Μέρος Α Η Μικρομεσαία Επιχείρηση (ΜΜΕ) Για να προσδιορίσουμε πότε µια επιχείρηση είναι μεγάλη, μεσαία ή μικρή, χρησιμοποιήσουμε διάφορα κριτήρια όπως: 1. Η αξία του ενεργητικού 2. Το μέγεθος των ιδίων κεφαλαίων 3. Αριθμός εργαζομένων 4. Ο ετήσιος κύκλος εργασιών (τζίρος) 5. Μερίδιο της αγοράς Μια επιχείρηση θεωρείται μικρομεσαία (ΜΜΕ) όταν: η διοίκηση ασκείται από τον ιδιοκτήτη, ο οποίος έχει και τον απόλυτο έλεγχο της επιχείρησης. έχει σχετικά μικρό μερίδιο αγοράς, περιορισμένους οικονομικούς πόρους, και απασχολεί σχετικά μικρό αριθμό εργαζομένων. 1
Η Μικρομεσαία Επιχείρηση (ΜΜΕ) Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η ΜΜΕ ορίζεται ως η επιχείρηση που πληροί τα παρακάτω κριτήρια : Απασχολεί μέχρι 250 άτομα κατά ανώτατο όριο και: * είτε έχει ετήσιο κύκλο εργασιών που δεν υπερβαίνει τα 40 εκ., * είτε έχει σύνολο ενεργητικού που δεν υπερβαίνει τα 27 εκ.. 2
Η χρησιμότητα των ΜΜΕ Η μικρομεσαία επιχείρηση στην Ελλάδα είναι συνήθως μια οικογενειακή επιχείρηση, της οποίας η διοίκηση ταυτίζεται με την κυριότητά της και η καθημερινή διαχείριση ασκείται από τον επιχειρηματία. Οι ΜΜΕ αποτελούν τον σημαντικότερο παράγοντα της οικονομικής δραστηριότητας στη χώρα διότι: Μπορούν να αντλούν πόρους, οι οποίοι ποτέ δεν θα μετατρέπονταν σε παραγωγικό κεφάλαιο. Συμβάλουν στην μείωση της ανεργίας, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας. Παράγουν κατάλληλες ποσότητες προϊόντων, οι οποίες απαιτούνται από την αγορά που δραστηριοποιούνται, ικανοποιώντας κυρίως τοπικές ανάγκες. Συμβάλουν στην περιφερειακή ανάπτυξη, αφού δραστηριοποιούνται κυρίως στην επαρχία. 3
(+) Πλεονεκτήματα των ΜΜΕ (+) -Ευελιξία και ταχύτητα στη λήψη αποφάσεων. -Δυναμισμός, δημιουργικότητα του φορέα με αυξημένο αίσθημα ατομικής πρωτοβουλίας και ευθύνης. - Προσωπικές σχέσεις και γνωριμία με το πελατολόγιο. - Εξυπηρέτηση ιδιαίτερων αναγκών των πελατών. - Γρήγορη προσαρμογή στις μεταβαλλόμενες συνθήκες. - Καλύτερη και ευκολότερη ροή πληροφοριών. - Καινοτομίες στην παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών. - ηµιουργία νέων θέσεων εργασίας. - Αξιοποίηση ταλέντων - Έλλειψη γραφειοκρατίας - Εκμετάλλευση τοπικών πόρων - Περιορισμός γενικών εξόδων. - Απαραίτητες για τις μεγάλες επιχειρήσεις. 4
Μειονεκτήματα των ΜΜΕ (-) - Ο μεγάλος επιχειρηματικός κίνδυνος - Δυσκολίες στην προμήθεια πρώτων υλών αναφορικά με την τιμή και την ποιότητα. - Χαμηλή παραγωγικήικανότητα για την κάλυψη μεγάλων παραγγελιών. - Περιορισμένοι οικονομικοί πόροι και δυσκολία μακροχρόνιου τραπεζικού δανεισμού. - Ανεπαρκής εμπορική οργάνωση και δίκτυο πωλήσεων. - Περιορισμένος αριθμός εξειδικευμένων διοικητικών στελεχών. - Μη αξιοποίηση οικονομιών κλίμακας - Μη έμφαση στη συνεχή εκπαίδευση και κατάρτιση των εργαζομένων σε αυτές - Έλλειψη εξειδικευμένων διοικητικών στελεχών, που περιορίζει σημαντικά τις δυνατότητες της επιχείρησης. 5
Μειονεκτήματα των ΜΜΕ (-) στη χρηματοδότηση - Λίγες είναι οι ΜμΕ που εφαρμόζουν σύγχρονα τραπεζικά εργαλεία όπως, * η χρηματοδοτική μίσθωση (leasing), * η σύμβαση πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων (factoring) *το επιχειρηματικό κεφάλαιο υψηλού κινδύνου (venture capital). Κατά συνέπεια, οι επιχειρήσεις αυτές έχουν μεγάλη δυσκολία στην ανάπτυξη επενδυτικών προγραμμάτων μεγάλης εμβέλειας. 6
Είδη επιχειρήσεων Κλάδοι Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων Πρωτογενής παραγωγή Αφορά την παραγωγή γεωργικών κυρίως προϊόντων τα οποία θα οδηγηθούν κυρίως στην μεταποίηση. Ο κλάδος αυτός δεν παρουσιάζει δραστηριότητα μεγάλων επιχειρήσεων αλλά κυρίως μικρών και μεμονωμένων παραγωγών. Μεταποίηση Μεταποίηση είναι η διαδικασία μετατροπής των πρώτων υλών σε προϊόντα. Αυτά τα προϊόντα μπορούν είτε να μεταπωλούνται σε μια άλλη μεταποιητική επιχείρηση, όπου θα χρησιμοποιηθούν ως πρώτες ύλες για δημιουργία άλλου προϊόντος, είτε απευθείας στους καταναλωτές. 7
Είδη επιχειρήσεων Κλάδοι Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων Χονδρεμπόριο Το χονδρεμπόριο είναι η διαδικασία κατά την οποία τα προϊόντα φεύγουν από την μεταποιητική επιχείρηση και πηγαίνουν είτε σε λιανεμπόριο, είτε απευθείας στους καταναλωτές. Τα προϊόντα δεν υπόκεινται σε καμία διαδικασία επεξεργασίας. Λιανεμπόριο Στο λιανεμπόριο οι επιχειρήσεις αγοράζουν από τιςμεταποιητικές επιχειρήσεις ή από τους χονδρεμπόρους και μεταπωλούν στους καταναλωτές. Είναι εκείνες οι επιχειρήσεις που έρχονται σε άμεση επαφή με τον τελικό καταναλωτή. Αυτή είναι η πλέον διαδεδομένη μορφή επιχείρησης. 8
Είδη επιχειρήσεων Κλάδοι Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων Υπηρεσίες Στον κλάδο των υπηρεσιών οι επιχειρήσεις δεν πωλούν ένα συγκεκριμένο προϊόν, αλλά προσωπικές και επαγγελματικές δεξιότητες. Πελάτες τους είναι οι καταναλωτές καθώς και όλες οι επιχειρήσεις των παραπάνω κλάδων. Στην παροχή υπηρεσιών δεν απαιτούνται κεφάλαια για επενδύσεις, ούτε μηχανικός εξοπλισμός και συνεπώς είναι ευκολότερη η είσοδος νέων επιχειρηματιών στον κλάδο. Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί μεγάλη ανάπτυξη του κλάδου των υπηρεσιών σε βάρος της μεταποίησης και του πρωτογενούς κλάδου. 9
Είδη επιχειρήσεων Αντικείμενο δράσης των Επιχειρήσεων - Επιχειρήσεις πρωτογενούς παραγωγής - Επιχειρήσεις παραγωγής ή μεταποίησης. - Επιχειρήσεις εμπορικές. - Επιχειρήσεις μεταφορών. - Επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών. - Επιχειρήσεις τραπεζικών υπηρεσιών. - Επιχειρήσεις ασφαλιστικών υπηρεσιών. 10
Είδη επιχειρήσεων Φορέας κεφαλαίου των Επιχειρήσεων Με βάση το ιδιοκτησιακό καθεστώς του επιχειρηματικού κεφαλαίου, οι επιχειρήσεις διακρίνονται σε: - Ιδιωτικές επιχειρήσεις - Δημόσιες επιχειρήσεις - Μικτές επιχειρήσεις 11
Είδη επιχειρήσεων Η Νομική μορφή της επιχείρησης Ατομική επιχείρηση Η ατομική επιχείρηση φέρει ως επωνυμία το όνομα του ιδιοκτήτη της. Στο όνομα της ατομικής επιχείρησης υπογράφει ο κάτοχός της. Ο κάτοχος της επιχείρησης είναι και ο κύριος της περιουσίας της ατομικής επιχείρησης, αλλά έχει και την απεριόριστη ευθύνη για τις υποχρεώσεις και τις υποχρεώσεις της επιχείρησης. 12
Είδη επιχειρήσεων Η Νομική μορφή της επιχείρησης Εταιρικές επιχειρήσεις Οι Εταιρικές επιχειρήσεις είναι οι: - Ομόρρυθμη Εταιρεία (Ο.Ε.) - Ετερόρρυθμη Εταιρεία (Ε.Ε.) - Ανώνυμη Εταιρεία (Α.Ε.) - Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης (Ε.Π.Ε.) - Συνεταιρισμός - Κοινοπραξία 13
Είδη επιχειρήσεων Η Ομόρρυθμη Εταιρεία Η ομόρρυθμη εταιρεία ιδρύεται μεταξύ δυο ή περισσότερων ατόμων για επιδίωξη κοινού σκοπού. Απαραίτητη προϋπόθεση για τη σύσταση της εταιρίας είναι η σύνταξη ιδιωτικού συμφωνητικούκαταστατικού που δημοσιεύεται στο Πρωτοδικείο. Με την δημοσίευση στο πρωτοδικείο η επιχείρηση αποκτά νομική προσωπικότητα. Το ιδιωτικό συμφωνητικό περιγράφει όλα τα στοιχεία: την επωνυμία, την έδρα, τον σκοπό, τον διαχειριστή και 14 τα ποσοστά συμμετοχής των εταίρων.
Είδη επιχειρήσεων Η Ομόρρυθμη Εταιρεία Τα κυριότερα χαρακτηριστικά της ομόρρυθμης εταιρείας είναι: Η απεριόριστη ευθύνη του κάθε εταίρου για τα εταιρικά χρέη καθώς ο κάθε δανειστής της εταιρείας μπορεί να στραφεί κατά της προσωπικής περιουσίας του εταίρου για χρέη που οφείλει η εταιρεία. Ο κάθε εταίρος μπορεί να δεσμεύει με την υπογραφή του την εταιρεία όταν υπογράφει κάτω από την εταιρική επωνυμία. Με την συμμετοχή σε ομόρρυθμη εταιρεία ο εταίρος καθίσταται αυτοδίκαια έμπορος και πτωχεύει αν πτωχεύσει η εταιρεία. Κάθε νέος εταίρος που εισέρχεται στην εταιρεία, ευθύνεται για τα χρέη της εταιρείας ασχέτως αν αυτά δημιουργήθηκαν πριν από την είσοδό του σε αυτή, εκτός και αν ρητά αναφέρεται στο καταστατικό το αντίθετο. Έτσι, έχει δική της περιουσία, διακεκριμένη από εκείνη των εταίρων της. Φορολογικά υποχρεούται να τηρεί βιβλία Β κατηγορίας. 15
Είδη επιχειρήσεων Η Ετερόρρυθμη Εταιρεία Η ετερόρρυθμη εταιρεία είναι σε γενικές γραμμές ίδια με την ομόρρυθμη αλλά διαφέρει στο ότι έχει δυο κατηγορίες εταίρων. Τους ομόρρυθμους εταίρους Τους ετερόρρυθμους εταίρους 16
Είδη επιχειρήσεων Η Ετερόρρυθμη Εταιρεία Οι ομόρρυθμοι εταίροι έχουν τα ίδια δικαιώματα και ευθύνες όπως και στην ομόρρυθμη εταιρεία. Την διαχείριση της εταιρείας αναλαμβάνουν μόνο οι ομόρρυθμοι εταίροι. Οι ετερόρρυθμοι εταίροι ευθύνονται μέχρι του ποσού της εισφοράς τους και δεν έχουν δικαίωμα εκπροσώπησης ή διαχείρισης της εταιρείας. Ούτε δικαίωμα συμμετοχής στην εταιρική επωνυμία. 17
Είδη επιχειρήσεων Η Ανώνυμη Εταιρεία (ΑΕ) Η ΑΕ έχει ως βασικό χαρακτηριστικό ότι για τα χρέη της ευθύνεται το ίδιο το νομικό πρόσωπο και η εταιρική περιουσία, ενώ οι συμμετέχοντες σε αυτή ευθύνονται μόνο μέχρι το ύψος της συμμετοχής τους. Η ίδρυση της ΑΕ γίνεται μεταξύ δύο τουλάχιστον φυσικών ή νομικών προσώπων, τα οποία ονομάζονται ιδρυτές και προβαίνουν στην σύνταξη του καταστατικού της εταιρείας, το οποίο αποτελεί συμβολαιογραφική πράξη. Το καταστατικό προβλέπει τους όρους οργάνωσης και λειτουργίας της εταιρείας καθώς και την ανάληψη του μετοχικού κεφαλαίου. Για την ίδρυση της ανώνυμης εταιρείας απαιτείται ελάχιστο μετοχικό κεφάλαιο 60.000, το οποίο διαιρείται σε ανώνυμες ή ονομαστικές μετοχές και καταβάλλεται κατά την 18 ίδρυση της εταιρείας.
Είδη επιχειρήσεων Η Ανώνυμη Εταιρεία (ΑΕ) Το καταστατικό έχει συγκεκριμένη μορφή και περιεχόμενο και είναι υποχρεωτικό να περιέχει και να περιγράφει μεταξύ των άλλων διατάξεις για τα ακόλουθα: - την επωνυμία και το σκοπό της εταιρείας. - την έδρα της εταιρείας - τη διάρκεια της εταιρείας - το ύψος και τον τρόπο καταβολής του μετοχικού κεφαλαίου - το είδος των μετοχών, τον αριθμό αυτών και την ονομαστική τους αξία - τη δυνατότητα μετατροπής ονομαστικών μετοχών σε ανώνυμες ή ανωνύμων σε ονομαστικές. - τη σύγκληση, τη συγκρότηση, τη λειτουργία και τις αρμοδιότητες του Διοικητικού Συμβουλίου 19
Είδη επιχειρήσεων Η Ανώνυμη Εταιρεία (ΑΕ) Η ίδρυση της ΑΕ ολοκληρώνεται με την έγκριση του καταστατικού από την Περιφερειακή διεύθυνση και την χορήγηση άδειας λειτουργίας από το Μητρώο Ανωνύμων Εταιρειών και την δημοσίευση του καταστατικού στο ΦΕΚ. Ένα από τα χαρακτηριστικά των ΑΕ είναι ότι η εταιρεία ευθύνεται για κάθε πράξη που γίνεται στο όνομά της από τους εκπροσώπους της και η ευθύνη της εκτείνεται σε ολόκληρη την εταιρική περιουσία. 20
Είδη επιχειρήσεων Η Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης (Ε.Π.Ε.) Η Ε.Π.Ε. είναι ο εταιρικός τύπος που βρίσκεται ανάμεσα στην Ανώνυμη και την Προσωπική εταιρεία. Δεν απαιτείται η καταβολή μεγάλου μετοχικού κεφαλαίου, αλλά κεφάλαιο 20.000. Οι εταίροι δεν ευθύνονται προσωπικά για τα χρέη της εταιρείας. Το εταιρικό κεφάλαιο είναι διαιρεμένο σε ίσα εταιρικά μερίδια. Η σύσταση της Ε.Π.Ε. γίνεται με συμβολαιογραφική πράξη όπως στην ΑΕ και συνοδεύεται με δημοσίευση του καταστατικού στο αρμόδιο Πρωτοδικείο και περιλήψεως αυτού στο ΦΕΚ, καθώς και καταχώρηση του καταστατικού στο μητρώο 21 Ε.Π.Ε.
Μέρος Β Η αρχή της στρατηγικής διοίκησης Η διαδικασία του σχεδιασμού-προγραμματισμού συνδέεται στενά µε το στρατηγικό management, αφού καθορίζει τι πρέπει να εκπληρώσει η εταιρία στο μέλλον και πως μπορεί να το πετύχει. Στάδια Καθορισμός στόχων Χρονική κλιμάκωση στόχων Αναγνώριση φάσης ανάπτυξης της εταιρίας ή προσδιορισμός της υφιστάμενης κατάστασης της επιχείρησης Καταγραφή μειονεκτημάτων και πλεονεκτημάτων επιχείρησης Ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών δράσης Επιλογή προγράμματος δράσης Εφαρμογή στρατηγικής Έλεγχος και αξιολόγηση των αποτελεσμάτων. Μέτρηση των επιτευχθέντων αποτελεσμάτων σε κάθε τομέα δράσης. 22
Μέρος Β Η αρχή της στρατηγικής διοίκησης Ο στρατηγικός σχεδιασμός είναι από τις βασικότερες λειτουργίες της διοίκησης και ασχολείται µε το μέλλον της εταιρίας. Μια πρόβλεψη όμως παρέχει προϋποθέσεις πάνω στις οποίες θα εκπονηθούν τα σχέδια- προγράμματα και θα προσδιοριστούν τα πλαίσια λειτουργίας της επιχείρησης στο μέλλον. 23
Μέρος Β Η αρχή της στρατηγικής διοίκησης Οι βασικές προϋποθέσεις στις οποίες εκπονούνται τα σχέδια- προγράμματα των επιχειρήσεων είναι: η αναγνώριση και αξιολόγηση του εσωτερικού και του εξωτερικού περιβάλλοντος της επιχείρησης. Το εσωτερικό περιβάλλον μιας επιχείρησης απαρτίζεται από: α) το ύψος των πωλήσεων, β) τα οικονομικά, γ) την παραγωγή, δ) το προσωπικό και ε) τη γενικότερη οργάνωση. 24
Μέρος Β Η αρχή της στρατηγικής διοίκησης Προσδιορισμός του εξωτερικού περιβάλλον της επιχείρησης (αριθμός ανταγωνιστών, μέγεθος, κλπ.), τους διάφορους πολιτικοοικονομικούς παράγοντες, τεχνολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες. Ειδικότερα: Σαφήνεια των στόχων και της εξουσίας των επιμέρους διευθύνσεων- τμημάτων της επιχείρησης Συμμετοχή όλων των διοικητικών στελεχών στο σχέδιο-πρόγραμμα Η κατάληξη του σχεδίου-προγράμματος πρέπει να είναι σαφής, αντικειμενική και ευέλικτη Ορθή λήψη αποφάσεων Καλός συντονισμός 25
Μεθοδολογία Management by Objectives (ΜΒΟ( ΜΒΟ) Το βασικό χαρακτηριστικό του ΜΒΟ είναι ότι οι στόχοι και οι σκοποί της εταιρίας δεν επιβάλλονται αλλά υιοθετούνται µε βάση την αμοιβαία συμφωνία των υφισταμένων µε την ανώτατη διοίκηση της επιχείρησης. Είναι ένας συμμετοχικός τρόπος προσδιορισμού των αντικειμενικών σκοπών και στόχων για όλα τα επίπεδα της εταιρίας και ταυτόχρονα εξασφαλίζει τη θεληματική συνεργασία όλων των ατόμων που εκπόνησαν το σχέδιο-πρόγραμμα. 26
Βήματα Management by Objectives (ΜΒΟ( ΜΒΟ) Ο καθορισμός στόχων της επιχείρησης Η συμμετοχή όλων των managers στον καθορισμό των στόχων και των κριτηρίων της απόδοσης Η συνεχής αναθεώρηση και αξιολόγηση των αποτελεσμάτων 27
Βήματα Management by Objectives (ΜΒΟ( ΜΒΟ) Μια ενδιαφέρουσα ταξινόμηση των στόχων στο περιβάλλον της διοίκησης έχει γίνει από τον Anthony, ο οποίος διακρίνει τρεις κύριες κατηγορίες στόχων: α) τους στρατηγικούς, β) τους τακτικούς και γ) τους λειτουργικούς. Η ταξινόμηση αυτή ανταποκρίνεται στις διαδικασίες προγραμματισμού που ο προαναφερόμενος συγγραφέας διακρίνει σε α) Strategic planning, β) management control και γ) operational control. Anthony, R. N. 1965. Planning and Control Systems. Boston: Harvard University Press. 28
Βήματα Management by Objectives (ΜΒΟ( ΜΒΟ) Στρατηγικοί στόχοι 1) «αγκαλιάζουν» όλες τις κινήσεις του οργανισμού, 2) καθορίζουν τις γενικές επιδιώξεις του, 3) στηρίζουν την χάραξη και διαμόρφωση της πολιτικής 4) δίνουν το ερέθισμα για τη διαμόρφωση των τακτικών στόχων 5) προσδιορίζουν τις διαδικασίες μέσα από τις οποίες διαμορφώνονται τόσο οι τακτικοί όσο και οι λειτουργικοί στόχοι. 29
Βήματα Management by Objectives (ΜΒΟ( ΜΒΟ) Τακτικοί στόχοι εξειδικεύουν τους στρατηγικούς στόχους ανά τομέα δράσης της επιχείρησης. Πρόκειται για στόχους που είναι περισσότερο λεπτομερείς από τους στρατηγικούς στους οποίους στηρίζονται και που συνήθως αναφέρονται σε τμήματα της επιχείρησης ή ενότητες δραστηριοτήτων. Λειτουργικοί στόχοι εξειδικεύουν τους τακτικούς συνήθως σε επίπεδο που μπορεί να αναφέρεται είτε σε ατομική ανάθεση εργασίας, είτε σε ομαδική δραστηριότητα. 30
Βήματα Management by Objectives (ΜΒΟ( ΜΒΟ) Παραγωγικότητα-Παράδειγμα Παράδειγμα #1 Μια επιχείρηση το έτος 2011 παρήγαγε 100.000 μονάδες προϊόντος, χρησιμοποιώντας 200 εργαζόμενους. Το καθαρό κέρδος της επιχείρησης το έτος 2011 ανήλθε στα 500.000 και η οικονομική της αποδοτικότητα ήταν ίση με 0,10. (1) Να βρεθούν η παραγωγικότητα της εργασίας και (2) Ποια τα χρησιμοποιηθέντα κεφάλαια της επιχείρησης; 31
Βήματα Management by Objectives (ΜΒΟ( ΜΒΟ) Παραγωγικότητα-Παράδειγμα Παράδειγμα #1 (1) Παραγωγικότητα εργασίας = = Ποσότητα Παραγωγής/Αριθμός εργαζομένων =100.000 μον./200 = 500 μον. (2) Οικονομική αποδοτικότητα = Καθαρό Κέρδος / Χρησιμοποιηθέντα Κεφάλαια => Χρησιμοποιηθέντα Κεφάλαια = Καθαρό κέρδος/οικονομική Αποδοτικότητα = =500.000 /0,10 = 5.000.000 32
Βήματα Management by Objectives (ΜΒΟ( ΜΒΟ) Καθορισμό στόχου για την επίτευξη υψηλότερης παραγωγικότητας Η παραγωγικότητα αναφέρεται στον λόγο παραγωγής ενός προϊόντος (ή υπηρεσίας) σε σχέση με την εργασία που απαιτείται για την παραγωγή του και τον αποτελεσματικό συντονισμό των δραστηριοτήτων παραγωγής, προκειμένου τα προϊόντα της επιχείρησης να έχουν εμπορική ανταγωνιστικότητα στην αγορά. 33
Βήματα Management by Objectives (ΜΒΟ( ΜΒΟ) Παράδειγμα Σε μία εταιρεία Αστικών Λεωφορείων ένας τρόπος προσδιορισμού της παραγωγικότητας είναι μέσω του δείκτη RPK, δηλαδή «Revenue Passenger Kilometers» ή των «Χιλιομετρικών Επιβατών-ΧΕ». Υπολογισμός του RPK: αν δεχθούμε ότι η απόσταση μεταξύ Ηρακλείου και ΤΕΙ Ηρακλείου είναι 5 χλμ. και το εισιτήριο κοστίζει 0,60, ή 0,12 το χλμ., τότε ένας Φοιτητής συμβάλλει στο ΧΕ κατά 0,60. Αυτός ο τρόπος υπολογισμού του ΧΕ, βοηθά στον συνυπολογισμό όλων των διαδρομών των αστικών συγκοινωνιών με ενιαίο τρόπο. 34
Βήματα Management by Objectives (ΜΒΟ( ΜΒΟ) Αν υποθέσουμε ότι το Αστικό ΚΤΕΛ απασχολεί η αύξηση της παραγωγικότητας σε μια συγκεκριμένη γραμμή, τότε (λαμβάνοντας υπόψη κι αυτά που αναφέραμε περί παραγωγικότητας και νωρίτερα) μπορούμε να διαμορφώσουμε τα ακόλουθα: Παραγωγικότητα εργασίας: ΧΕ/Εργαζόμενοι, δηλαδή εργαζόμενοι που εμπλέκονται άμεσα είτε έμμεσα στην εξυπηρέτηση της γραμμής που μας ενδιαφέρει. 35
Βήματα Management by Objectives (ΜΒΟ( ΜΒΟ) Παραγωγικότητα κεφαλαίου: ΧΕ/κεφάλαιο. Εδώ το κεφάλαιο αναφέρεται στα λεωφορεία που εξυπηρετούν τη γραμμή Ηράκλειο-ΤΕΙ. Παραγωγικότητα καυσίμου: ΧΕ/κόστος καυσίμου κ.λ.π. Το πρώτο πράγμα που κατανοούμε είναι ότι όταν αναφερόμαστε στην παραγωγικότητα πρέπει να ξεκαθαρίζουμε τι συγκεκριμένα εννοούμε. Αυτό είναι χαρακτηριστικό όλων των στόχων που απασχολούν τη διοίκηση. Κάθε στόχος έχει πολλαπλές όψεις (viewpoints). 36
Βήματα Management by Objectives (ΜΒΟ( ΜΒΟ) Διάγραμμα Παραγωγικότητας 37
Βήματα Management by Objectives (ΜΒΟ( ΜΒΟ) Οργάνωση στόχων σχετικών με το θέμα της παραγωγικότητας Επίπεδα στοχοθέτησης (1) Στόχος : Παραγωγικότητα Αστικού ΚΤΕΛ (2)Υπό-στόχος : Παραγωγικότητα εργασίας, κεφαλαίου και καυσίμου (3) Υπό-υπό-στόχος: Παραγωγικότητα προσωπικού 38
Βήματα Management by Objectives (ΜΒΟ( ΜΒΟ) Όταν βάζουμε (+) στη διασύνδεση δύο στόχων αυτό σημαίνει ότι τυχόν αλλαγές στον ένα θα επιφέρουν αλλαγές στον άλλο στην ίδια κατεύθυνση. Αν συμβολίσουμε με z την παραγωγικότητα του Αστικού ΚΤΕΛ, τότε z = f(z 1, z 2,z 3 ), όπου z 1 η παραγωγικότητα της εργασίας z 2 η παραγωγικότητα του κεφαλαίου και z 3 η παραγωγικότητα των καυσίμων 39
Βήματα Management by Objectives (ΜΒΟ( ΜΒΟ) Αλλαγή προς την ίδια κατεύθυνση σημαίνει ότι η αύξηση του z i (i=1,2,3) θα σημαίνει αύξηση του z. Όταν σημειώνουμε μία διασύνδεση με + και - (ή με τίποτα) αυτό σημαίνει ότι τυχόν αλλαγή στον ένα στόχο ο άλλος στόχος μπορεί να επηρεασθεί θετικά ή αρνητικά. 40
Βήματα Management by Objectives (ΜΒΟ( ΜΒΟ) Το διάγραμμα της αποτελεί στοιχείο της γλώσσας προσδιορισμού στόχου ή στόχων. Βοηθά στην κατάστρωση της αναζήτησης στόχων αλλά και των αναγκαίων προϋποθέσεων για την υλοποίησή τους. Οι στόχοι z 1, z 2, και z 3 στοιχειοθετούν τις αναγκαίες προϋποθέσεις για την επίτευξη του στόχου z. Αν η εξειδίκευση του στόχου z σε επιμέρους στόχους (δηλ. υπό-στόχους) z i είναι πλήρης, τότε η ένωση όλων των z i μας δίνει το z, οπότε η επίτευξη όλων των υπόστόχων z i αποτελεί αναγκαία και ικανή προϋπόθεση για την επίτευξη του z. 41
Εργασία για το Σπίτι #3 Έστω μια επιχείρηση ενοικίασης τουριστικών αυτοκινήτων, που δραστηριοποιείται στο τουριστικό θέρετρο της Ελούντας στην Κρήτη. ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ (1) Με τη βοήθεια κατάλληλου διαγράμματος παραγωγικότητας καταστρώσατε πλάνο προσδιορισμού στόχων και βελτίωσης της παραγωγικότητας της εν λόγω εταιρείας, με παραμέτρους: z 1 : την παραγωγικότητα του στόλου αυτοκινήτων z 2 : την παραγωγικότητα του κεφαλαίου και z 3 : την παραγωγικότητα των καυσίμων (2) Όσο μεταβάλλεται η τιμή ενοικίασης, πώς μεταβάλλεται η παραγωγικότητα της εργασίας; 42