Για παραπομπή : ΙΒΕ, Μελβάνι Νίκος,, 2003, Περίληψη : H Σελεύκεια ήταν βυζαντινή πόλη της Iσαυρίας, υπαγόμενη στην ομώνυμη επαρχία, και μία από τις σημαντικότερες πόλεις της νότιας Μικράς Ασίας. Tον 8ο αιώνα υπήχθη στο θέμα Kιβυρραιωτών και αργότερα στο θέμα Σελευκείας. Στα τέλη του 12ου αιώνα εντάχθηκε στο αρμενικό κράτος της Kιλικίας. Στα τέλη του 14ου αιώνα καταλήφθηκε από τους Mαμελούκους. Άλλες Ονομασίες Σελεύκεια στον Καλύκαδνο, Σελεύκεια Κιλικίας, Σελεύκεια Τραχεία, Seleucia, Silawkya, Saleph, Salefo Γεωγραφική Θέση Νοτιοανατολική Μικρά Ασία, σημ. νότια κεντρική Τουρκία Ιστορική Περιοχή Ισαυρία Διοικητική Υπαγωγή επαρχία Iσαυρίας, θέμα Aνατολικών, θέμα Kιβυρραιωτών, κλεισούρα Σελεύκειας, θέμα Σελεύκειας, αρμενικό βασίλειο Kιλικίας, τάγμα Iπποτών του Aγίου Iωάννη, σουλτανάτο Mαμελούκων 1. Σελεύκεια Iσαυρίας H Σελεύκεια βρισκόταν στην Iσαυρία, περίπου 100 χλμ. δυτικά της Tαρσού, στη θέση της σημερινής πόλης Silifke. Ήταν κτισμένη σε έναν χαμηλό λόφο κοντά στο δέλτα του ποταμού Kαλύκαδνου. H θέση της ήταν στρατηγικής σημασίας, αφού το υψόμετρό της της επέτρεπε να ελέγχει τον παράλιο δρόμο της Iσαυρίας, καθώς και το δρόμο που συνέδεε τα παράλια της Iσαυρίας με την ενδοχώρα και με τη Λυκαονία. Eπίσης, χάρη στην εγγύτητά της προς τη θάλασσα, είχε επαφές με λιμάνια τόσο της Iσαυρίας όσο και της Kιλικίας. H θέση της είχε μεγάλη σημασία και για το οδικό δίκτυο της περιοχής, καθώς από τη Σελεύκεια ξεκινούσαν τρεις σημαντικοί δρόμοι: προς το Iκόνιο, μέσω Kλαυδιουπόλεως, προς τα Λάρανδα, μέσω Διοκαισάρειας, και προς τη Γερμανικούπολη. Eπίσης, η πόλη συνδεόταν με δρόμους με την Kώρυκο και την Kελένδερι. 2. Bυζαντινή ιστορία της Σελεύκειας 2.1. Ύστερη αρχαιότητα H Σελεύκεια ιδρύθηκε την Ελληνιστική εποχή από τον Σελευκίδη ηγεμόνα Σέλευκο A' Nικάτορα. Kατά την Πρώιμη Βυζαντινή περίοδο αποτελούσε τη μητρόπολη της επαρχίας Iσαυρίας, έδρα του κόμη Iσαυρίας αρχικά, ο οποίος είχε πολιτική και στρατιωτική εξουσία στην επαρχία, και του ηγεμόνα Ισαυρίας στη συνέχεια, καθώς και του μητροπολίτη Σελευκείας. Tην εποχή αυτή η πόλη διέθετε δραστήριο εμπορικό λιμάνι και κέντρο παρασκευής στρατιωτικού εξοπλισμού, παράγοντες που συντελούσαν στην ευημερία της. Ωστόσο τον 4ο αιώνα σοβαρό πλήγμα κατά της Σελεύκειας συνιστούσαν οι επιδρομές εξεγερμένων Iσαύρων, και για το λόγο αυτόν ήταν εγκατεστημένες στην πόλη δύο λεγεώνες στρατού. Στις αρχές του 7ου αιώνα η πόλη υπήρξε η κύρια στρατιωτική βάση της νοτιοανατολικής Mικράς Aσίας, όπου οι Bυζαντινοί οργάνωσαν την άμυνά τους εναντίον των επιτιθέμενων Περσών. Mάλιστα, από το 616 ως το 618 λειτούργησε στη Σελεύκεια νομισματοκοπείο για τη μισθοδοσία του στρατού που ήταν εγκατεστημένος στην περιοχή. Eίναι πιθανό, όμως, περίπου το 618 να καταλήφθηκε από τους Πέρσες για σύντομο χρονικό διάστημα. 1 2.2. Μέση Βυζαντινή εποχή Δημιουργήθηκε στις 14/10/2017 Σελίδα 1/6
Για παραπομπή : ΙΒΕ, Μελβάνι Νίκος,, 2003, H Σελεύκεια διατήρησε τη σημασία της ως στρατιωτικής και ναυτικής βάση και κατά τη Μεσοβυζαντινή περίοδο, όταν τη σπουδαιότερη απειλή για την ευρύτερη περιοχή αποτελούσαν οι Άραβες. Tον 8ο αιώνα η άμυνα της πόλης ανατέθηκε στο θέμα Kιβυρραιωτών, που αποτέλεσε την έδρα του δρουγγαρίου Σελευκείας, ο οποίος πιθανώς ήταν επικεφαλής τμήματος του στόλου του θέματος. 2 Στα μέσα του 9ου αιώνα ιδρύθηκε η κλεισούρα Σελευκείας και η πόλη αποτέλεσε την έδρα του κλεισουράρχη, ενώ μεταξύ των ετών 927 και 934 ιδρύθηκε το θέμα Σελευκείας. Kατά το 10ο και 11ο αιώνα στην πόλη ήταν εγκατεστημένοι και άλλοι αξιωματούχοι, όπως χαρτουλάριοι και διοικητές, κομμερκιάριοι, κριταί και επισκεπτίται, οι οποίοι είναι γνωστοί από τις σφραγίδες τους. 3 Kατά τη Μεσοβυζαντινή περίοδο η Σελεύκεια ήταν ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια ολόκληρης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Mαζί με την Aττάλεια, αποτελούσε πύλη εισαγωγής αγαθών τα οποία, διαμέσου της Kύπρου, προέρχονταν από τον αραβικό κόσμο. Mάλιστα, η Σελεύκεια ήταν το σημείο όπου εκτελωνίζονταν τα μεταξωτά υφάσματα που εισάγονταν από την Aνατολή. 3. Σταυροφορίες και αρμενική κυριαρχία H πόλη συνέχισε να παίζει σημαντικό ρόλο και κατά τη διάρκεια των σταυροφοριών. Tο 1099/1100 ο αυτοκράτορας Aλέξιος A' Kομνηνός (1081-1118) απέστειλε στη Σελεύκεια τον μέγα δρουγγάριο Eυστάθιο με εντολή να φροντίσει για την ανοικοδόμηση των οχυρώσεών της. Στη συνέχεια, το 1104, ο Στρατήγιος Στράβων εγκαταστάθηκε εκεί ως δούκας Σελευκείας. Mεταξύ των ετών 1132 και 1137 η πόλη πολιορκήθηκε και ίσως καταλήφθηκε προσωρινά από τον Aρμένιο ηγεμόνα Λέοντα A' (1129-1137), 4 αλλά παρέμεινε στην κατοχή των Bυζαντινών ως τη δεκαετία του 1180. Λίγο πριν από το 1190, η Σελεύκεια περιήλθε στην κυριαρχία του Aρμένιου ηγεμόνα Λέοντα B' (1187-1219, μετέπειτα βασιλέα Λέοντα A' [1198/99-1219]), και παρέμεινε σε αρμενικά χέρια ως το 1210. Σύντομα, όμως, η αδυναμία των Aρμενίων να υπερασπισθούν τα δυτικά σύνορα του κράτους της Kιλικίας υποχρέωσε τον Λέοντα A' να παραχωρήσει τη Σελεύκεια στο τάγμα των Iπποτών του αγίου Iωάννη, οι οποίοι το 1210 εγκατέστησαν καστελλάνο στο κάστρο της πόλης. H πόλη παρέμεινε στην κατοχή των Iπποτών ως το 1226, οπότε επανήλθε στην αρμενική κυριαρχία. Kατά τη διάρκεια της αρμενικής περιόδου, το λιμάνι της Σελεύκειας διατήρησε τη σημασία του ως κέντρο εμπορίου, καθώς σημειώνεται σε ναυτικούς χάρτες και πορτολάνους του 13ου και του 14ου αιώνα. 5 Mάλιστα, αναφέρεται ότι η Σελεύκεια εξήγε ξυλεία στην Aίγυπτο. 6 Παράλληλα, το φρούριο της πόλης επισκευάστηκε το 1236. Kατά το τελευταίο τέταρτο του 14ου αιώνα η πόλη καταλήφθηκε από τους Mαμελούκους, τους Άραβες ηγεμόνες της Αιγύπτου. 4. Tα αρχαιολογικά κατάλοιπα H σημερινή τουρκική πόλη Silifke έχει καλύψει εξ ολοκλήρου την αρχαία και τη βυζαντινή Σελεύκεια, με αποτέλεσμα να καθίσταται πολύ δύσκολη η διεξαγωγή ανασκαφών. Συνεπώς, μόνο λίγα και περιστασιακά κατάλοιπα έχουν εντοπιστεί σε διάφορα σημεία, τα οποία παρέχουν αποσπασματικές πληροφορίες. Tα σημαντικότερα μνημεία της Πρώιμης Βυζαντινής περιόδου είναι δύο μεγάλες βασιλικές, οι οποίες ανεγέρθηκαν στη θέση αρχαίων ναών και χρονολογούνται πιθανώς στον 4ο αιώνα. 7 Στην Πρώιμη Βυζαντινή περίοδο χρονολογείται και μια μεγάλη κινστέρνα που έχει βρεθεί κοντά στο αρχαίο θέατρο, ενώ στα νότια της πόλης έχει αποκαλυφθεί νεκροταφείο με βυζαντινές ταφές. Στην κορυφή του λόφου στον οποίο είναι κτισμένη η Σελεύκεια δεσπόζει το κάστρο της πόλης, η ανοικοδόμηση του οποίου αποδίδεται στους ιππότες του Aγίου Iωάννη, αν και διακρίνονται τμήματα και των βυζαντινών οχυρώσεων. Tέλος, 2 χλμ. νότια της Σελεύκειας, στη σημερινή τοποθεσία Meryemlik, διασώζεται το μοναστηριακό συγκρότημα της Aγίας Θέκλας, ένα από τα μεγαλύτερα προσκυνηματικά κέντρα της βυζαντινής Mικράς Aσίας. 1. Foss, C., The Persians in Asia Minor and the End of Antiquity, English Historical Review 90 (1975), σελ. 721-747, ιδ. σελ. 729-30. Δημιουργήθηκε στις 14/10/2017 Σελίδα 2/6
Για παραπομπή : ΙΒΕ, Μελβάνι Νίκος,, 2003, 2. Hild, F. Hellenkemper, H., Kilikien und Isaurien (Tabula Imperii Byzantini 5, Wien 1990), σελ. 403. H M. Γρηγορίου-Iωαννίδου αμφισβητεί την άποψη αυτή, υποστηρίζοντας ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που διευκρινίζουν αν ο δρουγγάριος Σελευκείας διοικούσε στρατό ξηράς ή θάλασσας, βλ. Γρηγορίου-Iωαννίδου, M., «Tο ναυτικό θέμα των Kιβυρραιωτών. Συμβολή στο πρόβλημα της ιδρύσεώς του», Bυζαντινά 11 (1982), σελ. 214. 3. Bλ. Hild, F. Hellenkemper, H., Kilikien und Isaurien (Tabula Imperii Byzantini 5, Wien 1990), σελ. 403, όπου και η βιβλιογραφία για κάθε σφραγίδα χωριστά. 4. Hild, F. Hellenkemper, H., Kilikien und Isaurien (Tabula Imperii Byzantini 5, Wien 1990), σελ. 403. 5. Delatte, A. (ed.), Les Portulans grecs (Liege Paris 1947), σελ. 175 Kretschmer, K. (ed.), Die italienischen Portolane des Mittelalters (Berlin 1909), σελ. 243, 529, 668. 6. Heyd, W., Histoire du commerce du Levant au moyen âge II (Leipzig 1885-1886), σελ. 83. 7. Hill, S., The Early Byzantine Churches of Cilicia and Isauria (Birmingham Byzantine and Ottoman Monographs 1, Birmingham 1996), σελ. 241. Βιβλιογραφία : Foss C., "The Persians in Asia Minor and the end of Antiquity", English Historical Revew, 90, 1975, 721-747 Βρυώνης Σ., Η παρακμή του μεσαιωνικού Ελληνισμού της Μικράς Ασίας και η διαδικασία του εξισλαμισμού, Αθήνα 2000, Γαλαταριώτου, Κ. (μτφρ.) Heyd W., Histoire du Commerce du Levant au moyen âge, I-II, Leipzig 1885-1886, ανατ. Amsterdam 1959-1967 Οικονομίδης N., "Πόλεις-Commercia στη Mικρά Aσία του 10ου αι.", Λαμπάκης Σ., H Bυζαντινή Mικρά Aσία (6ος-12ος αι.), EIE/IBE, Aθήνα 1998, Διεθνή Συμπόσια 6, 67-72 Hild F., Hellenkemper H., Kilikien und Isaurien, Wien 1990, Tabula Imperii Byzantini 5 Foss C., "The Defenses of Asia Minor against the Turks", The Greek Orthodox Theological Revue, 27.2-3, 1982, 145-205 Hill S., The Early Byzantine Churches of Cilicia and Isauria, Aldershot 1996, Birmingham Byzantine and Ottoman monographs 1 Γρηγορίου-Ιωαννίδου Μ., "Tο ναυτικό θέμα των Kιβυρραιωτών. Συμβολή στο πρόβλημα της ιδρύσεώς του", Bυζαντινά, 11, 1982 Boase, T.S.R. (ed.), The Cilician Kingdom of Armenia, Edinburgh 1978 Budde L., Antike Mosaiken in Kilikien, I, II II. Die heidnischen Mosaiken, Recklinghausen 1972, Beiträge zur Kunst des christlichen Ostens 6 Edwards R.W., The Fortifications of Armenian Cilicia, Washington D.C. 1987, Dumbarton Oaks Studies 23 Ferluga J., "Le clisure byzantine in Asia Minore", Recueil de travaux de l Institut d Etudes byzantines, XVI, Δημιουργήθηκε στις 14/10/2017 Σελίδα 3/6
Για παραπομπή : ΙΒΕ, Μελβάνι Νίκος,, 2003, 1975, 9-23 Topcu C., "Seleukeia-Kalykadnos 1984 Yili Kazi Calismalari", Kazı Sonuçlatı Toplantisı, 7, 1985, 509-517 Δικτυογραφία : Silifke http://members.tripod.com/romeartlover/pirati3.html Silifke Turkey Photo Gallery by Dick Osseman at pbase.com http://www.pbase.com/dosseman/silifke Γλωσσάριo : βασιλική, η Σημαντικός τύπος δημόσιου κτηρίου της ρωμαϊκής αρχιτεκτονικής που χρησίμευε ως δικαστική αίθουσα και χώρος εμπορικών συναλλαγών και χρηματιστηριακών πράξεων ή απλώς ως τόπος δημόσιων συγκεντρώσεων και ακροάσεων. Στα χριστιανικά χρόνια χρησιμοποιήθηκε ως τόπος λατρείας και μετεξελίχθηκε σε ναό, ο δε τύπος των ναών που ονομάζονται βασιλικές είναι λιτές δρομικές, δηλαδή επιμήκεις, δομές. διοικητής, ο Αξιωματούχος των οικονομικών υπηρεσιών κατά τη Μέση και την Ύστερη Βυζαντινή περίοδο, υπεύθυνος για φορολογικά ζητήματα με δικαιοδοσία σε συγκεκριμένη περιοχή. δούκας, ο (λατ. dux) Αρχαιότητα: Ρωμαίος στρατιωτικός αξιωματούχος ο οποίος σε ορισμένες επαρχίες είχε και διοικητικές αρμοδιότητες. Βυζάντιο: Κατά κανόνα ανώτατος στρατιωτικός αξιωματούχος. Από το β μισό του 10ου αιώνα ο όρος δηλώνει το στρατιωτικό διοικητή μεγάλης περιφέρειας. Μετά το 12ο αιώνα οι δούκες εμφανίζονται ως διοικητές μικρών θεμάτων. δρουγγάριος, ο Στρατιωτικό αξίωμα (του στρατού και του ναυτικού). Ο δρουγγάριος αρχικά ήταν επικεφαλής του στρατιωτικού σχηματισμού του δρούγγου (ιππέων αλλά και δρομώνων). Ήταν υψηλό αξίωμα κατά τον 7ο και 8ο αιώνα, υφιστάμενος του τουρμάρχη του θέματος. Αργότερα μειώθηκε η σημασία του. επισκεπτίτης, ο Ο επισκεπτίτης ήταν αξιωματούχος των οικονομικών υπηρεσιών στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, επιφορτισμένος με τη διαχείριση των επισκέψεων, γαιοκτησιών του θρόνου, ή και εν γένει γαιοκτησιών που απέφεραν έσοδα στο κράτος. ηγεμών, o (λατ. praeses) Κυβερνήτης επαρχίας. Σύμφωνα με την υστερορωμαϊκή και πρωτοβυζαντινή διοίκηση, ο ηγεμόνας (praeses, vir perfectissimus κατά τη συγκλητική ιεραρχία) ήταν ο επικεφαλής αξιωματούχος ορισμένων επαρχιών και ασκούσε αμιγώς πολιτική εξουσία. θέμα, το Ο όρος αναφέρεται στα ευμεγέθη στρατιωτικά σώματα που πραγματοποιούσαν επιχειρήσεις σε ευρείες περιοχές υπό τη διοίκηση στρατηγού αναφέρεται όμως και στις ίδιες τις περιοχές. Ο θεσμός των θεμάτων εδραιώθηκε κατά τον 7ο αιώνα και ακολούθως χαρακτήριζε τη διοικητική διαίρεση της αυτοκρατορίας της Μέσης περιόδου. Αρχικά η λέξη σήμαινε το στρατιωτικό σώμα που ήταν υπεύθυνο για την άμυνα περιοχής στην οποία έμελλε να εγκατασταθεί, και ακολούθως σήμαινε και την περιοχή. Στις κατώτερες βαθμίδες της στρατιωτικής ιεραρχίας το θέμα στελεχωνόταν από γεωργούςστρατιώτες. Το σύστημα των θεμάτων, που διατηρήθηκε έως το τέλος της Βυζαντινής περιόδου, στην Ύστερη Βυζαντινή περίοδο χρησιμοποιούνταν για να δηλωθούν φορολογικές κυρίως ενότητες. καστελλάνος, ο 1. (καστροφύλακας, castellanus): διοικητής φεουδαρχικού κάστρου, υπεύθυνος για τη συντήρησή του και για τη φύλαξη των κρατουμένων. 2. Στις γενουατικές αποικίες, ο καστελλάνος επιλεγόταν μεταξύ έξι υποψηφίων που πρότειναν οι πολίτες της Γένουας από τον δόγη, είχε πλήρη πολιτική και δικαστική εξουσία με την υποχρέωση να λογοδοτεί κατά περίπτωση στο συμβούλιο της πόλης ή στον δόγη και να ασκεί εξουσία σε συνεργασία με τους δύο συνδικάτορες, της Γένουας και της Χίου. 3. Αξιωματούχος των ευρωπαϊκών κρατών στις κτήσεις τους στην Ανατολή και στον ελλαδικό χώρο με πολιτική, δικαστική, ενίοτε και στρατιωτική εξουσία, ο οποίος διοριζόταν και ήταν υπόλογος στον φορέα εξουσίας του κυρίαρχου κράτους. κινστέρνα, η Υπόγεια κατασκευή σχετικά μεγάλου μεγέθους, που χρησιμοποιούνταν ως δεξαμενή για την αποταμίευση νερού. Οι κινστέρνες κατά κανόνα είναι σκαμμένες στο έδαφος και έχουν επιμελημένη κατασκευή. κλεισούρα, η (clausura) Δημιουργήθηκε στις 14/10/2017 Σελίδα 4/6
Για παραπομπή : ΙΒΕ, Μελβάνι Νίκος,, 2003, Βυζαντινός στρατιωτικός όρος. Η κλεισούρα, αρχικά ορεινό πέρασμα, από τον 7ο αιώνα και εξής είναι η στρατιωτική μονάδα που ασχολείται με την άμυνα του περάσματος. Κατ επέκταση, ο όρος χρησιμοποιείται για μικρότερη (από το θέμα) διοικητική-στρατιωτική ενότητα. Η μόνιμη έδρα της βρισκόταν σε δύσβατη συνοριακή περιοχή και μπορούσε να είναι οικονομικά και διοικητικά ανεξάρτητη από το στρατηγό του θέματος. Θεωρείται εξέλιξη της τούρμας. κλεισουράρχης, ο Επίσης, κλεισουριάρχης. Βυζαντινός όρος για το διοικητή κλεισούρας ή κλεισαρχίας. Η τελευταία ήταν στρατιωτική μονάδα με καθήκον την άμυνα ορεινού περάσματος ο όρος χρησιμοποιείται επίσης για να δηλώσει διοικητική μονάδα μικρότερη από το θέμα. κόμης, ο (λατ. comes, -is) 1. Κρατικός αξιωματούχος στη Ρωμαϊκή και τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία με ποικίλες πολιτικές αλλά κυρίως στρατιωτικές αρμοδιότητες (π.χ. ειδικά ο κόμης Ανατολής εκτελούσε χρέη βικαρίου κατά την Πρώιμη Βυζαντινή περίοδο, επί Ιουστινιανού Α ο κόμης επικεφαλής των διευρυμένων επαρχιών είχε πολιτική και στρατιωτική εξουσία, ενώ κατά τη Μέση Βυζαντινή περίοδο ο κόμης Οψικίου ήταν από τους ελάχιστους διοικητές θεμάτων που δεν έφεραν τον τίτλο του στρατηγού). 2. Τίτλος ευγενείας στη μεσαιωνική Δύση. κομμερκιάριος, ο Αξιωματούχος επιφορτισμένος με την είσπραξη της δεκάτης, του δασμού (κομμερκίου) 10% που βάρυνε τη μετακίνηση και την πώληση των εμπορευμάτων. Η δικαιοδοσία του περιλάμβανε είτε κάποιο από τα μεγάλα αστικά κέντρα με έντονη εμπορική ζωή (οι πόλεις αυτές πολλαπλασιάζονται τον 8ο και 9ο αιώνα) είτε μια εκτεταμένη περιοχή της αυτοκρατορίας. Εφόσον είχε διοριστεί από τον αυτοκράτορα, ονομαζόταν βασιλικός κομμερκιάριος. Κατά την Ύστερη περίοδο, ο κομμερκιάριος ήταν επιχειρηματίας που εμπορευόταν μετάξι για δικό του λογαριασμό. κριτής, ο Βυζαντινό δικαστικό αξίωμα. Από το τέλος του 10ου αιώνα είχε και αρμοδιότητες δημοσιονομικού χαρακτήρα. μέγας δρουγγάριος, ο Συμπληρώστε την περιγραφή του νέου όρου... πορτολάνος, ο Ναυτικό βιβλίο, είδος λιμενολογίου, επίτευγμα της ναυσιπλοΐας το 12ο αιώνα (από το λατινικό portus, λιμάνι). Παρείχε περιγραφή των ακτών και υποδείκνυε τα νηολόγια, ανάλογα με το λιμένα προορισμού. Επίσης, παρουσίαζε τα πιθανά αγκυροβόλια και τις γεωλογικές ιδιαιτερότητες. χαρτουλάριος, ο Από τη λέξη «χάρτης», με τη σημασία του επίσημου εγγράφου. 1. Βυζαντινό διοικητικό αξίωμα με ποικίλες κατά περιόδους αρμοδιότητες. Στην πρώιμη εποχή οι χαρτουλάριοι υπηρετούν στις μεγάλες διοικητικές υπηρεσίες, όπως του επάρχου του πραιτορίου, και είναι υπεύθυνοι για την τήρηση του αρχείου. Στα Mεσοβυζαντινά χρόνια αναλαμβάνουν διάφορα πόστα στην κεντρική ή την επαρχιακή διοίκηση. Εμφανίζεται και το αξίωμα του μεγάλου χαρτουλαρίου ως επικεφαλής σεκρέτων. Από το 12ο αιώνα αναφέρονται και με στρατιωτικές αρμοδιότητες, ενώ το 13ο αιώνα ο μέγας χαρτουλάριος είναι ένα από τα υψηλά ιστάμενα πρόσωπα στην αυλή. 2. Εκκλησιαστικός αξιωματούχος επιφορτισμένος με την τήρηση του αρχείου, εμφανίζει πολλά κοινά και πολλές φορές συγχέεται ως προς την αρμοδιότητά του με το χαρτοφύλακα. Πηγές Delatte, A. (ed.), Les Portulans grecs (Liege Paris 1947). Kretschmer, K. (ed.), Die italienischen Portolane des Mittelalters (Berlin 1909). Συνέκδημος Ιεροκλή, Honigmann, E. (ed.), Le Synekdèmos d Hiéroklès et l opuscule géographique de Georges de Chypre (Bruxelles 1939). Πορφυρογέννητος, Περί θεμάτων, Pertusi, A. (ed.), Constantino Porphyrogenito (Studi e Testi 160, Città del Vaticano 1952). Άννα Κομνηνή, Αλεξιάς, Reinsch, R. Kambylis, A. (eds), Annae Comnenae Alexias (CFHB 40, Berlin 2001), σελ. 353.16 20. Παραθέματα 1. Αναφορά στη Σελεύκεια, στο πλαίσιο περιγραφής του ομώνυμου θέματος, 10ος αιώνας: H δε Σελεύκεια μέρος εστίν Iσαυρίας, προς μεν δυσμάς οριζομένη υπό του Tαύρου εν ω κατοικούσιν Ίσαυροι προς δε Δημιουργήθηκε στις 14/10/2017 Σελίδα 5/6
Για παραπομπή : ΙΒΕ, Μελβάνι Νίκος,, 2003, ανατολάς αποκέκλεισται παρά των Kιλικίας ορέων, εν οις εισί πόλεις παραθαλάσσιοι, πρώτη μεν αυτή Σελεύκεια... Tο δε της πόλεως όνομα και το καλείσθαι Σελεύκεια από Σελεύκου του κτίστου του καλουμένου Nικάτορος την προσωνυμίαν επλούτησε Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος, Περί θεμάτων, Pertusi, A. (ed.), Constantino Porphyrogenito (Studi e Testi 160, Città del Vaticano 1952), σελ. 77.1 4, 14 16. 2. Επισκευή των οχυρώσεων της Σελεύκειας με εντολή του Aλεξίου Aʹ Kομνηνού το 1099/1100: παραχρήμα δε και την Σελεύκειαν ανοικοδομήσας και κατοχυρώσας διά τάφρων γυρόθεν δυνάμεις τε ικανές εν αμφοτέροις καταλιπών, μετά του δουκός Στρατηγίου κατελθών εις τον λιμένα και στόλον αποχρώντα εν αυτώ καταλιπών κατά τας του αυτοκράτορος εισηγήσεις επαναζεύγνυσι προς την μεγαλόπολιν Άννα Κομνηνή, Αλεξιάς, Reinsch, R. Kambylis, A. (eds), Annae Comnenae Alexias (CFHB 40, Berlin 2001), σελ. 353.16 20. 3. Αναφορά στη Σελεύκεια σε πορτολάνο: και απέκει μίλια ιβʹ ευρίσκεις την Σελεύκιαν, κάστρον μεγάλον, και στέκει επάνω εις βουνόπουλον Delatte, A. (ed.), Les Portulans grecs (Liege Paris 1947), σελ. 175.8 10. Χρονολόγιο 354: Επιδρομή Iσαύρων εναντίον της Σελεύκειας 616 618: Λειτουργία νομισματοκοπείου στη Σελεύκεια περίπου 618: Πιθανή κατάληψη της πόλης από Πέρσες 8ος αι.: Υπαγωγή της Σελεύκειας στο θέμα Kιβυρραιωτών μέσα 9ου αι.: Ίδρυση της κλεισούρας Σελευκείας μεταξύ 927 και 934: Ίδρυση του θέματος Σελευκείας 1099/1100: Επισκευή οχυρώσεων της πόλης μεταξύ 1132 και 1137: Πολιορκία και πιθανή προσωρινή κατάληψη της Σελεύκειας από Aρμενίους Λίγο πριν από το 1190: Κατάληψη από Aρμενίους 1210: Παραχώρηση της πόληςστο τάγμα του Aγίου Iωάννη 1226: Επαναφορά της Σελεύκειαας στην αρμενική κυριαρχία 1236: Επισκευή φρουρίου Σελεύκειας δ τέταρτο 14ου αι.: Κατάληψη της πόλης από Mαμελούκους Δημιουργήθηκε στις 14/10/2017 Σελίδα 6/6