Ο Οδηγός Αντιμετώπισης Συμβάντων Έκτακτης Ανάγκης (Emergency Response Guidebook 2012 - ) είναι πρώτιστα ένας οδηγός για να βοηθήσει τους πρώτους ανταποκριτές να προσδιορίσουν τους συγκεκριμένους ή γενικούς κινδύνους, σε περίπτωση συμβάντος με επικίνδυνα υλικά, για την προστασία αυτών και του κοινού κατά τη διάρκεια της αρχικής φάσης του συμβάντος. Να είστε εξοικειωμένοι με αυτόν τον Οδηγό πριν την περίπτωση ατυχήματος! 2
Οι κύριοι τομείς του είναι: Πίνακας Ετικετών Κινδύνου (σελ. 6-7) Διαγράμματα αναγνώρισης οδικών και σιδηροδρομικών οχημάτων (σελ. 8-9) ΚΙΤΡΙΝΟΣ τομέας (Αριθμός αναγνώρισης ουσιών ID No.) ΜΠΛΕ τομέας (Ονομασίες ουσιών αλφαβητικά) ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ τομέας (Οδηγίες Αντιμετώπισης Συμβάντος Έκτακτης Ανάγκης) ΠΡΑΣΙΝΟΣ τομέας (Αποστάσεις αρχικής απομόνωσης και προστατευτικής δράσης για τις ουσίες που έχουν επισημανθεί)
Νέοι τομείς είναι: Πίνακας 3 Αποστάσεις αρχικής απομόνωσης και προστατευτικής δράσης για διαφορετικές ποσότητες έξι συνήθων τοξικών με την εισπνοή αερίων (THI: Toxic Inhalation Hazard) (σελ. 352-355) BLEVE Boiling Liquid Expanding Vapour Explosion (Έκρηξη Διαστελλόμενου Ατμού Ζέοντος Υγρού, σελ. 364-367) Αυτοσχέδιοι Εκρηκτικοί Μηχανισμοί (Improvised Explosive Device IED, σελ.372) 4
Άλλοι τομείς του που δεν καλύπτονται από την παρουσίαση, αλλά προτείνονται για ανάγνωση: Έγγραφα μεταφοράς (εσωτερικά του εξωφύλλου) Προφυλάξεις ασφαλείας (σελ. 2) Σύστημα ταξινόμησης κινδύνων (Κλάσεις Κινδύνου, σελ. 4) Αριθμοί αναγνώρισης κινδύνου (Hazardous Identification Number ΗΙΝ, σελ. 10-13) Μεταφορά μέσω αγωγών (σελ. 14-19) 5
Άλλοι τομείς του (συνέχεια): Προστατευτικές δράσεις (σελ.287-288) Προστατευτικά ενδύματα (σελίδες 361-362) Έλεγχος πυρκαγιάς και κηλίδας διαρροής (σελίδες 363-364) Εγκληματικές/τρομοκρατικές ενέργειες με χρήση χημικών/ βιολογικών/ραδιολογικών παραγόντων (σελίδες 368-371) Γλωσσάριο (σελ. 374-382) 6
Πίνακας Ετικετών Κινδύνου Κάθε ομάδα Ετικετών Κινδύνου σχετίζεται με έναν αριθμό Οδηγίας Αντιμετώπισης Συμβάντος Έκτακτης Ανάγκης (ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ τομέας). Προσοχή: Οι συνιστώμενες Οδηγίες θα πρέπει να θεωρηθούν ως η τελευταία λύση εάν το υλικό δεν μπορεί να προσδιοριστεί με οποιαδήποτε άλλα μέσα. 7
Διάγραμμα αναγνώρισης οδικών και σιδηροδρομικών οχημάτων στις μεταφορές Κάθε μορφή συνδέεται με ένα αριθμό Οδηγίας Αντιμετώπισης Συμβάντος Έκτακτης Ανάγκης (ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ τομέας). Προσοχή: Οι συνιστώμενες Οδηγίες θα πρέπει να θεωρηθούν ως η τελευταία λύση εάν το υλικό δεν μπορεί να προσδιοριστεί με οποιαδήποτε άλλα μέσα. 9
ΚΙΤΡΙΝΟΣ τομέας Σε αυτόν τον τομέα, οι ουσίες κατατάσσονται αριθμητικά με βάση τον τετραψήφιο αριθμό αναγνώρισής τους (ID ή UN). Ο αριθμός αναγνώρισης της ουσίας ακολουθείται από ένα τριψήφιο αριθμό (π.χ. 154) που αναφέρεται στην αντίστοιχη Οδηγία του ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ τομέα, καθώς επίσης και από την ονομασία της ουσίας. Ορισμένες ουσίες επισημαίνονται με ΠΡΑΣΙΝΟ και πρέπει να αντιμετωπιστούν με ιδιαίτερο τρόπο. 11
ΜΠΛΕ τομέας Σε αυτόν τον τομέα, οι ουσίες κατατάσσονται με αλφαβητική σειρά. Η ονομασία της ουσίας ακολουθείται από ένα τριψήφιο αριθμό που αναφέρεται στην αντίστοιχη Οδηγία του ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ τομέα, καθώς επίσης και από τον τετραψήφιο αριθμό αναγνώρισης της ουσίας. Ορισμένες ουσίες επισημαίνονται με ΠΡΑΣΙΝΟ και πρέπει να αντιμετωπιστούν με ιδιαίτερο τρόπο. 13
Γράμμα P Σχετικά με τις ουσίες που αναφέρονται στον ΚΙΤΡΙΝΟ και ΜΠΛΕ τομέα: Εάν ο τριψήφιος αριθμός της Οδηγίας (ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ τομέας) ακολουθείται από το γράμμα P (π.χ. 116Ρ) σημαίνει ότι η ουσία μπορεί να πολυμερισθεί με βίαιο τρόπο εάν εκτεθεί σε θερμότητα ή μόλυνση. Ο πολυμερισμός θα παράγει θερμότητα και υψηλή πίεση μέσα στα εμπορευματοκιβώτια, τα οποία ενδέχεται να διαρρηχθούν ή/και να εκραγούν. 15
ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ τομέας Ο τομέας αυτός περιλαμβάνει όλες τις απαιτούμενες οδηγίες για την αρχική φάση αντιμετώπισης ενός συμβάντος με εμπλεκόμενα επικίνδυνα υλικά. Κάθε Οδηγία περιλαμβάνει ένα εύρος ουσιών με παρόμοιους κινδύνους: 36 ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ Οδηγίες αναφέρονται μόνο σε ουσίες που δεν έχουν επισημανθεί (μη τοξικές με την αναπνοή non-tih). 21 ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ Οδηγίες περιλαμβάνουν ουσίες που έχουν ή δεν έχουν επισημανθεί (TIH and non-tih). 5 ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ Οδηγίες αναφέρονται μόνο σε ουσίες που 16 έχουν επισημανθεί (TIH).
ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ τομέας Οδηγία 128 * Πιθανοί Κίνδυνοι Δημόσια Ασφάλεια Άμεσες Ενέργειες Πυρκαγιάς ή Έκρηξης Αρχικές Οδηγίες Πυρκαγιά Υγείας Προστατευτικά Ενδύματα Εκκένωση: - Κηλίδα - Πυρκαγιά Κηλίδα ή Διαρροή Πρώτες Βοήθειες * Η σειρά εμφάνισης των τομέων Πυρκαγιάς (Fire) Έκρηξης (Explosion) ή Υγείας (Health) καθορίζεται ανάλογα με τους αρχικούς κινδύνους της ουσίας.
Ο ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ τομέας περιλαμβάνει Για την Δημόσια Ασφάλεια: Μια προτεινόμενη περιοχή απομόνωσης ως άμεσο μέτρο πρόληψης, ανεξάρτητα από την ποσότητα του εμπλεκόμενου υλικού. Για την Εκκένωση: Μια προτεινόμενη περίμετρος εκκένωσης για καταστάσεις μεγάλης διαρροής ή πυρκαγιάς και/ή Αναφορά στον Πίνακα 1 Αποστάσεις αρχικής απομόνωσης και προστατευτικής δράσης (ΠΡΑΣΙΝΟΣ τομέας). 19
Αποστάσεις Απομόνωσης/Εκκένωσης Στον ΚΙΤΡΙΝΟ και ΜΠΛΕ τομέα εάν η ουσία δεν έχει επισημανθεί με ΠΡΑΣΙΝΟ: Χρησιμοποιήστε τις προτεινόμενες αποστάσεις που δίνονται στον ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ τομέα, π.χ.: Απομονώστε την περιοχή προς όλες τις κατευθύνσεις ως άμεσο μέτρο πρόληψης, στην ελάχιστη προτεινόμενη απόσταση στη Δημόσια Ασφάλεια, και αυξήστε τη ζώνη εάν είναι απαραίτητο. Εξετάστε τις προτεινόμενες αποστάσεις εκκένωσης στις υποκατηγορίες Μεγάλη Κηλίδα Διαρροής Πυρκαγιά. 20
Αποστάσεις Απομόνωσης/Εκκένωσης Στον ΚΙΤΡΙΝΟ και ΜΠΛΕ τομέα εάν η ουσία έχει επισημανθεί: Εάν δεν υπάρχει πυρκαγιά: Πηγαίνετε απευθείας στο Πίνακα 1 (ΠΡΑΣΙΝΟΣ τομέας) Αναζητήστε τον αριθμό αναγνώρισης και το όνομα της ουσίας Προσδιορίστε τις αποστάσεις αρχικής απομόνωσης και προστατευτικής δράσης Εάν εμπλέκεται άμεσα ή έμμεσα σε πυρκαγιά: Επιπλέον, συμβουλευτείτε την αντίστοιχη ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ Οδηγία Κατά περίπτωση, ισχύουν τα στοιχεία εκκένωσης που εμφανίζονται στην υποκατηγορία Δημόσιας Ασφάλειας 21
Ο ΠΡΑΣΙΝΟΣ τομέας περιλαμβάνει ΠΙΝΑΚΑΣ 1 - Αποστάσεις αρχικής απομόνωσης και προστατευτικής δράσης. ΠΙΝΑΚΑΣ 2 - Υλικά που αντιδρούν με το νερό και παράγουν τοξικά αέρια (ΤΙΗ: Toxic Inhalation Hazard). ΠΙΝΑΚΑΣ 3 - Αποστάσεις αρχικής απομόνωσης και προστατευτικής δράσης για διάφορες ποσότητες έξι συνήθων τοξικών με την εισπνοή αερίων (ΤΙΗ). 22
Ο ΠΙΝΑΚΑΣ 1 - Αποστάσεις αρχικής απομόνωσης και προστατευτικής δράσης προτείνει αποστάσεις προστασίας από ατμούς - ως αποτέλεσμα διαρροών - που οφείλονται σε επικίνδυνα υλικά, τα οποία διακρίνονται ως: - Τοξικά με την εισπνοή (Toxic by inhalation - TIH) - Παράγοντες που χρησιμοποιούνται ως χημικά όπλα - Υλικά που αντιδρούν με το νερό και παράγουν τοξικά αέρια Σε αυτόν τον πίνακα, οι ουσίες κατατάσσονται αριθμητικά βάσει του αριθμού αναγνώρισης τους. Ένας αστερίσκος (*) δίπλα από τον αριθμό αναγνώρισης παραπέμπει στον ΠΙΝΑΚΑ 3 για περισσότερες πληροφορίες. 23
Ο προηγούμενος πίνακας παρέχει για μικρές και μεγάλες κηλίδες διαρροής αποστάσεις για: Αρχικής ζώνης απομόνωσης Προτεινόμενη ζώνη προστατευτικής δράσης, κατάντη, για μέρα και νύχτα Οι αποστάσεις καθορίζουν τις πιθανές περιοχές που ενδέχεται να επηρεαστούν κατά τη διάρκεια των πρώτων 30 λεπτών, αφότου διαρρεύσουν οι ουσίες, και μπορεί να αυξηθούν με την πάροδο του χρόνου. Οι ανταποκριτές πρέπει να επιλέξουν προστατευτικές ενέργειες: εκκένωση, προστασία στη θέση τους ή συνδυασμός και των δύο (βλ. σελ. 288). 25
Μικρές και Μεγάλες Κηλίδες Διαρροής Μικρή Κηλίδα: < 208 l για υγρά και < 300 kg για στερεά. Γενικά περιλαμβάνει μια μικρή συσκευασία ή μια μικρή διαρροή από μια μεγάλη συσκευασία. Μεγάλη Κηλίδα: >208 l για υγρά και > 300 kg για στερεά. Σε γενικές γραμμές περιλαμβάνει μια διαρροή από μια μεγάλη συσκευασία ή πολλαπλές διαρροές πολλών μικρών συσκευασιών. 26
Αρχική Ζώνη Απομόνωσης Καθορίζει μια περιοχή ΠΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΕΙ το συμβάν, στο οποίο τα πρόσωπα μπορούν να εκτεθούν στις επικίνδυνες (ανάντη) και απειλητικές για τη ζωή τους (κατάντη) συγκεντρώσεις του υλικού. 27
Ζώνη Προστατευτικής Δράσης 28
Ζώνη Προστατευτικής Δράσης Καθορίζει μια περιοχή ΚΑΤΑΝΤΗ από το συμβάν, στην οποία τα άτομα μπορεί να καθίστανται ανίκανα να λάβουν προστατευτική δράση ή/και να υφίστανται σοβαρές ή μη αναστρέψιμες βλάβες στην υγεία τους. Για πρακτικούς λόγους, η Ζώνη Προστατευτικής Δράσης είναι ένα τετράγωνο, του οποίου το μήκος και το πλάτος είναι το ίδιο με τη κατάντη απόσταση που παρουσιάζεται στον Πίνακα 1. 29
Ζώνη Προστατευτικής Δράσης Η ζώνη προστατευτικής δράσης εξαρτάται όχι μόνο από την παρουσία ατμών/αερίων αλλά κυρίως από τη συγκέντρωσή τους στον αέρα: Κατά τη διάρκεια της ημέρας, υπάρχει μια αύξηση των ατμοσφαιρικών διαταραχών που δημιουργούν μεγαλύτερη διασπορά (διάχυση) των ατμών/αερίων, η οποία οδηγεί σε μικρότερη τοξική συγκέντρωση στον αέρα και απαιτεί μικρότερη ζώνη προστατευτικής δράσης από ότι τη νύχτα. Κατά τη διάρκεια της νύχτας, οι ατμοί/αέρια θα διαλυθούν ήρεμα. Αυτό οδηγεί σε μια υψηλότερη τοξική συγκέντρωση στον αέρα και συνεπώς, απαιτείται μεγαλύτερη ζώνη προστατευτικής δράσης. 30
Ο ΠΙΝΑΚΑΣ 2 Υλικά που αντιδρούν με το νερό και παράγουν τοξικά αέρια περιλαμβάνει: Λίστα υλικών που παράγουν μεγάλη ποσότητα τοξικών με την εισπνοή αερίων (ΤΙΗ) όταν αντιδράσουν με το νερό και προσδιορίζει τα τοξικά με την εισπνοή αέρια που παράγονται. Σε αυτόν τον πίνακα, οι ουσίες κατατάσσονται αριθμητικά βάσει του αριθμού αναγνώρισης τους (UN Number). Τα συγκεκριμένα υλικά προσδιορίζονται εύκολα από τον Πίνακα 1 μιας και κάτω από όνομά τους ακολουθείται η φράση (όταν έρθουν σε επαφή με νερό). 31
ΠΙΝΑΚΑΣ 2 Σημαντικό: Μερικά υλικά που αντιδρούν με το νερό είναι επίσης και τοξικά με την εισπνοή (π.χ. τριφθοριούχο βρώμιο UN 1746). Σε αυτές τις περιπτώσεις, υπάρχουν δύο καταχωρήσεις: Εάν χυθεί στο έδαφος Εάν έρθει σε επαφή με νερό Εάν το υλικό που αντιδρά με νερό δεν είναι τοξικό με την εισπνοή (non ΤΗΙ) και έρθει σε επαφή με το νερό, οι Πίνακες 1 και 2 δεν εφαρμόζονται και οι αποστάσεις ασφαλείας θα βρεθούν στης κατάλληλη ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ Οδηγία. 33
Ο ΠΙΝΑΚΑΣ 3 - Αποστάσεις αρχικής απομόνωσης για έξι συνήθη τοξικά με την αναπνοή αέρια (ΤΙΗ) περιλαμβάνει: Λίστα τοξικών με την αναπνοή αερίων, τα οποία απαντώνται πιο συχνά. Τα υλικά αυτά είναι: Αμμωνία άνυδρη (UN 1005) Χλώριο (UN 1017) Αιθυλενοξείδιο (UN 1040) Υδροχλώριο, άνυδρο (UN 1050) και υγροποιημένο Υδροχλώριο (UN 2186) Υδροφθόριο, άνυδρο (UN 1052) Διοξείδιο του Θείου (UN 1079) 34
ΠΙΝΑΚΑΣ 3 Σημαντικό: Τα υλικά κατατάσσονται αλφαβητικά και παρέχονται οι αποστάσεις αρχικής απομόνωσης και προστατευτικής δράσης για μεγάλες κηλίδες διαρροών (> 208 l). Δίνονται διάφοροι τύποι περιεκτών (διαφορετικοί όγκοι περιεχομένου) για ημέρα και νύχτα και με διάφορες ταχύτητες ανέμου. 35
BLEVE: Boiling Liquid Expanding Vapour Explosion (Έκρηξη διαστελλόμενου ατμού ζέοντος υγρού) Το φαινόμενο BLEVE συμβαίνει όταν ένα δοχείο που περιέχει (συνήθως) ένα υγροποιημένο αέριο υπό πίεση διαρρηγνύεται καταστροφικά. Η διάρρηξη ακολουθείται από την εκρηκτική απελευθέρωση του ζέοντος υγρού και την διαστολή του ατμού. Σημείωση: BLEVE μπορεί να συμβεί ακόμη και εάν το υλικό δεν είναι εύφλεκτο. 37
BLEVE Όταν βρεθείτε αντιμέτωποι με πιθανό BLEVE υγροποιημένων αερίων πετρελαιοειδών (LPG) σημαντικές πληροφορίες ασφαλείας μπορείτε να βρείτε στη σελ. 367. Τα LPGs (UN 1075) περιλαμβάνουν τις εξής εύφλεκτες ουσίες: Βουτάνιο (UN 1011) Προπυλένιο (UN 1077) Βουτυλένιο (UN 1012) Ισοβουτάνιο (UN 1969) Ισοβουτυλένιο (UN 1055) Προπάνιο (UN 1978) Οι κύριοι κίνδυνοι από BLEVE ενός LPG είναι: Πυρκαγιά Θερμική ακτινοβολία από την πυρκαγιά Έκρηξη Εκτόξευση θραυσμάτων 38
BLEVE Ο παρακάτω πίνακας δίνει μια σύνοψη των ιδιοτήτων των δεξαμενών, οριακοί χρόνοι, οριακές αποστάσεις και για τον ρυθμό παροχής νερού ψύξης σε διάφορα μεγέθη δεξαμενών που μπορεί να εμπλακούν στο φαινόμενο BLEVE. 39
Αυτοσχέδιοι εκρηκτικοί μηχανισμοί (Improvised Explosive Device IED) Οι Αυτοσχέδιοι εκρηκτικοί μηχανισμοί είναι βόμβες οι οποίες έχουν κατασκευαστεί με εμπορικά, στρατιωτικά ή αυτοσχέδια εκρηκτικά. Ένας πίνακας με ασφαλείς αποστάσεις αναμονής για διάφορες απειλές, όταν εμπλέκονται αυτοσχέδιοι εκρηκτικοί μηχανισμοί παρατίθεται στη σελίδα 372 του. 41
Πώς να χρησιμοποιείται το : 1) Αναγνωρίστε το επικίνδυνο υλικό με την εύρεση οποιασδήποτε από τις ακόλουθες πληροφορίες: Α. Τον τετραψήφιο αριθμό αναγνώρισης της ουσίας (UN Number) πάνω στην Πινακίδα Πορτοκαλί Χρώματος 43
B. Τον τετραψήφιο αριθμό αναγνώρισης της ουσίας (UN Number) στα έγγραφα μεταφοράς ή συσκευασίας Παράδειγμα εγγράφου μεταφοράς
Γ. Την ονομασία του προϊόντος στα έγγραφα μεταφοράς ή στη συσκευασία Παράδειγμα συσκευασίας μεταφοράς Παράδειγμα εγγράφου μεταφοράς
2) Ανατρέξτε στον αριθμό της ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ Οδηγίας του υλικού από: Τον αριθμό αναγνώρισης του υλικού (ΚΙΤΡΙΝΟΣ τομέας). Από το όνομα του υλικού (ΜΠΛΕ τομέας). Σαν τελευταία λύση, εάν ο αριθμός αναγνώρισης ταυτότητας ή το όνομα του υλικού δεν είναι διαθέσιμα, χρησιμοποιήστε τον πίνακα των Ετικετών Κινδύνου ή/και τα Διαγράμματα Αναγνώρισης Οχημάτων (οδικών και σιδηροδρομικών). Προσοχή εάν η ουσία έχει επισημανθεί με ΠΡΑΣΙΝΟ. 46
3) Μεταβείτε στις αριθμημένες Οδηγίες (ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ τομέας): Διαβάστε προσεκτικά όλες τις πληροφορίες που παρέχονται στον ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ τομέα. Είναι σημαντικό να εξακριβωθεί αν η ουσία που βρίσκεται στο ΚΙΤΡΙΝΟ ή ΜΠΛΕ τομέα έχει επισημανθεί με ΠΡΑΣΙΝΟ, προκειμένου να χρησιμοποιήσετε τις σχετικές αποστάσεις από το ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ και/ή ΠΡΑΣΙΝΟ τομέα. 47
Προσοχή: Εάν μια αναφορά σε Οδηγία δεν μπορεί να βρεθεί και το ατύχημα θεωρείται ότι περιλαμβάνει επικίνδυνα υλικά: Ανατρέξατε στην ΟΔΗΓΙΑ 111 και χρησιμοποιήστε την έως ότου διατεθούν επιπρόσθετες πληροφορίες. Εάν το ατύχημα περιλαμβάνει εκρηκτικά: Χρησιμοποιείστε την ΟΔΗΓΙΑ 112 για όλα τα εκρηκτικά, εκτός: Για τα εκρηκτικά της ΚΛΑΣΗΣ 1.4 και 1.6 χρησιμοποιείστε την ΟΔΗΓΙΑ 114. 48
Για κάθε παράδειγμα από τα παρακάτω: Βρείτε την κατάλληλη Οδηγία από τον ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ τομέα. Προσδιορίστε τις προτεινόμενες αποστάσεις/ζώνες από τον ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ και/ή ΠΡΑΣΙΝΟ τομέα. Περιγράψτε τα κύρια χαρακτηριστικά και τους κινδύνους του εμπλεκόμενου επικίνδυνου υλικού. 49
Παράδειγμα 1 Μια 1000-λίτρων δεξαμενή έχει διαρροή 1824 50
Λύση του παραδείγματος 1 1824 UN Number 1824. Από τον ΚΙΤΡΙΝΟ τομέα βρίσκουμε ότι το όνομα της ουσίας είναι Sodium hydroxide, solution or Caustic soda, solution και αναφέρεται στην Οδηγία 154. Η Οδηγία 154 αντιστοιχεί σε Ουσίες Τοξικές ή/και Διαβρωτικές (Άκαυστες). Η ουσία δεν έχει επισημανθεί, άρα δεν χρειάζεται να ανατρέξουμε στον ΠΡΑΣΙΝΟ τομέα. Σαν άμεσο μέτρο πρόληψης, προτείνεται να απομονώσετε την περιοχή κηλίδας διαρροής προς όλες τις κατευθύνσεις για 51 τουλάχιστον 50 μέτρα για υγρά.
Λύση του παραδείγματος 1 (συνέχεια) 1824 Στη Οδηγία 154, στους Πιθανούς Κινδύνους, οι Κίνδυνοι Υγείας προηγούνται των Κινδύνων Πυρκαγιάς ή Έκρηξης. Η ουσία είναι τοξική με την εισπνοή/την κατάποση/την δερματική επαφή. Οι επιπτώσεις από την επαφή ή την εισπνοή μπορεί να εμφανιστούν με καθυστέρηση. Η πυρκαγιά μπορεί να παράγει ερεθιστικά, διαβρωτικά ή/και τοξικά αέρια. Οι ουσίες αυτής της κατηγορίας είναι άκαυστες. 52
Παράδειγμα 2 Ένα βυτιοφόρο μεταφέρει το παρακάτω προϊόν και παρουσιάζει διαφυγή ατμών στο πάνω μέρος της δεξαμενής 30 1202 53
Λύση του παραδείγματος 2 UN Number 1202 άρα είναι εύφλεκτο υγρό Από τον ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ τομέα αναγνωρίζουμε ότι η ουσία είναι Diesel ή Fuel oil, και αναφέρεται στην Οδηγία 128. Η ουσία δεν έχει επισημανθεί, άρα δεν χρειάζεται να ανατρέξουμε στον ΠΡΑΣΙΝΟ τομέα. Η Οδηγία 128 αντιστοιχεί σε Εύφλεκτα Υγρά (Μη Πολικά/Μη αναμίξιμα με το Νερό). Σαν άμεσο μέτρο πρόληψης, προτείνει η απομόνωση της περιοχή κηλίδας διαρροής προς όλες τις κατευθύνσεις για τουλάχιστον 50 m. Εάν η διαρροή είναι μεγάλη, απομονώστε την περιοχή αρχικά κατάντη για τουλάχιστον 300 m. 54
Λύση του παραδείγματος 2 (συνέχεια) Στην Οδηγία 128 στους Πιθανούς Κινδύνους, οι Κίνδυνοι Πυρκαγιάς ή Έκρηξης προηγούνται των Κινδύνων Υγείας. Οι ουσίες αυτής της κατηγορίας είναι εύφλεκτες και οι ατμοί τους μπορούν να δημιουργήσουν εκρηκτικό μίγμα με τον αέρα. Οι περισσότεροι ατμοί είναι βαρύτεροι από τον αέρα, θα εξαπλωθούν σε όλη την έκταση του εδάφους και θα συγκεντρωθούν σε περίκλειστους χώρους ή χώρους που βρίσκονται χαμηλά. Οι περιέκτες μπορούν να εκραγούν όταν θερμαίνονται. Εισπνοή ή επαφή μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό ή εγκαύματα στο δέρμα και τα μάτια. 55
Παράδειγμα 3 Φορτηγό με αυτή την ετικέτα κινδύνου έχει πάρει φωτιά στην άκρη του δρόμου 56
Λύση του παραδείγματος 3 Η ετικέτα κινδύνου αναφέρει ότι πρόκειται για υλικό που κατατάσσεται στην ΚΛΑΣΗ 1.4 Σύμφωνα με τον πίνακα Ετικετών Κινδύνου καθώς και με τον ΜΠΛΕ τομέα (στα εκρηκτικά, κλάση 1.4 ή 1.6) θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί η Οδηγία 114. Η Οδηγία 114 αντιστοιχεί σε Εκρηκτικά Κλάση 1.4 ή 1.6 Τα εκρηκτικά δεν έχουν επισημανθεί άρα δεν χρειάζεται να ανατρέξουμε στον ΠΡΑΣΙΝΟ τομέα. 57
Λύση του παραδείγματος 3 (συνέχεια) Εάν φορτηγό εμπλέκεται σε πυρκαγιά, απομονώσετε την περιοχή για 500 m προς όλες τις κατευθύνσεις και ξεκινήστε την εκκένωση, συμπεριλαμβανομένων και των ανταποκριτών, για 500 m σε όλες τις κατευθύνσεις. Στην Οδηγία 114, στους Πιθανούς Κινδύνους, οι Κίνδυνοι Πυρκαγιάς ή Έκρηξης προηγούνται των Κινδύνων Υγείας. Αυτός ο τύπος ουσίας μπορεί να εκραγεί και να εκτοξευτούν θραύσματα σε απόσταση 500 μέτρων ή και σε μεγαλύτερη απόσταση εάν η πυρκαγιά φθάσει στο φορτίο. Η πυρκαγιά μπορεί να παραγάγει ερεθιστικά, διαβρωτικά ή/και 58 τοξικά αέρια.
Παράδειγμα 4 Φορτηγό με κλάση κινδύνου DANGER 59
Λύση του παραδείγματος 4 Δεν υπάρχει κανένας αριθμός αναγνώρισης ουσίας και η κλάση κινδύνου δείχνει ένα μικτό φορτίο επικίνδυνων ουσιών. Ο πίνακας κλάσεων κινδύνου αναφέρει την Οδηγία 111, Ανάμεικτο Φορτίο/Άγνωστο Εμπόρευμα. Σαν άμεσο μέτρο πρόληψης, απομονώσετε την περιοχή για τουλάχιστον 100 μέτρα προς όλες τις κατευθύνσεις, έως ότου το περιεχόμενο του οχήματος γίνει γνωστό. Σε περίπτωση πυρκαγιάς, απομονώσετε και εκκενώστε για 800 μέτρα προς όλες τις κατευθύνσεις. 60
Λύση του παραδείγματος 4 (συνέχεια) Στην Οδηγία 111 στους Πιθανούς Κινδύνους, οι Κίνδυνοι Πυρκαγιάς ή Έκρηξης προηγούνται των Κινδύνων Υγείας. Έως ότου γίνει γνωστή η περιεκτικότητα των οχημάτων, πρέπει να εξεταστούν όλοι οι πιθανοί κίνδυνοι: εύφλεκτο, διαβρωτικό, τοξικό 61
Παράδειγμα 5 Ένα όχημα έχει διαρροή, κατά τη διάρκεια της μέρας, σε μια πολύ γνωστή εγκατάσταση στην περιοχή σας, στην οποία διακινούνται οχήματα με χλώριο KTVI-TV St.Louis, Missouri, USA 62
Λύση του παραδείγματος 5 Το εμπλεκόμενο προϊόν είναι: Chlorine. Από τον ΜΠΛΕ τομέα βρίσκουμε ότι το UN Number της ουσίας είναι 1017 και αναφέρεται στην Οδηγία 124. Η Οδηγία 124 αναφέρεται σε Αέρια Τοξικά ή/και Διαβρωτικά Οξειδωτικά. Στους Πιθανούς Κινδύνους, οι Κίνδυνοι Υγείας προηγούνται των Κινδύνων Πυρκαγιάς ή Έκρηξης. Η Οδηγία 124 αναφέρει ότι η ουσία είναι τοξική και μπορεί να είναι θανατηφόρα σε περίπτωση εισπνοής ή απορρόφησης μέσω του δέρματος. 63
Λύση του παραδείγματος 5 (συνέχεια) Η ουσία έχει επισημανθεί με ΠΡΑΣΙΝΟ: Επειδή υπάρχει κηλίδα διαρροής οι αποστάσεις αρχικής απομόνωσης και προστατευτικής δράσης θα ληφθούν από τον Πίνακα 1. Για την ουσία αυτή (ID No. 1017), ο Πίνακας 1 προτείνει: Απόσταση αρχικής απομόνωσης 500 μέτρων για μεγάλη κηλίδα διαρροής. Απόσταση προστατευτικής δράσης 3 χλμ. για μεγάλη κηλίδα διαρροής κατά τη διάρκεια της μέρας. Στον Πίνακας 1 ο αστερίσκος (*) δείχνει ότι για τη συγκεκριμένη ουσία (ID No. 1017) θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ο Πίνακας 3.
Λύση του παραδείγματος 5 (συνέχεια) Ο Πίνακας 3 παρέχει αποστάσεις αρχικής απομόνωσης και προστατευτικής δράσης για μεγάλες κηλίδες διαρροής (> 208 λίτρα) διαφορετικών τύπων περιεκτών (συνεπώς διαφορετικών όγκων) κατά τη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας και διαφορετικών ταχυτήτων ανέμου. Σ αυτή τη περίπτωση, για οδικό όχημα η απόσταση αρχικής απομόνωσης που προτείνεται από τον Πίνακα 3 είναι 1.000 μέτρα. Η απόσταση προστατευτικής δράσης που πρέπει να παρθεί κατά τη διάρκεια της μέρας, εξαρτάται από την ταχύτητα του ανέμου (11+ χλμ., - 9χλμ. ή - 5,5 χλμ.). 65
Παράδειγμα 6 Ένα βαρέλι έχει διαρροή σε μια λακκούβα νερού 1689 66
Λύση του παραδείγματος 6 1689 UN No. 1689 Από τον ΚΙΤΡΙΝΟ τομέα βρίσκουμε ότι η εμπλεκόμενη ουσία είναι Sodium cyanide, solid και παραπέμπει στην Οδηγία 157. Η Οδηγία 157 αναφέρεται σε ουσίες Τοξικές ή/και Διαβρωτικές (Άκαυστες / Ευαίσθητες στο Νερό). Η Οδηγία 157 αναφέρει ότι αυτή η ουσία (Sodium cyanide) είναι τοξική και άκαυστη, αλλά με την φωτιά μπορεί να παράγει εύφλεκτα, διαβρωτικά ή/και τοξικά αέρια. 67
Λύση του παραδείγματος 6 (συνέχεια) 1689 Η ουσία έχει επισημανθεί με ΠΡΑΣΙΝΟ: Επειδή υπάρχει κηλίδα διαρροής οι αποστάσεις αρχικής απομόνωσης και προστατευτικής δράσης θα ληφθούν από τον Πίνακα 1. Για αυτήν την ουσία (UN No. 1689), ο Πίνακας 1 προτείνει ειδικές αποστάσεις όταν το προϊόν διαρρέει σε νερό. Εάν δεν διαρρέει σε νερό, οι προτεινόμενες αποστάσεις απομόνωσης και προστατευτικής δράσης πρέπει να παρθούν από την Οδηγία 157, στην Δημόσια Ασφάλεια. 68
Λύση του παραδείγματος 6 (συνέχεια) Επειδή η ουσία διαρρέει σε νερό, ο Πίνακας 1 προτείνεται μια απόσταση αρχικής απομόνωσης 1689 30 μέτρων προς όλες τις κατευθύνσεις για μικρή κηλίδα διαρροής και 100 μέτρων προς όλες τις κατευθύνσεις για μεγάλη κηλίδα διαρροής. Επιπλέον, οι αποστάσεις προστατευτικής δράσης για μέρα και νύχτα θα πρέπει να ληφθούν από τον Πίνακα 1. Στον Πίνακα 1 η περιγραφή «όταν διαρρέει σε νερό» υποδεικνύει ότι η ουσία αντιδρά με το νερό. 69
Λύση του παραδείγματος 6 (συνέχεια) 1689 Σ αυτή τη περίπτωση, ο Πίνακας 2 θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη όπου τα τοξικά με την εισπνοή αέρια (ΤΙΗ) που παράγονται είναι καταγεγραμμένα για κάθε ουσία που αντιδρά με το νερό. Για την ουσία με ID No. 1689, το αέριο που παράγεται είναι το HCN ή Hydrogen cyanide (υδροκυάνιο). Αναζητώντας το Hydrogen cyanide στον ΜΠΛΕ τομέα, αναφέρεται στην Οδηγία 117, η οποία περιλαμβάνει Αέρια Τοξικά Εύφλεκτα (Εξαιρετικός Κίνδυνος). 70
Λύση του παραδείγματος 6 (συνέχεια) 1689 Σημείωση: Για ένα υλικό που αντιδρά με το νερό είναι σημαντικό οι αποστάσεις αρχικής απομόνωσης και προστατευτικής δράσης για υλικό που «διαρρέει σε νερό» να παρθούν από τον Πίνακα 1 (σε αυτή την περίπτωση ID No. 1689 sodium cyanide κυανιούχο νάτριο) και όχι από το παραγόμενο τοξικό με την αναπνοή αέριο (ΤΙΗ αέριο) που υποδεικνύεται στον Πίνακα 2. 71
Παράδειγμα 7 Ένα βαρέλι έχει αστοχήσει και διαρρέει στο έδαφος η ουσία που περιέχει 2692 72
Λύση του παραδείγματος 7 UN No. 2692 Ο ΚΙΤΡΙΝΟΣ τομέας αναφέρει ότι αυτή η ουσία ονομάζεται Boron tribromide (τριχλωριούχο βρώμιο) και παραπέμπει στην Οδηγία 157. Η Οδηγία 157 αναφέρεται σε ουσίες Τοξικές ή/και Διαβρωτικές (Άκαυστες/ Ευαίσθητες στο Νερό). Η ουσία έχει επισημανθεί με ΠΡΑΣΙΝΟ: Επειδή υπάρχει διαρροή, οι αποστάσεις αρχικής απομόνωσης και προστατευτικής δράσης θα παρθούν από τον Πίνακα 1. Γι αυτή την ουσία ο Πίνακας 1 παρουσιάζει 2 χωριστές καταχωρήσεις για ID No. 2692: η 1 η ισχύει όταν το προϊόν διαρρέει στο έδαφος και η 2 η όταν διαρρέει σε νερό. 73
Λύση του παραδείγματος 7 (συνέχεια) Στο παράδειγμα που εξετάζουμε, η ουσία διαρρέει στο έδαφος και η απόσταση αρχικής απομόνωσης από τον Πίνακα 1 είναι 30 m προς όλες τις κατευθύνσεις για μικρή ή μεγάλη κηλίδα διαρροής. Επιπλέον, οι αποστάσεις προστατευτικής δράσης για μέρα και νύχτα θα πρέπει να ληφθούν από τον Πίνακα 1. Η Οδηγία 157 περιλαμβάνει ουσίες όπως το Boron tribromide, οι οποίες είναι τοξικές, και άφλεκτες, αλλά με την φωτιά μπορεί να παραχθούν εύφλεκτα, διαβρωτικά ή/και τοξικά αέρια. 74
Παράδειγμα 8 Συναγερμός για παρουσία αερίου Sarin σε ένα κτήριο. 75
Λύση του παραδείγματος 8 Το εμπλεκόμενο προϊόν είναι το Sarin. Από τον ΜΠΛΕ τομέα βρίσκουμε ότι ο αριθμός αναγνώρισης της ουσίας είναι 2810 και παραπέμπει στην Οδηγία 153. Η Οδηγία 153 συμπεριλαμβάνει ουσίες Τοξικές ή/και Διαβρωτικές (Καύσιμες). Η ουσία έχει επισημανθεί με ΠΡΑΣΙΝΟ: Επειδή υπάρχει διαρροή (η διασπορά της είναι άγνωστη), οι αποστάσεις αρχικής απομόνωσης και προστατευτικής δράσης πρέπει να παρθούν από τον Πίνακα 1. Στον Πίνακα 1 υπάρχουν πολλές καταχωρήσεις για την ουσία με UN No 2810. Επιλέξτε Sarin (when used as a weapon). 76
Λύση του παραδείγματος 8 (συνέχεια) Ο Πίνακας 1 προτείνει μια απόσταση αρχικής απομόνωσης 60 μέτρων προς όλες τις κατευθύνσεις για μικρή κηλίδα διαρροής και 400 μέτρα προς όλες τις κατευθύνσεις για μεγάλη κηλίδα διαρροής. Αυτές οι αποστάσεις θα πρέπει να προσαρμοστούν, εάν το συμβάν πραγματοποιηθεί εντός κτηρίου. Επιπρόσθετα, οι αποστάσεις προστατευτικής δράσης για μέρα και νύχτα θα πρέπει να ληφθούν από τον Πίνακα 1 και να προσαρμοστούν. 77
Λύση του παραδείγματος 8 (συνέχεια) Η Οδηγία 153 δείχνει ότι το είδος της ουσίας είναι τοξική και οι επιπτώσεις από την επαφή ή την εισπνοή μπορεί να εμφανιστούν με καθυστέρηση. Επίσης, η Οδηγία 153 αναφέρει ότι η ουσία είναι εύφλεκτη, μπορεί να καεί, αλλά δεν αναφλέγεται εύκολα. Εμπλοκή της ουσίας σε πυρκαγιά μπορεί να παράγει ερεθιστικά, διαβρωτικά ή/και τοξικά αέρια. 78
Η παρουσίαση αυτή έχει παραχθεί από το προσωπικό του CANUTEC και είναι διαθέσιμη σε κάθε χρήστη/εκπαιδευτή του Οδηγού Αντιμετώπισης Συμβάντων Έκτακτης Ανάγκης (Emergency Response Guidebook ). Η άδεια χορηγείται για να χρησιμοποιήσετε και να τροποποιήσετε την παρουσίαση, εάν χρειαστεί. Οποιεσδήποτε παρατηρήσεις να απευθύνονται στην CANUTEC μέσω της γραμμής πληροφοριών (613-992-4624) ή με email στη διεύθυνση CANUTEC@tc.gc.ca 79
Μετάφραση Επιμέλεια: Ανθυποπυραγός (17360) Κλειτσίκας Λ. Επαμεινώνδας Διπλ. Χημικός Μηχανικός Ε.Μ.Π. MSc Επιστήμη & Τεχνολογία Υλικών Αρχηγείο Πυροσβεστικού Σώματος Τηλ.: 213 215 7632 Κιν.: 6932660461 E-mail: nontas00@hotmail.com Παρακαλώ επικοινωνήστε για κάθε επιπλέον πληροφορία διευκρίνηση. Τυχόν προτάσεις διορθώσεις επισημάνσεις είναι ευπρόσδεκτες. 80