ΠΡΟΛΟΓΟΣ Δ' ΕΚΔΟΣΗΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ - Γενική εισαγωγή στο εργατικό δίκαιο Σελ Μισθωτή εργασία και η αυτονόμηση του εργατικού

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Δ' ΕΚΔΟΣΗΣ Σελ. VII ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ Σελ. XI ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ - Γενική εισαγωγή στο εργατικό δίκαιο Σελ. 1 1.1. Μισθωτή εργασία και η αυτονόμηση του εργατικού δικαίου Σελ. 2 Α. «Εργασία» και το δίκαιο της «μισθωτής εργασίας» Σελ. 2 Β. Τα δομικά στοιχεία του εργατικού δικαίου και ιδίως η προστατευτική λειτουργία του Σελ. 6 α) Η προστατευτική λειτουργία του εργατικού δικαίου Σελ. 6 β) Το εργατικό δίκαιο στη σύγχρονη οικονομική και τεχνολογική πραγματικότητα Σελ. 8 γ) Η «συλλογική» διάσταση του εργατικού δικαίου Σελ. 11 δ) Το εργατικό δίκαιο ρυθμίζει μόνο σχέσεις εξαρτημένης εργασίας ιδιωτικού δικαίου Σελ. 13 1.2. Οι απαρχές και η πρώτη σταδιοδρομία του εργατικού δικαίου στην ελληνική έννομη τάξη Σελ. 14 1.3. Κανονιστικός σχηματισμός του εργατικού δικαίου Σελ. 18 Α. Η παραγωγή ρυθμίσεων εργατικού δικαίου σε εθνικό επίπεδο Σελ. 18 α) Το Σύνταγμα Σελ. 19 β) Ο Νόμος Σελ. 23 γ) Εθιμικό εργατικό δίκαιο Σελ. 23 δ) Συλλογικές συμβάσεις και διαιτητικές αποφάσεις Σελ. 24 ε) Κανονισμός εργασίας Σελ. 26 στ) Λοιπές επιχειρησιακές συναποφάσεις εργοδότη και εκπροσωπευτικών οργάνων των εργαζομένων Σελ. 28 ζ) Συναλλακτική συνήθεια και εργατικό δίκαιο Σελ. 28 η) Επιχειρησιακή συνήθεια ή πρακτική της εκμετάλλευσης Σελ. 29 Β. Η παραγωγή κανόνων δικαίου σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο Σελ. 34 α) Η κανονιστική δραστηριότητα της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας Σελ. 35 β) Το ενωσιακό εργατικό δίκαιο Σελ. 39 Γ. Σημασία της νομολογίας για το εργατικό δίκαιο Σελ. 48 Δ. Ιεραρχία των ρυθμιστικών παραγόντων του εργατικού δικαίου Σελ. 49 1.4. Οι βασικές αρχές του εργατικού δικαίου Σελ. 52 Α. Απαγόρευση διακρίσεων και ισότητα στην εργασία και το επάγγελμα Σελ. 52 α) Αρχή ισότητας - αρχή ισότητας στην αμοιβή Σελ. 55 β) Αρχή ισότητας των φύλων Σελ. 59

γ) Αρχή ίσης μεταχείρισης Σελ. 62 Β. Αρχή της απαγόρευσης παραίτησης από εργασιακά δικαιώματα που θεσπίζονται με κανόνες δημόσιας τάξης Σελ. 63 Γ. Απαγόρευση αναγκαστικής ή υποχρεωτικής εργασίας Σελ. 66 Δ. Αρχή ευνοϊκότερης ρύθμισης (αρχή της εύνοιας) Σελ. 68 Ε. Η ρήτρα της κατάχρησης δικαιώματος στο εργατικό δίκαιο Σελ. 72 1.5. Το ζήτημα της ευελιξίας στις εργασιακές σχέσεις Σελ. 76 α) Ευελιξία στο επίπεδο της «φυσιογνωμίας» και του τύπου της εργασιακής σχέσης Σελ. 78 β) Ευελιξία στο επίπεδο της ελευθερίας πρόσληψης-απόλυσης Σελ. 78 γ) Ευελιξία στο επίπεδο της αμοιβής και των λοιπών όρων εργασίας Σελ. 79 δ) Ευελιξία στο επίπεδο της οργάνωσης του χρόνου της εργασίας Σελ. 79 ε) Ευελιξία στο επίπεδο του τόπου παροχής της εργασίας Σελ. 79 1.6. Εταιρική κοινωνική ευθύνη Σελ. 80 KΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ - Ίδρυση, κύρος και ελευθερία διαμόρφωσης της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας Σελ. 85 2.1. Γενικά χαρακτηριστικά της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας Σελ. 86 2.2. Η έννοια της εξάρτησης και τα στοιχεία που τη θεμελιώνουν Σελ. 89 Α. Στοιχεία που θεμελιώνουν την εξάρτηση Σελ. 90 α) Γενικά Σελ. 90 β) Ειδικότερα η ανάπτυξη πρωτοβουλίας Σελ. 92 γ) Η κοινωνικοασφαλιστική ένταξη του εργαζόμενου Σελ. 93 δ) Ο χαρακτηρισμός που δίνουν τα μέρη και άλλα τυπολογικά στοιχεία Σελ. 94 Β. Το ζήτημα του νομοθετικού χαρακτηρισμού της εργασιακής σχέσης Σελ. 94 2.3. Απασχόληση στο πλαίσιο άλλων εννόμων σχέσεων Σελ. 97 Α. Σχέση (ή μίσθωση) ανεξαρτήτων υπηρεσιών Σελ. 97 Β. Σχέση μίσθωσης έργου Σελ. 99 Γ. Παροχή εργασίας στο πλαίσιο σύμβασης εταιρείας Σελ. 99 Δ. Σχέση εντολής Σελ. 100 Ε. Παροχή υπηρεσιών στο πλαίσιο οικογενειακών σχέσεων Σελ. 101 ΣΤ. Παροχή εργασίας λόγω ηθικής υποχρέωσης ή άλλου ιδιαίτερου προσωπικού συνδέσμου Σελ. 102 Ζ. Σχέσεις υποχρεωτικής εργασίας Σελ. 102

2.4. Το ζήτημα των «παράλληλων εργασιακών σχέσεων» Σελ. 103 2.5. Σχέσεις εξαρτημένης εργασίας με ιδιόμορφα χαρακτηριστικά Σελ. 104 Α. Παροχή γεωργικών και κτηνοτροφικών εργασιών Σελ. 104 Β. Η ναυτική εργασία Σελ. 106 2.6. Η αρχή της ελευθερίας των συμβάσεων και οι περιορισμοί της στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων Σελ. 109 Α. Περιορισμοί και υποχρεώσεις κατά τη σύναψη της σύμβασης εργασίας Σελ. 111 α) Γενικά Σελ. 111 β) Έγγραφος τύπος Σελ. 111 γ) Διαδικαστικές εργοδοτικές υποχρεώσεις κατά την πρόσληψη Σελ. 113 δ) Περιορισμοί στην ελευθερία επιλογής αντισυμβαλλόμενου Σελ. 115 ε) Ειδικά η πρόσληψη με διαγωνισμό Σελ. 118 στ) Το ζήτημα της μεσολάβησης για την εύρεση εργασίας - Ιδιωτικά γραφεία Ευρέσεως εργασίας Σελ. 124 ζ) Ειδικώς περιορισμοί στην πρόσληψη στο δημόσιο τομέα Σελ. 126 Β. Περιορισμοί ως προς τη διαμόρφωση του περιεχομένου της σύμβασης εργασίας Σελ. 127 Γ. Περιορισμοί στο επίπεδο της λύσης της σύμβασης εργασίας Σελ. 128 2.7. Το κύρος της σύμβασης εργασίας Σελ. 129 Α. Λόγοι ακυρότητας σύμβασης εργασίας Σελ. 130 α) Έλλειψη δικαιοπρακτικής ικανότητας Σελ. 130 β) Έλλειψη νόμιμης εκπροσώπησης εκ μέρους του εργοδότη Σελ. 130 γ) Παράλειψη τήρησης έγγραφου τύπου Σελ. 131 δ) Μη εφοδιασμός με βιβλιάριο υγείας Σελ. 132 ε) Μη εφοδιασμός με άδεια εργασίας Σελ. 133 στ) Ανυπαρξία επαγγελματικής άδειας ή πτυχίου άσκησης επαγγέλματος ή επαγγελματικού βιβλιαρίου Σελ. 134 ζ) Μη τήρηση λοιπών όρων και διαδικαστικών προϋποθέσεων κατά την πρόσληψη Σελ. 134 η) Απασχόληση σε δεύτερο εργοδότη καθ' υπέρβαση του νομίμου ωραρίου Σελ. 135 Β. Συνέπειες από την ακυρότητα της σύμβασης εργασίας Σελ. 135 α) Ο αδικαιολόγητος πλουτισμός του εργοδότη Σελ. 137 β) Δυνατότητα εκ των υστέρων επικύρωσης με αναδρομικές συνέπειες Σελ. 139 γ) Λύση της άκυρης σύμβασης εργασίας Σελ. 140 2.8. Υποχρέωση έγγραφης ενημέρωσης εργαζομένων για τους όρους της εργασιακής σχέσης Σελ. 140

Α. Το περιεχόμενο της αρχικής ενημέρωσης Σελ. 140 Β. Ενημέρωση για μεταγενέστερη μεταβολή των στοιχείων Σελ. 144 Γ. Συνέπειες από την παράλειψη ενημέρωσης Σελ. 144 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ - Μορφές εμφάνισης της σχέσης εξαρτημένης εργασίας Σελ. 145 3.1. Σχέση εργασίας αορίστου και ορισμένου χρόνου Σελ. 146 Α. Γενικά Σελ. 146 Β. Σιωπηρή παράταση για αόριστο χρόνο των συμβάσεων ορισμένου χρόνου δυνάμει νομικού πλάσματος Σελ. 152 Γ. Συμβάσεις των οποίων η ορισμένη διάρκεια δεν δικαιολογείται (αλλεπάλληλες συμβάσεις ορισμένου χρόνου ) Σελ. 153 3.2. Ετοιμότητα εργασίας Σελ. 157 Α. Έννοια Σελ. 157 Β. Ετοιμότητα προς εργασία και εφαρμογή της εργατικής νομοθεσίας Σελ. 159 Γ. Ειδικές περιπτώσεις ετοιμότητας Σελ. 160 3.3. Σύμβαση δοκιμής (δοκιμαστική εργασία) Σελ. 161 3.4. Σύμβαση μαθητείας - σχέση εκπαιδευομένου Σελ. 163 Α. Γνήσια σύμβαση μαθητείας Σελ. 163 Β. Σύμβαση εξαρτημένης εργασίας μαθητευόμενου Σελ. 165 Γ. Σχέση υποτρόφου προς ερευνητικό κέντρο Σελ. 165 3.5. Σχέση δανεισμού εργασίας Σελ. 166 3.6. Σύμβαση προσωρινής απασχόλησης Σελ. 169 Α. Γενικά Σελ. 169 Β. Έννοια, λειτουργία και βασικά χαρακτηριστικά της «σύμβασης προσωρινής απασχόλησης» Σελ. 174 Γ. Αναγκαίο περιεχόμενο της σύμβασης προσωρινής απασχόλησης Σελ. 178 Δ. Όροι εργασίας και προσδιορισμός των αποδοχών του μισθωτού προσωρινής απασχόλησης Σελ. 179 Ε. Η εφαρμογή της ίσης μεταχείρισης στις συμβάσεις προσωρινής απασχόλησης Σελ. 180 ΣΤ. Διάρκεια συμβατικής σχέσης με την ΕΠΑ και διάρκεια απασχόλησης στον έμμεσο εργοδότη Σελ. 181 Ζ. Λοιπά δικαιώματα και υποχρεώσεις Σελ. 183 α) Υπαγωγή σε κανονισμό εργασίας Σελ. 183 β) Υγιεινή και ασφάλεια των διατιθέμενων μισθωτών Σελ. 183 γ) Δικαίωμα ενημέρωσης και συνδικαλιστικά δικαιώματα Σελ. 184

δ) Ασφαλιστικά δικαιώματα στην προσωρινή απασχόληση Σελ. 184 ε) Ασφάλεια και υγεία στην εργασία για τους προσωρινά απασχολούμενους Σελ. 185 Η. Διασφάλιση εργατικών αξιώσεων (αλληλέγγυα ευθύνη ΕΠΑ και έμμεσου εργοδότη) Σελ. 185 Θ. Κυρώσεις Σελ. 186 3.7. Απασχόληση με τη μορφή της «τηλεργασίας» Σελ. 187 Α. Λόγοι εμφάνισης και ανάπτυξης της τηλεργασίας Σελ. 187 Β. Εννοιολογική προσέγγιση της «τηλεργασίας» Σελ. 189 Γ. H εργασιακή σχέση του «τηλεργαζόμενου» Σελ. 192 Δ. Οι όροι εργασίας του «τηλεργαζόμενου» Σελ. 194 Ε. Χρόνος εργασίας και έλεγχος του «τηλεργαζόμενου» Σελ. 199 3.8. Σύμβαση ομαδικής εργασίας Σελ. 200 Α. Έννοια Σελ. 200 Β. Τρόπος καταβολής των αποδοχών Σελ. 201 3.9. Εργασιακές σχέσεις με στοιχεία αλλοδαπότητας - Ιδιωτικό διεθνές εργατικό δίκαιο Σελ. 203 Α. Διεθνική σύμβαση εξαρτημένης εργασίας Σελ. 203 Β. Έλληνες εργαζόμενοι στην αλλοδαπή Σελ. 206 Γ. Σχέση διεθνικής απόσπασης εργαζόμενου Σελ. 208 α) Έννοια «αποσπασμένου» εργαζόμενου Σελ. 208 β) Υποχρέωση εγγύησης ελάχιστων όρων εργασίας Σελ. 209 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ - Εργαζόμενοι με ειδικά χαρακτηριστικά Σελ. 211 4.1. Γυναίκες εργαζόμενες Σελ. 212 4.2. Ανήλικοι Σελ. 213 Α. Γενικά Σελ. 213 Β. Κατώτατο όριο ηλικίας εισόδου στην απασχόληση Σελ. 216 Γ. Βασικές προϋποθέσεις απασχόλησης ανηλίκων Σελ. 217 Δ. Ωράριο και λοιποί όροι εργασίας ανηλίκων Σελ. 218 4.3. 'Ατομα με ειδικές ανάγκες και λοιπές προστατευόμενες κατηγορίες προσώπων (αναγκαστική σύμβαση εργασίας) Σελ. 219 Α. Γενικά Σελ. 219 Β. Περιεχόμενο της προστασίας Σελ. 222

Γ. Προστατευόμενα πρόσωπα Σελ. 223 Δ. Υπαγόμενες στο νόμο επιχειρήσεις Σελ. 225 Ε. Διαδικασία αναγκαστικής τοποθέτησης Σελ. 227 ΣΤ. Λύση της αναγκαστικής εργασιακής σχέσης Σελ. 228 4.4. Υπάλληλοι διεύθυνσης και εμπιστοσύνης Σελ. 229 4.5. Συνδικαλιστικά στελέχη Σελ. 232 4.6. Διευθύνοντες σύμβουλοι και μέλη Δ.Σ. Ανώνυμων Εταιρειών Σελ. 234 Α. Το πρόβλημα του χαρακτηρισμού της σχέσης Σελ. 234 Β. Το ζήτημα του κύρους της εργασιακής σχέσης Σελ. 235 Γ. Το ζήτημα της αμοιβής των μελών του Δ.Σ. Σελ. 237 4.7. Οικιακοί - Οικόσιτοι μισθωτοί Σελ. 238 4.8. Αλλοδαποί εργαζόμενοι Σελ. 240 4.9. Αμειβόμενοι ή επαγγελματίες αθλητές - προπονητές Σελ. 246 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ - Βασικές υποχρεώσεις του μισθωτού Σελ. 249 5.1. Γενικές αναφορές Σελ. 249 5.2. Υποχρέωση παροχής εργασίας Σελ. 250 Α. Γενικά Σελ. 250 Β. Υποχρέωση για αυτοπρόσωπη παροχή της εργασίας Σελ. 251 Γ. Το αμεταβίβαστο της εργοδοτικής αξίωσης προς παροχή εργασίας Σελ. 252 Δ. Το είδος της οφειλόμενης εργασίας Σελ. 253 Ε. Το ζήτημα της μικτής ή παράλληλης απασχόλησης Σελ. 255 ΣΤ. Μεταβολή ή διαφοροποίηση της οφειλόμενης εργασίας Σελ. 256 Ζ. Τόπος παροχής της εργασίας Σελ. 258 α) Γενικά Σελ. 258 β) Μετάθεση Σελ. 260 γ) Πρόσκαιρη εκτός έδρας μετακίνηση του μισθωτού Σελ. 262 Η. Χρόνος παροχής της εργασίας Σελ. 266 Θ. Η πνευματική παραγωγή και οι εφευρέσεις του εργαζομένου ως περιεχόμενο της υποχρέωσης παροχής εργασίας Σελ. 267 α) Γενικά Σελ. 267 β) Εφεύρεση Σελ. 268

γ) Υπηρεσιακή εφεύρεση Σελ. 268 δ) Εξαρτημένη εφεύρεση Σελ. 269 ε) Ελεύθερη εφεύρεση Σελ. 269 Ι. Μη εκπλήρωση ή πλημμελής εκπλήρωση της υποχρέωσης παροχής εργασίας Σελ. 270 α) Γενικά Σελ. 270 β) Μη παροχή εργασίας λόγω άσκησης νομίμου δικαιώματος ή τήρησης νομικής υποχρέωσης Σελ. 271 γ) Μη παροχή εργασίας λόγω υπερημερίας εργοδότη Σελ. 271 δ) Μη παροχή εργασίας για λόγους ασθενείας ή άλλο σπουδαίο λόγο που αφορά το μισθωτό Σελ. 272 ε) Συνέπειες από την μη εκπλήρωση ή την πλημμελή εκπλήρωση της υποχρέωσης για παροχή εργασίας Σελ. 272 ΙΑ. Ευθύνη εργαζόμενου από ζημία που προκάλεσε στον εργοδότη Σελ. 273 5.3. «Υποχρέωση πίστης» του εργαζόμενου Σελ. 275 Α. Γενικά Σελ. 275 Β. Η απαγόρευση ανταγωνισμού στο εργατικό δίκαιο Σελ. 278 α) Γενικά Σελ. 278 β) Ρήτρα αποφυγής μελλοντικού ανταγωνισμού Σελ. 282 γ) Η (αθέμιτη) απόσπαση εργατικού δυναμικού ως εκδήλωση αθέμιτου ανταγωνισμού Σελ. 284 Γ. Ειδικότερα η «υποχρέωση εχεμύθειας» Σελ. 285 Δ. Συνέπειες από την παράβαση της αρχής της υποχρέωσης πίστης Σελ. 287 α) Γενικά Σελ. 287 β) Συνέπειες από την παραβίαση της υποχρέωσης μη ανταγωνισμού Σελ. 288 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ - Η αμοιβή της μισθωτής εργασίας Σελ. 291 6.1. Βασικά χαρακτηριστικά, φύση του μισθού και αρχές που διέπουν την καταβολή του Σελ. 292 Α. Νομική έννοια του μισθού Σελ. 292 Β. Κοινωνική λειτουργία του μισθού Σελ. 297 6.2. Παράγοντες και κριτήρια καθορισμού ή αναπροσαρμογής των αποδοχών Σελ. 300 Α. Γενικά Σελ. 300 Β. Κατηγορίες μισθών Σελ. 301 α) Συμβατικός ή συμφωνημένος μισθός Σελ. 301 β) Νόμιμος μισθός Σελ. 302 γ) Συνηθισμένος (ειθισμένος) μισθός Σελ. 307

Γ. Το ζήτημα του συμψηφισμού (καταλογισμού) των νομίμων αμοιβών σε ανώτερες καταβαλλόμενες Σελ. 308 α) Γενικά Σελ. 308 β) Περιπτώσεις που αποκλείεται ο καταλογισμός Σελ. 311 γ) Περιπτώσεις που επιτρέπεται ο καταλογισμός με συμφωνία Σελ. 312 6.3. Πρόσθετη αμοιβή για «πρόσθετη εργασία» Σελ. 314 6.4. Αμοιβή επί συμφωνίας «μικτής επαγγελματικής απασχόλησης» Σελ. 317 6.5. Συστήματα αντιστοίχησης μισθού και εργασίας Σελ. 319 Α. Γενικά Σελ. 319 Β. Χρονικός μισθός Σελ. 320 Γ. Μισθός κατά μονάδα εργασίας Σελ. 320 Δ. Μισθός με ποσοστά ή με προμήθεια Σελ. 321 Ε. Διανομή κερδών ή μετοχών στους εργαζόμενους Σελ. 323 ΣΤ. Μισθός με βάση την βαθμονομική αξιολόγηση της θέσης Σελ. 325 6.6. Μορφές μισθολογικών παροχών Σελ. 326 Α. Χρηματικός μισθός Σελ. 326 Β. Μισθός σε είδος Σελ. 327 Γ. Η ομαδική ασφάλιση ως μισθολογική παροχή Σελ. 332 6.7. Σύνθεση του μισθού Σελ. 334 Α. Γενικά Σελ. 334 Β. Βασικός μισθός Σελ. 334 Γ. Επιδοματικός μισθός Σελ. 335 α) Γενικά Σελ. 335 β) Επιδόματα της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. Σελ. 336 γ) Περιπτώσεις λοιπών συνηθέστερων επιδομάτων Σελ. 338 Δ. Προσαυξήσεις του μισθού Σελ. 345 Ε. Τακτικές και έκτακτες αποδοχές Σελ. 346 6.8. Πότε οφείλεται μισθός χωρίς να παρέχεται εργασία Σελ. 348 Α. Γενικά Σελ. 348 Β. Υπερημερία ή αδυναμία εργοδότη περί την αποδοχή της εργασίας Σελ. 348 α) Γενικά Σελ. 348

β) 'Αρση της εργοδοτικής υπερημερίας Σελ. 351 γ) Συνέπειες της υπερημερίας ή της αδυναμίας αποδοχής της εργασίας Σελ. 352 δ) Υπολογισμός μισθών υπερημερίας Σελ. 352 ε) Ένσταση αλλαχού κερδηθέντων Σελ. 353 στ) Καταχρηστική άσκηση της αξίωσης για μισθούς υπερημερίας Σελ. 354 Γ. Κώλυμα μισθωτού ένεκα σπουδαίου λόγου που δεν οφείλεται σε υπαιτιότητά του Σελ. 355 Δ. 'Αλλες περιπτώσεις που οφείλεται ο μισθός μολονότι δεν παρέχεται εργασία Σελ. 359 6.9. Κρατήσεις στο μισθό Σελ. 359 Α. Μικτός και καθαρός μισθός Σελ. 359 Β. Περιπτώσεις κρατήσεων Σελ. 360 α) Γενικά Σελ. 360 β) Ειδικά η παρακράτηση εργατικής εισφοράς προς τα ασφαλιστικά Ταμεία ή Οργανισμούς Σελ. 360 γ) Ειδικά η παρακράτηση της συνδικαλιστικής συνδρομής Σελ. 362 6.10. Συμψηφισμός οφειλόμενου μισθού με εργοδοτική απαίτηση έναντι του μισθωτού Σελ. 363 Α. Κανόνας της απαγόρευσης συμψηφισμού Σελ. 363 Β. Περιπτώσεις επιτρεπτού συμψηφισμού Σελ. 364 6.11. Προστασία του μισθού Σελ. 365 Α. Πότε πρέπει να καταβάλλεται ο μισθός (απαιτητό εργατικών απαιτήσεων) Σελ. 365 Β. Απαγόρευση παραίτησης από νόμιμες μισθολογικές αξιώσεις Σελ. 367 Γ. Εργοδοτικές υποχρεώσεις συναφείς με την καταβολή του μισθού Σελ. 367 α) Υποχρέωση τήρησης μισθολογίου Σελ. 367 β) Υποχρέωση χορήγησης εκκαθαριστικών σημειωμάτων μισθοδοσίας (αποδείξεις πληρωμής) Σελ. 368 Δ. Δικαιώματα μισθωτού επί μη καταβολής αποδοχών Σελ. 368 α) 'Ασκηση αγωγής Σελ. 368 β) Επίσχεση εργασίας Σελ. 369 Ε. Προστασία εργατικών απαιτήσεων σε περίπτωση αφερεγγυότητας εργοδότη Σελ. 377 ΣΤ. Παραγραφή οικονομικών αξιώσεων των εργαζόμενων Σελ. 381 Ζ. Διοικητικές και Ποινικές κυρώσεις Σελ. 382 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ - Ο χρόνος εργασίας Σελ. 385 7.1. Γενικά περί χρόνου εργασίας Σελ. 386

7.2. Επίκαιρα ζητήματα περί του χρόνου εργασίας και ενωσιακές (κοινοτικές) κανονιστικές παρεμβάσεις Σελ. 389 7.3. Κατηγορίες ωραρίων Σελ. 392 Α. Νόμιμο ωράριο Σελ. 392 Β. Συλλογικό συμβατικό ωράριο Σελ. 394 Γ. Εφαρμοζόμενο (μειωμένο) ωράριο Σελ. 395 Δ. Ατομικό (συμβατικό) ωράριο Σελ. 395 7.4. Εβδομαδιαία απασχόληση: πενθήμερη - εξαήμερη απασχόληση Σελ. 396 Α. Γενικά Σελ. 396 Β. Η απασχόληση κατά την έκτη ημέρα (σε σύστημα πενθήμερης εργασίας) Σελ. 397 7.5. Εργοδοτικές υποχρεώσεις σχετικές με τον έλεγχο των χρονικών ορίων εργασίας Σελ. 398 7.6. Μειωμένα νόμιμα ή συλλογικά συμβατικά ωράρια Σελ. 399 7.7. Ωράριο λειτουργίας και ωράριο εργασίας στα καταστήματα Σελ. 400 7.8. Εργασία πέραν του συλλογικού συμβατικού και του νομίμου ωραρίου Σελ. 403 Α. Υπερεργασία - Υπερωρία Σελ. 405 α) Έννοιες «υπερεργασίας» και «υπερωρίας» Σελ. 405 β) Νόμιμη και «κατ' εξαίρεση» υπερωρία Σελ. 407 Β. Υπέρβαση του νομίμου ωραρίου με απασχόληση και σε άλλον εργοδότη (πολλαπλή απασχόληση) Σελ. 412 7.9. Διευθέτηση του χρόνου εργασίας Σελ. 413 Α. Γενικά Σελ. 413 Β. Η «διευθέτηση» στην κοινοτική Οδηγία περί οργάνωσης του χρόνου εργασίας και στο ΠΔ 88/1999 Σελ. 416 Γ. Η «διευθέτηση» στο Ν 3986/2011 Σελ. 417 α) Υπαγόμενες επιχειρήσεις και προσωπικό πεδίο αναφοράς Σελ. 417 β) Περιεχόμενο των συμφωνιών διευθέτησης Σελ. 418 γ) Συλλογικά συμβατικά μέσα για τη θέσπιση ρυθμίσεων διευθέτησης Σελ. 419 7.10. Απασχόληση με πλήρες ωράριο και μερική απασχόληση Σελ. 420 Α. Έννοια πλήρους ωραρίου Σελ. 420 Β. Μερική απασχόληση Σελ. 421 α) Έννοια και περιεχόμενο της συμφωνίας Σελ. 421 β) Διαδικαστικές προϋποθέσεις κύρους Σελ. 422 γ) Αναλογική εφαρμογή εργατικής νομοθεσίας και αρχή μη διάκρισης Σελ. 426

δ) Εφαρμογή των διατάξεων περί μερικής απασχόλησης και στο δημόσιο τομέα Σελ. 429 Γ. Εκ περιτροπής εργασία Σελ. 430 α) Έννοια και τύπος συμφωνίας Σελ. 430 β) Δυνατότητα μονομερούς επιβολής εκ περιτροπής εργασίας Σελ. 430 7.11. Αργίες - εργασία Κυριακής - εβδομαδιαία ανάπαυση Σελ. 432 Α. Απαγόρευση εργασίας κατά την ημέρα Κυριακής και εξαιρέσιμων αργιών Σελ. 432 α) Γενικά Σελ. 432 β) Εξαιρέσιμες ημέρες αργίας Σελ. 436 γ) Θέσπιση άλλων ειδικών ή τοπικών αργιών Σελ. 438 Β. Αμοιβή απασχοληθέντων κατά ημέρα Κυριακής ή αργίας Σελ. 439 Γ. Υποχρέωση χορήγησης αναπληρωματικής ημέρας ανάπαυσης Σελ. 442 7.12. Τοποθέτηση του εργάσιμου ωραρίου στον ημερήσιο χρόνο Σελ. 443 Α. Χρόνος έναρξης και λήξης του ημερήσιου ωραρίου Σελ. 443 Β. Διακεκομμένο ωράριο - μεσημβρινή ανάπαυση Σελ. 444 Γ. Ελαστικό ωράριο Σελ. 445 Δ. Νυκτερινή εργασία Σελ. 445 Ε. Διαλείμματα εργασίας Σελ. 447 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ - 'Αδειες και θεσμοθετημένες απουσίες των εργαζομένων Σελ. 451 8.1. Ετήσια άδεια ανάπαυσης με αποδοχές Σελ. 452 Α. Γενικά Σελ. 452 Β. Μισθωτοί υπαγόμενοι στον ΑΝ 539/1945 Σελ. 454 Γ. Προϋποθέσεις χορήγησης πρώτης άδειας με αποδοχές Σελ. 456 Δ. Χρόνος απασχόλησης με βάση τον οποίο υπολογίζονται οι χορηγούμενες ημέρες αδείας Σελ. 458 Ε. Χρόνος και τρόπος χορήγησης της άδειας Σελ. 460 α) Γενικά περί χρόνου και τρόπου χορήγησης Σελ. 460 β) Τμηματική χορήγηση της άδειας Σελ. 461 γ) Ομαδική χορήγηση της άδειας Σελ. 461 δ) Απαγόρευση μεταφοράς της άδειας Σελ. 462 ε) Τήρηση βιβλίου αδειών Σελ. 462

ΣΤ. Αριθμός ημερών αδείας Σελ. 462 Ζ. Αποδοχές και επίδομα αδείας Σελ. 464 Η. Λύση της σχέσης εργασίας και άδεια Σελ. 465 Θ. Ζητήματα από τη μη χορήγηση της άδειας Σελ. 466 α) 'Ακυρη η συμφωνία για μη χορήγηση αδείας Σελ. 466 β) Συνέπειες από τη μη χορήγηση της άδειας ανάπαυσης Σελ. 467 8.2. 'Αδειες προστασίας της μητρότητας Σελ. 468 Α. 'Αδεια κύησης, τοκετού και λοχείας Σελ. 468 Β. Ειδική άδεια προστασίας μητρότητας Σελ. 470 8.3. Λοιπές άδειες απουσίας για οικογενειακούς και προσωπικούς λόγους Σελ. 471 Α. 'Αδεια φροντίδας παιδιών Σελ. 471 α) Μείωση ωραρίου Σελ. 471 β) Ισόχρονη άδεια απουσίας Σελ. 472 γ) Χρήση της άδειας φροντίδας παιδιών από τον πατέρα Σελ. 473 Β. Γονική άδεια Σελ. 473 Γ. 'Αδεια φροντίδας τέκνου σε μονογονεϊκή οικογένεια Σελ. 476 Δ. Λοιπές άδειες για προσωπικούς λόγους, λόγους υγείας και ανθυγιεινότητας περιβάλλοντος Σελ. 477 8.4. 'Αδεια εξετάσεων Σελ. 479 8.5. Συνδικαλιστικές άδειες απουσίας Σελ. 480 8.6. 'Αδεια άνευ αποδοχών Σελ. 482 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ENATO - Διευθυντικό δικαίωμα και συναφή εργασιακά ζητήματα από την οργάνωση της εκμετάλλευσης Σελ. 485 9.1. Διευθυντικό δικαίωμα Σελ. 486 Α. Γενικά Σελ. 486 Β. Η οριοθέτηση του διευθυντικού δικαιώματος Σελ. 489 α) Περιορισμοί από την κρατική νομοθεσία Σελ. 489 β) Περιορισμοί από την επαγγελματική νομοθεσία Σελ. 489 γ) Περιορισμοί από κανονισμό εργασίας Σελ. 490 δ) Περιορισμοί από την ατομική σύμβαση εργασίας Σελ. 490 Γ. Διευθυντικό δικαίωμα και άτυποι επιχειρησιακοί συμβατικοί όροι Σελ. 490

Δ. Ειδικότερες εκφάνσεις του διευθυντικού δικαιώματος Σελ. 492 α) Αλλαγή τόπου εργασίας - μετάθεση (γεωγραφική μετακίνηση του μισθωτού) Σελ. 492 β) Χρόνος εργασίας Σελ. 494 γ) Προαγωγές Σελ. 494 δ) Αλλαγή αντικειμένου εργασίας - αφαίρεση καθηκόντων - αλλαγή θέσης εργασίας - τοποθέτηση προϊσταμένου Σελ. 501 ε) Το ζήτημα της υποχρέωσης για πραγματική απασχόληση του μισθωτού Σελ. 502 στ) 'Ασκηση διευθυντικού δικαιώματος στο ζήτημα του καπνίσματος Σελ. 505 9.2. Υποχρέωση πρόνοιας Σελ. 507 Α. Γενικά Σελ. 507 Β. Υποχρέωση σεβασμού της ιδιωτικής ζωής και της προσωπικότητας των εργαζομένων Σελ. 509 α) Γενικά Σελ. 509 β) Ειδικότερα ο σεβασμός και προστασία των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων των εργαζομένων Σελ. 511 γ) Σεξουαλική παρενόχληση Σελ. 518 Γ. Υποχρέωση χορήγησης πιστοποιητικού προϋπηρεσίας Σελ. 523 9.3. Μονομερής βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας Σελ. 525 Α. Γενικά Σελ. 525 Β. Βασικές προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 7 Ν 2112/1920 Σελ. 526 α) 'Ασκηση του διευθυντικού δικαιώματος κατά παράβαση όρου της εργασιακής σύμβασης Σελ. 526 β) Μονομερής εργοδοτική ενέργεια Σελ. 527 γ) Μεταβολή βλαπτική για το μισθωτό Σελ. 528 Γ. Περιπτώσεις εργοδοτικών συμπεριφορών υπό το πρίσμα της εφαρμογής του άρθρου 7 Ν 2112/1920 Σελ. 530 α) Αφαίρεση ή αλλαγή καθηκόντων Σελ. 530 β) Μετακίνηση του ωραρίου Σελ. 531 γ) Μετάθεση - αλλαγή τόπου απασχόλησης Σελ. 531 δ) Προαγωγές Σελ. 532 ε) Μείωση των αποδοχών Σελ. 533 στ) Παραβίαση της υποχρέωσης πρόνοιας Σελ. 533 ζ) 'Αρνηση αποδοχής της εργασίας του μισθωτού Σελ. 534 Δ. Αξιώσεις εργαζόμενου από τη μονομερή βλαπτική μεταβολή Σελ. 534 α) Αξίωση καταβολής της αποζημίωσης απόλυσης Σελ. 535

β) Αξίωση επαναφοράς στην προηγούμενη κατάσταση Σελ. 535 γ) Αξίωση χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης Σελ. 536 δ) Αξίωση πραγματικής αποδοχής των προσφερόμενων κατά τους όρους της σύμβασης υπηρεσιών Σελ. 536 9.4. Αρχή της ίσης μεταχείρισης Σελ. 536 Α. Έννοια - λειτουργία Σελ. 536 Β. Η αρχή της ίσης μεταχείρισης αναφέρεται σε παροχές με εκούσιο χαρακτήρα Σελ. 539 α) Γενικά Σελ. 539 β) Ο εκούσιος χαρακτήρας των παροχών δεν αίρεται από την τυχόν συμβατική δέσμευση καταβολής τους Σελ. 543 Γ. Το παράνομο της παροχής αποκλείει τη δυνατότητα επίκλησης της αρχής της ίσης μεταχείρισης Σελ. 544 Δ. Η εφαρμογή της αρχής προϋποθέτει όμοιες εργασιακές συνθήκες εργασίας Σελ. 544 Ε. Αρχή της ίσης μεταχείρισης και λύση της εργασιακής σχέσης Σελ. 547 9.5. Κανονισμός εργασίας Σελ. 549 Α. Γενικά Σελ. 549 Β. Τρόποι κατάρτισης κανονισμού εργασίας Σελ. 551 α) Με επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση εργασίας Σελ. 551 β) Με συναπόφαση συμβουλίου εργαζομένων και εργοδότη Σελ. 551 γ) Μονομερώς από τον εργοδότη Σελ. 551 δ) Με νόμο ή δυνάμει διαφόρων εξουσιοδοτικών νομοθετικών διατάξεων Σελ. 552 9.6. Πειθαρχικό δίκαιο Σελ. 553 Α. Νομική βάση και φορέας της πειθαρχικής εξουσίας Σελ. 553 Β. Πειθαρχικά παραπτώματα Σελ. 555 Γ. Πειθαρχικές ποινές Σελ. 556 Δ. Έλεγχος των αποφάσεων περί επιβολής πειθαρχικής ποινής Σελ. 558 9.7. Μεταβολή (αλλαγή) προσώπου εργοδότη - μεταβίβαση επιχείρησης Σελ. 560 Α. Γενικά Σελ. 560 Β. Έννοια μεταβίβασης επιχείρησης ή εκμετάλλευσης Σελ. 562 Γ. Υπαγόμενες επιχειρήσεις Σελ. 568 Δ. Προστατευόμενα πρόσωπα Σελ. 569 Ε. Περιεχόμενο της προστασίας Σελ. 570 α) Μεταβίβαση και διατήρηση των εργασιακών σχέσεων Σελ. 570

β) Διατήρηση των όρων και συνθηκών εργασίας Σελ. 572 γ) Προστασία των εκπροσώπων των εργαζομένων Σελ. 575 ΣΤ. Πληροφόρηση και διαβούλευση με τους εκπροσώπους των εργαζομένων Σελ. 576 9.8. Επιχείρηση σε δυσκολία και άσκηση εργοδοτικών δικαιωμάτων Σελ. 577 Α. Γενικά Σελ. 577 Β. Θέση του προσωπικού σε διαθεσιμότητα Σελ. 578 α) Γενικά Σελ. 578 β) Προϋποθέσεις έγκυρης άσκησης του δικαιώματος Σελ. 579 γ) Προσωπικό πεδίο εφαρμογής της διαθεσιμότητας Σελ. 583 δ) Χρονική διάρκεια της διαθεσιμότητας Σελ. 584 ε) Αμοιβή και λοιπά δικαιώματα των μισθωτών επί διαθεσιμότητας Σελ. 584 Γ. Μερική απασχόληση Σελ. 585 Δ. Επιβολή συστήματος εκ περιτροπής εργασίας Σελ. 586 Ε. Ομαδικές απολύσεις Σελ. 586 9.9 Διοικητικός και ποινικός έλεγχος διευθυντικού δικαιώματος Σελ. 587 Α. Διοικητικές κυρώσεις Σελ. 587 Β. Ποινικές κυρώσεις Σελ. 587 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ - Το εργατικό ατύχημα Σελ. 589 10.1. Γενικές παρατηρήσεις Σελ. 589 10.2. Εργατικό ατύχημα με βάση την εργατική νομοθεσία Σελ. 591 Α. Πεδίο εφαρμογής Σελ. 591 Β. Τα στοιχεία της έννοιας του εργατικού ατυχήματος Σελ. 592 α) Βίαιο συμβάν Σελ. 593 β) Αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ του βίαιου συμβάντος και της εργασίας Σελ. 594 γ) Πρόκληση ανικανότητας για εργασία ή θανάτου Σελ. 595 Γ. Ευθύνη εργοδότη - Αποζημίωση Σελ. 595 α) Αποζημίωση με βάση το Ν 551/1915 Σελ. 595 β) Συνυπαιτιότητα του μισθωτού Σελ. 597 10.3. Αποζημίωση στην περίπτωση μισθωτών που καλύπτονται από την ασφάλιση του ΙΚΑ Σελ. 598 10.4. Αποζημίωση με βάση τις διατάξεις του κοινού αστικού δικαίου Σελ. 600

Α. Αξίωση για πλήρη αποζημίωση επί δόλου του εργοδότη Σελ. 600 Β. Αποζημίωση για ηθική βλάβη ή ψυχική οδύνη Σελ. 601 10.5. Λοιπές υποχρεώσεις εργοδότη επί εργατικού ατυχήματος Σελ. 603 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ - Υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας Σελ. 605 11.1. Εισαγωγικές αναφορές Σελ. 605 11.2. Η διεθνής και ενωσιακή (κοινοτική) νομοθεσία ως συντελεστές ανάπτυξης της υγιεινής και ασφάλειας στην εργασία Σελ. 606 Α. Ρυθμίσεις σε επίπεδο διεθνούς δικαίου Σελ. 606 Β. Ρυθμίσεις σε επίπεδο ενωσιακού (κοινοτικού) δικαίου Σελ. 607 11.3. Εθνικό θεσμικό πλαίσιο και βασική εργατική νομοθεσία για την υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας Σελ. 612 Α. Γενικά Σελ. 612 Β. Βασικές υποχρεώσεις εργοδοτών και εργαζομένων Σελ. 614 Γ. Τεχνικός ασφαλείας, γιατρός εργασίας και ΕΞ.Υ.Π.Π. Σελ. 617 Δ. Λοιπές εργοδοτικές υποχρεώσεις Σελ. 619 α) Υποχρέωση σύνταξης Γραπτής Μελέτης Εκτίμησης του Επαγγελματικού Κινδύνου (ΜΕΕΚ) Σελ. 619 β) Υποχρέωση ενημέρωσης των εργαζομένων και πληροφόρησης και διαβούλευσης με τους εκπροσώπους τους επί ζητημάτων ΥΑΕ Σελ. 619 γ) Υποχρέωση του εργοδότη να συνεδριάζει με την ΕΥΑΕ, παρουσία του Γιατρού Εργασίας (ΓΕ) και του Τεχνικού Ασφαλείας (ΤΑ) Σελ. 620 δ) Υποχρέωση θέσπισης Κανονισμού ΥΑΕ Σελ. 620 ε) Υποχρέωση εφοδιασμού με Ατομικό Βιβλιάριο Επαγγελματικού Κινδύνου Σελ. 621 Ε. Τα μέτρα προστασίας των εργαζομένων Σελ. 621 ΣΤ. Ειδικά μέτρα για την προστασία των εγκύων γυναικών Σελ. 624 Ζ. Ειδικά η απαγόρευση του καπνίσματος στους χώρους εργασίας Σελ. 625 α) Γενικά Σελ. 625 β) Οι περιορισμοί του καπνίσματος στους χώρους εργασίας από πλευράς πρόσφατων ειδικών νομοθετικών απαγορεύσεων Σελ. 629 Η. Όργανα ελέγχου, ενημέρωσης και πληροφόρησης επί θεμάτων ΥΑΕ Σελ. 632 Θ. Εργοδοτική ευθύνη από την παράβαση των υποχρεώσεων Σελ. 634 α) Διοικητικές κυρώσεις Σελ. 634 β) Ποινικές κυρώσεις Σελ. 635 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΩΔΕΚΑΤΟ - Η αναστολή της εργασιακής σχέσης Σελ. 637

12.1. Γενικές παρατηρήσεις Σελ. 637 12.2. Αναστολή εκ του νόμου Σελ. 638 Α. Αναστολή εκ του νόμου που συνδέεται με το πρόσωπο του μισθωτού Σελ. 639 α) Αναστολή ως αποτέλεσμα άσκησης δικαιώματος Σελ. 639 β) Αναστολή ένεκα σπουδαίου λόγου και ειδικότερα λόγω ασθένειας του μισθωτού Σελ. 639 γ) Αναστολή λόγω στράτευσης του μισθωτού Σελ. 640 δ) Η πειθαρχική ποινή της αργίας Σελ. 642 Β. Αναστολή εκ του νόμου που συνδέεται με το πρόσωπο του εργοδότη Σελ. 642 α) Υπερημερία εργοδότη για λόγους ανώτερης βίας Σελ. 642 β) Διαθεσιμότητα Σελ. 642 γ) 'Ασκηση του δικαιώματος επιβολής εκ περιτροπής εργασίας Σελ. 643 12.3. Συμβατική αναστολή Σελ. 643 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΤΡΙΤΟ - Λύση της εργασιακής σχέσης Σελ. 645 13.1. Εισαγωγικά Σελ. 646 13.2. Κοινοί τρόποι λύσης της εργασιακής σχέσης Σελ. 647 13.3. Λύση σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου Σελ. 649 Α. Λήξη με την πάροδο του συμφωνημένου χρόνου Σελ. 649 Β. Λύση με οικειοθελή αποχώρηση του μισθωτού Σελ. 650 Γ. Λύση με καταγγελία για σπουδαίο λόγο Σελ. 650 α) Έννοια σπουδαίου λόγου Σελ. 652 β) Σπουδαίος λόγος και κατάχρηση δικαιώματος Σελ. 656 γ) Δικαίωμα αποζημίωσης σε περίπτωση καταγγελίας για σπουδαίο λόγο Σελ. 656 δ) Συνέπειες καταγγελίας χωρίς σπουδαίο λόγο Σελ. 658 13.4. Λύση σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου Σελ. 658 Α. Γενικά Σελ. 658 Β. Το ζήτημα της τακτικής και της άτακτης καταγγελίας Σελ. 665 Γ. Τεκμαιρόμενη καταγγελία επί μονομερούς βλαπτικής μεταβολής των όρων της εργασιακής σχέσης Σελ. 667 Δ. Προϋποθέσεις κύρους της εργοδοτικής καταγγελίας Σελ. 667 α) Έγγραφος τύπος Σελ. 668 β) Καταβολή της νόμιμης αποζημίωσης Σελ. 669

γ) Καταχώρηση της απασχόλησης στο τηρούμενο μισθολόγιο του ΙΚΑ ή ασφάλιση του μισθωτού Σελ. 669 δ) Μη καταχρηστική απόλυση Σελ. 670 Ε. Τροποποιητική καταγγελία Σελ. 683 ΣΤ. Διάκριση πειθαρχικής διαδικασίας και απόλυσης Σελ. 684 Ζ. Περιορισμοί στην άσκηση του δικαιώματος της απόλυσης σε ειδικές περιπτώσεις Σελ. 685 α) Απαγόρευση απόλυσης κατά τη διάρκεια της ετήσιας άδειας του μισθωτού Σελ. 685 β) Ακυρότητα απόλυσης λόγω νόμιμης συνδικαλιστικής δράσης ή ειδικά προστατευόμενων συνδικαλιστικών στελεχών Σελ. 686 γ) Ακυρότητα καταγγελίας όταν αυτή έχει ως λόγο τις οικογενειακές υποχρεώσεις του μισθωτού Σελ. 687 δ) Ακυρότητα καταγγελίας λόγω άσκησης δικαιώματος λήψης της γονικής άδειας Σελ. 687 ε) Απαγόρευση απόλυσης «εξαρτημένων» ατόμων κατά την περίοδο της απεξάρτησης Σελ. 687 στ) Απαγόρευση καταγγελίας λόγω άρνησης εκ μέρους του μισθωτού της πρότασης για μεταβολή της εργασίας από πλήρη σε μερική απασχόληση Σελ. 688 ζ) Απαγόρευση απόλυσης ως αντίδραση σε καταγγελία για μη εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης Σελ. 688 η) Ακυρότητα καταγγελίας που έγινε λόγω αντίδρασης σε αίτημα ή λήψη γονικής άδειας Σελ. 688 θ) Απαγόρευση απόλυσης ηλικιωμένων εργαζομένων πέραν ορισμένου ποσοστού Σελ. 688 ι) Ακυρότητα καταγγελίας όταν αυτή έχει ως λόγο τη μεταβίβαση της επιχείρησης Σελ. 689 Η. Καταγγελία της σύμβασης εργασίας κατηγοριών εργαζομένων υπό ειδικές προϋποθέσεις Σελ. 689 α) Εργαζόμενες γυναίκες σε κατάσταση εγκυμοσύνης και λοχείας Σελ. 689 β) Συνδικαλιστικά στελέχη Σελ. 694 γ) Μέλη των Συμβουλίων εργαζομένων Σελ. 711 δ) Μισθωτοί υποχρεωτικά τοποθετημένοι Σελ. 711 ε) Στρατευόμενοι μισθωτοί Σελ. 711 στ) Λοιπές περιπτώσεις προστασίας Σελ. 712 Θ. Αποζημίωση απόλυσης Σελ. 714 α) Τρόπος καταβολής της αποζημίωσης απόλυσης Σελ. 714 β) Περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν οφείλεται αποζημίωση Σελ. 716 γ) Περιπτώσεις κατά τις οποίες οφείλεται μειωμένη αποζημίωση Σελ. 725 δ) Ειδικές περιπτώσεις που οφείλεται κανονικά αποζημίωση Σελ. 729 ε) Διαφοροποιημένη νομοθετική μεταχείριση υπαλλήλων και εργατών ως προς την αποζημίωση απόλυσης Σελ. 731 στ) Υπολογισμός της αποζημίωσης απόλυσης Σελ. 735

ζ) Ανώτατο όριο ποσού αποζημίωσης Σελ. 742 η) Αποζημίωση απόλυσης ειδικών περιπτώσεων μισθωτών Σελ. 744 θ) Προθεσμία για την άσκηση της αξίωσης για καταβολή της αποζημίωσης Σελ. 745 ι) Τοκοφορία της αξίωσης για καταβολή της αποζημίωσης Σελ. 747 ια) Ποινικές κυρώσεις από την μη καταβολή αποζημίωσης Σελ. 748 Ι. Ομαδικές απολύσεις Σελ. 748 α) Γενικά Σελ. 748 β) Έννοια ομαδικών απολύσεων και πεδίο εφαρμογής Σελ. 750 γ) Εργοδοτικές υποχρεώσεις Σελ. 751 δ) Εξέλιξη της διαδικασίας μετά τις διαβουλεύσεις Σελ. 753 ε) Ομαδικές απολύσεις στην περίπτωση κλεισίματος της επιχείρησης Σελ. 754 στ) Συνέπειες παραβίασης των εργοδοτικών υποχρεώσεων Σελ. 754 ΙΑ. Συνέπειες από την άκυρη απόλυση Σελ. 755 α) Αξίωση αποδοχών υπερημερίας Σελ. 755 β) Επαναπασχόληση του ακύρως απολυθέντος Σελ. 763 γ) Αποζημίωση για ηθική βλάβη Σελ. 766 ΙΒ. Υποχρεώσεις συναφείς με την λύση της εργασιακής σχέσης Σελ. 767 α) Αναγγελίες στον ΟΑΕΔ Σελ. 767 β) Αναγγελία στο ΙΚΑ Σελ. 768 13.5. Λύση της σύμβασης εργασίας με πρωτοβουλία του μισθωτού Σελ. 768 Α. Καταγγελία της σύμβασης εργασίας εκ μέρους του μισθωτού (παραίτηση) Σελ. 768 Β. Οικειοθελής αποχώρηση με τη συγκατάθεση του εργοδότη Σελ. 771 ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ Σελ. 775