Στρατθγικι εξάλειψθσ του ιοφ τθσ θπατίτιδασ C: κόςτοσ και οφζλθ Κώστας Αθανασάκης Τομέας Οικονομικών της Υγείας, ΕΣΔΥ
Ειςαγωγι Η είςοδοσ νζων κεραπειϊν υψθλισ αποτελεςματικότθτασ ζναντι τθσ HCV, κατά τα τελευταία χρόνια, αποτελεί ζνα giant step for mankind ςτα χρόνια νοςιματα Οι νεότερεσ κεραπευτικζσ επιλογζσ: Επιλφουν αποτελεςματικά το πρόβλθμα ςτο επίπεδο του ατομικοφ αςκενοφσ Δφνανται να μειϊςουν ςθμαντικά το φορτίο νοςθρότθτασ και το ςυνεπαγόμενο οικονομικό φορτίο από τθ νόςο ςτο μακρο-επίπεδο
Ειςαγωγι Η κλινικι αποτελεςματικότθτα (αλλά και θ ςχζςθ cost-effectiveness) των αντι-hcv κεραπειϊν παρζχουν τθ δυνατότθτα οριςτικισ επίλυςθσ ενόσ χρόνιου νοςιματοσ Εξάλειψθ του ιοφ Στο πλαίςιο των πεπεραςμζνων πόρων υγείασ, θ απόφαςθ οφείλει να λαμβάνει υπόψθ το κόςτοσ και τα οφζλθ Και μάλιςτα μια απόφαςθ θ οποία πρζπει να λθφκεί τρζχουςα χρονικι ςτιγμι, αλλά αφορά ζναν μακρφ χρονικό ορίηοντα (προεξόφλθςθ)
Προσ μια ςτρατθγικι εξάλειψθσ του Σκοπόσ τθσ μελζτθσ: ιοφ τθσ θπατίτιδασ C Η εκτίμθςθ του μελλοντικοφ φορτίου από τθ νόςο ςτθν περίπτωςθ εφαρμογισ μιασ ςτρατθγικισ εξάλειψθσ του ιοφ κατά το πρότυπο τθσ ςτρατθγικισ του ΠΟΥ Η ςυνεκτίμθςθ κόςτουσ και οφζλουσ μιασ τζτοιασ ςτρατθγικισ
Μζκοδοσ Κατά το πρότυπο αντίςτοιχων αναλφςεων, οι εκτιμιςεισ βαςίηονται ςε ζνα προβλεπτικό υπόδειγμα Εκδιλωςθ και επειςόδια τθσ νόςου, δοκείςθσ μιασ αρχικισ κατανομισ τθσ κοόρτθσ με βάςθ το METAVIR score Στθν πραγματικότθτα, ζνα μοντζλο φυςικισ ιςτορίασ
Μζκοδοσ: επιλογζσ υπό αξιολόγθςθ Επιλογζσ υπό αξιολόγθςθ: 1. WHO Global Hepatitis Strategy: μείωςθ νζων λοιμϊξεων κατά 90%, πρόςβαςθ ςτθ κεραπεία άνω του 80% των περιπτϊςεων, μείωςθ τθσ κνθςιμότθτασ κατά 65% (ζτοσ 2030 ζναντι ζτουσ 2014) Σταδιακι αφξθςθ τθσ πρόςβαςθσ ςτθ κεραπεία ςτουσ 7.000 αςκενείσ ανά ζτοσ 2. Τρζχουςα κατάςταςθ (base case): κεραπεία 2.000 αςκενϊν ανά ζτοσ με βαςικι παρζμβαςθ τθν PEGIFN+RBV 4.000 νζεσ περιπτϊςεισ/ζτοσ
Μζκοδοσ: εκτιμιςεισ κόςτουσ Ανάλυςθ υπό τθν κοινωνικι οπτικι Άμεςο κόςτοσ: κόςτοσ φαρμάκων, προςυμπτωματικοφ ελζγχου, εξετάςεων, επιςκζψεων, νοςθλειϊν Ζμμεςο κόςτοσ: προςζγγιςθ μζςω τθσ αξίασ ενόσ υγιοφσ ζτουσ ηωισ (επί τθσ ουςίασ, προςζγγιςθ ςτθ βάςθ των DALYs) Συνεπϊσ: 1 DALY = θ απϊλεια 1 per capita GDP/year Συντθρθτικι προςζγγιςθ
Μζκοδοσ: μεταβλθτζσ κόςτουσ Annual Costs ( ) Lab Cost (Anti-HCV, RNA Test, Genotyping exam and Liver biopsy/ Fibroscan) 600 Cost per Diagnosed Patient without Reference Athanasakis K. et al. Clinical Therapeutics 2015 antiviral treatment 20 ± F0-F3 1,080 F4 1,347 Real World Cohort Decompensated cir. 4,449 (Papatheodoridis 2016) Hepatocellular Ca 33,019 Chounta A et al. Hepatology International 2016; Liver transpant/1 st year 134,630 EOPYY data Liver transplant/subsequent yrs 4,639 Athanasakis K. et al. Clinical Therapeutics 2015
Μζκοδοσ: κόςτοσ τθσ παρζμβαςθσ (φαρμάκων) Ιδιαίτερο χαρακτθριςτικό τθσ προςζγγιςθσ Ανάγκθ διαχρονικισ εκτίμθςθσ τθσ εξζλιξθσ του κόςτουσ τθσ παρζμβαςθσ
Μζκοδοσ: κόςτοσ τθσ παρζμβαςθσ (φαρμάκων) Στθν εκτίμθςθ του κόςτουσ τθσ παρζμβαςθσ, δοκζντοσ του χρονικοφ ορίηοντα τθσ ανάλυςθσ απαιτείται να λθφκεί υπόψθ: Η τρζχουςα τιμι Οι τυχόν εκπτϊςεισ και επιςτροφζσ (πραγματικό κόςτοσ για τθν αςφάλιςθ) Το price erosion Η αλλαγι ςτα κεραπευτικά ςχιματα Οι μεταβολζσ ςτισ πατζντεσ Δθμιουργικθκαν 4 διακριτά ςενάρια ανάλυςθσ
Αποτελζςματα* *Παρουςιάζονται οι εκτιμθςεισ του πλέον ςυντηρητικοφ ςεναρίου υπολογιςμών
Αποτελζςματα ςτο κλινικό επίπεδο Total infected Cirrhosis (F4) 150000 125000 100000-15.3% 25000 22500 20000 17500 15000 +29.1% 75000 12500 10000 50000 7500 5000-62.1% 25000 0 20 14 20 16 20 18 20 20 20 22 Year 20 24 20 26 20 28 20 30-78.6% 2500 0 20 14 20 16 20 18 20 20 20 22 Year Base case 20 24 20 26 WHO 20 28 20 30 Base case WHO Decompensated cirrhosis HCC 1000 3000 2700 2400 +39.2% 900 800 700 +34.3% 2100 1800 1500 1200 900 600 300 0 20 14 20 16 20 18 20 20 20 22 Year 20 24 20 26 20 28 20 30-65.8% 600 500 400 300 200 100 0 20 14 20 16 20 18 20 20 20 22 Year 20 24 20 26 20 28 20 30-70.4% Base case WHO Base case WHO
Αποτελζςματα: διαχρονικό κόςτοσ τθσ HCV αναλόγωσ τθσ ακολουκοφμενθσ ςτρατθγικισ Άμεςο κόςτοσ 300 275 250 225 200 175 150 125 100 75 50 25 0 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 Year Base Case 2026 2027 2028 2029 WHO 2030 2031 2032 2033 2034 2035
Αποτελζςματα: διαχρονικό κόςτοσ τθσ HCV αναλόγωσ τθσ ακολουκοφμενθσ ςτρατθγικισ Ζμμεςο κόςτοσ 140 120 100 80 60 40 20 0 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 Year Base Case 2026 2027 2028 2029 WHO 2030 2031 2032 2033 2034 2035
Αποτελζςματα: διαχρονικό κόςτοσ τθσ HCV αναλόγωσ τθσ ακολουκοφμενθσ ςτρατθγικισ Ετιςιο ςυνολικό (άμεςο + ζμμεςο) κόςτοσ 350 300 250 200 150 100 50 0 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 Year Base Case 2026 2027 2028 2029 WHO 2030 2031 2032 2033 2034 2035
Αποτελζςματα: διαχρονικό κόςτοσ τθσ HCV αναλόγωσ τθσ ακολουκοφμενθσ ςτρατθγικισ Ακροιςτικό (άμεςο + ζμμεςο) κόςτοσ 7000 6500 6000 5500 5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 Year Base Case 2026 2027 2028 2029 2030 WHO 2031 2032 2033 2034 2035
Αποτελζςματα: ςχζςεισ κόςτουσ-οφζλουσ των ςτρατθγικϊν Για τα διαφορετικά ςενάρια τθσ ανάλυςθσ: Σενάριο ανάλυσης ICER Cost-effective? Σενάριο 1 (ιπιεσ εκτιμιςεισ μειϊςεων, price erosion, λιξεων πατζντασ) Σενάριο 2 (εντονότερεσ εκτιμιςεισ μειϊςεων, price erosion, λιξεων πατζντασ) Σενάριο 3 (ιπιεσ εκτιμιςεισ μειϊςεων, price erosion, ςυνεκτίμθςθ απλοφςτευςθσ ςχθμάτων) Σενάριο 4 (εντονότερεσ εκτιμιςεισ μειϊςεων, price erosion, λιξεων πατζντασ, απλοφςτευςθσ) *breaks even at 2025 and then produces savings 16,100 euros per DALY averted 13,152 euros per DALY averted 10,130 euros per DALY averted 8,275 euros per DALY averted Highly cost effective Highly cost effective Highly cost effective Highly cost effective*
Συμπεραςματικά Η πικανότθτα εξάλειψθσ ενόσ χρόνιου νοςιματοσ κακίςταται, πλζον, ςιμερα δυνατι Η προςζγγιςθ, υπό τθν οπτικι των οικονομικϊν τθσ υγείασ, ςτουσ ςτόχουσ του WHO τεκμθριϊνει το κριτιριο τθσ αποδοτικότθτασ Η προςζγγιςθ είναι οικονομικά εμπροςκοβαρισ Αλλά, υπό ςυνκικεσ, μπορεί να παράξει περιςτολι κόςτουσ ςτο εγγφσ μζλλον Η υιοκζτθςθ τζτοιων προςεγγίςεων ςτθν υγεία απαιτεί μια αλλαγι του τρζχοντοσ ςκεπτικοφ τθσ πολιτικισ υγείασ και τθ ςτροφι προσ τον μακροχρόνιο ςχεδιαςμό
Η ερευνθτικι ομάδα Γκοφντασ Ηλίασ 1, Σφψα Βάνα 1, Παπακεοδωρίδθσ Γεϊργιοσ 2, Ακαναςάκθσ Κϊςτασ 3, Σουλιϊτθσ Κυριάκοσ 4, Razavi H. 5, Χατηάκθσ Άγγελοσ 1 1 Εργαςτιριο Υγιεινισ, Επιδθμιολογίασ και Ιατρικισ Στατιςτικισ, Ιατρικι Σχολι, Πανεπιςτιμιο Ακθνϊν 2 Πανεπιςτθμιακι Γαςτρεντερολογικι Κλινικι, Γ.Ν.Α. Λαικό 3 Εκνικι Σχολι Δθμόςιασ Υγείασ 4 Σχολι Κοινωνικϊν και Πολιτικϊν Επιςτθμϊν, Πανεπιςτιμιο Πελοποννιςου 5 Center for Disease Analysis, Lafayette, Colorado, USA