THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ DEPUTY MINISTER OF LABOUR, SOCIAL SECURITY & SOCIAL SOLIDARITY TO THE FIRST INSURANCE FORUM THE METAMORPHOSIS OF GREECE AND THE ROLE OF THE INSURANCE INDUSTRY GUARDIANS OF THE FUTURE? ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 31 ΜΑΡΤΙΟΥ 2017 1
THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ AΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ DEPUTY MINISTER OF LABOUR, SOCIAL SECURITY & SOCIAL SOLIDARITY TO THE FIRST INSURANCE FORUM THE METAMORPHOSIS OF GREECE AND THE ROLE OF THE INSURANCE INDUSTRY GUARDIANS OF THE FUTURE? ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 31 ΜΑΡΤΙΟΥ 2017 Ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση αυτή, ήδη η συζήτηση έχει εισφέρει αρκετά στοιχεία πολύ ενδιαφέροντα για τη χώρα μας και για την προοπτική της ανάπτυξης συνολικά και για τη Ευρωζώνη. Αρχές Δεκεμβρίου του 2009 είχε γίνει στην ελληνική Βουλή μια συζήτηση για τις προοπτικές της οικονομίας με τα δεδομένα που υπήρχαν εκείνη τη στιγμή. Το συμπέρασμα θα έλεγα ομόφωνο, πάντως των περισσοτέρων ήταν πως θα πρέπει να υπάρξουν μέτρα και πολιτικές ενίσχυσης της υποστήριξης του δημοσίου μέρους της οικονομίας προκειμένου να αναπτυχθεί ο ιδιωτικός τομέας, ο οποίος ήδη έδειχνε όχι σημάδια κόπωσης, αλλά σημάδια κατάρρευσης. Αν κάποια στοιχεία πήγαιναν καλά, αφορούσαν μόνο τον κατασκευαστικό τομέα κι εκεί κυρίως εμφανίζονταν οι μεγαλύτερες αποδόσεις στην οικονομική ανάπτυξη και αυτή ήταν η συνεισφορά, δηλαδή στα δημόσια έργα των οδικών αρτηριών κυρίως, αλλά όχι στην παραγωγική οικονομία που έδειχνε ότι θα έπρεπε να ληφθούν μέτρα υποστήριξης του ιδιωτικού τομέα με 2
την ανάπτυξη του Δημοσίου αλλά υποβοηθητικά. Και φυσικά με τα μέτρα που θα έπρεπε να παρθούν τα διαρθρωτικά στην οικονομία μέτρα τα οποία δεν ελήφθησαν όμως ποτέ στο μεταξύ. Συνεπώς η συνταγή ήταν κενσυανή αλλά ας μην εντασσόμαστε σε κουτιά σκέψης, η αναζήτηση ήταν να βρούμε τρόπους ανάπτυξης μιας οικονομίας που δε λειτουργούσε ούτε πριν. Ειδικά για την κοινωνική ασφάλιση, το τότε Υπουργείο Συντονισμών της χώρας μας, το 1959 είχε διαπιστώσει τα μεγάλα προβλήματα που θ ακολουθούσαν αργότερα με μια προβληματική ανάπτυξη της κοινωνικής ασφάλισης στην Ελλάδα, με τον πολυκερματισμό ενός συστήματος το οποίο δεν είχε κανόνες για όλους και που δεν είχε και αξιοποίηση των κεφαλαίων που διαμορφώνονταν. Στα χρόνια αυτά που προηγήθηκαν της σημερινής μας εποχής, κάπου 100 δισεκατομμύρια κεφάλαια που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν αποθεματική βάση για να μπορείς να έχεις παραγωγή αποτελεσμάτων οικονομικών και να ενισχύεις τις ανάγκες της κοινωνικής ασφάλισης, εξαφανίστηκαν. Και δεν είναι μόνο οι τελευταίες απώλειες από το PSI και μια σειρά εσφαλμένες, στοχευμένες πολιτικά επενδύσεις όπως τα δομημένα ομόλογα, αλλά αφορά την έλλειψη ενός σχεδιασμού και μιας ενιαίας πολιτικής. Ακόμα και το 2008 που έγινε η προ του 2010 τελευταία λεγόμενη μεταρρύθμιση, κοινωνική ασφάλιση με ενιαίους κανόνες δεν δημιουργήθηκε. Και στο μεταξύ τα προβλήματα διογκώνονταν και παρά το ότι το 2010 είχαμε περίπου ένα ταμειακό πλεόνασμα ρευστότητας, 1.500.000.000, το 2014, αρχές του 2015, το Ταμείο μας στην Κοινωνική Ασφάλιση ήταν περίπου 1.300.000.000 μείον, δεν υπήρχε καν αυτή η ρευστότητα μολονότι είχε χαθεί από τις συντάξεις, είχε αφαιρεθεί λόγω μειώσεων ύψους πάνω από 2 δις ευρώ και η δαπάνη η οποία υπήρχε από την πλευρά της πολιτείας, είχε κι αυτή μειωθεί σ ένα πάρα πολύ μεγάλο ποσοστό. Εν τούτοις, παρά τη μείωση των συντάξεων και τη μείωση της δαπάνης, η λύση δεν υπήρχε και πάλι με αποτέλεσμα να συμφωνηθούν στα πλαίσια του μνημονίου του 2015, κανόνες οι οποίοι έβαζαν επί τάπητος την ανάγκη μιας γενναίας αλλαγής, τολμηρής αλλαγής στο σύστημα της κοινωνικής ασφάλισης, μια τόλμη που εκδηλώθηκε από την κυβέρνηση με το 3
ν. 4387 που μόνη της κυβέρνηση έμεινε να δημιουργεί, αλλά τ αποτελέσματα ήδη έχουν παραχθεί και είναι πάρα πολύ ενθαρρυντικά. Ήδη το Φεβρουάριο του 2017 αντί για προϋπολογισμένο έλλειμμα πάνω από τα 100 εκατομμύρια ευρώ, σημειώσαμε πλεόνασμα 50 εκατομμύρια ευρώ. Δηλαδή μια επιτυχία περίπου στα 150 εκατομμύρια ευρώ εξοικονόμησης για το Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης. Τα έσοδα, μολονότι μειώθηκαν οι εισφορές, φαίνεται ν αυξάνονται στο χώρο των ασφαλισμένων ελεύθερων επαγγελματιών και επιστημόνων διότι έφεραν ακόμα περισσότερο τους ασφαλισμένους εντός του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης οι οποίοι απείχαν λόγω των υψηλών εισφορών. Συνεπώς έχουμε μπροστά μας μια δυνατότητα ανάπτυξης της κοινωνικής ασφάλισης με όλες αυτές βεβαίως τις προδιαγεγραμμένες αρνητικές προοπτικές ως προς το δημογραφικό. Αλλά το δημογραφικό το 2060 δεν σημαίνει ότι θα είναι έτσι, είναι όμως πολύ πιθανό ότι θα είναι έτσι. Πρέπει να ληφθούν μέτρα τα οποία σε μεγάλο βαθμό από τους προηγούμενους ομιλητές, και ιδίως τον καθηγητή, τον κ. Bofinger, δηλώθηκαν ως μέτρα τα οποία θα ενισχύσουν τέτοιες προοπτικές. Τα μέτρα αυτά από τώρα μπορούμε να τα υποστηρίξουμε. Αυτή είναι η δυνατότητα η οποία πραγματικά δείχνει ότι έχει πολιτική βάση, όταν αναφερόμαστε εδώ στις πολιτικές επιλογές της Ευρώπης και προσδοκούμε σε μια αλλαγή των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να έχουμε μέτρα ανάπτυξη και στην Ελλάδα, είναι προφανές ότι τουλάχιστον στο εσωτερικό της χώρας θα πρέπει να δούμε μ αυτή τη ματιά την κοινή πορεία και την κοινή προοπτική μέσα από τις επιλογές που υπάρχουν και φαίνεται ότι αποδίδουν. Επομένως, η λύση βρίσκεται στην κοινή προσπάθεια που ήδη πρέπει να καταβάλλουμε, στα αποτελέσματα τα οποία ήδη αποδίδουν όπως δείχνουν όλα τα δεδομένα στους πρώτους μήνες εφαρμογής του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης και θα πρέπει συνεπώς μ αυτή την προοπτική να δούμε και τα επόμενα βήματα υποστήριξης και να προχωρήσουμε στις παραπέρα θεσμικές μεταρρυθμίσεις οι οποίες ήδη έχουν γίνει. Κι αυτές οι θεσμικές μεταρρυθμίσεις στο όλο πλαίσιο της οικονομίας, που έχουν προχωρήσει σε σημαντικό βαθμό, θα πρέπει να προφανώς να χρειαστεί ένα διάστημα χρονικό ν αποδώσουν. Δεν υπάρχει 4
κάτι που αυτομάτως μεταβάλλεται, έχουμε πάρα πολλά χρόνια μεγάλης καθυστέρησης και αδράνειας όλες τις προηγούμενες δεκαετίες, η κυβέρνηση οφείλει να συνεχίσει αυτό το δρόμο και να υποστηριχθεί απ όλο το πολιτικό σύστημα επιτέλους αυτή η προοπτική. Σας ευχαριστώ πολύ. 5