Χ. ΤΖ. ΓΟΥΕΛΣ H ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

Χ. ΤΖ. ΓΟΥΕΛΣ H ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΚΛΑΣΙΚΗ ΝΕΑΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 O Χρονοταξιδιώτης (καθώς έτσι θα αναφέρομαι σ αυτόν χάριν ευκολίας) μας ανέλυε ένα περίπλοκο θέμα. Τα γκρίζα του μάτια γυάλιζαν και πετούσαν σπίθες, ενώ το συνήθως ωχρό του πρόσωπο ήταν αναψοκοκκινισμένο και γεμάτο ένταση. Η φωτιά έκαιγε ζωηρά στο τζάκι και η απαλή λάμψη των λαμπτήρων πυρακτώσεως μέσα στους ασημένιους κρίνους τους αντανακλούνταν στις φυσαλίδες που αναδύονταν και έσβηναν στα ποτήρια μας 1. Οι πολυθρόνες μας, δικού του σχεδιασμού, αγκάλιαζαν και χάιδευαν το σώμα αντί να προσφέρουν απλώς την αμφίβολη άνεση ενός καθίσματος, 1. Οι πρώτοι λαμπτήρες πυρακτώσεως είχαν κάνει ήδη την εμφάνισή τους την εποχή που γράφτηκε το βιβλίο. Δεν ήταν διαδεδομένοι εμπορικά και το φως που πρόσφεραν δεν συγκρίνεται με των σημερινών, όμως το σπίτι ενός επιστήμονα και εφευρέτη της ανώτερης τάξης, όπως του ήρωα, είναι φυσικό να τους έχει. (Σ.τ.Μ.) 5

ενώ επικρατούσε εκείνη η τρυφηλή ατμόσφαιρα του απόδειπνου, όταν η σκέψη τρέχει ανέμελη, απελευθερωμένη από τα δεσμά της ακριβολογίας. Μας το έθεσε λοιπόν ως εξής επισημαίνοντας διάφορα σημεία με έναν λιγνό δείκτη, καθώς καθόμασταν και θαυμάζαμε ράθυμα τη ζέση του γι αυτό το νέο (όπως πιστεύαμε) παράδοξο και την εφευρετικότητά του: «Ακούστε με προσεκτικά. Θα χρειαστεί να ανατρέψω μερικές ιδέες που είναι σχεδόν καθολικά αποδεκτές. Για παράδειγμα, η γεωμετρία που διδαχτήκατε στο σχολείο βασίζεται σε μία παρανόηση». «Δεν είναι μάλλον μεγαλεπήβολο θέμα για αρχή;» παρατήρησε ο Φίλμπι, ένας κοκκινομάλης άντρας πνεύμα αντιλογίας. «Δεν πρόκειται να σας ζητήσω να αποδεχτείτε οτιδήποτε χωρίς λογική βάση. Σύντομα θα παραδεχτείτε αυτό που χρειάζομαι από εσάς. Θα γνωρίζετε φυσικά πως, ως μαθηματική έννοια, μία ευθεία γραμμή, μία γραμμή με μηδενικό πλάτος, δεν έχει πραγματική υπόσταση. Σας το δίδαξαν αυτό; Ούτε κι ένα επίπεδο. Αυτά τα πράγματα είναι απλώς αφηρημένες έννοιες». «Καλά ως εδώ» είπε ο Ψυχολόγος. «Ούτε κι ένας κύβος που διαθέτει μόνο μήκος, 6

πλάτος και ύψος μπορεί να έχει πραγματική υπόσταση». «Εδώ διαφωνώ» είπε ο Φίλμπι. «Φυσικά και μπορεί να υπάρξει ένα στερεό σώμα. Όλα τα υλικά αντικείμενα» «Έτσι πιστεύουν οι περισσότεροι. Αλλά για μια στιγμή. Μπορεί να υπάρξει ένας στιγμιαίος κύβος;» «Δεν σε καταλαβαίνω» είπε ο Φίλμπι. «Μπορεί ένας κύβος που δεν έχει καθόλου διάρκεια να έχει πραγματική υπόσταση;» Ο Φίλμπι έμεινε σκεφτικός. «Είναι ολοφάνερο» συνέχισε ο Χρονοταξιδιώτης «πως κάθε υλικό σώμα πρέπει να επεκτείνεται σε τέσσερις διευθύνσεις: πρέπει να έχει Μήκος, Πλάτος, Ύψος και Διάρκεια. Ωστόσο μέσω μίας εγγενούς αδυναμίας της σάρκας, την οποία θα εξηγήσω οσονούπω, τείνουμε να παραβλέπουμε αυτό το γεγονός. Στην πραγματικότητα υπάρχουν τέσσερις διαστάσεις, τρεις οι οποίες εστιάζονται στο επίπεδο του Χώρου και μία τέταρτη, αυτή του Χρόνου. Υπάρχει όμως μία τάση να χαράζουμε μια ανύπαρκτη διάκριση μεταξύ των τριών πρώτων και της τελευταίας, γιατί τυχαίνει η συνείδησή μας να κινείται περιοδικά προς μία κατεύθυνση κατά μήκος της τελευταίας, από την αρχή ως το τέλος της ζωής μας». 7

«Αυτό» είπε ένας πολύ νεαρός άντρας, κάνοντας σπασμωδικές προσπάθειες να ξανανάψει το πούρο του πάνω από τη λάμπα «αυτό είναι όντως ξεκάθαρο». «Εντούτοις είναι πραγματικά αξιοθαύμαστο σε πόσο μεγάλη έκταση το παραβλέπουμε» συνέχισε ο Χρονοταξιδιώτης, δείχνοντας κάποια ευθυμία. «Αυτό σημαίνει πραγματικά η Τέταρτη Διάσταση, αν και κάποιοι που μιλούν για εκείνη δεν γνωρίζουν ότι αυτό εννοούν. Είναι απλώς ένας άλλος τρόπος θεώρησης του Χρόνου. Δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ του Χρόνου και οποιασδήποτε από τις τρεις διαστάσεις του Χώρου πέραν του γεγονότος πως η συνείδησή μας κινείται κατά μήκος του. Αλλά κάποιοι ανόητοι έχουν συλλάβει λάθος αυτή την ιδέα. Έχετε ακούσει όλοι σας τι έχουν να πουν γι αυτή την Τέταρτη Διάσταση;» «Εγώ όχι» είπε ο Έπαρχος. «Είναι απλώς αυτό. Ότι ο Χώρος, όπως λένε οι μαθηματικοί μας, θεωρείται πως έχει τρεις διαστάσεις, που μπορούν να αποκληθούν Μήκος, Πλάτος και Ύψος, και ορίζεται πάντα αναφορικά με τρία επίπεδα, το καθένα σε ορθή γωνία προς τα άλλα. Αλλά κάποιοι φιλόσοφοι έχουν αρχίσει να αναρωτιούνται γιατί να υπάρχουν τρεις διαστάσεις συ 8

γκεκριμένα γιατί να μην υπάρχει άλλη μία διάσταση σε ορθή γωνία με τις υπόλοιπες; και έχουν προσπαθήσει μέχρι και να διατυπώσουν μία Τετραδιάστατη γεωμετρία. Ο καθηγητής Σάιμον Νιούκομπ ανέπτυξε αυτό το θέμα στη Μαθηματική Εταιρεία της Νέας Υόρκης μόλις τον προηγούμενο μήνα. Γνωρίζετε φυσικά πως σε μία επίπεδη επιφάνεια, που έχει μόνο δύο διαστάσεις, μπορούμε να αναπαραγάγουμε το μοντέλο ενός τρισδιάστατου στερεού κατά παρόμοιο τρόπο πιστεύουν πως με τρισδιάστατα μοντέλα μπορούν να αναπαραστήσουν μοντέλα τεσσάρων διαστάσεων αν καταφέρουν να κατανοήσουν την προοπτική του πράγματος. Καταλαβαίνετε;» «Νομίζω» μουρμούρισε ο Έπαρχος και, σμίγοντας τα φρύδια, βυθίστηκε σε περισυλλογή, με τα χείλη του να κινούνται σαν να επαναλάμβανε μυστικιστικά λόγια. «Nαι, νομίζω πως καταλαβαίνω τώρα» είπε ύστερα από λίγο με μια ξαφνική αναλαμπή. «Λοιπόν, μπορώ να σας πω πως δουλεύω σ αυτή τη γεωμετρία των Τεσσάρων Διαστάσεων εδώ και καιρό. Κάποια από τα αποτελέσματα που προέ κυψαν είναι περίεργα. Για παράδειγμα, εδώ βλέπετε το πορτρέτο ενός άντρα σε ηλικία οκτώ 9

ετών, ένα άλλο στα δεκαπέντε, άλλο στα δεκαεπτά, άλλο στα είκοσι τρία, και ούτω καθεξής. Όλα τους είναι προφανώς τομές, θα μπορούσαμε να πούμε, τρισδιάστατες αναπαραστάσεις της τετραδιάστατης ύπαρξής του, η οποία είναι κάτι το δεδομένο και αναλλοίωτο.»οι άνθρωποι των επιστημών» συνέχισε ο Χρονοταξιδιώτης, μετά την απαραίτητη παύση για να αφομοιωθούν τα λόγια του «γνωρίζουν πολύ καλά πως ο Χρόνος είναι απλώς ένα είδος Χώρου. Να ένα άλλο διαδεδομένο επιστημονικό διάγραμμα, μία καταγραφή των καιρικών συνθηκών. Αυτή η γραμμή που ακολουθώ με τον δείκτη αναπαριστά τις αυξομειώσεις του βαρόμετρου. Χτες ανέβηκε μέχρι εδώ, χτες τη νύχτα έπεσε, ύστερα σήμερα το πρωί ανέβηκε ξανά, φτάνοντας σταδιακά ως εδώ πάνω. Σίγουρα ο υδράργυρος δεν διέτρεξε αυτή τη γραμμή σε καμία από τις καθολικά αποδεκτές διαστάσεις του Χώρου. Αλλά οπωσδήποτε διέτρεξε μια τέτοια γραμμή, και συνεπώς αυτή η γραμμή πρέπει να συμπεράνουμε πως ήταν κατά μήκος της διάστασης του Χρόνου». «Μα» είπε ο Γιατρός, κοιτάζοντας έντονα τα κάρβουνα στη φωτιά «αν ο Χρόνος είναι απλώς μία τέταρτη διάσταση του Χώρου, γιατί θεωρείται, και 10

θεωρούνταν ανέκαθεν, κάτι το διαφορετικό; Και γιατί δεν μπορούμε να κινηθούμε στον Χρόνο όπως κινούμαστε στις άλλες διαστάσεις του Χώρου;» Ο Χρονοταξιδιώτης χαμογέλασε. «Είσαι βέβαιος πως μπορούμε να κινηθούμε ελεύθερα στον Χώρο; Μπορούμε να πάμε δεξιά και αριστερά, ναι, εμπρός και πίσω κινούμαστε επίσης αρκετά ελεύθερα, ανέκαθεν είχαμε αυτή τη δυνατότητα. Παραδέχομαι πως μετακινούμαστε ελεύθερα σε δύο διαστάσεις. Αλλά τι γίνεται με το πάνω και το κάτω; Η βαρύτητα μας περιορίζει εκεί». «Όχι ακριβώς» είπε ο Γιατρός. «Υπάρχουν τα αερόστατα 2». «Όμως πριν από τα αερόστατα, πέρα από σπασμωδικά άλματα και τις ανομοιομορφίες του εδάφους, ο άνθρωπος δεν είχε την ελευθερία της κάθετης κίνησης». «Παρ όλα αυτά μπορεί να μετακινηθεί ελαφρώς προς τα πάνω ή προς τα κάτω» επέμεινε ο Γιατρός. «Πολύ πιο εύκολα προς τα κάτω απ ό,τι προς τα πάνω». «Και δεν μπορείς να μετακινηθείς καθόλου στον 2 Η πρώτη επιτυχημένη πτήση των Αδελφών Ράιτ ήρθε μερικά χρόνια μετά την κυκλοφορία του βιβλίου. (Σ.τ.Μ.) 11

Χρόνο, δεν μπορείς να ξεφύγεις από την παρούσα στιγμή». «Αγαπητέ μου, σε αυτό ακριβώς το σημείο κάνεις λάθος. Σε αυτό ακριβώς το σημείο κάνει λάθος όλος ο κόσμος. Συνεχώς ξεφεύγουμε από την παρούσα στιγμή. Η νοητική μας υπόσταση, που είναι άυλη και δεν διαθέτει διαστάσεις, κινείται κατά μήκος της διάστασης του Χρόνου με σταθερή ταχύτητα από τη γέννηση ως τον θάνατο. Όπως ακριβώς θα κινούμασταν προς τα κάτω, αν η ζωή μας άρχιζε πενήντα μίλια πάνω από το έδαφος». «Μα αυτή είναι η μεγαλύτερη δυσκολία» διέκοψε ο Ψυχολόγος. «Μπορούμε να μετακινηθούμε σε όλες τις διαστάσεις του Χώρου αλλά όχι στον Χρόνο». «Αυτός είναι ο σπόρος της μεγάλης μου ανακάλυψης. Αλλά κάνεις λάθος όταν λες πως δεν μπορούμε να μετακινηθούμε στον Χρόνο. Για παράδειγμα, αν φέρω στη μνήμη μου ένα περιστατικό πολύ έντονα, επιστρέφω στη στιγμή που διαδραματίστηκε: το μυαλό μου ταξιδεύει αλλού, όπως λένε. Φυσικά, δεν έχουμε κανέναν τρόπο να μείνουμε στο παρελθόν για κάποιο χρονικό διάστημα, όχι περισσότερο απ ό,τι ένας άγριος ή ένα ζώο 12

έχει τρόπο να παραμείνει έξι πόδια πάνω από το έδαφος. Αλλά ένας πολιτισμένος άνθρωπος είναι καλύτερος από τον άγριο σε αυτό το θέμα. Μπορεί να ανυψωθεί ενάντια στη βαρύτητα με ένα αερόστατο, και γιατί να μην ελπίζει πως εντέλει θα καταφέρει να σταματήσει ή να επιταχύνει την πορεία του κατά μήκος της διάστασης του Χρόνου; Ή ακόμα και να γυρίσει και να ταξιδέψει προς την αντίθετη κατεύθυνση;» «Ε, αυτό» άρχισε να λέει ο Φίλμπι «είναι εντελώς» «Γιατί όχι;» ρώτησε ο Χρονοταξιδιώτης. «Πάει ενάντια στη λογική» είπε ο Φίλμπι. «Ποια λογική;» επέμεινε ο Χρονοταξιδιώτης. «Μπορείς να κάνεις το μαύρο άσπρο με σοφιστείες» είπε ο Φίλμπι «αλλά δεν θα με πείσεις ποτέ». «Ίσως όχι» είπε ο Χρονοταξιδιώτης. «Αλλά τώρα αρχίζετε να αντιλαμβάνεστε το αντικείμενο των ερευνών μου επί της γεωμετρίας των Τεσσάρων Διαστάσεων. Πολύ καιρό πριν είχα την αμυδρή ιδέα μιας μηχανής» «Που ταξιδεύει στον Χρόνο!» αναφώνησε ο Πολύ Νεαρός Άντρας. «Που θα ταξιδεύει αδιακρίτως σε οποιαδήποτε 13

διεύθυνση του Χώρου και του Χρόνου κατά τη βούληση του χειριστή». Ο Φίλμπι αρκέστηκε να γελάσει. «Και έχω πειραματική επαλήθευση» πρόσθεσε ο Χρονοταξιδιώτης. «Θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμο για τους ιστορικούς» πρότεινε ο Ψυχολόγος. «Για παράδειγμα, θα μπορούσε κανείς να ταξιδέψει στο παρελθόν και να επιβεβαιώσει την επικρατούσα άποψη για τη Μάχη του Χέιστινγκς! 3» «Δεν νομίζεις πως θα τραβούσες την προσοχή;» ρώτησε ο Γιατρός. «Οι πρόγονοί μας δεν είχαν ιδιαίτερη ανοχή στους αναχρονισμούς». «Θα μπορούσε κανείς να μάθει ελληνικά απευθείας από τα χείλη του Ομήρου και του Πλάτωνα» πρότεινε ο Πολύ Νεαρός Άντρας. «Στην οποία περίπτωση, θα κοβόσουν σίγουρα στις εξετάσεις για το πτυχίο. Οι Γερμανοί λόγιοι έχουν βελτιώσει ιδιαίτερα τα ελληνικά». «Κι ύστερα, υπάρχει το μέλλον» είπε ο Πολύ Νεαρός Άντρας. «Απλώς σκεφτείτε! Θα μπορούσες 3 Μάχη μεταξύ των Αγγλοσαξόνων και των Νορμανδών για τον έλεγχο της Αγγλίας στις 13 Οκτωβρίου 1066. Οι ακριβείς λεπτομέρειες για τη διεξαγωγή της απασχολούν ακόμη τους ιστορικούς. (Σ.τ.Μ.) 14

να επενδύσεις όλα σου τα χρήματα, να τα αφήσεις να συγκεντρώνουν τόκους και να ορμήσεις στο μέλλον!» «Απλώς και μόνο για να ανακαλύψεις μια κοινωνία» είπα εγώ «χτισμένη αυστηρά σε κομουνιστικές βάσεις». «Απ όλες τις τρελές θεωρίες» άρχισε να λέει ο Ψυχολόγος. «Ναι, έτσι μου φάνηκε κι εμένα, γι αυτό δεν μίλησα καθόλου γι αυτό μέχρι να» «Η πειραματική επαλήθευση!» αναφώνησα εγώ. «Πρόκειται να επιβεβαιώσεις αυτό;» «Το πείραμα!» αναφώνησε ο Φίλμπι, ο οποίος είχε αρχίσει να κουράζεται. «Ας δούμε το πείραμά σου, όπως και να χει» είπε ο Ψυχολόγος «αν και είναι όλα ανοησίες, ξέρεις». Ο Χρονοταξιδιώτης μάς χαμογέλασε. Ύστερα, με ένα αμυδρό χαμόγελο στα χείλη και με τα χέρια βαθιά στις τσέπες, βγήκε περπατώντας αργά από το δωμάτιο και ακούσαμε τα παπούτσια του να θροΐζουν στον μακρύ διάδρομο προς το εργαστήριό του. Ο Ψυχολόγος μάς κοίταξε. «Αναρωτιέμαι τι να έχει». 15

«Κάποιο τέχνασμα ψευδαίσθησης σίγουρα» είπε ο Γιατρός και ο Φίλμπι προσπάθησε να μας πει για έναν ταχυδακτυλουργό που είχε δει στο Μπέρσλεμ αλλά προτού τελειώσει τον πρόλογο, ο Χρονοταξιδιώτης επέστρεψε και η αστεία διήγηση του Φίλμπι κατέρρευσε. Αυτό που κρατούσε ο Χρονοταξιδιώτης στα χέρια του ήταν ένα γυαλιστερό μεταλλικό κατασκεύασμα, ελάχιστα μεγαλύτερο από ένα μικρό ρολόι και πολύ λεπτεπίλεπτα φτιαγμένο. Περιείχε φίλντισι και κάποια διάφανη κρυσταλλική ουσία. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να είμαι ακριβής, γιατί αυτό που ακολουθεί εκτός κι αν αποδεχτεί κανείς την εξήγησή του είναι κάτι πραγματικά ακατανόητο. Πήρε ένα από τα οκταγωνικά τραπεζάκια που βρίσκονταν διάσπαρτα στο δωμάτιο και το ακούμπησε μπροστά στη φωτιά με τα δύο πόδια στο χαλάκι του τζακιού. Πάνω εκεί τοποθέτησε τον μηχανισμό. Ύστερα τράβηξε μια καρέκλα και κάθισε. Το μοναδικό άλλο αντικείμενο πάνω στο τραπέζι ήταν μια λάμπα, το δυνατό φως της οποίας έπεφτε πάνω στο μοντέλο. Υπήρχαν επίσης καμιά ντουζίνα κεριά τριγύρω, δύο σε μπρούτζινα κηροπήγια στο πρέκι του τζακιού και αρκετά σε βάσεις στους τοίχους, κι έτσι το δωμάτιο ήταν φωταγω 16

γημένο. Κάθισα σε μία χαμηλή πολυθρόνα, αυτή που ήταν κοντύτερα στη φωτιά, και την τράβηξα πιο μπροστά, ώστε να βρεθώ σχεδόν ανάμεσα στον Χρονοταξιδιώτη και το τζάκι. Ο Φίλμπι στάθηκε πίσω του, κοιτώντας πάνω από τον ώμο του. Ο Γιατρός και ο Έπαρχος έβλεπαν το προφίλ του από τα δεξιά, ο Ψυχολόγος από τα αριστερά. Ο Πολύ Νεαρός Άντρας καθόταν πίσω από τον Ψυχολόγο. Ήμασταν όλοι σε εγρήγορση. Υπό αυτές τις συνθήκες, μου φαίνεται απίθανο πώς θα μπορούσαμε να εξαπατηθούμε από κάποιο κόλπο, όσο έξυπνα σχεδιασμένο και επιδέξια εκτελεσμένο κι αν ήταν. Ο Χρονοταξιδιώτης κοίταξε εμάς κι έπειτα τον μηχανισμό. «Λοιπόν;» είπε ο Ψυχολόγος. «Αυτό το μικρό κατασκεύασμα» άρχισε να λέει ο Χρονοταξιδιώτης, βάζοντας τους αγκώνες πάνω στο τραπέζι και ενώνοντας τα χέρια πάνω από τον μηχανισμό «είναι απλώς ένα μοντέλο. Είναι το σχέδιό μου για μία μηχανή που θα ταξιδεύει στον χρόνο. Θα προσέξατε πως δείχνει εξαιρετικά ασυνήθιστο και πως αυτός εδώ ο βραχίονας έχει μια περίεργη, λαμπυρίζουσα εμφάνιση, σαν να είναι κατά κάποιον τρόπο εξωπραγματικός». Έδειξε το σημείο με το δάχτυλό του. «Επίσης, 17

εδώ έχει έναν μικρό λευκό μοχλό κι εδώ άλλον έναν». Ο Γιατρός σηκώθηκε από την καρέκλα του και έσκυψε να το κοιτάξει. «Είναι πολύ όμορφα φτιαγμένο» είπε. «Μου πήρε δύο χρόνια να το φτιάξω» αποκρίθηκε ο Χρονοταξιδιώτης. Ύστερα, αφότου όλοι μας είχαμε μιμηθεί την πράξη του Γιατρού, συνέχισε: «Τώρα θέλω να καταλάβετε σαφώς πως αυτός ο μοχλός, μόλις πατηθεί, στέλνει τη μηχανή να γλιστρήσει στο μέλλον κι αυτός εδώ αντιστρέφει την κίνηση. Αυτή η σέλα αντιπροσωπεύει το κάθισμα του χρονοταξιδιώτη. Σε λίγο θα πιέσω τον μοχλό και η μηχανή θα ξεκινήσει. Θα χαθεί, θα περάσει στον μέλλοντα Χρόνο και θα εξαφανιστεί. Κοιτάξτε το καλά. Κοιτάξτε και το τραπέζι και βεβαιωθείτε πως δεν υπάρχει κάποιο κόλπο. Δεν θέλω να χαραμίσω αυτό το μοντέλο για να μου πείτε ύστερα πως είμαι τσαρλατάνος». Επικράτησε σιωπή, ίσως για ένα ολόκληρο λεπτό. Ο Ψυχολόγος φάνηκε έτοιμος να μου πει κάτι, όμως τελικά άλλαξε γνώμη. Ύστερα ο Χρονοταξιδιώτης άπλωσε το δάχτυλο προς τον μοχλό. «Όχι» είπε ξαφνικά. «Δώσε μου το χέρι σου». Και γυρίζοντας στον Ψυχολόγο, 18

πήρε το χέρι του στο δικό του και του είπε να τεντώσει τον δείκτη. Κι έτσι, ήταν ο ίδιος ο Ψυχολόγος αυτός που έστειλε τη Χρονομηχανή στο ατελεύτητο ταξίδι της. Είδαμε όλοι τον μοχλό να γυρίζει. Είμαι απολύτως βέβαιος πως δεν υπήρξε εξαπάτηση. Υπήρξε μια αύρα και η φλόγα της λάμπας τρεμούλιασε. Ένα από τα κεριά στο τζάκι έσβησε και η μικρή μηχανή ξαφνικά στριφογύρισε, έγινε θολή, φάνηκε σαν φάντασμα για ένα δευτερόλεπτο ίσως, σαν μια δίνη από μπρούτζο και φίλντισι που γυάλιζε αμυδρά κι ύστερα χάθηκε εξαφανίστηκε! Πέρα από τη λάμπα, το τραπέζι ήταν άδειο. Όλοι μείναμε σιωπηλοί για ένα λεπτό. Ύστερα ο Φίλμπι αναθεμάτισε φωναχτά. Ο Ψυχολόγος συνήλθε από τη νάρκη του και σηκώθηκε ξαφνικά για να κοιτάξει κάτω από το τραπέζι. Ο Χρονοταξιδιώτης γέλασε εύθυμα. «Λοιπόν;» είπε, μιμούμενος τον Ψυχολόγο. Ύστερα σηκώθηκε, πήγε στη θήκη με τον καπνό στο πρέκι του τζακιού και, με την πλάτη του γυρισμένη προς εμάς, άρχισε να γεμίζει την πίπα του. Κοιταχτήκαμε μεταξύ μας. «Για άκου δω» είπε ο Γιατρός. «Σοβαρολογείς; Πραγματικά πιστεύεις πως αυτή η μηχανή ταξίδεψε στον χρόνο;» 20

«Φυσικά» είπε ο Χρονοταξιδιώτης, καθώς έσκυβε για να ανάψει ένα ξυλαράκι από τη φωτιά. Ύστερα γύρισε, ανάβοντας την πίπα του, και κοίταξε τον Ψυχολόγο κατά πρόσωπο. (Ο Ψυχολόγος, για να δείξει πως δεν είχε επηρεαστεί, πήρε ένα πούρο και προσπάθησε να το ανάψει χωρίς να το κόψει.) «Επιπλέον, έχω μία μεγαλύτερη μηχανή σχεδόν ολοκληρωμένη εκεί μέσα» έδειξε προς το εργαστήριό του «και όταν είναι έτοιμη σκοπεύω να ταξιδέψω ο ίδιος». «Θες να μας πεις πως αυτή η μηχανή ταξίδεψε στο μέλλον;» ρώτησε ο Φίλμπι. «Στο μέλλον ή στο παρελθόν ομολογώ πως δεν ξέρω με σιγουριά σε ποιο απ τα δύο». Ύστερα από μία παύση, ο Ψυχολόγος είχε μία έμπνευση. «Θα πρέπει να πήγε στο παρελθόν, αν πήγε πράγματι κάπου» είπε. «Γιατί;» ρώτησε ο Χρονοταξιδιώτης. «Γιατί υποθέτω πως δεν έχει μετακινηθεί στον χώρο, κι αν είχε ταξιδέψει στο μέλλον, θα ήταν εδώ όλη αυτή την ώρα, αφού θα έπρεπε να διασχίσει αυτό τον χρόνο». «Όμως» είπα εγώ «αν είχε ταξιδέψει στο παρελθόν, θα ήταν ορατή όταν πρωτομπήκαμε στο δωμάτιο το ίδιο και την προηγούμενη Πέμπτη που 21

ήμασταν εδώ όπως και την προπροηγούμενη Πέμπτη και ούτω καθεξής!» «Σοβαρές αντιρρήσεις» παρατήρησε ο Έπαρχος με έναν αέρα αμεροληψίας, γυρίζοντας προς τον Χρονοταξιδιώτη. «Καθόλου» είπε ο Χρονοταξιδιώτης και στράφηκε προς τον Ψυχολόγο: «Σκέψου. Μπορείς να το εξηγήσεις αυτό. Είναι μια παρουσία κάτω από τα όρια της αντίληψης, ξέρεις, μια λανθάνουσα παρουσία». «Φυσικά» είπε ο Ψυχολόγος, καθησυχάζοντάς μας. «Είναι μια απλή αρχή της Ψυχολογίας. Θα έπρεπε να το σκεφτώ. Είναι αρκετά ξεκάθαρο και βοηθάει απολαυστικά το παράδοξο. Δεν μπορούμε να δούμε ούτε να αντιληφθούμε αυτή τη μηχανή, όχι περισσότερο απ όσο μπορούμε να δούμε τις ακτίνες ενός τροχού που γυρίζει ή μια σφαίρα που πετά στον αέρα. Αν διασχίζει τον χρόνο πενήντα ή εκατό φορές γρηγορότερα απ ό,τι εμείς, αν διανύει ένα λεπτό ενώ εμείς ένα δευτερόλεπτο, η εντύπωση που αφήνει θα είναι φυσικά το ένα πεντηκοστό ή το ένα εκατοστό αυτής που θα άφηνε αν δεν ταξίδευε στον χρόνο. Είναι αρκετά ξεκάθαρο». Πέρασε το χέρι του μέσα από τον χώρο όπου θα έπρεπε να είναι η μηχανή. «Βλέπετε;» είπε γελώντας. 22

Καθόμασταν και κοιτούσαμε το άδειο τραπέζι για ένα λεπτό περίπου. Κι ύστερα ο Χρονοταξιδιώτης μάς ρώτησε τι πιστεύαμε για όλα αυτά. «Ακούγεται αρκετά πιστευτό απόψε» είπε ο Γιατρός «αλλά ας περιμένουμε μέχρι αύριο. Ας περιμένουμε την κοινή λογική που φέρνει το πρωί». «Θα θέλατε να δείτε την ίδια τη Χρονομηχανή;» ρώτησε ο Χρονοταξιδιώτης. Και αμέσως, παίρνοντας τη λάμπα στο χέρι, μας οδήγησε στον μακρύ, όλο ρεύματα διάδρομο προς το εργαστήριό του. Θυμάμαι ολοζώντανα τη φλόγα που τρεμόπαιζε, το περίγραμμα από το περίεργο, φαρδύ του κεφάλι, τις σκιές να χορεύουν, το πώς τον ακολουθήσαμε όλοι, προβληματισμένοι αλλά δύσπιστοι, και το πώς εκεί στο εργαστήριο αντικρίσαμε μία μεγαλύτερη εκδοχή του μικρού μηχανισμού που είχαμε δει να εξαφανίζεται μπροστά στα μάτια μας. Κάποια μέρη της ήταν από νικέλιο, άλλα από φίλντισι, άλλα μέρη είχαν οπωσδήποτε σκαλιστεί ή κοπεί από κρυσταλλικό βράχο. Το κατασκεύασμα ήταν σχεδόν ολοκληρωμένο. Μόνο οι στριφτοί κρυσταλλικοί βραχίονες βρίσκονταν ημιτελείς πάνω στον πάγκο, δίπλα από φύλλα με σχέδια. Σήκωσα έναν για να τον μελετήσω καλύτερα. Φαινόταν να είναι από χαλαζία. 23

«Για να σου πω» είπε ο Γιατρός. «Μιλάς σοβαρά; Ή είναι κάποιο κόλπο σαν το φάντασμα που μας έδειξες πέρσι τα Χριστούγεννα;» «Με αυτή τη μηχανή» είπε ο Χρονοταξιδιώτης κρατώντας ψηλά τη λάμπα «σκοπεύω να ταξιδέψω στον Χρόνο. Είμαι αρκετά ξεκάθαρος; Δεν έχω υπάρξει πιο σοβαρός για οτιδήποτε σε όλη μου τη ζωή». Κανένας μας δεν ήξερε πώς ακριβώς να αντιδράσει σ αυτό. Το βλέμμα μου συνάντησε εκείνο του Φίλμπι πάνω από τον ώμο του Γιατρού και εκείνος μου έκλεισε το μάτι σκυθρωπός. 24

Στη Μηχανή του Χρόνου ο Γουέλς γίνεται πρωτοπόρος της έννοιας του ταξιδιού στην «τέταρτη διάσταση» και στοχάζεται πάνω στην εξέλιξη του ανθρώπινου είδους. Με ένα παράτολμο άλμα που βάζει φωτιά στη φαντασία, στέλνει τον γενναίο εξερευνητή του να αντιμετωπίσει ένα μέλλον φορτωμένο με τις μεγαλύτερες ελπίδες και τους σκοτεινότερους φόβους της ανθρωπότητας. Οι δύο παράξενες ανθρώπινες φυλές που ανακαλύπτει οι αιθέριοι Ελόι και οι υποχθόνιοι Μόρλοκ συμβολίζουν τις δύο όψεις της ανθρώπινης φύσης. Ο κόσμος τους, η εποχή των γιγάντιων καβουριών και το τελικό πορτρέτο του Ήλιου που πεθαίνει συνθέτουν ένα αξέχαστο όραμα του μέλλοντος. ISBN: 978-618-03-0851-8 ΒΟΗΘ. ΚΩΔ. ΜΗΧ/ΣΗΣ 80851