ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ Συνοπτική περιγραφή του τρόπου βαθµολόγησης των κριτηρίων του αναπτυξιακού νόµου, µε την µέθοδο της Αναλυτικής Ιεραρχικής ιαδικασίας, µε σκοπό την ερµηνεία των στόχων του. Μιχάλης Ν. Νικηφόρος ΕΡΓΑΣΙΑ Που υποβλήθηκε στο Τµήµα Στατιστικής του Οικονοµικού Πανεπιστηµίου ΑΘηνών ως µέρος των απαιτήσεων για την απόκτηση Μεταπτυχιακού ιπλώµατος Συµπληρωµατικής Ειδίκευσης στη Στατιστική Μερικής Παρακολούθησης (Part-time) Αθήνα Σεπτέµβριος 2013
ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Καθηγητή κ. Πανά Επαµεινώνδα για την ακριβή και σωστή του καθοδήγηση στην εκπόνηση της παρούσας διπλωµατικής εργασίας. Τα στοιχεία που χρειάστηκαν να επεξεργαστούν και η βιβλιογραφία για την ανάλυση τους υπήρξαν πολύτιµα και δεν θα ήταν γνωστά χωρίς την παρέµβαση του. Ι
ΙΙ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Γεννήθηκα στο Ηράκλειο Κρήτης τον Μάϊο του 1985. Το Σεπτέµβρη του 2003 εισήχθη στο Οικονοµικό Πανεπιστήµιο Αθηνών και στο τµήµα Οργάνωσης και ιοίκησης Επιχειρήσεων από όπου και αποφοίτησα το 2009. Κατά τη διάρκεια των σπουδών µου ήµουν εκπρόσωπός φοιτητών στη Σύγκλητο του Οικονοµικού Πανεπιστηµίου Αθηνών, ενώ η συµµετοχή µου στα δρώµενα του Συλλόγου Φοιτητών «Σωτήρης Πέτρουλας» υπήρξε αδιάλειπτη. Το 2009-2011 παρακολούθησα το µεταπτυχιακό πρόγραµµα «Ποσοτικές Μέθοδοι στη Λήψη Αποφάσεων» του τµήµατος Στατιστικής του Οικονοµικού Πανεπιστηµίου Αθηνών. Τον Αύγουστο του 2013 ολοκλήρωσα τις στρατιωτικές µου υποχρεώσεις στο σώµα Πυροβολικού µε ειδίκευση στις διαβιβάσεις και στην οδήγηση στρατιωτικών οχηµάτων. III
IV
ABSTRACT Michail Nikiforos Brief description of how the scoring criteria development law, with the method of Analytical Hierarchical Process, in order to interpret the goals. September 2013 The subject of this work is the study of how scoring criteria development law with the method of Analytical Hierarchical Process (AHP), aiming to interpret its objectives. In the second chapter will deal with the evaluation of the company by applying AHP. The steps we will follow is the formation of a hierarchy and the comparative analysis of the criteria and sub-criteria pairs. In the third chapter will score the undertaking both using 29 indicators scoring, and using the 28 indicators scoring. In chapter 4 we will do a sensitivity analysis of the criteria through their changes. V
VI
ΠΕΡΙΛΗΨΗ Μιχάλης Νικηφόρος Συνοπτική περιγραφή του τρόπου βαθµολόγησης των κριτηρίων του αναπτυξιακού νόµου, µε την µέθοδο της Αναλυτικής Ιεραρχικής ιαδικασίας, µε σκοπό την ερµηνεία των στόχων του. Σεπτέµβριος 2013 Αντικείµενο µελέτης της παρούσας εργασίας είναι η µελέτη του τρόπου βαθµολόγησης των κριτηρίων του αναπτυξιακού νόµου µε τη µέθοδο της Αναλυτικής Ιεραρχικής ιαδικασίας (ΑΗΡ), αποβλέποντας στην ερµηνεία των στόχων του. Στο 2ο κεφάλαιο θα ασχοληθούµε µε την αξιολόγηση της επιχείρησης εφαρµόζοντας τη µέθοδο της ΑΗΡ. Τα βήµατα που θα ακολουθήσουµε είναι η διαµόρφωση της ιεραρχίας και η συγκριτική ανάλυση των κριτηρίων και των υποκριτηρίων ανά ζεύγη. Στο 3ο κεφάλαιο θα βαθµολογήσουµε την επιχείρηση τόσο µε τη χρήση 29 δεικτών βαθµολόγησης, όσο και µε τη χρήση των 28 δεικτών βαθµολόγησης. Στο 4ο κεφάλαιο θα κάνουµε ανάλυση ευαισθησίας των κριτηρίων µέσα από τις µεταβολές τους. VII
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Εισαγωγή...13 2. Εφαρµογή της AHP στην αξιολόγηση της επιχείρησης...14 2.1 ιαµόρφωση της ιεραρχίας...14 2.2 Σύγκριση ανά ζεύγη µεταξύ κριτηρίων...20 2.3 Σύγκριση ανά ζεύγη µεταξύ υποκριτηρίων...24 3. Βαθµολόγηση της επιχείρησης...42 3.1 Με τη χρήση είκοσι εννιά δεικτών βαθµολόγησης...42 3.2 Με τη χρήση είκοσι οχτώ δεικτών βαθµολόγησης...51 4. Ανάλυση Ευαισθησίας...59 1. Μεταβολές 1ου Κριτηρίου...59 2. Μεταβολές 2ου Κριτηρίου...61 3. Μεταβολές 3ου Κριτηρίου...64 4. Μεταβολές 4ου Κριτηρίου...66 5. Μεταβολές 5ου Κριτηρίου...69 6. Μεταβολές 8ου Κριτηρίου...72 5. Συµπεράσµατα...75 VIII
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ Πίνακας 1: Ιεράρχηση κριτηρίων... 16 Πίνακας 2: Βαθµολόγηση είκτη µε χρήση είκοσι εννιά δεικτών... 41 Πίνακας 3:Συνοπτικός πίνακας βαθµολόγησης... 46 Πίνακας 4: Βαθµολόγηση είκτη µε χρήση είκοσι οχτώ δεικτών... 50 Πίνακας 5: Συνοπτικός πίνακας βαθµολόγησης... 54 ΙX
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ Εικόνα 1: ίκτυο ιεράρχησης Κριτηρίων... 17 Εικόνα 2: Εισαγωγή του σκοπού του προβλήµατος στο Expert Choice... 18 Εικόνα 3: Εισαγωγή των κριτηρίων της οµάδας Α στο Expert Choice... 19 Εικόνα 4: Εισαγωγή των κριτηρίων της οµάδας Β, Γ και στο Expert Choice... 19 Εικόνα 5: Εισαγωγή των υποκριτηρίων κάθε κριτηρίου... 20 Εικόνα 6: Σύγκριση κριτηρίων στο Expert Choice... 20 Εικόνα 7 : Ιεράρχηση κριτηρίων στο Expert Choice... 21 Εικόνα 8: είκτες σηµαντικότητας των κριτηρίων... 22 Εικόνα 9: Βαρύτητα κριτηρίων οµάδας Α... 23 Εικόνα 10: Βαρύτητα κριτηρίων οµάδας Β... 23 Εικόνα 11: Βαρύτητα κριτηρίων οµάδας Γ... 23 Εικόνα 12: Βαρύτητα κριτηρίων οµάδας... 24 Εικόνα 13: Βαρύτητα κριτηρίων ανά οµάδα... 24 Εικόνα 14: Σύγκριση υποκριτηρίων του Κριτηρίου "Συµβολή στην αύξηση του Εγχώριου Προϊόντος"... 25 Εικόνα 15:Ιεράρχηση υποκριτηρίων του Κριτηρίου "Συµβολή στην αύξηση του Εγχώριου Προϊόντος"... 25 Εικόνα 16: Ταξινόµηση υποκριτηρίων του Κριτηρίου "Συµβολή στην αύξηση του Εγχώριου Προϊόντος"... 26 Εικόνα 17: υαδική σύγκριση των υποκριτηρίων του Κριτηρίου "Συµβολή στην Εξωστρέφεια"... 26 Εικόνα 18:Ιεράρχηση των υποκριτηρίων του Κριτηρίου "Συµβολή στην Εξωστρέφεια"... 27 Εικόνα 19: Συντελεστές βαρύτητας των υποκριτηρίων του Κριτηρίου "Συµβολή στην Εξωστρέφεια"... 27 Εικόνα 20: υαδική σύγκριση των υποκριτηρίων του Κριτηρίου "Συµβολή στον παραγωγικό και τεχνολογικό µετασχηµατισµό"... 28 Εικόνα 21:Ιεράρχηση των υποκριτηρίων του Κριτηρίου "Συµβολή στον παραγωγικό και τεχνολογικό µετασχηµατισµό"... 28 Εικόνα 22: Συντελεστές βαρύτητας των υποκριτηρίων του Κριτηρίου"Συµβολή στον παραγωγικό και τεχνολογικό µετασχηµατισµό"... 29 Εικόνα 23: Συντελεστής βαρύτητας του υποκριτηρίου του Κριτηρίου"Συµβολή στη δικτύωση επιχειρήσεων... 29 Εικόνα 24: υαδική σύγκριση των υποκριτηρίων του Κριτηρίου "Συµβολή στην προστασία του περιβάλλοντος... 30 Εικόνα 25:Ιεράρχηση των υποκριτηρίων του Κριτηρίου "Συµβολή στην προστασία του περιβάλλοντος... 30 Εικόνα 26: Συντελεστές βαρύτητας των υποκριτηρίων του Κριτηρίου"Συµβολή στην προστασία του περιβάλλοντος... 31 Εικόνα 27: : Συντελεστής βαρύτητας του υποκριτηρίου του Κριτηρίου"Παραγωγική περιβαλλοντικά φιλικών προϊόντων και υπηρεσιών... 31 Εικόνα 28: υαδική σύγκριση των υποκριτηρίων του Κριτηρίου "Αξιοποίηση υφιστάµενων υποδοµών... 32 Εικόνα 29:Ιεράρχηση των υποκριτηρίων του Κριτηρίου "Αξιοποίηση υφιστάµενων υποδοµών... 32 X
Εικόνα 30:: Συντελεστής βαρύτητας του υποκριτηρίου του Κριτηρίου Αξιοποίηση υφιστάµενων υποδοµών... 33 Εικόνα 31: υαδική σύγκριση των υποκριτηρίων του Κριτηρίου "Απασχόληση... 33 Εικόνα 32:Ιεράρχηση των υποκριτηρίων του Κριτηρίου "Απασχόληση... 34 Εικόνα 33: Συντελεστής βαρύτητας του υποκριτηρίου του Κριτηρίου Απασχόληση... 34 Εικόνα 34: υαδική σύγκριση των υποκριτηρίων του Κριτηρίου Ισόρροπη Ανάπτυξη... 35 Εικόνα 35:Ιεράρχηση των υποκριτηρίων του Κριτηρίου Ισόρροπη Ανάπτυξη... 35 Εικόνα 36: Συντελεστής βαρύτητας του υποκριτηρίου του Κριτηρίου Ισόρροπη Ανάπτυξη... 36 Εικόνα 37: υαδική σύγκριση των υποκριτηρίων του Κριτηρίου Αξιοποίηση πλουτοπαραγωγικών πηγών σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο... 36 Εικόνα 38: Ιεράρχηση των υποκριτηρίων του Κριτηρίου Αξιοποίηση πλουτοπαραγωγικών πηγών σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο... 37 Εικόνα 39: Συντελεστής βαρύτητας του υποκριτηρίου του Κριτηρίου Αξιοποίηση πλουτοπαραγωγικών πηγών σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο... 37 Εικόνα 40: υαδική σύγκριση των υποκριτηρίων του Κριτηρίου Χαρακτηριστικά φορέα... 38 Εικόνα 41: Ιεράρχηση των υποκριτηρίων του Κριτηρίου Χαρακτηριστικά φορέα. 38 Εικόνα 42: Συντελεστής βαρύτητας του υποκριτηρίου του Κριτηρίου Χαρακτηριστικά φορέα... 39 Εικόνα 43: Συντελεστής βαρύτητας του υποκριτηρίου του Κριτηρίου"Συµµετοχή Ιδίων Κεφαλαίων στην Επένδυση... 39 Εικόνα 44: υαδική σύγκριση των υποκριτηρίων του Κριτηρίου Αποδοτικότητα επένδυσης... 40 Εικόνα 45:Ιεράρχηση των υποκριτηρίων του Κριτηρίου Αποδοτικότητα επένδυσης... 40 Εικόνα 46: Συντελεστής βαρύτητας του υποκριτηρίου του Κριτηρίου"Αποδοτικότητα επένδυσης... 41 Εικόνα 47: Ορισµός δείκτη ύψος επενδυτικού σχεδίου... 46 Εικόνα 48: Ανάλυση Ευαισθησίας- Αύξηση σηµαντικότητας κριτηρίου 1... 59 Εικόνα 49:Μεταβολές που προκαλεί η αύξηση της βαρύτητας του πρώτου κριτηρίου... 60 Εικόνα 50: Ανάλυση Ευαισθησίας- Μείωση σηµαντικότητας κριτηρίου 1... 60 Εικόνα 51: Μεταβολές που προκαλεί η µείωση της βαρύτητας του πρώτου κριτηρίου... 61 Εικόνα 52: Ανάλυση Ευαισθησίας- Αύξηση σηµαντικότητας κριτηρίου 2... 62 Εικόνα 53: Μεταβολές που προκαλεί η αύξηση της βαρύτητας του δεύτερου κριτηρίου... 62 Εικόνα 54 : Ανάλυση Ευαισθησίας- Μείωση σηµαντικότητας κριτηρίου 2... 63 Εικόνα 55: Μεταβολές που προκαλεί η µείωση της βαρύτητας του δεύτερου κριτηρίου... 63 Εικόνα 56: Ανάλυση Ευαισθησίας- Αύξηση σηµαντικότητας κριτηρίου 3... 64 Εικόνα 57: Μεταβολές που προκαλεί η αύξηση της βαρύτητας του τρίτου κριτηρίου... 65 Εικόνα 58: Ανάλυση Ευαισθησίας- Μείωση σηµαντικότητας κριτηρίου 3... 65 Εικόνα 59: Μεταβολές που προκαλεί η µείωση της βαρύτητας του τρίτου κριτηρίου66 Εικόνα 60: Ανάλυση Ευαισθησίας- Αύξηση σηµαντικότητας κριτηρίου 4... 67 XΙ
Εικόνα 61: Μεταβολές που προκαλεί η αύξηση της βαρύτητας του τέταρτου κριτηρίου... 67 Εικόνα 62: Ανάλυση Ευαισθησίας- Αύξηση σηµαντικότητας κριτηρίου 4... 68 Εικόνα 63: Μεταβολές που προκαλεί η αύξηση της βαρύτητας του τέταρτου κριτηρίου... 69 Εικόνα 64: Ανάλυση Ευαισθησίας- Αύξηση σηµαντικότητας κριτηρίου 5... 70 Εικόνα 65: Μεταβολές που προκαλεί η αύξηση της βαρύτητας του πέµπτου κριτηρίου... 70 Εικόνα 66: Ανάλυση Ευαισθησίας- Μείωση σηµαντικότητας κριτηρίου 5... 71 Εικόνα 67: Μεταβολές που προκαλεί η µείωση της βαρύτητας του πέµπτου κριτηρίου... 72 Εικόνα 68: Ανάλυση Ευαισθησίας- Αύξηση σηµαντικότητας κριτηρίου 8... 73 Εικόνα 69: Μεταβολές που προκαλεί η αύξηση της βαρύτητας του όγδοου κριτηρίου... 73 Εικόνα 70: Ανάλυση Ευαισθησίας- Μείωση σηµαντικότητας κριτηρίου 8... 74 Εικόνα 71: Μεταβολές που προκαλεί η µείωση της βαρύτητας του όγδ0ου κριτηρίου... 74 XΙΙ
1. Εισαγωγή Ο νέος Αναπτυξιακός νόµος αποτελεί βασικό εργαλείο προώθησης των ιδιωτικών επενδύσεων και επικεντρώνει στη στήριξη της ποιοτικής και αποτελεσµατικής παραγωγής. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, δίνει έµφαση στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των επενδύσεων, προωθώντας ένα νέο επιχειρηµατικό πρότυπο το οποίο βασίζεται στην ανταγωνιστικότητα, την ποιότητα, την εξωστρέφεια, την πράσινη ανάπτυξη και το περιβάλλον, την ισόρροπη ανάπτυξη στη χώρα και την απασχόληση, καθώς και την επιχειρηµατικότητα. Για να αξιολογήσουµε τις επιχειρήσεις, ώστε να καταλήξουµε στο ποιες πρέπει να χρηµατοδοτηθούν θα χρησιµοποιήσουµε κριτήρια που σχετίζονται µε την ανταγωνιστικότητα και την εξωστρέφεια, την πράσινη ανάπτυξη, την ισόρροπη ανάπτυξη και απασχόληση και την χρηµατοοικονοµική βιωσιµότητα. Υπάρχουν διάφορες πρασεγγίσεις για τη βαθµολόγηση των επιχειρήσεων, εµείς αρχικά θα υπολογίσουµε τα βάρη σηµαντικότητας των κριτηρίων και υποκριτηρίων µε τη χρήση την Αναλυτικής Ιεραρχικής ιαδικασίας (ΑΗΡ) και έπειτα πολλαπλασιάζουµε τη βαθµολόγηση του εκάστοτε υποκριτηρίου µε το αντίστοιχο τοπικό βάροςτου και έπειτα µε το βάροςτου κριτηρίου στο οποίο υπάγεται. Η διαµόρφωση της τελικής βαθµογίας αναφορικά µε τα κριτήρια προκύπτει από το άθροισµα όλων των γινοµένων που διαµορφώνονται µε τον προαναφερόµενο τρόπο. 13
2. Εφαρµογή της AHPστην αξιολόγηση της επιχείρησης 2.1 ιαµόρφωση της ιεραρχίας Το πρώτο βήµα στη διαδικασία λήψης αποφάσεων AHP είναι η διαµόρφωση της ιεραρχίας. Στο πρώτο επίπεδο της ιεραρχίας τοποθετείται η Βαθµολόγηση της Επιχείρησης, όπου αποτελεί τον στόχο της διαδικασίας. Το επόµενο επίπεδο της ιεραρχίας αποτελείται τα κριτήρια που διαµορφώνουν τη βαθµολογία της επιχείρησης. Τα κριτήρια αυτά ανήκουν σε δύο κύριες κατηγορίες κριτηρίων, αυτά που συµβάλλουν στους στόχους του Αναπτυξιακού Νόµου και αυτά που διασφαλίζουν την Βιωσιµότητα της Λειτουργίας. Τα κριτήρια που συµβάλλουν στους στόχους του Αναπτυξιακού Νόµου ανήκουν σε τρεις επιµέρους οµάδες : ΟΜΑ Α Α : Ανταγωνιστικότητα Ποιότητα & Εξωστρέφεια Κριτήριο 1: Συµβολή στην αύξηση του Εγχώριου Προϊόντος Κριτήριο 2: Συµβολή στην εξωστρέφεια Κριτήριο 3: Συµβολή στον παραγωγικό και τεχνολογικό µετασχηµατισµό Κριτήριο 4: Συµβολή στη δικτύωση επιχειρήσεων ΟΜΑ Α Β : Πράσινη Ανάπτυξη / Περιβάλλον Κριτήριο 1: Συµβολή στην προστασία του περιβάλλοντος Κριτήριο 2: Παραγωγική περιβαλλοντικά φιλικών προϊόντων και υπηρεσιών Κριτήριο 3: Αξιοποίηση υφιστάµενων υποδοµών ΟΜΑ Α Γ : Ισόρροπη Ανάπτυξη και Απασχόληση Κριτήριο 1: Απασχόληση Κριτήριο 2: Ισόρροπη Ανάπτυξη Κριτήριο 3: Αξιοποίηση πλουτοπαραγωγικών πηγών σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο Τα κριτήρια που διασφαλίζουν την Βιωσιµότητα της Λειτουργίας ανήκουν στην παρακάτω οµάδα: ΟΜΑ Α : Χρηµατοοικονοµική Βιωσιµότητα Κριτήριο 1: Χαρακτηριστικά Φορέα Κριτήριο 2: Συµµετοχή Ιδίων Κεφαλαίων στην επένδυση Κριτήριο 3: Αποδοτικότητα επένδυσης 14
Στο τρίτο επίπεδο παρουσιάζονται τα υποκριτήρια, που αφορούν στα κριτήρια αξιολόγησης της βαθµολόγησης της επιχείρησης. Τέλος, το τέταρτο επίπεδο αναφέρεται στην αναλυτική περιγραφή του εκάστοτε υποκριτηρίου. Βαθµολόγηση της Επιχείρησης ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΤΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΝΟΜΟΥ ΟΜΑ Α Α: ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑ & ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑ Κριτήριο 1:Συµβολή στην αύξηση του Εγχώριου Προϊόντος Ποσοστό Προστιθέµενης Αξίας : ( Πωλήσεις-εισροές υλικών και υπηρεσιών από τρίτους)*100 / Πωλήσεις Ύψος Επενδυτικού Σχεδίου : Κριτήριο 2:Συµβολή στην εξωστρέφεια Εξαγωγική επίδοση : Αξία Προβλεπόµενων Εξαγωγών *100 / πωλήσεις προϊόντων επένδυσης Υποκατάσταση εισαγωγών: Εισαγωγές*100 / φαινοµένη κατανάλωση για τον κλάδο του επενδυτικού σχεδίου Κριτήριο 3:Συµβολή στον παραγωγικό και τεχνολογικό µετασχηµατισµό Τεχνολογική καινοτοµία φορέα: ( απάνες για καταχώρηση ή αγορά τεχνογνωσίας + δαπάνες για έρευνα + δαπάνες σχεδίασης προϊόντων + δαπάνες βελτίωσης παραγωγικών διαδικασιών + δαπάνες πιστοποίησης π.χ. ISOτου φορέα κατά την τελευταία τριετία)*100 / πωλήσεις Τεχνολογική καινοτοµία επενδυτικού σχεδίου : Χρήση κατοχυρωµένης τεχνογνωσίας ή ποσοστό δαπάνης επενδυτικού σχεδίου που αφορά την αγορά τεχνογνωσίας µη κατοχυρωµένης, δαπάνες σχεδίασης προϊόντων και πιστοποιήσεις Εισαγωγή νέων προϊόντων για την εγχώρια αγορά: Αξία νέων προϊόντων για την εγχώρια αγορά που παράγονται από την επένδυση *100 / πωλήσεις επένδυσης Ποσοστό πτυχιούχων µετά την επένδυση / σ υνολο εργαζοµένων * Με στάθµιση για µεταπτυχιακές σπουδές ΟΜΑ Α Β: ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ / ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Κριτήριο 1:Συµβολή στην προστασία του περιβάλλοντος Επενδυτικές δαπάνες σε διαχείριση αποβλήτων και καθαρές τεχνολογίες: Ποσοστό δαπάνων της επένδυσης που αφορά διαχείριση αποβλήτων ή µείωση αποβλήτων ή ανακύκλωση / αξιοποίηση αποβλήτων απορριµµάτων ή µείωση ενεργειακής κατανάλωσης ή υποκατάσταση ενέργειας µε ήπιες µορφές ή µείωση κατανάλωσης νερού. Περιβαλλοντικές Πιστοποίησης: Εξετάζεται αν ο φορέας έχει ή προβλέπεται να αποκτήσει µε την επένδυση περιβαλλοντικές πιστοποιήσεις Κριτήριο 2:Παραγωγική περιβαλλοντικά φιλικών προϊόντων και υπηρεσιών Συµµετοχή περιβαλλοντικά φιλικών προϊόντων στη συνολική παραγωγή της επένδυσης: 15
Αξία περιβαλλοντικά φιλικών προϊόντων που παράγονται από την επένδυση * 100 / πωλήσεις επένδυσης Κριτήριο 3: Αξιοποίηση υφιστάµενων υποδοµών Αξιοποίηση αδρανών κελυφών: Εξετάζεται αν γίνεται χρήση αδρανούς κελύφους το οποίο καλύπτει τουλάχιστον το 30% των κτιριακών αναγκών της επένδυσης σε επιφάνεια Εγκατάσταση και µετεγκατάσταση σε οργανωµένους υποδοχείς ΟΜΑ Α Γ: ΙΣΟΡΡΟΠΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ Κριτήριο 1: Απασχόληση Νέες θέσεις Απασχόλησης σε σχέση µε την χορηγούµενη ενίσχυση ιατήρηση θέσεων απασχόλησης Κριτήριο 2:Ισόρροπη Ανάπτυξη Εγκατάσταση σε Νοµό µε ΑΕΠ χαµηλότερο του 90% της χώρας Εγκατάσταση σε ορεινή και µειονεκτική περιοχή ή νησί µε λιγότερο από 3000 κατοίκους : Έχουν καθοριστεί µε Υπουργική απόφαση Κριτήριο 3: Αξιοποίηση πλουτοπαραγωγικών πηγών σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο Χρήση εγχώριων πρώτων και βοηθητικών υλών: Εγχώριες πρώτες και βοηθητικές ύλες / σύνολο πρώτων και βοηθητικών υλών Αξιοποίηση τοπικών πόρων σε περιφερειακό επίπεδο ΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΟΜΑ Α : ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ Κριτήριο1:Χαρακτηριστικά φορέα Προηγούµενη εµπειρία-δραστηριότητα / γνώσεις σρο αντικείµενο της επένδυσης Ρυθµός µεταβολής πωλήσεων: (Πωλήσεις έτους- Πωλήσεις προηγ. Έτους) / Πωλήσεις προηγ. Έτους Αποδοτικότητα επενδεδυµένων κεφαλαίων (ROA) : Καθαρά κέρδη προ φόρων *100 / Ενεργητικό Κεφαλαιακή διάρθρωση (Ίδια / Ξένα): Σύνολο ίδιων κεφαλαίων / Σύνολο ξένων κεφαλαίων Ρευστότητα (Κυκλοφορούν / Βραχυπρόθεσµες Υποχρεώσεις): Κυκλοφορούν Ενεργητικό / Βραχυπρόθεσµες Υποχρεώσεις υναµισµός και επιτυχία εταίρων σε προγενέστερες ή υφιστάµενες δραστηριότητες: ιαθέσιµα κεφάλαια / ύψος απαιτούµενης συµµετοχής και φερεγγυότητα (Ύπαρξη ή µη δυσµενών στοιχείων συναλλακτικής τάξης ή από προηγούµενες υπαγωγές σε αναπτυξιακούς νόµους. Οι νέες επιχειρήσεις λαµβάνουν το σύνολο της βαθµολογίας των κριτηρίων 21-25 στο κριτήριο αυτό). Κριτήριο 2 :Συµµετοχή Ιδίων Κεφαλαίων στην επένδυση Ποσοστό ιδίας συµµετοχής στο κόστος της επένδυσης Κριτήριο 3 : Αποδοτικότητα επένδυσης Περιθώρια καθαρού κέρδους της επιχείρησης µετά την επένδυση IRR επένδυσης Πίνακας 1: Ιεράρχηση κριτηρίων 16
Εικόνα 1: ίκτυο ιεράρχησης Κριτηρίων Για να επιλύσουµε το πρόβληµα µε την Μέθοδο Αναλυτικής Ιεράρχησης χρησιµοποιούµε το πακέτο ExpertChoice. 17
Εισαγωγή του σκοπού του προβλήµατος : Εικόνα 2: Εισαγωγή του σκοπού του προβλήµατος στο ExpertChoice Εισαγωγή κριτηρίων : Αρχικά εισάγουµε τα κριτήρια της οµάδας Α, τα οποία σχετίζονται µε την Ανταγωνιστικότητα- Ποιότητα & Εξωστρέφεια. Εικόνα 3: Εισαγωγή των κριτηρίων της οµάδας Α στο ExpertChoice 18
Έπειτα εισάγουµε τα κριτήρια της οµάδας Β, τα οποία σχετίζονται µε την Πράσινη Ανάπτυξη και το Περιβάλλον, της οµάδας Γ, τα οποία σχετίζονται µε την Απασχόληση και την Ισόρροπη Ανάπτυξη και τέλος της οµάδας, τα οποία σχετίζονται µε την Χρηµατική Βιωσίµότητα. Εικόνα 4: Εισαγωγή των κριτηρίων της οµάδας Β, Γ και στο ExpertChoice Εισαγωγή υποκριτηρίων που αντιστοιχούν σε κάθε κριτήριο: Εικόνα 5: Εισαγωγή των υποκριτηρίων κάθε κριτηρίου 19
2.2 Σύγκριση ανά ζεύγη µεταξύ κριτηρίων Το επόµενο βήµα µετά τη διαµόρφωση της ιεραρχίας είναι ο σχηµατισµός τωνπινάκων κατά ζεύγη συγκρίσεων. Ο σχηµατισµός των πινάκων κατά ζεύγησυγκρίσεων ή αλλιώς πινάκων AHP είναι απαραίτητος προκειµένου για τονυπολογισµό των τοπικών βαρών των κριτηρίων. Παρακάτω παραθέτουµε τον πίνακα κατά ζεύγησυγκρίσεων αναφορικά µε όλα τα κριτήρια. Εικόνα 6:Σύγκριση κριτηρίων στο ExpertChoice Με την ολοκλήρωση των συγκρίσεων προκύπτει η ακόλουθη ιεράρχηση των κριτηρίων : Εικόνα 7: Ιεράρχηση κριτηρίων στο ExpertChoice 20
Εικόνα 8: είκτες σηµαντικότητας των κριτηρίων 21
Παρατηρούµε πως τα κριτήρια που ανήκουν στην οµάδα Α, δηλαδή σχετίζονται µε την ανταγωνιστικότητα, την ποιότητα και την εξωστρέφεια (Κριτήρια 1-4) έχουν συνολική βαρύτητα 39%. Εικόνα 9: Βαρύτητα κριτηρίων οµάδας Α Τα κριτήρια που ανήκουν στην οµάδα Β, τα οποία έχουν σχέση µε την πράσινη ανάπτυξη και το περιβάλλον (Κριτήρια 5-7) έχουν συνολική βαρύτητα 20,2%. Εικόνα 10: Βαρύτητα κριτηρίων οµάδας Β Τα κριτήρια που ανήκουν στην οµάδα Γ, τα οποία αφορούν την ισόρροπη ανάπτυξη και την απασχόληση (Κριτήρια 8-10) έχουν συνολική βαρύτητα 20,5%. Εικόνα 11: Βαρύτητα κριτηρίων οµάδας Γ Τα κριτήρια που ανήκουν στην οµάδα, τα οποία αφορούν την χρηµατοοικονοµική βιωσιµότητα της επιχείρησης (Κριτήρια 11-13) έχουν συνολική βαρύτητα 20,3%. 22
Εικόνα 12: Βαρύτητα κριτηρίων οµάδας Εποµένως, συνοπτικά η βαρύτητα των τεσσάρων οµάδων κριτηρίων φαίνεται στον παρακάτω γράφηµα: Εικόνα 13: Βαρύτητα κριτηρίων ανά οµάδα 2.3 Σύγκριση ανά ζεύγη µεταξύ υποκριτηρίων Έπειτα κάνουµε δυαδικές συγκρίσεις µεταξύ των υποκριτηρίων που αντιστοιχεί σε κάθε κριτήριο, ώστε να υπολογίσουµε τα τοπικά βάρη τους. Κριτήριο 1:Συµβολή στην αύξηση του Εγχώριου Προϊόντος Κάνουµε δυαδική σύγκριση των υποκριτηρίων «Ποσοστό Προστιθέµενης Αξίας» και «Ύψος Επενδυτικού Σχεδίου». 23
Εικόνα 14: Σύγκριση υποκριτηρίων του Κριτηρίου "Συµβολή στην αύξηση του Εγχώριου Προϊόντος" Τα υποκριτήρια διατάσσονται µε τον ακόλουθο τρόπο: Εικόνα 15:Ιεράρχησηυποκριτηρίων του Κριτηρίου "Συµβολή στην αύξηση του Εγχώριου Προϊόντος" 24
Οπότε προκύπτουν οι παρακάτω συντελεστές βαρύτητας για τα υποκριτήρια: Εικόνα 16: Ταξινόµηση υποκριτηρίων του Κριτηρίου "Συµβολή στην αύξηση του Εγχώριου Προϊόντος" Κριτήριο 2: Συµβολή στην εξωστρέφεια Κάνουµε δυαδική σύγκριση των υποκριτηρίων «Εξαγωγική επίδοση» και «Υποκατάσταση εισαγωγών». Εικόνα 17: υαδική σύγκριση των υποκριτηρίων του Κριτηρίου "Συµβολή στην Εξωστρέφεια" 25
Τα υποκριτήρια διατάσσονται µε τον ακόλουθο τρόπο: Εικόνα 18:Ιεράρχησητων υποκριτηρίων του Κριτηρίου "Συµβολή στην Εξωστρέφεια" Οπότε προκύπτουν οι παρακάτω συντελεστές βαρύτητας για τα υποκριτήρια: Εικόνα 19: Συντελεστές βαρύτητας των υποκριτηρίων του Κριτηρίου "Συµβολή στην Εξωστρέφεια Κριτήριο 3:Συµβολή στον παραγωγικό και τεχνολογικό µετασχηµατισµό Κάνουµε δυαδική σύγκριση των υποκριτηρίων «Τεχνολογική Καινοτοµ µία Φορέα», «Τεχνολογική Καινοτοµίαα Επενδυτικού Σχεδίου», «Εισαγωγή νέων προϊόντων για την εγχώρια αγορά» και «Ποιότητα ανθρώπινου δυναµικού». 26
Εικόνα 20: υαδική σύγκριση των υποκριτηρίων του Κριτηρίου "Συµβολή στον παραγωγικό και τεχνολογικό µετασχηµατισµό" Τα υποκριτήρια διατάσσονται µε τον ακόλουθο τρόπο: Εικόνα 21:Ιεράρχηση των υποκριτηρίων του Κριτηρίου "Συµβολή στον παραγωγικό και τεχνολογικό µετασχηµατισµό" Οπότε προκύπτουν οι παρακάτω συντελεστές βαρύτητας για τα υποκριτήρια: 27
Εικόνα 22: Συντελεστές βαρύτητας των υποκριτηρίων του Κριτηρίου"Συµβολήστον παραγωγικό και τεχνολογικό µετασχηµατισµό" Κριτήριο 4 : Συµβολή στην δικτύωση επιχειρήσεων Το κριτήριο αυτό έχει µόνο ένα υποκριτήριο το «ηµιουργία cluster», άρα ο συντελεστής βαρύτητας του υποκριτηρίου είναι 1,00. Εικόνα 23: Συντελεστής βαρύτητας τουυποκριτηρίου του Κριτηρίου"Συµβολή στη δικτύωση επιχειρήσεων Κριτήριο 5 : Συµβολή στην προστασία του περιβάλλοντος Κάνουµε δυαδική σύγκριση των υποκριτηρίων «Επενδυτικές δαπάνες σε διαχείριση αποβλήτων και καθαρές τεχνολογίες» και «Περιβαλλοντικές Πιστοποιήσεις». 28
Εικόνα 24: υαδική σύγκριση των υποκριτηρίων του Κριτηρίου "Συµβολή στην προστασία του περιβάλλοντος Τα υποκριτήρια διατάσσονται µε τον ακόλουθο τρόπο: Εικόνα 25:Ιεράρχησητων υποκριτηρίων του Κριτηρίου "Συµβολή στην προστασία του περιβάλλοντος 29
Οπότε προκύπτουν οι παρακάτω συντελεστές βαρύτητας για τα υποκριτήρια: Εικόνα 26: Συντελεστές βαρύτητας των υποκριτηρίων του Κριτηρίου"Συµβολήστην προστασία του περιβάλλοντος Κριτήριο 6: Παραγωγική αγωγική περιβαλλοντικά φιλικών προϊόντων και υπηρεσιών Το κριτήριο αυτό έχει µόνο ένα υποκριτήριο το «Συµµετοχή περιβαλλοντικά φιλικών προϊόντων στην συνολική παραγωγή της επένδυσης», άρα ο συντελεστής βαρύτητας του υποκριτηρίου είναι 1,00. Εικόνα 27: : Συντελεστής βαρύτητας τουυποκριτηρίου του Κριτηρίου"Παραγωγική περιβαλλοντικά φιλικών προϊόντων και υπηρεσιών Κριτήριο 7: Αξιοποίηση υφιστάµενων υποδοµών Κάνουµε δυαδική σύγκριση των υποκριτηρίων «Αξιοποίηση αδρανών κελυφών» και «Εγκατάσταση και µετεγκατάσταση σε οργανωµένες υποδοχείς». 30
Εικόνα 28: υαδική σύγκριση των υποκριτηρίων του Κριτηρίου "Αξιοποίηση υφιστάµενων υποδοµών Τα υποκριτήρια διατάσσονται µε τον ακόλουθο τρόπο: Εικόνα 29:Ιεράρχηση τωνυποκριτηρίων του Κριτηρίου "Αξιοποίηση υφιστάµενων υποδοµών 31
Οπότε προκύπτουν οι παρακάτω συντελεστές βαρύτητας για τα υποκριτήρια: Εικόνα 30:: Συντελεστής βαρύτητας τουυποκριτηρίου του Κριτηρίου Αξιοποίηση υφιστάµενων υποδοµών Κριτήριο 8:Aπασχόληση Κάνουµε δυαδική σύγκριση των υποκριτηρίων «Νέες θέσεις απασχόλησης σε σχέση µε την χορηγούµενη ενίσχυση» και «ιατήρηση θέσεων απασχόλησης»». Εικόνα 31: υαδική σύγκριση των υποκριτηρίων του Κριτηρίου "Απασχόληση Τα υποκριτήρια διατάσσονται µε τον ακόλουθο τρόπο: 32
Εικόνα 32:Ιεράρχησητων υποκριτηρίων του Κριτηρίου "Απασχόληση Οπότε προκύπτουν οι παρακάτω συντελεστές βαρύτητας για τα υποκριτήρια: Εικόνα 33: Συντελεστής βαρύτητας τουυποκριτηρίου του Κριτηρίου Απασχόληση Κριτήριο 9: Ισόρροπη Ανάπτυξη Κάνουµε δυαδική σύγκριση των υποκριτηρίων «Εγκατάσταση σε Νοµό µε ΑΕΠ χαµηλότερο του 90% της χώρας» και «Εγκατάσταση σε ορεινή και µειονεκτική περιοχή ή νησί µε λιγότερο από 3000 κατοίκους». 33
Εικόνα 34: υαδική σύγκριση των υποκριτηρίων του Κριτηρίου Ισόρροπη Ανάπτυξη Τα υποκριτήρια διατάσσονται µε τον ακόλουθο τρόπο: Εικόνα 35:Ιεράρχησητων υποκριτηρίων του Κριτηρίου Ισόρροπη Ανάπτυξη Οπότε προκύπτουν οι παρακάτω συντελεστές βαρύτητας για τα υποκριτήρια: 34
Εικόνα 36: Συντελεστής βαρύτητας τουυποκριτηρίου του Κριτηρίου Ισόρροπη Ανάπτυξη Κριτήριο 10: Αξιοποίηση πλουτοπαραγωγικών πηγών σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο Κάνουµε δυαδική σύγκριση των υποκριτηρίων «Χρήση εγχώριων πρώτων και βοηθητικών υλών» και «Α Αξιοποίηση τοπικών πόρων σε περιφερειακό επίπεδο». Εικόνα 37: υαδική σύγκριση των υποκριτηρίων του Κριτηρίου Αξιοποίηση πλουτοπαραγωγικών πηγών σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο Τα υποκριτήρια διατάσσονται µε τον ακόλουθο τρόπο: 35
Εικόνα 38: Ιεράρχηση τωνυποκριτηρίων του Κριτηρίου Αξιοποίηση πλουτοπαραγωγικών πηγών σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο Οπότε προκύπτουν οι παρακάτω συντελεστές βαρύτητας για τα υποκριτήρια: Εικόνα 39: Συντελεστής βαρύτητας τουυποκριτηρίου του Κριτηρίου Αξιοποίηση πλουτοπαραγωγικών πηγών σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο Κριτήριο 11: Χαρακτηριστικά φορέα Κάνουµε δυαδική σύγκριση των υποκριτηρίων «Προηγούµ Προηγούµενη εµπειρίαδραστηριότητα / γνώσεις στο αντικείµενο της επένδυσης» και «Ρυθµόςµεταβολής 36
πωλήσεων», «Αποδοτικότητα επενδεδυµένων κεφαλαίων»,«κεφαλαιακή διάρθρωση», «Ρευστότητα» και «υναµισµός και επιτυχία εταίρων σε προγενέστερες ή υφιστάµενες δραστηριότητες». Εικόνα 40: υαδική σύγκριση των υποκριτηρίων του Κριτηρίου Χαρακτηριστικά φορέα Τα υποκριτήρια διατάσσονται µε τον ακόλουθο τρόπο: Εικόνα 41: Ιεράρχησητων υποκριτηρίων του Κριτηρίου Χαρακτηριστικά φορέα 37
Οπότε προκύπτουν οι παρακάτω συντελεστές βαρύτητας για τα υποκριτήρια: Εικόνα 42: Συντελεστής βαρύτητας τουυποκριτηρίου του Κριτηρίου Χαρακτηριστικά φορέα Κριτήριο 12: Συµµ µετοχή Ιδίων Κεφαλαίων στην Επένδυση Το κριτήριο αυτό έχει µόνο ένα υποκριτήριο το «Ποσοστό Ιδίας Συµµετοχής στο Κόστος της επένδυσης», άρα ο συντελεστής βαρύτητας του υποκριτηρίου είναι 1,00. Εικόνα 43: Συντελεστής βαρύτητας τουυποκριτηρίου του Κριτηρίου"Συµµετοχή Ιδίων Κεφαλαίων στην Επένδυση 38
Κριτήριο 13: Αποδοτικότητα επένδυσης Κάνουµε δυαδική σύγκριση των υποκριτηρίων «Περιθώρια καθαρού κέρδους της επιχείρησης µετά την επένδυση» και «IRR επένδυσης». Εικόνα 44: υαδική σύγκριση των υποκριτηρίων του Κριτηρίου Αποδοτικότητα επένδυσης Τα υποκριτήρια διατάσσονται µε τον ακόλουθο τρόπο: Εικόνα 45:Ιεράρχηση τωνυποκριτηρίων του Κριτηρίου Αποδοτικότητα επένδυσης 39
Οπότε προκύπτουν οι παρακάτω συντελεστές βαρύτητας για τα υποκριτήρια: Εικόνα 46:Συντελεστής βαρύτητας τουυποκριτηρίου του Κριτηρίου"Αποδοτικότητα επένδυσης 2.4 Λόγος Συνέπειας Στην µελέτη που κάναµε για τον υπολογισµό των συντελεστών σηµαντικότητας των κριτηρίων και των υποκριτηρίων που καθορίζουν την βαθµολογία της επιχείρησης ο λόγος συνέπειας στην ιεράρχηση των κριτηρίων (Εικόνα 7) βρέθηκε 0,00258<0,1, άρα τα αποτελέσµατά µας είναι πολύ καλά. Ο λόγος συνέπειας είναι µικρότερος του 10% και στις συγκρίσεις των υποκριτηρίων, οπότε οι εκτιµήσεις µας διέπονται από συνέπεια. 40
3. Βαθµολόγηση της επιχείρησης Για τη διαµόρφωση της βαθµολογίας της επιχείρησης κριτηρίων, πολλαπλασιάζεται η βαθµολόγηση του εκάστοτε υποκριτηρίου µε το αντίστοιχο τοπικό βάροςτου και έπειτα µε το βάροςτου κριτηρίου στο οποίο υπάγεται. Η διαµόρφωση της τελικής βαθµογίας αναφορικά µε τα κριτήρια προκύπτει από το άθροισµα όλων των γινοµένων που διαµορφώνονται µε τον προαναφερόµενο τρόπο. 3.1 Με τη χρήση εικοσιεννιά δεικτών βαθµολόγησης Στην παρακάτω ανάλυση του τρόπου βαθµολόγησης της επιχείρησης χρησιµοποιούµε δεκατρία κριτήρια που εξειδικεύονται σε εικοσιεννιάυποκριτήρια: ΕΙΚΤΗΣ ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗ ΕΙΚΤΗ 1. Ποσοστό Προστιθέµενης Αξίας Το ποσοστο που αντιστοιχεί σε κάθε επιχείρηση 1 και δίνεται από τον τύπο : (Πωλήσεις-εισροές υλικώνκαι υπηρεσιών από τρίτους)*100/ Πωλήσεις 2. Ύψος Επενδυτικού Σχεδίου Έχοντας υπόψην µας το σύνολο των υψών των επενδυτικών σχεδίων για τις όλες τις επιχειρήσεις που βαθµολογούνται, υπολογίζουµε την τιµή του δείκτη: x xmin YEP= x max x min όπου xτο ύψος του επενδυτικού σχεδίου της επιχείρησης, x min είναι το ελάχιστο ύψος επενδυτικού σχεδίου που παρουσιάζει κάποια από τις επιχειρήσεις που βαθµολογούνται και x max είναι το µέγιστούψος επενδυτικού σχεδίου που παρουσιάζει κάποια από τις επιχειρήσεις που βαθµολογούνται. Ο δείκτης ΥΕPέιναιµεταξύ του 0 και 1. 3. Εξαγωγική επίδοση Το ποσοστο που αντιστοιχεί σε κάθε επιχείρηση και δίνεται από τον τύπο: Αξία Προβλεπόµενων Εξαγωγών *100 / πωλήσεις προϊόντων επένδυσης 4. Υποκατάσταση εισαγωγών Το ποσοστο που αντιστοιχεί σε κάθε επιχείρηση και δίνεται από τον τύπο: Εισαγωγές*100/φαινοµένη κατανάλωση για τον κλάδο του επενδυτικού σχεδίου 5. Τεχνολογική καινοτοµία φορέα Το ποσοστο που αντιστοιχεί σε κάθε επιχείρηση και δίνεται από τον τύπο: 1 Το ποσοστό θα το εκφράζουµε ως δεκαδικό στον υπολογισµό της βαθµολογίας της επιχείρησης. 41
( απάνες για καταχώρηση ή αγορά τεχνογνωσίας + δαπάνες για έρευνα + δαπάνες σχεδίασης προϊόντων + δαπάνες βελτίωσης παραγωγικών διαδικασιών + δαπάνες πιστοποίησης π.χ. ISO του φορέα κατά την τελευταία τριετία)*100 / πωλήσεις 6. Τεχνολογική καινοτοµία επενδυτικού σχεδίουυ 7. Εισαγωγή νέων προϊόντων για την εγχώρια αγορά Όταν χρησιµοποιείται ως δείκτης το ποσοστό δαπάνης επενδυτικού σχεδίου που αφορά την αγορά τεχνογνωσίας µη κατοχυρωµένης, δαπάνες σχεδίασης προϊόντων και πιστοποιήσεις. Εναλλακτικά θα µπορούσαµε να χρησιµοποιήσουµε ως δείκτη τη χρήση κατοχυρωµένης τεχνογνωσίας όπου στην περίπτωση που η επιχείρηση την χρησιµοποιούσε τότε της αντιστοιχούσε το 1 σε περίπτωση που όχι το 0. Το ποσοστο που αντιστοιχεί σε κάθε επιχείρηση και δίνεται από τον τύπο : (Αξία νέων προϊόντων για την εγχώρια αγορά που παράγονται από την επένδυση *100 ) / πωλήσεις επένδυσης 8. Ποιότητα ανθρώπινου δυναµικού Το ποσοστο που αντιστοιχεί σε κάθε επιχείρηση και δίνεται από τον τύπο: Ποσοστό πτυχιούχων µετά την επένδυση / σ υνολο εργαζοµένων * Με στάθµιση για µεταπτυχιακές σπουδές 9. ηµιουργία cluster Όταν δηµιουργείται cluster 1.00 Όταν δεν δηµιουργείται cluster 0.00 10. Επενδυτικές δαπάνες σε διαχείριση Το ποσοστο που αντιστοιχεί σε κάθε επιχείρηση και δίνεται από τον αποβλήτων και καθαρές τεχνολογίες τύπο: Ποσοστό δαπάνων της επένδυσης που αφορά διαχείριση αποβλήτων ή µείωση αποβλήτων ή ανακύκλωση / αξιοποίηση αποβλήτων απορριµµάτων ή µείωση ενεργειακής κατανάλωσης ή υποκατάσταση ενέργειας µε ήπιες µορφές ή µείωση κατανάλωσης νερού. 11. Περιβαλλοντικές Πιστοποιήσεις Όταν ο φορέας έχει ή προβλέπεται να αποκτήσει περιβαλλοντικές πιστοποιήσεις 1.00 Όταν ο φορέας δεν έχει και προβλέπεται να αποκτήσει περιβαλλοντικές πιστοποιήσεις 0.00 12. Συµµετοχή περιβαλλοντικά φιλικών προϊόντων στην συνολική παραγωγή της επένδυσης Το ποσοστο που αντιστοιχεί σε κάθε επιχείρηση και δίνεται από τον τύπο: Αξία περιβαλλοντικά φιλικών προϊόντων που παράγονται από την επένδυση * 100 / πωλήσεις επένδυσης 13. Αξιοποίηση αδρανών κελυφών Γίνεται χρήση αδρανούς κελύφους που αντιστοιχεί στο 30% των κτιριακών αναγκών της επιχείρησης 1.00 14. Εγκατάσταση και µετεγκατάσταση σε οργανωµένους υποδοχείς εν γίνεται χρήση αδρανούς κελύφους που αντιστοιχεί στο 30% των κτιριακών αναγκών της επιχείρησης 0.00 Όταν συµβαίνει αυτό το γεγονός 1.00 Στην περίπτωση που δεν συµβαίνει 0.00 42
15. Νέες θέσεις απασχόλησης σε σχέση Αν δηµιουργούντα νέες θέσεις απασχόλησης 1.00 µε την χορηγούµενη ενίσχυση Όταν δεν δηµιουργούνται νέες θέσεις απασχόλησης 0.00 16. ιατήρηση θέσεων απασχόλησης Αν διατηρούνται οι θέσεις απασχόλησης 1.00 17. Εγκατάσταση σε Νοµό µε ΑΕΠ χαµηλότερο του 90% της χώρας 18. Εγκατάσταση σε ορεινή και µειονεκτική περιοχή ή νησί µε λιγότερο από 3000 κατοίκους Αν δεν διατηρούνται οι θέσεις απασχόλησης 0.00 Αν συµβαίνει το γεγονός αυτό 1.00 Αν δεν συµβαίνει αντίστοιχη εγκατάσταση 0.00 Αν ανήκει σε κάποια από αυτές τις περιοχές όπως έχει οριστεί µε υπουργική απόφαση 1.00 Αν δεν ανήκει σε κάποια από τις περιοχές αυτές 0.00 19. Χρήση εγχώριων πρώτων και βοηθητικών πρώτων υλών 20. Αξιοποίηση τοπικών πόρων σε περιφερειακό επίπεδο 21. Προηγούµενη εµπειρίαδραστηριότητα/γνώσεις στο αντικείµενο της επένδυσης Εγχώριες πρώτες και βοηθητικές ύλες / σύνολο πρώτων και βοηθητικών υλών Ο παραπάνω λόγος είναι µεταξύ του 0 και του 1. Όταν γίνεται ανάλογη αξιοποίηση 1.00 Όταν δεν γίνεται τέτοια αξιοποίηση 0.00 Αν υπάρχει τέτοια εµπειρία ή γνώσεις 1.00 Αν δεν υπάρχει τέτοια εµπερία ή γνώσεις 0.00 22. Ρυθµός µεταβολής πωλήσεων Υπολογίζουµε για κάθε επιχείρηση τον ρυθµό από τον τύπο: R=(Πωλήσεις έτους- Πωλήσεις Προηγ. Έτους)/ Πωλήσεις Προηγ. Έτους) 23. Αποδοτικότητα επενδεδυµένων κεφαλαίων (ROA) Έπειτα υπολογίζουµε τον δείκτη : R CHR = Πωλ ή σεις _ έ τους Κάνουµε τελικά χρήση του δείκτη CHRκι όχι του R γιατί για τον CHR µπορούµε να εξασφαλίσουµε ότι η τιµή του ορίζεται στο διάστηµα [0,1] Πράγµα που δεν µπορούµε µε βεβαιότητα να υποστηρίξουµε για τον δείκτη R. Το ποσοστό που αντιστοιχεί σε κάθε επιχείρηση και δίνεται από τον τύπο: Καθαρά κέρδη προ φόρων *100 / Ενεργητικό 24. Κεφαλαιακή διάρθρωση (Ίδια / Ξένα) Κ=Σύνολο ίδιων κεφαλαίων / Σύνολο ξένων κεφαλαίων 25. Ρευστότητα (Κυκλοφορούν / Βραχυπρόθεσµες Υποχρεώσεις) Αν Κ<0.74 0.00 Αν 0.74 Κ <0.77 0.10 Αν 0.77 Κ<0.80 0.20 Αν 0.80 Κ<0.83 0.30 Αν 0.83 Κ <0.87 0.40 Αν 0.87 Κ<0.90 0.50 Αν 0.90 Κ<0.95 0.60 Αν 0.95 Κ<1.00 0.70 Αν 1.00 Κ<1.05 0.80 Αν 1.05 Κ<1.10 0.90 Αν 1.10 Κ 1.00 Ρ=Κυκλοφορούν Ενεργητικό / Βραχυπρόθεσµες Υποχρεώσεις 43
26. υναµισµός και επιτυχία εταίρων σε προγενέστερες ή υφιστάµενες δραστηριότητες 27. Ποσοστό Ιδίας Συµµετοχής και Κόστος της Επένδυσης 28. Περιθώριο καθαρού κέρδους (ΚΠΚ) της επιχείρησης µετά την επένδυση Αν Ρ 1.25 0.00 Αν1.25<Ρ 1.30 0.10 Αν1.30<Ρ 1.35 0.20 Αν 1.35<Ρ 1.40 0.30 Αν 1.40<Ρ 1.45 0.40 Αν 1.45<Ρ 1.50 0.50 Αν 1.50<Ρ 1.55 0.60 Αν 1.55<Ρ 1.60 0.70 Αν 1.60<Ρ 1.65 0.80 Αν 1.65<Ρ 1.70 0.90 Αν 1.70<Ρ 1.00 Η= ιαθέσιµα κεφάλαια / ύψος απαιτούµενης συµµετοχής και φερεγγυότητα Αν Η 0.15 0.00 Αν 0.15<Η 0.20 0.10 Αν 0.20<Η 0.25 0.20 Αν 0.25<Η 0.30 0.30 Αν 0.30<Η 0.35 0.40 Αν 0.35<Η 0.40 0.50 Αν 0.40<Η 0.45 0.60 Αν 0.45<Η 0.50 0.70 Αν 0.50<Η 0.55 0.80 Αν 0.55<Η 0.60 0.90 Αν 0.60<Η 1.00 (Ύπαρξη ή µη δυσµενών στοιχείων συναλλακτικής τάξης ή από προηγούµενες υπαγωγές σε αναπτυξιακούς νόµους. Οι νέες επιχειρήσεις λαµβάνουν το µέσο όρο της βαθµολογίας των κριτηρίων 21-25 στο κριτήριο αυτό). Το ποσοστό που αντιστοιχεί σε κάθε επιχείρηση Αν ΚΠΚ 0.04 0.00 Αν 0.04<ΚΠΚ 0.05 0.10 Αν 0.05<ΚΠΚ 0.06 0.20 Αν 0.06<ΚΠΚ 0.07 0.30 Αν 0.07<ΚΠΚ 0.08 0.40 Αν 0.08<ΚΠΚ 0.09 0.50 Αν 0.09<ΚΠΚ 0.10 0.60 Αν 0.10<ΚΠΚ 0.11 0.70 Αν 0.11<ΚΠΚ 0.12 0.80 Αν 0.12<ΚΠΚ 0.13 0.90 Αν 0.13<ΚΠΚ 1.00 29. ΙRREπένδυσης Το ποσοστό που αντιστοιχεί σε κάθε επιχείρηση Πίνακας 2: Βαθµολόγηση είκτη µε χρήση εικοσιεννιά δεικτών 44
Αξίζει να σηµειωθεί ότι η χρήση του δεύτερου δείκτη «Ύψος επενδυτικού σχεδίου» απαιτεί την εισαγωγή των στοιχείων όλων των επιχειρήσεων που θα καταθέσουν αίτηση, ώστε να είναι διαθέσιµα το ελάχιστο ύψος επενδυτικού σχεδίου που παρουσιάζει κάποια από τις επιχειρήσεις που βαθµολογούνται και το µέγιστο ύψος επενδυτικού σχεδίου που παρουσιάζει κάποια από τις επιχειρήσεις που βαθµολογούνται ώστε να µπορούµε να υπολογίσουµε το δείκτη YEP. Εποµένως στον τρόπο αυτό βαθµολόγησης-κατάταξης των υποψήφιων επιχειρήσεων απαιτείται πρώτα η εισαγωγή όλων των στοιχείων όλων των επιχειρήσεων και µετά θα προκύψουν οι δείκτες που τις χαρακτηρίζουν και η τελική κατάταξή τους. Εναλλακτικά, θα µπορούσαν να χρησιµοποιηθούν τιµές που χαρακτηρίζουν το «Ύψος επενδυτικού σχεδίου» από παλιότερες αντίστοιχες διαδικασίες, οι οποίες είναι διαθέσιµες στα αρχεία, µε τη χρήση αυτών των δεδοµένων είναι διαθέσιµος ο δείκτης που χαρακτηρίζει την επιχείρηση απευθείας µετά τη διαδικασία της αίτησης. Οπότε συνοπτικά µπορούµ µε να πούµε : Εικόνα 47: Ορισµός δείκτη ύψος επενδυτικού σχεδίου Το πώς προκύπτει ο δείκτης που χαρακτηρίζει την κάθε βαθµολογούµ µενη επιχείρηση και την ιεραρχεί σε σχέση µε τις άλλες παρουσιάζεται από τον παρακάτω πίνακα : 45
46
Πίνακας 3:Συνοπτικός πίνακας βαθµολόγησης 47
Ο τελικός δείκτης που προσδιορίζει την κάθε επιχείρηση προκύπτει από τον ακόλουθο τύπο: 13 n i ( ) d = K Y i ij ij i= 1 j= 1 Όπου : Κ i : ο συντελεστής βαρύτητας του i-κριτηρίου µε i=1, 2,, 13 Υ ij : ο συντελεστής βαρύτητας του j- υποκριτηρίου του i-κριτηρίου µε j=1,2,, n i ij : η βαθµολόγηση του υποκριτηρίουjτου i-κριτηρίου. n i : το πλήθος των υποκριτηρίων του i-κριτηρίου Για τον δείκτη αυτό ισχύει : 0 d 1. Εναλλακτικά ο δείκτης γράφεται: d=0,144*(0,558* 1,1 +0,442* 1,2 )+0,126*(0,600* 2,1 +0,400* 2,2 )+0,072*(0,285* 3,1 +0,250* 3,2 +0,237* 3,3 +0,228* 3,4 )+0,048* 4,1 +0,087*(0,500* 5,1 +0,500* 5,2 )+ 0,061* 6,1 +0,054*(0,500* 7,1 +0,500* 7,2 )+0,087*(0,465* 8,1 +0,535* 8,2 )+0,069* (0,500* 9,1 +0,500* 9,2 )+0,049*(0,535* 10,1 +0,465* 10,2 )+0,070*(0,137* 11,1 + 0,154* 11,2 +0,190* 11,3 +0,176* 11,4 +0,188* 11,5 +0,155* 11,6 )+0,055* 12,1 +0,078*(0,465* 13,1 +0,535* 13,2 ) ή 48
0,080 0,063 0,076 0,050 0,021 0,018 0,017 0,016 0,048 0,044 0,044 0,027 0,027 0,040 d= * _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 0,047 0,0345 0,0345 0,026 0,023 0,010 0,011 0,013 0,012 0,013 0,011 0,055 0,036 0,042 ( 1,1 1,2 2,1 2,2 3,1 3,2 3,3 3,4 4,1 5,1 5,2 6,1 7,1 7,2 8,1 8,2 9,1 9,2 10,1 10,2 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 11,6 12,1 13,1 13,2) 49
3.2Με τη χρήση εικοσιοχτώ δεικτών βαθµολόγησης Στην παρακάτω ανάλυση του τρόπου βαθµολόγησης της επιχείρησης χρησιµοποιούµε δεκατρία κριτήρια που εξειδικεύονται σε εικοσιοχτώυποκριτήρια: ΕΙΚΤΗΣ ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗ ΕΙΚΤΗ 1. Ποσοστό Προστιθέµενης Αξίας Το ποσοστο που αντιστοιχεί σε κάθε επιχείρηση 2 και δίνεται από τον τύπο : (Πωλήσεις-εισροές υλικών και υπηρεσιών από τρίτους)*100/ Πωλήσεις 2. Εξαγωγική επίδοση Το ποσοστο που αντιστοιχεί σε κάθε επιχείρηση και δίνεται από τον τύπο: Αξία Προβλεπόµενων Εξαγωγών *100 / πωλήσεις προϊόντων επένδυσης 3. Υποκατάσταση εισαγωγών Το ποσοστο που αντιστοιχεί σε κάθε επιχείρηση και δίνεται από τον τύπο: Εισαγωγές*100/φαινοµένη κατανάλωση για τον κλάδο του επενδυτικού σχεδίου 4. Τεχνολογική καινοτοµία φορέα Το ποσοστο που αντιστοιχεί σε κάθε επιχείρηση και δίνεται από τον τύπο: ( απάνες για καταχώρηση ή αγορά τεχνογνωσίας + δαπάνες για έρευνα + δαπάνες σχεδίασης προϊόντων + δαπάνες βελτίωσης παραγωγικών διαδικασιών + δαπάνες πιστοποίησης π.χ. ISO του φορέα κατά την τελευταία τριετία)*100 / πωλήσεις 5. Τεχνολογική καινοτοµία επενδυτικού σχεδίουυ 6. Εισαγωγή νέων προϊόντων για την εγχώρια αγορά Όταν χρησιµοποιείται ως δείκτης το ποσοστό δαπάνης επενδυτικού σχεδίου που αφορά την αγορά τεχνογνωσίας µη κατοχυρωµένης, δαπάνες σχεδίασης προϊόντων και πιστοποιήσεις. Εναλλακτικά θα µπορούσαµε να χρησιµοποιήσουµε ως δείκτη τη χρήση κατοχυρωµένης τεχνογνωσίας όπου στην περίπτωση που η επιχείρηση την χρησιµοποιούσε τότε της αντιστοιχούσε το 1 σε περίπτωση που όχι το 0. Το ποσοστο που αντιστοιχεί σε κάθε επιχείρηση και δίνεται από τον τύπο : (Αξία νέων προϊόντων για την εγχώρια αγορά που παράγονται από την επένδυση *100 ) / πωλήσεις επένδυσης 7. Ποιότητα ανθρώπινου δυναµικού Το ποσοστο που αντιστοιχεί σε κάθε επιχείρηση και δίνεται από τον τύπο: Ποσοστό πτυχιούχων µετά την επένδυση / σ υνολο εργαζοµένων * Με 2 Το ποσοστό θα το εκφράζουµε ως δεκαδικό στον υπολογισµό της βαθµολογίας της επιχείρησης. 50
στάθµιση για µεταπτυχιακές σπουδές 8. ηµιουργία cluster Όταν δηµιουργείται cluster 1.00 Όταν δεν δηµιουργείται cluster 0.00 9. Επενδυτικές δαπάνες σε διαχείριση Το ποσοστο που αντιστοιχεί σε κάθε επιχείρηση και δίνεται από τον αποβλήτων και καθαρές τεχνολογίες τύπο: Ποσοστό δαπάνων της επένδυσης που αφορά διαχείριση αποβλήτων ή µείωση αποβλήτων ή ανακύκλωση / αξιοποίηση αποβλήτων απορριµµάτων ή µείωση ενεργειακής κατανάλωσης ή υποκατάσταση ενέργειας µε ήπιες µορφές ή µείωση κατανάλωσης νερού. 10. Περιβαλλοντικές Πιστοποιήσεις Όταν ο φορέας έχει ή προβλέπεται να αποκτήσει περιβαλλοντικές πιστοποιήσεις 1.00 Όταν ο φορέας δεν έχει και προβλέπεται να αποκτήσει περιβαλλοντικές πιστοποιήσεις 0.00 11. Συµµετοχή περιβαλλοντικά φιλικών προϊόντων στην συνολική παραγωγή της επένδυσης Το ποσοστο που αντιστοιχεί σε κάθε επιχείρηση και δίνεται από τον τύπο: Αξία περιβαλλοντικά φιλικών προϊόντων που παράγονται από την επένδυση * 100 / πωλήσεις επένδυσης 12. Αξιοποίηση αδρανών κελυφών Γίνεται χρήση αδρανούς κελύφους που αντιστοιχεί στο 30% των κτιριακών αναγκών της επιχείρησης 1.00 13. Εγκατάσταση και µετεγκατάσταση σε οργανωµένους υποδοχείς 14. Νέες θέσεις απασχόλησης σε σχέση µε την χορηγούµενη ενίσχυση εν γίνεται χρήση αδρανούς κελύφους που αντιστοιχεί στο 30% των κτιριακών αναγκών της επιχείρησης 0.00 Όταν συµβαίνει αυτό το γεγονός 1.00 Στην περίπτωση που δεν συµβαίνει 0.00 Αν δηµιουργούντα νέες θέσεις απασχόλησης 1.00 Όταν δεν δηµιουργούνται νέες θέσεις απασχόλησης 0.00 15. ιατήρηση θέσεων απασχόλησης Αν διατηρούνται οι θέσεις απασχόλησης 1.00 16. Εγκατάσταση σε Νοµό µε ΑΕΠ χαµηλότερο του 90% της χώρας 17. Εγκατάσταση σε ορεινή και µειονεκτική περιοχή ή νησί µε λιγότερο από 3000 κατοίκους 18. Χρήση εγχώριων πρώτων και βοηθητικών πρώτων υλών 19. Αξιοποίηση τοπικών πόρων σε περιφερειακό επίπεδο 20. Προηγούµενη εµπειρίαδραστηριότητα/γνώσεις στο αντικείµενο της επένδυσης Αν δεν διατηρούνται οι θέσεις απασχόλησης 0.00 Αν συµβαίνει το γεγονός αυτό 1.00 Αν δεν συµβαίνει αντίστοιχη εγκατάσταση 0.00 Αν ανήκει σε κάποια από αυτές τις περιοχές όπως έχει οριστεί µε υπουργική απόφαση 1.00 Αν δεν ανήκει σε κάποια από τις περιοχές αυτές 0.00 Εγχώριες πρώτες και βοηθητικές ύλες / σύνολο πρώτων και βοηθητικών υλών Ο παραπάνω λόγος είναι µεταξύ του 0 και του 1. Όταν γίνεται ανάλογη αξιοποίηση 1.00 Όταν δεν γίνεται τέτοια αξιοποίηση 0.00 Αν υπάρχει τέτοια εµπειρία ή γνώσεις 1.00 Αν δεν υπάρχει τέτοια εµπερία ή γνώσεις 0.00 51
21. Ρυθµός µεταβολής πωλήσεων Υπολογίζουµε για κάθε επιχείρηση τον ρυθµό από τον τύπο: R=(Πωλήσεις έτους- Πωλήσεις Προηγ. Έτους)/ Πωλήσεις Προηγ. Έτους) 22. Αποδοτικότητα επενδεδυµένων κεφαλαίων (ROA) Έπειτα υπολογίζουµε τον δείκτη : R CHR = Πωλ ή σεις _ έ τους Κάνουµε τελικά χρήση του δείκτη CHRκι όχι του R γιατί για τον CHR µπορούµε να εξασφαλίσουµε ότι η τιµή του ορίζεται στο διάστηµα [0,1] Πράγµα που δεν µπορούµε µε βεβαιότητα να υποστηρίξουµε για τον δείκτη R. Το ποσοστό που αντιστοιχεί σε κάθε επιχείρηση και δίνεται από τον τύπο: Καθαρά κέρδη προ φόρων *100 / Ενεργητικό 23. Κεφαλαιακή διάρθρωση (Ίδια / Ξένα) Κ=Σύνολο ίδιων κεφαλαίων / Σύνολο ξένων κεφαλαίων 24. Ρευστότητα (Κυκλοφορούν / Βραχυπρόθεσµες Υποχρεώσεις) 25. υναµισµός και επιτυχία εταίρων σε προγενέστερες ή υφιστάµενες δραστηριότητες Αν Κ<0.74 0.00 Αν 0.74 Κ <0.77 0.10 Αν 0.77 Κ<0.80 0.20 Αν 0.80 Κ<0.83 0.30 Αν 0.83 Κ <0.87 0.40 Αν 0.87 Κ<0.90 0.50 Αν 0.90 Κ<0.95 0.60 Αν 0.95 Κ<1.00 0.70 Αν 1.00 Κ<1.05 0.80 Αν 1.05 Κ<1.10 0.90 Αν 1.10 Κ 1.00 Ρ=Κυκλοφορούν Ενεργητικό / Βραχυπρόθεσµες Υποχρεώσεις Αν Ρ 1.25 0.00 Αν1.25<Ρ 1.30 0.10 Αν1.30<Ρ 1.35 0.20 Αν 1.35<Ρ 1.40 0.30 Αν 1.40<Ρ 1.45 0.40 Αν 1.45<Ρ 1.50 0.50 Αν 1.50<Ρ 1.55 0.60 Αν 1.55<Ρ 1.60 0.70 Αν 1.60<Ρ 1.65 0.80 Αν 1.65<Ρ 1.70 0.90 Αν 1.70<Ρ 1.00 Η= ιαθέσιµα κεφάλαια / ύψος απαιτούµενης συµµετοχής και φερεγγυότητα Αν Η 0.15 0.00 Αν 0.15<Η 0.20 0.10 Αν 0.20<Η 0.25 0.20 Αν 0.25<Η 0.30 0.30 Αν 0.30<Η 0.35 0.40 Αν 0.35<Η 0.40 0.50 Αν 0.40<Η 0.45 0.60 Αν 0.45<Η 0.50 0.70 Αν 0.50<Η 0.55 0.80 Αν 0.55<Η 0.60 0.90 Αν 0.60<Η 1.00 52
26. Ποσοστό Ιδίας Συµµετοχής και Κόστος της Επένδυσης 27. Περιθώριο καθαρού κέρδους (ΚΠΚ) της επιχείρησης µετά την επένδυση (Ύπαρξη ή µη δυσµενών στοιχείων συναλλακτικής τάξης ή από προηγούµενες υπαγωγές σε αναπτυξιακούς νόµους. Οι νέες επιχειρήσεις λαµβάνουν το µέσο όρο της βαθµολογίας των κριτηρίων 21-25 στο κριτήριο αυτό). Το ποσοστό που αντιστοιχεί σε κάθε επιχείρηση Αν ΚΠΚ 0.04 0.00 Αν 0.04<ΚΠΚ 0.05 0.10 Αν 0.05<ΚΠΚ 0.06 0.20 Αν 0.06<ΚΠΚ 0.07 0.30 Αν 0.07<ΚΠΚ 0.08 0.40 Αν 0.08<ΚΠΚ 0.09 0.50 Αν 0.09<ΚΠΚ 0.10 0.60 Αν 0.10<ΚΠΚ 0.11 0.70 Αν 0.11<ΚΠΚ 0.12 0.80 Αν 0.12<ΚΠΚ 0.13 0.90 Αν 0.13<ΚΠΚ 1.00 28. ΙRREπένδυσης Το ποσοστό που αντιστοιχεί σε κάθε επιχείρηση Πίνακας 4: Βαθµολόγηση είκτη µε χρήση εικοσιοχτώ δεικτών Στην περίπτωση αυτή δεν κάνουµε χρήση του δείκτη «Ύψος επενδυτικού σχεδίου», γιατί ίσως να προτιµάται άµεσος προσδιορισµός της βαθµολογίας της επιχείρησης, χωρίς να περιµένουµε να εισαχθούν τα στοιχεία όλων των επιχειρήσεων και συγχρόνως είναι δύσκολο να χρησιµοποιηθούν δεδοµένα από το αρχείο ή δεν υπάρχουν αντίστοιχα δεδοµένα. Το πώς προκύπτει ο δείκτης που χαρακτηρίζει την κάθε βαθµολογούµενη επιχείρηση και την ιεραρχεί σε σχέση µε τις άλλες παρουσιάζεται από τον παρακάτω πίνακα : 53
54
Πίνακας 5: Συνοπτικός πίνακας βαθµολόγησης 55
Ο τελικός δείκτης που προσδιορίζει την κάθε επιχείρηση προκύπτει από τον ακόλουθο τύπο: 13 n i ( ) d = K Y i ij ij i= 1 j= 1 Όπου : Κ i : ο συντελεστής βαρύτητας του i-κριτηρίου µε i=1, 2,, 13 Υ ij : ο συντελεστής βαρύτητας του j- υποκριτηρίου του i-κριτηρίου µε j=1,2,, n i ij : η βαθµολόγηση του υποκριτηρίουjτου i-κριτηρίου. n i : το πλήθος των υποκριτηρίων του i-κριτηρίου Για τον δείκτη αυτό ισχύει : 0 d 1. Εναλλακτικά ο δείκτης γράφεται: d=0,144* 1,1 +0,126*(0,600* 2,1 +0,400* 2,2 )+0,072*(0,285* 3,1 +0,250* 3,2 +0,237* 3,3 +0,228* 3,4 )+0,048* 4,1 +0,087*(0,500* 5,1 +0,500* 5,2 )+ 0,061* 6,1 +0,054*(0,500* 7,1 +0,500* 7,2 )+0,087*(0,465* 8,1 +0,535* 8,2 )+0,069* (0,500* 9,1 +0,500* 9,2 )+0,049*(0,535* 10,1 +0,465* 10,2 )+0,070*(0,137* 11,1 + 0,154* 11,2 +0,190* 11,3 +0,176* 11,4 +0,188* 11,5 +0,155* 11,6 )+0,055* 12,1 +0,078*(0,465* 13,1 +0,535* 13,2 ) ή 56
0,144 0,076 0,050 0,021 0,018 0,017 0,016 0,048 0,044 0,044 0,027 0,027 0,040 d= 0,047 * _ 0,0345 0,0345 0,026 0,023 0,010 0,011 0,013 0,012 0,013 0,011 0,055 0,036 0,042 ( 1,1 2,1 2,2 3,1 3,2 3,3 3,4 4,1 5,1 5,2 6,1 7,1 7,2 8,1 8,2 9,1 9,2 10,1 10,2 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 11,6 12,1 13,1 13,2) 57
4. Ανάλυση Ευαισθησίας Η ανάλυση ευαισθησίας χρησιµοποιείται για να δούµε πόσο ευαίσθητη είναι η τελική ιεράρχηση, δηλαδή οι αυξοµειώσεις των συντελεστών βαρύτητας κάποιων κριτηρίων πως επηρεάζουν τους συντελεστές των άλλων κριτηρίων και άρα την τελεική βαθµολόγηση της επιχείρησης. Το ExpertChoiceπεριλαµβάνει πέντε γραφικές µορφές ανάλυσης ευαισθησίας: Ανάλυση Απόδοσης (Performance), υναµική Ανάλυση (Dynamic),Ανάλυση Κλίσης (Gradient), Ανάλυση ύο ιαστάσεων (Two- Dimensional) και Ανάλυση ιαφορών (HeadtoHead). Οι επιλογές αυτές εµφανίζονται όταν από το µενού επιλέξουµε Sensitivity-Graphs.Στην ανάλυση ευαισθησίας των κριτηρίων που ακολουθεί χρησιµοποιούµε την υναµική Ανάλυση. 1. Μεταβολές 1 ου Κριτηρίου Παρατηρούµε ότι όσο αυξάνεται η βαρύτητα του κριτηρίου «Συµβολή στην αύξηση του Εγχώριου Προιόντος», τόσο µειώνονται οι συντελεστές βαρύτητας των άλλων κριτηρίων που ανήκουν στην Οµάδα Α. Επίσης όσο αυξάνεται η βαρύτητα αυτού του κριτηρίου παρατηρούµε ότι µειώνονται οι βαρύτητες όλων των υπόλοιπων κριτηρίων που ανήκουν στις οµάδες Β, Γ και. Εικόνα 48: Ανάλυση Ευαισθησίας- Αύξηση σηµαντικότητας κριτηρίου 1 58
Έτσι η συνολική βαρύτηταα των κριτηρίων της οµάδας Α ξεπερνάει το 40%, ενώ η συνολική βαρύτητα των κριτηρίων των οµάδων Β, Γ και θα είναι µικρότερη του 20%. Σχηµατικά οι µεταβολές αυτές παρουσιάζονται παρακάτω: Εικόνα 49:Μεταβολές που προκαλεί η αύξηση της βαρύτητας του πρώτου κριτηρίου Επίσης, παρατηρούµε ότι όσο µειώνεται ο συντελεστής βαρύτητας του 1 ου κριτηρίου, αυξάνονται οι συντελεστές των υπόλοιπων κριτηρίων όλων των οµάδων, οι αυξήσεις αυτές είναι µικρές και σχεδόν οµοιόµορφες για όλα τα κριτήρια. Εικόνα 50: Ανάλυση Ευαισθησίας- Μείωση σηµαντικότητας κριτηρίου 1 59
Η συνολική βαρύτητα των κριτηρίων της οµάδας Α γίνεται µικρότερη από 40%, ενώ η συνολική βαρύτητα των κριτηρίων των οµάδων Β, Γ και θα είναι µεγαλύτερη του 20%. Σχηµατικά οι αυξοµειώσεις αυτές παρουσιάζονται από την παρακάτω εικόνα: Εικόνα 51: Μεταβολές που προκαλεί η µείωση της βαρύτητας του πρώτου κριτηρίου 2. Μεταβολές 2 ου Κριτηρίου Παρατηρούµε ότι όσο αυξάνεται η βαρύτητα του κριτηρίου «Συµβολή στην εξωστρέφεια», τόσο µειώνονται οι συντελεστές βαρύτητας των άλλων κριτηρίων που ανήκουν στην Οµάδα Α. Επίσης όσο αυξάνεται η βαρύτητα αυτού του κριτηρίου παρατηρούµε ότι µειώνονται οι βαρύτητες όλων των υπόλοιπων κριτηρίων που ανήκουν στις οµάδες Β, Γ και. 60
Εικόνα 52: Ανάλυση Ευαισθησίας- Αύξηση σηµαντικότητας κριτηρίου 2 Έτσι η συνολική βαρύτηταα των κριτηρίων της οµάδας Α ξεπερνάει το 40% τείνοντας στο 50% για µεγαλύτερες αυξήσεις του Κριτηρίου 2, ενώ η συνολική βαρύτητα των κριτηρίων των οµάδων Β, Γ και θα είναι µικρότερη του 20%, τείνοντας στο 15% για µεγαλύτερες αυξήσεις του Κριτηρίου 2. Σχηµατικά οι µεταβολές αυτές παρουσιάζονται παρακάτω: Εικόνα 53: Μεταβολές που προκαλεί η αύξηση της βαρύτητας του δεύτερου κριτηρίου 61
Επίσης, παρατηρούµε ότι όσο µειώνεται ο συντελεστής βαρύτητας του 2 ου κριτηρίου, αυξάνονται οι συντελεστές των υπόλοιπων κριτηρίων όλων των οµάδων. Εικόνα 54: Ανάλυση Ευαισθησίας- Μείωση σηµαντικότητας κριτηρίου 2 Όσο µειώνεται ο συντελεστής σηµαντικότητας του δεύτερου κριτηρίου παρατηρούµε ότι η βαρύτητα των κριτηρίων της Οµάδας Α τείνει στο 35%, ενώ η βαρύτητα των υπόλοιπων Οµάδων στο 21,5 %. Σχηµατικά οι αυξοµειώσεις αυτές παρουσιάζονται από την παρακάτω εικόνα: Εικόνα 55: Μεταβολές που προκαλεί η µείωση της βαρύτητας του δεύτερου κριτηρίου 62
3. Μεταβολές 3 ου Κριτηρίου Παρατηρούµε ότι όσο αυξάνεται η βαρύτητα του κριτηρίου «Συµβολή στον παραγωγικό και τεχνολογικό µετασχηµατισµό», τόσο µειώνονται οι συντελεστές βαρύτητας των άλλων κριτηρίων που ανήκουν στην Οµάδα Α. Επίσης όσο αυξάνεται η βαρύτητα αυτού του κριτηρίου παρατηρούµε ότι µειώνονται οι βαρύτητες όλων των υπόλοιπων κριτηρίων που ανήκουν στις οµάδες Β, Γ και. Με τη διαδικασία αυτή παρατηρούµε ότι η συνολική βαρύτητα των κριτηρίων της Οµάδας Α, τείνει στο 45%, ενώ το βάρος των υπόλοιπων οµάδων κριτηρίων τείνει στο 18%. Εικόνα 56: Ανάλυση Ευαισθησίας- Αύξηση σηµαντικότητας κριτηρίου 3 Σχηµατικά οι µεταβολές αυτές παρουσιάζονται παρακάτω: 63
Εικόνα 57: Μεταβολές που προκαλεί η αύξηση της βαρύτητας του τρίτου κριτηρίου Επίσης, παρατηρούµε ότι όσο µειώνεται ο συντελεστής βαρύτητας του 3 ου κριτηρίου, αυξάνονται οι συντελεστές των υπόλοιπων κριτηρίων όλων των οµάδων. Αξίζει να παρατηρήσουµε πως ο ρυθµός αύξησης των άλλων κριτηρίων είναι µικρότερος συγκριτικά µε τον ρυθµό µείωσης του τρίτου κριτηρίου. Εικόνα 58: Ανάλυση Ευαισθησίας- Μείωση σηµαντικότητας κριτηρίου 3 64
Όσο µειώνεται ο συντελεστής σηµαντικότητας του δεύτερου κριτηρίου παρατηρούµε ότι η βαρύτητα των κριτηρίων της Οµάδας Α τείνει στο 37%, ενώ η βαρύτητα των υπόλοιπων Οµάδων στο 21 %. Σχηµατικά οι αυξοµειώσεις αυτές παρουσιάζονται από την παρακάτω εικόνα: Εικόνα 59: Μεταβολές που προκαλεί η µείωση της βαρύτητας του τρίτου κριτηρίου 4. Μεταβολές 4 ου Κριτηρίου Παρατηρούµε ότι όσο αυξάνεται η βαρύτητα του κριτηρίου «Συµβολή στην δικτύωση επιχειρήσεων», τόσο µειώνονται οι συντελεστές βαρύτητας των άλλων κριτηρίων που ανήκουν στην Οµάδα Α. Επίσης όσο αυξάνεται η βαρύτητα αυτού του κριτηρίου παρατηρούµε ότι µειώνονται οι βαρύτητες όλων των υπόλοιπων κριτηρίων που ανήκουν στις Οµάδες Β, Γ και µε µικρότερο ρυθµό µείωσης όµως από ότι τα κριτήρια της Οµάδας Α. Με την αύξηση του κριτηρίου αυτού η συνολική βαρύτητα της Οµάδας Α προσεγγίζει το 42%, ενώ οι βαρύτητες των υπόλοιπων οµάδων προσεγγίζουν το 19% - 19,5%. 65
Εικόνα 60: Ανάλυση Ευαισθησίας- Αύξηση σηµαντικότητας κριτηρίου 4 Σχηµατικά οι αυξοµειώσεις αυτές παρουσιάζονται στο παρακάτω σχήµ µα: Εικόνα 61: Μεταβολές που προκαλεί η αύξηση της βαρύτητας του τέταρτου κριτηρίου 66
Επίσης, παρατηρούµε ότι όσο µειώνεται ο συντελεστής βαρύτητας του 4 ου κριτηρίου, αυξάνονται οι συντελεστές των υπόλοιπων κριτηρίων όλων των οµάδων. Η συνολική βαρύτητα των κριτηρίων της Οµάδας Α τείνει στο 38% µε την µείωση του συντελεστή βαρύτητας του κριτηρίου 4, ενώ οι Οµάδες Β και Γ των κριτηρίων τείνουν να έχουν βαρύτητα 21% και της Οµάδας 20%. Εικόνα 62: Ανάλυση Ευαισθησίας- Αύξηση σηµαντικότητας κριτηρίου 4 Σχηµατικά οι αυξοµειώσεις αυτές φαίνονται στο σχήµα : 67
Εικόνα 63: Μεταβολές που προκαλεί η αύξηση της βαρύτητας του τέταρτου κριτηρίου Έπειτα επειδή είδαµε ότι οι µεταβολές της βαρύτητας των κριτηρίων προκαλούν λίγο πολύ τις ίδιες µεταβολές. Θα µελετήσουµε ακόµη ενδεικτικάένακριτήριο από τις οµάδες Β και Γ. 5. Μεταβολές 5 ου Κριτηρίου Παρατηρούµε ότι όσο αυξάνεται η βαρύτητα του κριτηρίου «Συµβολή στην προστασία του περιβάλλοντος», τόσο µειώνονται οι συντελεστές βαρύτητας των άλλων κριτηρίων που ανήκουν στην Οµάδα Β. Επίσης όσο αυξάνεται η βαρύτητα αυτού του κριτηρίου παρατηρούµε ότι µειώνονται οι βαρύτητες όλων των υπόλοιπων κριτηρίων που ανήκουν στις Οµάδες Α, Γ και. Αξίζει να σηµειώσουµε πως ο ρυθµός µείωσεις των δύο πρώτων κριτηρίων είναι µεγαλύτερος από των υπολοίπων. Με την αύξηση του κριτηρίου αυτού η συνολική βαρύτητα της Οµάδας Β προσεγγίζει το 24%, ενώ οι βαρύτητες των υπόλοιπων οµάδων µειώνονται, µε σηµαντικότερη µείωση η οµάδα Α που τείνει στο 36%, ενώ στις δυο υπόλοιπες µειώνεται η βαρύτητα στο 19%. 68
Εικόνα 64:Ανάλυση Ευαισθησίας- Αύξηση σηµαντικότητας κριτηρίου 5 Σχηµατικά οι αυξοµειώσεις αυτές παρουσιάζονται στο παρακάτω σχήµ µα: Εικόνα 65: Μεταβολές που προκαλεί η αύξηση της βαρύτητας του πέµπτου κριτηρίου 69
Επίσης, παρατηρούµε ότι όσο µειώνεται ο συντελεστής βαρύτητας του 5 ου κριτηρίου, αυξάνονται οι συντελεστές των υπόλοιπων κριτηρίων όλων των οµάδων. Η συνολική βαρύτητα των κριτηρίων της Οµάδας Α τείνει στο 40.5% µε την µείωση του συντελεστή βαρύτητας του κριτηρίου 5, ενώ οι Οµάδες Β και Γ των κριτηρίων τείνουν να έχουν βαρύτητα 21.5% και 16.5% αντίστοιχα και της Οµάδας 21.5%. Εικόνα 66: Ανάλυση Ευαισθησίας- Μείωση σηµαντικότητας κριτηρίου 5 Σχηµατικά οι αυξοµειώσεις αυτές παρουσιάζονται στο παρακάτω σχήµα: 70