ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ για τη ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Κεφ. 1 : σελ. 17-21 Κεφ. 2 : σελ. 31-42 Κεφ. 5: σελ. 73-85 Κεφ. 6 : σελ. 98-105 (από την ενότητα «ΧΡΩΜΟΣΩΜΙΚΕΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ ) Κεφ. 7: σελ. 111-115 ( Μέχρι και την ενότητα «Η παραλαβή των προϊόντων ζύμωσης απαιτεί τη χρησιμοποίηση σειράς τεχνικών καθαρισμού»
Κεφ. 8: σελ. 121-123, ( μέχρι και τις ιντερφερόνες, ΟΧΙ «τα Μονοκλωνικά αντισώματα») σελ. 129-130 («Το πρόγραμμα του ανθρώπινου γονιδιώματος») Κεφ. 9 : σελ. 139-142 ( από την ενότητα «Η τροποποίηση του γενετικού υλικού των ζώων είναι δυνατή με διάφορες τεχνικές» )
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΟΥΜΕ ΤΙΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1. Ποια είναι η δομή του DNA στο χώρο, σύμφωνα µε το μοντέλο της διπλής έλικας; σελ. 19-21 2. Γιατί ο τρόπος αντιγραφής του DNA ονομάζεται ημισυντηρητικός ; σελ. 31 3. Ποια είδη RNA παράγονται κατά τη µεταγραφή του DNA προκαρυωτικού κυττάρου και ποιος είναι ο ρόλος τους ; σελ. 35 4. Ποια είναι η δράση της RNA πολυμεράσης μετά την πρόσδεσή της στον υποκινητή ενός γονιδίου; σελ. 36-37
5. Η αλληλουχία των βάσεων του mrna καθορίζει την αλληλουχία των αμινοξέων στις πρωτεΐνες με βάση έναν κώδικα που ονομάζεται γενετικός κώδικας. Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του γενετικού κώδικα ; σελ. 39 6. Να διατυπώσετε τον 1 ο Νόμο του Mendel. σελ. 75 7. Ποια γονίδια ονομάζονται ατελώς επικρατή και ποια συνεπικρατή ; σελ. 79 8. Γιατί η μελέτη των τύπων κληρονομικότητας στον άνθρωπο παρουσιάζει πολλές δυσκολίες ; σελ. 81 9. Σε ποια στοιχεία στηρίχτηκε η επιτυχία των πειραμάτων του Mendel; σελ. 73-74
10. Με ποιους τρόπους μπορεί να πραγματοποιηθεί η διάγνωση των γενετικών ασθενειών; σελ. 102 11. Να περιγράψετε τους τρόπους προγεννητικού ελέγχου για τη διάγνωση μιας ασθένειας. σελ. 103-104 12. Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν το χρόνο διπλασιασμού και συνεπώς το ρυθμό ανάπτυξης ενός μικροοργανισμού ; σελ. 112 13. Τι εννοούμε με τον όρο ζύμωση; Ποια είναι τα προϊόντα της ζύμωσης; σελ. 113 14. Να περιγράψετε τις φάσεις ανάπτυξης ενός μικροοργανισμού σε κλειστή καλλιέργεια. σελ. 114-115 15. Τι είναι η ινσουλίνη και ποιος είναι ο ρόλος της ; σελ. 121
16. Σε τι θα συμβάλλει η ανάλυση-χαρτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος ; σελ. 130 17. Ποια ζώα ονομάζονται διαγονιδιακά; σελ. 139 18. Να αναφέρετε τα βήματα που απαιτούνται για την παραγωγή μια φαρμακευτικής πρωτεΐνης ανθρώπινης προέλευσης από διαγονιδιακά ζώα. σελ. 141 19. Να περιγράψετε τη διαδικασία δημιουργίας της Dolly. σελ. 142
ΔΕΙΓΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΜΑ Γ Δίνονται τα παρακάτω διαγράμματα Α και Β. Στο Α απεικονίζονται οι φάσεις (α, β, γ και δ) ανάπτυξης ενός μικροοργανισμού. Στο Β απεικονίζεται η παραγωγή του προϊόντος από τον μικροοργανισμό, για το ίδιο χρονικό διάστημα. στατική ΚΛΕΙΣΤΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ Γ1. Με βάση το διάγραμμα Α, να χαρακτηρίσετε τον τύπο της καλλιέργειας και να ονομάσετε τις φάσεις της.
Γ2. Σε ποια φάση παράγεται η μεγαλύτερη ποσότητα του προϊόντος; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Απάντηση: Στη Στατική φάση παράγεται η μεγαλύτερη ποσότητα του προϊόντος. Περιγραφή και ερμηνεία του σχήματος. Σύγκριση των δυο καμπυλών του διαγράμματος. Αναφορά στις ημέρες που παράγεται το προϊόν και σε ποια φάση συμβαίνει
Γ3. Αν το προϊόν εκκρίνεται από τον μικροοργανισμό, πώς θα το παραλάβουμε από την καλλιέργεια; Σελ. 115 Γ4. Να αναφέρετε τους παράγοντες που επηρεάζουν τον ρυθμό ανάπτυξης του μικροοργανισμού. Σελ. 112
ΔΕΙΓΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΜΑ Δ Δίνεται η κωδική αλυσίδα ενός τμήματος DNA προκαρυωτικού κυττάρου, το οποίο κωδικοποιεί ένα ολιγοπεπτίδιο. 5 AGCCATGCAGCCATGGACATΑAAAATCC 3 Δ1. Να γράψετε τη συμπληρωματική της αλυσίδα και να σημειώσετε τον προσανατολισμό της. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. 5 AGCCATGCAGCCATGGACATΑAAAATCC 3 ΚΩΔΙΚΗ 3 TCGGTACGTCGGTACCTGTATTTTTAGG 5 ΜΗ ΚΩΔΙΚΗ Δ2. Να γράψετε την αλληλουχία του mrna που προκύπτει από τη μεταγραφή του παραπάνω τμήματος DNA και να ορίσετε τα 5 και 3 άκρα του. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. 3 TCGGTACGT CGGTACCTGTATTTTTAGG 5 ΜΗ ΚΩΔΙΚΗ 5 AGCCAUGCAGCCAUGGACAUΑAAAAUCC 3 mrna
Δ3. Να γράψετε τα αντικωδικόνια των trna με τη σειρά που συμμετέχουν στη μετάφραση του παραπάνω mrna. 5 AGCCAUGCAGCCAUGGACAUΑAAAAUCC 3 mrna Βρίσκεις τα κωδικόνια Από το κωδικόνιο έναρξης AUG και με βήμα τριπλέτας, συνεχώς και μη επικαλυπτόμενα σύνολο 6 Αντικωδικόνια : UAC, GUC, GGU, ACC, UGU, trna ( Συμπληρωματικά και αντιπαράλληλα με τα κωδικόνια ) Για το κωδικόνιο Λήξης UAA δεν αντιστοιχεί trna, αφού η παρουσία του οδηγεί στο τερματισμό της σύνθεσης της πολυπεπτιδικής αλυσίδας - ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Δ4. Πόσα αμινοξέα συγκροτούν την ολιγοπεπτιδική αλυσίδα που θα προκύψει από την μετάφραση του παραπάνω μορίου mrna; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. 5 AGCCAUGCAGCCAUGGACAUΑAAAAUCC 3 mrna Βρίσκεις τα κωδικόνια Από το κωδικόνιο έναρξης και με βήμα τριάδας, συνεχώς και μη επικαλυπτόμενα σύνολο 6 Αφαιρείς το κωδικόνιο λήξης άρα 5 κωδικόνια που κωδικοποιούν 5 ΑΜΙΝΟΞΕΑ