Μεθοδολογία, Τεχνικές και Θεωρία για Οικονοµοτεχνικές Μελέτες. Πρόλογος 9 Ο Σκοπός αυτού του βιβλίου 11

Transcript

1 Μεθοδολογία, Τεχνικές και Θεωρία για Οικονοµοτεχνικές Μελέτες Πρόλογος 9 Ο Σκοπός αυτού του βιβλίου 11 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Οικονοµοτεχνικές Μελέτες ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Επιχειρηµατικότητα και Νέες Επιχειρηµατικές ραστηριότητες Γενικά Η υναµική της Επιχειρηµατικότητας Τα Χαρακτηριστικά του Καλού Επιχειρηµατία Λόγοι Αποτυχίας των Νέων Επιχειρήσεων Κανόνες για Επιβίωση των Επιχειρήσεων Το Επιχειρηµατικό Πνεύµα Η Φύση της ηµιουργικότητας Εντοπισµός µιας Επιχειρηµατικής Ιδέας 39 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Ορισµοί Ορισµός του Επενδυτικού Σχεδίου Τύποι επενδυτικών σχεδίων ιαστάσεις ενός Επενδυτικού Σχεδίου ιάκριση των Επενδυτικών Σχεδίων Επιπτώσεις των Επενδυτικών Σχεδίων ιαχείριση του Κύκλου των Επενδυτικών Σχεδίων Οι έξι φάσεις του κύκλου του επενδυτικού σχεδίου Βασικές αρχές της ιαχειρίσεως του Κύκλου του Επενδυτικού Σχεδίου Το Λογικό Πλαίσιο 55 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Η Επενδυτική Αλυσίδα και οι Τύποι των Προεπενδυτικών Μελετών Η Επενδυτική Αλληλουχία Η προεπενδυτική φάση Η επενδυτική φάση Η λειτουργική φάση 92 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: Βασικά Θέµατα Προεπενδυτικών Μελετών Στρατηγικός Προσανατολισµός Χαρακτηριστικά του στρατηγικού προσανατολισµού Η σπουδαιότητα και η χρησιµότητα της στρατηγικής Βασικές αρχές στρατηγικής Ανάπτυξη στρατηγικής Πλαίσιο του Επενδυτικού Σχεδίου Στοιχεία για τις Προεπενδυτικές Μελέτες Γενικά Σπουδαίες πηγές στοιχείων Επιλογή και Επιβεβαίωση των Εναλλακτικών Λύσεων 107 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: Οι Εναλλακτικές Λύσεις Βασικές Αρχές Σχετικές µε τις Εναλλακτικές Λύσεις ιαδικασία Αξιοποιήσεως των Εναλλακτικών Λύσεων Η Εφαρµογή των Εναλλακτικών Λύσεων στην Επενδυτική ραστηριότητα Μερικά είδη εναλλακτικών προτάσεων σε επενδυτικές µελέτες Μερικές Ιδέες για την Ανάλυση Πολλαπλών Εναλλακτικών Προτάσεων Λάθη που Γίνονται Συχνά στις Προεπενδυτικές Μελέτες Ακατάλληλες προκαταρκτικές αναλύσεις Αποτυχία θεωρήσεως αρκετών εναλλακτικών λύσεων Παράλειψη «δευτερευόντων» παραγόντων 131 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: Η Εκπόνηση των Μελετών Η Οµάδα Μελέτης Κόστος και Χρηµατοοικονοµικά των Μελετών Επιλογή Γραφείου Μελετών 136 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: Επενδυτικά Σχέδια Αποκαταστάσεως,Επεκτάσεως,Αντικαταστάσεως Μελέτες Αναδοµήσεως (αποκαταστάσεως) οµή των µελετών αποκαταστάσεως Μελέτες Επεκτάσεως Μελέτες Αντικαταστάσεως Γενικά Λόγοι για ανάλυση του προβλήµατος αντικαταστάσεως Παράγοντες που πρέπει να εξετάζονται στις µελέτες αντικαταστάσεως Πορεία λήψεως αποφάσεως για αντικατάσταση Οικονοµοτεχνικές Μελέτες ηµόσιων Επενδυτικών Προγραµµάτων Γενικά Αυτοχρηµατοδοτούµενα δηµόσια επενδυτικά προγράµµατα 160

2 7.4.3 ηµόσια επενδυτικά προγράµµατα πολλαπλών χρήσεων υσκολίες στην εκπόνηση µελετών δηµόσιων επενδυτικών σχεδίων Το επιτόκιο στην εκτέλεση δηµόσιων έργων Η σχέση κόστους-ωφέλειας Απλές Μελέτες στις οποίες δεν είναι Απαραίτητη η Θεώρηση της ιαχρονικής Αξίας του Χρήµατος Γενικά Η ανάγκη για ισοδύναµα αποτελέσµατα Επιλογή µεταξύ υλικών Το συνολικό κόστος στην επιλογή υλικού Οικονοµία τοποθεσίας Προβλήµατα που περιλαµβάνουν µηχανές διαφορετικών ταχυτήτων Οικονοµία µεγέθους οµάδας εργασίας Πρώτες ύλες µε περιορισµένη και απεριόριστη προσφορά Η δεξιότητα των εργαζοµένων Η επίδραση της µεταβολής των συνθηκών 182 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8: Επιχειρηµατικά Σχέδια Γενικά Η Ανάγκη για Επιχειρηµατικό Σχέδιο Οι Οµάδες-Στόχοι του Επιχειρηµατικού Σχεδίου Η Αξιοπιστία των Χρηµατοοικονοµικών Προβλέψεων σ' ένα Επιχειρηµατικό Σχέδιο Τα Στοιχεία του Επιχειρηµατικού Σχεδίου 190 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: Οικονοµοτεχνικές Μελέτες και Πληροφορική Η Χρησιµοποίηση της Τεχνολογίας των Πληροφοριών Η Ηλεκτρονική Επεξεργασία των Στοιχείων των Μελετών Η Αξιοπιστία των Πληροφοριών από το ιαδίκτυο Τα κριτήρια της αξιολογήσεως 208 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10: Πηγές Πληροφοριών για Οικονοµοτεχνικές Μελέτες Γενικά Στοιχεία για Πηγές Πληροφοριών Οδηγός για Ηλεκτρονικές Πηγές Πληροφοριών Βιβλιογραφικές και λλες Πηγές Πληροφοριών Οδηγίες για τους Μελετητές και Ένα Παράδειγµα Περιοδικά Γενική βιβλιογραφία (πάλι µε παράδειγµα τη χηµική βιοµηχανία) 218 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11: Μερικές Βασικές Οδηγίες για τη Συγγραφή και Παρουσίαση µιας Μελέτης Γενικά οµή Παρουσιάσεως Αποτελεσµάτων Μελέτης Τα Βήµατα Συγγραφής µιας Μελέτης Μερικές Χρήσιµες Συµβουλές 227 ΜΕΡΟΣ ΕΥΤΕΡΟ Η Μελέτη Σκοπιµότητας ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι: Σύνοψη της Μελέτης Σκοπιµότητας 235 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ: Βασική Ιδέα και Ιστορικό του Προγράµµατος 241 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ: Ανάλυση της Αγοράς και Μάρκετινγκ Γενικά Το Μάρκετινγκ Η στρατηγική του επενδυτικού σχεδίου (επενδυτική στρατηγική) Η γενική ιδέα του µάρκετινγκ Έρευνα Μάρκετινγκ (Έρευνα Αγοράς) Το σύστηµα µάρκετινγκ Στόχοι, οργάνωση και έκταση της έρευνας µάρκετινγκ Εκτίµηση των στοιχείων της αγοράς-στόχου Ανάλυση πελατείας και τµηµατοποίηση αγοράς Ανάλυση των διαύλων διανοµής Ανάλυση των ανταγωνιστών Ανάλυση του κοινωνικοοικονοµικού περιβάλλοντος Εσωτερική (επιχειρησιακή) ανάλυση Προβολή στο Μέλλον των Στοιχείων του Μάρκετινγκ Γενικές Γραµµές της Στρατηγικής του Επενδυτικού Σχεδίου Γενικά Ανάλυση των στοιχείων που καθορίζουν τη στρατηγική Καθορισµός της στρατηγικής του επενδυτικού σχεδίου Γενικές Γραµµές του Σχεδίου Μάρκετινγκ Οι διαστάσεις του σχεδίου µάρκετινγκ Κόστος του Μάρκετινγκ και Έσοδα Πωλήσεων Γενικά 364

3 6.2 Εκτίµηση των εσόδων από πωλήσεις Το πρόγραµµα παραγωγής 365 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙV: Πρώτες Ύλες και άλλα Εφόδια Ταξινόµηση των Πρώτων Υλών και των άλλων Εφοδίων Πρώτες ύλες (ακατέργαστες και ηµικατεργασµένες) Επεξεργασµένα βιοµηχανικά υλικά και συστατικά Εφόδια εργοστασίου Ανταλλακτικά Εφόδια για κοινωνικές και εξωτερικές ανάγκες Προδιαγραφές των Απαιτούµενων Εισροών Χαρακτηριστικά του επενδυτικού σχεδίου και εισροές υλικών Απαιτήσεις σε πρώτες ύλες και σε άλλες εισροές ιαθεσιµότητα και Προµήθειες Εναλλακτικές πρώτες ύλες Μάρκετινγκ Προµηθειών και Πρόγραµµα Προµηθειών Μάρκετινγκ προµηθειών Πρόγραµµα προµηθειών Η λειτουργία των προµηθειών σε µια επιχείρηση Κόστος των πρώτων υλών και των εφοδίων Γενικά Κόστος ανά µονάδα Το ετήσιο κόστος Γενικά έξοδα εφοδίων 415 ΚΕΦΑΛΑΙΟ V: Μηχανολογικά και Τεχνολογία Πρόγραµµα Παραγωγής και υναµικότητα Μονάδας Καθορισµός του προγράµµατος παραγωγής Καθορισµός της δυναµικότητας της µονάδας Επιλογή Τεχνολογίας Περιβαλλοντική επίδραση της τεχνολογίας Εκτίµηση της απαιτούµενης τεχνολογίας Αξιολόγηση και επιλογή της τεχνολογίας Η πορεία επιλογής της τεχνολογίας Απόκτηση και Μεταφορά Τεχνολογίας ικαιώµατα βιοµηχανικής ιδιοκτησίας Τρόποι αποκτήσεως τεχνολογίας Απορρόφηση και προσαρµογή της τεχνολογίας Όροι και προϋποθέσεις των συµφωνιών για τη µεταβίβαση τεχνολογίας Το κόστος της τεχνολογίας Τα βήµατα για την απόκτηση και τη µεταφορά της τεχνολογίας Λεπτοµερή Σχεδιαγράµµατα και Βασικά Μηχανολογικά Σχέδια της Μονάδας Λεπτοµερή σχεδιαγράµµατα Βασικά µηχανολογικά σχέδια Λεπτοµερείς χάρτες και σχέδια Τα βήµατα για τα λεπτοµερή σχεδιαγράµµατα και τα µηχανολογικά Επιλογή του Μηχανολογικού Εξοπλισµού Γενικά Σχέση µε άλλα στοιχεία της µελέτης Το επίπεδο του αυτοµατισµού Ο χρόνος παραδόσεως του εξοπλισµού Εγκατάσταση του εξοπλισµού Προσκλήσεις για προσφορές Τα βήµατα για την επιλογή του εξοπλισµού Έργα Πολιτικού Μηχανικού Αναλυτική παρουσίαση των έργων πολιτικού µηχανικού Λεπτοµερής αναφορά των έργων πολιτικού µηχανικού Ανάγκες για Συντήρηση και Αντικατάσταση Εκτίµηση του Συνολικού Κόστους Επενδύσεως Εκτίµηση των κεφαλαίων επενδύσεως Μέθοδοι εκτιµήσεως του κόστους Υπολογισµός του κόστους επενδύσεως µε τη βοήθεια προγραµµάτων υπολογιστών Τύποι συµφωνιών για την κατασκευή των µονάδων Τα βήµατα υπολογισµού του κόστους επενδύσεως 488 ΚΕΦΑΛΑΙΟ VΙ: Οργάνωση της Μονάδας και Γενικά Έξοδα Οργάνωση και ιαχείριση της Μονάδας Οργανωσιακές λειτουργίες Οργανωσιακή δοµή Σχεδίαση της Οργανώσεως Οργανωτικά διαγράµµατα Λεπτοµερή οργανογράµµατα διαφόρων λειτουργιών Λεπτοµερής ανάλυση των διαφόρων οργανωσιακών λειτουργιών του επενδυτικού σχεδίου Τα Γενικά Έξοδα 518

4 3.1 Γενικά Ορισµοί Οι διάφοροι τύποι γενικών εξόδων Ένα παράδειγµα υπολογισµού των γενικών εξόδων 524 ΚΕΦΑΛΑΙΟ VΙΙ: Οι Ανθρώπινοι Πόροι Κατηγορίες και Λειτουργίες Ανθρώπινων Πόρων Γενικά ιευθυντικό και εποπτικό προσωπικό Ειδικευµένοι και ανειδίκευτοι εργάτες Κοινωνικοπολιτικό και Πολιτισµικό Περιβάλλον Συνθήκες εργασίας, πρότυπα και υγιεινή Ανάγκες του Επενδυτικού Σχεδίου σε Προσωπικό Προσδιορισµός των αναγκών Προγραµµατισµός των αναγκών Οι πίνακες προσωπικού Πρόβλεψη της απαιτούµενης εργασίας Τεχνολογία και προγραµµατισµός του ανθρώπινου δυναµικού ιαθεσιµότητα Ανθρώπινου υναµικού και Επιλογή του Εκτίµηση της προσφοράς και της ζητήσεως ανθρώπινου δυναµικού Προγραµµατισµός προσλήψεως προσωπικού Ξένοι ειδικοί Το Πρόγραµµα Καταρτίσεως-Εκπαιδεύσεως Γενικά Ανάγκη για εκπαίδευση και κατάρτιση σε διάφορες φάσεις του έργου Βήµατα που πρέπει να ακολουθούνται για την προετοιµασία προγράµµατος καταρτίσεως Εκτιµήσεις του Κόστους της Εργασίας Η αµοιβή της εργασίας Πολιτική αµοιβών και χαρακτηριστικά αµοιβών Τελικές εκτιµήσεις του κόστους της εργασίας 560 ΚΕΦΑΛΑΙΟ VΙΙΙ: Τοποθεσία, Χώρος Εγκαταστάσεως, Περιβάλλον Ανάλυση Τοποθεσίας Φυσικό Περιβάλλον και Τόπος Εγκαταστάσεως Κλιµατολογικές συνθήκες Τα γεωδαιτικά στοιχεία Οικολογικές απαιτήσεις Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Γενικά ιαµάχες για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις Οι στόχοι της περιβαλλοντικής µελέτης Η διαδικασία για τη µελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων Οι φάσεις και η δοµή της µελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων Μεθοδολογίες και τεχνικές για την εκπόνηση µελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων Μοντέλα εντοπισµού των περιβαλλοντικών επιπτώσεων επενδυτικών σχεδίων Τα βήµατα µιας µελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενός επενδυτικού σχεδίου Ανάλυση κόστους-ωφέλειας των περιβαλλοντικών επιπτώσεων Συµπεράσµατα-διαδικασίες υπολογισµού του περιβαλλοντικού κόστους Περιβαλλοντικές παράµετροι Κοινωνικοοικονοµικές Πολιτικές και Τόπος Εγκαταστάσεως Ο ρόλος της επενδυτικής πολιτικής του δηµοσίου Φορολογικά και νοµικά θέµατα Μάρκετινγκ βιοµηχανικών περιοχών Κατάσταση Υποδοµής και Τόπος Εγκαταστάσεως Η εξάρτηση από την υποδοµή Εφόδια εργοστασίου Οι ανθρώπινοι πόροι Υπηρεσίες υποδοµής ιάθεση εκποµπών και αποβλήτων Αλλοι παράγοντες που επηρεάζουν την επιλογή του τόπου εγκαταστάσεως Τελική Επιλογή της Τοποθεσίας Γενικά Προσανατολισµός προς τις πρώτες ύλες ή την αγορά Ένας τρόπος επιλογής του τόπου εγκαταστάσεως Αξιολόγηση της τοποθεσίας Η Επιλογή του Χώρου Εγκαταστάσεως (Οικοπέδου) Απαιτήσεις και σχετικοί παράγοντες Τελική επιλογή του χώρου Υπολογισµός του Κόστους 644 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙX: Προγραµµατισµός και Προϋπολογισµός Εκτελέσεως του Έργου Στόχοι του Προγραµµατισµού Εκτελέσεως του Έργου Γενικά Εργασίες του προγραµµατισµού και προϋπολογισµού 657

5 2. Η Οµάδα Επιβλέψεως και Εκτελέσεως του Έργου Τα µεγάλα προβλήµατα της οµάδας Λήψη αποφάσεως για την έναρξη εκτελέσεως του επενδυτικού σχεδίου Τρόποι συνθέσεως της οµάδας διαχειρίσεως του έργου εκτελέσεως του επενδυτικού σχεδίου Στάδια Εκτελέσεως του Επενδυτικού Σχεδίου Γενικά Τα επί µέρους προγράµµατα του επενδυτικού σχεδίου και το πρόγραµµα εκτελέσεώς του Αναλυτική παρουσίαση των σταδίων εκτελέσεως του επενδυτικού σχεδίου Χρονικός Προγραµµατισµός Εκτελέσεως του Επενδυτικού Σχεδίου Γενικά Τύποι χρονοδιαγραµµάτων Προγραµµατισµός εκτελέσεως έργων και ηλεκτρονικοί υπολογιστές Προϋπολογισµός της εκτελέσεως του έργου 686 ΚΕΦΑΛΑΙΟ X: Χρηµατοοικονοµική Ανάλυση και Αξιολόγηση της Επενδύσεως Ορισµός ιάφοροι τύποι επενδυτικών σχεδίων Aνάλυση κόστους-ωφέλειας απάνες και κόστος Πρόσοδος και εισόδηµα Συνολικό κόστος επενδύσεως Συνολικό κόστος πωληθέντων προϊόντων Οι πίνακες Τοπικό νόµισµα και ξένο συνάλλαγµα Απρόβλεπτα γεγονότα και πληθωρισµός Η αξιοπιστία των εκτιµήσεων του κόστους Χρηµατοοικονοµική και οικονοµική ανάλυση Άλλες βασικές έννοιες Έκταση και Στόχοι της Χρηµατοοικονοµικής Αναλύσεως Γενικά Εφαρµογές της χρηµατοοικονοµικής αναλύσεως Βασικά Θέµατα Χρηµατοοικονοµικής Αναλύσεως και η Έννοια της Αξιολογήσεως της Επενδύσεως Γενικά Το ενδιαφέρον των εµπλεκόµενων µερών Το ενδιαφέρον του κοινού Βασικά κριτήρια για λήψη επενδυτικών αποφάσεων Λογιστικά συστήµατα Τιµολόγηση των εισροών και εκροών του επενδυτικού σχεδίου Ορίζοντας προγραµµατισµού και διάρκεια ζωής του επενδυτικού σχεδίου Κίνδυνος (ρίσκο και αβεβαιότητα) Ανάλυση των Εκτιµήσεων του Κόστους Γενικά Συνολικό κόστος επενδύσεως Πάγιο ενεργητικό Καθαρό κεφάλαιο κινήσεως Χρηµατοδότηση του Προγράµµατος Γενικά Πηγές χρηµατοδοτήσεως Κόστος του κεφαλαίου Επίπτωση του κόστους χρηµατοδοτήσεως στις χρηµατοδοτικές πολιτικές Κρατική πολιτική και κανονισµοί για τη χρηµατοδότηση Πιστωτικά ιδρύµατα Πίνακες και συµπληρωµατικά στοιχεία για τη χρηµατοδότηση επενδυτικών σχεδίων Κόστος Παραγωγής Γενικά Κόστος παραγωγής ανά µονάδα προϊόντος Κόστος του µάρκετινγκ Χρηµατοδοτικό σχέδιο (πλάνο) Εξυπηρέτηση του χρέους Απαραίτητες Λογιστικές Καταστάσεις Γενικά Εναλλακτικά χρηµατοδοτικά σχέδια Τελική πρόβλεψη των ταµειακών αναγκών Κριτήρια Κερδοφορίας ή Μέθοδοι Αξιολογήσεως της Επενδύσεως Η διαχρονική έννοια του χρήµατος Μέθοδοι αξιολογήσεως επενδύσεων Μη ποσοτικά κριτήρια για την επιλογή επενδυτικού σχεδίου από την άποψη της επιχειρήσεως Χρηµατοοικονοµικοί είκτες και είκτες Αποδόσεως Γενικά Χρηµατοοικονοµικοί δείκτες είκτες αποδοτικότητας λλοι δείκτες Χρηµατοοικονοµική Αξιολόγηση του Επενδυτικού Σχεδίουσε Συνθήκες Αβεβαιότητας Κίνδυνος (ρίσκο) και αβεβαιότητα 835

6 10.2 Ανάλυση του «νεκρού» σηµείου Ανάλυση ευαισθησίας Ανάλυση πιθανοτήτων Αξιολόγηση πληθωριστικών κινδύνων Χρήση υπολογιστών στην ανάλυση της αξιοπιστίας της αξιολογήσεως επενδυτικών προγραµµάτων Οικονοµική Aξιολόγηση Γενικά Η µέθοδος υπολογισµού των επιπτώσεων του επενδυτικού σχεδίου στην οικονοµία ως σύνολο Πορεία οικονοµικής αναλύσεως επενδυτικών σχεδίων Υπολογισµός των επιπτώσεων Υπολογισµός πρόσθετων επιπτώσεων Ανάλυση των επιπτώσεων Τα βασικά στοιχεία της αναλύσεως της σπουδαιότητας ενός επενδυτικού σχεδίου για την οικονοµική πολιτική Ανάλυση επενδυτικών σχεδίων µε µη απτά προϊόντα Οι πίνακες του κεφαλαίου 900 Προτεινόµενη Βιβλιογραφία 917 Παράρτηµα 985 Αλφαβητικό Ευρετήριο 987