνίεζε ιεηηνπξγηψλ πιαηθφξκαο γηα ηελ ππνζηήξημε ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο Η Υξήζε ηωλ Ηιεθηξνληθώλ Τπνινγηζηώλ ζηε Γηδαζθαιία ηεο Αγγιηθήο Γιώζζαο 3.1. Δηζαγσγή Φξεζηκφηεηα ηεο Αγγιηθήο Γιψζζαο Δθκάζεζε αγγιηθήο γιψζζα κε ηελ βνήζεηα Ζ/Υ Τα ηξία ζηάδηα ηεο εμέιημεο ηεο εθκάζεζεο ηεο γιψζζαο κε ηε βνήζεηα Ζ/Υ Οη ξφινη ησλ Ζ/Υ, ησλ εθπαηδεπηηθψλ θαη ησλ καζεηψλ 35 Μπάνθ Μπιάνκα 3

5 3.4. Έξεπλα Σπκπεξάζκαηα Πνιπκέζα 4.1. Δηζαγσγή Οξηζκφο Φαξαθηεξηζηηθά Απηφλνκα θαη Γηθηπσκέλα Τα ππνινγηζηηθά ζπζηήκαηα πνιπκέζσλ Ζ αιιειεπηδξαζηηθφηεηα (Interactivity) Τν Υπεξθείκελν (Hypertext) Τα Υπεξκέζα (Hypermedia) Τα ζπζηαηηθά ζηνηρεία ησλ πνιπκέζσλ Τα Πνιπκέζα ζηελ Τειεθπαίδεπζε Ζιεθηξνληθά Παηρλίδηα ζηελ Δθπαίδεπζε ρεδηάδνληαο ηελ ηζηνζειίδα FunEnglish 5.1. Σηάδηα ζρεδηαζκνχ Ο ζθνπφο θαη ε ιεηηνπξγία ηεο ηζηνζειίδαο Οξγάλσζε- Γφκεζε ηεο ηζηνζειίδαο Τη είλαη Web Σειίδα (Web Page) Τη είλαη έλα Web Site (Ηζηνζειίδα) Τη είλαη Web Server θαη Web Client Σηαηηθέο θαη δπλακηθέο ηζηνζειίδεο Σεηξηαθή θαη Ηεξαξρηθή νξγάλσζε Ζ ζεκαζία ηεο εηζαγσγηθήο ζειίδαο (home page) Μηθξέο θαη Μεγάιεο ζειίδεο Καηεγνξίεο Πινήγεζε Πεξηερφκελν Άξζξα Δκθάληζε Γηάθνξα ζηνηρεία πνπ πξέπεη λα πξνζέμνπκε Πεξηεθηηθφηεηα πιεξνθνξίαο..65 Μπάνθ Μπιάνκα 4

6 Μέγεζνο νζφλεο Ταρχηεηα πινήγεζεο Φξήζε πνιπκεζηθνχ πιηθνχ (multimedia) Δλζσκάησζε επρξεζηίαο ζε έλα ζχζηεκα Σερλνινγία 6.1. HTML Τη είλαη Html Καλφλεο Γεκηνπξγία αξρείσλ Html Καηαζθεπή ζειίδσλ κε θψδηθα Html ή κε απηφκαηα πξνγξάκκαηα CSS Πεξηγξαθή Πιενλεθηήκαηα θαη Μεηνλεθηήκαηα Γνκή θαη ρξήζε ηνπ CSS Adobe Photoshop Φξήζε ηνπ Adobe Photoshop CS3 γηα ηζηνζειίδα FunEnglish Τα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ Adobe Photoshop CS Τν πεξηβάιινλ εξγαζίαο ηνπ Adobe Photoshop CS Adobe Flash Δηζαγσγή ζην Adobe Flash CS Τν πεξηβάιινλ εξγαζίαο ηνπ Adobe Flash CS Ζ εθαξκνγή Learn Animals IIS ASP.NET Ζ πιαηθφξκα.νδτ Τν Microsoft.NET Framework Visual Studio SQL Server Τινπνίεζε ηνπ ζπζηήκαηνο 7.1. Υινπνίεζε βάζεο δεδνκέλσλ Υινπνίεζε ηεο ηζηνζειίδαο Fun English Δγρεηξίδην ρξήζεο γηα ηνπο ρξήζηεο ηεο ηζηνζειίδαο Fun English Μπάνθ Μπιάνκα 5

7 Δγρεηξίδην ρξήζεο γηα ησλ δηαρεηξηζηή πεξηερνκέλνπ (teacher) Δγρεηξίδην ρξήζεο γηα ησλ δηαρεηξηζηή ρξεζηψλ (admin).148 Δπίινγνο 154 Βηβιηνγξαθία 155 Παξάξηεκα (Δλδεηθηηθόο Κώδηθαο) Μπάνθ Μπιάνκα 6

8 1. Σειεθπαίδεπζε 1.1 Δηζαγωγή Ζ παγθνζκηνπνίεζε ζε ζπλδπαζκφ κε ηηο Τερλνινγίεο ηεο Πιεξνθνξίαο θαη ησλ Δπηθνηλσληψλ (ΤΠΔ) ζηε ζεκεξηλή επνρή ζεσξνχληαη νη βαζηθνί παξάγνληεο γηα ην κεηαζρεκαηηζκφ ηεο θνηλσλίαο ηεο γλψζεο θαη βέβαηα επεξέαζαλ θαη ηελ εθπαίδεπζε. Ζ ππεξπαξαγσγή πιεξνθνξίαο θαη ε αλάγθε δηαθίλεζεο θαη αμηνπνίεζήο ηεο, θπξίσο κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ, απνηεινχλ ηηο πξνθιήζεηο ηεο επνρήο καο θαη ζαθέζηαηα επεξεάδνπλ θαη ην ρψξν ηεο εθπαίδεπζεο. Γηα ηνλ φγθν ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ δηαθηλείηαη ζηε ζεκεξηλή, πξαγκαηηθά απαηηεηηθή επνρή, αμίδεη ελδεηθηηθά λα αλαθεξζεί ν λφκνο ηνπ Moore, ζχκθσλα κε ηνλ νπνίν ε πνζφηεηα πιεξνθνξηψλ πνπ κπνξεί λα απνζεθεπζεί θαη λα δηαθηλεζεί δηπιαζηάδεηαη θάζε δεθανθηψ κήλεο (Μήηξνπ, 2002). Ζ πιεξνθνξία πιένλ βξίζθεηαη ζην επίθεληξν, κε ηελ έιεπζε ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ δηαρέεηαη πιένλ ζε ςεθηαθή κνξθή θαη θαηά ζπλέπεηα ε επίδξαζε πνπ αζθείηαη ζε πνιινχο ηνκείο, κεηαμχ απηψλ θαη ζηνλ ηνκέα ηεο εθπαίδεπζεο. Απνηέιεζκα ηεο λέαο κνξθήο θαη ηερλνινγίαο ηεο πιεξνθνξίαο είλαη θαη ην πιεξνθνξηαθφ ράζκα πνπ δεκηνπξγήζεθε θαη ην νπνίν έρεη ηελ ηάζε λα δηεπξχλεηαη ζε αλεζπρεηηθφ βαζκφ. Τν εθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα νθείιεη λα επεκβαίλεη θαη λα ακβιχλεη ηηο αξλεηηθέο ζπλέπεηεο ηνπ ράζκαηνο, παξέρνληαο ηε δπλαηφηεηα πιεξνθφξεζεο, απφθηεζεο γλψζεο θαη κάζεζεο ζε φινπο. Πέξα απφ ηελ αιιαγή ζηελ αμία ηεο πιεξνθνξίαο θαζψο θαη ηνπ πιήζνπο θαη ηεο πνηθηιίαο ησλ κνξθψλ ηεο έρνπκε θαη αιιαγέο ζηε ινγηθή ηεο κάζεζεο, ηεο εθπαίδεπζεο θαη ηεο θαηάξηηζεο. Όξνη φπσο ε ζπλεξγαηηθή κάζεζε θαη ε εμαηνκηθεπκέλε κάζεζε, ε ζπλερηδφκελε εθπαίδεπζε θαη ε εθπαίδεπζε ελειίθσλ βξίζθνληαη πιένλ ζην πξνζθήλην. Οη αλάγθεο γηα κάζεζε θαη εθπαίδεπζε ζε ζπλδπαζκφ κε ηνπο πεξηνξηζκνχο πνπ ππάξρνπλ (απφζηαζε, εξγαζία, έιιεηςε ρξφλνπ, θ.ιπ.) νδεγνχλ ζηελ πηνζέηεζε επέιηθησλ εθπαηδεπηηθψλ κεζφδσλ, φπσο είλαη ε εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε. Ο ρψξνο ηεο εθπαίδεπζεο έδεημε φηη είλαη ζε ζέζε λα πηνζεηήζεη ηηο λέεο ηάζεηο ηεο θνηλσλίαο ηεο πιεξνθνξίαο, ηεο παγθνζκηνπνίεζεο ηεο γλψζεο θαη ηεο νηθνλνκίαο, πνπ απαηηνχλ έλα ζρνιείν ζχγρξνλν, επέιηθην, ειθπζηηθφ, Μπάνθ Μπιάνκα 7

9 πξνζαξκνζκέλν ζηηο ζεκεξηλέο απαηηήζεηο. Έηζη ηνλ ηειεπηαίν θαηξφ έρεη αξρίζεη λα ρξεζηκνπνηείηαη ζπρλά ν φξνο ηειεθπαίδεπζε (e-learning). 1.2 Ση είλαη ηειεθπαίδεπζε; Ζ εξψηεζε απηή κπνξεί λα απαληεζεί κφλν ελ κέξεη θαη αφξηζηα, δηφηη είλαη αθφκα ππφ ζπδήηεζε κε ην ηη αθξηβψο ζα πξέπεη λα κνηάδεη ν φξνο e- learning. Ζ ειιεληθή κεηάθξαζή ηνπ φξνπ, ηειεθπαίδεπζε (εθπαίδεπζε απφ καθξηά), δελ απνηππψλεη αθξηβψο ηελ έλλνηα, ίζσο πην ζσζηή ζα ήηαλ ε κεηάθξαζε ειεθηξνληθή κάζεζε. Ζ έλλνηα e-learning είλαη αξθεηά γεληθή θαη πεξηθιείεη νπνηαδήπνηε κνξθή εθπαίδεπζεο ρξεζηκνπνηεί ηνπο πφξνπο ηνπ δηθηχνπ ή γεληθφηεξα ηηο δπλαηφηεηεο ησλ ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ. Γηα λα πξνζδηνξίζνπκε θαιχηεξα ηελ έλλνηα ηεο ηειεθπαίδεπζεο έρνπλ θαζνξηζηεί δχν δηαθνξεηηθέο κνξθέο : Η ύγρξνλε Δθπαίδεπζε απαηηεί ηελ ηαπηφρξνλε ζπκκεηνρή φισλ ησλ καζεηψλ θαη ησλ εηζεγεηψλ. Τν πιενλέθηεκά ηεο είλαη φηη ε αιιειεπίδξαζε κεηαμχ εθπαηδεπηή θαη εθπαηδεπφκελνπ γίλεηαη ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν, θαη θαηά ηελ δηάξθεηά ηεο κπνξνχλ λα αληαιιάζζνπλ εθηφο απφ απφςεηο θαη εθπαηδεπηηθφ πιηθφ. Ζ ηαπηφρξνλε εκπινθή κπνξεί λα επηηεπρζεί είηε κε ην λα βξίζθνληαη ζηνλ ίδην ρψξν (ηάμε θιπ.) είηε κε ην λα είλαη δηαζπλδεκέλνη κέζσ δηθηχνπ πνπ επηηξέπεη audio ή/θαη video conference ελψ επηπιένλ ππάξρεη ε δπλαηφηεηα αληαιιαγήο αξρείσλ, θαη ειεθηξνληθνχ καπξνπίλαθα Η Αζύγρξνλε Δθπαίδεπζε ε νπνία δελ απαηηεί ηελ ηαπηφρξνλε ζπκκεηνρή ησλ καζεηψλ θαη ησλ εηζεγεηψλ. Οη καζεηέο δελ είλαη αλάγθε λα βξίζθνληαη ζπγθεληξσκέλνη καδί ζηνλ ίδην ρψξν ή ηελ ίδηα ρξνληθή ζηηγκή. Αληίζεηα, κπνξνχλ λα επηιέγνπλ κφλνη ηνπο ην πξνζσπηθφ ηνπο εθπαηδεπηηθφ ρξνληθφ πιαίζην θαη λα ζπιιέγνπλ ην εθπαηδεπηηθφ πιηθφ ζχκθσλα κε απηφ. Σην είδνο απηφ ηεο εθπαίδεπζεο αλήθεη ε Απηνδηδαζθαιία, ε Ζκηαπηφλνκε Δθπαίδεπζε θαη ε Σπλεξγαδφκελε (Collaborative) Δθπαίδεπζε. Σηην Αυηοδιδαζκαλία πξνζθέξνληαη ζηνλ εθπαηδεπφκελν ζπλδπαζκφο εθπαηδεπηηθψλ πιηθψλ (βηβιία, αλαθνξέο ζην δίθηπν, καγλεηνζθνπεκέλα καζήκαηα, ζεκεηψζεηο, πξνγξάκκαηα εθκάζεζεο βαζηζκέλα ζε ππνινγηζηή Μπάνθ Μπιάνκα 8

10 θηι), ζπλήζσο ρσξηζκέλα ζε ελφηεηεο (καζήκαηα), ηα νπνία ρξεζηκνπνηεί κε ην δηθφ ηνπ ξπζκφ, απνθαζίδεη δειαδή ν ίδηνο πφηε θαη πνπ ζα ηα ρξεζηκνπνηήζεη. Γελ ππάξρεη επηθνηλσλία κε δηδάζθνληα ή κε άιινπο καζεηέο. Σηην Ημιαυηόνομη Εκπαίδευζη ηζρχεη φηη θαη ζηελ Απηνδηδαζθαιία κφλν πνπ ππάξρεη θαη ζπγθεθξηκέλν ρξνλνδηάγξακκα επηθνηλσλίαο κε ηνλ ππεχζπλν εθπαηδεπηή είηε κε θπζηθή παξνπζία ζηελ ηάμε, είηε κέζσ δηθηχνπ (Internet, θιπ.) είηε κέζσ audio ή/θαη video conference θαη πξνθαλψο ηηο ψξεο εθείλεο ζεσξείηαη φηη έρνπλ ζχγρξνλε εθπαίδεπζε. Σηην Συνεργαζόμενη (Collaborative) Εκπαίδευζη ν εθπαηδεπφκελνο έρεη παξάιιεια δπλαηφηεηα αζχγρξνλεο επηθνηλσλίαο κε ηνπο ππφινηπνπο ζπκκεηέρνληεο θαη κε ηνλ εθπαηδεπηή. Τν πιηθφ δηδαζθαιίαο δελ είλαη απαξαίηεην λα έρεη δνζεί φιν απφ ηελ έλαξμε ηνπ καζήκαηνο αιιά κπνξεί λα πξνζθέξεηαη ηνπο εθπαηδεπφκελνπο ζηαδηαθά. Ο ξπζκφο δηεμαγσγήο θαζνξίδεηαη απφ ηνλ εθπαηδεπηή ζε ζπλεξγαζία πάληα κε ηνπο εθπαηδεπφκελνπο. Ζ αζχγρξνλε εθπαίδεπζε είλαη πεξηζζφηεξν επέιηθηε απφ ηελ ζχγρξνλε. Ζ εμ απνζηάζεσο δηαδηθηπαθή εθπαίδεπζε (e-learning) ή Τειεθπαίδεπζε εκπεξηέρεη ζπλεξγαηηθή εθπαίδεπζε θαη αιιειεπίδξαζε κεηαμχ εθπαηδεπφκελσλ θαη εθπαηδεπηψλ θαζψο θαη κεηαμχ εθπαηδεπφκελσλ, φπσο δειαδή ζπκβαίλεη ζηελ θιαζηθή εθπαίδεπζε, π.ρ. ζε κηα παξαδνζηαθή αίζνπζα δηδαζθαιίαο. Δμ άιινπ ηα ειεθηξνληθά ζεκηλάξηα γίλνληαη ζε ηάμε. Απιά απηφ πνπ ζπκβαίλεη ζην e-learning είλαη φηη ν εθπαηδεπηήο θαη νη εθπαηδεπφκελνη βξίζθνληαη ζε δηαθνξεηηθνχο ρψξνπο θαη ε έλλνηα ηεο ηάμεο δεκηνπξγείηαη εηθνληθά π.ρ. απφ ηνλ ππνινγηζηή. Με απηφλ ηνλ ηξφπν ε δηδαζθαιία κπνξεί λα είλαη κε αζχγρξνλε ζπλεξγαζία (asynchronous collaboration), κε ζχγρξνλε ζπλεξγαζία (synchronous collaboration) ή κε εμαηνκηθεπκέλν ξπζκφ (self-based) (Moor and Kearsley, 1996, Massicotte, 1997). Ζ εθπαίδεπζε απφ απφζηαζε απαηηεί ηελ αλάπηπμε επηθνηλσληαθήο ππνδνκήο πνπ λα επηηξέπεη ηελ αλεμάξηεηε επηθνηλσλία ησλ εθπαηδεπφκελσλ κε ηνπο εθπαηδεπηέο ή άιινπο εθπαηδεπφκελνπο θαη ηελ εξγαζία ζε νκάδεο. Ζ επηθνηλσλία απηή επηηπγράλεηαη κέζσ εηδηθψλ εθπαηδεπηηθψλ εθαξκνγψλ θάλνληαο ρξήζε βαζηθψλ ππεξεζηψλ δηαδηθηχσλ, φπσο ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν, ή πξνεγκέλσλ ππεξεζηψλ δηαδηθηχσλ, φπσο ε ζπλδηάζθεςε. Δζηηάδνληαο ζην δηαδίθηπν (Internet), Μπάνθ Μπιάνκα 9

11 νη ππεξεζίεο - εθαξκνγέο πνπ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα ηελ επηθνηλσλία εθπαηδεπηψλ θαη εθπαηδεπφκελσλ είλαη ην ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν ( ), o παγθφζκηνο ηζηφο World Wide Web (WWW) θαη νη ειεθηξνληθέο νκάδεο ζπδεηήζεσλ (news). Οη εθπαηδεπφκελνη είλαη ζε ζέζε, κέζσ ηέηνησλ ππεξεζηψλ, λα δηεμάγνπλ ζπδεηήζεηο εληαγκέλνη ζε νκάδεο εξγαζίαο (workgroups), λα αιιειεπηδξνχλ κεηαμχ ηνπο θαη κε ηνπο εθπαηδεπηέο ηνπο, λα ζπκκεηέρνπλ ζε νκάδεο εηδηθψλ ελδηαθεξφλησλ (newsgroup) θαη λα αληαιιάζζνπλ απφςεηο κέζα απφ απηέο, λα δηεξεπλνχλ θαη λα πινεγνχληαη ζε δηάθνξεο πιεξνθνξίεο κέζσ ηνπ WWW θιπ. 1.3 Πνπ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ε ηειεθπαίδεπζε; Υπάξρεη ε εληχπσζε φηη νη ηερλνινγίεο ηεο ηειεθπαίδεπζεο κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ κφλν ζε αθαδεκατθνχο ρψξνπο θαη λα εληαρζνχλ κφλν ζηελ ππάξρνπζα δηαδηθαζία εθπαίδεπζεο. Ζ εληχπσζε απηή είλαη πξνθαλψο ιαλζαζκέλε. Ζ ηειεθπαίδεπζε δίλεη κία ηειείσο δηαθνξεηηθή δηάζηαζε ζηελ έλλνηα ηεο κάζεζεο. Με ηε ρξήζε ηεο ηειεθπαίδεπζεο νη εθπαηδεπφκελνη γιπηψλνπλ πνιχηηκν ρξφλν κεηαθηλήζεσλ θαη ηνπο δίλεηαη ε δπλαηφηεηα λα δηαιέμνπλ κφλνη ηνπο ην ρξφλν πνπ ζα δηαζέζνπλ. Όινη νη παξαπάλσ παξάγνληεο θάλνπλ ειθπζηηθή ηελ ηειεθπαίδεπζε θαη ζηνλ επηρεηξεζηαθφ ρψξν. Οη εξγαδφκελνη κπνξνχλ λα παίξλνπλ κέξνο ζε ζεκηλάξηα, λα ζπλερίδνπλ ηελ εθπαίδεπζή ηνπο ρσξίο λα ρξεηάδεηαη λα ζπαηαιάλε ρξφλν ζε κεηαθηλήζεηο θαη ρσξίο λα ρξεηάδεηαη λα ιείπνπλ απφ ηε δνπιεηά ηνπο. Οη επηρεηξήζεηο δείρλνπλ έληνλν ελδηαθέξνλ γηα ηέηνηεο ηερλνινγίεο αθνχ ηνπο πξνζθέξνπλ ηε δπλαηφηεηα γηα ζπλερή εθπαίδεπζε ησλ ζηειερψλ ηνπο κε κηθξφ θφζηνο. 1.4 Πιενλεθηήκαηα Πιενλεθηήκαηα γηα ην δηδαθηηθό πξνζωπηθό Σηελ ηειεθπαίδεπζε ν ξφινο ηνπ εθπαηδεπηή δελ παχεη λα ππάξρεη απιά κεηαηξέπεηαη. Γελ απνηειεί κνλαδηθφ θαη βαζηθφ παξνρέα πιεξνθνξηψλ αιιά κεηαηξέπεηαη ζε θάπνηνλ πνπ δηεπθνιχλεη ηε κάζεζε, ζε ππνζηεξηθηηθφ θαζνδεγεηή ησλ καζεηψλ. Ο εθπαηδεπηήο ζρεδηάδεη δηαζεκαηηθέο δξαζηεξηφηεηεο πνπ βαζίδνληαη Μπάνθ Μπιάνκα 10

12 ζε πξαγκαηηθά θαζεκεξηλά πξνβιήκαηα θαη νξγαλψλεη γχξσ απφ απηέο ην κάζεκα. Ο θαζεγεηήο κε ηνλ ηξφπν απηφ απνηειεί κέξνο κηαο καζεζηαθήο θνηλφηεηαο θαη κε ηελ αιιειεπίδξαζε ηνπ κε άιινπο εθπαηδεπηέο δηδάζθεη θαη δηδάζθεηαη ηαπηφρξνλα. Σηελ ηειεθπαίδεπζε νη εθπαηδεπηέο δελ είλαη ππνρξεσκέλνη λα δηδάζθνπλ θαη λα εμεγνχλ ηα ίδηα πξάγκαηα θαη επαλάιεςε. Τν πιηθφ πνπ παξάγεηαη κπνξεί λα επαλαρξεζηκνπνηεζεί θαη έηζη δίλεηαη ε δπλαηφηεηα λα αζρνινχληαη κφλν κε ηελ ελεκέξσζε θαη ηνλ εκπινπηηζκφ ηνπ πιηθνχ θαη φρη κε ηελ εθ λένπ δεκηνπξγία ηνπ θάζε θνξά πνπ δηδάζθεηαη ην κάζεκα. Δπηπιέσλ κπνξνχλ λα αθηεξψζνπλ πεξηζζφηεξν ρξφλν ζε δηαδηθαζίεο αμηνιφγεζεο. Ο εθπαηδεπηήο έρεη ηε δπλαηφηεηα λα εκπινπηίζεη ην καζεζηαθφ πιηθφ, λα ρξεζηκνπνηήζεη θαηλνχξηεο ηερλνινγίεο (πνιπκέζα θιπ) πνπ θάλνπλ ην κάζεκα πην ελδηαθέξνλ θαη πξνζθέξνπλ πεξηζζφηεξεο δπλαηφηεηεο. Σε έξεπλεο πνπ έρνπλ γίλεη, θπξίσο ζε ζρνιεία ζηελ Ακεξηθή, έρεη απνδεηρζεί φηη νη καζεηέο θαηαλννχλ θαη αθνκνηψλνπλ πνιχ πην εχθνια ην καζεζηαθφ πιηθφ φηαλ απηφ ηνπο δίλεηαη κε παξαζηαηηθφ ηξφπν, θάηη ην νπνίν κε ηε ρξήζε ησλ ππνινγηζηψλ θαη ησλ πξνζθεξφκελσλ ηερλνινγηψλ είλαη πιένλ εθηθηφ γηα φια ηα καζήκαηα. Μπνξεί λα βνεζήζεη ζηνπο ζπνπδαζηέο λα αλαπηχμνπλ ζεκαληηθέο δεμηφηεηεο πέξα απφ ην αλαιπηηθφ πξφγξακκα (Γεμηφηεηεο φπσο ε αλεμάξηεηε εξγαζία κε ρξήζε πνηθίισλ πεγψλ κάζεζεο, ε εμάζθεζε ζηελ απηναμηνιφγεζε θαη ηελ αμηνιφγεζε, ε βειηίσζε ζηε δηαρείξηζε ηνπ ρξφλνπ θαη ηεο ζπληεινχκελεο εξγαζίαο, ε ηεξάξρεζε ηεο ζπνπδαηφηεηαο ησλ δηαθφξσλ ηκεκάησλ ηνπ πξνγξάκκαηνο θαη ε αμηνπνίεζε ησλ ζπκθνηηεηψλ σο πεγψλ) Οη εθπαηδεπηέο κπνξνχλ λα εζηηάζνπλ ζηηο δεμηφηεηεο θαη ζηηο εκπεηξίεο ηνπο ζε πεξηνρέο φπνπ νη ζπνπδαζηέο ρξεηάδνληαη βνήζεηα Ζ επέιηθηε εθπαίδεπζε κπνξεί λα βνεζήζεη ζηελ θάιπςε κεγαιχηεξνπ κέξνπο ηνπ αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο Πιενλεθηήκαηα γηα ηνπο εθπαηδεπόκελνπο Μέρξη ηψξα, ε θιαζζηθή κνξθή εθπαίδεπζεο ήηαλ «δαζθαινθεληξηθή» (Δηθφλα 1.1), επηθεληξσλφηαλε δειαδή ζηηο αλάγθεο ηνπ δηδάζθνληα θαη νη εθπαηδεπφκελνη ήηαλ ππνρξεσκέλνη λα πξνζαξκνζηνχλ ζε απηέο. Αλ ζθεθηνχκε φκσο ηνπο καζεηέο ζαλ πειάηεο ζα δνχκε φηη ε ζρέζε ζα έπξεπε λα είλαη ε αλάπνδε, Μπάνθ Μπιάνκα 11

13 ε εθπαίδεπζε πξέπεη λα είλαη «καζεηνθεληξηθή» (Δηθφλα 2.2). Ζ ηειεθπαίδεπζε θέξλεη ην καζεηή ζην θέληξν. Μαθηηής Μαθηηής Μαθηηής Μαθηηής Μαθηηής Μαθηηής Καθηγηηής Μαθηηής Μαθηηής Μαθηηής Μαθηηής Μαθηηής Μαθηηής Δηθόλα 1.1 Τν e-learning θέξλεη ηνλ ρξήζηε ζε επαθή έλα δηαδξαζηηθφ πεξηβάιινλ, φπνπ ηα αληηθείκελα ζην πεξηβάιινλ κάζεζεο κπνξνχλ εχθνια λα πξνζαξκνζηνχλ, λα ηξνπνπνηεζνχλ ή λα ρεηξαγσγεζνχλ ψζηε λα πξνζαξκφδεηαη ζηηο αδπλακίεο θαη ηηο δπλαηφηεηεο, ηα ελδηαθέξνληα θαη ηηο πξνζδνθίεο ηνπ. Απηφ εληζρχεη ηε καζεζηαθή δηαδηθαζία. Γηαδξαζηηθφηεηα κπνξεί λα ζεκαίλεη θάηη ηφζν απιφ φζν έλα θιηθ ζηελ θαηάιιειε απάληεζε ζε κηα εξψηεζε πνπ ηίζεηαη ζην ηέινο κηαο ζπλφδνπ ή κπνξεί λα είλαη θάηη ηφζν πεξίπινθν φπσο ν ρεηξηζκφο πνιιαπιψλ αληηθεηκέλσλ κε ζπλερή ιήςε απνθάζεσλ, (π.ρ. θάλνληαο θιηθ ζηα θαηάιιεια θνπκπηά γηα λα μεθηλήζεη κηα δηαδηθαζία αλαδήηεζεο γηα ηελ εχξεζε πιεξνθνξηψλ). Έηζη ν ρξήζηεο ελφο ζπζηήκαηνο e-learning γίλεηαη ελεξγφο ζπκκέηνρνο ζηε δηαδηθαζία κάζεζεο. Απηή ε δηαδξαζηηθφηεηα ηνπ e-learning εληζρχεηαη πεξαηηέξσ απφ ηελ εηζαγσγή ζηα παηρλίδηα κεηαμχ ησλ δηαθφξσλ ελνηήησλ. Παηρλίδηα θαη παξφκνηεο δξαζηεξηφηεηεο απαηηνχλ ηε ζχκπξαμε πνιιψλ ηκεκάησλ ηνπ εγθεθάινπ ζηε δηαδηθαζία κάζεζεο. Έηζη, απηφο πνπ ζπκκεηέρεη ζε έλα ζχζηεκα e-learning καζαίλεη πνιιά πεξηζζφηεξα απφ έλα καζεηή πνπ θάζεηαη ζε έλα ηάμε θαη αθνχεη κηα δηάιεμε. Μπάνθ Μπιάνκα 12

14 Νέες Τετνολογίες Υλι κό Μαθήμαηος Ηλεκηρονικό Τατσδρομείο Μαθηηής Καθηγηηής Γιαδίκησο Βιβλιοθήκες Chat "Κοινόηηηες" Περιοδικά Πανεπιζηήμια Δηθόλα 2.2 Ζ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε δίλεη ζηνπο ρξήζηεο ηελ δπλαηφηεηα λα κάζνπλ ην καζεζηαθφ ηνπο αληηθείκελν ζχκθσλα κε ηηο αηνκηθέο αλάγθεο θαη ηνλ πξνζσπηθφ ηνπο ξπζκφ. Απηφ ζεκαίλεη φηη θάπνηνο κπνξεί λα θάλεη π.ρ. ζχληνκα δηαιείκκαηα ρσξίο ηνλ θίλδπλν λα ράζεη πνιχηηκεο πιεξνθνξίεο. Απηφ ζεκαίλεη επίζεο φηη κπνξεί θαλείο λα νξγαλψζεη ην ρξφλν γηα ηε κειέηε ελφο ζπγθεθξηκέλνπ ζέκαηνο πην πξνζεθηηθά, θαζψο θαη λα παξαιείςεη ηα ζέκαηα πνπ ήδε γλσξίδεη. Αθφκα ν ρξήζηεο κπνξεί λα κειεηήζεη ην εθπαηδεπηηθφ πιηθφ κε ηελ αθνινπζία πνπ απηφο επηζπκεί. Δπηπιένλ, κπνξεί θαλείο λα επαλεμεηάζεη ηα εθπαηδεπηηθά αληηθείκελα, φπνηε ππάξρεη αλάγθε θαη λα θαιχςνπλ ηα θελά ηνπο κε ιηγφηεξν άγρνο. Φάξε ζηελ ηειεθπαίδεπζε δίλεηαη ε δπλαηφηεηα ζην καζεηή λα παξαθνινπζεί ην κάζεκα απφ παληνχ ρσξίο θαλέλα γεσγξαθηθφ πεξηνξηζκφ θαη φπνηε ζέιεη, 24 ψξεο ην 24σξν, 365 κέξεο ην ρξφλν. Τν εθπαηδεπηηθφ πιηθφ είλαη πάληα δηαζέζηκν θαη ην πεξηερφκελν παξακέλεη επίθαηξν έηζη ψζηε νη καζεηέο λα έρνπλ πξφζβαζε ζηα πην πξφζθαηα δεδνκέλα φπνηα ζηηγκή ηεο εκέξαο κπνξνχλ λα κπαίλνπλ ζηελ ειεθηξνληθή ηάμε. Με απηφ ηνλ ηξφπν κπνξνχλ λα ζπλδπάζνπλ ηηο δξαζηεξηφηεηεο κάζεζεο εχθνια κε ηηο θαζεκεξηλέο ηνπο δξαζηεξηφηεηεο. Γε ρξεηάδεηαη λα εγθαηαιείςνπλ ηελ νηθνγελεηαθή εζηία γηα λα ζπκκεηάζρνπλ ζε έλα πξφγξακκα e-learning. Δπηπιένλ γηα ηε ζπκκεηνρή ζα πξνγξάκκαηα e-learning δελ Μπάνθ Μπιάνκα 13

15 απαηηείηαη πνιχπινθνο εμνπιηζκφο. Έλαο ζπκκεηέρσλ ρξεηάδεηαη λα έρεη έλα ππνινγηζηήο, θαη ζχλδεζε ζην Internet. Με ην e-learning, νη ρξήζηεο δελ απαηηείηαη λα έρνπλ θπζηθή παξνπζία ζηελ παξαθνινχζεζε ησλ καζεκάησλ, ζεκηλαξίσλ θαη εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ. Οη ζπκκεηέρνληεο δελ είλαη ππνρξεσκέλνη λα δαπαλνχλ πνιχ ρξφλν καθξηά απφ ηελ εξγαζία ηνπο θαζψο ην ζχζηεκα e-learning είλαη web-based θαη πξνζπειαχλεηαη κέζα απφ ην δηαδίθηπν. Οη ρξήζηεο κπνξνχλ λα επηιέμνπλ πφζν ρξφλν ή πνηνο ζα είλαη ν ζπγθεθξηκέλνο ρξφλνο γηα ηελ εθκάζεζε ηνπ αληηθείκελνπ πνπ πξνζθέξεηαη. Με απηφ ηνλ ηξφπν κπνξνχλ λα πεηχρνπλ ρακειφηεξν θφζηνο θαη κεγαιχηεξε απηνλνκία ζηελ κάζεζε. Σπκκεηνρηθή κάζεζε κε ελεξγνχο αληί παζεηηθνχο εθπαηδεπφκελνπο. Μέζα απφ ηελ ηειεθπαίδεπζε δίλεηαη ζε άηνκα πην ζπλεζηαικέλα ε δπλαηφηεηα λα ζπκκεηέρνπλ ελεξγά. Κπξίσο ζηελ αζχγρξνλε ηειεθπαίδεπζε πνπ ε επηθνηλσλία είλαη σο επί ην πιείζηνλ αζχγρξνλε δίλεηαη ε δπλαηφηεηα ζε φινπο ηνπο εθπαηδεπφκελνπο λα πάξνπλ κέξνο θαη λα ζπλεηζθέξνπλ ζηηο ζπδεηήζεηο πνπ αθνξνχλ ην κάζεκα. Οη εθπαηδεπφκελνη πνπ ζπκκεηέρνπλ ζε δηθηπαθέο ηάμεηο βξίζθνληαη ζε έλα πεξηβάιινλ πνπ δελ παίξλνπλ ξίζθα, κπνξνχλ λα δνθηκάζνπλ λέα πξάγκαηα θαη λα θάλνπλ ιάζε. Τα ιάζε δελ απνθαιχπηνληαη ζε φιε ζηελ ηάμε, παξά κφλν ζηνλ θάζε εθπαηδεπφκελν αηνκηθά, κε απηφ ηνλ ηξφπν καζαίλνπλ απφ ηα ιάζε ηνπο θαη κπνξνχλ λα μαλαδνθηκάζνπλ ρσξίο λα εθζέζνπλ ηνλ εαπηφ ηνπο ζηνπο άιινπο εθπαηδεπφκελνπο θαη ζηνλ δηδάζθνληα. Οη καζεηέο απηναμηνινγνχληαη, αμηνινγνχλ θαη ηελ νκάδα ζηελ νπνία αλήθνπλ θαη ηηο άιιεο, αμηνινγνχλ ην κάζεκα ζαλ ζχλνιν θαη ηα ζπζηαηηθά ηνπ. Σπκκεηέρνπλ δειαδή ζε φιεο ηηο δηαδηθαζίεο αμηνιφγεζεο, αθφκα θαη ηνπ εθπαηδεπηηθνχ. Πιενλεθηήκαηα πνιηηείαο θαη εθπαηδεπηηθώλ θνξώλ Έλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα πιενλεθηήκαηα ηεο ηειεθπαίδεπζεο είλαη ε νπζηαζηηθά «άπεηξε» δπλαηφηεηα επέθηαζεο. Γελ ππάξρεη πεξηνξηζκφο ζηνλ αξηζκφ ησλ ζπκκεηερφλησλ, δεδνκέλνπ φηη ν αξηζκφο ησλ ζπκκεηερφλησλ δελ πεξηνξίδεηαη απφ ηνλ ηφπν δηεμαγσγήο άξα έρνπκε δξαζηηθή κείσζε αλάγθεο πξνγξακκαηηζκνχ δαζθάισλ, αηζνπζψλ, εθπαηδεπνκέλσλ. Απηφ πνπ ρξεηάδεηαη είλαη λα δηαηεξεί ηελ ππνδνκή δηθηχσζεο πνπ ζα παξέρεη ην εθπαηδεπηηθφ πεξηερφκελν ζηνπο ζπκκεηέρνληεο. Απηή είλαη κηα κηθξή επέλδπζε ζε ζχγθξηζε κε απηφ πνπ νθείιεη λα Μπάνθ Μπιάνκα 14

16 θαηαβάιιεη ν θνξέαο, γηα εθπαηδεπηέο θαη εθπαίδεπζε πξνζσπηθνχ δηα δψζεο ζε κηα ηάμε. Πιήξεο εθκεηάιιεπζε ησλ ηερλνινγηψλ θαη ησλ δπλαηνηήησλ ηνπ δηαδηθηχνπ γηα εθπαηδεπηηθνχο ζθνπνχο. Δχθνιε ελεκέξσζε θαη αλαβάζκηζε. Οη εθπαηδεπηηθέο e-learning ελφηεηεο κπνξνχλ εχθνια λα αλαζεσξεζνχλ. Οη δξαζηεξηφηεηεο κπνξνχλ εχθνια λα αιιαρζνχλ ή λα πξνζηεζνχλ θαη λέεο. Τν e-learning ινγηζκηθφ κπνξεί επίζεο λα ελεκεξψλεηαη απηφκαηα κε λέεο εθδφζεηο ηνπ πξνζθεξφκελνπ παθέηνπ. Απηφ είλαη ζίγνπξα πνιχ πην γξήγνξν απφ ηελ επαλεθπαίδεπζε θαζεγεηψλ θαη επαλεθηχπσζε βηβιίσλ θαη εγρεηξηδίσλ. Δίλαη πην εχθνιε ε παξαθνινχζεζε ηεο πξνφδνπ ησλ καζεηψλ απφ ηνλ θαζεγεηή θαη ζσζηφηεξε ε αμηνιφγεζή ηνπο. Δπίζεο είλαη πην αληηθεηκεληθή ε αμηνιφγεζε ησλ θαζεγεηψλ θαη ησλ καζεκάησλ πνπ πξνζθέξνληαη φπσο επίζεο θαη ε πηζηνπνίεζε ησλ γλψζεσλ θαη ησλ δεμηνηήησλ απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πιηθφ είλαη πξνζβάζηκν απφ φινπο. Νέεο επθαηξίεο γηα αχμεζε ησλ δξαζηεξηνηήησλ ζε αθαδεκατθά ηδξχκαηα θαη θνξείο εθπαίδεπζεο. Δίλαη εμαηξεηηθά απνηειεζκαηηθφ, φηαλ γίλεηαη κε πξνεγκέλν ηξφπν παξνπζίαζεο: πνιπκέζα, βίληεν, ήρνο, θείκελα, εηθφλεο, παξαζηάζεηο, νκηιία, δηαινγηθή ζπλεξγαζία. Οη ππεξεζίεο e-learning (εθπαίδεπζε απφ απφζηαζε) ζε πεξηπηψζεηο έθηαθηεο αλάγθεο, φπσο ζην ελδερφκελν κηαο παλδεκίαο, κπνξνχλ κε αζθάιεηα λα κεηξηάζνπλ ηηο ζπλέπεηέο ηεο ζην καζεηηθφ πιεζπζκφ, ζηελ νηθνγελεηαθή γαιήλε θαη ζηνλ εζληθφ πξνυπνινγηζκφ αθνχ ε εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία ζπλερίδεηαη απξφζθνπηα θαη ρσξίο θίλδπλν απφ ην ζπίηη. Τέινο, απφ ηε ζηηγκή πνπ ην καζεζηαθφ πιηθφ είλαη δηαζέζηκν ζην δηαδίθηπν δίλεηαη ε δπλαηφηεηα λα δεκηνπξγεζεί κία θνηλή βάζε γηα πνιιά ζέκαηα θαη κία εληαία πεγή πιεξνθφξεζεο. Τν πιηθφ απηφ ζα είλαη κία πξνζθνξά ζηελ θνηλφηεηα ηνπ δηαδηθηχνπ. 1.5 Μεηνλεθηήκαηα Έλαο θαηλνηφκνο κεραληζκφο, φπσο απηφο ηεο ειεθηξνληθήο εθπαίδεπζεο, θπζηθφ είλαη λα παξνπζηάδεη θάπνηα πξνβιήκαηα θαη ζπλεπψο κεηνλεθηήκαηα: Μπάνθ Μπιάνκα 15

17 Απνπζηάδεη ε θπζηθή επηθνηλσλία κεηαμχ ησλ ζπκκεηερφλησλ, γεγνλφο πνπ ελδερνκέλσο δεκηνπξγεί δπζθνιίεο ζηνπο εθπαηδεπφκελνπο, θαζψο νη πεξηζζφηεξνη άλζξσπνη έρνπλ ζπλεζίζεη ζε έλα πεξηβάιινλ κάζεζεο φπνπ ε άκεζε επαθή κε ηνλ δηδάζθνληα δηαδξακαηίδεη θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηελ φιε δηαδηθαζία. Απηνχ ηνπ είδνπο ε επαθή δελ κπνξεί λα αληηθαηαζηαζεί απφ ηελ ειεθηξνληθή επηθνηλσλία θαη δεκηνπξγεί κηα ακεραλία πνπ θάλεη ηηο ζρέζεηο πην «ηππηθέο». Οη καζεηέο ζα πξέπεη πέξα απφ ην γλσζηηθφ αληηθείκελν, λα είλαη ζε ζέζε λα αληαπεμέιζνπλ θαη ζηελ εθκάζεζε ηεο ρξήζεο ηεο λέαο ηερλνινγίαο. Οη πεξηνξηζκνί πνπ ππάξρνπλ ζηελ ηαρχηεηα ηνπ δηθηχνπ είλαη πηζαλφλ λα απνηειέζνπλ ηξνρνπέδε γηα ην κάζεκα. Όηαλ γηα παξάδεηγκα κηα δηάιεμε πεξηιακβάλεη πνιπκέζα ή γξαθηθά πςειήο αλάιπζεο δελ είλαη εχθνιν γηα έλαλ ρξήζηε κε απιή ή κέζε ζχλδεζε λα ηα ιάβεη έγθαηξα. Σε απηή ηελ πεξίπησζε ε απνγνήηεπζε ηνπ παηδηνχ ζα ην απνζαξξχλεη θαη ίζσο ην νδεγήζεη θαη ζε εγθαηάιεηςε ηεο φιεο πξνζπάζεηαο. Τερληθά πξνβιήκαηα πνπ πξνθχπηνπλ κπνξεί λα γίλνπλ εκπφδην γηα ηε κειέηε ησλ εθπαηδεπφκελσλ. Οη ππνρξεψζεηο ηνπ εθπαηδεπηή απμάλνληαη πνιχ. Ο θαζεγεηήο ππνρξεψλεηαη έθηνο απφ ην ρξφλν ηνπ καζήκαηνο λα αθηεξψλεη θαη άιιν ρξφλν γηα ηε ζσζηφηεξε πξνεηνηκαζία ηνπ καζήκαηνο, γηα ηε δεκηνπξγία θαη ζπληήξεζε ηνπ ςεθηαθνχ πιηθνχ θαζψο θαη γηα ηελ αζχγρξνλε επηθνηλσλία κε ηνπο καζεηέο (ζπκκεηνρή ζε βήκαηα ζπδεηήζεσλ, απαληήζεηο ζε ειεθηξνληθά κελχκαηα θιπ). Ζ απεηξία ησλ δαζθάισλ ζε ζέκαηα εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο ηνπο θαζηζηά επηθπιαθηηθνχο απέλαληη ηεο ή θαη αλίθαλνπο λα αληαπεμέιζνπλ ζηηο απαηηήζεηο ηεο, κε απνηέιεζκα ηελ ππνβάζκηζε ηεο δηαδηθαζίαο. Ζ απαηηνχκελε ππνδνκή ζε πιηθφ θαη ινγηζκηθφ είλαη απαξαίηεηε πξνυπφζεζε γηα λα ιεηηνπξγήζεη ε ειεθηξνληθή εθπαίδεπζε θαη ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο ην θφζηνο ηφζν γηα ηελ πξνκήζεηα ηνπ εμνπιηζκνχ φζν θαη γηα ηελ ζπληήξεζε ηνπ είλαη αξθεηά πςειφ. Τν ζεζκηθφ πιαίζην ηνπ Διιεληθνχ Δθπαηδεπηηθνχ Σπζηήκαηνο κέρξη ζήκεξα δελ θαιχπηεη ηελ παξνρή δηαβαζκηζκέλσλ ηίηισλ ζπνπδψλ (πηπρία, κεηαπηπρηαθά) κέζσ e-learning. Πξνβιήκαηα θαηνρχξσζεο πλεπκαηηθψλ δηθαησκάησλ ηνπ εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ. Μπάνθ Μπιάνκα 16

18 Άκεζε εμάξηεζε απφ ηελ νκαιή ιεηηνπξγία ηνπ ππνινγηζηηθνχ πεξηβάιινληνο θαη ησλ ηειεπηθνηλσληαθψλ ηερλνινγηψλ. Παξφια ηα κεηνλεθηήκαηα πνπ αλαθέξακε νη λέεο ηερλνινγηθέο εμειίμεηο επηβάιινπλ λένπο ξφινπο ηφζν γηα ηνλ εθπαηδεπηή φζν θαη γηα ηνπο εθπαηδεπφκελνπο θαη δηακνξθψλνπλ έλα θαηλνχξγην πβξηδηθφ κνληέιν δηδαζθαιίαο θαη κάζεζεο. Ζ ειεθηξνληθή εθπαίδεπζε δελ έρεη ζθνπφ λα αληηθαηαζηήζεη ηελ θιαζηθή δηδαζθαιία, αιιά λα ηελ δηεπθνιχλεη θαη λα ηελ αλαπηχμεη, δίλνληαο θίλεηξν ζε εθπαηδεπηηθνχο θαη καζεηέο λα αζρνιεζνχλ πεξηζζφηεξν κε απηή. Τα πιενλεθηήκαηα θαη ηα κεηνλεθηήκαηα πνπ πεξηγξάθνληαη αλσηέξσ δελ είλαη απαξαηηήησο αλαπφθεπθηα. Με πξνζερηηθή αλάπηπμε θαη θαιφ ζρεδηαζκφ, ηα πεξηζζφηεξα απφ ηα κεηνλεθηήκαηα κπνξνχλ λα ππεξληθεζνχλ, ελψ ρσξίο αθξηβέο θαη ελεκεξσκέλν εθπαηδεπηηθφ ζρέδην θαλέλα απφ ηα πιενλεθηήκαηα δε ζα κπνξέζεη λα επηηεπρζεί. 1.6 Δπθαηξίεο Ζ ηειεθπαίδεπζε αλνίγεη λένπο δξφκνπο θαη δεκηνπξγεί θαηλνχξηεο επθαηξίεο νη νπνίεο αλ εθκεηαιιεπηνχλ ζσζηά κπνξνχλ αλ βνεζήζνπλ ηφζν ηνπο καζεηέο φζν θαη ηνπο θαζεγεηέο θαη ηα ηδξχκαηα. Οη εγθαηαζηάζεηο θαη ν εμνπιηζκφο θαη γεληθφηεξα νη ππνδνκέο γηα ηειεθπαίδεπζε πνπ αλαπηχζζνληαη απηή ηε ζηηγκή ζηελ Τξηηνβάζκηα εθπαίδεπζε κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ηφζν γηα λα εκπινπηίζνπλ θαη λα βνεζήζνπλ ηελ ππάξρνπζα εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία φζν θαη γηα λα ηθαλνπνηήζνπλ αλάγθεο Σπλερηδφκελεο Δθπαίδεπζεο θαη λα απνηειέζνπλ κία πεγή εζφδσλ γηα ηα ειιεληθά παλεπηζηήκηα. Δίλαη πξνθαλείο νη επθαηξίεο πνπ πξνζθέξνληαη ζην Αλνηθηφ Παλεπηζηήκην κε ηε ρξήζε ηεο ηειεθπαίδεπζεο. Ζ δεκηνπξγία καζεκάησλ ζε νινθιεξσκέλα ζπζηήκαηα αζχγρξνλεο ηειεθπαίδεπζεο πξνζθέξεη έλα πιήξεο πεξηβάιινλ πνπ πξνζθέξεη εχθνιε αμηνιφγεζε θαη βαζκνιφγεζε θαη έλαλ άκεζν ηξφπν επηθνηλσλίαο. Δπίζεο, ε απνζήθεπζε ηνπ καζεζηαθνχ πιηθνχ ζε ςεθηαθή κνξθή θαη ε πξφζβαζε ζε απηά κέζσ ηνπ δηθηχνπ ζα αλαδείμνπλ ηνλ πινχην γλψζεο πνπ ππάξρεη ζπζζσξεπκέλνο ζηα ηδξχκαηα. Θα αλαβαζκηζηεί ε εηθφλα ησλ ηδξπκάησλ ηεο ρψξαο Μπάνθ Μπιάνκα 17

19 καο θαη ζα γίλεη εκθαλή θαη ζηνλ ππφινηπν θφζκν ε θαιή δνπιεηά πνπ γίλεηαη ζηα παλεπηζηήκηα. Γίλεηαη ε δπλαηφηεηα, κηα θαη ην πιηθφ ησλ καζεκάησλ ζα είλαη πξνζβάζηκν απφ ην δίθηπν, ζην ππνπξγείν λα θάλεη ζσζηφηεξε, πην αληηθεηκεληθή θαη πην νινθιεξσκέλε αμηνιφγεζε ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο θαη ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ. Απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πιηθφ φισλ ησλ παλεπηζηεκίσλ ζα είλαη πξνζβάζηκν απφ φινπο ζα ππάξρεη δπλαηφηεηα ζχγθξηζεο θαη ζα δεκηνπξγεζεί έλαο πγηήο «αληαγσληζκφο» κεηαμχ ησλ ηδξπκάησλ γηα πξνζθνξά πςειφηεξνπ επηπέδνπ εθπαίδεπζεο ζηνπο θνηηεηέο ηνπο. Δπίζεο κε ηε βνήζεηα ηεο ηειεθπαίδεπζεο ζα γίλεη εθηθηή ε άκεζε ζηειέρσζε θαηλνχξησλ παλεπηζηεκίσλ ή θαηλνχξησλ ηκεκάησλ απφ θαζεγεηέο άιισλ παλεπηζηεκίσλ θαζψο θαη ε άκεζε αληηθαηάζηαζε θαζεγεηψλ ζε πεξηπηψζεηο αλάγθεο. Ζ κεγάιε επεθηαζηκφηεηα ησλ καζεκάησλ πνπ γίλνληαη κε ηειεθπαίδεπζε θαζηζηά απηή ηε δηαδηθαζία πνιχ απιή γηα ηδξχκαηα κε ππνδνκέο ηφζν ζχγρξνλεο φζν θαη αζχγρξνλεο ηειεθπαίδεπζεο. Ζ ζχγρξνλε ηειεθπαίδεπζε δίλεη επίζεο ηε δπλαηφηεηα απφ φινπο λα παξαθνινπζνχλ νκηιίεο θαη καζήκαηα ηα νπνία πξαγκαηνπνηνχληαη απφ απζεληίεο θαη κέρξη ηψξα πεξηνξίδνληαη κφλν ζηα ηδξχκαηα ηνπο. Λχζεηο κπνξεί λα πξνζθέξεη ε ηειεθπαίδεπζε θαη ζε θαηαλεκεκέλα παλεπηζηήκηα (π.ρ. Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ) πνπ έρνπλ ζρνιέο ζε δηαθνξεηηθά κέξε θαη νη ζπλερείο κεηαθηλήζεηο είλαη απαξαίηεηεο. Γίλνληαη επίζεο δπλαηφηεηεο γηα δηαπαλεπηζηεκηαθέο ζπλεξγαζίεο ηφζν κεηαμχ ειιεληθψλ παλεπηζηεκίσλ φζν θαη κε άιια παλεπηζηήκηα ηεο Δπξψπεο θαη ηεο Ακεξηθήο. Ο θνηηεηήο έρεη ινηπφλ ηελ επθαηξία λα έξζεη ζε επαθή κε άιινπο θαζεγεηέο, κε άιιεο εθπαηδεπηηθέο θηινζνθίεο θαη λα απνθηήζεη πεξηζζφηεξεο εκπεηξίεο. 1.7 Κίλδπλνη Όπσο θάζε ηερλνινγηθφ επίηεπγκα ηνπ αλζξψπνπ έηζη θαη ε ηειεθπαίδεπζε εθηφο απφ ηηο απεξηφξηζηεο δπλαηφηεηεο πνπ πξνζθέξεη θξχβεη θαη θηλδχλνπο. Μπάνθ Μπιάνκα 18

20 Ζ επξεία ρξήζε ησλ δπλαηνηήησλ πνπ πξνζθέξνληαη κπνξεί λα νδεγήζεη ζε άδεηαζκα ησλ παλεπηζηεκηαθψλ αηζνπζψλ θαη ηελ απνμέλσζε ησλ ζπκκεηερφλησλ ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία (ζπνπδαζηψλ θαη δηδαζθφλησλ). Ζ εκπεηξία δείρλεη φηη φηαλ γίλεηαη αιφγηζηε ρξήζε ηεο ηειεθπαίδεπζεο (φηαλ δειαδή ρξεζηκνπνηνχληαη ηέηνηνπ ίδνπο ηερλνινγίεο ρσξίο λα ππάξρεη αλάγθε θαη ρσξίο λα πξνζθέξνπλ νπζηαζηηθά ζηελ πνηφηεηα ηνπ καζήκαηνο) νδεγεί ζηελ απψιεηα ηνπ ελδηαθέξνληνο θαη ηεο πξνζνρήο απφ ηνπο εθπαηδεπφκελνπο. Ννκηθά πξνβιήκαηα πνπ αθνξνχλ ηα πλεπκαηηθά δηθαηψκαηα ηνπ εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ, ην νπνίν ζα είλαη ειεχζεξα πξνζβάζηκν θαη άξα «αληηγξάςηκν». Αλαθέξεηαη ην παξάδεηγκα ηνπ MIT, ην νπνίν έρεη ήδε αλαθνηλψζεη φηη ζα δψζεη ειεχζεξε πξφζβαζε ζην εθπαηδεπηηθφ ηνπ πιηθφ, κέζα ζηελ ηξέρνπζα δεθαεηία, ρσξίο βέβαηα λα παξέρεη πηζηνπνηεηηθά εθπαίδεπζεο κε απηφ ηνλ ηξφπν. Απηή ε εμέιημε, αλεμάξηεηα απφ ηνλ ρξφλν θαη ηνλ ηξφπν πινπνίεζήο ηεο, δείρλεη φηη ε θαηεχζπλζε είλαη πξνο ηελ απειεπζέξσζε ηεο πξφζβαζεο ζηε γλψζε, θαη φηη νη πεξηνξηζκνί κε βάζε παξαδνζηαθέο πξαθηηθέο δελ ζα κπνξέζνπλ ηειηθά λα επηβηψζνπλ καθξνρξφληα. Ο ππεξβνιηθφο αξηζκφο απφ εηδηθνχο ζε κεξηθά γλσζηηθά αληηθείκελα, κπνξεί λα ρξεηαζηεί λα κεησζεί, κε απνηέιεζκα λα ππάξρνπλ δηαγθσληζκνί θαη δηαμηθηζκνί πνπ ζα βιάςνπλ ηελ εηθφλα ηεο εθπαηδεπηηθήο θνηλφηεηαο. Τα ειιείκκαηα πνπ ππάξρνπλ ζην ζεζκηθφ πιαίζην ησλ ΑΔΗ/ΤΔΗ, πνπ αθνξνχλ θπξίσο ηελ «επηρεηξεκαηηθή» δξαζηεξηφηεηα ησλ Ηδξπκάησλ κε ζθνπφ ηελ αλεχξεζε πφξσλ γηα ηε ζπληήξεζή ηνπο, κπνξεί λα απνηειέζεη αλππέξβιεην εκπφδην ζηελ δηάδνζε ηεο ηειεθπαίδεπζεο θαζψο επίζεο θαη ην ζεζκηθφ πιαίζην πνπ αθνξά ηε γιψζζα ζηελ νπνία πξέπεη λα δηδάζθνληαη ηα καζήκαηα κπνξεί λα θάλεη απαγνξεπηηθέο ηηο ζπλεξγαζίεο κε μέλα παλεπηζηήκηα θαη λα πεξηνξίζεη ηελ ρξήζε ηεο ηειεθπαίδεπζεο ζηνλ ειιαδηθφ ρψξν. Ζ ρξήζε λέσλ ηερλνινγηψλ κπνξεί λα απνηξέςεη ηφζν ηνπο δηδάζθνληεο φζν θαη ηνπο δηδαζθφκελνπο απφ ηε ρξήζε ηεο ηειεθπαίδεπζεο. Οη θαζεγεηέο, ζε κία κεγάιε πιεηνςεθία ηνπο, δελ έρνπλ κεγάιε εμνηθείσζε κε ηηο λέεο ηερλνινγίεο θαη ε ρξεζηκνπνίεζε ηνπο απφ έλα πεξηβάιινλ πνιχπινθν κπνξεί λα ηνπο θνβίζεη θαη λα ηνπο απνηξέςεη. Ζ έιιεηςε θηλήηξσλ (φρη κφλν νηθνλνκηθψλ) γηα ηνπο δηδάζθνληεο ζηελ θάζε εθθίλεζεο ηεο δηαδηθαζίαο αλάπηπμεο ηεο ηειεθπαίδεπζεο, κπνξεί λα επηθέξεη Μπάνθ Μπιάνκα 19

21 δπζθνιίεο, αθνχ νη δηδάζθνληεο είλαη απηνί πνπ ζα πξέπεη λα επσκηζηνχλ ην κεγαιχηεξν κέξνο ηεο πινπνίεζεο ηεο αλάπηπμεο απηήο. Δπηπιένλ ππάξρεη ν θίλδπλνο ηεο εγθαηάιεηςεο ησλ ππαξρφλησλ ππνδνκψλ ιφγσ έιιεηςεο νηθνλνκηθψλ πφξσλ. Οη ππνδνκέο ηειεθπαίδεπζεο πνπ δεκηνπξγνχληαη ρξεηάδνληαη ζπληήξεζε θαη ηερληθή ππνζηήξημε γηα λα είλαη ιεηηνπξγηθέο θαη φρη απιά ππνδνκέο πνπ ππάξρνπλ ζηα «ραξηηά». 1.8 πκπεξάζκαηα Μηα θαη ε αλάπηπμε ησλ δηθηχσλ ζηε ρψξα καο είλαη αικαηψδεο ηα ηειεπηαία ρξφληα θαη παξέρνληαη ζηα ηδξχκαηα πςειέο ηαρχηεηεο πξφζβαζεο θαη πξνεγκέλεο ππεξεζίεο ηειεκαηηθήο δεκηνπξγνχληαη ζηε ρψξα καο ηδαληθέο ζπλζήθεο γηα ηελ αλάπηπμε ζπζηεκάησλ ζχγρξνλεο θαη αζχγρξνλεο ηειεθπαίδεπζεο. Απνηειεί ινηπφλ αλαγθαηφηεηα ε ρψξα καο λα αλαιάβεη δξάζε θαη λα κεξηκλήζεη γηα ηε δηάδνζε θαη εμάπισζή ηεο ηφζν ζηελ Τξηηνβάζκηα φζν θαη ζηε Γεπηεξνβάζκηα εθπαίδεπζε (απηή ηε ζηηγκή πάλσ απφ ζρνιεία έρνπλ πξφζβαζε ζηνλ παγθφζκην ηζηφ). Γηα λα είλαη κία ηέηνηα θίλεζε επηηπρήο θαη γηα λα επηθέξεη ζεηηθά απνηειέζκαηα πξέπεη λα θαηαλνήζνπκε φηη ε ηειεθπαίδεπζε δελ έξρεηαη λα αληηθαηαζηήζεη ηνλ ησξηλφ ηξφπν δηδαζθαιίαο νχηε λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα λα γίλνληαη ηα καζήκαηα κε ηηο ίδηεο δπλαηφηεηεο, αιιά κέζσ ηνπ ππνινγηζηή. Ζ ηειεθπαίδεπζε έξρεηαη λα ζπκπιεξψζεη ηελ παξνχζα εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία, λα βνεζήζεη ην δηδάζθνληα λα πξνζθέξεη πεξηζζφηεξε, πην πιήξε θαη ζθαηξηθή γλψζε ζηνπο καζεηέο. Οη λέεο ηερλνινγίεο πξέπεη λα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα λα εκπινπηίζνπλ ην κάζεκα θαη λα ην θάλνπλ πην ελδηαθέξνλ. Σθνπφο ηεο ηειεθπαίδεπζεο είλαη λα ιχζεη πξνβιήκαηα θαη λα πξνζθέξεη θαηλνχξηεο δπλαηφηεηεο πνπ κε ηελ θιαζζηθή εθπαίδεπζε δελ ππάξρνπλ, πξέπεη λα ρξεζηκνπνηείηαη εθεί πνπ είλαη απαξαίηεηε θαη γηα λα δψζεη θαηλνχξηεο πξννπηηθέο. Οη δηεζλείο ηάζεηο θαη εμειίμεηο δείρλνπλ φηη ε ηερλνινγία έρεη εηζβάιιεη παληνχ θαη ε εμνηθείσζε κε απηή είλαη απαξαίηεηε γηα φινπο θαη εηδηθά γηα ηνπο απξηαλνχο πνιίηεο θαη εξγαδφκελνπο. Δίλαη ινηπφλ αλαγθαίν γηα ηνπο καζεηέο λα έξζνπλ ζε επαθή κε λέεο ηερλνινγίεο, λα κάζνπλ λα ηηο ρξεζηκνπνηνχλ θαη λα εθκεηαιιεχνληαη ηηο δπλαηφηεηεο πνπ ηνπο δίλνπλ. Μέζα απφ ηελ ηειεθπαίδεπζε ε επαθή θαη εμνηθείσζε απηή γίλεηαη κε ηξφπν θπζηθφ θαη επράξηζην γηα ηνπο καζεηέο. Μπάνθ Μπιάνκα 20

22 Γηα λα είλαη φκσο ζεηηθέο νη εκπεηξίεο ηεο ηειεθπαίδεπζεο ζηνπο καζεηέο είλαη απαξαίηεηε ε ζσζηή θαηάξηηζε ησλ εθπαηδεπηψλ ηφζν κε ηηο ρξεζηκνπνηνχκελεο ηερλνινγίεο φζν θαη κε ηε λέα θηινζνθία πνπ εηζάγεη ζην ρψξν ηεο εθπαίδεπζεο ε ηειεθπαίδεπζε. Ζ γλψζε είλαη πιένλ αλνηρηή θαη πξνζβάζηκε απφ φινπο, νη πξσηνπφξνη ζε απηέο ηηο εμειίμεηο ζα είλαη θαη απηνί πνπ ζα έρνπλ ηνλ πξψην ιφγν ζηα εθπαηδεπηηθά δξψκελα ζην κέιινλ. Πξέπεη επίζεο ν εθπαηδεπηήο λα δεη ηελ ηερλνινγία ζαλ εξγαιείν πνπ ηνλ βνεζά λα θάλεη πην εχθνια θαη θαιχηεξα ηε δνπιεηά ηνπ θαη φρη ζαλ ερζξφ πνπ έξρεηαη λα ηνλ επηθνξηψζεη κε επηπιένλ επζχλεο. Θα πξέπεη λα δνζνχλ ζηνλ εθπαηδεπηηθφ εξγαιεία πνιχ εχρξεζηα θαη πνπ λα απαηηνχλ απφ απηφλ ηελ ιηγφηεξε δπλαηή εξγαζία θαη γλψζε πάλσ ζε απηά. Ζ πνιηηεία ζα πξέπεη επίζεο λα κεξηκλήζεη θαη λα ιχζεη ηα ζεζκηθά θελά πνπ ππάξρνπλ απηή ηε ζηηγκή θαη πνπ κπνξνχλ λα απνηειέζνπλ ηξνρνπέδε ζηελ αλάπηπμε λέσλ εθαξκνγψλ ηειεθπαίδεπζεο θαζψο επίζεο θαη λα βξεζεί ιχζε γηα ηελ νηθνλνκηθή επηβάξπλζε πνπ ζα ππάξμεη γηα ηελ ζπληήξεζε θαη ππνζηήξημε ησλ ππνδνκψλ πνπ δεκηνπξγνχληαη. Γίλεηαη ινηπφλ πξνθαλέο φηη ν ξφινο ηεο πνιηηείαο ζηα ζέκαηα ηεο ηειεθπαίδεπζεο είλαη πνιχ ζεκαληηθφο. Ζ επζχλε πνπ έρεη απέλαληη ζηνλ πνιίηε γηα ηελ θαιχηεξε εθπαίδεπζή ηνπ θαη ηελ θαιπηέξεπζε ηεο πνηφηεηαο δσήο ηνπ θαζηζηά αλαγθαία ηελ αλάπηπμε ηεο ηειεθπαίδεπζεο ζηελ Διιάδα ε νπνία πξέπεη λα γίλεη κε ππεχζπλα θαη ζηαζεξά βήκαηα αιιά θαη γξήγνξα αθνχ νη εμειίμεηο ζην δηεζλή θαη επξσπατθφ ρψξν είλαη ξαγδαίεο Μπάνθ Μπιάνκα 21

23 2. Ηιεθηξνληθή Πιαηθόξκα θαη εθπαίδεπζε 2.1 Δηζαγωγή Όπσο πξναλαθέξζεθε ζήκεξα ε εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε απνηειεί έλα δηαδεδνκέλν ηξφπν εθπαίδεπζεο γηα πξνπηπρηαθέο θαη κεηαπηπρηαθέο ζπνπδέο. Έλα ραξαθηεξηζηηθφ ηεο εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο είλαη ε ζηήξημή ηεο ζε λέεο ηερλνινγίεο ψζηε λα παξέρεη απνηειεζκαηηθή εθπαίδεπζε κε ινγηθφ θφζηνο (Porter, 1997). Γηα ηνλ ιφγν απηφ, ε εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε κε ηελ πάξνδν ησλ εηψλ έρεη ελζσκαηψζεη ζηηο κεζφδνπο ηεο, εθείλεο ηηο ηερλνινγηθέο εμειίμεηο πνπ είλαη δηαδεδνκέλεο ζην επξχ θνηλσληθφ ζχλνιν, κε ζθνπφ ηε βειηίσζε ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο. Σην θαηψθιη ηνπ 21νπ αηψλα, ην θνηλσληθφ, νηθνλνκηθφ θαη ηερλνινγηθφ πιαίζην ζην νπνίν παξέρεηαη ε εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε κεηαβάιιεηαη. Γηαλχνπκε ηε κεηαβαηηθή πεξίνδν απφ ηε βηνκεραληθή επνρή ζηελ επνρή ηεο πιεξνθνξίαο. Οη κεηαβηνκεραληθέο θνηλσλίεο ραξαθηεξίδνληαη απφ ηε γξήγνξε δηάδνζε ηεο πιεξνθνξίαο θαη ηε δηάζεζε ηεο γηα ηελ δεκηνπξγία λέαο γλψζεο. Ζ αλαδήηεζε, ε αμηνιφγεζε θαη ε επηινγή ησλ θαηάιιεισλ πιεξνθνξηψλ, έρνπλ γίλεη βαζηθέο δεμηφηεηεο, ηηο νπνίεο ηα εθπαηδεπηηθά ζπζηήκαηα νθείινπλ λα αλαπηχμνπλ ζηνπο εθπαηδεπφκελνπο (Κφθθνο, 1999). Ζ δηαρείξηζε ηεο πιεξνθνξίαο, αιιά θαη ε αλάπηπμε ηεο ζχγρξνλεο θνηλσλίαο βαζίδεηαη ζηε ξαγδαία εμέιημε θαη ρξήζε ησλ Τερλνινγηψλ ηεο Πιεξνθνξίαο θαη ηεο Δπηθνηλσλίαο (ΤΠΔ). Οη ηερλνινγίεο απηέο απνηεινχλ νπζηαζηηθφ εξγαιείν γηα αλνηθηή θαη απνηειεζκαηηθή δηαθπβέξλεζε (egoverning) θαζψο θαη γηα ηε βειηίσζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ησλ επηρεηξήζεσλ. Γεκηνπξγνχλ λέεο κεζφδνπο εξγαζίαο (ηειεξγαζία), λέεο δεμηφηεηεο θαη ηελ αλάγθε γηα ζπλερή κάζεζε θαη πξνζαξκνγή ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζπζηήκαηνο. Οη Τερλνινγίεο ηεο Πιεξνθνξίαο θαη ηεο Δπηθνηλσλίαο δίλνπλ ηε δπλαηφηεηα επξείαο ρξήζεο ηνπ δηαδηθηχνπ ζηελ εθπαίδεπζε αλνίγνληαο λέεο πξννπηηθέο γηα απηήλ. Σήκεξα πιένλ δηαηίζεληαη ινγηζκηθά ζπζηήκαηα πνπ ζπλδπάδνπλ ηηο ηερλνινγίεο ηνπ δηαδηθηχνπ, κε ζθνπφ ηε δεκηνπξγία ελφο καζεζηαθνχ πεξηβάιινληνο κέζα ζην νπνίν πξαγκαηνπνηείηαη ε εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία. Τα ζπζηήκαηα απηά είλαη γλσζηά σο πιαηθφξκεο ειεθηξνληθήο κάζεζεο (e-learning platforms) ή ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο ησλ καζεκάησλ (Course Management Systems CMS) θαη Μπάνθ Μπιάνκα 22

24 ρξεζηκνπνηνχληαη ζηελ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε πνπ παξέρεηαη κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ. Σηελ παξνχζα εξγαζία ράξε ζπληνκίαο ρξεζηκνπνηείηαη ν φξνο ειεθηξνληθέο πιαηθφξκεο. 2.2 Πξόηππα Πνιχ γξήγνξα θάλεθε ε αλάγθε χπαξμεο αλνηθηψλ πξνηχπσλ γηα ηελ πεξηγξαθή ηνπ καζεζηαθνχ πιηθνχ. Οη βαζηθφηεξνη ιφγνη πνπ νδήγεζαλ ζηελ αλάπηπμε πξνηχπσλ πεξηγξαθήο καζεζηαθψλ αληηθεηκέλσλ είλαη : Ζ αλάγθε γηα επαλαρξεζηκνπνίεζε ηνπ καζεζηαθνχ πιηθνχ. Δίλαη πνιχ ζεκαληηθφ κεηά ηε δεκηνπξγία ελφο καζήκαηνο γηα αζχγρξνλε ηειεθπαίδεπζε ην πιηθφ απηφ λα κπνξεί λα επαλαρξεζηκνπνηεζεί ηελ επφκελε θνξά πνπ ζα δηδαρζεί ην κάζεκα θαη λα είλαη απαξαίηεηεο κφλν ελεκεξψζεηο θαη βειηηψζεηο. Οη εμειίμεηο ζηνλ ηνκέα ηεο ηειεθπαίδεπζεο είλαη ξαγδαίεο θαη νη αλάγθεο πνπ θαιείηαη λα θαιχςεη κία πιαηθφξκα γηα Αζχγρξνλε Τειεθπαίδεπζε είλαη ζπλερψο απμαλφκελεο κε απνηέιεζκα λα βγαίλνπλ ζπλερψο θαηλνχξηεο εθδφζεηο θαη λα αλαπηχζζνληαη θαηλνχξηεο πιαηθφξκεο. Δπίζεο, είλαη πνιχ ζεκαληηθφ κία αλαβάζκηζε ηεο πιαηθφξκαο ή κία κεηάβαζε απφ κία πιαηθφξκα ζε κία άιιε, λα κε ζπλεπάγεηαη θαη επαλαδεκηνπξγία ηνπ καζεζηαθνχ πιηθνχ. Ζ αλάγθε γηα ζπλεξγαζία κεηαμχ Σπζηεκάησλ 0ηαρείξηζεο Μαζεζηαθνχ Υιηθνχ. Οη εθπαηδεπηέο πνιιέο θνξέο ζέινπλ λα ζπλεξγαζηνχλ θαη λα αληαιιάμνπλ καζεζηαθφ πιηθφ. Δίλαη απαξαίηεην ινηπφλ λα ππάξρεη έλαο εληαίνο ηξφπνο πεξηγξαθήο ηνπ καζεζηαθνχ πιηθνχ θαη λα κπνξνχλ δηαθνξεηηθέο πιαηθφξκεο λα ζπλεξγαζηνχλ γηα αληαιιαγή καζεζηαθνχ πιηθνχ. Ζ αλάγθε γηα δηαζεζηκφηεηα πξφζβαζεο θαη εχθνιεο αλαδήηεζεο. Δίλαη ζεκαληηθφ νη ρξήζηεο λα κπνξνχλ λα ςάμνπλ εχθνια ζην καζεζηαθφ πιηθφ θαη λα βξνπλ απηφ πνπ ηνπο ελδηαθέξεη. Οη παξαπάλσ ιφγνη νδήγεζαλ ζηε δεκηνπξγία πξνηχπσλ γηα ηελ πεξηγξαθή ησλ καζεζηαθψλ αληηθεηκέλσλ θαη ηα κεηαδεδνκέλα (metadata) καζεζηαθψλ δεδνκέλσλ. Τα θπξηφηεξα πξφηππα πνπ έρνπλ αλαπηπρζεί κέρξη ζηηγκήο είλαη: Τν πξφηππν ηεο AICC (Aviation Industry CBT(Computer Based Training) Committee). H AICC πξνζθέξεη πηζηνπνίεζε ζπκβαηφηεηαο κε ην AGR 010 (AICC Guidelines and Recommendations). Αθφκα θαη ηα LMS s πνπ είλαη AICC Μπάνθ Μπιάνκα 23

25 certified δε ζεκαίλεη φηη είλαη απφιπηα ζπκβαηά κεηαμχ ηνπο θαη φηη ε κεηαθνξά απφ ηε κία πιαηθφξκα ζηελ άιιε γίλεηαη απηφκαηα. Τν πξφηππν ηεο IMS Global Learning Consortium. H IMS αλαπηχζζεη πξνδηαγξαθέο γηα ζπζηήκαηα αζχγρξνλεο ηειεθπαίδεπζεο. Οη πξνδηαγξαθέο βαζίδνληαη ζηελ XML (extensve Markup Language). SCORM (Sharable Content Object Reference Model). Τν SCORM αλαπηχρζεθε απφ ην ADL(Advanced Destributed Learning), πξσηνβνπιία ηνπ ππνπξγείνπ Δζληθήο Άκπλαο ηεο Ακεξηθήο(Department of Defense). Σθνπφο ηνπ SCORM είλαη λα ζπλελψζεη ηα ππφινηπα πξφηππα. Απηή ηε ζηηγκή απνηειεί ην πην δεκνθηιή πξφηππν. Βαζίδεηαη θαη απηφ ζηελ XML. 2.3 Δίδε ειεθηξνληθώλ πιαηθνξκώλ Οη ειεθηξνληθέο πιαηθφξκεο απνηεινχλ έλα νινθιεξσκέλν ζχλνιν ηερλνινγηψλ ηνπ δηαδηθηχνπ κε ην νπνίν ν εθπαηδεπηήο κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη έλα εθπαηδεπηηθφ πεξηβάιινλ ζην νπνίν νη εθπαηδεπφκελνη έρνπλ πξφζβαζε κέζσ ηνπ θπιινκεηξεηή ηζηνχ. Οη ειεθηξνληθέο πιαηθφξκεο δηαθξίλνληαη ζε δπν εηδψλ : Τηο «θιεηζηνχ θψδηθα»-«εκπνξηθέο» ειεθηξνληθέο πιαηθφξκεο Τηο ειεθηξνληθέο πιαηθφξκεο «αλνηθηνχ θψδηθα». Οη εκπνξηθέο ειεθηξνληθέο πιαηθφξκεο παξάγνληαη απφ εηαηξείεο ινγηζκηθνχ θαη δηαηίζεληαη έλαληη πςεινχ ρξεκαηηθνχ αληηηίκνπ ελψ νη αλνηθηνχ θψδηθα αλαπηχζζνληαη απφ ηε δηεζλή θνηλφηεηα αλνηθηνχ θψδηθα θαη δηαηίζεηαη δσξεάλ ζην πιαίζην ζρεηηθήο άδεηαο ρξήζεο. Αλ θαη πνιιέο θνξέο νη πιαηθφξκεο απηήο ηεο θαηεγνξίαο παξνπζηάδνπλ πεξηζζφηεξεο ιεηηνπξγίεο φπσο ε εηθνλνδηάζθεςε πνιιψλ ζεκείσλ, ν ακθίδξνκνο ήρνο, ν δηακνηξαζκφο εθαξκνγψλ θαη άιια ν θνξέαο πνπ ηηο ρξεζηκνπνηεί δελ κπνξεί λα ηηο πξνζαξκφζεη ηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία πνπ ζρεδηάδεη. Αληίζεηα νη αλνηθηνχ θψδηθα ειεθηξνληθέο πιαηθφξκεο κπνξνχλ λα βειηησζνχλ απφ ηνλ θνξέα πνπ ηηο ρξεζηκνπνηεί αθνχ είλαη δηαζέζηκνο ν πεγαίνο θψδηθαο θαη έηζη κπνξνχλ λα πξνζηεζνχλ λέεο ιεηηνπξγίεο ή λα βειηησζνχλ ππάξρνπζεο. Σεκαληηθφ πιενλέθηεκα ησλ ειεθηξνληθψλ πιαηθνξκψλ αλνηθηνχ Μπάνθ Μπιάνκα 24

26 θψδηθα είλαη ε κείσζε ηνπ αξρηθνχ θφζηνπο ηεο παξερφκελεο εθπαίδεπζεο αθνχ νη πιαηθφξκεο απηέο δηαηίζεληαη δσξεάλ ζην πιαίζην ζρεηηθήο άδεηαο ρξήζεο. 2.4 Πιενλεθηήκαηα θαη Μεηνλεθηήκαηα ηεο ρξήζεο ηνπο Ζ ρξήζε ειεθηξνληθψλ πιαηθνξκψλ γηα ηε δηεμαγσγή εμ απνζηάζεσο Δθπαίδεπζεο παξνπζηάδεη κία ζεηξά απφ πιενλεθηήκαηα θαη κεηνλεθηήκαηα ηα νπνία ηαπηίδνληαη κε ηα πιενλεθηήκαηα θαη κεηνλεθηήκαηα πνπ παξέρεη ε ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ ζηελ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε. Σπλνπηηθά σο πιενλεθηήκαηα ηεο ρξήζεο ησλ ηερλνινγηψλ ηνπ δηαδηθηχνπ ζηε εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε (Κνληνλή & Πεηξφπνπινο, 2001), κπνξνχλ λα αλαθεξζνχλ φηη ην δηαδίθηπν: απειεπζεξψλεη ηε δηδαζθαιία θαη ηε κάζεζε απφ ηα θπζηθά φξηα ηεο αίζνπζαο δηδαζθαιίαο είλαη έλα δηαξθψο απμαλφκελν «εξγαιείν» γηα ηνπο εθπαηδεπηέο θαη ηνπο καζεηέο, έρεη ηε δπλακηθή λα κεηακνξθψλεη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν γίλεηαη ε κεηάδνζε θαη ε πξφζιεςε ησλ γλψζεσλ, παξέρεη πξφζβαζε ζε κεγάιεο βάζεηο δεδνκέλσλ, ζε αιιειεπηδξαζηηθφ πιηθφ πνιπκέζσλ, ζε πιηθφ ζρεδηαζκέλν γηα αλνηθηή θαη εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε, παξέρεη πξφζβαζε ζε ηεξάζηηεο πνζφηεηεο πιεξνθνξίαο δηαθνξεηηθνχ ηχπνπ, φπσο θείκελα, εηθφλεο, γξαθηθά, ήρν, δίλεη δπλαηφηεηεο γηα ζχλδεζε κε κεγάιεο ειεθηξνληθέο βηβιηνζήθεο πξνθεηκέλνπ λα αλαδεηεζεί εξεπλεηηθφ πιηθφ, πνιηηηζηηθέο θαη παηδαγσγηθέο πιεξνθνξίεο, σο κέζν επηθνηλσλίαο δίλεη ηε δπλαηφηεηα ζηνπο ρξήζηεο (εθπαηδεπηέο θαη εθπαηδεπφκελνπο) λα επηθνηλσλήζνπλ κεηαμχ ηνπο κέζσ πνηθίισλ αζχγρξνλσλ θαη ζχγρξνλσλ ππεξεζηψλ, Δπίζεο ε ρξήζε ησλ ηερλνινγηψλ ηνπ δηαδηθηχνπ δίλεη ηελ δπλαηφηεηα: κείσζεο ηνπ θφζηνπο ηεο εθπαίδεπζεο αλά εθπαηδεπφκελν φηαλ ν αξηζκφο ησλ εθπαηδεπφκελσλ μεπεξλά έλα ειάρηζην αξηζκφ, ν νπνίνο εμαξηάηαη απφ ην εθπαηδεπηηθφ πξφγξακκα, (Horton, 2001), Μπάνθ Μπιάνκα 25

27 εθπαίδεπζεο κεγάινπ αξηζκνχ αηφκσλ (Horton, 2001), λα βειηησζεί ζεκαληηθά ν ηξφπνο επηθνηλσλίαο εθπαηδεπηή εθπαηδεπφκελσλ, λα γίλεη άκεζνο, κε κηθξφηεξν θφζηνο θαη κε κεγαιχηεξε ζπρλφηεηα (Pallνff & Pratt, 1999). Τα ζεκαληηθφηεξα κεηνλεθηήκαηα πνπ παξνπζηάδνπλ είλαη φηη: Απαηηείηαη πεξηζζφηεξνο ρξφλνο ελαζρφιεζεο γηα ηνλ εθπαηδεπηή (Pallνff & Pratt, 1999), πνιινί εθπαηδεπφκελνη αδπλαηνχλ λα επεμεξγαζηνχλ θείκελα απφ ηελ νζφλε ηνπ Ζ/Υ θαη γηα ηνλ ιφγν απηφ πνιιέο θνξέο απαηηείηαη ε εθηχπσζε ηνπο (Κφθθνο θ.α., ), απαηηείηαη πνιιέο θνξέο ε πξφζβαζε ηνπ ρξήζηε ζηo εθπαηδεπηηθφ πιηθφ λα πξαγκαηνπνηείηαη κέζσ επξπδσληθψλ δηθηχσλ. Σεκαληηθφ πιενλέθηεκα ηεο ρξήζεο ησλ ειεθηξνληθψλ πιαηθνξκψλ απνηειεί ε ρξήζε ηεο εθαξκνγήο ηνπ θπιινκεηξεηή ηζηνχ γηα ηελ πξφζβαζε ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία. Έηζη δελ απαηηείηαη εγθαηάζηαζε επηπιένλ ινγηζκηθνχ ζηνλ Ζ/Υ ηνπ εθπαηδεπφκελνπ (Κνληνλή & Πεηξφπνπινο, 2001), θαη νη εθπαηδεπφκελνη δελ αλαιψλνληαη ζηελ εθκάζεζε κίαο εμεηδηθεπκέλεο εθαξκνγήο δηαζχλδεζεο ρξήζηε κε ηελ ειεθηξνληθή πιαηθφξκα (Weller, 2000). Ο θπιινκεηξεηήο ηζηνχ απνηειεί έλα ελνπνηεκέλν πεξηβάιινλ, ζην νπνίν ν ρξεζηήο κε επθνιία κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεί ηηο δηαθνξεηηθέο ηερλνινγίεο ηνπ δηαδηθηχνπ θαη λα έρεη πξφζβαζε ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία. 2.5 Η πξναγωγή ηεο κάζεζεο κε ηε θαηάιιειε ρξήζε ειεθηξνληθώλ πιαηθνξκώλ Αξθεηνί εξεπλεηέο ππνζηεξίδνπλ φηη ε πηνζέηεζε ησλ ηερλνινγηψλ ηνπ δηαδηθηχνπ απφ ηελ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε, έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα αιιάμεη ηνλ ηξφπν παξνρήο ηεο θαη λα βειηηψζεη ηελ αιιειεπίδξαζε εθπαηδεπηή εθπαηδεπφκελνπ αιιά θαη ηνπ εθπαηδεπφκελνπ κε ηνπο ππφινηπνπο εθπαηδεπφκελνπο (Harasim, 1989 Mason, 1998 Pallνff & Pratt, 1999). Οη ειεθηξνληθέο πιαηθφξκεο κε ηνλ ζπλδπαζκφ ησλ δηαδηθηπαθψλ ηερλνινγηψλ πνπ πξνζθέξνπλ, παξέρνπλ έλα δπλακηθφ ζηελ εθπαίδεπζε, φκσο ε αμηνπνίεζε ηνπ δελ είλαη πάληα εχθνιε ππφζεζε. Μπάνθ Μπιάνκα 26

28 Ζ ζηείξα ρξήζε ησλ δηαδηθηπαθψλ ηερλνινγηψλ ζηελ εθπαίδεπζε δελ ζπλεπάγεηαη θαη ηελ πξναγσγή ηεο κάζεζεο (Pallνff & Pratt, 1999). Ζ πξναγσγή ηεο κάζεζεο ζηεξίδεηαη ζηνλ εθπαηδεπηή θαη ζην θαηάιιεια ζρεδηαζκέλν εθπαηδεπηηθφ πιηθφ. Ο εθπαηδεπηήο ζε ξφιν θαζεγεηή - ζπκβνχινπ ρξεζηκνπνηεί ηηο δηαδηθηπαθέο ηερλνινγίεο ψζηε λα ππνζηεξίδεη ηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία θαη λα ππνθηλεί ηνπο εθπαηδεπφκελνπο λα ζπκκεηάζρνπλ ζε απηή. Οη εθπαηδεπφκελνη αιιειεπηδξνχλ κε ην εθπαηδεπηηθφ πιηθφ, κε ηνλ εθπαηδεπηή θαη κε ηνπο ζπλεθπαηδεπκέλνπο ηνπο θαη ε κάζεζε γίλεηαη κηα θνηλσληθή δηαδηθαζία ζηελ νπνία ζπληειείηαη: αιιειεπίδξαζε κε ζπδεηήζεηο ζε ζεκαληηθά ζέκαηα πνπ αθνξνχλ ην καζεζηαθφ αληηθείκελν αληαιιαγή θαη ζπγθξνχζεηο ηδεψλ πηνζέηεζε ζηάζεσλ ππνθίλεζε ησλ εθπαηδεπφκελσλ γηα ζπκκεηνρή ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία θαη ππέξβαζε ησλ εκπνδίσλ πνπ πξνθαινχλ δπζθνιίεο. Ζ νξγάλσζε ησλ εθπαηδεπφκελσλ ζε θνηλφηεηεο κάζεζεο δελ ζπληζηά κία απιή ζπλάζξνηζε αηφκσλ ζε έλα δηαδηθηπαθφ ηφπν, αιιά κία νξγάλσζε κε ζαθέο πιαίζην ιεηηνπξγίαο, θαλφλσλ ζπκπεξηθνξάο θαη ζηφρσλ, ψζηε λα πξαγκαηνπνηεζνχλ νη δηεξγαζίεο ηεο κάζεζεο (Palloff & Pratt, 1999). Μία ζεηξά απφ ελεξγεηηθέο ηερληθέο κάζεζεο φπσο είλαη νη νκαδηθέο εξγαζίεο, ε ζπκκεηνρή ζε ζπδεηήζεηο κηθξψλ νκάδσλ, ε κειέηε πεξηπηψζεσλ, ην παίμηκν ξφισλ, ε ρξήζε πξνζνκνηψζεσλ, κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ κε ηελ θαηάιιειε πξνζαξκνγή θαη πξνζεθηηθή εθαξκνγή απφ ηνλ εθπαηδεπηή ζηελ δηαδηθηπαθή εμ απνζηάζεσο εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία, ψζηε λα πξναρζεί ε κάζεζε (Mason & Weller, 2000? Haughey & Anderson, 1998). Γηα ηελ επίηεπμε φισλ απηψλ απαηηείηαη ε δεκηνπξγία ελφο αιιειεπηδξαζηηθνχ πεξηβάιινληνο. Έλα αιιειεπηδξαζηηθφ πεξηβάιινλ είλαη απηφ πνπ παξέρεη ηε δπλαηφηεηα (Reeves, 1996): ππνθίλεζεο ηνπ εθπαηδεπφκελνπ ψζηε λα ζπκκεηέρεη ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζίαο ππνζηήξημεο ηνπ εθπαηδεπφκελνπ απφ ηνλ εθπαηδεπηή ζπλεξγαζίαο κε άιινπο εθπαηδεπφκελνπο δεκηνπξγίαο ηεο αίζζεζεο ηνπ αθξναηεξίνπ ζηνπο εθπαηδεπφκελνπο Μπάνθ Μπιάνκα 27

29 αμηνιφγεζεο ηνπ εθπαηδεπφκελνπ θαη ηνπ εθπαηδεπηή. Καηά ηελ νξγάλσζε ηνπ καζεζηαθνχ πεξηβάιινληνο πξέπεη επίζεο λα ιεθζνχλ ππφςε (Κνληνλή & Γθνχκαο, 2004): Ζ ππάξρνπζα «θνπιηνχξα» ηνπ εθπαηδεπηηθνχ θνξέα νη ηδηαίηεξεο αλάγθεο ηεο εθπαίδεπζεο πνπ παξέρεη ν θνξέαο ην καζεζηαθφ επίπεδν ηεο νκάδαο ζηφρνπ. 2.6 Πξνδηαγξαθέο ζπζηήκαηνο αζύγρξνλεο εθπαίδεπζεο κε ρξήζε ειεθηξνληθήο πιαηθόξκαο Σηελ παξάγξαθν απηή ζθηαγξαθνχληαη νη γεληθέο πξνδηαγξαθέο ελφο νινθιεξσκέλνπ ζπζηήκαηνο αζχγρξνλεο εθπαίδεπζεο απφ απφζηαζε. Τν ζχζηεκα απηφ ζα πξέπεη λα απνηειεί έλα νινθιεξσκέλν καζεζηαθφ πεξηβάιινλ γηα ηελ παξνρή ππεξεζηψλ ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν, ην νπνίν ζα ιεηηνπξγεί κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ (Internet), ζα δηαρεηξίδεηαη απνηειεζκαηηθά (θαη απνδεδεηγκέλα) κεγάιν αξηζκφ εθπαηδεπνκέλσλ θαη ζα ππνζηεξίδεη θαη ζα δηαλέκεη ηθαλνπνηεηηθά κεγάιν φγθν εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ. Τν ζχζηεκα αζχγρξνλεο εθπαίδεπζεο απφ απφζηαζε ζα πξέπεη λα είλαη κία νινθιεξσκέλε θαη αζθαιήο εθαξκνγή-πιαηθφξκα πνπ ζα ιεηηνπξγεί κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ. Ζ εθαξκνγή-πιαηθφξκα απηή ζα είλαη ππεχζπλε γηα ηελ νξγάλσζε, ηνλ ζπληνληζκφ θαη ηελ πινπνίεζε φισλ ησλ ιεηηνπξγηψλ ελφο νινθιεξσκέλνπ καζεζηαθνχ πεξηβάιινληνο πξνζαλαηνιηζκέλν ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία θαη δηαλνκή εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ απφ απφζηαζε. Γηα ην ιφγν απηφ ην ζχζηεκα αζχγρξνλεο εθπαίδεπζεο απφ απφζηαζε ζα πξέπεη λα ππνζηεξίδεη δηάθνξα επηκέξνπο ππνζπζηήκαηα πνπ ζα αιιειεπηδξνχλ κεηαμχ ηνπο. Σχληνκε πεξηγξαθή απηψλ ησλ ππνζπζηεκάησλ δίλεηαη παξαθάησ: Υπνζχζηεκα Δγγξαθήο θαη Παξαθνινχζεζεο Δθπαηδεπνκέλσλ. Τν ππνζχζηεκα απηφ ζα είλαη ππεχζπλν γηα ηελ θαηαγξαθή ησλ εθπαηδεπνκέλσλ, ηελ εγγξαθή ηνπο ζηα καζήκαηα πνπ ζα παξαθνινπζήζνπλ, ηελ παξνρή θαηάιιεισλ δηθαησκάησλ πξφζβαζεο ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία θαη εθπαηδεπηηθφ πιηθφ θαζψο θαη ηελ παξαθνινχζεζε ηεο εθπαηδεπηηθήο ηνπ πνξείαο. Μπάνθ Μπιάνκα 28

30 Υπνζχζηεκα Γηαρείξηζεο Δθπαηδεπηψλ. Τν ππνζχζηεκα απηφ ζα είλαη ππεχζπλν γηα ηε δηαρείξηζε, ηελ νξγάλσζε θαη ηελ θαηάηαμε ησλ εθπαηδεπηψλ ζηα εθπαηδεπηηθά καζήκαηα. Υπνζχζηεκα Αμηνιφγεζεο Δθπαηδεπνκέλσλ. Τν ππνζχζηεκα απηφ ζα είλαη ππεχζπλν γηα ηελ αμηνιφγεζε ησλ εθπαηδεπνκέλσλ ζε έλα εθπαηδεπηηθφ παθέην κε δηάθνξνπο ηξφπνπο φπσο δηαγσλίζκαηα, εμεηάζεηο, αζθήζεηο απηφ-αμηνιφγεζεο. Υπνζχζηεκα Γεκηνπξγίαο Δθπαηδεπηηθνχ Υιηθνχ. Τν ππνζχζηεκα απηφ ζα είλαη ππεχζπλν γηα ηε δεκηνπξγία ηνπ ειεθηξνληθνχ (ςεθηαθνχ) Δθπαηδεπηηθνχ Υιηθνχ ζχκθσλα κε ηα γλσζηά πξφηππα καζεζηνρψξσλ (AICC, SCORM, IMS θιπ) θαζψο θαη γηα ηελ εηζαγσγή(εμαγσγή) ηνπ Δθπαηδεπηηθνχ Υιηθνχ απφ(πξνο) άιιεο πιαηθφξκεο. Υπνζχζηεκα Γηαρείξηζεο Δθπαηδεπηηθνχ Υιηθνχ. Τν ππνζχζηεκα απηφ ζα είλαη ππεχζπλν γηα ηελ εηζαγσγή, ηελ νξγάλσζε, θαη ηε δηαλνκή ηνπ εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ πνπ ζπλνδεχεη θάζε εθπαηδεπηηθφ παθέην. Υπνζχζηεκα Γηαρείξηζεο Δθπαηδεπηηθνχ Πξνγξάκκαηνο (Μαζεκάησλ). Τν ππνζχζηεκα απηφ ζα είλαη ππεχζπλν γηα ηε δεκηνπξγία, νξγάλσζε, ελεκέξσζε θαη δηάζεζε ηνπ Δθπαηδεπηηθνχ πξνγξάκκαηνο (Μαζεκάησλ). Υπνζχζηεκα ειέγρνπ. Τν ππνζχζηεκα απηφ ζα είλαη ππεχζπλν γηα ηελ παξνπζίαζε δηάθνξσλ ζηαηηζηηθψλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηε ρξήζε ηεο ππεξεζίαο, ηνπ εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ, ηελ θαηαγξαθή ηεο πξφζβαζεο, ηεο ζπλεξγαζίαο εθπαηδεπηψλ εθπαηδεπνκέλσλ, ηηο ιίζηεο ησλ νκάδσλ ησλ εθπαηδεπνκέλσλ ζε θάζε εθπαηδεπηηθφ παθέην θιπ. 2.7 Καηεγνξηνπνίεζε ιεηηνπξγηώλ πιαηθόξκαο γηα ηελ ππνζηήξημε ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο Γηα ηε ζσζηή ιεηηνπξγία ηεο ειεθηξνληθήο πιαηθφξκαο θαη ηελ επίηεπμε ησλ επηζπκεηψλ απνηειεζκάησλ απαηηνχληαη κηα ζεηξά απφ ιεηηνπξγίεο νη νπνίεο κπνξνχλ λα θαηεγνξηνπνηεζνχλ σο εμήο : Λεηηνπξγίεο επηθνηλσλίαο. Αλαθέξζεθε πσο έλα απφ ηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο ειεθηξνληθήο πιαηθφξκαο είλαη ην αιιειεπηδξαζηηθφ πεξηβάιινλ ηεο. Άξα ινηπφλ ζα πξαγκαηνπνηείηαη αιιειεπίδξαζε κεηαμχ θαζεγεηή-καζεηή, θαζεγεηή-νκάδα καζεηψλ θαη καζεηή κε νκάδα καζεηψλ. Μπάνθ Μπιάνκα 29

31 Μέζσ ησλ ιεηηνπξγηψλ επηθνηλσλίαο επηηπγράλεηαη ε αλάπηπμε δεκηνπξγηθήο θαη θξηηηθήο ζθέςεο. Λεηηνπξγίεο παξνρήο πιεξνθνξηψλ. Οη πιεξνθνξίεο απηέο κπνξεί λα πεξηιακβάλνπλ ζηνηρεία γηα ηελ πξφνδν ηνπ καζεηή ή αθφκα θαη πξνζσπηθέο πιεξνθνξίεο πνπ ζα πνπ ζα θάλνπλ πην εχθνιε θαη άλεηε ηελ επηθνηλσλία ηνπ θάζε καζεηή κε ηνπο ππφινηπνπο. Λεηηνπξγίεο αμηνιφγεζεο. Σηελ ειεθηξνληθή πιαηθφξκα αμηνινγνχληαη θαη νη καζεηέο θαη νη θαζεγεηέο. Οη καζεηέο κπνξνχλ λα απηναμηνινγήζνπλ ηνλ εαπηφ ηνπο κέζσ ησλ ηεζη αμηνιφγεζεο δηαθφξσλ ηχπσλ πνπ δηαηίζεληαη ζηελ πιαηθφξκα θαη ηαπηφρξνλα κπνξνχλ λα αμηνινγεζνχλ απφ ηνλ θαζεγεηή κέζσ ησλ εξγαζηψλ πνπ ηνπ παξαζέηεη. Απφ ηελ άιιε πιεπξά θα ν θαζεγεηήο κπνξεί λα αμηνινγεζεί απφ ηνπο καζεηέο ηνπ κέζσ ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο. Λεηηνπξγίεο δεκηνπξγίαο θαη δηαρείξηζεο εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ απφ ηνλ θαζεγεηή ψζηε λα ππάξρεη ε δπλαηφηεηα αλαλέσζεο θαη επαλαρξεζηκνπνίεζεο ηνπ. Λεηηνπξγίεο δηεμαγσγήο αλαδεηήζεσλ ζπγθεθξηκέλνπ καζεζηαθνχ πιηθνχ. Ζ πιαηθφξκα κπνξεί λα δηαρεηξηζηεί πιήζνο καζεκάησλ γεγνλφο πνπ ζπλεπάγεηαη ζπζζψξεπζε κεγάινπ φγθνπ δεδνκέλσλ. Γηα δηεπθφιπλζε ηνπ καζεηή γηα γξήγνξε εχξεζε ηνπ πιηθνχ πνπ ρξεηάδεηαη θάζε θνξά είλαη αλαγθαία ε χπαξμε εξγαιείσλ εχξεζεο ηνπ καζεζηαθνχ πιηθνχ. Λεηηνπξγίεο δηαρεηξηζηηθνχ πεξηερνκέλνπ. Δδψ πεξηιακβάλνληαη ιεηηνπξγίεο δηαρείξηζεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε δηαρείξηζε ρξεζηψλ, καζεκάησλ άιια θαη ηνπ πεξηβάιινληνο ηεο πιαηθφξκαο γεληθφηεξα. Μπάνθ Μπιάνκα 30

32 3. Η Υξήζε ηωλ Ηιεθηξνληθώλ Τπνινγηζηώλ ζηε Γηδαζθαιία ηεο Αγγιηθήο Γιώζζαο 3.1. Δηζαγωγή Οη Ζ/Υ έρνπλ εηζβάιιεη δπλακηθά ζηε δσή καο θαη ε ρξήζε ηνπο ζε θάζε ηνκέα ηεο θαζεκεξηλήο καο δσήο είλαη εκθαλήο. Παξ φια απηά, ε ρξήζε ηνπο ζηελ εθπαίδεπζε θαζπζηέξεζε, θπξίσο εμαηηίαο ηνπ πςεινχ ηνπο θφζηνπο αιιά θαη εμαηηίαο ηνπ ζθεπηηθηζκνχ πνπ εθθξάδνπλ πνιινί εθπαηδεπηηθνί σο πξνο ηε ρξεζηκφηεηά ηνπο θαη ηελ αλάγθε πηνζέηεζήο ηνπο ζηε δηδαθηηθή πξάμε. Τα ηειεπηαία φκσο ρξφληα, νη ζπρλέο αλαθνξέο ζηελ απνηειεζκαηηθή ρξήζε ησλ Ζ/Υ έρνπλ πξνθαιέζεη ην ελδηαθέξνλ ησλ εθπαηδεπηηθψλ, νη νπνίνη έρνπλ μεθηλήζεη λα ζθέθηνληαη πσο ζα κπνξνχζαλ λα ελζσκαηψζνπλ απνηειεζκαηηθά ηηο λέεο ηερλνινγίεο ζηε δηδαζθαιία. Πξνηνχ, ινηπφλ, ζπδεηήζνπκε κεξηθνχο απφ ηνπο ηξφπνπο κε ηνπο νπνίνπο κπνξνχκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ηνπο Ζ/Υ ζηε δηδαζθαιία ηνπ καζήκαηνο ησλ Αγγιηθψλ, ζα θάλνπκε κηα ζχληνκε αλαθνξά ζηελ ρξεζηκφηεηα ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ζηελ επνρή καο θαη κηα ζχληνκε ηζηνξηθή αλαδξνκή ζην πσο εμειίρζεθε ε εθκάζεζε ηεο γιψζζαο κε ηε βνήζεηα ησλ Ζ/Υ (Computer Assisted Language Learning, CALL) θαη ζα δνχκε ηε ζρέζε αλάκεζα ζηηο δηαθνξεηηθέο πξνζεγγίζεηο ηεο εθκάζεζεο ηεο γιψζζαο θαη ησλ ππνινγηζηψλ Υξεζηκόηεηα ηεο Αγγιηθήο Γιώζζαο Ζ ζχγρξνλε αγγιηθή γιψζζα, ε νπνία κεξηθέο θνξέο ραξαθηεξίδεηαη σο ε πξψηε παγθφζκηα lingua franca (απνθαιείηαη κηα γιψζζα φηαλ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ επηθνηλσλία αηφκσλ απφ δηαθνξεηηθέο γισζζηθέο θνηλφηεηεο, επεηδή είλαη εθηελψο δηαδεδνκέλε θαη επξέσο θαηαλνεηή), θαηέρεη θπξίαξρε ζέζε σο δηεζλήο γιψζζα ζηνπο ηνκείο ησλ επηθνηλσληψλ, ηεο επηζηήκεο, ησλ επηρεηξήζεσλ, ηεο πνιηηηθήο θαη ηεο δηπισκαηίαο, ηεο ςπραγσγίαο, ηεο αεξνλαπηηιίαο θαη ηεο ξαδηνεπηθνηλσλίαο, θαη ησλ ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ θαη ηνπ δηαδηθηχνπ. Απνηειεί κία απφ ηηο ζπλνιηθά έμη επίζεκεο γιψζζεο ηνπ Οξγαληζκνχ Ζλσκέλσλ Δζλψλ, κία απφ ηηο 23 επίζεκεο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο φπνπ θαηέρεη ηε Μπάνθ Μπιάνκα 31

33 δεχηεξε ζέζε σο κεηξηθή γιψζζα θαη ηελ πξψηε σο μέλε γιψζζα κε πνζνζηφ 51%, ηε κνλαδηθή επίζεκε ηεο Κνηλνπνιηηείαο ησλ Δζλψλ, ελψ ρξεζηκνπνηείηαη θαη ζε πνιινχο αθφκε δηεζλείο νξγαληζκνχο. Αθεηεξία ηεο ηεξάζηηαο εμάπισζεο ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ππήξμε ε ίδξπζε απνηθηψλ, νη πνιεκηθέο θαηαθηήζεηο θαη νη δηπισκαηηθέο ζπκθσλίεο, νη νπνίεο νδήγεζαλ ζηελ ίδξπζε θηήζεσλ, απνηθηαθψλ θξαηψλ θαη πξνηεθηνξάησλ θαη ζηελ θαηνρή πεξηνρψλ ππφ ην θαζεζηψο ηεο εληνιήο, ηηο νπνίεο πέηπρε ην Ζλσκέλν Βαζίιεην απφ ηνλ 16ν έσο θαη ηνλ 20ν αηψλα. Καη απηφλ ηνλ ηξφπν ζηα ηέιε ηνπ 19νπ αηψλα ε πνιηηηθή ηζρχο ηεο Βξεηαληθήο Απηνθξαηνξίαο επέβαιε ηελ αλαγλψξηζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ζε παγθφζκην επίπεδν. Έλαο αθφκε ζεκαληηθφο ιφγνο πνπ βνήζεζε ζηελ εμάπισζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο, απνηέιεζε ε αλάδεημε ησλ Ζλσκέλσλ Πνιηηεηψλ ηεο Ακεξηθήο, ε πιεηνςεθία ησλ θαηνίθσλ ησλ νπνίσλ έρεη σο κεηξηθή γιψζζα ηελ αγγιηθή, ζε ππεξδχλακε κεηά ηνλ Β παγθφζκην πφιεκν θαη ε επαθφινπζε νηθνλνκηθή θαη πνιηηηζηηθή επηξξνή ηνπο παγθνζκίσο κε ηε βνήζεηα θαη ηεο εμάπισζεο ησλ κέζσλ ελεκέξσζεο θαη ηνπ δηαδηθηχνπ. Ζ γλψζε ηεο αγγιηθήο έρεη θαηαζηεί απαξαίηεηε ζε έλα επξχ εξγαζηαθφ θάζκα, ελψ ζε πνιιέο ρψξεο, ζηηο νπνίεο δελ απνηειεί επίζεκε γιψζζα, είλαη απαξαίηεηε σο πξνζφλ γηα ηελ εμεχξεζε εξγαζίαο, κε απνηέιεζκα πάλσ απφ έλα δηζεθαηνκκχξην άλζξσπνη ζε φινλ ηνλ θφζκν λα ηελ κηινχλ, ηνπιάρηζηνλ ζην βαζηθφ ηεο επίπεδν. Ζ δηδαζθαιία ηεο Αγγιηθήο, σο βαζηθήο μέλεο γιψζζαο πιέσλ ζηα εθπαηδεπηηθά ηδξχκαηα εληζρχεη ζηνπο καζεηέο ηε γλψζε ηνπ ιεμηινγηθνχ πινχηνπ κηαο άιιεο γιψζζαο, ηελ γξακκαηηθή θαη ηελ ζπληαθηηθή ηεο κνξθήο σο έλα άιιν γισζζηθφ θψδηθα επηθνηλσλίαο θαη έηζη ηνπο εθπαηδεχεη ζην λα ζεσξνχλ ηελ πνιπγισζζία σο ζεηηθφ δπλακηθφ ζηνηρείν ηεο θαζεκεξηλφηεηάο ηνπο. Οη ζεκαηηθέο ελφηεηεο πξέπεη λα ζηεξίδνπλ ηε γλσξηκία κε πνιηηηζκνχο άιισλ ιαψλ, νη νπνίνη ρξεζηκνπνηνχλ ηελ Αγγιηθή φρη κφλν σο κεηξηθή γιψζζα αιιά θπξίσο σο θψδηθα επηθνηλσλίαο. Έηζη νη καζεηέο, κέζσ θεηκέλσλ, παξακπζηψλ θαη παηγληδηψλ πξέπεη λα γλσξίζνπλ φρη κφλν ηηο εζληθέο νκάδεο πνπ δνπλ ζηε Μεγάιε Βξεηαλία θαη ζηελ Ακεξηθή αιιά θαη ιανχο πνπ δνπλ ζηελ Απζηξαιία, ζηελ Ηλδία ζηελ Νέα Εειαλδία ή ζηνλ Καλαδά. Θα πξέπεη λα έξζνπλ ζε επαθή κε πνιηηηζκνχο φπσο ησλ Αβνξηγίλσλ ζηελ Απζηξαιία ή ησλ Ηλδηάλσλ ηεο Ακεξηθήο ή εζλνηήησλ (Ενπινχ) ηεο Ννηίνπ Αθξηθήο γηα λα ηνπο δνζεί ε επθαηξία λα κάζνπλ γηα Μπάνθ Μπιάνκα 32

34 ηα πνιηηηζηηθά ραξαθηεξηζηηθά ιαψλ πνπ είλαη πνιχ καθξηά ησλ εζληθψλ πνιηηηζηηθψλ πξνηχπσλ θαη λα ηα γλσξίζνπλ σο ηζάμηα. Απφ ηελ άιιε ε δπλαηφηεηα γλσξηκίαο ηνπο κε ηηο ζπλήζεηεο θαη ηελ θαζεκεξηλφηεηα ησλ πιεζπζκψλ φπσο ησλ θαηνίθσλ ζηε Σθσηία, ζηελ Οπαιία, ζηελ Ηξιαλδία, ζηε Μεγάιε Βξεηαλία ή ησλ θαηνίθσλ ηνπ Τέμαο ή ηεο Νέαο Υφξθεο ζηε Βφξεην Ακεξηθή, θαηνίθσλ δειαδή νη νπνίνη βξίζθνληαη πνιχ θνληά ζηα εζληθά Αγγινζαμνληθά πξφηππα ιφγσ ησλ θνηλψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπ ιεγφκελνπ δπηηθνχ πνιηηηζκνχ, πξέπεη λα γίλεηαη κε ηέηνην ηξφπν πνπ λα νδεγεί ηνπο καζεηέο ζε ζπγθξίζεηο θαη θξίζεηο, ψζηε λα απνθηήζνπλ απηφ πνπ ηφζν επηδηψθνπκε σο εθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα, ηελ θξηηηθή ζθέςε, ηελ απνδνρή ηνπ άιινπ ηνπ δηαθνξεηηθνχ θαη ηελ εζληθή απηνεθηίκεζε Δθκάζεζε αγγιηθήο γιώζζα κε ηελ βνήζεηα Η/Τ Σα ηξία ζηάδηα ηεο εμέιημεο ηεο εθκάζεζεο ηεο γιώζζαο κε ηε βνήζεηα Η/Τ Αλ θαη ε ρξήζε ησλ Ζ/Υ ζηε δηδαζθαιία ζεσξείηαη θαηλνηνκία γηα ηε ζεκεξηλή δηδαθηηθή πξαγκαηηθφηεηα, ε ρξήζε ηνπο ζηε δηδαζθαιία ηεο γιψζζαο έρεη ήδε κηα ηζηνξία ζαξάληα εηψλ. Σχκθσλα κε ηνπο Warschauer θαη Healey (1998) απηή ε πεξίνδνο ηεο ρξήζεο ησλ Ζ/Υ κπνξεί λα δηαηξεζεί ζε ηξεηο ππνπεξηφδνπο: ηε ζπκπεξηθνξηζηηθή πεξίνδν (behaviouristic CALL), ηελ επηθνηλσληαθή (communicative CALL) θαη ηελ εληαία ή ζπλδπαζηηθή (integrative CALL). Κάζε πεξίνδνο αληηπξνζσπεχεη έλα νξηζκέλν επίπεδν ηερλνινγίαο θαζψο επίζεο θαη κηα ζπγθεθξηκέλε παηδαγσγηθή πξνζέγγηζε. Ο δηαρσξηζκφο απηφο δελ είλαη απφιπηνο αθνχ πνιιά ραξαθηεξηζηηθά θαη αξρέο πάλσ ζηηο νπνίεο βαζίδνληαη ηα πξνγξάκκαηα ηεο κηαο πεξηφδνπ έρνπλ ηηο ξίδεο ηνπο ζε πεηπρεκέλα κνληέια ή ραξαθηεξηζηηθά ηεο πξνεγνχκελεο. Ζ δηδαζθαιία ηεο γιψζζαο κε ηε βνήζεηα ησλ ππνινγηζηψλ επηλνήζεθε ηε δεθαεηία ηνπ 50 θαη εθαξκφζηεθε ηηο δεθαεηίεο ηνπ 60 θαη 70 (Warschauer & Healey 1998). Καηά ηελ πεξίνδν απηή πνπ νλνκάδεηαη ζπκπεξηθνξηζηηθή, ν ζηξνπθηνπξαιηζκφο, ν ζπκπεξηθνξηζκφο θαη αθνπζηηθή κέζνδνο επηθξαηνχζαλ ζηνπο ηνκείο ηεο γισζζνινγίαο, ηεο ςπρνινγίαο θαη ηεο παηδαγσγηθήο αληίζηνηρα. Οη αξρέο ηνπο εθαξκφζηεθαλ ζηε δηδαζθαιία ηεο γιψζζαο θαη ρξεζηκνπνηήζεθαλ αζθήζεηο πνπ βαζίδνληαη ζηελ κίκεζε θαη ηελ επαλάιεςε (drills). Οη ζρεδηαζηέο εθπαηδεπηηθνχ ινγηζκηθνχ εθκεηαιιεχηεθαλ ηελ απιή, ζπζηεκαηηθή θαη Μπάνθ Μπιάνκα 33

35 επαλαιεπηηθή κνξθή απηψλ ησλ αζθήζεσλ θαη έθηηαμαλ πξνγξάκκαηα πνπ εζηίαδαλ ζηε δηδαζθαιία ιεμηινγίνπ θαη γξακκαηηθήο. Τα ινγηζκηθά πνπ ζρεδηάζηεθαλ απηή ηελ πεξίνδν εθαξκφζηεθαλ ζηα Παλεπηζηήκηα ζε κεγάινπο ππνινγηζηέο, γλσζηνχο σο mainframe computers. Ζ απμαλφκελε θξηηηθή φκσο πάλσ ζηα κεηνλεθηήκαηα πνπ ζρεηίδνληαλ κε ηελ παηδαγσγηθή πξνζέγγηζε ηεο ζπκπεξηθνξηζηηθήο πεξηφδνπ, φπσο ε εζηίαζε ζην γξακκαηηθφ ηχπν θαη φρη ζηε ζεκαζία ή ε παξνρή πεξηνξηζκέλεο αλαηξνθνδφηεζεο θαη ε έκθαζε ζην ξφιν ηνπ ππνινγηζηή σο αμηνινγεηή πνπ ζέηεη φιεο ηηο εξσηήζεηο θαη θξίλεη φιεο ηηο απαληήζεηο έθαλαλ απαξαίηεηε ηελ κεηάβαζε ζε κηα λέα πεξίνδν. Ζ δεχηεξε πεξίνδνο νλνκάδεηαη επηθνηλσληαθή θαη έθαλε ηελ εκθάληζή ηεο ζηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 70 θαη ηηο αξρέο ηνπ 80, φηαλ νη πξνζσπηθνί ππνινγηζηέο έγηλαλ πην πξνζηηνί ζην εθπαηδεπηηθφ πεξηβάιινλ. Τν ίδην δηάζηεκα ακθηζβεηήζεθε ε ζπκπεξηθνξηζηηθή πξνζέγγηζε ζηε δηδαζθαιία ηεο γιψζζαο θαη ε επηθνηλσληαθή πξνζέγγηζε άξρηζε λα θεξδίδεη έδαθνο. Ζ επηθνηλσληαθή πεξίνδνο ελζσκάησζε γλσζηηθέο ζεσξίεο νη νπνίεο έδηλαλ έκθαζε ζηε κάζεζε σο δηαδηθαζία αλαθάιπςεο, έθθξαζεο θαη αλάπηπμεο. Γφζεθε έκθαζε ζηε ρξήζε ησλ γξακκαηηθψλ ηχπσλ θαη φρη ζηνπο ίδηνπο ηνπο γξακκαηηθνχο ηχπνπο. Οη καζεηέο ελζαξξχλνληαλ λα αλαθαιχςνπλ ηνπο θαλφλεο ηεο γξακκαηηθήο κφλνη ηνπο, λα ρξεζηκνπνηήζνπλ ηε γιψζζα θπζηθά θαη δελ επηπιήηηνληαλ γηα θάζε ιάζνο ηνπο. Τελ πεξίνδν απηή κεξηθνί εθπαηδεπηηθνί πνπ δίδαζθαλ ην κάζεκα ηεο γιψζζαο άξρηζαλ λα γξάθνπλ απιά πξνγξάκκαηα ελζσκαηψλνληαο έηζη ηηο παηδαγσγηθέο αξρέο ηεο επνρήο θαη ηε κεζνδνινγία πνπ αθνινπζνχζαλ ζηα πξνγξάκκαηα γηα ππνινγηζηέο πνπ ζα ρξεζηκνπνηνχζαλ ζηελ ηάμε. Τα πξνγξάκκαηα απηήο ηεο πεξηφδνπ ήηαλ θπξίσο πξνγξάκκαηα αλαδφκεζεο θεηκέλνπ θαη πξνζνκνηψζεηο. Ζ ηξίηε πεξίνδνο πνπ νλνκάδεηαη εληαία ή ζπλδπαζηηθή βαζίδεηαη ζε κηα πην θνηλσλην-γλσζηηθή ζεψξεζε ηεο δηδαζθαιίαο ηεο γιψζζαο ε νπνία ρξεζηκνπνηεί ηε γιψζζα ζε απζεληηθά πεξηβάιινληα θαη δίλεη έκθαζε ζην ζπλδπαζκφ φισλ ησλ δεμηνηήησλ. Οη ηερλνινγίεο πνπ κπφξεζαλ λα ελζσκαηψζνπλ φιεο ηηο δεμηφηεηεο κε πην απνηειεζκαηηθφ ηξφπν ζε απζεληηθφ πεξηβάιινλ είλαη ηα ππεξκέζα, ηα πνιπκέζα θαη ην Γηαδίθηπν. Οη ηερλνινγίεο απηέο επηηξέπνπλ ην ζπλδπαζκφ θεηκέλνπ κε γξαθηθά, ήρν θαη θίλεζε θαζψο θαη ηε ζχγρξνλε θαη α-ζχγρξνλε επηθνηλσλία. Μπάνθ Μπιάνκα 34

36 Οη ξόινη ηωλ Η/Τ, ηωλ εθπαηδεπηηθώλ θαη ηωλ καζεηώλ Απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο θάζε πεξηφδνπ πνπ παξνπζηάζηεθαλ είλαη θαλεξφ φηη νη Ζ/Υ θαινχληαη λα παίμνπλ κηα πιεζψξα ξφισλ κέζα ζηελ ηάμε πνπ θαηά ζπλέπεηα κπνξνχλ λα επεξεάζνπλ ζεκαληηθά ηνπο ξφινπο ηνπ καζεηή θαη ηνπ εθπαηδεπηηθνχ. Τν πην επηηπρεκέλν κνληέιν ην νπνίν ρξεζηκνπνηείηαη επξέσο γηα ηελ πεξηγξαθή απηψλ ησλ ξφισλ είλαη ην πιαίζην πνπ πξφηεηλε ν Taylor (1980) πξηλ πεξίπνπ δπν δεθαεηίεο. Σχκθσλα κε ηνλ Taylor, νη ξφινη πνπ κπνξνχλ λα αλαιάβνπλ νη Ζ/Υ είλαη ηξεηο: ηνπ δάζθαινπ, ηνπ εξγαιείνπ θαη ηνπ καζεηή. Σην ξφιν ηνπ δάζθαινπ, ν ππνινγηζηήο παξνπζηάδεη ην πιηθφ θαη ν καζεηήο αληαπνθξίλεηαη. Σηε ζπλέρεηα ν ππνινγηζηήο αμηνινγεί ηελ απάληεζε θαη αλάινγα απνθαζίδεη ηη ζα παξνπζηάζεη ζηε ζπλέρεηα. Δπίζεο, θαηαγξάθεη ηελ επίδνζε ηνπ καζεηή θαη ηελ θξαηάεη ζε αξρείν. Σην ξφιν ηνπ καζεηή, ν ππνινγηζηήο ρξεηάδεηαη θάπνηνλ, ζηελ πεξίπησζή καο ην δάζθαιν ή ην καζεηή, λα κάζεη λα ηνπ κηιάεη ζε κηα γιψζζα πνπ θαηαιαβαίλεη, κε άιια ιφγηα λα κάζεη λα ηνλ πξνγξακκαηίδεη είηε ρξεζηκνπνηψληαο κηα γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ ή εηδηθά πξνγξάκκαηα πνπ απινπνηνχλ απηή ηε δηαδηθαζία. Ο ξφινο, φκσο, πνπ ζπλέβαιε ζηε δηάδνζε ηεο ρξήζεο ησλ Ζ/Υ θαη αμίδεη ηελ πξνζνρή καο είλαη ν ξφινο ηνπο σο εξγαιείν. Ηδηαίηεξα κε ηελ εκθάληζε ηνπ Γηαδηθηχνπ, απηφο ν ξφινο επεθηείλεηαη θαη νη Ζ/Υ ζεσξνχληαη σο κέζν παγθφζκηαο επηθνηλσλίαο θαη σο πεγή απζεληηθνχ πιηθνχ. Ο ξφινο ηνπ εξγαιείνπ πεξηιακβάλεη ηε ρξήζε πξνγξακκάησλ φπσο είλαη νη επεμεξγαζηέο θεηκέλνπ, ηα ινγηζηηθά θχιια, νη βάζεηο δεδνκέλσλ θαη ηα εξγαιεία επηθνηλσλίαο φπσο νη θπιινκεηξεηέο θαη ηα πξνγξάκκαηα ειεθηξνληθήο αιιεινγξαθίαο, νη ηειεδηαζθέςεηο κέζσ ππνινγηζηψλ θαη άιια. Παξά ηελ πιεζψξα ησλ ξφισλ πνπ κπνξνχλ λα παίμνπλ νη Ζ/Υ, ε παξνπζία ηνπ εθπαηδεπηηθνχ εμαθνινπζεί λα ζεσξείηαη θαηαιπηηθή. Ο εθπαηδεπηηθφο δελ ζεσξείηαη πηα ε κνλαδηθή πεγή γλψζεο, ραξαθηεξηζηηθφ ηεο δαζθαινθεληξηθήο ηάμεο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 60. Σηε καζεηνθεληξηθή ηάμε ηνπ 90, ν εθπαηδεπηηθφο ζπλεηζθέξεη ζηε δηαδηθαζία ηεο κάζεζεο θαη δηεπθνιχλεη ηελ φιε δηαδηθαζία σο δηνξγαλσηήο, ζρεδηαζηήο, ειεγθηήο θαη αμηνινγεηήο. Με ηελ ελζσκάησζε ησλ Ζ/Υ ζηε Μπάνθ Μπιάνκα 35

37 δηδαζθαιία θαιείηαη λα αμηνινγήζεη θαη λα επηιέμεη ην θαηάιιειν εθπαηδεπηηθφ ινγηζκηθφ ην νπνίν ζα πξνζαξκφζεη ζηηο αλάγθεο ησλ καζεηψλ ηνπ. Δίλαη ππεχζπλνο γηα ηελ νξγάλσζε ηνπ καζήκαηνο, ην ζρεδηαζκφ ηνπ πιηθνχ θαη ησλ θαηάιιεισλ δξαζηεξηνηήησλ. Παξαθνινπζεί ηελ πξφνδν ησλ καζεηψλ θαη ηνπο θαζνδεγεί. Δπηπιένλ, ζα πξέπεη λα είλαη ζε ζέζε λα βνεζήζεη ηνπο καζεηέο κε ηπρφλ πξνβιήκαηα πνπ ζα πξνθχςνπλ θαηά ηε δηάξθεηα ρξήζεο ησλ Ζ/Υ. Ζ ρξήζε ησλ Ζ/Υ αλαβαζκίδεη θαη ην ξφιν ηνπ καζεηή. Οη καζεηέο δελ δέρνληαη πηα ηε γλψζε παζεηηθά αιιά αλεμαξηεηνπνηνχληαη θαη γίλνληαη ππεχζπλνη γηα ηε κάζεζή ηνπο. Μαζαίλνπλ λα αληηιακβάλνληαη ην ζηφρν ηεο δηδαζθαιίαο, λα ζέηνπλ ηνπο δηθνχο ηνπο καζεζηαθνχο ζηφρνπο, λα επηιέγνπλ θαη λα ρξεζηκνπνηνχλ ηηο θαηάιιειεο ζηξαηεγηθέο κάζεζεο θαη λα απηναμηνινγνχλ ηελ πνξεία ηεο κάζεζήο ηνπο. Οη Ζ/Υ δίλνπλ ακέξηζηε πξνζνρή θαη άκεζε αλαηξνθνδφηεζε ζηνπο καζεηέο θαη πξνζαξκφδνληαη ζηνλ αηνκηθφ ξπζκφ κάζεζεο ηνπ θάζε καζεηή. Μπνξνχλ επίζεο λα θαιχςνπλ ηηο αλάγθεο θαη ηα ελδηαθέξνληα ηνπο δίλνληάο ηνπο ην θαηάιιειν γισζζηθφ πιηθφ. Δπηπιένλ, νη καζεηέο είλαη ελζνπζηψδεηο σο πξνο ηε ρξήζε ησλ ππνινγηζηψλ, γεγνλφο πνπ δξα θαηαιπηηθά ζηε δεκηνπξγία θηλήηξνπ γηα κάζεζε Έξεπλα Έξεπλα πνπ έρεη γίλεη ζε κηα ζεηξά καζεκάησλ Αγγιηθψλ πνπ έγηλαλ κηα θνξά ηελ εβδνκάδα θαη δηάξθεζαλ δχν κήλεο πξνθεηκέλνπ λα δηεξεπλεζνχλ ηα πιενλεθηήκαηα ηεο ρξήζεο ησλ Ζ/Υ. Τα καζήκαηα απηά είραλ σο ζηφρν ηελ αλάπηπμε θαη βειηίσζε ησλ αλαγλσζηηθψλ δεμηνηήησλ ησλ καζεηψλ. Φξεζηκνπνηήζεθαλ ηέζζεξα δηαθνξεηηθά πξνγξάκκαηα κε ζηφρν λα ππάξρεη πνηθηιία δξαζηεξηνηήησλ θαη ηα θείκελα πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ πξνέξρνληαλ ηφζν απφ ην ζρνιηθφ βηβιίν ησλ Αγγιηθψλ φζν θαη απφ απζεληηθέο πεγέο φπσο ινγνηερληθά βηβιία, δηαθεκηζηηθά θπιιάδηα θαη ην Γηαδίθηπν. Φξεζηκνπνηήζεθαλ πξνγξάκκαηα αλαδφκεζεο θεηκέλνπ, ην Γηαδίθηπν θαη έλα CD-ROM πνπ πεξηείρε έλα παξακχζη ζε ειεθηξνληθή κνξθή. Οη καζεηέο εξγάζηεθαλ ζε νκάδεο δχν ή ηξηψλ αηφκσλ αλά ππνινγηζηή. Μπάνθ Μπιάνκα 36

38 Σηα καζήκαηα κε ην πξφγξακκα αλαδφκεζεο θεηκέλνπ (Storyboard 1997, version 1.9b, London; WIDA software), νη καζεηέο θαινχληαη λα αλαζπλζέζνπλ έλα θείκελν ηνπ νπνίνπ φιεο νη ιέμεηο έρνπλ αληηθαηαζηαζεί απφ καχξεο θνπθίδεο. Κάζε θνπθίδα αληηζηνηρεί ζε έλα γξάκκα θαη έρνπλ δηαηεξεζεί ηα ζεκεία ζηίμεο θαη ηα θελά αλάκεζα ζηηο ιέμεηο. Οη καζεηέο κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηήζνπλ δηάθνξα είδε βνήζεηαο φπσο επεμεγήζεηο ησλ ιέμεσλ κε νξηζκνχο, εηθφλεο ή ήρνπο ή λα πάξνπλ βνήζεηα ελφο γξάκκαηνο ή νιφθιεξεο ηεο ιέμεο. Υπάξρεη επίζεο ε δπλαηφηεηα λα δνπλ κηα εηζαγσγή ζην θείκελν ε νπνία ζα δίλεη πεξηιεπηηθά ην πεξηερφκελν ηνπ θεηκέλνπ. Ζ ρξήζε απηνχ ηνπ πξνγξάκκαηνο ζηφρεπε ζηελ αλάπηπμε ηεο γισζζηθήο ελζπλείδεζεο ησλ καζεηψλ θαη ηεο αίζζεζεο ζπλνρήο θαη ζπλάθεηαο ηνπ θεηκέλνπ. Σην δεχηεξν πξφγξακκα πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε (Pinpoint 1997, version 1.9b, London; WIDA software), νη καζεηέο βιέπνπλ ζηελ νζφλε ηνπο έλα θείκελν θαη έλαλ ηίηιν θαη θαινχληαη κεηαθηλψληαο ην θείκελν ή ηνλ ηίηιν ή θαη ηα δχν λα ηαηξηάμνπλ φια ηα θείκελα κε ηηο επηθεθαιίδεο ηνπο. Σηφρνο απηήο ηεο δξαζηεξηφηεηαο ήηαλ λα αζθεζνχλ νη καζεηέο ζηελ αλάγλσζε γηα ηελ θαηαλφεζε ηνπ γεληθνχ λνήκαηνο ηνπ θεηκέλνπ. Σηελ επφκελε ελφηεηα καζεκάησλ, νη καζεηέο ρξεζηκνπνίεζαλ ην δηθηπαθφ ηφπν ηεο WWF γηα λα ζπγθεληξψζνπλ πιεξνθνξίεο γηα ην αγαπεκέλν ηνπο δψν πνπ απεηιείηαη απφ εμαθάληζε. Σηε ζπλέρεηα αληάιιαμαλ ηηο πιεξνθνξίεο απηέο κε ηνπο ζπκκαζεηέο ηνπο θαη δνθίκαζαλ ηηο γλψζεηο ηνπο πάλσ ζ απηά ηα δψα ζε έλα ειεθηξνληθφ παηρλίδη γλψζεσλ πνπ ππάξρεη ζηνλ ίδην δηθηπαθφ ηφπν. Δπίζεο, έγξαςαλ κηθξά άξζξα γηα ηα αγαπεκέλα ηνπο δψα ηα νπνία ζα έβαδαλ ζηε ζρνιηθή ηνπο εθεκεξίδα. Με απηφ ηνλ θχθιν καζεκάησλ επηρεηξήζεθε λα βειηησζεί ε αλαγλσζηηθή ηθαλφηεηα ησλ καζεηψλ κέζα απφ κηα δηαζεκαηηθή πξνζέγγηζε θαη λα ζπλδπαζηεί κε ηελ αλάπηπμε ηνπ πξνθνξηθνχ θαη γξαπηνχ ιφγνπ. Τέινο, κέζα απφ ηελ αλάγλσζε ελφο ειεθηξνληθνχ παξακπζηνχ (Belt-mm 2001, CD b, Binary Logic Ltd), νη καζεηέο εμαζθήζεθαλ ζηελ αμηνπνίεζε ησλ ζηνηρείσλ πνπ πξνζθέξνπλ νη εηθφλεο ηεο ηζηνξίαο έηζη ψζηε λα πξνβνχλ ζε εηθαζίεο γηα ην πεξηερφκελν ηεο ηζηνξίαο ηηο νπνίεο επηβεβαίσζαλ ή άιιαμαλ φηαλ δηάβαζαλ ην θείκελν ηνπ παξακπζηνχ. Δπίζεο δηδάρηεθαλ πψο λα εξκελεχνπλ ηηο άγλσζηεο ιέμεηο αμηνπνηψληαο ηηο εηθφλεο, ηα ζπκθξαδφκελα θαη ην ειεθηξνληθφ ιεμηθφ πνπ ζπλφδεπε ηελ ηζηνξία. Μπάνθ Μπιάνκα 37

39 3.5. πκπεξάζκαηα Μέζα απφ ηε ζεηξά απηψλ ησλ καζεκάησλ θαη απφ ζηνηρεία πνπ ζπγθεληξψζεθαλ κέζα απφ βηληενζθνπήζεηο θαη ερνγξαθήζεηο ησλ καζεκάησλ, εξσηεκαηνιφγηα πνπ ζπκπιήξσζαλ νη καζεηέο πξηλ θαη κεηά ηελ νινθιήξσζε απηψλ ησλ καζεκάησλ, θαηαρσξήζεηο ζην εκεξνιφγην ησλ καζεκάησλ πνπ θξαηνχζαλ θαη γξαπηέο παξαηεξήζεηο ηεο θαζεγήηξηαο ησλ Αγγιηθψλ πνπ δίδαζθε ηα παηδηά απηά θαη παξαθνινχζεζε ηα καζήκαηα θαηέιεμαλ ζηα αθφινπζα ζπκπεξάζκαηα (Karagianni 2001): Ζ ρξήζε ησλ Ζ/Υ ζηε δηδαζθαιία ησλ Αγγιηθψλ πξνζθέξεη κνλαδηθά πιενλεθηήκαηα. Οη Ζ/Υ πξνθαινχλ ην ελδηαθέξνλ ησλ καζεηψλ θαη δεκηνπξγνχλ θίλεηξν γηα ηελ εθκάζεζε ηεο μέλεο γιψζζαο. Οη Ζ/Υ γνεηεχνπλ ηνπο καζεηέο, δεκηνπξγνχλ έλα επράξηζην πεξηβάιινλ θαη πξνζζέηνπλ πνηθηιία ζηε δηδαθηηθή πξάμε. Γείρλνπλ αηειείσηε ππνκνλή θαη δελ απνδνθηκάδνπλ ηνπο καζεηέο γηα ηα ιάζε ηνπο. Δπηπιένλ, ν ζπλδπαζκφο ήρνπ, εηθφλαο θαη γξαθηθψλ θαζψο θαη ε αιιειεπηδξαζηηθή θχζε πνιιψλ πξνγξακκάησλ θάλνπλ ηνπο Ζ/Υ έλα ηδαληθφ εξγαιείν γηα ηε δηδαζθαιία ησλ παηδηψλ. Οη Ζ/Υ ζπκβάιινπλ ζηελ αλάπηπμε ησλ γισζζηθψλ ηθαλνηήησλ ησλ καζεηψλ. Σπγθεθξηκέλα, κπνξνχλ λα βνεζήζνπλ ζηελ αλάπηπμε ησλ ηεζζάξσλ δεμηνηήησλ, δειαδή ηεο αλάγλσζεο θαη θαηαλφεζεο ηνπ γξαπηνχ θεηκέλνπ, ηεο γξαθήο, ηεο αλάπηπμε ηεο αθνπζηηθήο ηθαλφηεηαο θαη ηνπ πξνθνξηθνχ ιφγνπ θαζψο θαη ζηελ εμάζθεζε πάλσ ζε γξακκαηηθά θαηλφκελα θαη ην ιεμηιφγην. Σρεηηθά κε ηελ αλάπηπμε ηεο αλαγλσζηηθήο ηθαλφηεηαο, πνπ ήηαλ θαη ν ζηφρνο ηεο έξεπλαο, ε δηεζλήο βηβιηνγξαθία δείρλεη φηη ε ρξήζε ησλ Ζ/Υ κπνξεί λα βειηηψζεη ηελ θαηαλφεζε αιιά θαη λα απμήζεη ηελ ηαρχηεηα αλάγλσζεο. Απφ ηελ πξψηε ζηηγκή πνπ νη καζεηέο αληηθξίδνπλ ηελ νζφλε ρξεηάδεηαη λα δηαβάζνπλ. Γηάθνξα πξνγξάκκαηα, φπσο απηά πνπ ρξεζηκνπνηήζακε, δίλνπλ ηελ επθαηξία ζηνπο καζεηέο λα αλαπηχμνπλ κηα ζεηξά ηερληθψλ αλάγλσζεο, φπσο ην γξήγνξν δηάβαζκα γηα ηνλ εληνπηζκφ πιεξνθνξηψλ ή ηελ θαηαλφεζε ηνπ γεληθνχ λνήκαηνο ηνπ θεηκέλνπ θαζψο θαη λα καληέςνπλ, λα πξνβιέςνπλ ή λα θάλνπλ ππνζέζεηο. Ζ ελζσκάησζε ησλ Ζ/Υ ζηε δηδαζθαιία κπνξεί λα ππεξεηήζεη ηηο βαζηθέο αξρέο κάζεζεο πην απνηειεζκαηηθά. Σχκθσλα κε απηέο ηηο αξρέο ηα παηδηά δελ είλαη παζεηηθνί δέθηεο Μπάνθ Μπιάνκα 38

40 ηεο γλψζεο αιιά καζαίλνπλ ελεξγψληαο θαη αλαθαιχπηνληαο απφ κφλα ηνπο. Πεηξακαηίδνληαη, εμεξεπλνχλ θαη δηδάζθνληαη κέζα απφ ηα ιάζε ηνπο. Δηδηθά κε ηε ρξήζε ηνπ Γηαδηθηχνπ, θαινχληαη λα πξνρσξήζνπλ πέξα απφ ηελ απνθσδηθνπνίεζε θαη θαηαλφεζε ησλ θεηκέλσλ ζε πην απαηηεηηθέο δεμηφηεηεο φπσο ν εληνπηζκφο πιεξνθνξηψλ, ε αμηνιφγεζε θαη εξκελεία ηνπο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο αλάγλσζεο θαη ε επί ηφπνπ απφθαζε γηα ηνλ αλ ζα ζπλερίζνπλ λα δηαβάδνπλ ή ζα γπξίζνπλ ζε θάπνην πξνεγνχκελν ζεκείν. Ψο πξνο ηελ θνηλσλην-γλσζηηθή αλάπηπμε ησλ καζεηψλ, ε ρξήζε ησλ Ζ/Υ βνεζά ζηελ αλάπηπμε ηεο ζθέςεο ηνπο, πξνάγεη ηελ απηνλνκία ηεο κάζεζεο θαη δεκηνπξγεί θαηάιιειεο ζπλζήθεο γηα ζπλεξγαηηθή κάζεζε. Όπσο είλαη γλσζηφ ε κάζεζε ιακβάλεη ρψξα θαηά ηε δηάξθεηα θνηλσληθήο αιιειεπίδξαζεο. Απηή ε αιιειεπίδξαζε γίλεηαη πην απνηειεζκαηηθή φηαλ ηα παηδηά ζπλεξγάδνληαη ή θαζνδεγνχληαη έηζη ψζηε λα θηάζνπλ ζε απηφ πνπ ν Vygotsky νλνκάδεη Zone of Proximal Development, δειαδή ην ζεκείν πνπ κπνξνχλ λα θηάζνπλ κε ηε βνήζεηα θάπνηνπ ηθαλφηεξνπ. Μέζα ζ απηέο ηηο ζπλζήθεο ζπλεξγαζίαο πξνάγεηαη ηαπηφρξνλα θαη ε επηθνηλσληαθή εθκάζεζε ηεο μέλεο γιψζζαο. Τέινο, κε ηνπο Ζ/Υ ππάξρεη ε δπλαηφηεηα λα πξνζαξκνζηεί ε δηδαζθαιία ζηηο αλάγθεο θαη ηα ελδηαθέξνληα ηνπ θάζε καζεηή ρσξηζηά. Λακβάλνληαο ππφςε ην ζηάδην αλάπηπμεο ησλ καζεηψλ, ηα ελδηαθέξνληα θαη ηηο αλάγθεο ηνπο θαη αμηνπνηψληαο ηηο πνιιέο ηθαλφηεηεο, ηηο γλψζεηο θαη ηηο εκπεηξίεο πνπ θέξλνπλ ηα παηδηά καδί ηνπο, νη εθπαηδεπηηθνί κπνξνχλ λα ζρεδηάζνπλ καζήκαηα ηα νπνία ζα θηλνχλ ην ελδηαθέξνλ ησλ καζεηψλ θαη ζα ηνπο ελζαξξχλνπλ λα αλαιάβνπλ πξσηνβνπιίεο θαη λα αλαπηχμνπλ ζηξαηεγηθέο έηζη ψζηε λα κπνξνχλ λα ιεηηνπξγήζνπλ απηφλνκα. Φπζηθά, ζα πξέπεη λα απνθχγνπκε ηελ παγίδα ηνπ λα ζεσξήζνπκε ηε ρξήζε ησλ Ζ/Υ παλάθεηα πνπ ζα επηθέξεη ηηο ιχζεηο θαη ηηο αιιαγέο πνπ αλαδεηάκε. Ζ γνεηεία πνπ αζθεί απηφ ην κέζν δελ απηνκαηνπνηεί ηε δηαδηθαζία ηεο κάζεζεο. Αο κελ μερλάκε φηη ε απνηειεζκαηηθφηεηα ηνπ κέζνπ δελ έγθεηηαη ζηα κεραλήκαηα αιιά ζηνλ αλζξψπηλν παξάγνληα. Δμ άιινπ είλαη ραξαθηεξηζηηθφ απηφ πνπ ιέεη ε Meloni (1998) φηη «Οη σποιογηζηές δελ πρόθεηηαη λα αληηθαηαζηήζοσλ ηοσς εθπαηδεσηηθούς αιιά οη εθπαηδεσηηθοί ποσ τρεζηκοποηούλ ηης λέες ηετλοιογίες ζα αληηθαηαζηήζοσλ ηοσς εθπαηδεσηηθούς ποσ δελ ηης τρεζηκοποηούλ». Μπάνθ Μπιάνκα 39

41 4. Πνιπκέζα 4.1. Δηζαγωγή Τα πνιπκέζα είλαη κία απφ ηηο πην πνιπζπδεηεκέλεο ηερλνινγίεο ησλ αξρψλ ηεο δεθαεηίαο ηνπ 90. Τν ελδηαθέξνλ απηφ είλαη απφιπηα δηθαηνινγεκέλν, αθνχ ηα πνιπκέζα απνηεινχλ ην ζεκείν ζπλάληεζεο πέληε κεγάισλ βηνκεραληψλ: ηεο πιεξνθνξηθήο, ησλ ηειεπηθνηλσληψλ, ησλ ειεθηξνληθψλ εθδφζεσλ, ηεο βηνκεραλίαο audio θαη video θαζψο θαη ηεο βηνκεραλίαο ηεο ηειεφξαζεο θαη ηνπ θηλεκαηνγξάθνπ. Μηα αλάινγε αλαζηάησζε επέθεξε θαη ε εκθάληζε ηεο επηζηήκεο ησλ δηθηχσλ ππνινγηζηψλ ζηε δεθαεηία ηνπ 70, θέξλνληαο πην θνληά ηελ πιεξνθνξηθή κε ηηο ηειεπηθνηλσλίεο. Απηή ε πξνζέγγηζε νδήγεζε ζε πξντφληα πνπ ζηφρεπαλ θπξίσο ζηελ αγνξά ησλ επηρεηξήζεσλ. Τα πνιπκέζα έθαλαλ θάηη πεξηζζφηεξν, δηεχξπλαλ ηελ αγνξά ησλ πξντφλησλ ησλ παξαπάλσ βηνκεραληψλ πνπ πιένλ ζηνρεχνπλ θαη ζηνπο θαηαλαισηέο. Ζ πιεζψξα θαη νη πνηθηιία ησλ λέσλ πξντφλησλ θαζψο θαη ε πξνζπάζεηα εθκεηάιιεπζεο ηνπ ελδηαθέξνληνο πνπ επέδεημε ην αγνξαζηηθφ θνηλφ γηα ηελ ηερλνινγία ησλ πνιπκέζσλ ζπλεηέιεζαλ ζηελ ζχγρπζε πνπ ππάξρεη αθφκα θαη ζήκεξα φζνλ αθνξά ζην ηη είλαη θαη ηη δελ είλαη έλα ζχζηεκα πνιπκέζσλ Οξηζκόο Ο αγγιηθφο φξνο, πνπ εδψ έρεη απνδνζεί σο πνιπκέζα, είλαη multimedia. Ό φξνο απηφο απνηειείηαη απφ δχν κέξε: ην πξφζεκα multi θαη ηε ξίδα media. Multi: πξνέξρεηαη απφ ηε ιαηηληθή ιέμε multus θαη ζεκαίλεη "πνιπάξηζκνο", "πνιιαπιφο". Media: είλαη ν πιεζπληηθφο αξηζκφο ηεο επίζεο ιαηηληθήο ιέμεο medium πνπ ζεκαίλεη "κέζν", "θέληξν". Πην πξφζθαηα ε ιέμε medium άξρηζε λα ρξεζηκνπνηείηαη θαη σο "ελδηάκεζνο", "κεζνιαβεηήο". Καηά ζπλέπεηα, ν νξηζκφο πνπ πξνθχπηεη είλαη: Multimedia ζεκαίλεη "πνιιαπινί κεζνιαβεηέο" ή "πνιιαπιά κέζα" θαη ρξεζηκνπνηείηαη είηε σο νπζηαζηηθφ είηε σο επίζεην. Ζ πξψηε πξνζέγγηζε ηνπ νξηζκνχ δελ καο ιέεη θαη πνιιά πξάγκαηα. Μπνξνχκε φκσο λα ηνλ βειηηψζνπκε αλαινγηδφκελνη ηνλ ηξφπν ρξήζεο ησλ φξσλ multi, θαη media. Ο αγγιηθφο φξνο mediaρξεζηκνπνηείηαη ζε πνιινχο νηθνλνκηθνχο, Μπάνθ Μπιάνκα 40

42 ηερληθνχο θαη επηζηεκνληθνχο ηνκείο κε δηαθνξεηηθέο ζεκαζίεο. Τν θνηλφ ζεκείν απηψλ ησλ ρξήζεσλ είλαη φηη ζρεηίδνληαη πάληνηε κε θάπνην είδνο ρεηξηζκνχ πιεξνθνξίαο: Απνζήθεπζε θαη επεμεξγαζία ζηελ πιεξνθνξηθή Παξαγσγή ζηνλ ρψξν ησλ εθδφζεσλ Γηαλνκή ζησλ ρψξν ησλ καδηθψλ κέζσλ επηθνηλσλίαο Μεηάδνζε ζηηο ηειεπηθνηλσλίεο Αληίιεςε θαηά ηελ αιιειεπίδξαζε ηνπ αλζξψπνπ κε ην πεξηβάιινλ ηνπ. Καηά ζπλέπεηα κπνξνχκε λα βειηηψζνπκε ηνλ νξηζκφ σο εμήο: Πνιπκέζα ζηνλ ρψξν ηεο ηερλνινγίαο πιεξνθνξίαο (information field) ζεκαίλεη "πνιιαπινί κεζνιαβεηέο" κεηαμχ ηεο πεγήο θαη ηνπ παξαιήπηε ηεο πιεξνθνξίαο ή "πνιιαπιά κέζα" κέζσ ησλ νπνίσλ ε πιεξνθνξία απνζεθεχεηαη, κεηαδίδεηαη, παξνπζηάδεηαη ή γίλεηαη αληηιεπηή. Σχκθσλα κε απηφλ ηνλ νξηζκφ, έλα ζχζηεκα πνπ ζπλδπάδεη, γηα παξάδεηγκα, ηνλ έιεγρν βηληενθαζέηαο θαη νπηηθψλ κέζσλ απνζήθεπζεο κπνξεί λα ραξαθηεξηζηεί σο ζχζηεκα πνιπκέζσλ. Δπίζεο ζπζηήκαηα πνιπκέζσλ ζα είλαη ε εθεκεξίδα, πνπ ζπλδπάδεη θείκελν θαη εηθφλα, θαη ε ηειεφξαζε, πνπ ζπλδπάδεη ήρν θαη θηλνχκελε εηθφλα. Δκείο φκσο δελ ζα αλαθεξφκαζηε ζε ηφζν επξχ θάζκα ζπζηεκάησλ. Πεξηνξηδφκαζηε ζε απηά ζηα νπνία ε πιεξνθνξία είλαη ςεθηαθή (ή ςεθηνπνηεκέλε digitized) θαη ειέγρεηαη απφ ππνινγηζηή. Δλδηαθεξφκαζηε δειαδή γηα ςεθηαθά πνιπκέζα ηα νπνία θαη νξίδνπκε σο εμήο: Χεθηαθά πνιπκέζα είλαη ν ηνκέαο πνπ αζρνιείηαη κε ηελ ειεγρφκελε απφ ππνινγηζηή νινθιήξσζε θεηκέλνπ, γξαθηθψλ, αθίλεηεο θαη θηλνχκελεο εηθφλαο, animation, ήρνπ, θαη νπνηνπδήπνηε άιινπ κέζνπ ςεθηαθήο αλαπαξάζηαζεο, απνζήθεπζεο, κεηάδνζεο θαη επεμεξγαζίαο ηεο πιεξνθνξίαο. Δπεηδή ζηε ζπλέρεηα ζα αζρνιεζνχκε κφλν κε ηα ςεθηαθά πνιπκέζα, ζα ρξεζηκνπνηνχκε ηνλ φξν πνιπκέζα ελλνψληαο ηα ςεθηαθά πνιπκέζα. Δπίζεο σο κέζν ζα ελλννχκε ηνπο ηχπνπο πιεξνθνξίαο πνπ αλαθέξεη ν παξαπάλσ νξηζκφο. Γηαβάδνληαο απηφλ ηνλ νξηζκφ, δεκηνπξγείηαη ην εξψηεκα: πνηνπο θαη πφζνπο ηχπνπο πιεξνθνξίαο πξέπεη λα ζπλδπάδεη έλα ζχζηεκα, γηα λα κπνξεί δίθαηα λα ραξαθηεξίδεηαη σο ζχζηεκα πνιπκέζσλ; Όπσο είλαη θαλεξφ, ε απάληεζε ζε απηφ ην εξψηεκα δελ κπνξεί λα είλαη απζηεξή, γηαηί δελ έρεη γίλεη θάπνηα ζπκθσλία πάλσ ζηνλ νξηζκφ ησλ πνιπκέζσλ. Όκσο ζηελ πξάμε έρνπλ δεκηνπξγεζεί θάπνηνη de facto Μπάνθ Μπιάνκα 41

43 θαλφλεο πνπ θαζνξίδνπλ ηη πξέπεη λα πεξηιακβάλεη έλα ζχζηεκα πνιπκέζσλ αλάινγα κε ην είδνο ηεο εθαξκνγήο. Σηελ πξάμε, ν φξνο πνιπκέζα ππνλνεί ηελ νινθιήξσζε ελφο ηνπιάρηζηνλ "δηαθξηηνχ" ηχπνπ πιεξνθνξίαο θαη ελφο "ζπλερνχο". Όηαλ έλαο ηχπνο πιεξνθνξίαο έρεη κφλν ρσξηθή δηάζηαζε νλνκάδεηαη δηαθξηηφο. Αλ ππάξρεη θαη ε ζπληζηψζα ηνπ ρξφλνπ νλνκάδεηαη ζπλερέο. Γηα παξάδεηγκα, νη εηθφλεο, ην θείκελν θαη ηα γξαθηθά είλαη δηαθξηηά, ελψ ην βίληεν, ν ήρνο θαη ην animation είλαη ζπλερή. Έλαο άιινο δηαρσξηζκφο είλαη ζε captured θαη synthesized κέζα. Απηφο ν δηαρσξηζκφο αλαθέξεηαη ζηνλ ηξφπν κεηαθνξάο ηεο πιεξνθνξίαο ζηε κνξθή πνπ ππαγνξεχεη ν θάζε ηχπνο. Αλ ε πιεξνθνξία ζπιιακβάλεηαη απεπζείαο απφ ηνλ πξαγκαηηθφ θφζκν κηιάκε γηα captured media ελψ αλ δεκηνπξγείηαη απφ ηνλ άλζξσπν κέζσ θάπνησλ εξγαιείσλ έρνπκε ηα synthesized / ζπλζεηηθά κέζα. Γηα παξάδεηγκα, κηα ςεθηαθή θσηνγξαθηθή κεραλή ή έλαο scanner κεηαθέξεη απηφκαηα ηελ εηθφλα ελφο αληηθεηκέλνπ ζε ςεθηαθή κνξθή θαηάιιειε γηα ρξήζε ζηνλ ππνινγηζηή. Γειαδή νη εηθφλεο είλαη captured media. Τν θείκελν, φηαλ απηφ πιεθηξνινγείηαη ζηνλ ππνινγηζηή είλαη πξνθαλψο ζπλζεηηθφ κέζν. Αλ φκσο ιακβάλεηαη κέζσ scanner θαη πξνγξάκκαηνο OCR πξέπεη λα ζεσξεζεί σο captured. Όια απηά ηα κέζα πνπ έρνπλ αλαθεξζεί σο ηψξα απεπζχλνληαη ζρεδφλ απνθιεηζηηθά ζηελ φξαζε θαη ζηελ αθνή ηνπ αλζξψπνπ. Έλα ζχζηεκα πνιπκέζσλ δελ πεξηέρεη απαξαίηεηα πιεξνθνξίεο γηα παξαπάλσ απφ κηα αηζζήζεηο, παξφιν πνπ θάηη ηέηνην είλαη γεληθά επηζπκεηφ Υαξαθηεξηζηηθά Με βάζε ηνλ παξαπάλσ νξηζκφ, πξνθχπηνπλ θάπνηα ραξαθηεξηζηηθά γηα ηα ζπζηήκαηα πνιπκέζσλ πνπ καο ελδηαθέξνπλ: Πξέπεη λα ειέγρνληαη απφ ππνινγηζηή. Γειαδή ε παξνπζίαζε ηεο πιεξνθνξίαο γίλεηαη κέζσ ηνπ ππνινγηζηή θαη ειέγρεηαη απφ απηφλ. Δίλαη νινθιεξσκέλα (integrated). Ζ νινθιήξσζε ππνλνεί φηη ν αξηζκφο ησλ ππνζπζηεκάησλ είλαη θαηά ην δπλαηφλ ειάρηζηνο θαη ελζσκαησκέλνο ζηνλ ππνινγηζηή. Παξάδεηγκα νινθιήξσζεο απνηειεί ή νζφλε ηνπ ππνινγηζηή πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ απεηθφληζε θεηκέλνπ, εηθφλαο θαη βίληεν. Μπάνθ Μπιάνκα 42

44 Ζ πιεξνθνξία πξέπεη λα είλαη ζε ςεθηαθή κνξθή. Τν ραξαθηεξηζηηθφ απηφ είλαη απφξξνηα ηεο απαίηεζεο γηα έιεγρν θαη παξνπζίαζε κέζσ ππνινγηζηή. Τν πσο γίλεηαη ε κεηαθνξά θάζε ηχπνπ πιεξνθνξίαο ζε ςεθηαθή κνξθή, θαζψο θαη ηα πιενλεθηήκαηα ηεο ςεθηαθήο αλαπαξάζηαζεο ηεο πιεξνθνξίαο ζα εμεηαζηνχλ αξγφηεξα Απηόλνκα θαη Γηθηπωκέλα Πνιπκέζα Ο φξνο απηφλνκα ή ηνπηθά πνιπκέζα αλαθέξεηαη ζε εθαξκνγέο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ κφλν ηνλ ππνινγηζηή ζηνλ νπνίν ηξέρνπλ. Καηά ζπλέπεηα, ν ππνινγηζηήο απηφο πξέπεη λα έρεη φιεο ηηο απαξαίηεηεο ππνκνλάδεο φπσο: επεμεξγαζηή (φρη ηεξκαηηθφ δειαδή) ηθαλφ ππνζχζηεκα γξαθηθψλ θαη ήρνπ ερεία, κηθξφθσλν αξθεηά απνζεθεπηηθά κέζα θάπνηαο κνξθήο νπηηθφ δίζθν ζπλήζσο CD-ROM Πνιιέο φκσο θνξέο είλαη επηζπκεηφ νη εθαξκνγέο πνιπκέζσλ λα επηθνηλσλνχλ κέζσ δηθηχνπ κε άιινπο ππνινγηζηέο γηα δχν ιφγνπο: Τελ ππνζηήξημε εθαξκνγψλ νη νπνίεο είλαη εγγελψο δηθηπαθέο. Παξαδείγκαηα ηέηνησλ εθαξκνγψλ είλαη ην ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν πνιπκέζσλ θαη ε ηειεδηάζθεςε. Τελ πινπνίεζε ηνπ κνληέινπ πειάηε-εμππεξεηεηή(client-server). Πνιιέο θνξέο αλ θαη κηα εθαξκνγή πνιπκέζσλ κπνξεί θάιιηζηα λα πινπνηεζεί ζε έλαλ ππνινγηζηή κφλν, γηα ιφγνπο νηθνλνκίαο ηνπ πιηθνχ, είλαη επηζπκεηφ λα κπνξεί λα αμηνπνηεί θαη πκαηα πνπ αλήθνπλ ζε άιινπο ππνινγηζηέο. Φαξαθηεξηζηηθή πεξίπησζε είλαη ε χπαξμε ελφο ππνινγηζηή κε κεγάια απνζεθεπηηθά κέζα (εμππεξεηεηήο) πξνζπειάζηκα κέζσ δηθηχνπ θαη απφ άιινπο ππνινγηζηέο κε πεξηνξηζκέλεο δπλαηφηεηεο απνζήθεπζεο (πειάηεο). Μπάνθ Μπιάνκα 43

45 4.5. Σα Τπνινγηζηηθά πζηήκαηα Πνιπκέζωλ Μπνξνχκε λα δηαθξίλνπκε δχν θαηεγνξίεο ππνινγηζηηθψλ ζπζηεκάησλ πνιπκέζσλ : ηα ζπζηήκαηα αλάπηπμεο θαη ηα ζπζηήκαηα παξνπζίαζεο πνιπκέζσλ. Τα ζπζηήκαηα αλάπηπμεο ζα πξέπεη λα έρνπλ κεγάιε ππνινγηζηηθή ηζρχ, ηαρχηεηα θαη απνζεθεπηηθή ηθαλφηεηα, ψζηε λα κπνξνχλ λα ππνζηεξίδνπλ κε επηηπρία ηελ πνιχπινθε δηαδηθαζία ηεο επεμεξγαζίαο ηνπ κεγάινπ φγθνπ πνιιαπιψλ κνξθψλ δεδνκέλσλ πνπ απαηηείηαη γηα ηελ αλάπηπμε κηαο πνιπκεζηθήο εθαξκνγήο. Απφ ηελ άιιε κεξηά, ε παξνπζίαζε κηαο εθαξκνγήο δελ έρεη γηα ηελ επνρή καο κεγάιεο απαηηήζεηο εμνπιηζκνχ. Σα πζηήκαηα Αλάπηπμεο Πνιπκέζωλ Τα ζπζηήκαηα πνπ ρξεζηκνπνηνχκε γηα ηελ αλάπηπμε, δει. δεκηνπξγία ή ζπγγξαθή, κηαο πνιπκεζηθήο εθαξκνγήο είλαη ηα εμήο : Σπζθεπή βίληεν Κάξηα βίληεν (video grabber) Βηληενθάκεξα Μηθξφθσλν Χεθηαθφ θαζεηφθσλν (DAT, Digital Audio Tape) Χεθηαθή θσηνγξαθηθή κεραλή Σαξσηήο (scanner) Δγγξαθέαο CD (CD Recorder) Οδεγφο DVD (Digital Video Disc) Δμσηεξηθφο ζθιεξφο δίζθνο Γηζθέηεο Zip θαη Jaz 4.6. Η Αιιειεπηδξαζηηθόηεηα (Interactivity) Ζ κε γξακκηθή νξγάλσζε ησλ πνιπκέζσλ κάο παξέρεη κηα πνηθηιία απφ δηαδξνκέο γηα ηελ αλαδήηεζε ηεο πιεξνθνξίαο. Έρνπκε έηζη ηε δπλαηφηεηα λα ειέγρνπκε ηε ξνή ηεο εθαξκνγήο, παξεκβαίλνληαο δπλακηθά ζηελ εμέιημή ηεο θαη θαζνξίδνληαο ηε κνξθή, ηε ζεηξά θαη ηελ ηαρχηεηα κε ηελ νπνία παξνπζηάδεηαη ε πιεξνθνξία. Μπάνθ Μπιάνκα 44

46 Ζ ηδηφηεηα απηή νλνκάδεηαη αιιειεπηδξαζηηθφηεηα (interactivity), θαζψο κηα εθαξκνγή πνιπκέζσλ παξέρεη ακθίδξνκε επηθνηλσλία κεηαμχ ρξήζηε θαη εθαξκνγήο, ππφ κνξθή δηαιφγνπ. Τν πεξηβάιινλ επηθνηλσλίαο ρξήζηε - εθαξκνγήο αλαθέξεηαη θαη σο πεξηβάιινλ δηεπαθήο (interface ή user interface) ηεο εθαξκνγήο θαη απαηηεί εηδηθφ ζρεδηαζκφ ψζηε λα παξέρεη θηιηθφηεηα πξνο ηνλ ρξήζηε Σν ππεξθείκελν (Hypertext) Τν ππεξθείκελν (hypertext) απνηειεί κηα εηδηθά δνκεκέλε κνξθή θεηκέλνπ ζ έλα δίθηπν απφ θφκβνπο (nodes), νη νπνίνη ζπλδένληαη κεηαμχ ηνπο κε ζπλδέζκνπο (links). Οη ζχλδεζκνη είλαη πξνζαξηεκέλνη ζε εηδηθέο ιέμεηο ή θξάζεηο πνπ ελζσκαηψλνληαη ζε θάζε θφκβν θαη ιέγνληαη ζεξκέο ιέμεηο (hot words). Οη ζεξκέο ιέμεηο έρνπλ δηαθνξεηηθφ ρξψκα ή κνξθή -ζπλήζσο είλαη ππνγξακκηζκέλεο θαη πεξηέρνπλ ηηο πιεξνθνξίεο ή ηηο ελδείμεηο πνπ είλαη απαξαίηεηεο, ψζηε αλ θάλνπκε θιηθ πάλσ ηνπο κε ην πνληίθη, λα πάκε ακέζσο ζηνλ θφκβν πνπ δείρλνπλ. Ο θφκβνο πξννξηζκνχ κπνξεί λα είλαη κηα άιιε νζφλε ή έλα άιιν παξάζπξν πιεξνθνξηψλ θαη πεξηέρεη ζπλήζσο θάπνηα επεμήγεζε ή θάπνηνλ νξηζκφ γηα ηε ζεξκή ιέμε. Απηή ε δηαδηθαζία δηαζχλδεζεο ιέγεηαη θαη ππεξζχλδεζε (hyperlinking) Σα ππεξκέζα (Hypermedia) Καζψο ε ηερλνινγία ησλ ππνινγηζηψλ αλαπηχρζεθε ηαρχηαηα, ζχληνκα έθαλαλ ηελ εκθάληζή ηνπο θαη ηα ππεξκέζα (hypermedia), δει. ππεξθείκελα πνπ δελ πεξηέρνπλ κφλν ζεξκέο ιέμεηο αιιά θαη ζεξκά ζεκεία. Τα ζεξκά ζεκεία (hot spots) είλαη εηδηθέο ιέμεηο, εηθνλίδηα, γξαθηθά ή πιήθηξα, πνπ δίλνπλ ηε δπλαηφηεηα ζηνλ ρξήζηε λα κεηαπεδήζεη ζ άιιεο ζρεηηθέο ελφηεηεο (θφκβνη), πνπ κπνξεί λα είλαη δηαγξάκκαηα, εηθφλεο, ερεηηθά απνζπάζκαηα ή βίληεν. Οη θφκβνη απνηεινχλ ηε βαζηθή δνθηκή κνλάδα ησλ ππεξκέζσλ. Κάζε θφκβνο απνηειείηαη απφ ηκήκαηα θεηκέλνπ, γξαθηθψλ, εηθφλσλ, βίληεν ή ήρνπ. Έλαο θφκβνο κπνξεί λα πεξηέρεη απφ κηα απιή θσηνγξαθία ή έλα κηθξφ θείκελν έσο κηα κεγάιε ελφηεηα κε δηάθνξεο κνξθέο πιεξνθνξίαο. Μπάνθ Μπιάνκα 45

47 Οη ζχλδεζκνη θαζνξίδνπλ ηηο ζπζρεηίζεηο κεηαμχ ησλ θφκβσλ πιεξνθνξίαο θαη καο κεηαθέξνπλ ζηνπο θφκβνπο πνπ επηιέγνπκε, επηηξέπνληαο έηζη ηελ πινήγεζή καο ζηε βάζε πιεξνθνξηψλ ηνπ ππεξκέζνπ. Οη ζχλδεζκνη ελζσκαηψλνληαη ζε θάπνην θείκελν ή ζε κηα εηθφλα Σα πζηαηηθά ηνηρεία ηωλ Πνιπκέζωλ Τν θείκελν, πνπ απνηειεί ην βαζηθφηεξν ζπζηαηηθφ ζ άιιεο ππνινγηζηηθέο εθαξκνγέο, έρεη έλαλ δηαθνξεηηθφ ξφιν ζηα πνιπκέζα. Δίλαη αξθεηά πεξηνξηζκέλν αθνχ έρεη αληηθαηαζηαζεί απφ ηα άιια ζπζηαηηθά ζηνηρεία ησλ πνιπκέζσλ, φπσο είλαη ν ήρνο, ην βίληεν, ε δηαδνρή εηθφλσλ θ.ά. Δίλαη, φκσο, απαξαίηεην ζε νξηζκέλεο πνιπκεζηθέο εθαξκνγέο, φπσο είλαη νη εγθπθινπαίδεηεο. Ζ εηθφλα απνηειεί ην ζεκαληηθφηεξν θνκκάηη ζηνλ θφζκν ησλ ππνινγηζηψλ θαη εηδηθφηεξα ζηα πνιπκέζα. Δηθφλεο κπνξνχκε λα εηζάγνπκε ζε κηα πνιπκεζηθή εθαξκνγή κε ηε βνήζεηα ηνπ ζαξσηή (scanner), φπνπ ε φιε δηαδηθαζία ιέγεηαη ςεθηνπνίεζε ηεο εηθφλαο, ή λα ηηο πάξνπκε (θαηεβάζνπκε) απφ ην Internet ή απφ CD ή απφ δηζθέηεο. Μεηά ην θφξησκα ηεο εηθφλαο ζηνλ ππνινγηζηή καο, είλαη θαιφ λα ρξεζηκνπνηήζνπκε έλα εηδηθφ πξφγξακκα επεμεξγαζίαο εηθφλαο, φπσο είλαη ην Photoshop, γηα λα βειηηψζνπκε ηελ εκθάληζε ηεο εηθφλαο θαη λα ηελ πξνζαξκφζνπκε ζηελ εθαξκνγή καο. Τα γξαθηθά είλαη εηθφλεο πνπ δεκηνπξγνχκε κφλνη καο ζηνλ ππνινγηζηή κε θαηάιιεια πξνγξάκκαηα, φπσο είλαη ην PhotoPaint, ην PaintBrush (Εσγξαθηθή), ην CorelDRAW, ην Illustrator θ.ά. Τν animation (θηλνχκελε εηθφλα ή πξνζνκνίσζε θίλεζεο) είλαη γξαθηθά πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί ζε ππνινγηζηή κε εηδηθά πξνγξάκκαηα δηζδηάζηαηεο (2D) ή ηξηζδηάζηαηεο (3D) κνληεινπνίεζεο. Τα πξνγξάκκαηα απηά έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα δεκηνπξγνχλ αληηθείκελα ρξεζηκνπνηψληαο ζαλ βαζηθά (δνκηθά) ζπζηαηηθά απιά γεσκεηξηθά ζρήκαηα. Γηα παξάδεηγκα, αλ πεξηζηξέςνπκε έλαλ θχθιν γχξσ απφ ηε δηάκεηξφ ηνπ ζα δεκηνπξγεζεί κηα ζθαίξα, ελψ αλ ηνλ πεξηζηξέςνπκε γχξσ απφ κηα εθαπηνκέλε ηνπ ζα δεκηνπξγεζεί έλαο ινπθνπκάο. Τα πξνγξάκκαηα κνληεινπνίεζεο κπνξνχλ λα Μπάνθ Μπιάνκα 46

48 ρεηξίδνληαη ηα αληηθείκελα απηά ζαλ κηα νληφηεηα. Τν επφκελν βήκα είλαη ε θσηνξεαιηζηηθή απεηθφληζε (rendering). Τν βίληεν εηζάγεηαη ζηνλ ππνινγηζηή κε κηα ζπζθεπή πνπ ιέγεηαη ςεθηνπνηεηήο (digitizer), ε νπνία αλαιακβάλεη λα δηαβάζεη ηελ αλαινγηθή εηθφλα βίληεν θαη κε ηε κέζνδν ηεο δεηγκαηνιεςίαο λα απνζαλαηίζεη ζε ςεθηαθή κνξθή θαη λα ζπκπηέζεη ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν απηά πνπ δηάβαζε απφ ηελ βηληενηαηλία. Αλ, φκσο, ρξεζηκνπνηήζνπκε ςεθηαθή ζπζθεπή ιήςεο βίληεν, κπνξνχκε λα εηζάγνπκε ηελ εηθφλα βίληεν θαηεπζείαλ ζηνλ ππνινγηζηή. Τα αξρεία βίληεν κπνξνχκε κεηά λα ηα επεμεξγαζηνχκε κε εηδηθά πξνγξάκκαηα, φπσο είλαη ην Movie Maker, γηα λα θξαηήζνπκε ηηο ζθελέο πνπ καο ελδηαθέξνπλ, λα πξνζζέζνπκε εθέ κεηάβαζεο, ήρνπο θ.ά. Δπεηδή ηα αξρεία βίληεν έρνπλ ηνλ κεγαιχηεξν φγθν απ φια ηα άιια ζηνηρεία κηαο πνιπκεζηθήο εθαξκνγήο, κπνξνχκε λα θάλνπκε ζπκπίεζε γηα λα κηθξχλνπκε ην κέγεζφο ηνπο, αιιά ζα έρνπκε απψιεηα πνηφηεηαο. Ζ εηζαγσγή θαη ε επεμεξγαζία ηνπ ήρνπ απφ ηνλ ππνινγηζηή κνηάδεη πνιχ κ απηήλ ηνπ βίληεν, αιιά δελ ππάξρνπλ ηα ίδηα πξνβιήκαηα κε ηελ πνηφηεηα θαη ην κέγεζνο ησλ αξρείσλ. Μπνξνχκε κε εηδηθά πξνγξάκκαηα επεμεξγαζίαο ήρνπ λα κημάξνπκε, λα πξνζζέζνπκε εθέ θαη λα βειηηζηνπνηήζνπκε ηνπο ήρνπο, φπσο ην Audacity Σα Πνιπκέζα ζηελ Σειεθπαίδεπζε Τα Πνιπκέζα (Multimedia) γηα εκάο είλαη ν θιάδνο ηεο πιεξνθνξηθήο ηερλνινγίαο πνπ αζρνιείηαη κε ηνλ ζπλδπαζκφ ςεθηαθψλ δεδνκέλσλ πνιιαπιψλ κνξθψλ, δει. θεηκέλνπ, γξαθηθψλ, εηθφλαο, θηλνχκελεο εηθφλαο (animation), ήρνπ θαη βίληεν, γηα ηελ αλαπαξάζηαζε, παξνπζίαζε, απνζήθεπζε, κεηάδνζε θαη επεμεξγαζία πιεξνθνξηψλ. Απηνχ ηνπ είδνπο νη εθαξκνγέο αλαθέξνληαη σο πνιπκεζηθέο εθαξκνγέο, ηίηινη πνιπκέζσλ ή πνιπκέζα θαη απνηεινχλ ζήκεξα κηα απφ ηηο πην δπλακηθά εμειηζζφκελεο ηερλνινγίεο ζηνλ ρψξν ηεο πιεξνθνξηθήο, κε πξαθηηθέο εθαξκνγέο ζε πνιινχο δηαθνξεηηθνχο ηνκείο δξαζηεξηφηεηαο, φπσο εθπαίδεπζε, επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε, αγνξά-δηαθήκηζε, παξνπζηάζεηο, ςπραγσγία, ειεθηξνληθά παηρλίδηα, πεξίπηεξα παξνρήο πιεξνθνξηψλ (kiosks), ηειεδηάζθεςε, Internet θ.ά. Μπάνθ Μπιάνκα 47

49 Τα ηειεπηαία ρξφληα ε ρξήζε ησλ πνιπκέζσλ έρεη εθπιεθηηθά απνηειέζκαηα ζηελ Τειεθπαίδεπζε δίλνληαο ηε δπλαηφηεηα κηαο πην νινθιεξσκέλεο εθπαηδεπηηθήο εθαξκνγήο. Απηφ ζπκβαίλεη επεηδή ζηηο εθπαηδεπηηθέο εθαξκνγέο κπνξνχκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε κηα πιεζψξα απφ κέζα εθηφο απφ ηα θείκελα πνπ βξίζθνληαη ζε ειεθηξνληθέο κνξθέο φπσο ε εηθφλα, ν ήρνο,ε θηλνχκελε εηθφλα (animation), ην βίληεν ππνζηεξίδνληαο έηζη ηνλ εθπαηδεπηηθφ πξνθεηκέλνπ λα θαηαζηήζεη πην ζαθέο, ιεπηνκεξέο θαη πιήξεο ην δηδαθηηθφ αληηθείκελν. Δπίζεο ρξεζηκνπνηψληαο ηα κέζα απηά ζηηο εθπαηδεπηηθέο εθαξκνγέο, ζπκβάιινπλ ζην λα θαηαλννχλ θαιχηεξα ην γλσζηηθφ ηνπο αληηθείκελν νη εθπαηδεπφκελνη. Ζ ζπλδπαζκέλε νπηηθή θαη αθνπζηηθή παξνπζίαζε θάπνηνπ ζέκαηνο, παξακέλεη θαηά πνζνζηφ 50% ζηελ αλζξψπηλε κλήκε. Σε αληίζεζε κε ηα αθνχζκαηα πνπ θαηαθξαηνχληαη ζε πνζνζηφ 20% θαη ηα αλαγλψζκαηα ζε πνζνζηφ πεξίπνπ 10% (Πνιίηεο, 1994). Τέινο κε ηελ ρξήζε ππεξθεηκέλσλ θαη ππεξκέζσλ δχλεηαη ε δπλαηφηεηα κε ζεηξηαθνχ ηξφπνπ αλάγλσζεο, ν εθπαηδεπφκελνο επηιέγεη θάζε ζηηγκή απηά πνπ ζέιεη λα δεη ρσξίο λα ρξεηάδεηαη ςάρλεη κηα-κηα ηηο ζειίδεο Με ηνλ ζπλδπαζκφ ησλ κέζσλ, κπνξνχλ λα δεκηνπξγεζνχλ εθπαηδεπηηθά παηρλίδηα,πξνζνκνηψζεηο, εηθνληθά πεξηβάιινληα θαη άιιεο πνιπκεζηθέο εθαξκνγέο. Παξέρνληαο ζηνλ καζεηή ρξήζηκα βνεζεηηθά εξγαιεία, πνπ εθηφο απφ ηελ γλψζε πξνζθέξνπλ θαη δηαζθέδαζε Ηιεθηξνληθά Παηρλίδηα ζηελ Δθπαίδεπζε Ο ιφγνο πνπ ππάξρεη ελδηαθέξνλ ζηνλ ηνκέα ηεο έξεπλαο γηα ηελ ζρέζε κεηαμχ ησλ ειεθηξνληθψλ παηρληδηψλ θαη ηεο εθπαίδεπζεο είλαη ε δχλακε πνπ έρνπλ ηα ειεθηξνληθά παηρλίδηα λα παξαθηλνχλ ηνπο λένπο λα αζρνινχληαη κε απηά κε έλαλ κνλαδηθφ ηξφπν, θάηη πνπ δελ έρεη ηε δχλακε λα θάλεη ν ηππηθφο ηξφπνο εθπαίδεπζεο. Οη λένη, θαη φρη κφλν απηνί, κε δηθή ηνπο πξσηνβνπιία θαη επηζπκία εκπιέθνληαη αξθεηέο ψξεο κε ην παηρλίδη δηαθφξσλ ζπρλά αξθεηά πεξίπινθσλ ειεθηξνληθψλ παηρληδηψλ έμσ απφ ην ρψξν ηνπ ζρνιείνπ. Τα ειεθηξνληθά παηρλίδηα έρνπλ κία δπλακηθή ζην λα πξνθαινχλ ηνπο λένπο λα αζρνιεζνχλ κε απηά θεληξίδνληαο ηνπο ην ελδηαθέξνλ. Γηα ην ιφγν απηφ νθείινπκε λα εξεπλήζνπκε ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ζα κπνξέζνπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε απηή ηε δπλακηθή γηα λα ελζαξξχλνπκε ηνπο καζεηέο ζην λα ζέινπλ λα κάζνπλ. Μπάνθ Μπιάνκα 48

50 Δθηφο ηεο παξαπάλσ δπλακηθήο, ηα ειεθηξνληθά παηρλίδηα έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα επαλαπξνγξακκαηίδνπλ ηε ζθέςε ησλ ελαζρνινχκελσλ κε απηά (Prensky, 2001) θαζψο απηνί αλαπηχζζνπλ λέεο γλσζηηθέο ιεηηνπξγίεο θαη ηθαλφηεηεο φπσο: Αλάπηπμε αληαλαθιαζηηθψλ Παξάιιειε επεμεξγαζία Πιεξνθνξία κέζσ γξαθηθψλ Τπραία πξνζπέιαζε Δπηθνηλσλία Δλεξγεηηθφηεηα Παηρλίδη Αλαγλψξηζε Φαληαζία Φηιηθή αληηκεηψπηζε ηεο ηερλνινγίαο Τα παξαπάλσ αλαπηχζζνληαη θαζψο νη ρξήζηεο απμάλνπλ ηελ ηθαλφηεηα ηνπο λα επεμεξγάδνληαη ηηο πιεξνθνξίεο νη νπνίεο ηνπο παξνπζηάδνληαη πνιχ γξήγνξα θαζψο πξέπεη λα πξνζδηνξίζνπλ ηη είλαη ζρεηηθφ θαη αλαγθαίν θαηά ηε δηαδηθαζία, αλαπηχζζνπλ ηελ ηθαλφηεηα λα επεμεξγάδνληαη ηελ πιεξνθνξία παξάιιεια ηελ ίδηα ζηηγκή απφ δηάθνξεο πεγέο θαη κε ηπραία ζεηξά, αλαπηχζζνπλ ηελ ηθαλφηεηα λα αλαγλσξίδνπλ ηελ πιεξνθνξία πξψηα κέζσ ησλ εηθφλσλ θαη ησλ γξαθηθψλ θαη ζηε ζπλέρεηα λα ρξεζηκνπνηνχλ ηπρφλ θείκελν γηα λα εμαθξηβψλνπλ, λα αλαπηχζζνπλ θαη λα εμεξεπλνχλ. Δπίζεο αλαπηχζζεηαη ε επηθνηλσλία ησλ ρξεζηψλ νη νπνίνη επηθνηλσλνχλ κεηαμχ ηνπο είηε γηα λα παίμνπλ κεηαμχ ηνπο είηε γηα λα αλαδεηήζνπλ πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο θαη κεζφδνπο επίιπζεο ησλ πξνβιεκάησλ πνπ ηνπο παξνπζηάδνληαη κέζα ζην παηρλίδη. Οη ρξήζηεο βξίζθνπλ ην παηρλίδη ζαλ κία θπζηθή δξαζηεξηφηεηα πνπ ηνπο νδεγεί ζηελ ζεψξεζε ηνπ ππνινγηζηή ζαλ έλα εξγαιείν γηα παηρλίδηα, πεξηκέλνπλ ηελ αλαγλψξηζε ησλ πξνζπαζεηψλ ηνπο κέζα απφ ην παηρλίδη, θάηη πνπ ηνπο δίλεηαη ζαλ αλαηξνθνδφηεζε θαη ηνπο παξαθηλεί λα ζπλερίζνπλ ζε αθφκα πην δχζθνιεο δηαδηθαζίεο. Μέζσ απηήο ηεο δηαδηθαζίαο αλαπηχζζεηαη ην κνληέιν θάλσ γηα λα κάζσ ζε αληίζεζε κε ην κνληέιν καζαίλσ γηα λα θάλσ. Τέινο νη ρξήζηεο αλαπηχζζνπλ ηελ θαληαζία ηνπο κέζα απφ ην πεξηβάιινλ ηνπ παηρληδηνχ θαη ηεο εκπεηξίαο πνπ απνθηνχλ απφ ηελ αιιειεπίδξαζε κε απηφ δεκηνπξγψληαο ηηο Μπάνθ Μπιάνκα 49

51 θαηάιιειεο πξνυπνζέζεηο λα ζεσξνχλ ηελ ηερλνινγία ζαλ θίιν θαη φρη ζαλ ερζξφ κεγαιψλνληαο παξάιιεια κε απηή. Τα εθπαηδεπηηθά ειεθηξνληθά παηρλίδηα κπνξνχλ ρσξηζηνχλ ζε θαηεγνξίεο, ζχκθσλα κε ηνλ ηξφπν πνπ πξνζπαζνχλ λα κεηαδψζνπλ ηηο πιεξνθνξίεο ζηνλ καζεηή. 1. Παηρλίδηα απιώλ εξωηήζεωλ-απαληήζεωλ: Σε απηά ηα παηρλίδηα γίλεηαη κηα εξψηεζε θαη δίλνληαη θάπνηεο πηζαλέο απαληήζεηο ν καζεηήο πξέπεη λα επηιέμεη ηε ζσζηή απάληεζε. Σηα παηρλίδηα απηά ην θίλεηξν γηα ηνπο καζεηέο είλαη ε ζπιινγή βαζκψλ.τα παηρλίδηα απηά έρνπλ έλα φκνξθν γξαθηθφ πεξηβάιινλ θαη ζπλήζσο απνηεινχλ αληηγξαθή γλσζηψλ ηειεπαηρληδηψλ. Έλα παξάδεηγκα ηέηνηνπ παηρληδηνχ είλαη Ο Δθαηακπξηνχρνο. 2. Παηρλίδηα Γξίθωλ: Έλαο πνιχ δηαδεδνκέλνο ηχπνο παηρληδηνχ είλαη απηφο ησλ γξίθσλ φπνπ ν καζεηήο αλαιακβάλεη λα ιχζεη κηα ππφζεζε, κε απηφλ ηνλ ηξφπν ν καζεηήο καζαίλεη δηαζθεδάδνληαο κε ην παηρλίδη πξνζπαζψληαο λα ιχζεη ην κπζηήξην. Έλα παξάδεηγκα είλαη ην παηρλίδη Αζηπλφκνο Μπέθαο απφ ηελ ηζηνζειίδα φπνπ ν καζεηήο γίλεηαη ληεηέθηηβ θαη πξνζπαζεί λα ιχζεη κηα ππφζεζε. Τν παηρλίδη δίλεη ζηνηρεία γηα ηελ ππφζεζε αλ ν καζεηήο απαληήζεη ζσζηά ζε εξσηήζεηο ηζηνξίαο θαη γεσγξαθίαο. 3. Παηρλίδηα ηξαηεγηθήο: Αλ θαη δελ έρεη γίλεη θάπνηα πξνζπάζεηα δεκηνπξγίαο ελφο νινθιεξσκέλνπ παηρληδηνχ ζηξαηεγηθήο, πνπ λα έρεη σο ζηφρν κφλν ηελ εθπαίδεπζε. Μεξηθά παηρλίδηα ζηξαηεγηθήο κπνξνχλ λα ραξαθηεξηζηνχλ εθπαηδεπηηθά φπσο γηα παξάδεηγκα ην SimCity. Τν SimCity είλαη έλα ζχζηεκα ζηξαηεγηθήο θαη πξνζνκνίσζεο θαη έρεη ελζσκαησκέλα ελζσκαησκέλα κέζα ηνπ ζηνηρεία παηρληδηνχ, ηα νπνία δίλνπλ ζαλ πξψηε εληχπσζε φηη εμππεξεηεί ηελ δηαζθέδαζε ηνπ ρξήζηε. Ο απψηεξνο ζθνπφο φκσο είλαη λα κπνξέζεη ν καζεηήο-ρξήζηεο λα βηψζεη θαη λα θαηαλνήζεη ηηο πεξίπινθεο θνηλσληθέο ζρέζεηο, νη νπνίεο πιέθνληαη κε πνιηηηθνχο, νηθνλνκηθνχο,νηθνινγηθνχο αιιά θαη θνηλσληθνχο παξάγνληεο. Μπάνθ Μπιάνκα 50

52 4. Γεκνθηιή παηρλίδηα : Τέινο δελ ζα κπνξνχζακε λα κελ αλαθεξζνχκε ζε δεκνθηιή παηρλίδηα πνπ έγηλαλ ειεθηξνληθά παηρλίδηα γηα ηνλ ππνινγηζηή. Απηά ηα παηρλίδηα εκπινπηίζηεθαλ κε γξαθηθά θαη ήρν θάλνληαο ηα πην εληππσζηαθά. Έλα απφ ηα γλσζηά παηρλίδηα γλψζεσλ είλαη ε θξεκάια, φπνπ δίλεηαη κηα εξψηεζε θαη ν αξηζκφο ησλ ραξαθηήξσλ γηα ηε ζσζηή απάληεζε. Ο ρξήζηεο επηιέγεη ηνπο ραξαθηήξεο πνπ πηζηεχεη φηη ππάξρνπλ ζηελ ιέμε πξνζπαζψληαο λα κελ θξεκαζηεί ην αλζξσπάθη. Μπάνθ Μπιάνκα 51

53 5. ρεδηάδνληαο ηελ ηζηνζειίδα Fun English 5.1. ηάδηα ζρεδηαζκνύ Ο ζρεδηαζκφο είλαη έλα απφ ηα ζεκαληηθά ηκήκαηα ηεο δεκηνπξγίαο ηεο ηζηνζειίδαο γηαηί εδψ αλαιχνπκε ην ζθνπφ ηεο, θαζνξίδνπκε ηηο ιεηηνπξγίεο, ηα πεξηερφκελα, ηνλ ηξφπν παξνπζίαζεο θαη φηη πεξηιακβάλεη. Με ην ζρεδηαζκφ ηεο έρνπκε έλα ιεπηνκεξήο νδεγφ γηα ην ηη ζα θηηάμνπκε αιιηψο ην απνηέιεζκα ηεο εθαξκνγήο κπνξεί λα κελ είλαη απηφ πνπ είρακε θαληαζηεί απφ ηελ αξρή. Ο ζρεδηαζκφο ηεο ηζηνζειίδαο ρσξίδεηαη ζε δηάθνξα ζηάδηα πνπ πξέπεη λα αθνινπζήζνπκε κε ηελ ζεηξά ψζηε λα έρνπκε ην επηζπκεηφ απνηέιεζκα ρσξίο λα ζπαηαιάκε πνιχηηκν ρξφλν ζε ηπρφλ δηνξζψζεηο απφ ζθάικαηα πνπ ζα έρνπκε θάλεη. Τα ζηάδηα απηά είλαη κε ηελ ζεηξά πνπ ηα αλαθέξνπκε παξαθάησ: Ο ζθνπόο θαη ε ιεηηνπξγία ηεο ηζηνζειίδαο Τν ζέκα ηεο πηπρηαθήο είλαη δηθηπαθή εθαξκνγή γηα ηελ εθκάζεζε ηεο Αγγιηθήο γιψζζαο. Σθνπφο ηεο είλαη ε πινπνίεζε κηαο δηαδηθηπαθήο εθαξκνγήο (ηζηνζειίδαο) ε νπνία κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηελ ειεθηξνληθή εθπαίδεπζε ( π.ρ. κηαο θξνληηζηεξηαθήο κνλάδαο) θαη έρεη ζηφρν ηελ δηεπθφιπλζε ηφζν ησλ καζεηψλ φζν ησλ θαζεγεηψλ θαη ησλ γνλέσλ εθκεηαιιεπφκελν ηα πιενλεθηήκαηα ηεο ειεθηξνληθήο κάζεζεο, γηα ηελ εθκάζεζε ηεο Αγγιηθήο γιψζζα. Οη ρξήζηεο ηεο εθαξκνγήο ρσξίδνληαη ζε δηάθνξεο νκάδεο αλάινγα κε ηα δηθαηψκαηα πνπ ζα έρνπλ. Οη νκάδεο ησλ ρξεζηψλ ρσξίδνληαη παξαθάησ. Απινί ρξήζηεο Όηαλ έλαο απιφο ρξήζηεο ζα κπαίλεη ζηελ ηζηνζειίδα ζα έρεη πξφζβαζε ζε ζπγθεθξηκέλεο ιεηηνπξγίεο θαη ζε ζπγθεθξηκέλεο ζειίδεο ηεο ηζηνζειίδαο νη νπνίεο πεξηγξάθνληαη παξαθάησ: Become a member: γηα λα κπνξέζεη έλαο ρξήζηεο λα απνθηήζεη ηα δηθαηψκαηα λα έρεη πξφζβαζε ζηηο επηπιέσλ ιεηηνπξγίεο πνπ πεξηέρεη ε ηζηνζειίδα Μπάνθ Μπιάνκα 52

54 πξέπεη πξψηα λα ζπκπιεξψζεη ηελ θφξκα εγγξαθήο, θαη αθνχ επηβεβαηψζεη ν admin ηελ εγγξαθή ηνπ, ηφηε γίλεηαη κέιινο. Search: είλαη έλα πξφγξακκα αλαδήηεζεο, ην νπνίν επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο λα αλαδεηήζνπλ φξνπο ή θξάζεηο κέζα ζηελ ηζηνζειίδα. Τα απνηειέζκαηα θαίλνληαη ζε κηα λέα ζειίδα ηα νπνία απνηεινχληαη απφ ηνλ ηίηιν ηεο ζειίδαο θαη έλα ζχλδεζκν ζε απηφ. Dictionary: είλαη έλα βνεζεηηθφ ιεμηθφ ην νπνίν κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη έλαο ρξήζηεο φηαλ ζπλαληάεη θάπνηα άγλσζηε ιέμεη ζηα αγγιηθά. Ζ κεηάθξαζε ησλ ιέμεσλ γίλεηαη απφ ηα αγγιηθά ζηα ειιεληθά θαη πεξηέρεη κφλν ιέμεηο πνπ βξίζθνληαη ζηελ ηζηνζειίδα. Site Map: είλαη κία ιίζηα ησλ ζειίδσλ πνπ πεξηέρεη ε ηζηνζειίδα, δνκεκέλε ζε ηεξαξρηθή κνξθή ην νπνίν βνεζάεη ηνπο επηζθέπηεο θαη ηηο κεραλέο αλαδήηεζεο λα βξίζθνπλ ηηο ζειίδεο. Home: είλαη ε αξρηθή ζειίδα πνπ επηζθέπηεηαη έλαο ρξήζηεο. Ζ αξρηθή ζειίδα θαισζνξίδεη ηνλ ρξήζηε θαη πεξηγξάθεη κε ιίγα ιφγηα γηα ην πεξηερφκελφ ηεο θαη ηνλ ζθνπφ γηα ηνλ νπνίν έρεη δεκηνπξγεζεί. Did You Know? : είλαη κηα ζειίδα πνπ πεξηέρεη κηθξέο ηζηνξίεο ζηα αγγιηθά. Οη ηζηνξίεο πεξηέρνπλ δηάθνξα ζέκαηα ηα νπνία ζα θξαηάλε ην ελδηαθέξνλ ησλ καζεηψλ φπσο ζέκαηα κε δψα, κε πνιηηηζκνχο άιισλ ιαψλ, κε ηελ θχζε θ.α. Με απηφ ηνλ ηξφπν εληζρχεη ζηνπο καζεηέο ηε γλψζε ηνπ ιεμηινγηθνχ πινχηνπ ηεο γιψζζαο, ηελ γξακκαηηθή θαη ηελ ζπληαθηηθή ηεο κνξθήο κε έλα επράξηζην ηξφπν. Οη ηζηνξίεο απηέο είλαη πξνζαξκνζκέλεο ψζηε λα κελ πεξηέρνπλ δχζθνιν ιεμηιφγην αιιά λα είλαη εχθνιεο θαηαλνεηέο απφ ην καζεζηαθφ επίπεδν πνπ έρνπλ νη ρξήζηεο. Jokes: πνηνο ζα κπνξνχζε λα αληηζηαζεί λα δηαβάζεη έλα αλέθδνην; Όινη γλσξίδνπκε πφζν ειθπζηηθά είλαη ηα αλέθδνηα, πάληα είλαη κηα αζηεία ηζηνξία κε ηελ νπνία γειάκε φηαλ ηηο δηαβάδνπκε, πνιιέο θνξέο έξρνληαη ζηελ κλήκε καο θαη γειάκε αθφκα θαη αλ είκαζηε κφλνη ή ζέινπκε λα ηηο δηεγεζνχκε φηαλ είκαζηε ζε κία παξέα. Απηφ αθξηβψο πξνζπαζνχκε λα πεηχρνπκε κέζα απφ ηελ εθαξκνγή καο, λα ειθχνπκε ην ελδηαθέξνλ ηνπ ρξήζηε ψζηε λα κπεη ζηελ δηαδηθαζία λα δηαβάζεη αλέθδνηα (ζηα αγγιηθά) θαη λα πξνζπαζεί λα θαηαλνήζεη ην λφεκα ηνπο, κε απηφ ηνλ ηξφπν ν ρξήζηεο ζα ζπκάηαη επθνιφηεξα ηηο ιέμεηο πνπ ζα ζπλαληάεη θαη νη νπνίεο ζα επαλαιακβάλνληαη ζηελ κλήκε ηνπ θάζε θνξά πνπ ζα ηα ζθέθηεηαη ή ζα ζειήζεη λα ηα δηεγεζεί. Μπάνθ Μπιάνκα 53

55 Games: είλαη εθπαηδεπηηθά παηρλίδηα ηα νπνία ζηεξίδνπλ ζηελ εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο, έρνπκε αλαθέξεη ζε πξνεγνχκελε ελφηεηα γηα ηα πιενλεθηήκαηά ηνπο ζηελ εθπαίδεπζε. News: είλαη ε δπλαηφηεηα λα ελεκεξψλεη ν δηαρεηξηζηήο πιηθνχ (θαζεγεηήο) ηνπο ρξήζηεο γηα δηάθνξεο αιιαγέο πνπ ζα πξνθχπηνπλ ζηελ ηζηνζειίδα φπσο θαη δηάθνξα λέα πνπ ηνπο αθνξνχλ. Contact: ε θφξκα επηθνηλσλίαο βνεζάεη ζην λα δηαηεξεί επηθνηλσλία ν δηαρεηξηζηήο ρξεζηψλ (admin) θαη ν δηαρεηξηζηήο πιηθνχ (θαζεγεηήο) κε ηνπο ρξήζηεο ηεο ηζηνζειίδαο. Δδψ κπνξνχλ λα ξσηήζνπλ ή λα αλαθέξνπλ νπνηνδήπνηε δήηεκα πξνθχςεη φζν αθνξά ηελ ηζηνζειίδα θαη ζηελ ζπλέρεηα ν ρξήζηεο ζα ιακβάλεη ηελ απάληεζε κε . Δγγεγξακκέλνη ρξήζηεο (Μαζεηέο) Απφ ηελ ζηηγκή πνπ έλαο απιφο ρξήζηεο θάλεη εγγξαθή ζηελ ηζηνζειίδα θαη γίλεη κέιινο ηφηε έρεη πξφζβαζε ζε θάπνηεο επηπιέσλ ιεηηνπξγίεο ηεο, εθηφο απφ απηέο πνπ έρεη ζαλ έλαο απιφο ρξήζηεο. Login/logout: είλαη ε δηαδηθαζία κε ηελ νπνία ε πξφζβαζε ζε θάπνηεο ζειίδεο θαη ιεηηνπξγίεο ηεο ηζηνζειίδαο ειέγρεηαη απφ ηελ αλαγλψξηζε ηνπ ρξήζηε, ρξεζηκνπνηψληαο πηζηνπνηήζεηο πνπ παξέρνληαη απφ ην ρξήζηε. Ο ρξήζηεο πξέπεη λα ζπλδεζεί ζην ζχζηεκα ψζηε λα απνθηήζεη πξφζβαζε ζηεο επηπιένλ ιεηηνπξγίεο αλάινγα κε ηνπο ξφινπο πνπ έρνπλ δνζεί θαη λα κπνξεί ζηε ζπλέρεηα λα απνζπλδεζεί. Τν logout ρξεζηκνπνηείηε ψζηε λα ζηακαηήζεη ε πξφζβαζε πνπ έρεη δνζεί ζηνλ ρξήζηε ν νπνίνο είρε ζπλδεζεί λσξίηεξα. Forgotten your password: έλαο ρξήζηεο, ν νπνίνο είλαη κέιινο, ζε πεξίπησζε πνπ μεράζεη ην θσδηθφ ηνπ γξάθνληαο ην ηνπ ιακβάλεη έλα ην νπνίν πεξηέρεη κέζα ηνλ θσδηθφ ηνπ Lessons: ην κάζεκα ηεο αγγιηθήο γιψζζαο ρσξίδεηαη ζε ηέζζεξα δηαθνξεηηθά κέξε. Δδψ νη ρξήζηεο κπνξνχλ λα δηαβάζνπλ κηα ηζηνξία ( Read a Story), λα δνπλ ηεο άγλσζηεο ιέμεηο ζην (Vocabulary) λα δνπλ ηνπο θαλφλεο γξακκαηηθήο (Grammar) ή λα δνπλ ηνπο θαλφλεο ζπληαθηηθνχ (Syntax). Read a Story: ν ζχλδεζκνο απηφο πεξηέρεη δηάθνξεο ηζηνξίεο νη νπνίεο είλαη επηιεγκέλεο κε δηαθνξεηηθφ βαζκφ δπζθνιίαο. Μπάνθ Μπιάνκα 54

56 Vocabulary: Σε θάζε ηζηνξία ζα ππάξρεη ε ζειίδα vocabulary κε ηηο λέεο ιέμεηο θαη ηελ κεηάθξαζή ηνπο ζηα ειιεληθά φπσο επίζεο θαη έλα παξάδεηγκα. Grammar: είλαη ρσξηζκέλα ζε θεθάιαηα ηα νπνία ζα πεξηέρνπλ ηνπο θαλφλεο γξακκαηηθήο θαη ζα ππνζηεξίδνληαη κε δηάθνξα παξαδείγκαηα. Syntax: είλαη επίζεο ρσξηζκέλα ζε θεθάιαηα ηα νπνία ζα πεξηέρνπλ ηνπο θαλφλεο ζπληαθηηθήο θαη ζα ππνζηεξίδνληαη κε δηάθνξα παξαδείγκαηα. Τν θάζε θεθάιαην πεξηέρεη Story, Vocabulary, Grammar θαη Syntax. Tests: είλαη ηεζη αμηνιφγεζεο ηα νπνία ρσξίδνληαη ζε επίπεδα δπζθνιίαο αλάινγα κε ηα επίπεδα πνπ ππάξρνπλ ζηα lessons. Οη χιε ησλ εξσηήζεσλ είλαη απφ ηα καζήκαηα πνπ ππάξρνπλ ζηελ εθαξκνγή θαη είλαη εξσηήζεηο ζε κνξθή multiple choice. Όηαλ έλαο ρξήζηεο θάλεη έλα ηεζη ζα έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα απνζεθεχζεη ην απνηέιεζκα ηνπ ηεζη. Δπίζεο ν ρξήζηεο φηαλ ηειεηψζεη ην ηεζη εθηφο απφ ηνλ βαζκφ ηνπ έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα δεη ζε πνηεο εξσηήζεηο δελ είρε απαληήζεη ζσζηά. Απηφο είλαη έλαο θαιφο ηξφπνο αμηνιφγεζεο ηνλ γλψζεψλ ηνπ ζηελ αγγιηθή γιψζζα, θαη επίζεο λα δεη ζε πνηα ζεκεία ρξεηάδεηαη πεξηζζφηεξε πξνζνρή θαη δηάβαζκα. Tests Results: απφ ηελ ζηηγκή πνπ ν ρξήζηεο απνζεθεχεη ην απνηέιεζκα ηνπ ηεζη κπνξεί λα έρεη πξφζβαζε ζε απηφ απφ ην Tests Results ην νπνίν θξαηάεη δεδνκέλα φπσο ην βαζκφ ηνπ ηεζη θαη ηελ εκεξνκελία πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε. Jokes: νη ρξήζηεο νη νπνίνη είλαη κέιε ηεο ηζηνζειίδαο έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα λα αλεβάδνπλ ζηελ εθαξκνγή ηα δηθά ηνπο αλέθδνηα εθφζνλ ηα ζεσξεί θαηάιιεια ν δηαρεηξηζηήο πιηθνχ (θαζεγεηήο), θαη επίζεο λα ηα βαζκνινγνχλ αλάινγα κε ηελ αξέζθεηα ηνπο. Με απηφ ηνλ ηξφπν ν ρξήζηεο ζα ληψζεη φηη ζπκκεηέρεη ζηελ εθαξκνγή, ζα εληζρχζεη ην ιεμηιφγηφ ηνπ κε θαηλνχξηεο ιέμεηο, ζα παξαηεξεί ηνπο θαλφλεο ηεο γξακκαηηθήο θαη ηνπ ζπληαθηηθνχ λα εθαξκφδνληαη θαη ζα κπαίλεη ζηελ δηαδηθαζία λα ηα ηεξεί θαη ν ίδηνο ψζηε ζηελ ζπλέρεηα λα έρεη θαη απηφο ηελ δπλαηφηεηα λα αλεβάζεη ζηελ εθαξκνγή ηα δηθά ηνπ αλέθδνηα. Γηαρεηξηζηήο πιηθνύ ηεο ηζηνζειίδαο (Καζεγεηέο) Έλαο δηαρεηξηζηήο πιηθνχ ηεο ηζηνζειίδαο κπνξεί λα είλαη έλαο θαζεγεηήο αθνχ είλαη απηφο πνπ απνθαζίδεη πνην ζα είλαη ην πεξηερφκελν ησλ καζεκάησλ, ησλ ηεζη θαη γεληθά ηεο ηζηνζειίδαο νιφθιεξεο. Αθνχ θάλεη εγγξαθή σο θαζεγεηήο θαη Μπάνθ Μπιάνκα 55

57 απφ ηελ ζηηγκή πνπ ν δηαρεηξηζηή ησλ ρξεζηψλ ην δερηεί, ν θαζεγεηήο ζα έρεη πξφζβαζε ζαλ έλαο κέιινο ηεο ηζηνζειίδαο κε φιεο ηηο παξαπάλσ ιεηηνπξγίεο πνπ αλαθέξακε φπσο επίζεο θαη ζηελ ηζηνζειίδα ηεο δηαρείξηζεο πιηθνχ. Ζ ηζηνζειίδα δηαρείξηζεο πιηθνχ πεξηιακβάλεη ηηο παξαθάησ ιεηηνπξγίεο: Welcome Text: κπνξεί λα εηζάγεη έλα θείκελν ην νπνίν ζα εκθαλίδεηαη ζηελ αξρηθή ζειίδα θαη ζα θαισζνξίδεη ηνπο ρξήζηεο. Οπνηαδήπνηε ζηηγκή κπνξεί λα αιιάμεη ην πεξηερφκελν ηνπ ή θαη λα ην δηαγξάςεη. Lessons: κπνξεί λα δεκηνπξγεί καζήκαηα ηα νπνία ζα ηα ρσξίδεη ζε θεθάιαηα θαη ηα νπνία ζα πεξηιακβάλνπλ κηα ηζηνξία, ιεμηιφγην, γξακκαηηθή θαη ζπληαθηηθφ. Απηφο ζα θαζνξίδεη ηη ζα πεξηέρεη ην θάζε θεθάιαην θαη κε πνηα ζεηξά δπζθνιίαο ζα είλαη ηαθηνπνηεκέλα. Δπίζεο ν δηαρεηξηζηήο πιηθνχ κπνξεί λα αιιάμεη ην πεξηερφκελν ησλ καζεκάησλ φπσο θαη λα ηα δηαγξάςεη. Tests: εηζαγσγή θαηλνχξησλ ηεζη, ηξνπνπνίεζε ησλ εξσηήζεσλ ή δηαγξαθή ησλ ηεζη. Jokes: κπνξεί λα εηζάγεη θαηλνχξηα αλέθδνηα, επίζεο θάζε θνξά πνπ έλαο κέιινο ηεο ηζηνζειίδαο θάλεη upload έλα αλέθδνην πξηλ δεκνζηεπηεί ζηελ ηζηνζειίδα ν δηαρεηξηζηήο πιηθνχ πξέπεη λα ζπκθσλήζεη. Δπίζεο έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα θάλεη αιιαγέο ζηα αλέθδνηα ή λα ηα δηαγξάθεη. Did You Know? : εηζαγσγή θαηλνχξησλ ηζηνξηψλ, ηξνπνπνίεζε θαη δηαγξαθή ηνπο. News: εηζαγσγή αλαθνηλψζεσλ, ηξνπνπνίεζε θαη δηαγξαθή ηνπο. Dictionary: εηζαγσγή ιέμεσλ ζηα αγγιηθά, ηελ κεηάθξαζή ηνπο ζηα ειιεληθά θαη ζε πνην θεθάιαην βξίζθνληαη. Δπίζεο δπλαηφηεηα ηξνπνπνίεζεο θαη δηαγξαθήο ηνπο. Γηαρεηξηζηήο ηωλ ρξεζηώλ (Admin) Ο δηαρεηξηζηήο ησλ ρξεζηψλ (admin) έρεη πξφζβαζε ζαλ έλα ρξήζηεο κέιινο ζηελ ηζηνζειίδα θαη επηπιέσλ ηελ δπλαηφηεηα λα δηαρεηξίδεηαη φια ηα δεδνκέλα ηνλ καζεηψλ νη νπνίνη είλαη εγγεγξακκέλε θαη ησλ θαζεγεηψλ. Μπνξεί λα ηξνπνπνηήζεη ηα δεδνκέλα ηνπο, λα θάλεη εγγξαθή θαηλνχξηνπ ρξήζηε είηε ζαλ καζεηήο είηε ζαλ θαζεγεηήο, φπσο θαη ηελ δπλαηφηεηα λα ηνπο δηαγξάςεη απφ ην ζχζηεκα. Κάζε θνξά πνπ θάπνηνο ρξήζηεο ζέιεη λα γίλεη κέιινο ηεο ηζηνζειίδαο (είηε καζεηήο είηε ζαλ Μπάνθ Μπιάνκα 56

58 θαζεγεηήο) πξέπεη πξψηα λα ην δερηεί ν admin θαη ζηελ ζπλέρεηα λα έρνπλ πξφζβαζε ζηεο επηπιέσλ ιεηηνπξγίεο Οξγάλωζε- Γόκεζε ηεο ηζηνζειίδαο Αθνχ έρνπκε θαζνξίζεη ηνλ ζθνπφ θαη ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο ηζηνζειίδαο, ζεκαληηθφ βήκα γηα ηε ζσζηή ζρεδίαζε ηζηνζειίδσλ είλαη ε δεκηνπξγία ελφο ζελαξίνπ παξνπζίαζεο, ην νπνίν παξνπζηάδεη ηε δηάηαμε ησλ Ηζηνζειίδσλ ηεο εθαξκνγήο, θαζψο θαη ησλ παξνπζηαδφκελσλ ζε θάζε ζειίδα πιεξνθνξηψλ. Πξηλ φκσο δεκηνπξγήζνπκε ην ζελάξην παξνπζίαζεο αο μεθαζαξίζνπκε θάπνηεο έλλνηεο Ση είλαη κηα Web ειίδα (Web Page) Μία Web Σειίδα είλαη έλα text αξρείν Ζ/Υ θαηαζθεπαζκέλν κε ηέηνην ηξφπν πνπ λα κπνξεί λα παξνπζηάδεηαη νινθιεξσκέλν θαη ζηελ επηζπκεηή γηα ηνλ δεκηνπξγφ ηνπ κνξθή, κε κία κφλν θιήζε απφ ηνλ ρεηξηζηή ηνπ θαηάιιεινπ ινγηζκηθνχ (δει. ελφο web client). Κάζε Web ζειίδα έρεη ηελ δηθή ηεο δηεχζπλζε κέζα ζην Internet. Απηή ε δηεχζπλζε είλαη ε δηεχζπλζε ηνπ θφκβνπ ζηνλ νπνίν είλαη απνζεθεπκέλε θαη ηα directories πέξα απφ ην αξρηθφ directory πνπ έρεη νξίζεη ν Web Server θαη ην φλνκά ηεο Ση είλαη έλα Web Site (Ιζηνζειίδα) Web Site (Ηζηνζειίδα) νλνκάδνπκε έλα ζχλνιν απφ ελφηεηεο Web ζειίδσλ πνπ ζπλήζσο ζπζηεγάδνληαη (θηινμελνχληαη) ζηνλ ίδην Web Server. Δλφηεηα ζην Web είλαη έλα ζχλνιν απφ Web ζειίδεο κε ιίγν σο πνιχ θνηλφ αληηθείκελν, αξρηηεθηνληθή θαη δνκή Ση είλαη Web Server θαη Web Client Web Server νλνκάδνπκε ην ινγηζκηθφ πνπ ηξέρεη ζε έλα θφκβν Internet θαη επηηξέπεη ζε άιινπο ππνινγηζηέο λα απνθηνχλ αληίγξαθα ησλ Web ζειίδσλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλεο ζε απηφλ. Μπάνθ Μπιάνκα 57

59 Web Client νλνκάδνπκε ην ινγηζκηθφ πνπ ηξέρεη έλαο Ζ/Υ θαη ηνπ επηηξέπεη λα "δηαβάδεη" Web ζειίδεο (απφ ην ζθιεξφ ηνπ δίζθν ή απφ ην Internet αλ είλαη ζπλδεδεκέλνο κε απηφ) ηαηηθέο θαη δπλακηθέο ηζηνζειίδεο ηαηηθέο ηζηνζειίδεο Μία ζηαηηθή ηζηνζειίδα είλαη έλα ζχλνιν ζειίδσλ πνπ ραξαθηεξίδνληαη απφ "ζηαηηθφ" ακεηάβιεην πεξηερφκελν νπνηαζδήπνηε κνξθήο. Ο φξνο ζηαηηθφ δελ ππνλνεί φηη δελ αιιάδεη ην πεξηερφκελν ηεο ηζηνζειίδαο, αιιά φηη δελ αιιάδεη εχθνια απφ ηξίηνπο, ρσξίο θάπνηεο εμεηδηθεπκέλεο γλψζεηο θψδηθα.html. Αθξηβψο επεηδή ην πεξηερφκελν κηαο ζηαηηθήο ηζηνζειίδαο δελ ρξεζηκνπνηεί εξγαιεία εχθνιεο δηαρείξηζεο (Administration Scripts), ην θφζηνο ηνπ θαζψο θαη ν ρξφλνο ζρεδίαζεο ηνπ είλαη ρακειφηεξνο απφ ην θφζηνο κηαο δπλακηθήο ηζηνζειίδαο. Βέβαηα ην θφζηνο θαη ν ρξφλνο παξάδνζεο είλαη κηθξφηεξα φηαλ έρνπκε κηθξφηεξν αξηζκφ ζειίδσλ θαη πιηθνχ (4-5 ζειίδεο). Σηελ πεξίπησζε ελφο site κε ηδηφκνξθν design, δειαδή κε απμεκέλεο απαηηήζεηο ζε εκθάληζε, επίζεο πξνηηκάηαη κία ζηαηηθή ηζηνζειίδα, εθφζνλ ε αλαλέσζή ηεο δελ είλαη ζπρλή. Απαηηείηαη ζρεηηθά κηθξφηεξνο ρξφλνο θαηαζθεπήο ζε ζχγθξηζε κε ηελ αλάπηπμε δπλακηθψλ ηζηνζειίδσλ. Οη απαηηήζεηο ζε απνζεθεπηηθφ ρψξν θηινμελίαο γηα κία ζηαηηθή ηζηνζειίδα είλαη κάιινλ κεησκέλεο ζε ζρέζε κε απηέο ησλ δπλακηθψλ ηζηνζειίδσλ. Ζ θαηαζθεπή ζηαηηθψλ ηζηνζειίδσλ ελδείθλπηαη ζηελ πεξίπησζε δηθηπαθψλ ηφπσλ κε ζρεηηθά κηθξφ πεξηερφκελν, νη νπνίεο δελ ζα απαηηνχλ ζπρλή αλαλέσζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπο. Δπίζεο έλαο άιινο ζεκαληηθφο παξάγνληαο γηα ηνλ νπνίν πξνηηκνχληαη νη ζηαηηθέο ηζηνζειίδεο νη νπνίεο είλαη ζρεδηαζκέλεο κε ηερληθέο xhtml / css είλαη δηφηη ηηο έρνπλ κεγαιχηεξε πξνηίκεζε νη κεγάιεο κεραλέο αλαδήηεζεο φπσο Google, Yahoo, MSN, Bing. Δπνκέλσο έρεη παξαηεξεζεί κηα γεληθφηεξε ζηξνθή ζην ζηαηηθφ design αιιά κε εθιεπηπζκέλε ζρεδίαζε. Γπλακηθέο ηζηνζειίδεο Μπάνθ Μπιάνκα 58

60 Ο φξνο "Γπλακηθή" ππφθεηηαη ζηελ έλλνηα ηεο δπλακηθήο παξαγσγήο ηεο ζειίδαο ηελ ζηηγκή πνπ ν επηζθέπηεο ηελ δεηά. Πξφθεηηαη πεξηζζφηεξν γηα κηα εθαξκνγή ζε αληίζεζε κε ηελ ζηαηηθή ζειίδα πνπ θάζε θνξά ηα απνηειέζκαηα είλαη πξνθαζνξηζκέλα. Γηα ηελ ιεηηνπξγία ηνπο απαηηνχληαη νη επνλνκαδφκελεο "Βάζεηο Γεδνκέλσλ" ζηηο νπνίεο απνζεθεχνληαη αιιά θαη αλαθηψληαη νη πιεξνθνξίεο πνπ απνηεινχλ ηηο ζειίδεο. Σηηο ζειίδεο απηνχ ηνπ ηχπνπ ζπλαληάκε ηηο κεραλέο αλαδήηεζεο, πξνθεηκέλνπ ν επηζθέπηεο καο λα κπνξεί λα βξεη αλάκεζα ζην πιήζνο ηεο πιεξνθνξίαο πνπ ηνπ πξνζθέξεηαη, απηφ πνπ ηνλ ελδηαθέξεη, εχθνια θαη γξήγνξα, ρξεζηκνπνηψληαο ιέμεηο θιεηδηά. Δθηφο απφ ηηο βάζεηο δεδνκέλσλ νη δπλακηθέο ηζηνζειίδεο ρξεηάδνληαη θαη ηηο ζειίδεο δηαρείξηζεο πνπ είλαη επίζεο πξνζβάζηκεο απφ θνηλνχο browsers (Firefox, Internet Explorer θ.α.) θαη πξνζηαηεχνληαη κε θσδηθφ. Δίλαη δειαδή ην πξφγξακκα εθείλν πνπ ζα ζαο επηηξέπεη ρσξίο λα έρεηε γλψζεηο πξνγξακκαηηζκνχ, λα κπνξείηε εχθνια θαη γξήγνξα λα δηαρεηξίδεζηε ην πεξηερφκελν ηεο ηζηνζειίδαο ζαο. Τα πξνγξάκκαηα απηά νλνκάδνληαη ζην ζχλνιν ηνπο θαη CMS απφ ηα αξρηθά "Content Management System" πνπ ζηα ειιεληθά ζεκαίλεη Σχζηεκα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ. Λφγσ ηεο πνιππινθφηεηαο θαη ηνπ κεγάινπ βαζκνχ δπζθνιίαο ζε ζρέζε κε κηα απιή ζηαηηθή ζειίδα, ην θφζηνο ησλ δπλακηθψλ ηζηνζειίδσλ αιιά θαη ν ρξφλνο πνπ απαηηείηαη γηα ηελ πινπνίεζε ελφο ηέηνηνπ project είλαη κεγαιχηεξνο. Τν φπνην θφζηνο φκσο καθξνπξφζεζκα απνζβέλεηαη, αλ ζθεθηείηε φηη ε θάζε αιιαγή πνπ ζέιεηε ζα κπνξεί λα γίλεη απφ εζάο, φπνηε θαη φζεο θνξέο επηζπκείηε, άκεζα θαη ρσξίο θακία επηπιένλ ρξέσζε! Απφ ηελ παξαπάλσ αλάιπζε ηεο ηζηνζειίδαο θαηαιήγνπκε ζην ζπκπέξαζκα φηη ε ηζηνζειίδα πνπ ζα αλαπηχμνπκε είλαη δπλακηθή εηξηαθή θαη Ιεξαξρηθή νξγάλωζε Σηελ ζπλέρεηα πεξλάκε ζηελ νξγάλσζε ηεο ηζηνζειίδαο ε νπνία ρσξίδεηαη ζε δχν θαηεγνξίεο, ζηελ ζεηξηαθή θαη ζηελ ηεξαξρηθή νξγάλσζε. Μπάνθ Μπιάνκα 59

61 εηξηαθή νξγάλωζε Σηε ζεηξηαθή νξγάλσζε (κεξηθέο θνξέο νλνκάδεηαη θαη γξακκηθή νξγάλσζε) νη ππεξ-ζπλδέζεηο κεηαθέξνπλ ηνλ επηζθέπηε απφ ηελ κία ηζηνζειίδα ζηελ επφκελε κε ζεηξηαθφ ηξφπν. Δίλαη ε απινχζηεξε νξγάλσζε θαη εδψ φιεο νη ηζηνζειίδεο είλαη ηζνδχλακεο. Δηθόλα 5.1 Ιεξαξρηθή νξγάλωζε Ζ ηεξαξρηθή νξγάλσζε ησλ ηζηνζειίδσλ ελφο δηθηπαθνχ ηφπνπ κνηάδεη αξθεηά κε ηελ νξγάλσζε ησλ θαθέισλ θαη ππνθαθέισλ ελφο ζθιεξνχ δίζθνπ. Δμαηηίαο ησλ πνιιψλ επηπέδσλ απαηηείηαη πξνζνρή ζηε ζρεδίαζε ψζηε ν ρξήζηεο λα κελ ράλεη ηνλ πξνζαλαηνιηζκφ ηνπ. Δηθόλα 5.2 Σηελ παξνχζα εξγαζία ε νξγάλσζε ηεο ηζηνζειίδα FunEnglish έρεη γίλεη κε ηελ ζεηξηαθή νξγάλσζε. Μπάνθ Μπιάνκα 60

62 Η ζεκαζία ηεο εηζαγωγηθήο ζειίδαο (home page) Ζ πεξηζζφηεξεο ηζηνζειίδεο μεθηλνχλ κε κηα αξρηθή ζειίδα (home page). Ζ αξρηθή ζειίδα ζα πξέπεη λα κνηάδεη πεξηζζφηεξν κε ηνλ πίλαθα ηνπ πεξηερνκέλνπ ελφο πεξηνδηθνχ παξά κε ην εμψθπιιν. Οη επηζθέπηεο πξέπεη ακέζσο λα κάζνπλ γηα ηελ ηζηνζειίδα, δειαδή πνην είλαη ην αληηθείκελν ηεο θαη ηη ηνπο πξνζθέξεη. Οη αξρηθέο ζειίδεο εηζάγνπλ επίζεο ηνπο επηζθέπηεο ζηελ νξγάλσζε ηεο ηζηνζειίδαο, δειαδή πσο απηφ δνκείηαη θαη ηη θαηεγνξίεο θαη ππνθαηεγνξίεο πεξηιακβάλεη. Ζ αξρηθή ζειίδα πάληνηε πεξηέρεη παξαπνκπέο ζηηο θαηεγνξίεο κίαο ηζηνζειίδαο θαη κεξηθέο θνξέο απεπζείαο παξαπνκπέο ζε άξζξα πνπ ζέιεηε νη επηζθέπηεο λα δνπλ. Μεξηθέο ηζηνζειίδεο ρξεζηκνπνηνχλ απηφ ην νπνίν νλνκάδεηαη «splash screen», κία ζειίδα εηζαγσγήο πνπ είλαη ζα ιέγακε ην «εμψθπιιν» ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ. Απηή ε ζειίδα κπνξεί λα πξνζζέζεη ζηηι ζηελ ηζηνζειίδα θαη λα παίμεη ην ξφιν εηζφδνπ, επεηδή, φκσο, παξνπζηάδεη ιηγφηεξεο πιεξνθνξίεο απφ κηα αξρηθή ζειίδα ( home page), θάπνηνη ρξήζηεο ηε βξίζθνπλ πεξηηηή. Σπρλά επίζεο θαζπζηεξεί ηελ είζνδν ηνπ ρξήζηε ζηελ ηζηνζειίδα Μηθξέο θαη Μεγάιεο ζειίδεο Μηθξέο ζειίδεο Υπάξρνπλ δχν ζρνιέο ζθέςεο γηα ηηο αξρηθέο ζειίδεο (home pages). Ζ κία ιέεη φηη δελ ζα πξέπεη λα εθηείλνληαη πνιχ ζε κήθνο θαη φηη νιφθιεξε ε ζειίδα ζα πξέπεη λα είλαη νξαηή ζε κία κφλν νζφλε. Τν πιενλέθηεκα κηαο κηθξήο αξρηθήο ζειίδαο είλαη φηη νη επηζθέπηεο δε ρξεηάδεηαη λα θαηεβάδνπλ ηε ζειίδα, θαη κπνξνχλ λα δνπλ νηηδήπνηε ππάξρεη ακέζσο. Τν κεηνλέθηεκα είλαη φηη κηα κηθξή αξρηθή ζειίδα δελ κπνξεί λα παξνπζηάζεη πνιιέο πιεξνθνξίεο, επνκέλσο νη επηζθέπηεο αλαγθάδνληαη ζπρλά λα θάλνπλ click ζε θάηη κφλν θαη κφλν γηα λα πάξνπλ πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο. Μεξηθέο θνξέο φηαλ παξνπζηάδεηε πνιχ ιίγεο πιεξνθνξίεο ξηζθάξεηε λα κελ θαηαιάβνπλ νη επηζθέπηεο ηνλ ζθνπφ ηεο ηζηνζειίδαο ζαο ή λα κελ δνπλ θάηη ελδηαθέξνλ γηα ην νπνίν κπνξεί λα είραλ θάλεη click εάλ παξνπζηάδαηε πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο. Μπάνθ Μπιάνκα 61

63 Μεγάιεο ζειίδεο Ζ άιιε ζρνιή ζθέςεο, είλαη φηη φζεο πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο παξέρεηε, ηφζν ην θαιχηεξν. Απηή ε ζρνιή ππνζηεξίδεη φηη νη επηζθέπηεο θαηεβάδνπλ ηε ζειίδα, θαη φηη φζν πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο ηνπο δίλεηο, ηφζν ην θαιχηεξν. Δάλ ελδηαθέξνληαη, ζα θαηεβάζνπλ ηε ζειίδα. Δάλ φρη, δελ έρεη ζεκαζία πφζν κηθξή είλαη ε αξρηθή ζειίδα ζαο. Δμαθνινπζεί λα είλαη κηα θαιή ηδέα λα βάδεηε ηα πην ζεκαληηθά ζέκαηά ζαο ζην πάλσ κέξνο ηεο ζειίδαο, ψζηε λα κελ παξαβιέπνληαη. Βέβαηα έρεηε ππφςε ζαο φηη φζν πεξηζζφηεξν θνξησκέλε θαη κεγάιε είλαη κηα ζειίδα, ηφζν πεξηζζφηεξν ρξφλν ρξεηάδεηαη γηα λα θαηέβεη Καηεγνξίεο Οπνηνδήπνηε ηζηνζειίδα πνπ έρεη πεξηερφκελν πεξηζζφηεξν απφ θάπνηεο ζειίδεο ρξεηάδεηαη λα νξγαλσζεί ζε θαηεγνξίεο. Μπνξνχκε λα ηηο ζεσξήζνπκε θάηη παξφκνην κε ηα θεθάιαηα βηβιίνπ, ή αθφκα ζαλ θαθέινπο. Ο ζθνπφο ηνπο είλαη λα νξγαλψζνπλ άξζξα κέζα ζε ινγηθέο ελφηεηεο. Οη θαηεγνξίεο θαη νη ηίηινη ηνπο είλαη πνιχ ζεκαληηθνί γηαηί ιέλε ζηνπο επηζθέπηεο καο ηη είδνπο πιεξνθνξίεο πξφθεηηαη λα ηνπο δψζνπκε. Γηα παξάδεηγκα, εάλ ε ηζηνζειίδα καο αθνξά ηελ θεπνπξηθή, κπνξνχκε λα έρνπκε θαηεγνξίεο γηα ηα ιοσιούδηα, ηα δέληρα θαη ηα ιαταληθά. Ή κπνξνχκε λα έρνπκε θαηεγνξίεο γηα ηο ζτεδηαζκό ελός θήποσ, ηο θύηεκα ελός θήποσ, θαη ηε δηαηήρεζε ελός θήποσ. Όιεο απηέο νη θαηεγνξίεο έρνπλ λα θάλνπλ κε ηελ θεπνπξηθή, φκσο, νη δχν νκάδεο ησλ θαηεγνξηψλ παξνπζηάδνπλ ζηνπο επηζθέπηεο δηαθνξεηηθέο πξνζδνθίεο γηα απηφ ην νπνίν πξφθεηηαη λα ηνπο πνχκε θαη απηφ ην νπνίν πξφθεηηαη λα βξνπλ. Ζ απφθαζε γηα ηη θαηεγνξίεο ρξεηαδφκαζηε γηα ηελ ηζηνζειίδα καο είλαη έλα απφ ηα πξψηα πξάγκαηα πνπ ρξεηάδεηαη λα θάλνπκε θαη θπζηθά απηή ε δηαδηθαζία έρεη λα θάλεη κε ηνπο ιφγνπο δεκηνπξγίαο ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ, πνπ ήδε έρνπκε πξνζδηνξίζεη, θαζψο θαη ηη ζέινπκε λα παξέρεη ε ηζηνζειίδα καο ζηνπο επηζθέπηεο Πινήγεζε Ζ πινήγεζε είλαη ίζσο έλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα, αλ φρη ην ζεκαληηθφηεξν ζηνηρείν ελφο δηθηπαθνχ ηφπνπ. Οη επηζθέπηεο καο πξέπεη λα γλσξίδνπλ πσο λα Μπάνθ Μπιάνκα 62

64 θηάζνπλ ζηηο πιεξνθνξίεο ηηο νπνίεο ςάρλνπλ θαη πσο λα θηάζνπλ απφ ην έλα κέξνο ηεο ηζηνζειίδαο καο ζε άιιν. Ζ αξρηθή καο ζειίδα πξέπεη λα παξαπέκπεη ζε φιεο ηηο άιιεο θαηεγνξίεο ( θαη ίζσο ακέζσο ζε θάπνηα ζηνηρεηψδε άξζξα), θαη θάζε ζειίδα ηεο ηζηνζειίδαο καο ζα πξέπεη λα έρεη «θνπκπηά» πινήγεζεο ηα νπνία επηηξέπνπλ ζηνλ επηζθέπηε λα θηάζεη ζηελ αξρηθή ζειίδα (home page), ή ζ νπνηαδήπνηε βαζηθή θεληξηθή ζειίδα. Τν ιεγφκελν θαη «κελνχ» δειαδή ε κπάξα πινήγεζεο, πξέπεη λα είλαη νξαηφ ζε φιεο ηηο ζειίδεο νχησο ψζηε νη επηζθέπηεο καο λα κελ θαηαλαιψλνπλ ρξφλν γηα λα πάλε απφ κία θαηεγνξία ζηελ άιιε Πεξηερόκελν Ζ δεκηνπξγία ελφο επηηπρεκέλνπ πεξηερνκέλνπ ( πνπ είλαη ην θείκελν, ηα γξαθηθά θαη άιιεο πιεξνθνξίεο) γηα ηελ ηζηνζειίδα καο απαηηεί λα έρνπκε ήδε πξνζδηνξίζεη ηελ νξγάλσζή ηεο. Ζ νξγάλσζε κπνξεί λα καο βνεζήζεη λα μεθαζαξίζνπκε ηνλ ζηφρν καο θαη λα δεκηνπξγήζεηε ην θαηάιιειν πεξηερφκελν ηφζν γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ φζν θαη γηα λα ηθαλνπνηεί ηνπο επηζθέπηεο ηεο ηζηνζειίδαο. Βαζηθέο νδεγίεο: Οη επηζθέπηεο ζα πξέπεη λα γλσξίδνπλ πνπ βξίζθνληαη φιε ηελ ψξα ηεο παξακνλήο ηνπο ζηνλ δηθηπαθφ ηφπν ην φλνκα ηεο ηζηνζειίδαο, ην φλνκα ηεο εηαηξείαο καο θηι. Γηαθνξεηηθά δε ζα κπνξέζνπλ λα ζπκεζνχλ πνπ βξήθαλ ηηο πιεξνθνξίεο, φζν ρξήζηκεο θαη αλ είλαη απηέο. Πξέπεη αλ ζπκπεξηιάβνπκε έλαλ εχθνιν ηξφπν κε ηνλ νπνίνλ κπνξνχλ νη επηζθέπηεο καο λα επηθνηλσλνχλ καδί καο. Ζ επηθνηλσλία είλαη έλα δσηηθφ θνκκάηη ηεο εκπεηξίαο ζην Internet γη' απηφ θαιφ είλαη λα ζπκπεξηιάβνπκε παξαπνκπέο νη νπνίεο επηηξέπνπλ ζηνπο επηζθέπηεο λα καο ζηείινπλ εχθνια θαη θπζηθά θαιφ είλαη λα κελ μερλάκε ηελ δηεχζπλζή καο θαη / ή ην λνχκεξν ηειεθψλνπ. Δπίζεο λα κελ μερλάκε λα ζπκπεξηιάβνπκε ηηο πιεξνθνξίεο επηθνηλσλίαο, ηειέθσλν, fax, θαη δηεχζπλζε ζε θάζε ηζηνζειίδα. Με απηφλ ηνλ ηξφπν εάλ θάπνηνο ζψζεη ή εθηππψζεη κηα ζειίδα, ζα έρνπλ αθφκε απηήλ ηελ ζεκαληηθή πιεξνθνξία. Μπάνθ Μπιάνκα 63

65 Άξζξα Απφ ηε ζηηγκή πνπ έρνπκε ηε δνκή ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ ζηε ζσζηή ζέζε, κπνξνχκε λα μεθηλήζνπκε ηελ ηνπνζέηεζε ησλ άξζξσλ ζηηο δηαθνξεηηθέο ελφηεηεο. Τν γξάςηκν γηα ην Internet έρεη θάπνηεο δηαθνξεηηθέο απαηηήζεηο απφ ην γξάςηκν ζην ραξηί. Σην Internet δελ έρνπκε ηνπο θπζηνινγηθνχο πεξηνξηζκνχο ηνπ θφζηνπο εθηχπσζεο-επνκέλσο ην πεξηερφκελφ καο δελ ρξεηάδεηαη λα είλαη ζπκππθλσκέλν. Μάιηζηα, νη αλαγλψζηεο ηνπ Internet ζέινπλ ιεπηνκέξεηεο. Καιφ είλαη λα πξνζθέξνληαη ζπκππθλσκέλεο γεληθέο πιεξνθνξίεο κε παξαπνκπέο γηα πην νινθιεξσκέλεο πιεξνθνξίεο- κε απηφλ ηνλ ηξφπν νη αλαγλψζηεο δελ αλαιψλνπλ ηνπο ρξφλνπο ηνπο δηαβάδνληαο ιεπηνκέξεηεο- φκσο νη ιεπηνκέξεηεο ζα πξέπεη πάληα λα είλαη πξνζβάζηκεο. Απηφ φρη κφλν ζα βνεζήζεη ηνπο επηζθέπηεο καο, αιιά ζα βνεζήζεη θαη εκάο- γηαηί ζα μνδέςνπκε ιηγφηεξν ρξφλν λα απαληάκε εξσηήζεηο πρ ζε πειάηεο πνπ κπνξνχζαλ λα κε καο ξσηήζνπλ εάλ είρακε ηελ πιεξνθνξία ζηελ ηζηνζειίδα καο. Γελ πξέπεη λα είκαζηε θεηδσινί νχηε ζην πεξηερφκελν. Δάλ έρνπκε κηα δεκνζίεπζε, θαιφ είλαη λα ηνπνζεηήζνπκε ηα ηειεπηαία ηεχρε πάλσ, αθφκα θαη πξάγκαηα απφ ην ηειεπηαίν ηεχρνο ζαλ teaser. Με ην λα δίλνπκε πνιιέο πιεξνθνξίεο θάλνπκε ηνπο ρξήζηεο λα ζέινπλ λα επηζθεθζνχλ θαη πάιη ηνλ δηθηπαθφ καο ηφπν. Οη εθδφηεο έρνπλ δηαπηζηψζεη ήδε φηη κε ηε δεκνζίεπζε νιφθιεξσλ βηβιίσλ on-line απμήζεθαλ νη πσιήζεηο βηβιίσλ! Τν δίθηπν (Internet) είλαη βαζηζκέλν ζηελ ηδέα ηεο παξαπνκπήο απφ ζειίδα ζε ζειίδα θαη απφ ηζηνζειίδα ζε ηζηνζειίδα. Οη παξαπνκπέο ζηελ ηζηνζειίδα καο, καο βνεζνχλ λα «ζπάκε» ηελ πιεξνθνξία ζε ινγηθά θνκκάηηα, θαη βνεζνχλ ηνλ αλαγλψζηε λα πάεη ζε ζπλαθείο πιεξνθνξίεο γξήγνξα θαη εχθνια. Κάπνηνη άλζξσπνη δηζηάδνπλ λα ζπκπεξηιάβνπλ παξαπνκπέο ζε άιιεο ηζηνζειίδεο γηαηί δελ ζέινπλ λα θχγνπλ νη επηζθέπηεο. Μπνξνχκε φκσο λα ζηήζνπκε ηηο παξαπνκπέο έηζη, ψζηε λα αλνίμνπλ έλα λέν browser window, αθήλνληαο ηελ ηζηνζειίδα καο αλνηρηή Δκθάληζε Τν ηειεπηαίν θνκκάηη ηεο θάζε ηζηνζειίδαο, είλαη ζπρλά ην πξψην πξάγκα πνπ πξνζέρνπλ νη επηζθέπηεο πνιχ απιά πσο «δείρλεη» ε ηζηνζειίδα. Ο ζρεδηαζκφο Μπάνθ Μπιάνκα 64

66 ηεο αξρηθήο καο ζειίδαο είλαη ζεκαληηθφο γηαηί δείρλεη ηνλ ηφλν ηεο, είλαη ε πξψηε καο εληχπσζε. Ο ζρεδηαζκφο ηεο ηζηνζειίδαο ζα πξέπεη επίζεο λα αλαθιά ηελ ηαπηφηεηά καο. Ο εηθαζηηθφο ζρεδηαζκφο ελφο δηθηπαθνχ ηφπνπ δίλεη ηελ πξψηε, θαη ζπρλά θπξηφηεξε αληίιεςε ζηνλ επηζθέπηε. Δίλαη επίζεκν ή πξφρεηξν; Οκαδηθφ ή αηνκηθφ; Μνληέξλν ή παξαδνζηαθφ; Σνβαξφ ή θηιηθφ; Εεζηφ ή ςπρξφ; Απηά ηα ζπλαηζζήκαηα κπνξνχλ λα παξνπζηαζηνχλ ακέζσο κφλν κε ην ζρεδηαζκφ κηαο ηζηνζειίδαο. Αθφκε είλαη ζεκαληηθφ ε εκθάληζε ηεο ηζηνζειίδαο καο λα είλαη ζπλεπήο κέρξη ηέινπο. Τα backgrounds, ηα ρξψκαηα, ηα θνπκπηά πινήγεζεο φια ρξεηάδνληαη λα παξνπζηαζηνχλ ζηνλ επηζθέπηε καο κε κηα κνλαδηθή εκθάληζε, απηφ βνεζά λα ρηηζηεί έλα «brand» ψζηε ε ηζηνζειίδα καο λα είλαη αλαγλσξίζηκν. Απφ ηε ζηηγκή πνπ είλαη ηφζν εχθνιν λα πάεη θαλείο νπνπδήπνηε ζηνλ θφζκν απ ην Internet, ζέινπκε ν επηζθέπηεο καο λα γλσξίδεη πνχ βξίζθεηαη. Σπλερίδνπκε ηελ έξεπλα: Έλαο απφ ηνπο θαιχηεξνπο ηξφπνπο λα θάλνπκε ηελ ηζηνζειίδα καο αθφκα θαιχηεξε, είλαη λα ζπλερίδνπκε λα ςάρλνπκε ζ φιν ην Internet θαη λα καζαίλνπκε απ φηη βιέπνπκε. Απηφ δελ ζεκαίλεη λα αληηγξάθνπκε, αιιά αληηζέησο, λα καζαίλνπκε απφ απηά πνπ έρνπλ θάλεη άιινη θαη λα θαηαιαβαίλνπκε ηη δνπιεχεη θαη ηη φρη. Τφηε δε ζα θάλνπκε ηα ιάζε ηνπο, θαη ηα καζήκαηα απφ ηηο επηηπρίεο ηνπο κπνξνχλ λα γίλνπλ δηθά καο Γηάθνξα ζηνηρεία πνπ πξέπεη λα πξνζέμνπκε Υπάξρεη έλα ζχλνιν θξίζηκσλ ζεκείσλ, ηα νπνία πξέπεη λα ιακβάλεη ππφςε ν ζρεδηαζηήο θαηά ηε δηαδηθαζία αλάπηπμεο κηαο ηζηνζειίδαο. Τα πεξηζζφηεξα απφ απηά θέξλνπλ ζπλήζσο ζε ζχγθξνπζε ηε γξαθηζηηθή θαη ηελ ηερληθή πξνζέγγηζε. Παξαθάησ αλαθέξνπκε ελδεηθηηθά ηα θπξηφηεξα απφ απηά: Πεξηεθηηθόηεηα πιεξνθνξίαο Θα πξέπεη λα έρνπκε πάληνηε θαηά λνπ πσο κέζα ζηα 480 ρηιηάδεο εηθνλνζηνηρεία (πνπ πξνθχπηνπλ απφ κία νζφλε αλάιπζεο 800 Φ 600) πξέπεη έλα αξθεηά κεγάιν πνζνζηφ απφ ηελ πεξηνρή ηεο νζφλεο λα πεξηθιείεη ρξήζηκε πιεξνθνξία γηα ηνλ επηζθέπηε. Όζν απιή θη αλ θαίλεηαη απηή ε παξαηήξεζε, εχθνια κπνξεί λα απνδεηρζεί φηη ζπρλά ε πιεξνθνξία απνηειεί ην 20% ή αθφκα θαη Μπάνθ Μπιάνκα 65

67 κηθξφηεξν πνζνζηφ ηεο νζφλεο πνπ εκθαλίδεηαη ζην ρξήζηε. Γηα παξάδεηγκα, φηαλ ην 20% - 30% ηεο νζφλεο θαιχπηεηαη ήδε απφ ηα γξαθηθά ηνπ ιεηηνπξγηθνχ ζπζηήκαηνο θαη ηνπ browser, νη επηινγέο πινήγεζεο θαηαιακβάλνπλ ην 30%, θαη ην θελφ καδί κε ηα γξαθηθά θαη ηηο εηθαζηηθέο απεηθνλίζεηο θαιχπηνπλ θαη απηά έλα 20% ηεο ζπλνιηθήο ρσξεηηθφηεηαο ηεο νζφλεο, ν ρψξνο πνπ ηειηθά αθηεξψλεηαη ζηε ρξήζηκε πιεξνθνξία γηα ην ρξήζηε είλαη ειάρηζηνο. Ο ρψξνο απηφο κεηψλεηαη αθφκα πεξηζζφηεξν ζε πεξηπηψζεηο πνπ πξέπεη λα πξνβιεζνχλ δηαθεκίζεηο (banners), κε απνηέιεζκα ν επηζθέπηεο λα πξέπεη λα ςάρλεη επί ψξα φιε ηε ζειίδα γηα λα αλαθαιχςεη ηε ρξήζηκε γη' απηφλ πιεξνθνξία. Σε εηαηξηθνχο δηθηπαθνχο ηφπνπο, φπνπ παξέρνληαη θαη ππεξεζίεο ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ, ην πξφβιεκα γίλεηαη εληνλφηεξν, θαζψο βαζηθή απαίηεζε ηνπ ρξήζηε είλαη λα βιέπεη φζν ην δπλαηφλ πεξηζζφηεξα πξντφληα ζε κηα ζειίδα Μέγεζνο νζόλεο Λακβάλνληαο ππφςε φηη νη ρξήζηεο δηαζέηνπλ νζφλεο κε δηαθνξεηηθή αλάιπζε, είλαη θαιφ λα ππάξρεη κηα εηθφλα γηα ηε κέζε αλάιπζε πνπ ρξεζηκνπνηνχλ αλά πάζα ζηηγκή νη πεξηζζφηεξνη ρξήζηεο ζην Γηαδίθηπν, θαη λα αμηνπνηεζεί αλάινγα θαηά ην ζρεδηαζκφ ησλ ζειίδσλ. Τέηνηα ζηνηρεία δηαηίζεληαη απφ εηαηξίεο ζηαηηζηηθψλ εξεπλψλ (π.ρ. ηειεπηαία ρξφληα ε ρξήζε ηεο αλάιπζεο 800 Φ 600 έρεη κεησζεί ηδηαίηεξα, θαη πάλσ απφ ην 50% ησλ ρξεζηψλ ηνπ Internet ρξεζηκνπνηεί αλάιπζε νζφλεο 1024 X 768 θαη άλσ. Δίλαη ινηπφλ ρξήζηκν λα ρξεζηκνπνηνχκε ηελ παξαπάλσ αλάιπζε σο βαζηθή γηα ηε δεκηνπξγία ζειίδσλ, ψζηε λα απνθεχγεηαη ην θαηέβαζκα (scroll down), εθφζνλ βέβαηα απηφ δελ πξνθαιείηαη νχησο ή άιισο απφ ην κήθνο ηεο ζειίδαο (ηελ θάζεηε δηάηαμε ηνπ πεξηερνκέλνπ επί καθξφλ) Σαρύηεηα πινήγεζεο Ο ζεκαληηθφηεξνο παξάγνληαο πνπ πξέπεη λα ππνινγίδνπκε ζηε δηαδηθαζία ζρεδίαζεο ηζηνζειίδσλ είλαη ε ηαρχηεηα κε ηελ νπνία ζα κπνξνχλ νη ρξήζηεο λα "θαηεβάδνπλ" ην ζπλνιηθφ πεξηερφκελν ζηνλ ππνινγηζηή ηνπο. Σχκθσλα κε ηνλ δηαθεθξηκέλν εξεπλεηή Robert B. Miller, φηαλ ην ζχζηεκα απνθξίλεηαη ζην ρξήζηε κέζα ζε 0,1 δεπηεξφιεπηα, ν πξψηνο ζεσξεί φηη ην ζχζηεκα έρεη άκεζε επηθνηλσλία θαη αθαξηαία απφθξηζε. Όηαλ ε απφθξηζε νινθιεξψλεηαη Μπάνθ Μπιάνκα 66

68 κέζα ζε έλα δεπηεξφιεπην, ν ρξήζηεο αληηιακβάλεηαη ηελ θαζπζηέξεζε αιιά είλαη αθφκε πιήξσο ηθαλνπνηεκέλνο απφ ην ρξφλν αλνίγκαηνο ηεο ζειίδαο. Τν κέγηζην ρξνληθφ φξην αλακνλήο, φπσο απνδεηθλχεηαη απφ ζηαηηζηηθέο έξεπλεο, θηάλεη ηα 10 δεπηεξφιεπηα. Καηά ηε δηάξθεηα ησλ 10 απηψλ δεπηεξνιέπησλ, θαιφ είλαη λα θαίλεηαη θάπνην ζήκα πξνφδνπ. Πέξα απφ ην ζπγθεθξηκέλν ρξνληθφ δηάζηεκα ν ρξήζηεο δπζαλαζρεηεί σο πξνο ηελ απφδνζή ηνπ ζπζηήκαηνο θαη ηείλεη πξνο εχξεζε άιισλ. O παξαθάησ πίλαθαο παξνπζηάδεη ην κέγηζην κέγεζνο πνπ πξέπεη λα έρεη κηα ηζηνζειίδα (ζε kilobytes), ζε ζρέζε κε ηελ ηαρχηεηα κεηαθνξάο, έηζη ψζηε ν ρξφλνο αλακνλήο λα κελ ππεξβαίλεη ηα 10 δεπηεξφιεπηα. Πίλαθαο 5.1 Όπσο θαίλεηαη θαη ζηνλ πίλαθα (Δηθφλα 5.3), αλ κία ζειίδα είλαη επηβαξπκέλε κε πνιιά γξαθηθά, απηφ απνβαίλεη ζε βάξνο ηεο ηαρχηεηαο. Απηφ βέβαηα δελ απνηειεί θαλφλα γηα φινπο, αθνχ ζε θάπνηεο πεξηπηψζεηο ζθνπφο ηεο επηρείξεζεο είλαη λα πξνβιεζεί κε ηνλ νκνξθφηεξν θαη εληππσζηαθφηεξν δπλαηφ ηξφπν, αςεθψληαο ηε ρξνληθή επηβάξπλζε γηα ηνπο ρξήζηεο ηεο Υξήζε πνιπκεζηθνύ πιηθνύ (multimedia) ε ρξήζε πνιπκεζηθνχ πιηθνχ ζε κηα ζειίδα θαζηζηά ηελ παξνπζίαζε πην εληππσζηαθή θαη θηιηθή πξνο ην ρξήζηε, ε αλαπφθεπθηε ρξνληθή θαζπζηέξεζε ζπλήζσο θάλεη ηνπο ζρεδηαζηέο πνιχ πξνζεθηηθνχο θαηά ηελ ελζσκάησζή ηνπ. Οη εηθφλεο θαιφ είλαη λα κελ θαηαιακβάλνπλ κεγάιν ρψξν ζηελ νζφλε θαη λα έρνπλ ην κέγεζνο πνπ αθξηβψο απαηηείηαη γηα ηελ παξνπζίαζή ηνπο. Ζ ζπξξίθλσζε ηεο εηθφλαο, πνπ πνιιέο θνξέο ιαλζαζκέλα ρξεζηκνπνηείηαη απφ ηνπο ζρεδηαζηέο, δελ θέξλεη ηα αλακελφκελα απνηειέζκαηα. Αληί απηνχ, φηαλ ζέινπκε λα θέξνπκε κηα εηθφλα ζε ζπγθεθξηκέλεο δηαζηάζεηο ρξεζηκνπνηνχκε ηηο κεζφδνπο ηεο εζηίαζεο θαη ηεο θνπήο, νη νπνίεο κεηψλνπλ θαη ην κέγεζνο ηεο εηθφλαο. Αθνχ γίλεη απηφ, απνζεθεχνπκε ηελ ηειηθή εηθφλα ζε ζπκπηεζκέλε κνξθή (ζπλήζσο JPG, PNG ή GIF). Μπάνθ Μπιάνκα 67

69 Ζ θηλνχκελε εηθφλα θαη ην βίληεν, παξφιν πνπ επηβαξχλνπλ ηελ ηζηνζειίδα, είλαη αξθεηέο θνξέο ζθφπηκα. Παξαθάησ αλαθέξνληαη ελδεηθηηθά θάπνηεο πεξηπηψζεηο πνπ ε εθαξκνγή ηέηνησλ κέζσλ είλαη ρξήζηκε: Απεηθφληζε ηξηζδηάζηαησλ αληηθεηκέλσλ Απεηθφληζε αιιαγήο θαηαζηάζεσλ ζε αληηθείκελα Δληππσζηαζκφο θαη εζηίαζε ηνπ ελδηαθέξνληνο ηνπ ρξήζηε Πξνβνιή δηαθεκηζηηθψλ spots Πξνψζεζε ηειενπηηθψλ γεγνλφησλ κηθξήο ρξνληθήο δηάξθεηαο Ο ήρνο ζπλεζίδεηαη λα ρξεζηκνπνηείηαη είηε γηα ζρνιηαζκφ ηνπ νπηηθνχ πιηθνχ είηε σο κνπζηθφ "ραιί" πνπ ζπλνδεχεη κηα παξνπζίαζε. Όηαλ φκσο ε παξνπζίαζε έρεη κεγάιε δηάξθεηα θαη ν ήρνο επαλαιακβάλεηαη ζπλερψο, ηφηε γίλεηαη ελνριεηηθφο. Δίλαη ινηπφλ ζθφπηκν λα επηηξέπνπκε ζην ρξήζηε λα επηιέμεη ηε δηαθνπή ηνπ ήρνπ φπνηε απηφο ην επηζπκεί. Σε θάζε πεξίπησζε ρξήζεο πνιπκεζηθνχ πιηθνχ, πξέπεη λα δίλνπκε κεγάιε πξνζνρή ζην ηειηθφ κέγεζνο θαη λα κε ζπζηάδεηαη ε νπζηαζηηθή πιεξνθνξία Δλζωκάηωζε επρξεζηίαο ζε έλα ζύζηεκα Βέβαηα, ην ελλνηνινγηθφ θαη ζεκαζηνινγηθφ θνκκάηη ηνπ Παγθφζκηνπ Ηζηνχ, παξφιν πνπ πξνζζέηεη αξθεηά ραξαθηεξηζηηθά φζνλ αθνξά ζηελ επρξεζηία ελφο δηθηπαθνχ ηφπνπ, δελ κπνξεί ζε θακία πεξίπησζε λα γεληθεπζεί. Ζ ηειηθή επηινγή ηνπ ηξφπνπ θαηαζθεπήο έρεη λα θάλεη ηφζν κε ηηο ηερληθέο πξνδηαγξαθέο πνπ ηίζεληαη φζν θαη κε ηελ πνιηηηθή ηεο πξνβαιιφκελεο εηαηξίαο. Γηα παξάδεηγκα, φηαλ νη ρξήζηεο κηαο εηαηξηθήο ηζηνζειίδαο είλαη παηδηά θαη έθεβνη, είλαη ινγηθφ λα δνζεί πνιχ κεγαιχηεξν βάξνο ζηε ρξήζε γξαθηθψλ θαη εηδηθψλ εθέ, έηζη ψζηε λα θεληξίδεη ζπλερψο ην ελδηαθέξνλ ησλ επηζθεπηψλ. Αληίζεηα, κία εθδνηηθή επηρείξεζε πνπ πξνβάιιεη βηβιία, είλαη θαιχηεξν λα δίλεη έκθαζε ζηελ πιεξνθνξία πνπ παξνπζηάδεηαη θαη λα δηεπθνιχλεη ην ρξήζηε, κέζσ ηεο ρξήζεο απιψλ ρξσκάησλ, έηζη ψζηε λα δηαβάδεη άλεηα ηα θείκελα πνπ ηνλ ελδηαθέξνπλ. Ζ ρξήζε ησλ εθαξκνγψλ αλάπηπμεο δηαδξαζηηθψλ πνιπκεζηθψλ ηζηνζειίδσλ, φπσο ην Macromedia Flash, δελ είλαη απαγνξεπηηθή. Αληίζεηα, νη ζρεδηαζηέο ζα πξέπεη λα ζπγθξίλνπλ ηα πιενλεθηήκαηα θαη ηα κεηνλεθηήκαηα ησλ λέσλ Μπάνθ Μπιάνκα 68

70 ηερλνινγηψλ θαη λα ιακβάλνπλ ηηο ζσζηέο απνθάζεηο. Σειίδεο πνπ πεξηιακβάλνπλ Flash εηζαγσγέο ή παξνπζηάζεηο, ζίγνπξα θαζπζηεξνχλ πεξηζζφηεξν θαη δελ κπνξνχλ εχθνια λα θαηαρσξεζνχλ ζσζηά ζε κεραλέο αλαδήηεζεο, ιφγσ ηεο ελζσκάησζεο ηεο πιεξνθνξίαο καδί κε ηελ εηθφλα ζε έλα αξρείν. Απφ ηελ άιιε, ε επίδξαζε ηεο θηλνχκελεο εηθφλαο ζηνπο ρξήζηεο είλαη ζεκαληηθή, θαζηζηψληαο ηεο ηζηνζειίδεο πνπ ηε ρξεζηκνπνηνχλ εληππσζηαθέο φζν θαη απιέο ζηε ρξήζε. Δπηπιένλ, απηφο ν ηξφπνο είλαη δπλαηφλ λα ρξεζηκνπνηεζεί θαη ζε πεξηπηψζεηο πνπ ζέινπκε λα απνθξχςνπκε ηνλ θψδηθα ησλ ζειίδσλ απφ ηνπο ρξήζηεο, δίλνληάο ηνπο ηελ αίζζεζε πσο ρεηξίδνληαη κία απηφλνκε εθαξκνγή. Ηδαληθή επηινγή απνηειεί ν ζσζηφο ζπλδπαζκφο ησλ γξαθηθψλ καδί κε ηνπο θαλφλεο επρξεζηίαο. Σε ηέηνηεο πεξηπηψζεηο, νη δνπιεηέο ηνπ γξαθίζηα θαη ηνπ ζρεδηαζηή ηζηνζειίδσλ πξέπεη λα αιιεινζπκπιεξψλνληαη, κε ζηφρν ηελ παξαγσγή κίαο φκνξθεο θαη ιεηηνπξγηθήο ηζηνζειίδαο. Σχκθσλα κε ηνλ Jakob Nielsen, ( νη δέθα φξνη πνπ πξέπεη λα πιεξνχληαη γηα λα ηθαλνπνηνχληαη νη απαηηήζεηο επρξεζηίαο ελφο ζπζηήκαηνο είλαη: 1. Οξαηόηεηα ηεο θαηάζηαζεο ηνπ ζπζηήκαηνο Τν ζχζηεκα πξέπεη λα θξαηά πάληα ελήκεξνπο ηνπο ρξήζηεο γηα ηελ θαηάζηαζή ηνπ, κέζσ θαηάιιεισλ πιεξνθνξηψλ απφθξηζεο, κέζα ζε ινγηθφ ρξνληθφ δηάζηεκα. 2. Δλαξκνληζκόο ζπζηήκαηνο θαη πξαγκαηηθνύ θόζκνπ Τν ζχζηεκα πξέπεη λα απνθξίλεηαη ζε "γιψζζα" θαηαλνεηή απφ ην ρξήζηε, θαη ε πιεξνθνξία λα παξνπζηάδεηαη κε θπζηθφ ηξφπν θαη ινγηθή ζεηξά 3. Έιεγρνο από ην ρξήζηε θαη ειεπζεξία θηλήζεωλ Οη ρξήζηεο ζπρλά ελεξγνχλ θαηά ιάζνο, θαη δελ κπνξνχλ λα "επαλνξζψζνπλ" βάζεη ησλ εξγαιείσλ πνπ ηνπο παξέρνληαη. Κάζε ζχζηεκα πξέπεη λα πξνζθέξεη δπλαηφηεηεο αλαίξεζεο θαη επαλάιεςεο. 4. πλέπεηα θαη ηαζεξόηεηα Οη ρξήζηεο δελ πξέπεη λα ακθηηαιαληεχνληαη γηα ην λφεκα ζπγθεθξηκέλσλ ιέμεσλ, θαηαζηάζεσλ ή ελεξγεηψλ. Πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνχληαη εληαίνη θαη ζηαζεξνί θαλφλεο ζε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο Μπάνθ Μπιάνκα 69

71 5. Παξεκπόδηζε ζθαικάηωλ Έλαο θαιφο ζρεδηαζκφο πνπ απνηξέπεη πξνβιήκαηα εθ ησλ πξνηέξσλ είλαη πνιχ θαιχηεξε ηερληθή απφ ηε ρξήζε κελπκάησλ ιάζνπο 6. Αλαγλώξηζε Τα αληηθείκελα, νη ελέξγεηεο θαη νη επηινγέο πξέπεη λα είλαη νξαηά. Ο ρξήζηεο δελ κπνξεί λα ζπκάηαη πιεξνθνξίεο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο πινήγεζήο ηνπ απφ κηα νζφλε ζε κηα άιιε. Οη νδεγίεο γηα ηε ρξήζε ηνπ ζπζηήκαηνο πξέπεη λα είλαη επίζεο νξαηέο θαη δηαζέζηκεο φπνηε ρξεηαζηνχλ. 7. Πξνζαξκνζηηθόηεηα θαη απνδνηηθόηεηα Τν ζχζηεκα πξέπεη λα ζρεδηαζηεί κε ηέηνην ηξφπν, ψζηε λα επηηξέπεη ηφζν ζηνπο έκπεηξνπο φζν θαη ζηνπο άπεηξνπο ρξήζηεο λα δηακνξθψλνπλ ηνλ ηξφπν θαη ηελ ηαρχηεηα κε ηελ νπνία αιιειεπηδξνχλ κε ην ζχζηεκα, ζχκθσλα κε ηα δηθά ηνπο θξηηήξηα. 8. Αηζζεηηθή θαη απιόο ζρεδηαζκόο Κάζε αληηθείκελν ή νζφλε πξέπεη λα πεξηέρεη κφλν ηηο απαξαίηεηεο γηα ην ρξήζηε πιεξνθνξίεο. Κάζε επηπιένλ πιεξνθνξία κπνξεί λα ηνλ απνπξνζαλαηνιίζεη θαη λα ηνλ απνηξέςεη απφ λα ηε ρξεζηκνπνηήζεη. 9. Βνήζεηα γηα αλαγλώξηζε, δηάγλωζε θαη δηόξζωζε ιαζώλ Τα κελχκαηα ιάζνπο πξέπεη λα εθθξάδνληαη ζε απιή θαη θαηαλνεηή γιψζζα. Δπίζεο πξέπεη λα εληνπίδνπλ επαθξηβψο ην πξφβιεκα θαη λα πξνηείλνπλ ζαθψο ηε ιχζε. 10. Παξνρή Βνήζεηαο θαη Σεθκεξίωζεο Παξφιν πνπ είλαη θαιχηεξν λα κπνξεί ν ρξήζηεο λα ρξεζηκνπνηήζεη ην ζχζηεκα ρσξίο λα ρξεηάδεηαη λα αλαηξέμεη ζε νπνηνδήπνηε ειεθηξνληθφ εγρεηξίδην, πνιιέο θνξέο ε παξνρή εγγξάθνπ ιεπηνκεξνχο ηεθκεξίσζεο είλαη απαξαίηεηε. Κάζε ηέηνηνπ είδνπο πιεξνθνξία πξέπεη λα είλαη εχθνια πξνζβάζηκε, αθξηβήο θαη φρη πνιχ κεγάιε. Μπάνθ Μπιάνκα 70

72 6.1. Html 6. Σερλνινγία Ση είλαη Html Τα αξρηθά HTML πξνέξρνληαη απφ ηηο ιέμεηο HyperText Markup Language. Ζ html δελ είλαη κηα γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ. Δίλαη κηα γιψζζα ζήκαλζεο (markup language), δειαδή έλαο εηδηθφο ηξφπνο γξαθήο θεηκέλνπ. Ο θαζέλαο κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη έλα αξρείν HTML ρξεζηκνπνηψληαο απιψο έλαλ επεμεξγαζηή θεηκέλνπ. Απνηειεί ππνζχλνιν ηεο γιψζζαο SGML (Standard Generalized Markup Language) πνπ επηλνήζεθε απφ ηελ IBM πξνθεηκέλνπ λα ιπζεί ην πξφβιεκα ηεο κε ηππνπνηεκέλεο εκθάληζεο θεηκέλσλ ζηα δηάθνξα ππνινγηζηηθά ζπζηήκαηα. Ο browser αλαγλσξίδεη απηφλ ηνλ ηξφπν γξαθήο θαη εθηειεί ηηο εληνιέο πνπ πεξηέρνληαη ζε απηφλ. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ε html είλαη ε πξψηε θαη πην δηαδεδνκέλε γιψζζα πεξηγξαθήο ηεο δνκήο κηαο ηζηνζειίδαο. Ζ html ρξεζηκνπνηεί ηηο εηδηθέο εηηθέηεο (ηα tags) λα δψζεη ηηο απαξαίηεηεο νδεγίεο ζηνλ browser. Τα tags είλαη εληνιέο πνπ ζπλήζσο νξίδνπλ ηελ αξρή ή ην ηέινο κηαο ιεηηνπξγίαο. Τα tags βξίζθνληαη πάληα κεηαμχ ησλ ζπκβφισλ < θαη >. Π.ρ. <BODY> Οη νδεγίεο είλαη case insensitive, δελ επεξεάδνληαη απφ ην αλ έρνπλ γξαθηεί κε πεδά (κηθξά) ή θεθαιαία. Έλα αξρείν HTML πξέπεη λα έρεη θαηάιεμε htm ή html. Σήκεξα πνιινί είλαη εθείλνη πνπ δεκηνπξγνχλ κηα ηζηνζειίδα ζε θάπνην πξφγξακκα πνπ επηηξέπεη ηελ δεκηνπξγία ρσξίο ηελ ζπγγξαθή θψδηθα. Ζ θνηλή άπνςε πάλσ ζην ζέκα φκσο είλαη φηη θάηη ηέηνην είλαη αξλεηηθφ επεηδή ν δεκηνπξγφο δελ έρεη ηνλ απφιπην έιεγρν ηνπ θψδηθα κε απνηέιεζκα πνιιέο θφξεο λα ππάξρεη νπηηθφ ράνο ζηελ πξνζπάζεηα ησλ browser λα εκθαλίζνπλ ηελ ηζηνζειίδα. Γηα ην ζθνπφ απηφ έρεη δεκηνπξγεζεί εηδηθφ ινγηζκηθφ, πνπ επηηξέπεη ην "ζηήζηκν" ηεο ζειίδαο νπηηθά, ρσξίο ηε ζπγγξαθή θψδηθα, δίλεη φκσο ηε δπλαηφηεηα παξέκβαζεο θαη ζηνλ θψδηθα. Φαξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα ην ινγηζκηθφ Dreamweaver ηεο Adobe θαη ην FrontPage ηεο Microsoft. Μπάνθ Μπιάνκα 71

73 Καλόλεο Γηα λα κπνξνχλ νη browser λα εξκελεχνπλ ζρεδφλ απφιπηα ζσζηά ηελ html έρνπλ ζεζπηζηεί θάπνηνη θαλφλεο. Απηνί νη θαλφλεο είλαη γλσζηνί σο πξνδηαγξαθέο. Δπνκέλσο ζρεδφλ θάζε είδνο ππνινγηζηή κπνξεί λα δείμεη ην ίδην θαιά κηα ηζηνζειίδα. Οη πξψηεο πξνδηαγξαθέο ήηαλ ε html 2.0. Πξφβιεκα πξνέθπςε φηαλ ε Microsoft θαη ε Netscape πξφζζεζαλ ζηελ html ηέηνηεο δπλαηφηεηεο πνπ ζηελ αξρή ηνπιάρηζηνλ ήηαλ ζπκβαηέο κφλν κε ζπγθεθξηκέλνπο browser. Αθφκε θαη ζήκεξα ππάξρνπλ δηαθνξέο ζηελ απεηθφληζε θάπνηαο ζειίδαο απφ δηαθνξεηηθνχο browsers. Ηδηαίηεξν είλαη ην πξφβιεκα φηαλ ε ηζηνζειίδα, εθηφο απφ "θαζαξή" HTML πεξηιακβάλεη θαη εθαξκνγέο Javascript Γεκηνπξγία αξρείωλ Html Πξνθεηκέλνπ λα γξάςνπκε ηνλ θψδηθα html δελ ρξεηαδφκαζηε θάπνην εηδηθφ πξφγξακκα. Έλαο απιφο επεμεξγαζηήο θεηκέλνπ (text editor) φπσο ην Σεκεησκαηάξην (Notepad) ησλ Windows ή ην Kate ησλ Linux είλαη αξθεηφο γηα λα θηηάμνπκε ηηο ηζηνζειίδεο καο. Τα απαξαίηεηα tags γηα ηελ δεκηνπξγία ηεο ηζηνζειίδαο είλαη: <html> <head><title> </title></head> <body>... </body> </html> Τo tag <html> δειψλεη πσο αξρίδεη θψδηθαο γξακκέλνο ζε γιψζζα html. Απφ απηφ θαη φηη άιιν βξεη ν browser ζαο ζα ην εκθαλίζεη ζηελ νζφλε ζαο ζχκθσλα κε ηα πξφηππα απηήο ηεο γιψζζαο. Τν tag </html> δειψλεη πσο ν θψδηθαο html έρεη ηειεηψζεη. Γεληθφηεξα θάζε open tag έρεη θαη ην close tag ηνπ ζηελ html. Τα tags <head> θαη </head> δειψλνπλ πσο φηη εκπεξηέρεηαη ζε απηά απνηειεί ηκήκα ηεο επηθεθαιίδαο. Τα <title> θαη </title> δειψλνπλ πσο φηη εκπεξηέρεηαη ζε απηά ζα εκθαληζηεί σο ηίηινο ζην πάλσ κέξνο ηνπ πξνγξάκκαηνο πεξηήγεζεο. Τα tags <body> θαη </body> δειψλνπλ πσο φηη εκπεξηέρεηαη ζε απηά απνηειεί ηκήκα ηεο ζειίδαο πνπ ζα εκθαληζηεί. Μπάνθ Μπιάνκα 72

74 Έλα παξάδεηγκα: <html> <head><title>τίηινο ηζηνζειίδαο</title></head> <body> <h1>δπηθεθαιίδα</h1> <p>μηα παξάγξαθνο</p> </body> </html> Αθνχ δεκηνπξγήζνπκε ηνλ θψδηθα απνζεθεχνπκε ην αξρείν κε ηελ θαηάιεμε.html θαη ζηελ ζπλέρεη ην αλνίγνπκε κε έλαλ νπνηνδήπνηε browser. Μφιηο δεκηνπξγήζακε ηελ παξαθάησ ζειίδα. Δηθόλα 6.1 Παξάδεηγκα ζε html θώδηθα Γηα ηνλ εκπινπηηζκφ ηεο ηζηνζειίδαο κπνξνχκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε δηάθνξα tags πνπ ππάξρνπλ, ηξνπνπνηψληαο ηηο παξακέηξνπο ηνπο αλάινγα κε ηηο αλάγθεο καο. Μπάνθ Μπιάνκα 73

75 Τα attributes (ή παξάκεηξνη) ελφο ζηνηρείνπ είλαη δεχγε νλφκαηνο θαη ηηκήο πνπ ρσξίδνληαη κε ίζνλ θαη γξάθνληαη κέζα ζηελ ηακπέια έλαξμεο ηνπ ζηνηρείνπ κεηά απφ ην φλνκα ηνπ ζηνηρείνπ. Ζ ηηκή πξέπεη λα εζσθιείεηαη κέζα ζε κνλά ή δηπιά εηζαγσγηθά. Τα πεξηζζφηεξα ζηνηρεία έρνπλ θνηλέο παξακέηξνπο φπσο id, class, style θαη άιια. Ζ παξάκεηξνο id πξνζδίδεη ζην ζηνηρείν ηελ ηδηφηεηα ηεο κνλαδηθφηεηαο κέζα ζε φιν ην έγγξαθν. Ζ παξάκεηξνο απηή ρξεζηκνπνηείηαη απφ ηα style sheets γηα λα απνδίδνπλ ηδηφηεηεο παξνπζίαζεο ζηελ ζειίδα πνπ δεκηνπξγνχλ. Ζ παξάκεηξνο class παξέρεη έλαλ ηξφπν ηαμηλφκεζεο ίδησλ ζηνηρείσλ γηα ιφγνπο παξνπζίαζεο. Γηα παξάδεηγκα έλα έγγξαθν html ή πεξηζζφηεξα κπνξεί λα ρξεζηκνπνηνχλ ηνλ πξνζδηνξηζκφ class = page γηα λα ππνδεηθλχνπλ φηη φια ηα ζηνηρεία κε απηή ηελ ηηκή θιάζεο έρνπλ ηηο ίδηεο ηδηφηεηεο. Κάπνηα ζεκαληηθά tags ηεο html Start tag End tag Πεξηγξαθή <html> </html> Σηαζεξή εηηθέηα αλνίγκαηνο θαη θιεηζίκαηνο κέζα ζ απηήλ πεξηθιείνληαη φιεο νη εηηθέηεο. <head> </head> Ζ επηθεθαιίδα ηνπ εγγξάθνπ βνεζάεη ηνλ browser θαη ηηο κεραλέο αλαδήηεζεο <title> </title> Πεξηέρεη ηνλ ηίηιν ηεο ζειίδαο <body> </body> Πεξηέρεη φηη είλαη νξαηφ ζηελ ζειίδα <!-- --> Οη εηηθέηεο απηέο πεξηέρνπλ ηα ζρφιηα <table> </table> Τνπνζεηεί έλαλ πίλαθα ζηελ ζειίδα <form> </form> Γεκηνπξγεί κηα θφξκα πνπ πεξηέρεη δηάθνξα tags <p> </p> Γεκηνπξγεί παξάγξαθν <div> </div> Πεξηθιείεη κέξε ηεο ζειίδαο γηα ζηνίρηζε <font> </font> Καζνξίδεη ηηο ηδηφηεηεο γξακκαηνζεηξάο <b> </b> Σα γξάκκαηα κνηάδνπλ ζαλ απηά <i> </i> Τα γράκκαηα κοηάδοσλ ζαλ ασηά <u> </u> Τα γξάκκαηα κνηάδνπλ ζαλ απηά <button> </button> Γεκηνπξγεί θνπκπί. <label> <label> Γεκηνπξγεί εηηθέηα. <img > Τνπνζεηεί κία εηθφλα. Μπάνθ Μπιάνκα 74

76 <a> </a> Γεκηνπξγεί έλα ππεξζχλδεζκν Καη πνιιά άιια Πίλαθαο Καηαζθεπή ζειίδωλ κε θώδηθα HTML ή κε απηόκαηα πξνγξάκκαηα Ο ρξπζφο θαλφλαο ηεο κεραληθήο αλαθέξεη πσο "φ,ηη θεξδίδνπκε ζε δξφκν ην ράλνπκε ζε δχλακε". Με άιια ιφγηα, αλ δελ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε κεγάιε δχλακε, ζα πξέπεη λα θαηαβάινπκε πξνζπάζεηα γηα κεγαιχηεξν ρξνληθφ δηάζηεκα, ελψ αλ ζέινπκε λα κεηψζνπκε ην ρξφλν πινπνίεζεο ζα πξέπεη λα αθηεξψζνπκε πεξηζζφηεξε ηζρχ ή πφξνπο ζην έξγν. Σε θάζε πεξίπησζε ινηπφλ αλ ζέινπκε λα θεξδίζνπκε θάπνπ ζα ράζνπκε ζε έλαλ άιινλ ηνκέα. Αλάινγα δηιήκκαηα ζπλαληνχκε ζε πνιιέο αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηεο θαη ε θαηαζθεπή web ζειίδσλ δελ απνηειεί εμαίξεζε κηα θαη ε δεκηνπξγία ηνπο κπνξεί λα επηηεπρζεί κε δχν πνιχ δηαθνξεηηθνχο ηξφπνπο: 1. Ο εύθνινο: Γειαδή, λα ρξεζηκνπνηεζεί έλα απηφκαην πξφγξακκα φπσο ην Frontpage γηα λα ζρεδηαζηεί ε ζειίδα κε ηξφπν αλάινγν ηεο δεκηνπξγίαο ελφο εγγξάθνπ ζην word. 2. Ο δύζθνινο: Γειαδή, λα δεκηνπξγεζνχλ ηα πάληα απφ ην κεδέλ κε ηε ρξήζε θψδηθα HTML. Σα πιενλεθηήκαηα ηνπ εύθνινπ ηξόπνπ είλαη: 1. Ταρχηεηα εθκάζεζεο: ν ρξήζηεο κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη ηηο πξψηεο ηνπ ζειίδεο κέζα ζε κεξηθέο ψξεο. 2. Ταρχηεηα ιεηηνπξγίαο: κία ηζηνζειίδα κπνξεί λα θαηαζθεπαζηεί ζε πνιχ κηθξφ ρξνληθφ δηάζηεκα. Μπάνθ Μπιάνκα 75

77 3. Ταρχηεηα αλαλέσζεο: ην πξφγξακκα θξνληίδεη γηα ηελ απηφκαηε ελεκέξσζε ησλ web ζειίδσλ ηνπ server κε φιεο ηηο αιιαγέο πνπ έρνπλ γίλεη κεηά ηελ ηειεπηαία αλαλέσζε. Σα πιενλεθηήκαηα ηνπ δύζθνινπ ηξόπνπ είλαη: 1. Σειίδεο πνπ θνξηψλνπλ πην γξήγνξα: Τα απηφκαηα πξνγξάκκαηα ηνπνζεηνχλ ζπρλά άρξεζην θψδηθα πνπ κπεξδεχεη ηνλ browser θαη θαζπζηεξεί ηελ εκθάληζε ηεο ζειίδαο (π.ρ. table rendering) 2. Μεγαιχηεξε αμηνπηζηία: Όπσο θάζε ινγηζκηθφ, έηζη θαη ηα πξνγξάκκαηα θαηαζθεπήο ζειίδσλ δελ είλαη 100% WYSIWYG (What you see is what you get). Τν ηειηθφ απνηέιεζκα πνπ καο παξνπζηάδνπλ ινηπφλ δελ είλαη πάληνηε αθξηβψο ην ίδην κε απηφ πνπ ζα δεη ν επηζθέπηεο ηεο ζειίδαο καο. 3. Δμππλφηεξε ζρεδίαζε: Μαο είλαη επθνιφηεξν λα δεκηνπξγήζνπκε ζειίδεο πνπ ζα πξνζαξκφδνληαη απηφκαηα ζηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηεο νζφλεο θάζε ρξήζηε (π.ρ. ρξεζηκνπνηψληαο πνζνζηά αληί γηα απφιπηεο ηηκέο ζην πιάηνο ησλ tables). 4. Καιχηεξνο έιεγρνο ηνπ απνηειέζκαηνο: Κάζε απηφκαην πξφγξακκα απνηειεί νπζηαζηηθά έλαλ κεηαθξαζηή πνπ κεηαηξέπεη ηε ζρεδίαζε θαη ηηο επηζπκίεο καο ζε γιψζζα HTML. Κακία κεηάθξαζε φκσο δελ είλαη άςνγε (εηδηθά αλ γίλεηαη απφ ππνινγηζηή) θαη πνιιά ζεκαληηθά ζηνηρεία θηλδπλεχνπλ λα απαιεηθζνχλ απφ ην ηειηθφ απνηέιεζκα. 5. Υςειφηεξε επειημία: Μπνξνχκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ην ζχλνιν ησλ δπλαηνηήησλ ηεο γιψζζαο HTML, ελψ θάζε απηφκαην πξφγξακκα ππνζηεξίδεη κφλν έλα ππνζχλνιν απηψλ. 6. Δπθνιφηεξε επίιπζε πξνβιεκάησλ (debugging): Δπεηδή θαηαλννχκε απφιπηα ηηο ηδηνκνξθίεο θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο ζειίδαο πνπ δεκηνπξγήζακε, κπνξνχκε λα βξνχκε επθνιφηεξα θαη λα δηνξζψζνπκε ηα φπνηα πξνβιήκαηα εκθαληζηνχλ ζε απηήλ (π.ρ. αζπκβαηφηεηα κε θάπνηνπο browsers). 7. Δπέθηαζε ζε άιια γλσζηηθά αληηθείκελα: Όπνηνο γλσξίδεη θψδηθα HTML κπνξεί πνιχ επθνιφηεξα λα θαηαλνήζεη θαη λα αμηνπνηήζεη άιιεο ηερλνινγίεο φπσο XML, scripting θ.ιπ. Μπάνθ Μπιάνκα 76

78 Οη πεξηζζφηεξνη άλζξσπνη πξνηηκνχλ ηα απηφκαηα πξνγξάκκαηα δεκηνπξγίαο ζειίδσλ (ηνλ εχθνιν ηξφπν δειαδή) επεηδή ηα πιενλεθηήκαηά ηνπο είλαη πξνθαλή θαη άκεζεο απφδνζεο. Τν γεγνλφο φκσο φηη φινη νη θαινί επαγγεικαηίεο web designers γλσξίδνπλ θαη ρξεζηκνπνηνχλ ηφζν θψδηθα φζν θαη απηφκαηα πξνγξάκκαηα ππνδεηθλχεη ηε κεγάιε ρξεζηκφηεηα θαη ησλ δχν πξνζεγγίζεσλ. Αλ ινηπφλ ε επαθή ζαο κε ηνλ ρψξν είλαη πεξηζηαζηαθή (π.ρ. θαηαζθεπή κεξηθψλ πξνζσπηθψλ ζειίδσλ) πξνηηκήζηε ηελ εχθνιε ιχζε. Αλ ελδηαθέξεζηε επαγγεικαηηθά γηα web design είλαη ππνρξεσηηθφ λα ηηο γλσξίδεηε θαη ηηο δχν. Αλ είζηε ή ζέιεηε λα γίλεηε πξνγξακκαηηζηήο θαη έρεηε ζθνπφ λα ζπλδέζεηε web ζειίδεο κε άιιεο εθαξκνγέο (π.ρ. βάζεηο δεδνκέλσλ) αξθεζηείηε ζηνλ θψδηθα HTML CSS Πεξηγξαθή Ζ CSS (Cascading Style Sheets-Γηαδνρηθά Φχιια Σηπι) είλαη κηα γιψζζα ππνινγηζηή πνπ αλήθεη ζηελ θαηεγνξία ησλ γισζζψλ θχιισλ ζηπι πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηνλ έιεγρν ηεο εκθάληζεο ελφο εγγξάθνπ πνπ έρεη γξαθηεί κε κηα γιψζζα ζήκαλζεο. Πην πξαθηηθά ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηνλ έιεγρν ηεο εκθάληζεο ελφο εγγξάθνπ πνπ γξάθηεθε ζηηο γιψζζεο HTML θαη XHTML, δειαδή γηα ηνλ έιεγρν ηεο εκθάληζεο κηαο ηζηνζειίδαο θαη γεληθφηεξα ελφο ηζνηφπνπ. Ζ CSS είλαη κηα γιψζζα ηνπ ππνινγηζηή βαζηζκέλε γηα λα αλαπηχμεη ζηηιηζηηθά κηα ηζηνζειίδα δειαδή λα δηακνξθψζεη πεξηζζφηεξα ραξαθηεξηζηηθά, ρξψκαηα, ζηνίρηζε θαη δίλεη πάξα πνιιέο δπλαηφηεηεο ζε ζρέζε κε ηελ html. Γηα κηα φκνξθε θαη θαινζρεδηαζκέλε ηζηνζειίδα ε γιψζζα CSS είλαη απαξαίηεηε. Μπάνθ Μπιάνκα 77

79 Πιενλεθηήκαηα θαη Μεηνλεθηήκαηα Πιενλεθηήκαηα 1. Με ηα CSS κεηψλεηαη ε αλάγθε λα κπνπλ tags ηα νπνία αθνξνχλ κφλν ζηελ εκθάληζε, κε απηφ ηνλ ηξφπν δηαρσξίδεηαη ην πεξηερφκελν απφ ηελ εκθάληζε. 2. Οη ζειίδεο έρνπλ ιηγφηεξν θψδηθα, άξα θαη κηθξφηεξν κέγεζνο κε απνηέιεζκα ε ηζηνζειίδα λα έξρεηαη ηαρχηεξα ζηνλ browser. 3. Με ηνλ δηαρσξηζκφ ηνπ πεξηερνκέλνπ απφ ηελ εκθάληζε γίλεηαη πην εχθνιε ε αιιαγή ή ε δηφξζσζε ηεο ηζηνζειίδαο. Μεηνλεθηήκαηα 1. Παιηνί browsers δελ ππνζηεξίδνπλ CSS. 2. Οξηζκέλε browsers εκθαλίδνπλ ηηο ηζηνζειίδεο κε δηαθνξεηηθφ ηξφπν. 3. Έρνπκε απνπζία εθθξάζεσλ. 4. Διιηπήο έιεγρνο δηάηαμεο Γνκή θαη ρξήζε ηνπ CSS Μπνξνχκε λα εηζάγνπκε ην CSS κε ηξεηο ηξφπνπο πνπ είλαη νη εμήο: 1. Τνλ internal ηξφπν ή αιιηψο εζσηεξηθφ ηξφπν φπνπ εηζάγνπκε κέζα ζηελ εηηθέηα <head> ηελ εηηθέηα <style> φπνπ κέζα ζε απηήλ ηνπνζεηνχκε ηηο εληνιέο ηνπ CSS. Παξαθάησ κπνξείηε λα δείηε πσο ζπληάζζνληαη νη εληνιέο CSS. <html> <head> <title>τίηινο ηεο ηζηνζειίδαο</title> <style type= text/css > </style> </head> <body> <p>παξάγξαθνο</p> </body> </html> Μπάνθ Μπιάνκα 78

80 2. Τνλ external ηξφπν ή αιιηψο εμσηεξηθφ ηξφπν. Με απηφλ ηνλ ηξφπν νη εληνιέο ηνπ CSS ηνπνζεηνχληαη ζε έλα αξρείν πνπ πεξηέρεη κφλν ηηο εληνιέο ηνπ CSS θαη απνζεθεχεηαη κε ηελ θαηάιεμε.css. Απηφο ν ηξφπνο είλαη πξνηηκφηεξνο θαη απφ ηνπο ηξεηο ηξφπνπο γηαηί θάλεη πιήξε δηάθξηζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο ηζηνζειίδαο κε ηνλ ζρεδηαζκφ ηεο. Σην αξρείν html ην αξρείν ηνπ CSS αλαθέξεηαη κε κηα ζεηξά φπσο π.ρ <link href="../styles/style_all.css" rel="stylesheet" type="text/css" /> φπνπ ην style_all.css είλαη ην αξρείν ηνπ css. body { background-color: #F1E0C6; background-image:url(../images/background.jpg); background-repeat: repeat-x; height: auto; } 3. Τνλ inline ηξφπν ν νπνίνο ρξεζηκνπνηείηαη κέζα ζην πεξηερφκελν ηνπ html αξρείνπ, κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί θαη ζηνπο άιινπο δπν ηξφπνπο θαη φηαλ ρξεζηκνπνηείηαη νη εληνιέο ηνπ έρνπλ πξνηεξαηφηεηα ζε ζρέζε κε ηνπο άιινπο δπν ηξφπνπο. Παξαθάησ δείηε πσο ζπληάζζνληαη νη εληνιέο ηνπ. <p style="background: blue; color: white;"> Έλα λέν πιαίζην θαη κε inline CSS </p> <p> <font style="color="#ff0000" " > ρξψκα ελζσκαησκέλν</font> < / p> Μπάνθ Μπιάνκα 79

81 6.3. Photoshop Τν Adobe Photoshop, ή απιά Photoshop, είλαη έλα πξφγξακκα επεμεξγαζίαο γξαθηθψλ πνπ αλαπηχρζεθε θαη θπθινθφξεζε απφ ηελ Adobe Systems. Απηή ηε ζηηγκή απνηειεί εγέηε ηεο αγνξάο (market leader) ησλ πξνγξακκάησλ επεμεξγαζίαο εηθφλσλ, θαη είλαη ην πξντφλ - ζήκα θαηαηεζέλ ηεο Adobe Systems. Φαξαθηεξίδεηαη σο "απαξαίηεην εξγαιείν γηα ηνπο επαγγεικαηίεο γξαθίζηεο" Απηφ είλαη πξαγκαηηθφηεηα, φρη κφλν γηαηί ην Photoshop είλαη πνιχ δεκνθηιέο θαη ρξεζηκνπνηείηαη απφ πνιιά ιεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα, φπσο ην Mac, ηα Windows, ην UNIX, αιιά επεηδή, έπεηηα απφ 4 είδε αλάπηπμεο ην Adobe Photoshop έρεη ην πην δηαηζζεηηθφ πεξηβάιινλ ρξήζηε, ην πιεξέζηεξν ζεη απφ εξγαιεία θαη πνιιά βνεζεηηθά βηβιία. Όπσο θαη ζε θάζε πξφγξακκα επεμεξγαζίαο εηθφλαο, κπνξνχκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ην Photoshop γηα λα κεηαηξέςνπκε ηηο εηθφλεο καο ζε θσηνγξαθίεο, λα θνξηψζνπκε ή λα ζθαλάξνπκε εηθνλίδηα. Ζ κεηαηξνπή κηαο εηθφλαο πεξηιακβάλεη δηαδηθαζίεο, φπσο ηελ αιιαγή ρξψκαηνο κέζα ζε κηα εηθφλα, ηελ αιιαγή ηνπ κεγέζνπο θαη ηεο θιίκαθάο ηεο ή ηελ ηνπνζέηεζε κηαο εηθφλαο πάλσ ζε κηα άιιε. Δπίζεο, πεξηιακβάλεη ηερληθέο κεηαηξνπέο, φπσο ηελ αιιαγή ηνπ ηξφπνπ ζπκπίεζεο κηαο εηθφλαο απφ ηνλ έλα ηχπν ζηνλ άιιν, ή ηελ αιιαγή ηνπ αξηζκνχ ησλ bits πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη αλά pixel. Αιιά, εθηφο ηεο κεηαηξνπήο ησλ εηθφλσλ, ην Photoshop έρεη κηα κεγάιε γθάκα εξγαιείσλ πνπ καο βνεζάλε λα "δεκηνπξγήζνπκε" εηθφλεο. Σην web, ρξεηαδφκαζηε ζπρλά λα θηηάρλνπκε εηθνλίδηα, θνπκπηά, γξακκέο, κπάιεο ή θαιιηηερληθφ θείκελν. Τν Photoshop θάλεη φια ηα παξαπάλσ πνιχ εχθνια θαη δηαζθεδαζηηθά. Πξέπεη λα αλαθέξνπκε φηη ην Photoshop δελ είλαη έλα θιαζηθφ πξφγξακκα ζρεδίαζεο ή δσγξαθηθήο. Αληίζεηα, είλαη έλα πξφγξακκα ζρεδίαζεο πνπ απνζεθεχεη πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηηο εηθφλεο κε ηε κνξθή καζεκαηηθψλ εθθξάζεσλ(νλνκάδνληαη Vectors). Έηζη θάζε θνξά πνπ ην Photoshop ζρεδηάδεη κηα γξακκή, ε γξακκή απηή κεηαηξέπεηαη ζε κηθξέο ηειείεο πνπ νλνκάδνληαη pixels. Όηαλ είλαη αξθεηά κηθξέο, κε αλαθαησκέλα ρξψκαηα (anti-aliasing), απηέο νη ηειείεο κνηάδνπλ κε γξακκέο. Φπζηθά, φηαλ κεγαιψλνπλ ή κηθξαίλνπλ, ε νπηηθή ςεπδαίζζεζε αιινηψλεηαη θαη έρεη σο απνηέιεζκα λα θαίλνληαη θνκκαηηαζκέλεο γξακκέο. Μπάνθ Μπιάνκα 80

82 Μηα πνιχ ρξήζηκε ιεηηνπξγία πνπ παξέρεη ην Photoshop, είλαη ηα layers. Φαληαζηείηε ηα layers ζαλ δηαθνξεηηθά επίπεδα ην έλα πάλσ απφ ην άιιν ηα νπνία φια καδί δεκηνπξγνχλ κηα εηθφλα (γξαθηθά ή θσηνγξαθία). Τν Photoshop πέξα απφ ηηο εθπιεθηηθέο δπλαηφηεηεο πνπ έρεη ζηελ επεμεξγαζία εηθφλαο, κε ηα ρξφληα έρεη εμειηρζεί αξθεηά, πξνζθέξνληαο ζηνπο web designers έλα δπλαηφ εξγαιείν γηα ηελ ζρεδίαζε web sites. Σε απηφ βνεζάεη ην εξγαιείν slice tool, ην νπνίν πξνζηέζεθε ζην Photoshop ζηελ έθδνζε 4 θαη ε επηινγή save for web πνπ πξνζηέζεθε ζηελ έθδνζε 5.5. Τν slice tool δίλεη ηελ δπλαηφηεηα ζηνλ ρξήζηε λα «θφβεη» ηελ εηθφλα πνπ έρεη ζρεδηάζεη ζε επηκέξνπο ηκήκαηα θαη επηιέγνληαο ηελ εληνιή save for web λα απνζεθεχεη ην θάζε θνκκάηη (slice) ζαλ μερσξηζηφ αξρείν εηθφλαο. Δπηπιένλ ε επηινγή save for web δίλεη, εθηφο απφ ηελ δπλαηφηεηα πνπ έρεη λα «ζπάεη» ηελ εηθφλα ζε επηκέξνπο εηθφλεο, ηελ δπλαηφηεηα λα απνζεθεχνπκε ην θάζε θνκκάηη (slice) κε δηαθνξεηηθφ είδνο ζπκπίεζεο (Gif, Jpeg, Png θηι.), φπσο επίζεο θαη ηελ δπλαηφηεηα λα δεκηνπξγεί αξρεία html ηα νπνία είλαη θαη ην ηειηθφ πξντφλ (template) Υξήζε ηνπ Adobe Photoshop CS3 γηα ηελ ηζηνζειίδα Fun English Σηελ παξνχζα εξγαζία έρνπκε ρξεζηκνπνίεζε ηελ έθδνζε Adobe Photoshop CS3 γηα ηελ δεκηνπξγία ηνπ background θαη γηα ηελ επεμεξγαζία ησλ εηθφλσλ γηα ηελ εθαξκνγή Learn Animals πνπ είλαη έλα εθπαηδεπηηθφ παηρλίδη ζρεδηαζκέλν ζην Adobe Flash CS3. Δηθόλα 6.3 Σν template ηεο εθαξκνγήο Learn Animals Μπάνθ Μπιάνκα 81

83 Δπίζεο έρνπκε ρξεζηκνπνίεζε ην Photoshop γηα ηελ δεκηνπξγία ηνπ template γηα ηελ ηζηνζειίδα Fun English, επεμεξγαζία φισλ ησλ εηθφλσλ θαη γηα ηελ δεκηνπξγία icons πνπ έρνπκε ρξεζηκνπνηήζεη ζηελ ηζηνζειίδα. Δηθόλα 6.2 Σν template ηεο ηζηνζειίδαο Fun English Σα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ Adobe Photoshop CS3 Τν Photoshop CS3 παξέρεη λέα ραξαθηεξηζηηθά, ηα νπνία πεξηιακβάλνπλ απινπνηεκέλε δηαρείξηζε αξρείσλ κε ην Adobe Bridge, επαλαζηαηηθή Vanishing Point θαη ηξνπνπνίεζε ησλ curves, πνιιαπιά Layer Control, Smart Objects, Multiimage Raw, επεμεξγαζία εηθφλαο Warp, Advanced Noise Reduction, 32-bit High Dynamic Range Support, επζπγξάκκηζε θαη αλάκημε (blending) γηα πξνεγκέλε ζχλζεζε, επεμεξγαζία θαη ε εηζαγσγή νξηζκέλσλ 3D γξαθηθψλ αξρείσλ, νινθιεξσκέλα θίιηξα θαη έλα ζχλνιν κε θαηαζηξεπηηθψλ εξγαιείσλ, πνπ θαζηζηνχλ ηελ εθαξκνγή επέιηθηε θαη απνηειεζκαηηθή. Δπίζεο ην βειηησκέλν πεξηβάιινλ Μπάνθ Μπιάνκα 82

84 εξγαζίαο θαη ηα λέα εξγαιεία, εμαζθαιίδνπλ πεξηζζφηεξν δεκηνπξγηθφ ρξφλν θαη θαζηζηνχλ ηε ξνή εξγαζίαο γξεγνξφηεξε απφ πνηέ Πεξηβάιινλ εξγαζίαο ηνπ Adobe Photoshop CS3 Δηθόλα 6.3 Σν πεξηβάιινλ εξγαζίαο ηνπ Adobe Photoshop CS3 Τν πεξηβάιινλ εξγαζίαο ηνπ Adobe Flash CS3 απνηειείηε απφ δηαθνξεηηθά ηκήκαηα ηα νπνία είλαη ηα παξαθάησ: Menu Bar Σηελ πάλσ κεξηά νξηδφληηα έρνπκε ην menu φπσο ζε θάζε εθαξκνγή άιισζηε, ην νπνίν πεξηιακβάλεη : Δηθόλα 6.4 Σν Menu Bar ηνπ Adobe Photoshop CS3 Tools Bar Τν Tools Bar βξίζθεηαη ζηα αξηζηεξά θαη πεξηιακβάλεη ηα παξαθάησ εξγαιεία ηα νπνία καο δίλνπλ ηελ δπλαηφηεηα λα ζρεδηάζνπκε: Δηθόλα 6.5 Σν Tools Bar ηνπ Adobe Photoshop CS3 Μπάνθ Μπιάνκα 83

85 Αλάινγα κε ην εξγαιείν πνπ δηαιέγνπκε ζην Tools Bar έρνπκε άιιε κηα γξακκή θάησ απφ ην menu ζην νπνίν κπνξνχκε λα δνχκε ηηο δπλαηφηεηεο πνπ έρνπκε γηα ην ζπγθεθξηκέλν εξγαιείν. Δηθόλα 6.6 Ιδηόηεηεο ηνπ εξγαιείνπ Select ηνπ Adobe Photoshop CS3 Palette Well Σηελ δεμηά κεξηά ηεο νζφλεο εκθαλίδεηαη έλα παξάζπξν ην νπνίν νλνκάδεηαη Palette Well θαη απνηειείηαη απφ 3 επηκέξνπο ηκήκαηα. i. Σην Navigator κπνξνχκε λα παξαθνινπζνχκε ηελ πνξεία ηεο εξγαζίαο καο. ii. Σην Color, Swatchess θαη Styles κπνξνχκε λα θάλνπκε φηη ηξνπνπνηήζεηο επηζπκνχκε ζηα ρξψκαηα. iii. Καη ζην Layers βιέπνπκε απφ πφζα layers απνηειείηαη ε εηθφλα καο θαη επηιέγνληαο έλα απφ απηά κπνξνχκε λα θάλνπκε φηη αιιαγέο ζέινπκε κφλν ζε απηφ ην layer ρσξίο λα επεξεάδνπκε φια ηα ππφινηπα. Γίπια απφ ην Navigator έρνπκε θάπνηα επηπιέσλ εξγαιεία φπσο ην History, Actions θ.α. Δηθόλα 6.7 Σν Palette Well ηνπ Adobe Photoshop CS Flash Δηζαγωγή ζην Adobe Flash Τν Flash είλαη κηα πιαηθφξκα πνπ δεκηνπξγήζεθε πξηλ θάπνηα ρξφληα, θέξλνληαο επαλάζηαζε ζην ρψξν ηνπ Γηαδηθηχνπ. Δίλαη έλα θνξπθαίν πξφγξακκα δεκηνπξγίαο θαη επεμεξγαζίαο δηαλπζκαηηθψλ γξαθηθψλ θαη animation γηα ρξήζε ζην Internet θαη δεκηνπξγία πνιπκεζηθψλ εθαξκνγψλ πςεινχ επηπέδνπ. Με ην Flash, ε Μπάνθ Μπιάνκα 84

86 εηαηξεία Adobe ζπλδχαζε πνιιέο ηζρπξέο ηδέεο θαη ηερλνινγίεο ζ' έλα θαη κφλν πξφγξακκα, ην νπνίν δίλεη ζηνπο ρξήζηεο ηε δπλαηφηεηα λα δεκηνπξγήζνπλ νινθιεξσκέλεο παξνπζηάζεηο πνιπκέζσλ θαη λα ηηο δεκνζηεχζνπλ ζην Web. Τα αξρεία πνπ δεκηνπξγνχκε κε ην Flash απνθαινχληαη ηαηλίεο (movies) θαη έρνπλ ηελ επέθηαζε.fla, ελψ ηα εθηειέζηκα αξρεία ηνπ Flash, απηά δειαδή πνπ ζα εκθαληζζνχλ ελζσκαησκέλα ζε κηα ηζηνζειίδα ζην Internet ή ζα κπνξνχλ λα ηξέμνπλ ζαλ απηφλνκεο εθαξκνγέο, έρνπλ ηελ επέθηαζε.swf. Αλ θαη ην Flash έρεη ζρεδηαζηεί έηζη ψζηε λα βνεζά ηνπο αξράξηνπο λα δεκηνπξγνχλ απιά θηλνχκελα γξαθηθά, νπνηνζδήπνηε είλαη εμνηθεησκέλνο κε ηελ ηερλνινγία ησλ θηλνχκελσλ εηθφλσλ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη ηα εξγαιεία ηνπ Flash γηα λα δεκηνπξγήζεη ηδηαίηεξα πεξίπινθεο θηλνχκελεο εηθφλεο. Ζ γιψζζα ζελαξίσλ (scripting language) ηνπ Flash πνπ νλνκάδεηαη ActionScript είλαη ηφζν απιή ζηε ρξήζε ψζηε λα κπνξνχλ νη αξράξηνη λα πξνζζέηνπλ εχθνια απιά ρεηξηζηήξηα αιιειεπίδξαζεο, αιιά θαη ηφζν ηζρπξή ψζηε λα κπνξνχλ νη έκπεηξνη δεκηνπξγνί ζελαξίσλ λα δεκηνπξγνχλ αιιειεπηδξαζηηθά ζηνηρεία πςεινχ επηπέδνπ. Σε θάζε λέα γεληά ηνπ, ε Adobe πξνζζέηεη ζην Flash ραξαθηεξηζηηθά θαη ιεηηνπξγίεο πνπ επεθηείλνπλ ηηο δπλαηφηεηεο ηνπ σο κεραλήο δεκηνπξγίαο θηλνχκελσλ εηθφλσλ θαη αιιειεπηδξαζηηθψλ ζηνηρείσλ, δηαηεξψληαο φκσο ηα εχρξεζηα ζρεδηαζηηθά εξγαιεία θαη ηηο ιεηηνπξγίεο πνπ βνεζνχλ ην ρξήζηε ζηε δεκηνπξγία θηλνχκελσλ εηθφλσλ θαη ζελαξίσλ. Τν Flash ηθαλνπνηεί ηελ αλάγθε ησλ ζρεδηαζηψλ γηα πεξηζζφηεξα γξαθηθά θαη κεγαιχηεξν έιεγρν απηψλ ησλ γξαθηθψλ παξέρνληαο έλαλ ηξφπν γηα ηε κεηάδνζε δηαλπζκαηηθψλ εηθφλσλ (vector images) κέζσ ηνπ Ηζηνχ. Ζ ρξήζε δηαλπζκαηηθψλ εηθφλσλ, απφ ηε κηα δηαηεξεί κηθξφ ην κέγεζνο ησλ αξρείσλ, θαη απφ ηελ άιιε επηηξέπεη ηελ αιιαγή ηεο θιίκαθαο (scaling) ησλ εηθφλσλ ρσξίο απψιεηεο. Οη δπλαηφηεηεο δεκηνπξγίαο θηλνχκελσλ εηθφλσλ ηνπ Flash δελ πεξηνξίδνληαη κφλν ζε ραξαθηήξεο θηλνχκελσλ ζρεδίσλ. Οη θηλνχκελεο εηθφλεο ηνπ Flash πεξηιακβάλνπλ θαη ζηνηρεία πινήγεζεο φπσο θνπκπηά θαη κελνχ. Δμάιινπ, ην Flash δελ πεξηνξίδεη ζηε δεκηνπξγία θηλνχκελσλ εηθφλσλ απνθιεηζηηθά γηα ηνλ Ηζηφ. Γίλεηαη ε δπλαηφηεηα απφθηεζεο δηθαησκάησλ ρξήζεο ηεο εθαξκνγήο Flash Player ψζηε λα δηαλέκνληαη "ηαηλίεο" ηνπ Flash ζε CD. Μπάνθ Μπιάνκα 85

87 Σηελ παξνχζα εξγαζία έρνπκε ρξεζηκνπνίεζε ηελ έθδνζε Adobe Flash CS3 γηα ηελ δεκηνπξγία ηεο εθαξκνγήο Learn Animals ην νπνίν είλαη έλα εθπαηδεπηηθφ παηρλίδη. Σα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ Adobe Flash CS3 Τν Flash CS3 είλαη ε πξψηε έθδνζε ηνπ Flash πνπ θπθινθφξεζε κε ην φλνκα ηεο Adobe, κέρξη ηφηε νλνκαδφηαλ Macromedia Flash. Τν Flash CS3 έρεη πιήξε ππνζηήξημε γηα ActionScript 3.0, επηηξέπεη ζηηο εθαξκνγέο λα είλαη εμνινθιήξνπ ζε ActionScript, πξνζζέηεη θαιχηεξε ελζσκάησζε κε άιια πξντφληα ηεο Adobe φπσο ην Adobe Photoshop, θαη επίζεο παξέρεη θαιχηεξε ζπκπεξηθνξά θαη ζρεδίαζε Vectors, γίλεηαη πεξηζζφηεξν ζαλ ην Adobe Illustrator θαη ην Adobe Fireworks Πεξηβάιινλ εξγαζίαο ηνπ Adobe Flash CS3 Δηθόλα 6.8 Σν πεξηβάιινλ εξγαζίαο ηνπ Adobe Flash CS3 Τν πεξηβάιινλ εξγαζίαο ηνπ Adobe Flash CS3 απνηειείηε απφ δηαθνξεηηθά ηκήκαηα ηα νπνία είλαη ηα παξαθάησ: Menu Bar Σηελ πάλσ κεξηά νξηδφληηα έρνπκε ην menu φπσο ζε θάζε εθαξκνγή άιισζηε, ην νπνίν πεξηιακβάλεη : Μπάνθ Μπιάνκα 86

88 Δηθόλα 6.8 Σν Menu Bar ηνπ Adobe Flash CS3 Tools Bar Τν Tools Bar βξίζθεηαη ζηα αξηζηεξά θαη πεξηιακβάλεη ηα παξαθάησ εξγαιεία ηα νπνία καο δίλνπλ ηελ δπλαηφηεηα λα ζρεδηάζνπκε: Δηθόλα 6.9 Σν Tools Bar ηνπ Adobe Flash CS3 Stage Ζ ζθελή (stage) είλαη ην θνκκάηη φπνπ ζπλζέηνπκε ηελ ηαηλία. Δδψ ηνπνζεηνχκε ηα γξαθηθά, ηα θνπκπηά, ηα βίληεν θαη φηη άιιν ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ζηελ εθαξκνγή καο. Δηθόλα 6.10 Σν Stage ηνπ Adobe Flash CS3 Παξαηεξνχκε απφ ηελ εηθφλα φηη ε ζθελή πεξηιακβάλεηαη απφ έλα άζπξν ηεηξάγσλν ηκήκα ην νπνίν βξίζθεηαη κέζα ζε κία γθξη πεξηνρή. Ζ πεξηνρή πνπ δνπιεχνπκε ηελ ηαηλία καο είλαη ην άζπξν θνκκάηη θαη φηη ζέινπκε λα εκθαλίδεηαη πξέπεη λα ην ηνπνζεηνχκε κέζα ζε απηφ. Σεκαληηθή φκσο είλαη θαη ε γθξη πεξηνρή ζε πεξίπησζή πνπ ζέινπκε έλα γξαθηθφ λα μεθηλήζεη ην ξφιν ηνπ εθηφο ηεο άζπξεο πεξηνρήο Μπάνθ Μπιάνκα 87

89 Παιέηα properties Ζ παιέηα properties καο βνεζάεη λα αιιάδνπκε ηηο ηδηφηεηεο ηεο ζθελήο θαη ησλ αληηθεηκέλσλ πνπ ππάξρνπλ πάλσ ζηελ ζθελή. Τα κέξε ηεο παιέηαο properties αιιάδνπλ αλάινγα κε ηηο ηδηφηεηεο ηνπ ηξέρνληνο αληηθεηκέλνπ. Δηθόλα 6.11 Η παιέηα properties ηνπ Adobe Flash CS3 Timeline Πάλσ απφ ηελ ζθελή βξίζθεηαη ε γξακκή ηνπ ρξφλνπ (timeline) ζην νπνίν θαζνξίδνπκε ην ρξφλν πνπ ζα δηαξθέζεη ε εθαξκνγή, πφηε ζα εκθαλίδνληαη ηα γξαθηθά, κε πνηα ζεηξά θαη γηα πφζν ρξφλν. Δηθόλα 6.12 Σν Timeline ηνπ Adobe Flash CS3 Library Σηελ βηβιηνζήθε απνζεθεχνπκε φια ηα αξρεία πνιπκέζσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχκε ζε έλα αξρείν Flash. Όηαλ απνζεθεχζνπκε έλα αληηθείκελν ζηελ βηβιηνζήθε κπνξνχκε λα ηξνπνπνηήζνπκε ηα πεξηερφκελά ηνπ θαη επίζεο κπνξνχκε λα ηα ρξεζηκνπνηήζνπκε θαηά επαλάιεςε. Μπάνθ Μπιάνκα 88

90 Δηθόλα 6.13 Σν Library ηνπ Adobe Flash CS3 Παιέηα Actions Ζ γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ ηνπ Flash νλνκάδεηαη ActionScript κε ηελ νπνία κπνξνχκε λα δψζνπκε ζπκπεξηθνξέο ζηα αληηθείκελα θαη ζηελ ηαηλία καο. Ζ ActionScript 2.0 ηελ νπνία έρσ ρξεζηκνπνίεζε γηα ηελ παξνχζα εξγαζία είλαη αξθεηά εχθνιε ζηελ ρξήζε ηνπ αθνχ φιεο νη εληνιέο καο δίλνληαη ζηελ παιέηα Actions. Δηθόλα 6.14 Η παιέηα Actions ηνπ Adobe Flash CS3 Μπάνθ Μπιάνκα 89

91 Η εθαξκνγή Learn Animals Ζ εθαξκνγή πνπ έρνπκε ζρεδηάζεη ζην Flash γηα ηελ ηζηνζειίδα Fun English είλαη έλα εθπαηδεπηηθφ παηρλίδη ην νπνίν ζα βνεζάεη ηνπο ρξήζηεο ηελ εθκάζεζε ηεο αγγιηθήο γιψζζαο. Έρνπκε αλαθέξεη ζε πξνεγνχκελε ελφηεηα γηα ηελ ζρέζε κεηαμχ ησλ ειεθηξνληθψλ παηρληδηψλ θαη ηεο εθπαίδεπζεο. Γηα ηελ δεκηνπξγία ηεο εθαξκνγήο ρξεηάζηεθε λα αθνινπζήζνπκε κηα δηαδηθαζία ε νπνία πεξηγξάθεηαη παξαθάησ: ρεδίαζε Τν αξρηθφ βήκα γηα ηελ πινπνίεζε ηεο εθαξκνγήο είλαη ε ζρεδίαζή ηεο ζε έλα ραξηί καδί κε φια ηα ραξαθηεξηζηηθά πνπ ζα πεξηέρεη. Δδψ απνθαζίδνπκε πνηα ζα είλαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ παηρληδηνχ θαη ηη ξφιν-ζπκπεξηθνξά ζα έρεη ην θάζε αληηθείκελν. Οη θαλφλεο ηνπ παηρληδηνχ είλαη απινί: δίλεηαη ζηνλ ρξήζηε κηα θξάζε ε νπνία αθνξά θάπνην δψν θαη απφ θάησ εκθαλίδνληαη ηξείο πηζαλέο απαληήζεηο ζε εηθφλεο (ζε θάζε εηθφλα απεηθνλίδεηαη έλα δψν θαη ην φλνκά ηνπ). Ο ρξήζηεο πξέπεη λα θάλεη θιηθ ζηελ ζσζηή εηθφλα γηα λα πάξεη ηνπο βαζκνχο. Όηαλ ν ρξήζηεο δηαιέμεη θάπνηα εηθφλα ηφηε εκθαλίδεηαη αλ είλαη ζσζηφ ε ιάζνο θαη έλα θνπκπί γηα λα πξνρσξήζεη ζηελ επφκελε εξψηεζε. Αθνχ απαληήζεη ζηηο δέθα εξσηήζεηο, ην παηρλίδη ηειεηψλεη, εκθαλίδεηαη ην score πνπ έρεη θάλεη ν παίθηεο θαη ηελ δπλαηφηεηα λα παίμεη μαλά. πιινγή απαξαίηεηνπ πιηθνύ Τν δεχηεξν βήκα είλαη λα ζπγθεληξψζνπκε ην πιηθφ πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε ην νπνίν πεξηιακβάλεη εηθφλεο, ήρνπο, θνπκπηά θαη θάζε άιιε δηαθνξεηηθή πιεξνθνξία πνπ ρξεηαδφκαζηε. Αλ θαη ην Flash καο δίλεη ηελ δπλαηφηεηα λα δεκηνπξγήζνπκε γξαθηθά θαη θνπκπηά, γηα ηελ δεκηνπξγία ηνπο θαη ηξνπνπνίεζε ζε θάπνηεο εηθφλεο, έρσ ρξεζηκνπνηήζεη ην Adobe Photoshop CS3. Γηα ην παηρλίδη ρξεηάζηεθε λα δεκηνπξγήζσ ην Background image, λα ζπγθεληξψζσ εηθφλεο απφ δψα (θαξηνχλ) θαη λα ηηο επεμεξγαζηψ ψζηε λα ηαηξηάδνπλ κεηαμχ ηνπο, λα βξσ ηνπο ήρνπο θαη λα δεκηνπξγήζσ ηηο εξσηήζεηο πνπ ζα πεξηέρεη ην παηρλίδη. Σνπνζέηεζε ηωλ ζηνηρείωλ ζην library Απφ ηελ ζηηγκή πνπ έρνπκε ζπγθεληξψζεη ην πιηθφ πνπ ζα ρξεηαζηνχκε, ηα εηζάγνπκε ζηελ βηβιηνζήθε ηνπ Flash ψζηε λα κπνξέζνπκε ζηε ζπλέρεηα λα ηα Μπάνθ Μπιάνκα 90

92 ρξεζηκνπνηήζνπκε. Γηα λα ηα ηνπνζεηήζνπκε ζηελ βηβιηνζήθε απιά θάλνπκε drag and drop. Δηθόλα 6.15 Δηζαγωγή αληηθείκελωλ ζην library ηνπ Adobe Flash CS3 Τινπνίεζε ηαηλίαο Αθνχ έρνπκε φιν ην πιηθφ ζηελ βηβιηνζήθε κπνξνχκε λα αξρίζνπκε πιένλ λα πινπνηήζνπκε ηελ εθαξκνγή καο. Γηα λα ηξνπνπνηήζνπκε ην κέγεζνο ηεο ζθελήο πεγαίλνπκε ζην Properties θαη δηακνξθψλνπκε ην size ζε 800 Φ 550 Δηθόλα 6.16 Stage size Μεηνλνκάδνπκε ην πξψην Layer ζε Background θαη έρνληαο ηνλ θέξζνξα ζην πξψην frame θάλνπκε drag and drop ηελ εηθφλα ζην άζπξν ηκήκα ηεο ζθελήο. Σηελ ζπλέρεηα ηνπνζεηνχκε έλα keyfarme ζην frame 55 γηα λα νξίζνπκε ηελ ρξνληθή πεξίνδν πνπ ζα είλαη νξαηή ε εηθφλα. Μπάνθ Μπιάνκα 91

93 Δηθόλα 6.17 Background layer Δδψ αμίδεη λα αλαθέξoπκε φηη ηα Layers καο βνεζάλε λα νκαδνπνηήζνπκε θάπνηα ζπγθεθξηκέλα αληηθείκελα θαη λα δψζνπκε ζε απηά ζπγθεθξηκέλα ραξαθηεξηζηηθά ρσξίο λα επεξεάζνπκε ηα άιια. Γεκηνπξγνχκε έλα δεχηεξν layer θαη ην νλνκάδνπκε Sound. Έρνληαο επηιεγκέλν ην Sound layer εηζάγνπκε ζηελ ζθελή ην GameSoundtrack ην νπνίν ζα είλαη ν ήρνο πνπ ζα παίδεη θαζ φιε ηελ δηάξθεηα ηνπ παηρληδηνχ. Σην Properties αιιάδνπκε ην Sync: απφ Repeat ζε Loop ψζηε ν ήρνο λα επαλαιακβάλεηαη ζπλέρεηα. Δηθόλα 6.18 Sound layer Μπάνθ Μπιάνκα 92

94 Γεκηνπξγνχκε έλα θαηλνχξην layer to btnstartgame. Δηζάγνπκε ζην frame 1 έλα key frame επεηδή ζέινπκε λα είλαη νξαηφ κφλν ζην πξψην frame ηεο ηαηλίαο. Δηζάγνπκε ζηελ ζθελή ηελ εηθφλα Start Game. Κάλνπκε δεμί θιηθ πάλσ ζηελ εηθφλα θαη επηιέγνπκε ην Convert to Symbol Δηθόλα 6.19 Convert to Symbol Τν νλνκάδνπκε btnstartgame θαη δηαιέγνπκε ηελ επηινγή Button ψζηε λα δεκηνπξγήζνπκε έλα θνπκπί. Σε απηφ ην ζεκείν ζα δψζνπκε ηελ πξψηε καο εληνιή ζε ActionScript 2.0. Κάλνπκε δεμί θιηθ πάλσ ζην πξψην Frame ηνπ btnstartgame θαη επηιέγνπκε Actions. Σην παξάζπξν πνπ εκθαλίδεηαη πεγαίλνπκε αξηζηεξά ζηηο εληνιέο θαη επηιέγνπκε ηελ εληνιή Stop. Δηθόλα 6.20 Κώδηθαο Action Script ζην timeline Σε απηφ ην ζεκείν δίλνπκε εληνιή ζηελ εθαξκνγή φηη φηαλ πεξάζεη ν θέξζνξαο απφ απηφ ην frame ηφηε πξέπεη λα ζηακαηήζεη θαη λα κελ πξνρσξήζεη ζην επφκελν. Δρνληαο επηιέμεη ην θνπκπί btnstartgame παηάκε δεμί θιηθ θαη επηιέγνπκε μαλά ην Actions. Σε απηφ ην ζεκείν ζα αλνίμεη μαλα ε παιέηα Actions αιιά ε εληνιέο πνπ ζα δψζνπκε ζα αθνξνχλ κφλν ην θνπκπί. Μπάνθ Μπιάνκα 93

95 Δηθόλα 6.21 Κώδηθαο Action Script ζην θνπκπί Start Game Ζ εληνιή πνπ έρνπκε δψζεη είλαη φηη απφ ηελ ζηηγκή πνπ ν παίθηεο ζα παηήζεη ην θνπκπί ν θέξζνξαο ζα πάεη ζην frame 2 θαη ζα ζπλερίζεη λα παίδεη ε ηαηλία. Απφ ηελ ζηηγκή πνπ ν παίθηεο παηήζεη ην θνπκπί Start Game ε πξψηε εξψηεζε πξέπεη λα εκθαληζηεί θαη επίζεο πξέπεη λα δεκηνπξγήζνπκε κηα κεηαβιεηή ε νπνία ζα απνζεθεχεη ην score ηνπ παίθηε. Άξα δεκηνπξγνχκε έλα θαηλνχξην layer ην Score θαη εηζάγνπκε έλα keyframe ζην δεχηεξν frame. Γηαιέγνπκε απφ ην Tools Bar ην Text Tool (T) θαη γξάθνπκε Score, δίπια απφ ην Score μαλά δηαιέγνπκε γηα λα εκθαληζηεί ε έλδεημε φηη κπνξνχκε λα γξάςνπκε, πεγαίλνπκε ζηα properties θαη αιιάδνπκε ην θείκελν απφ Static Text se Dynamic Text θαη δεκηνπξγνχκε ηελ κεηαβιεηή score ζην Var, επίζεο ζην Properties αιιάδνπκε ηελ γξακκαηνζεηξά ζε Snap ITC θαη ην κέγεζνο ηεο γξακκαηνζεηξάο ζε 25. Δπίζεο αιιάδνπκε ην ρξψκα ζε πξάζηλν. Σηελ κεηαβιεηή score ζα απνζεθεχνπκε ηνπο βαζκνχο πνπ ζα θεξδίζεη ν παίθηεο θάζε θνξά πνπ ζα απαληάεη ζσζηά ζηελ εξψηεζε πνπ ηνπ δίλεηαη. Δηθόλα 6.22 Οη ηδηόηεηεο γηα ηελ κεηαβιεηή Score Μπάνθ Μπιάνκα 94

96 Δηθόλα 6.23 Score layer Σην δεχηεξν frame εηζάγνπκε ηνλ παξαθάησ θψδηθα ζην νπνίν δίλνπκε ηηκή 0 ζηελ κεηαβιεηή score. Δηθόλα 6.24 Αξρηθνπνίεζε ηεο κεηαβιεηήο score ζε ηηκή κεδέλ Σηελ ζπλέρεηα δεκηνπξγνχκε έλα θαηλνχξην layer ζην νπνίν ζα γξάςνπκε ηελ πξφηαζε. Γηαιέγνπκε μαλά ην Text Tool (T) θαη γξάθνπκε ζηελ γθξη πεξηνρή ηεο ζθελήο «1. Has the longest neck». Πιεθηξνινγψληαο Ctrl + B δηαιέγνπκε ην θάζε γξάκκα μερσξηζηά. Κάλνπκε δεμί θιηθ πάλσ ζηα γξάκκαηα θαη δηαιέγνπκε Distribute to Layers κε απηφ ηνλ ηξφπν δεκηνπξγνχκε γηα ην θάζε γξάκκα έλα μερσξηζηψ layer. Μπάνθ Μπιάνκα 95

97 Γηα θάζε ιέμε δηαιέγνπκε φια ηα γξάκκαηα, παηάκε δεμί θιηθ θαη δηαιέγνπκε Convert to Symbol ψζηε λα δεκηνπξγήζνπκε γηα θάζε ιέμε έλα αληηθείκελν movie clip. Δηθόλα 6.25 Convert to Symbol Απηφ ην θάλνπκε γηα φιεο ηηο ιέμεηο. Γηαγξάθνπκε φζα layers δελ καο ρξεηάδνληαη πηα, γηα παξάδεηγκα ην movie clip Has ππάξρεη πιένλ ζην Layer H ηα Layer a θαη s δελ καο ρξεηάδνληαη άιιν. Μεηνλνκάδνπκε ην layer H ζην Has ψζηε λα είλαη εχθνιν λα αλαγλσξίδνπκε ηη ππάξρεη ζην layer. Έρνληαο επηιέμεη φια ηα Layers κε ηηο ιέμεηο ηεο πξφηαζεο θαη ηνλ αξηζκφ 1, πεγαίλνπκε ζηα properties θαη δηαιέγνπκε ην Rotate CW, ζην frame 20 εηζάγνπκε KeyFrame ζε φια ηα layers θαη ηνπνζεηνχκε ηελ πξφηαζε ζηελ ζέζε πνπ ζέινπκε λα έρεη ζην ηέινο ηεο θίλεζεο. Δηθόλα 6.26 Οη ηδηόηεηεο γηα ην ζύκβνιν Has Σηελ ζπλέρεηα ζε θάζε Layer κε ηηο ιέμεηο παηάκε δεμί θιηθ θαη επηιέγνπκε Create Motion Tween ψζηε γηα θάζε ιέμε λα δεκηνπξγήζνπκε θίλεζε. Μέρξη απηφ ην ζεκείν έρνπκε θάλεη λα έξρνληαη νη ιέμεηο απφ ηα δεμηά ηνπ Background θαη λα πεξηζηξέθνληαη γχξσ απφ ηνλ εαπηφ ηνπο. Μπάνθ Μπιάνκα 96

98 Δηθόλα 6.27 Γεκηνπξγία πξώηεο εξώηεζεο Αθνχ έρνπκε δεκηνπξγήζεη ηελ εξψηεζε απφ ηελ ζηηγκή πνπ ζα θηάζεη ζηελ ηειηθή ζέζε πξέπεη λα εκθαλίδνληαη νη ηξεηο πηζαλέο απαληήζεηο. Οη απαληήζεηο ζα είλαη θνπκπηά θαη φηαλ παηήζνπκε θάπνην απφ απηφ ζα πξέπεη λα καο πάεη ζην ζσζηφ frame ζην νπνίν ζα έρνπκε βάιεη αλ είλαη ε απάληεζε ζσζηή ή ιάζνο. Δπίζεο φηαλ ε απάληεζε είλαη ζσζηή πξέπεη λα πξνζζέζνπκε ζην score 10 βαζκνχο. Γηα λα γίλνπλ απηά πξνζζέηνπκε ηξία θαηλνχξηα layers θαη ηα νλνκάδνπκε btnelephant, btngiraffe θαη btngoat. Όπσο θαηαιάβαηε ζην θάζε layer ζα έρνπκε ην θνπκπί κε κία πηζαλή απάληεζε. Γηα ην θάζε layer μερσξηζηά θάλνπκε ηα παξαθάησ βήκαηα: Σην frame 25 εηζάγνπκε έλα KeyFrame. Πξνζζέηνπκε ηελ εηθφλα ζηελ ζθελή, ζην ζεκείν φπνπ ζέινπκε λα εκθαληζηεί. Γεμί θιηθ ζηελ εηθφλα θαη επηιέγνπκε Convert to Symbol Δηθόλα 6.28 Convert to Symbol Μπάνθ Μπιάνκα 97

99 Δπηιέγνπκε ην button θαη ην νλνκάδνπκε btnelephant θαη ζηελ ζπλέρεηα OK. Απηή ηελ ζηηγκή ε εηθφλα έρεη κεηαηξαπεί ζε θνπκπί. Κάλνληαο δηπιφ θιηθ ζην θνπκπί εκθαλίδνληαη νη θαηαζηάζεηο πνπ κπνξνχκε λα πξνζζέζνπκε ζην θνπκπί. Δηθόλα 6.29 Δπεμεξγαζία ηνπ θνπκπηνύ btnelephant Ζ θαηάζηαζε up είλαη πσο θαίλεηαη ην θνπκπί ζηελ θπζηθή ηνπ θαηάζηαζε Ζ θαηάζηαζε over είλαη πσο θαίλεηαη ην θνπκπί φηαλ ην πνληίθη είλαη πάλσ απφ ην θνπκπί Ζ θαηάζηαζε down είλαη πσο θαίλεηαη ην θνπκπί φηαλ θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί Ζ θαηάζηαζε hit είλαη ε ελεξγεί πεξηνρή ηνπ θνπκπηνχ. Κάλνπκε Copy-Paste ηα frames ζε φιεο ηηο θαηαζηάζεηο ψζηε λα είλαη ην ίδην. Έρνληαο επηιέμεη ηελ θαηάζηαζε down πεγαίλνπκε ζηα Properties θαη επηιέγνπκε ζην Sound ηνλ ήρν Wrong. Γειαδή φηαλ ν παίθηεο παηήζεη ηελ εηθφλα Elephant λα αθνπζηεί ν ήρνο πνπ έρνπκε δηαιέμεη γηα ην ιάζνο. Πεγαίλνπκε μαλά ζην scene 1 θαη πξνζζέηνπκε ηνλ παξαθάησ θψδηθα ζην θνπκπί ψζηε απφ ηελ ζηηγκή πνπ θάλεη θιηθ ν παίθηεο λα ηνλ κεηαθέξεη ζην frame 51 φπνπ ζα δείρλεη φηη ε απάληεζε απηή ήηαλ ιάζνο. Μπάνθ Μπιάνκα 98

100 Δηθόλα 6.30 Κώδηθαο Action Script ζην θνπκπί btnelephant Δηζάγνπκε ζην frame 50 έλα KeyFrame. Γηαιέγνπκε μαλά ην frame 25 θαη πεγαίλνπκε ζην Properties. Γηαιέγνπκε ζην color Alpha 20% Δηθόλα 6.31 Ιδηόηεηεο ηνπ θνπκπηνύ btnelephant Τέινο ζην layer btnelephant πξνζζέηνπκε Motion Tween. Απηφ πνπ έρνπκε δεκηνπξγήζεη κέρξη ηψξα είλαη λα εκθαλίδεηαη ε νξαηφηεηα ηνπ θνπκπηνχ ζηγά ζηγά. Δηθόλα 6.32 Δκθάληζε ηεο πξώηεο πηζαλήο απάληεζεο Μπάνθ Μπιάνκα 99

101 Με ην ίδην ηξφπν θηηάρλνπκε ηα leyers γηα ηα επφκελα δχν θνπκπηά. Σην ζσζηφ θνπκπί πξνζζέηνπκε επηπιέσλ θψδηθα γηα λα πξνζζέζνπκε ηνπο βαζκνχο ζηελ κεηαβιεηή score. Δηθόλα 6.33 Ο θώδηθαο γηα ην θνπκπί κε ηελ ζωζηή απάληεζε Σην frame 51 δεκηνπξγνχκε ηελ παξαθάησ εηθφλα ε νπνία ζα εκθαλίδεηαη φηαλ ν παίθηεο παηήζεη ηελ εηθφλα κε ηελ απάληεζε Elephant. Δηθόλα 6.34 Γεκηνπξγία εηθόλαο γηα ηελ απάληεζε Elephant Μπάνθ Μπιάνκα 100

102 Δηζάγνπκε ην θνπκπί > ην νπνίν είλαη ην next, ψζηε ν παίθηεο λα πξνρσξήζεη ζηελ επφκελε εξψηεζε. Σην θνπκπί next πξνζζέηνπκε ην παξαθάησ θψδηθα; Δηθόλα 6.35 Κώδηθαο Action Script γηα ην θνπκπί Next Γεκηνπξγνχκε άιιεο δχν εηθφλεο κε ηνλ ίδην ηξφπν γηα ηηο άιιεο δχν απαληήζεηο. Δηθόλα 6.36 Η πξώηε θελή (Scene 1) Γεκηνπξγνχκε 10 ζθελέο κε ηνλ ίδην ηξφπν, ψζηε ζε θάζε ζθελή λα ππάξρεη κηα εξψηεζε κε ηηο πηζαλέο απαληήζεηο. Ζ ηειεπηαία ζθελή πνπ ζα δεκηνπξγήζνπκε ζα είλαη ην ηειηθφ ζηάδην ηνπ παηρληδηνχ. Θα εκθαλίδεη έλα κήλπκα φηη ην παηρλίδη έρεη ηειεηψζεη θαη απφ θάησ ηνπο βαζκνχο πνπ έρεη θεξδίζεη ν παίθηεο. Δπίζεο ζηελ Μπάνθ Μπιάνκα 101

103 ζθελή απηή ζα πξνζζέζνπκε έλα θνπκπί φπνπ ζα δίλεη ηελ δπλαηφηεηα ζηνλ παίθηε λα παίμεη μαλά ην ίδην παηρλίδη. Δηθόλα 6.37 Η ηειεπηαία θελή (Scene 11) ην αξρείν.swf. Παηάκε Ctrl + Enter γηα λα θάλνπκε export movie θαη γηα λα δεκηνπξγήζνπκε Δηθόλα 6.38 Η εθαξκνγή Learn Animals.swf αξρείν Σε απηφ ην ζεκείν έρνπκε πινπνηήζεη ηελ εθαξκνγή Learn Animals θαη κπνξνχκε λα ην εηζάγνπκε κε html θψδηθα ζηελ ηζηνζειίδα Fun English. Μπάνθ Μπιάνκα 102

104 6.5. Internet Information Services (IIS) O ΗΗS είλαη έλαο επέιηθηνο, αζθαιήο θαη εχθνια δηαρεηξίζηκνο εμππεξεηεηήο ηζηνχ (Web Server) πνπ αλαπηχρζεθε απφ ηε Microsoft γηα ηε θηινμελία δηαδηθηπαθψλ εθαξκνγψλ. Παξφιν πνπ ν ΗΗS παξέρεη θπξίσο θηινμελία ζε εθαξκνγέο πνπ έρνπλ αλαπηπρζεί κε.net ηερλνινγία, κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί θαη απφ εθαξκνγέο πνπ έρνπλ αλαπηπρζεί ζε PHP, JSP ή Perl. Τα πξσηφθνιια πνπ ππνζηεξίδνληαη απφ ηνλ ΗΗS7 είλαη ηα εμήο: FTP, FTPS, SMTP, NNTP, θαη HTTP/HTTPS ASP.NET ASP.NET είλαη ε επφκελε γεληά ASP, αιιά δελ είλαη κηα αλαβαζκηζκέλε έθδνζε ηνπ ASP. ASP.NET είλαη κηα εληειψο λέα ηερλνινγία γηα server-side scripting ε νπνία γξάθηεθε απφ ην κεδέλ θαη δελ είλαη ζπκβαηή κε ηελ θιαζζηθή ASP Η πιαηθόξκα.νδσ Ζ πιαηθφξκα ASP.NET (Active Server Pages) είλαη κηα πιαηθφξκα αλάπηπμεο ινγηζκηθνχ πνπ πεξηιακβάλεη πνιιέο δπλαηφηεηεο αλάπηπμεο δπλακηθψλ εθαξκνγψλ δηθηχνπ θαη παξάιιεια κεγάιε επθνιία ζηε ζχλδεζε κε δηάθνξεο βάζεηο δεδνκέλσλ. Απνηειεί κέξνο ηεο Microsoft.ΝΔΤ Framework θαη είλαη έλα ηζρπξφ εξγαιείν γηα ηε γξήγνξε αλάπηπμε δπλακηθψλ θαη δηαδξαζηηθψλ ηζηνζειίδσλ. Δπίζεο έρεη ην ηδηαίηεξν ραξαθηεξηζηηθφ φηη ν θψδηθάο ηεο πξψηα κεηαγισηηίδεηαη ζηνλ web server θαη ην απνηέιεζκά ηνπο, ην νπνίν είλαη ζαλ έλα θαλνληθφ Html αξρείν, εκθαλίδεηαη ζηνλ browser ηνπ ρξήζηε. Με απηφ ηνλ ηξφπν ν ρξήζηεο δελ είλαη ζε ζέζε λα δεη ηνλ αξρηθφ θψδηθα. Ση Δίλαη έλα Αξρείν ASP.NET Έλα αξρείν ASP.NET είλαη αθξηβψο ην ίδην φπσο έλα αξρείν HTML. Έλα αξρείν ASP.NET κπνξεί λα πεξηέρεη HTML, XML θαη scripts. Τα scripts ζ έλα αξρείν ASP.NET εθηεινχληαη ζηνλ server. Έλα αξρείν ASP έρεη ηελ επέθηαζε.aspx. Μπάνθ Μπιάνκα 103

105 Πώο Γνπιεύεη έλα Αξρείν ASP Όηαλ έλαο browser δεηάεη έλα αξρείν HTML, ν server επηζηξέθεη ην αξρείν. Όηαλ έλαο browser δεηάεη έλα αξρείν ASP.NET, ν IIS θαιεί ηελ ASP.NET engine ζην server. Ζ ASP.NET engine δηαβάδεη ην αξρείν ASP, γξακκή πξνο γξακκε, θαη εθηειεί ηα scripts πνπ πεξηέρεη. Τέινο, ην αξρείν ASP.ΝΔΤ επηζηξέθεηαη ζηνλ browser ζαλ έλα απιφ αξρείν HTML. Ση Μπνξεί λα Κάλεη ε ASP.ΝΔΣ γηα καο Να ηξνπνπνηήζεη δπλακηθά ην πεξηερφκελν κηαο ηζηνζειίδαο. Να απαληά ζε εξσηήζεηο ρξήζηε ή ζε δεδνκέλα πνπ ππνβάιινληαη απφ θφξκεο HTML. Να έρεη πξφζβαζε ζε δεδνκέλα ή ζε βάζεηο δεδνκέλσλ θαη λα επηζηξέθεη ηα απνηειέζκαηα ζ έλαλ browser. Να πξνζαξκφδεη κηα ηζηνζειίδα ψζηε λα ηελ θάλεη πην ρξήζηκε ζηνπο ρξήζηεο. Τα πιενλεθηήκαηα απφ ηελ ρξήζε ηεο ASP.NET αληί γηα ηελ CGI θαη ηελ Perl είλαη ε απιφηεηα θαη ε ηαρχηεηα. Παξέρεη αζθάιεηα εθφζνλ ν ASP θψδηθάο καο δελ κπνξεί λα εηδσζεί απφ ηνλ browser. Δθφζνλ ηα αξρεία ASP επηζηξέθνληαη ζαλ απιή HTML, κπνξνχλ λα εηδσζνχλ απφ νπνηνλδήπνηε browser. Ο έμππλνο ASP πξνγξακκαηηζκφο κπνξεί λα ειαρηζηνπνηήζεη ηελ θπθινθνξία ζην δίθηπν (network traffic). Γιώζζεο πξνγξακκαηηζκνύ ηεο ASP.NET ASP.NET δελ πεξηνξίδεηαη ζηηο γιψζζεο script, καο επηηξέπεη λα θάλνπκε ρξήζε ηεο.net γιψζζεο, φπσο ε C #, JavaScript, VB, θιπ. Δπηηξέπεη ζηνπο πξνγξακκαηηζηέο λα δεκηνπξγήζνπλ εθαξκνγέο πνιχ ζπλαξπαζηηθέο κε ηε ρξήζε ηνπ Visual Studio, ην εξγαιείν αλάπηπμεο πνπ πξνβιέπεηαη απφ ηε Microsoft. Μπάνθ Μπιάνκα 104

106 Σν Microsoft.NET Framework To.NET Framework είλαη ε ππνδνκή γηα ηελ πιαηθφξκα Microsoft.NET Τν.NET Framework είλαη ην πεξηβάιινλ γηα ηελ νηθνδφκεζε, ηελ αλάπηπμε θαη ιεηηνπξγία ησλ εθαξκνγψλ Web θαη Web Services. Ζ πξψηε ηερλνινγία ASP (Active Server Pages) ηεο Microsoft, ήηαλ κηα ηζρπξή θαη επέιηθηε γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ. Αιιά ήηαλ πάξα πνιχ θψδηθαο πξνζαλαηνιηζκνχ. Γελ ήηαλ κηα εθαξκνγή framework θαη δελ εκπίπηεη έλα εξγαιείν αλάπηπμεο ησλ επηρεηξήζεσλ. Έηζη αλαπηχρζεθε ην Microsoft.NET Framework γηα λα ιχζε απηφ ην πξφβιεκα. Πιενλεθηήκαηα ηεο.net Frameworks: Δπθνιφηεξε θαη ηαρχηεξν πξνγξακκαηηζκφ Ληγφηεξν θψδηθα Πινπζηφηεξνο ηεξαξρηθφο έιεγρνο κε events Μεγαιχηεξε βηβιηνζήθε θιάζεσλ Καιχηεξε ππνζηήξημε γηα εξγαιεία αλάπηπμεο Τν.NET Framework απνηειείηε απφ ηξία ηκήκαηα: 1. Γιώζζεο πξνγξακκαηηζκνύ C# (πξνθέξεηαη "see sharp") Visual Basic (VB.NET) Visual J# (πξνθέξεηαη 'jay-sharp') 2. Σερλνινγίεο ηνπ server θαη ηνπ client: ASP.NET (Active Server Pages) Windows Forms (Windows desktop solutions) Compact Framework (PDA / Mobile solutions) 3. Πεξηβάιινλ αλάπηπμεο: Visual Studio.NET (VS.NET) Visual Web Developer Μπάνθ Μπιάνκα 105

107 6.7. Microsoft Visual Studio 2008 Τν Visual Studio είλαη έλα νινθιεξσκέλν πεξηβάιινλ αλάπηπμεο (Integrated Development Environment - IDE), εχθνιν ζηελ ρξήζε θαη εχθνιν ζηελ κάζεζε, πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ αλάπηπμε θνλζφιαο θαη αλάπηπμε γξαθηθψλ δηεπαθψλ ρξήζηε καδί κε ηηο Windows Forms εθαξκνγέο, ηζηνζειίδεο (Web Sites), δηαδηθηπαθέο εθαξκνγέο (Web Applications), θαζψο θαη δηαδηθηπαθψλ ππεξεζηψλ (Web Services) ρξεζηκνπνηψληαο εγγελή θψδηθα καδί κε δηαρεηξηδφκελν θψδηθα γηα φιεο ηηο πιαηθφξκεο νη νπνίεο ππνζηεξίδνληαη απφ Microsoft Windows, Windows Mobile, Windows CE,.NET Framework,.NET Compact Framework θαη Microsoft Silverlight. Τν Visual Studio εηζάγεη κηα λέα δηαδηθαζία αλάπηπμεο πξνγξακκάησλ, ηνλ παξαζηαηηθφ πξνγξακκαηηζκφ, πνπ αιιάδεη ηνλ ηξφπν εγγξαθήο θαη εθηέιεζεο ησλ πξνγξακκάησλ, νδεγψληαο ζε αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο. Μαο δίλεη ηελ δπλαηφηεηα ζηελ νπηηθή ζρεδίαζε ησλ ηζηνζειίδσλ κέζα απφ ηελ ρξήζε ηνπ toolbox, property window, login controls, webpart controls, navigation controls, document outline, master page, θαη table designer. Υπάξρεη έλα ζχλνιν απφ controls dialogs θαη νδεγνχο (wizards) ψζηε λα καο βνεζήζνπλ ζηελ επηθνηλσλία κε κηα ζπγθεθξηκέλε βάζε δεδνκέλσλ ή ελφο αξρείνπ πξνέιεπζεο δεδνκέλσλ (data source). Όηαλ αληηκεησπίδνπκε θάπνην πξφβιεκα κε ηελ εθαξκνγή αζθαιψο θάλνπκε debug (εληνπηζκφο ζθαικάησλ) γηα λα βξνχκε ην πξφβιεκα θαη λα ην δηνξζψζνπκε. Τν Visual Studio πεξηέρεη πξνρσξεκέλα εξγαιεία γηα ηε δηφξζσζε ιαζψλ, γηα ηε ηεθκεξίσζε θαη εγγξαθή θψδηθα, γηα ηελ αλάπηπμε δηεπαθψλ ρξήζηε, γηα ηε ζρεδίαζε θιάζεσλ θαζψο θαη γηα ηε ζρεδίαζε ηνπ ζρήκαηνο κίαο βάζεο δεδνκέλσλ (database schema). Δπίζεο ππνζηεξίδεη πνιιά plug-ins πνπ πξνζθέξνπλ πξνεγκέλεο ιεηηνπξγίεο φπσο unit testing θαη refactoring. Δπίζεο απηή ε λέα έθδνζε επηηξέπεη δηαζθεδαζηηθέο ιεηηνπξγίεο πνπ ζπλζέηνπλ ηηο ηειεπηαίεο ηερλνινγίεο ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ AJAX, CSS, LINQ θαη IntelliSense JavaScript. Οη ελζσκαησκέλεο γιψζζεο πξνγξακκαηηζκνχ ηνπ Visual Studio είλαη νη Visual C++, Visual C#, J# θαη Visual Basic. Φξεζηκνπνηνχλ φιεο ην ίδην αλεπηπγκέλν πξνγξακκαηηζηηθφ πεξηβάιινλ ( integrated development environment IDE), ην νπνίν δίλεη ηελ δπλαηφηεηα λα γίλεηε ρξήζε εξγαιείσλ θαη εξγαζηψλ πνπ αιιειεπηδξνχλ, ζηελ δεκηνπξγία πνιπγισζζηθψλ (mix-language) εθαξκνγψλ. Μπάνθ Μπιάνκα 106

108 Δπηπιένλ απηέο νη γιψζζεο θάλνπλ ρξήζε ηεο ιεηηνπξγηθφηεηαο ηνπ.net Framework, ην νπνίν πξνσζεί πξφζβαζε ζε ηερλνινγίεο πνπ είλαη ρξήζηκεο ζηελ αλάπηπμε ASP Web εθαξκνγέο θαη XML Web ππεξεζίεο. Δπίζεο, παξέρεηαη ππνζηήξημε θαη γηα άιιεο γιψζζεο φπσο ηηο F#, Python, Ruby νη νπνίεο εγθαζίζηαληαη μερσξηζηά κέζσ ησλ language services SQL Server 2008 Ο SQL Server είλαη έλα ζχζηεκα δηαρείξηζεο βάζεσλ δεδνκέλσλ (Database Management System) πνπ έρεη αλαπηπρζεί θαη πξνσζείηαη απφ ηε Microsoft. Ψο ζχζηεκα δηαρείξηζεο βάζεο δεδνκέλσλ ππνζηεξίδεη ηα εμήο ραξαθηεξηζηηθά: Πεξηγξαθή δεδνκέλσλ, αλεμαξηεζία δεδνκέλσλ θαη ιεηηνπξγηψλ, απνδνηηθφηεξε δηαρείξηζε δεδνκέλσλ, πξνζηαζία δεδνκέλσλ θαη δηθαηψκαηα ρξεζηψλ, κεραληζκνχο ηαπηφρξνλεο πξνζπέιαζεο, θαη επεθηαζηκφηεηα. Ζ ζρεζηαθή γιψζζα πνπ ρξεζηκνπνηεί ν SQL Server γηα ηελ επηθνηλσλία ησλ εθαξκνγψλ κε ην DBMS νλνκάδεηαη Transact SQL (T SQL). Δίλαη κηα δηάιεθηνο ηεο πην ζεκαληηθήο γιψζζαο βάζεσλ δεδνκέλσλ πνπ ππάξρεη ζήκεξα, ηεο Γνκεκέλεο Γιψζζαο Δξσηεκάησλ SQL (Structured Query Language). Ο SQL Server πεξηιακβάλεη επίζεο κηα ζεηξά πξφζζεησλ ππεξεζηψλ νη νπνίεο, αλ θαη δελ είλαη απαξαίηεηεο γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπ ζπζηήκαηνο βάζεο δεδνκέλσλ, παξέρνπλ ππεξεζίεο πξνζηηζέκελεο αμίαο πάλσ απφ ην θεληξηθφ ζχζηεκα δηαρείξηζεο βάζεο δεδνκέλσλ. Οη ππεξεζίεο απηέο ιεηηνπξγνχλ είηε σο κέξνο θάπνηνπ ζηνηρείνπ (component) ηνπ SQL Server, είηε απηφλνκα σο ππεξεζία ησλ Windows ε νπνία ρξεζηκνπνηεί ην δηθφ ηεο API γηα λα αιιειεπηδξά κε απηέο. Οη ππεξεζίεο απηέο είλαη νη εμήο: Service Broker Παξέρεη κηα αμηφπηζηε πιαηθφξκα αληαιιαγήο δεδνκέλσλ γηα SQL Server εθαξκνγέο. Γηα ηηο cross instance εθαξκνγέο ρξεζηκνπνηεί ην πξσηφθνιιν TCP/IP ψζηε λα κπνξέζνπλ ηα δηαθνξεηηθά ζηνηρεία (components) λα ζπγρξνληζηνχλ κεηαμχ ηνπο. κέζσ ηεο αληαιιαγήο κελπκάησλ. Replication Services Φξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ αληηγξαθή θαη ηνλ ζπγρξνληζκφ αληηθεηκέλσλ ηεο βάζεο δεδνκέλσλ, είηε εμ νινθιήξνπ είηε σο ππνζχλνιν ησλ ππαξρφλησλ αληηθεηκέλσλ. Μπάνθ Μπιάνκα 107

109 Analysis Services Πξνζθέξεη ηελ online επεμεξγαζία δεδνκέλσλ θαη ππνζηεξίδεη ηε ιεηηνπξγία εμφξπμεο δεδνκέλσλ (data mining) γηα business intelligence εθαξκνγέο. Reporting Services Δπηβιέπεη, κέζσ κηαο δηαδηθηπαθήο δηεπαθήο (web interface), δεδνκέλα πνπ έρνπλ ζπγθεληξσζεί απφ κία SQL Server βάζε δεδνκέλσλ. Integration Services Φξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ ελζσκάησζε δεδνκέλσλ πνπ πξνέξρνληαη απφ δεδνκέλα δηαθνξεηηθψλ πξνειεχζεσλ. Full Text Search Service Πξνζθέξεη εμεηδηθεπκέλε αλαδήηεζε θεηκέλνπ πνπ είλαη απνζεθεπκέλν ζε κηα SQL Server βάζε δεδνκέλσλ. Μπάνθ Μπιάνκα 108

110 7. Τινπνίεζε ηνπ ζπζηήκαηνο 7.1. Τινπνίεζε βάζεο δεδνκέλωλ Σε απηή ηελ ελφηεηα παξαηίζεληαη ηα βαζηθά βήκαηα γηα ηε δεκηνπξγία κίαο δπλακηθήο ηζηνζειίδαο, ε νπνία απεπζχλεηαη ζε ηέζζεξηο δηαθνξεηηθνχο ρξήζηεο. Ο admin είλαη ν ρξήζηεο πνπ δηαρεηξίδεηαη φινπο ηνπο ρξήζηεο ηνπ ζπζηήκαηνο, ππάξρνπλ νη δηαρεηξηζηέο πιηθνχ (teachers), νη νπνίνη είλαη ππεχζπλνη γηα ηα δεδνκέλα πνπ ζα αλεβάδνπλ ζηελ ηζηνζειίδα, θαη επίζεο νη απινί θαη νη εγγεγξακκέλνη ρξήζηεο. Έρνπκε θάλεη αλαθνξά ζε πξνεγνχκελν θεθάιαην γηα ηηο δπλαηφηεηεο θαη ηηο ιεηηνπξγίεο πνπ έρνπλ. Απφ ηελ αλάιπζε πνπ έρνπκε θάλεη ζηνλ ζρεδηαζκφ ηεο ηζηνζειίδαο, παξαηεξνχκε φηη ρξεηαδφκαζηε κηα βάζε δεδνκέλσλ γηα ηελ πινπνίεζε ηεο ηζηνζειίδαο. Με ηελ ρξεζηκνπνίεζε ηεο βάζεηο δεδνκέλσλ πεηπραίλνπκε εχθνιε δηαρείξηζε θαη παξνπζίαζε ησλ πεξηερνκέλσλ κηαο δπλακηθήο ηζηνζειίδαο. Όια ηα πεξηερφκελα ηεο ηζηνζειίδαο Fun English είλαη απνζεθεπκέλα ζε κηα βάζε δεδνκέλσλ ηελ νπνία ηελ δεκηνπξγήζακε κε ηελ βνήζεηα ηνπ SQL Server 2008, γηα ηνλ νπνίν έρνπκε θάλεη αλαθνξά ζε πξνεγνχκελε ελφηεηα. Οη πίλαθεο πνπ ρξεηαδφκαζηε γηα ηελ ηζηνζειίδα είλαη παξαθάησ: Πίλαθαο Users Πεδία: ID, FirstName, LastName, Username, Password, , Registered, Teacher Δηθόλα 7.1 Πίλαθαο Users Μπάνθ Μπιάνκα 109

111 Ο πίλαθαο Users πεξηέρεη ηα δεδνκέλα γηα ηνπο ρξήζηεο πνπ είλαη κέιε ηεο ηζηνζειίδαο φπσο επίζεο θαη γηα ηνπο θαζεγεηέο. Τν πξσηεχνλ θιεηδί είλαη ην πεδίν ID, ζην Data Type δειψλνπκε ηνλ ηχπν ηεο θάζε κεηαβιεηήο ελψ ζην Allows Null δειψλνπκε αλ ην πεδίν απηφ επηηξέπεη λα είλαη θελφ. Σηνλ πίλαθα Users εθηφο απφ ην πξσηεχνλ θιεηδί ππάξρεη άιιν έλα θιεηδί (Index Key)ζην πεδίν Username. Τν θιεηδί απηφ καο βνεζάεη ζηελ γξεγνξφηεξε αλαδήηεζε θαη επίζεο ην πεδίν απηφ δελ επηηξέπεη δχν εγγξαθέο κε ην ίδην φλνκα. Πίλαθαο Welcome Πεδία: ID, WelcomeText Δηθόλα 7.2 Πίλαθαο Welcome Ο πίλαθαο Welcome απνζεθεχεη ην θείκελν πνπ εκθαλίδεηαη ζηελ αξρηθή ζειίδα ηεο ηζηνζειίδαο. Τν πεδίν ID είλαη πξσηεχνλ θιεηδί. Πίλαθαο Lessons Πεδία: ID, Chapter, Description, Story_Title, Story_Text, Dictionary, Grammar, Syntax Δηθόλα 7.3 Πίλαθαο Lessons Μπάνθ Μπιάνκα 110

112 Ο πίλαθαο Lessons απνζεθεχεη δεδνκέλα γηα ηα καζήκαηα. Τν κάζεκα είλαη ρσξηζκέλν ζε 4 δηαθνξεηηθέο ελφηεηεο πνπ πεξηιακβάλνπλ κία ηζηνξία, ην ιεμηιφγηφ ηεο, γξακκαηηθή θαη ζπληαθηηθφ. Τα επηπξφζζεηα πεδία βνεζάλε ζηελ εκθάληζή ηνπ ζηελ ηζηνζειίδα. Τν πξσηεχνλ θιεηδί είλαη ην πεδίν ID. Πίλαθαο Quiz Πεδία: ID, Title, Information Δηθόλα 7.4 Πίλαθαο Quiz Ο πίλαθαο Quiz απνζεθεχεη ηα δεδνκέλα γηα ηα ηεζη, φπσο ην φλνκα θαη κηα πεξηγξαθή πνπ κπνξνχκε λα δψζνπκε ζην ηεζη. Οη εξσηήζεηο ηνπ ηεζη απνζεθεχνληαη ζε έλα μερσξηζηφ πίλαθα. Τν πεδίν ID είλαη ην πξσηεχνλ θιεηδί. Πίλαθαο Questions Πεδία: ID, Question, AnswerA, AnswerB, AnswerC, AnswerD, CorrectAnswer, QuizID Δηθόλα 7.5 Πίλαθαο Questions Ο πίλαθαο Questions απνζεθεχεη ηηο εξσηήζεηο ησλ ηεζη, νη νπνίεο είλαη ζηελ κνξθή multiple choice. Κάζε εξψηεζε έρεη ηέζζεξηο πηζαλέο απαληήζεηο θαη κφλν κία ζσζηή εξψηεζε. Τν πεδίν ID είλαη ην πξσηεχνλ θιεηδί ελψ ην πεδίν QuizID είλαη Μπάνθ Μπιάνκα 111

113 μέλν θιεηδί ην νπνίν ζπλδέεηαη κε ηνλ πίλαθα Quiz. Γειαδή θάζε εξψηεζε αλήθεη ζε έλα ηεζη, έλα ηεζη φκσο πεξηέρεη πνιιέο εξσηήζεηο. Πίλαθαο TestHistory Πεδία: ID, UserID, QuizID, Score, Date Δηθόλα 7.6 Πίλαθαο TestHistory Ο πίλαθαο TestHistory απνζεθεχεη δεδνκέλα φηαλ έλαο ρξήζηεο ν νπνίνο είλαη κέινο ηεο ηζηνζειίδαο απνζεθεχζεη ηα ηεζη πνπ θάλεη. Σηνλ πίλαθα απνζεθεχεηαη ην φλνκα ηνπ ρξήζηε, πνίν ηεζη απνζεθεχεη, ηελ βαζκνινγία πνπ πήξε απφ ην ηεζη θαη ηελ εκεξνκελία πνπ έθαλε ην ηεζη. Σηελ εκεξνκελία έρνπκε βάιεη κηα Default ηηκή ή νπνία είλαη ε ζπλάξηεζε getdate() θαη απνζεθεχεη ηελ εκεξνκελία πνπ απνζεθεχεηαη ην ηεζη. Τν πεδίν ID είλαη ην πξσηεχνλ θιεηδί, ην πεδίν UserID είλαη μέλν θιεηδί θαη απνζεθεχεη ην ID ηνπ ρξήζηε, ην πεδίν QuizID είλαη μέλν θιεηδί θαη απνζεθεχεη ην ID ηνπ ηεζη. Πίλαθαο News Πεδία: ID, Title, News, Date, Valid Δηθόλα 7.7 Πίλαθαο News Μπάνθ Μπιάνκα 112

114 Ο πίλαθαο News απνζεθεχεη ηηο αλαθνηλψζεηο ηεο ηζηνζειίδαο. Δθηφο απφ ηνλ ηίηιν θαη ην πεξηερφκελν ηεο αλαθνίλσζεο, ζηνλ πίλαθα απνζεθεχνπκε ηελ εκεξνκελία πνπ ν δηαρεηξηζηήο πεξηερνκέλνπ απνζεθεχζεη ηελ αλαθνίλσζε θαη επίζεο ππάξρεη άιιν έλα πεδίν (ην Valid) ζην νπνίν απνζεθεχεη κέρξη πφηε ζα θαίλεηαη ε αλαθνίλσζε ζηελ ηζηνζειίδα. Τν πεδίν ID είλαη ην πξσηεχνλ θιεηδί. Πίλαθαο DidYouKnow Πεδία: ID, Title, Story, ImagePath Δηθόλα 7.8 Πίλαθαο DidYouKnow Ο πίλαθαο DidYouKnow απνζεθεχεη ηηο ηζηνξίεο DidYouKnow? Ο πίλαθαο εθηφο απφ ηα πεδία γηα ηελ απνζήθεπζε ηνπ θεηκέλνπ δηαζέηεη έλα πεδίν ImagePath ζην νπνίν απνζεθεχεηαη ε δηαδξνκή γηα ηελ εηθφλα. Τν πεδίν ID είλαη ην πξσηεχνλ θιεηδί. Πίλαθαο Jokes Πεδία: ID, Title, Joke, ImagePath, UserID, Publish, Voters, Rate. Δηθόλα 7.9 Πίλαθαο Jokes Μπάνθ Μπιάνκα 113

115 Ο πίλαθαο Jokes απνζεθεχεη ηα αλέθδνηα. Δπεηδή νη ρξήζηεο νη νπνίνη είλαη κέιε ηεο ηζηνζειίδαο έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα λα αλεβάδνπλ αλέθδνηα ζηελ ηζηνζειίδα, ππάξρεη ην πεδίν UserID ην νπνίν απνζεθεχεη ην ID ηνπ ρξήζηε. Δπίζεο ηα πεδία Voters θαη Rate έρνπλ δεκηνπξγεζεί γηα λα κπνξέζνπλ νη ρξήζηεο λα βαζκνινγνχλ ην αλέθδνην. Τν πεδίν ID είλαη ην πξσηεχνλ θιεηδί. Πίλαθαο Chapters Πεδία: ID, Chapter Δηθόλα 7.10 Πίλαθαο Chapters Ο πίλαθαο Chapters απνζεθεχεη ηα θεθάιαηα πνπ ππάξρνπλ ζηα καζήκαηα, θ.α. θαη καο βνεζάεη γηα ην Dictionary. Τν πεδίν ID είλαη ην πξσηεχνλ θιεηδί. Πίλαθαο Dictionary Πεδία: ID, ChapterID, En_Word, Gr_Word Δηθόλα 7.11 Πίλαθαο Dictionary Ο πίλαθαο Dictionary απνζεθεχεη ηηο ιέγεηο γηα ην ιεμηθφ θαη ζε πνηα ελφηεηα βξίζθεηαη θάζε ιέμε. Τν πεδίν ChapterID είλαη μέλν θιεηδί θαη απνζεθεχεη ην ID ηνπ Chapter. Τν πεδίν ID είλαη ην πξσηεχνλ θιεηδί. Σηελ ζπλέρεηα απεηθνλίδνπκε φινπο ηνπο πίλαθεο ζε έλα ζρεζηαθφ κνληέιν ην νπνίν καο βνεζάεη λα θαηαιαβαίλνπκε θαιχηεξα ηεο ζρέζεο ησλ πηλάθσλ κεηαμχ ηνπο. Μπάνθ Μπιάνκα 114

116 Δηθόλα 7.12 ρεζηαθό κνληέιν ηεο βάζεο δεδνκέλωλ FunEnglishDB Μπάνθ Μπιάνκα 115

117 7.2. Τινπνίεζε ηζηνζειίδαο Fun English Αθνχ είρακε ζρεδίαζε ηελ ηζηνζειίδα κε βάζε ην ζθνπφ ηεο θαη ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο, δεκηνπξγήζακε ηελ βάζε δεδνκέλσλ κε ηνπο πίλαθεο πνπ καο ρξεηαδφληνπζαλ θαη πιένλ θηάζακε ζην βήκα ηεο πινπνίεζε ηεο ηζηνζειίδαο, ην ηειηθφ απνηέιεζκα πνπ ζα βιέπνπλ νη ρξήζηεο. Έρνπκε αλαθέξεη ζε πξνεγνχκελε ελφηεηα γηα ηα πξνγξάκκαηα ηα νπνία ρξεζηκνπνηήζακε θαη ηηο γιψζζεο πξνγξακκαηηζκνχ. Σε απηήλ ηελ ελφηεηα ζα ζαο παξνπζηάδνπκε ην ηειηθφ απνηέιεζκα ηεο ηζηνζειίδαο Fun English, φπσο θαη ηελ ηζηνζειίδα δηαρείξηζεο ρξεζηψλ θαη ηελ ηζηνζειίδα δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ Δγρεηξίδην ρξήζεο γηα ηνπο ρξήζηεο ηεο ηζηνζειίδαο Fun English Δηθόλα 7.13 Αξρηθή ζειίδα ηεο ηζηνζειίδαο Fun English Μπάνθ Μπιάνκα 116

118 Βξίζθεζηε ζην home page ηεο ηζηνζειίδαο Fun English ε νπνία απνηειείηε απφ ην: 1. Πάλσ νξηδφληην κελνχ 2. Αξηζηεξά θάζεην κελνχ 3. Κεληξηθφ παξάζπξν 4. Κάησ νξηδφληην κελνχ 1. Πάλω νξηδόληην κελνύ Τν πάλσ νξηδφληην κελνχ απνηειείηε απφ ηνπο ζπλδέζκνπο: home Όηαλ βξίζθεζηε ζε νπνηνδήπνηε ζεκείν ηεο ηζηνζειίδαο θαη παηήζεηε ηνλ ζχλδεζκν home ζα παξαπεκθζείηε απηφκαηα ζε απηήλ ηελ ζειίδα. Ζ ζειίδα home εθηφο απφ έλα welcome θείκελν πνπ πεξηέρεη κε ην νπνίν θαισζνξίδεη ηνπο ρξήζηεο, πεξηέρεη επίζεο κία ηζηνξία Did you know? θαη κε έλα ζχλδεζκν απφ θάησ ην νπνίν ζαο κεηαθέξεη ζηελ ζειίδα Did you know?. Δπίζεο πεξηέρεη θαη έλα αλέθδνην ην νπνίν θαη απηφ έρεη απφ θάησ έλα ζχλδεζκν ην νπνίν ζαο κεηαθέξεη ζηελ ζειίδα Jokes. lessons Όηαλ δελ είζηε κέινο ηεο ηζηνζειίδαο δελ κπνξείηε λε έρεηε πξφζβαζε ζηελ ζειίδα απηή. Αλ παηήζεηε ηνλ ζχλδεζκν απηφ ζην θεληξηθφ παξάζπξν ζα εκθαληζηεί ην παξαθάησ κήλπκα Δηθόλα 7.14 Not Access Αλ είζηε κέινο θαη έρεηε θάλεη ζχλδεζε ζηελ εθαξκνγή κε ην Username θαη ην Password ζαο ηφηε ζα παξαπεκθζείηε ζηελ ζειίδα lessons θαη ην θεληξηθφ παξάζπξν ζα εκθαλίζεη ηα παξαθάησ Μπάνθ Μπιάνκα 117

119 Δηθόλα 7.15 All Lessons Σην παξάζπξν εκθαλίδεηαη κηα ιίζηα κε καζήκαηα πνπ ππάξρνπλ. Παηψληαο ζην ζχλδεζκν ελφο καζήκαηνο ζαο παξαπέκπεη ζην κάζεκα απηφ. Γηα παξάδεηγκα αλ παηήζεηε ην Chapter 3 βιέπεηε ην παξαθάησ παξάζπξν: Δηθόλα 7.16 Lesson Chapter 3 - Story Μπάνθ Μπιάνκα 118

120 Σην ίδην παξάζπξν ππάξρνπλ ηέζζεξηο επηπιένλ ζχλδεζκνη νη νπνίνη ν θαζέλαο μερσξηζηά δείρλεη δηαθνξεηηθά πεξηερφκελα ζηελ ίδηα ζειίδα. Τα δεδνκέλα ζην ζχλδεζκν Story είλαη ηα αξρηθά πνπ θαίλνληαη, ζην ζχλδεζκν Vocabulary ππάξρεη ην ιεμηιφγην ηεο ηζηνξίαο θαη θαίλεηαη παξαθάησ: Δηθόλα 7.17 Lesson Chapter 3 - Vocabulary Μπάνθ Μπιάνκα 119

121 Σην ζχλδεζκν Grammar ππάξρεη ε γξακκαηηθή θαη θαίλεηε παξαθάησ: Δηθόλα 7.18 Lesson Chapter 3 - Grammar Μπάνθ Μπιάνκα 120

122 Σην ζχλδεζκν Syntax ππάξρεη ην ζπληαθηηθφ θαη θαίλεηαη παξαθάησ Δηθόλα 7.19 Lesson Chapter 3 - Syntax tests Σηνλ ζχλδεζκν test φπσο θαη ζην ζχλδεζκν lessons φηαλ δελ είζηε κέινο ηεο ηζηνζειίδαο δελ κπνξείηε λε έρεηε πξφζβαζε. Αλ παηήζεηε ηνλ ζχλδεζκν απηφ ζην θεληξηθφ παξάζπξν ζα εκθαληζηεί ην παξαθάησ κήλπκα: Μπάνθ Μπιάνκα 121

123 Δηθόλα 7.20 Not Access Αλ είζηε κέινο θαη έρεηε θάλεη ζχλδεζε ζηελ εθαξκνγή κε ην Username θαη ην Password ζαο ηφηε ζα παξαπεκθζείηε ζηελ ζειίδα lessons θαη ην θεληξηθφ παξάζπξν ζα εκθαλίζεη ηα παξαθάησ Δηθόλα 7.21 All Tests Σην παξάζπξν εκθαλίδεηαη κηα ιίζηα κε ηα ηεζη πνπ ππάξρνπλ. Παηψληαο ζην ζχλδεζκν ελφο ηεζη ζαο παξαπέκπεη ζην ηεζη απηφ. Γηα παξάδεηγκα αλ παηήζεηε ην Test 2 βιέπεηε ην παξαθάησ παξάζπξν. Μπάνθ Μπιάνκα 122

124 Δηθόλα 7.22 Tests Test 2 Όια ηα ηεζη είλαη ζε κνξθή multiple choice, θαη αθνχ απαληήζεηε ζηηο εξσηήζεηο παηάηε ην θνπκπί Finish. Μφιηο παηήζεηε ην θνπκπί εκθαλίδεηαη ην παξαθάησ ζην θεληξηθφ παξάζπξν Δηθόλα 7.23 Tests Test 2 Finish Μπάνθ Μπιάνκα 123

125 Τν παξάζπξν απηφ δείρλεη ην απνηέιεζκα ηνπ ηεζη θαη αθξηβψο απφ θάησ έρεη ηξείο ζπλδέζκνπο: Check your answers Save you score Try again Ο πξψηνο ζχλδεζκνο (Check your answers) ζαο κεηαθέξεη ζηελ ζειίδα ζηελ νπνία κπνξείηε λα δείηε πνπ είραηε θάλεη ιάζνο ζην ηεζη. Δηθόλα 7.24 Tests Test 2 Check your answers Ο δεχηεξνο ζχλδεζκνο (Save your score) απνζεθεχεη ην απνηέιεζκα ψζηε λα κπνξείηε λα βιέπεηε ηα απνηειέζκαηα ησλ ηεζη νπνηαδήπνηε ζηηγκή ζέιεηε. Ο ηξίηνο ζχλδεζκνο (Try Again) ζαο παξαπέκπεη μαλά ζην ηεζη πνπ θάλαηε γηα λα μαλαπξνζπαζήζεηε. games Δπηιέγνληαο ηνλ ζχλδεζκν games παξαπέκπεζηε ζηε ζειίδα κε ηα εθπαηδεπηηθά παηρλίδηα πνπ ππάξρνπλ ζηελ εθαξκνγή. Τν θεληξηθφ παξάζπξν δείρλεη ηα παηρλίδηα πνπ ππάξρνπλ απηή ηε ζηηγκή ζηελ ηζηνζειίδα. Μπάνθ Μπιάνκα 124

126 Δηθόλα 7.25 All Games news Δπηιέγνληαο ηνλ ζχλδεζκν news παξαπέκπεζηε ζηε ζειίδα κε ηηο αλαθνηλψζεηο. Τν θεληξηθφ παξάζπξν δείρλεη φιεο ηηο αλαθνηλψζεηο πνπ ππάξρνπλ απηή ηε ζηηγκή ζηελ ηζηνζειίδα. Δηθόλα 7.26 All News Μπάνθ Μπιάνκα 125

127 contact Παηψληαο ηνλ ζχλδεζκν contact ζαο δίλεηαη ε δπλαηφηεηα λα επηθνηλσλήζεηε κε ηνλ δηαρεηξηζηή ρξεζηψλ ή κε ηνλ δηαρεηξηζηή πεξηερνκέλνπ ηεο ηζηνζειίδαο. Σηελ ζειίδα contact πξέπεη λα ζπκπιεξψζεηε ηελ θφξκα επηθνηλσλίαο θαη ζηελ ζπλέρεηα παηήζηε ην θνπκπί send γηα λα ζηαιεί ην κήλπκά ζαο. Δηθόλα 7.27 Contact Form 2. Αξηζηεξό θάζεην κελνύ Τν αξηζηεξφ θάζεην κελνχ απνηειείηε απφ ηα εμήο ηξία κηθξά παξάζπξα Log in Δθφζνλ έρεηε θάλεη εγγξαθή ζηελ εθαξκνγή Fun English θαη έρεηε ζηελ δηάζεζή ζαο ηνλ θσδηθφ πξφζβαζεο επηιέγνληαο ην θνπκπί Log in παξαπέκπεζηε ζηελ ζειίδα φπνπ δίλνληαο ην Username θαη ην Password πνπ δψζαηε θαηά ηελ εγγξαθή εηζέξρεζηε ζηελ εθαξκνγή θαη απνθηάηε ηα επηπιένλ δηθαηψκαηα πνπ ζαο έρνπλ δνζεί. Μπάνθ Μπιάνκα 126

128 Δηθόλα 7.28 User Log in Αθξηβψο απφ θάησ ππάξρνπλ δχν ζχλδεζκνη: Become a member Request password Παηψληαο ηνλ πξψην ζχλδεζκν (Become a member) ζην θεληξηθφ παξάζπξν εκθαλίδεηαη ην παξαθάησ. Δηθόλα 7.29 Create new account Σηε ζειίδα απηή ζπκπιεξψλνληαο ηα ζηνηρεία πνπ ζαο δεηνχληαη θαη παηψληαο ην θνπκπί Create Account εγγξάθεζηε ζηελ εθαξκνγή Fun English, έρνληαο ηελ δπλαηφηεηα λα ρξεζηκνπνηείηε ηηο επηκέξνπο ππεξεζίεο ηεο φπσο lessons θαη test. Μπάνθ Μπιάνκα 127

129 Παηψληαο ην δεχηεξν ζχλδεζκν (Request password) ζην θεληξηθφ παξάζπξν εκθαλίδεηαη ην παξαθάησ. Δηθόλα 7.30 Forgotten your Password Δδψ εηζάγνληαο ην ζαο θαη παηψληαο ην θνπκπί Request new password ζαο απνζηέιιεηε ν πξνζσπηθφο ζαο θσδηθφο κε ηνλ νπνίν εηζέξρεζηε ζηελ εθαξκνγή Fun English. Όηαλ εηζέξρεζηε ζηελ εθαξκνγή κε ην Username θαη ην Password ηφηε ην παξάζπξν ηνπ User Login αιιάδεη θαη εκθαλίδεηαη ην παξαθάησ ζηελ ζέζε ηνπ Δηθόλα 7.31 User Log out Σην παξάζπξν απηφ εκθαλίδεηαη ην Username ζαο θαη ηξείο ζπλδέζκνπο Account Settings Tests Results Log out Μπάνθ Μπιάνκα 128

130 Παηψληαο ηνλ πξψην ζχλδεζκν (Account Settings) κεηαθέξεζηε ζηελ ζειίδα κε ηα πξνζσπηθά ζαο ζηνηρεία. Τν θεληξηθφ παξάζπξν δείρλεη ηα παξαθάησ. Δηθόλα 7.32 User Information Σην User Information κπνξείηε λα επεμεξγαζηείηε ηα πξνζσπηθά ζαο ζηνηρεία ελψ ζην Change Password κπνξείηε λα αιιάμεηε ηνλ θσδηθφ ζαο. Δηθόλα 7.33 Change Password Μπάνθ Μπιάνκα 129

131 Γηα λα γίλεη ε αιιαγή ηνπ θσδηθνχ πξέπεη πξψηα λα πιεθηξνινγήζεηε ησλ παιηφ ζαο θσδηθφ, ζηελ ζπλέρεη πιεθηξνινγείηε ηνλ θαηλνχξην θαη ηέινο επηβεβαηψλεηε ηνλ θαηλνχξην ζαο θσδηθφ. Όηαλ παηήζεηε ηνλ θνπκπί Save ε αιιαγή ηνπ θσδηθνχ έρεη νινθιεξσζεί. Σπλερίδνληαο ζην ίδην παξάζπξν ζην Delete Account κπνξείηε λα δηαγξάςεηε ηελ εγγξαθή ζαο απφ ηελ εθαξκνγή Fun English. Δηθόλα 7.34 Delete Account Γηα λα γίλεη ε δηαγξαθή ηνπ ινγαξηαζκνχ ζαο πξέπεη λα πιεθηξνινγήζεηε ηνλ θσδηθφ ζαο θαη λα ηζεθάξεηε ηελ επηινγή I agree to delete My Account. Παηψληαο ην θνπκπί Delete Account ε εγγξαθή ζαο ζα δηαγξαθεί θαη ζα εκθαληζηεί ην home page ηεο ηζηνζειίδαο Fun English. Ο δεχηεξνο ζχλδεζκνο (Tests Results) ζαο παξαπέκπεη ζηελ ζειίδα κε ηα ηεζη πνπ έρεηε θάλεη θαηά θαηξνχο θαη έρεηε απνζεθεχζεη βιέπνληαο ην φλνκα ηνπ ηεζη ηελ εκεξνκελία πνπ ην έρεηε απνζεθεχζεη ηνλ βαζκφ πνπ έρεηε πάξεη. Σην θεληξηθφ παξάζπξν δείρλεη ην παξαθάησ. Αλ παηήζεηε ην Φ ηφηε δηαγξάθεηε ην ηεζη πνπ έρεηε θάλεη. Μπάνθ Μπιάνκα 130

132 Δηθόλα 7.35 Tests Results Ο ηξίηνο ζχλδεζκνο (Log out) ζαο απνζπλδέεη απφ ηελ εθαξκνγή ζαλ κέινο θαη ζαο παξαπέκπεη ζην home page ηεο ηζηνζειίδαο Fun English. Search Σην παξάζπξν ηνπ Search πιεθηξνινγψληαο ιέμεηο θιεηδηά θαη ζηελ ζπλέρεηα παηψληαο ην θνπκπί Search, θάλεηε αλαδήηεζε ζηελ ηζηνζειίδα γηα λα βξείηε ηα δεδνκέλα πνπ ρξεηάδεζηε. Σην θεληξηθφ παξάζπξν εκθαλίδνληαη ηα δεδνκέλα πνπ πεξηέρνπλ ηηο ιέμεηο θιεηδηά πνπ πιεθηξνινγήζαηε. Δηθόλα 7.35 Tests Results Translate Σην παξάζπξν Translate κπνξείηε λα κεηαθξάζηε ιέμεηο νη νπνίεο ππάξρνπλ ζηελ ηζηνζειίδα. Ζ κεηάθξαζε γίλεηαη απφ ηα αγγιηθά ζηα ειιεληθά, γξάθνληαο κία ιέμε ζηα αγγιηθά θαη ζηελ ζπλέρεηα παηψληαο ην θνπκπί Translate Δηθόλα 7.36 Translate Μπάνθ Μπιάνκα 131

133 3. Κεληξηθφ παξάζπξν είλαη ην ηκήκα ηεο ηζηνζειίδα ε νπνία έρεη ηελ πην ζεκαληηθή πιεξνθνξία θαη αιιάδεη απφ ζειίδα ζε ζειίδα αλάινγα κε ην πεξηερφκελν ηεο ζειίδαο. Έρνπκε δείμεη παξαπάλσ ηη πεξηερφκελν ππάξρεη ζε θάζε ζειίδα. 4. Σην θάησ νξηδφληην κελνχ ππάξρνπλ ηξείο ζχλδεζκνη Site map Teacher Admin Ο πξψηνο ζχλδεζκνο (Site map) είλαη έλαο ράξηεο πινήγεζεο ζην νπνίν κπνξείηε λα δείηε φιεο ηεο ζειίδεο πνπ ππάξρνπλ ζηελ ηζηνζειίδα Fun English. Απνηειείηε απφ ζπλδέζκνπο νη νπνίνη παηψληαο θάπνην απφ απηά ζαο κεηαθέξνπλ ζηελ αληίζηνηρε ζειίδα. Δηθόλα 7.37 Site Map Ο ζχλδεζκνο Teacher αθνξά κφλν ηνπο δηαρεηξηζηέο πεξηερνκέλνπ (Καζεγεηέο). Ο ζχλδεζκνο απηφο ζαο παξαπέκπεη ζηελ ζειίδα δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ ηεο ηζηνζειίδαο Fun English ζηελ νπνία γίλεηαη αλαθνξά παξαθάησ. Ο ζχλδεζκνο Admin αθνξά κφλν ηνπο δηαρεηξηζηέο ρξεζηψλ. Ο ζχλδεζκνο απηφο ζαο παξαπέκπεη ζηελ ζειίδα δηαρείξηζεο ρξεζηψλ ηεο ηζηνζειίδαο Fun English ζηελ νπνία γίλεηαη αλαθνξά παξαθάησ. Μπάνθ Μπιάνκα 132

134 Δγρεηξίδην ρξήζεο γηα ηωλ δηαρεηξηζηή πεξηερνκέλνπ (teacher) Γηα λα εηζέιζεηε ζην ζχζηεκα δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ Fun English πξέπεη λα θάλεηε πξψηα Log in. Δθφζνλ έρεηε θάλεη εγγξαθή ζηελ εθαξκνγή Fun English θαη έρεηε ζηελ δηάζεζή ζαο ηνλ θσδηθφ πξφζβαζεο επηιέγνληαο ην θνπκπί Log in παξαπέκπεζηε ζηελ ζειίδα φπνπ δίλνληαο ην Username θαη ην Password πνπ δψζαηε θαηά ηελ εγγξαθή εηζέξρεζηε ζην ζχζηεκα. Δηθόλα 7.38 Log in ζειίδα Αθνχ εηζέιζεηε ζην ζχζηεκα βιέπεηε ηελ παξαθάησ ζειίδα. Δηθόλα 7.39 Αξρηθή ζειίδα Μπάνθ Μπιάνκα 133

135 Βξηζθφκαζηε ζηελ αξρηθή ζειίδα δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ ην νπνίν απνηειείηε απφ: 1. Πάλσ δεμί νξηδφληην κελνχ 2. Αξηζηεξφ θάζεην κελνχ 3. Κεληξηθφ παξάζπξν 1. Σην πάλσ δεμί νξηδφληην κελνχ ππάξρνπλ δχν ζχλδεζκνη Account Log out Ο ζχλδεζκνο Account ζαο παξαπέκπεη ζηελ ζειίδα κε ηα πξνζσπηθά ζαο ζηνηρεία. Δηθόλα 7.40 Account Page Μπνξείηε λα αιιάμεηε ηα πξνζσπηθά ζαο δεδνκέλα θαη παηήζεηε ην θνπκπί Save γηα λα ηα απνζεθεχζεηε ή ην θνπκπί Cancel γηα λα αθπξψζεηε ηελ δηαδηθαζία. Ο ζχλδεζκνο Log out ζαο απνζπλδέεη απφ ην ζχζηεκα δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ, θαη ζαο κεηαθέξεη ζηελ ζειίδα Log in. 2. Αξηζηεξφ θάζεην κελνχ Welcome Text Ο ζχλδεζκνο Welcome Text ζαο κεηαθέξεη ζηελ ζειίδα φπνπ κπνξείηε λα πξνζζέζεηε θείκελν θαισζνξίζκαηνο ή αλ ππάξρεη ήδε απνζεθεπκέλν κπνξείηε λα ην ηξνπνπνηήζεηε ή λα ην δηαγξάςεηε. Ζ δηαδηθαζία γηα πξνζζήθε θεηκέλνπ είλαη: Μπάνθ Μπιάνκα 134

136 Δηθόλα 7.41 Welcome Text Σην κήλπκα πνπ εκθαλίδεηαη ζην θεληξηθφ παξάζπξν παηήζηε ηνλ ζχλδεζκν here ν νπνίνο αλνίγεη έλα editor ζην νπνίν γξάθεηε ην θείκελφ ζαο. Σηελ ζπλέρεηα παηήζηε ην θνπκπί Save. Δηθόλα 7.42 Πξνζζήθε Welcome Text Αλ ππάξρεη ήδε θείκελν θαη ζέιεηε λα ην δηνξζψζεηε ή λα ην δηαγξάςεηε ηφηε αθνινπζήζηε ηελ παξαθάησ δηαδηθαζία Μπάνθ Μπιάνκα 135

137 Δηθόλα 7.43 Welcome Text Page Γηα λα ην δηνξζψζεηε παηήζηε ην θνπκπί edit (κνιχβη) ην νπνίν ζαο παξαπέκπεη ζηελ ζειίδα ζηελ νπνία κπνξείηε λα ην δηνξζψζεηε θαη ζηελ ζπλέρεηα παηήζηε ην θνπκπί Update γηα λα νινθιεξσζεί ε δηφξζσζε. Γηα λα δηαγξάςεηε ην θείκελν παηήζηε ην θνπκπί delete (Φ). Add Lessons Ο ζχλδεζκνο Add Lessons ζαο κεηαθέξεη ζηελ ζειίδα φπνπ κπνξείηε λα θάλεηε πξνζζήθε καζήκαηνο. Δηθόλα 7.44 Πξνζζήθε καζήκαηνο Μπάνθ Μπιάνκα 136

138 Ζ δηαδηθαζία πξνζζήθεο καζήκαηνο είλαη ε εμήο: Απφ ην νξηδφληην κελνχ ην νπνίν έρεη εκθαληζηεί ζην παξάζπξν παηήζηε ην Lessons γηα λα πξνζζέζεηε ηνλ ηίηιν ηνπ καζήκαηνο (ζην πεδίν Lesson Chapter) θαη ηελ πεξηγξαθή ηνπ καζήκαηνο (ζην πεδίν Description). Σην Story πξνζζέζηε ην ηίηιν ηεο ηζηνξίαο (Story Title) θαη ηελ ηζηνξία (Story). Σην Vocabulary, Grammar θαη Syntax ζπκπιεξψλεηε ην ιεμηιφγην, ηελ γξακκαηηθή θαη ην ζπληαθηηθφ ηνπ καζήκαηνο αληίζηνηρα (ζηνλ editor πνπ εκθαλίδεηαη ζε θάζε ζχλδεζκν). Τέινο παηήζηε ην θνπκπί Save γηα λα απνζεθεχζεηε ην κάζεκα ή ην Cancel γηα λα αθπξψζεηε ηελ ελέξγεηα απηή. All Lessons Ο ζχλδεζκνο All Lessons ζαο παξαπέκπεη ζηελ ζειίδα κε φια ηα καζήκαηα πνπ ππάξρνπλ ζηελ ηζηνζειίδα Fun English Δηθόλα 7.45 All Lessons Αλ ζέιεηε λα δηαγξάςεηε θάπνην κάζεκα ηφηε απιά παηάηε ην θνπκπί Φ Αλ ζέιεηε λα δηνξζψζεηε θάπνην κάζεκα ηφηε παηάηε πάλσ ζην ηίηιν ηνπ καζήκαηνο ν νπνίνο είλαη ζχλδεζκνο θαη ζαο κεηαθέξεη ζηελ ζειίδα πνπ κπνξείηε λα ην επεμεξγαζηείηε. Αλ γηα παξάδεηγκα παηήζεηε ηνλ ζχλδεζκνο Chapter 3 ηφηε εκθαλίδεηαη ην παξαθάησ Μπάνθ Μπιάνκα 137

139 Δηθόλα 7.46 Δπεμεξγαζία καζήκαηνο Μφιηο δηνξζψζεηε απηά πνπ ζέιεηε παηάηε ην θνπκπί Save γηα λα απνζεθεπηνχλ νη αιιαγέο πνπ θάλαηε ελψ αλ ζέιεηε λα αθπξψζεηε ηελ ελέξγεηα απηή παηάηε ην θνπκπί Cancel. Add Tests Ο ζχλδεζκνο Add Tests ζαο κεηαθέξεη ζηελ ζειίδα φπνπ γίλεηαη εηζαγσγή θαηλνχξησλ ηεζη ζηελ ηζηνζειίδα Fun English. Δηθόλα 7.47 Δηζαγωγή θαηλνύξηνπ Test Μπάνθ Μπιάνκα 138

140 Ζ δηαδηθαζία πνπ πξέπεη λα αθνινπζήζεηε γηα λα πξνζζέζεηε έλα θαηλνχξην ηεζη ζηελ ηζηνζειίδα Fun English είλαη ε εμήο: Σπκπιεξψλεηε ην φλνκα ηνπ ηεζη (Test Title) θαη ηελ πεξηγξαθή γηα ην ηεζη (Description). Αθνχ ηα ζπκπιεξψζεηε παηήζηε ην θνπκπί Next γηα λα πξνζζέζεηε ηελ πξψηε εξψηεζε. Δηθόλα 7.48 Γεκηνπξγία πξώηεο εξώηεζεο Σπκπιεξψλεηε ην πεδίν Question 1 κε ηελ πξψηε εξψηεζε θαη ζηα πεδία Answer A, Answer B, Answer C θαη Answer D γξάθεηε ηηο ηέζζεξηο πηζαλέο απαληήζεηο. Σην πεδίν Correct Answer δηαιέγεηαη ζε πνην πεδίν είλαη ε ζσζηή απάληεζε. Αθνχ ζπκπιεξψζεηε ηα παξαπάλσ παηάηε ην θνπκπί Next γηα λα ζπλερίζεηε κε ηηο επφκελεο εξσηήζεηο. Αλ ζέιεηε λα επηζηξέςεηε ζε πξνεγνχκελε εξψηεζε παηάηε ην θνπκπί Previous. Αθνχ ζπκπιεξψζεηε θαη ηηο δέθα εξσηήζεηο παηάηε ην θνπκπί Finish γηα λα νινθιεξσζεί ε δηαδηθαζία πξνζζήθεο θαηλνχξηνπ ηεζη. All Tests Ο ζχλδεζκνο All Tests ζαο παξαπέκπεη ζηελ ζειίδα κε φια ηα ηεζη πνπ ππάξρνπλ ζηελ ηζηνζειίδα Fun English. Μπάνθ Μπιάνκα 139

141 Δηθόλα 7.49 All Tests Αλ ζέιεηε λα δηαγξάςεηε θάπνην ηεζη ηφηε απιά παηάηε ην θνπκπί Φ. Αλ ζέιεηε λα δηνξζψζεηε θάπνην ηεζη ηφηε παηάηε πάλσ ζην ηίηιν ηνπ ηεζη ν νπνίνο είλαη ζχλδεζκνο θαη ζαο κεηαθέξεη ζηελ ζειίδα πνπ κπνξείηε λα ην επεμεξγαζηείηε. Αλ γηα παξάδεηγκα παηήζεηε ηνλ ζχλδεζκνο Test 2 ηφηε εκθαλίδεηαη ην παξαθάησ Δηθόλα 7.50 Δπεμεξγαζία ηνπ Test Μπνξείηε λα δηνξζψζεηε ηεο πιεξνθνξίεο ηνπ ηεζη ή ηελ θάζε εξψηεζε μερσξηζηά απιά παηψληαο ην θνπκπί edit (κνιχβη) γηα λα έρεηε ηελ δπλαηφηεηα Μπάνθ Μπιάνκα 140

142 επεμεξγαζίαο θαη ζηελ ζπλέρεη παηάηε ην θνπκπί Update γηα απνζήθεπζε ησλ αιιαγψλ ζαο ή ην θνπκπί Cancel γηα αθχξσζε ηεο ελέξγεηαο απηήο. Add Joke Ο ζχλδεζκνο Add Joke ζαο κεηαθέξεη ζηελ ζειίδα φπνπ γίλεηαη εηζαγσγή θαηλνχξησλ αλέθδνησλ γηα ηελ ηζηνζειίδα Fun English. Γηα ηελ εηζαγσγή λένπ αλέθδνηνπ ζπκπιεξψλεηε ηα πεδία Title κε ην ηίηιν, Joke κε ην αλέθδνην θαη ζην πεδίν Image θάλεηε εηζαγσγή εηθφλαο απφ ηνλ ππνινγηζηή ζαο. Σηελ ζπλέρεηα παηάηε ην θνπκπί Insert γηα λα απνζεθεχζεηε ην αλέθδνην ή ην θνπκπί Cancel γηα λα αθπξψζεηε ηελ δηαδηθαζία. Δηθόλα 7.51 Δηζαγωγή λένπ αλέθδνηνπ New Jokes Ο ζχλδεζκνο New Jokes ζαο κεηαθέξεη ζηελ ζειίδα φπνπ κπνξείηε λα δείηε πνηνη ρξήζηεο έρνπλ θάλεη πξνζζήθε αλέθδνηνπ. Όηαλ έλαο ρξήζηεο θάλεη εηζαγσγή αλέθδνηνπ απφ ηελ ηζηνζειίδα Fun English ην αλέθδνην δελ δεκνζηεχεηε αλ δελ ην εγθξίλεηε πξψηα εζείο. Μπάνθ Μπιάνκα 141

143 Δηθόλα 7.52 Αδεκνζίεπηα αλέθδνηα Μπνξείηε λα δηαγξάςεηε ην αλέθδνην παηψληαο ην θνπκπί Φ ή αλ ζέιεηε λα ην δεκνζηεχζεηε ζηελ ηζηνζειίδα Fun English ή λα ην δηνξζψζεηε παηήζηε ην ηίηιν ν νπνίνο είλαη ζχλδεζκνο θαη ζαο παξαπέκπεη ζηελ ζειίδα φπνπ κπνξείηε λα ην επεμεξγαζηείηε. Δηθόλα 7.53 Δπεμεξγαζία αλέθδνηνπ Αθνχ επεμεξγαζηείηε ην αλέθδνην παηάηε ην θνπκπί Save γηα λα απνζεθεχζεηε ηηο αιιαγέο ή ην θνπκπί Cancel γηα λα αθπξψζεηε ηελ δηαδηθαζία. Μπάνθ Μπιάνκα 142

144 All Jokes Ο ζχλδεζκνο All Jokes ζαο κεηαθέξεη ζηελ ζειίδα κε φια ηα δεκνζηεπκέλα αλέθδνηα ηεο ηζηνζειίδα Fun English. Ζ δηαδηθαζία δηαγξαθήο θαη δηνξζψζεηο είλαη αθξηβψο ίδηα κε ηελ δηαδηθαζία πνπ γίλεηαη γηα ηα αδεκνζίεπηα αλέθδνηα (βι. New Jokes). Add Story Ο ζχλδεζκνο Add Story ζαο κεηαθέξεη ζηελ ζειίδα φπνπ γίλεηαη εηζαγσγή θαηλνχξησλ ηζηνξηψλ Did you know? γηα ηελ ηζηνζειίδα Fun English. Γηα ηελ εηζαγσγή θαηλνχξηαο ηζηνξίαο Did you know ζπκπιεξψλεηε ηα πεδία Title κε ην ηίηιν, Text κε ηελ ηζηνξία θαη ζην πεδίν Image θάλεηε εηζαγσγή εηθφλαο απφ ηνλ ππνινγηζηή ζαο. Σηελ ζπλέρεηα παηάηε ην θνπκπί Insert γηα λα εηζάγεηε ηελ Did you know ηζηνξία ζηελ ηζηνζειίδα Fun English ή ην θνπκπί Cancel γηα λα αθπξψζεηε ηελ δηαδηθαζία. Δηθόλα 7.54 Πξνζζήθε ηζηνξίαο Did You Know? All Stories Ο ζχλδεζκνο All Stories ζαο κεηαθέξεη ζηελ ζειίδα φπνπ κπνξείηε λα δείηε φιεο ηηο ηζηνξίεο Did you know. Μπάνθ Μπιάνκα 143

145 Δηθόλα 7.55 Όιεο νη ηζηνξίεο Did you know? Μπνξείηε λα δηαγξάςεηε κία ηζηνξία παηψληαο ην θνπκπί Φ ή αλ ζέιεηε λα ην δηνξζψζεηε παηήζηε ην ηίηιν ν νπνίνο είλαη ζχλδεζκνο θαη ζαο παξαπέκπεη ζηελ ζειίδα φπνπ κπνξείηε λα ην επεμεξγαζηείηε. Τέινο παηάηε ην θνπκπί Save γηα λα απνζεθεχζεηε ηηο αιιαγέο ή ην θνπκπί Cancel γηα λα αθπξψζεηε ηελ δηαδηθαζία. Δηθόλα 7.56 Δπεμεξγαζία Did you know? ηζηνξίαο Add News Ο ζχλδεζκνο Add News ζαο κεηαθέξεη ζηελ ζειίδα φπνπ γίλεηαη εηζαγσγή λέσλ αλαθνηλψζεσλ γηα ηελ ηζηνζειίδα Fun English. Μπάνθ Μπιάνκα 144

146 Δηθόλα 7.57 Πξνζζήθε λέαο αλαθνίλωζεο Γηα ηελ εηζαγσγή θαηλνχξηαο αλαθνίλσζεο ε δηαδηθαζία πνπ πξέπεη λα αθνινπζήζεηε είλαη ε εμήο: Σπκπιεξψλεηε ζην πεδίν Title ηνλ ηίηιν ηεο αλαθνίλσζεο, ζην πεδίν Date θαη ζην Valid εηζάγεηαη ηελ εκεξνκελία πνπ ζέιεηε λα είλαη ε αλαθνίλσζε δεκνζηεπκέλε ζηελ ηζηνζειίδα Fun English. Σην πεδίν News εηζάγεηαη ην θείκελφ ζαο. Σηελ ζπλέρεηα παηάηε ην θνπκπί Save γηα λα απνζεθεχζεηε ηελ αλαθνίλσζε ή ην θνπκπί Cancel γηα λα αθπξψζεηε ηελ δηαδηθαζία. All News Ο ζχλδεζκνο All News ζαο κεηαθέξεη ζηελ ζειίδα φπνπ κπνξείηε λα δείηε φιεο ηηο αλαθνηλψζεηο. Μπάνθ Μπιάνκα 145

147 Δηθόλα 7.58 Όιεο νη αλαθνηλώζεηο Γηα λα δηαγξάςεηε κία αλαθνίλσζε παηάηε ην θνπκπί Φ ελψ γηα λα δηνξζψζεηε παηάηε ην θνπκπί edit (κνιχβη) ην νπνίν ζαο παξαπέκπεη ζηελ ζειίδα φπνπ κπνξείηε λα ην επεμεξγαζηείηε. Αθνχ θάλεηε ηηο αιιαγέο παηήζηε ην ζχλδεζκν Update γηα λα ηηο απνζεθεχζεηε ελψ αλ ζέιεηε λα αθπξψζεηε ηελ δηαδηθαζία παηήζηε ηνλ ζχλδεζκν Cancel. Δηθόλα 7.59 Δπεμεξγαζία αλαθνίλωζεο Μπάνθ Μπιάνκα 146