Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Λουξεμβούργο, 20 Οκτωβρίου 2014 14463/14 PESC 1074 COMEM 185 COMAG 89 COHAFA 102 COTER 72 SY 9 IRAQ 2 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ του: Συμβουλίου ημερομηνία: 20 Οκτωβρίου 2014 αριθ. προηγ. ST 14472/14 PESC 1078 COMEM 186 COMAG 91 COHAFA 104 COTER 73 εγγρ.: SY 10 IRAQ 3 Θέμα: Συμπεράσματα του Συμβουλίου για την κρίση με το ISIL/Da esh στη Συρία και το Ιράκ Διαβιβάζονται συνημμένως στις αντιπροσωπείες τα συμπεράσματα του Συμβουλίου για την κρίση με το ISIL/Da esh στη Συρία και το Ιράκ, όπως εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο στις 20 Οκτωβρίου 2014. 14463/14 ΑΝ/γπ 1 DG C 2B EL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΟ ISIL/DA ESH ΣΤΗ ΣΥΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΙΡΑΚ Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, 20 Οκτωβρίου 2014 1. Η ΕΕ ανησυχεί σοβαρά για την ανθρωπιστική κατάσταση και την κατάσταση της ασφάλειας στη Συρία και το Ιράκ και καταδικάζει απερίφραστα τις επιθέσεις, τις ωμότητες, τους φόνους και τις καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράττονται από το ΙSIL/Da esh και άλλες τρομοκρατικές ομάδες και στις δύο χώρες αλλά και από το καθεστώς Άσαντ στη Συρία. H ΕΕ είναι αποφασισμένη να συμβάλει στην διεθνή προσπάθεια να κατανικηθούν αυτές οι τρομοκρατικές ομάδες. Η πολιτική μετάβαση υπό συριακή ηγεσία και η πολιτική διακυβέρνηση χωρίς αποκλεισμούς στο Ιράκ είναι ζωτικής σημασίας για την βιώσιμη ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή. 2. Η κατάσταση στο Άιν αλ-άραμπ/ Koμπάνι και σε άλλες περιοχές που πολιορκούνται και αντιμετωπίζουν σφοδρές συγκρούσεις με το ISIL/Da esh είναι πηγή σοβαρής ανησυχίας. Η ΕΕ εκτιμά τις προσπάθειες της Τουρκίας να στεγάσει πρόσφυγες από το Koμπάνι και καλεί την Τουρκία να ανοίξει τα σύνορά της για κάθε προμήθεια προς τον πληθυσμό του Koμπάνι. 3. Η ΕΕ έχει δεσμευτεί να αντιμετωπίσει ολοκληρωτικά και συντονισμένα την περιφερειακή απειλή που θέτουν η τρομοκρατία και ο βίαιος εξτρεμισμός και να αντιμετωπίσει την υποκείμενη αστάθεια και βία που παρέχουν έρεισμα στο ISIL/Da esh και άλλες τρομοκρατικές ομάδες. Η ΕΕ στηρίζει τις προσπάθειες περισσοτέρων των εξήντα κρατών να αντιμετωπίσουν την απειλή του ISIL/Da esh, μεταξύ άλλων με στρατιωτική δράση σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο. Σημειώνει ότι η στρατιωτική δράση εν προκειμένω είναι αναγκαία αλλά δεν αρκεί για να υπερνικηθεί το ISIL/Da esh και αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας που περιλαμβάνει μέτρα πολιτικοδιπλωματικά, καταπολέμησης της τρομοκρατίας και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, καθώς και ανθρωπιστικού και επικοινωνιακού χαρακτήρα. Η ΕΕ καλεί όλους τους εταίρους να εφαρμόσουν τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, συμπεριλαμβανομένων των αποφάσεων 2170 και 2178, και να εντείνουν τις προσπάθειες σε εθνικό επίπεδο για να στερήσουν από το ISIL/ Da esh τα οφέλη της παράνομης πώλησης πετρελαίου και άλλων εμπορευμάτων. 14463/14 ΑΝ/γπ 2
Οι πολιτικές που επιφέρουν αποκλεισμούς στο Ιράκ και η αστάθεια στη Συρία που προκαλείται από τον βάναυσο πόλεμο του καθεστώτος του Μπασάρ αλ-άσαντ εναντίον του ίδιου του λαού του, οι μαζικές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η συστηματική κωλυσιεργία κατά των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων επέτρεψαν στο ISIL/ Da esh να ευδοκιμήσει. Συνεπεία των πολιτικών και των ενεργειών του, το καθεστώς του Μπασάρ αλ-άσαντ δεν μπορεί να αποτελέσει εταίρο στον αγώνα κατά του ISIL/Da esh. 4. Η ΕΕ ενέκρινε σήμερα περαιτέρω κυρώσεις κατά του καθεστώτος Άσαντ, καθορίζοντας τα συνδεόμενα με το καθεστώς άτομα και οντότητες που θα υπόκεινται σε περιοριστικά μέτρα. Το Συμβούλιο συμφώνησε επίσης σήμερα να επιβάλει απαγόρευση των εξαγωγών καυσίμων αεριοπροωθουμένων και των σχετικών πρόσθετων υλών στη Συρία επειδή χρησιμοποιούνται από την πολεμική αεροπορία του καθεστώτος Άσαντ, η οποία και διενεργεί τυφλές αεροπορικές επιθέσεις κατά του άμαχου πληθυσμού. Η ΕΕ θα εξακολουθήσει την πολιτική της επιβολής πρόσθετων μέτρων με στόχο το καθεστώς για όσο διάστημα συνεχίζεται η καταστολή. 5. Η ΕΕ επαναλαμβάνει τη σταθερή δέσμευσή της να αντιμετωπίσει το σοβαρό πρόβλημα των ξένων μαχητών που έχουν προσχωρήσει στις τάξεις του ISIL/Da esh και άλλων τρομοκρατικών ομάδων. Το Συμβούλιο εγκρίνει την στρατηγική της ΕΕ κατά της τρομοκρατίας/των ξένων μαχητών, η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ανταπόκρισης στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Αυγούστου 2014 και τις αποφάσεις 2170 και 2178 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Το Συμβούλιο ζητεί κατεπειγόντως την καλά συντονισμένη εφαρμογή της. Η ΕΕ είναι αποφασισμένη να αναλάβει άμεση και μακροπρόθεσμη δράση για να στερήσει από το ISIL/Da esh τα οφέλη από τις πηγές χρηματοδότησης και εφοδιασμού του, καθώς και να ενισχύσει τη συνεργασία της με τις γειτονικές προς τη Συρία και το Ιράκ χώρες σε θέματα αντιτρομοκρατίας και ασφάλειας, σύμφωνα με τη στρατηγική της ΕΕ κατά της τρομοκρατίας/των ξένων μαχητών. Η ΕΕ υποστηρίζει το έργο που έχει αναλάβει ο συντονιστής αντιτρομοκρατικής δράσης της ΕΕ εν προκειμένω. 6. Οι διεθνείς προσπάθειες για την επίτευξη μετάβασης υπό συριακή ηγεσία παραμένουν προτεραιότητα προκειμένου να διατηρηθεί η ενότητα, η κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα της χώρας, χωρίς να χαθεί ο πολυεθνοτικός και πολυθρησκευτικός της χαρακτήρας. Η ΕΕ θα εξακολουθήσει να παρέχει πολιτική και πρακτική υποστήριξη στη μετριοπαθή αντιπολίτευση. Δεν μπορεί να υπάρξει διαρκής ειρήνη στη Συρία εάν δεν αντιμετωπιστούν οι εύλογες αιτιάσεις όλων των απλών Σύρων πολιτών, συμπεριλαμβανομένων όσων ανήκουν σε εθνοτικές και θρησκευτικές ομάδες. Η ΕΕ είναι αποφασισμένη να υποστηρίξει όλες τις προσπάθειες για πολιτική λύση, κοινή συναινέσει, με βάση το ανακοινωθέν της Γενεύης της 30ής Ιουνίου 2012 και σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. 14463/14 ΑΝ/γπ 3
Η ΕΕ καλεί όλα τα μέρη να συμμετάσχουν εποικοδομητικά στις διαπραγματεύσεις και εκφράζει την πλήρη υποστήριξή της προς τον ειδικό απεσταλμένο του ΟΗΕ Staffan de Mistura και τις συνεχιζόμενες προσπάθειές του. Η ΕΕ αναγνωρίζει ότι θα χρειαστεί η ενεργός συμμετοχή των περιφερειακών και διεθνών φορέων προκειμένου να επιτευχθεί μια βιώσιμη μετάβαση και τους καλεί να έχουν εποικοδομητικό ρόλο εν προκειμένω. 7. Η ΕΕ εκφράζει αποτροπιασμό και καταδικάζει σθεναρά τις τυφλές δολοφονίες, τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μεταξύ αυτών και τη συστηματική σεξουαλική και έμφυλη βία, που διαπράττονται στη Συρία και το Ιράκ από το ISIL/Da esh και άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις, ιδίως εναντίον χριστιανικών και άλλων θρησκευτικών και εθνοτικών ομάδων, γυναικών και παιδιών. Η ΕΕ επαναλαμβάνει ότι επίσης καταδικάζει τις χονδροειδείς, εκτεταμένες και συστηματικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου από το καθεστώς Άσαντ. Η ΕΕ ανησυχεί σοβαρά για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τη θρησκευτική βία στο Ιράκ. 8. Η ΕΕ εκφράζει ικανοποίηση για την 8η έκθεση της Ανεξάρτητης Διεθνούς Εξεταστικής Επιτροπής σχετικά με την Αραβική Δημοκρατία της Συρίας που δημοσιεύθηκε στις 27 Αυγούστου 2014. Η ΕΕ καταδικάζει απερίφραστα τις πράξεις του ISIL/Da esh οι οποίες αποτελούν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και εγκλήματα πολέμου. Η ΕΕ υπενθυμίζει ότι όλοι οι υπεύθυνοι για καταπατήσεις και παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου πρέπει να λογοδοτήσουν και ότι δεν μπορεί να υπάρξει για αυτούς ατιμωρησία. Η ΕΕ επαναλαμβάνει την έκκλησή της προς το Συμβούλιο Ασφαλείας να παραπέμψει την κατάσταση στη Συρία στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο και την έκκλησή της προς το Ιράκ να προσχωρήσει στο Καταστατικό της Ρώμης. Η ΕΕ χαιρετίζει τις προσπάθειες φορέων που εργάζονται επί τόπου ώστε να εξασφαλίσουν ότι οι καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των παραβιάσεων καταγράφονται τεκμηριωμένα και ότι διατηρούνται τα αποδεικτικά στοιχεία. 14463/14 ΑΝ/γπ 4
9. Η ΕΕ χαιρετίζει τον σχηματισμό της νέας ιρακινής κυβέρνησης στις 8 Σεπτεμβρίου και τη δέσμευσή της να αντιμετωπίσει τις τρέχουσες προκλήσεις επιδιώκοντας πολιτικές που δεν επιφέρουν διακρίσεις και ανταποκρίνονται στις ανάγκες και τις προσδοκίες όλων των συνιστωσών της ιρακινής κοινωνίας. Εάν αυτό δεν γίνει, μπορεί να τεθούν σε κίνδυνο οι προσπάθειες για καταπολέμηση του ISIL/Da esh, να παρεμποδισθούν οι προσπάθειες της κυβέρνησης να προωθήσει την εθνική συμφιλίωση στο Ιράκ και να ενταθούν περαιτέρω οι θρησκευτικές εντάσεις. Επικροτεί τον διορισμό των βασικών Υπουργών Εσωτερικών και Αμύνης, καθώς και τους λοιπούς υπουργικούς διορισμούς, άμα και το γεγονός ότι οι Kούρδοι υπουργοί ανέλαβαν τις θέσεις τους στην κυβέρνηση. Καλεί την ιρακινή κυβέρνηση και την κυβέρνηση της περιοχής του Κουρδιστάν να εξεύρουν μόνιμη λύση στις διαφορές τους. 10. Η ΕΕ επαναλαμβάνει τη σταθερή προσήλωσή της στην ενότητα, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα του Ιράκ. Χαιρετίζει τις προσπάθειες του συνασπισμού, συμπεριλαμβανομένης της απόφασης συγκεκριμένων κρατών μελών να παράσχουν στρατιωτικό υλικό και εμπειρογνωμοσύνη στο Ιράκ, για να μειωθεί η ικανότητα επίθεσης του ISIL/Da esh κατά του άμαχου πληθυσμού, πράγμα που αποτελεί ανταπόκριση σε ρητό αίτημα στήριξης από την ιρακινή κυβέρνηση. Τελικά, όμως, η διευθέτηση της κρίσης μόνο πολιτική μπορεί να είναι. Καλεί την κυβέρνηση να προσεγγίσει όλες τις συνιστώσες της ιρακινής κοινωνίας και να επιδιώξει, χωρίς καθυστέρηση, την έναρξη διαδικασίας εθνικής συμφιλίωσης. Η ΕΕ προτρέπει όλες τις συνιστώσες της ιρακινής κοινωνίας να συνενωθούν στον αγώνα κατά του ISIL/Da esh και να στηρίξουν ενδεχόμενη διαδικασία εθνικής συμφιλίωσης. 11. Η ΕΕ εκφράζει την προθυμία της να συνεργαστεί στενά με την κυβέρνηση του Ιράκ για την αντιμετώπιση των προκλήσεών της και να την στηρίξει στη συνέχιση των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων σε ευρύ φάσμα τομέων, όπως ο τομέας της ασφαλείας και το δικαστικό σύστημα που πρέπει να ενισχυθούν ανεξαρτήτως θρησκευτικών διαχωρισμών, σε συνεργασία με την UNAMI και κατά συμμόρφωση προς τις διεθνείς υποχρεώσεις του Ιράκ, προκειμένου να βελτιωθεί η χρηστή διακυβέρνηση και το κράτος δικαίου. 12. Η ΕΕ χαιρετίζει τις ποικίλες και συμπληρωματικές πρωτοβουλίες που αναλήφθηκαν σχετικά με το Ιράκ και ιδίως τα συμπεράσματα της Διάσκεψης για την ειρήνη και την ασφάλεια στο Ιράκ, που πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι στις 15 Σεπτεμβρίου, καθώς και τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας για το Ιράκ που πραγματοποιήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου. Η ΕΕ καλεί τις χώρες της περιοχής και τη διεθνή κοινότητα να εργασθούν από κοινού για να βοηθήσουν το Ιράκ να αντιμετωπίσει τις διαιρετικές του εντάσεις και να αποκαταστήσει την ειρήνη και τη σταθερότητα. 14463/14 ΑΝ/γπ 5
13. Η ΕΕ ανησυχεί βαθύτατα, ιδίως καθώς πλησιάζει ο χειμώνας, για τη δύσκολη ανθρωπιστικά θέση εκατομμυρίων Σύρων και Ιρακινών οι οποίοι έχουν εκτοπιστεί διά της βίας τόσο εσωτερικά όσο και προς γειτονικές χώρες. H ΕΕ και τα κράτη μέλη της ηγούνται της διεθνούς ανταπόκρισης στην κρίση. Μέχρι σήμερα, περίπου 2,9 δις έχουν κινητοποιηθεί ως βοήθεια για ανακούφιση και αποκατάσταση όσων έχουν ανάγκη στη Συρία και το Ιράκ, καθώς και για τους πρόσφυγες και τις κοινότητες υποδοχής. Η ΕΕ θα εξακολουθήσει να στηρίζει τις προσπάθειες ανθρωπιστικής βοήθειας, μεταξύ άλλων και για ανθρώπους σε δυσπρόσιτες περιοχές, να παρέχει βοήθεια για τη στήριξη της προσαρμοστικότητας των προσφύγων και των κοινοτήτων υποδοχής στις χώρες που πλήττονται από την κρίση και καλεί τη διεθνή κοινότητα να κάνει το ίδιο. Θα εξακολουθήσει, επίσης, να επιμένει στην σημασία του σεβασμού των ανθρωπιστικών αρχών και του διεθνούς δικαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Όσον αφορά τη Συρία, η ΕΕ καταδικάζει τη συνεχιζόμενη αδιαλλαξία του καθεστώτος Άσαντ σχετικά με την ανθρωπιστική πρόσβαση και τη χρήση διοικητικών διαδικασιών για να εμποδιστεί η ταχεία και σταθερή παράδοση της βοήθειας. Η ΕΕ επαναλαμβάνει την έκκλησή της προς όλα τα μέρη, και ιδίως το καθεστώς Άσαντ, να εφαρμόσουν πλήρως τις διατάξεις των αποφάσεων 2139 και 2165 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. H ΕΕ θα εξακολουθήσει να εφαρμόζει τις αποφάσεις αυτές για να παρέχει βοήθεια πέρα από σύνορα και διαχωριστικές γραμμές. Η ΕΕ ανησυχεί επίσης βαθύτατα που το ISIL έχει επηρεάσει σημαντικά την παρουσία και τη λειτουργία ανθρωπιστικών οργανισμών και φορέων στη βόρεια Συρία, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο την ανθρωπιστική λειτουργία τους. Όσον αφορά το Ιράκ, η ΕΕ καλεί την κυβέρνηση του Ιράκ να κάνει περισσότερα για να συμβάλει στην προσπάθεια ανθρωπιστικής αρωγής σε ολόκληρη τη χώρα και να ανταποκριθεί στο καθήκον της προς περίθαλψη και προστασία έναντι όλων των Ιρακινών. 14. Σε όλες τις γειτονικές χώρες που φιλοξενούν Ιρακινούς και Σύριους πρόσφυγες και η ΕΕ θα εξακολουθήσει να παρέχει βοήθεια σε πρόσφυγες και ευάλωτες κοινότητες υποδοχής σε στενή συνεργασία με εθνικές αρχές και αναπτυξιακούς φορείς, των οποίων οι προσπάθειες συμβάλλουν στη μείωση των εντάσεων με τις κοινότητες υποδοχής και στη σταθεροποίηση των χωρών αυτών σύμφωνα με τα εθνικά τους σχέδια. 14463/14 ΑΝ/γπ 6
Η ΕΕ έχει πλήρη επίγνωση των τεράστιων προκλήσεων για την κοινωνία και την ασφάλεια που δημιουργούν οι τρέχουσες εξελίξεις στη Συρία και το Ιράκ, ιδίως για τον Λίβανο και την Ιορδανία. Η ΕΕ είναι αποφασισμένη να αναζητήσει τρόπους για να ενισχύσει περαιτέρω την υποστήριξή της και για τις δύο χώρες ώστε να αντιμετωπίσουν αυτές τις προκλήσεις ασφαλείας. Η ΕΕ αναμένει με προσδοκίες την Διάσκεψη του Βερολίνου για την κατάσταση των Σύρων Προσφύγων στις 28 Οκτωβρίου 2014. 15. Το Συμβούλιο καλεί την Ύπατη Εκπρόσωπο/Αντιπρόεδρο να αναπτύξει ολοκληρωμένη περιφερειακή πολιτική για την Συρία και το Ιράκ, καθώς και για την απειλή του ISIL/Da esh. 14463/14 ΑΝ/γπ 7