Πειραματικι Ψυχολογία (ΨΧ66)

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Πειραματικι Ψυχολογία (ΨΧ66)"

Τώβιας Παπανδρέου
6 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Πειραματικι Ψυχολογία (ΨΧ66) Διάλεξη 7 Σεχνικζσ για τθν επίτευξθ ςτακερότθτασ Πζτροσ Ροφςςοσ

Μζθοδοι για την επίτευξη του ελζγχου Μζςω του κατάλλθλου ςχεδιαςμοφ του πειράματοσ (ςτόχοσ είναι θ εξάλειψθ τθσ επίδραςθσ των εξωγενϊν μεταβλθτϊν)

2 Μζθοδοι για την επίτευξη του ελζγχου Μζςω του κατάλλθλου ςχεδιαςμοφ του πειράματοσ (ςτόχοσ είναι θ εξάλειψθ τθσ επίδραςθσ των εξωγενϊν μεταβλθτϊν) Μζςω ςτατιςτικϊν τεχνικϊν, όπωσ θ Ανάλυςθ υνδιακφμανςθσ (ANCOVA) Μζςω τθσ ενςωμάτωςθσ μίασ ι περιςςότερων τεχνικϊν ελζγχου ςτο ςχεδιαςμό του πειράματοσ.

3 Τυχαιοποίηςη Διαςφαλίηει ότι όλοι οι ςυμμετζχοντεσ ζχουν ίςθ πικανότθτα να ςυμπεριλθφκοφν ςε οποιαδιποτε πειραματικι ομάδα. Αντιπροςωπευτικό δείγμα: μια ιδιότθτα του δείγματοσ ςυμμετεχόντων, ςφμφωνα με τθν οποία τα μζλθ του δείγματοσ πρζπει να ζχουν τα ίδια χαρακτθριςτικά με τα μζλθ του πλθκυςμοφ. Συχαία δειγματολθψία: κάκε μζλοσ του πλθκυςμοφ ζχει τθν ίδια πικανότθτα με όλα τα υπόλοιπα να ςυμπεριλθφκεί.

4 Ταίριαςμα Η χριςθ οποιαςδιποτε από ζνα ςφνολο τεχνικϊν με ςτόχο τθν ίδια κατανομι των ςυμμετεχόντων ςε ομάδεσ ςε ςχζςθ με μία ι περιςςότερεσ μεταβλθτζσ. Οι μεταβλθτζσ βάςει των οποίων ςυνταιριάηεται ο κάκε ςυμμετζχοντασ ελζγχονται, με τθν ζννοια ότι θ επίδραςθ αυτϊν των μεταβλθτϊν διατθρείται ςτακερι.

Ταίριαςμα με διατήρηςη των μεταβλητών ςε ςταθερό επίπεδο Όλοι οι ςυμμετζχοντεσ ςε κάκε πειραματικι ομάδα κα ζχουν τον ίδιο βακμό ι τφπο εξωγενοφσ

5 Ταίριαςμα με διατήρηςη των μεταβλητών ςε ςταθερό επίπεδο Όλοι οι ςυμμετζχοντεσ ςε κάκε πειραματικι ομάδα κα ζχουν τον ίδιο βακμό ι τφπο εξωγενοφσ μεταβλθτισ. Μειονεκτιματα: Περιορίηεται το μζγεκοσ του πλθκυςμοφ που ςυμμετζχει ςτο πείραμα Σα αποτελζςματα ιςχφουν μόνο για τον τφπο των ςυμμετεχόντων ςτθν ζρευνα.

λειτουργιςει ωσ εξωγενισ μεταβλθτι ειςάγοντασ προκατάλθψθ ςτο πείραμα

6 Ταίριαςμα με ενςωμάτωςη τησ εξωγενοφσ μεταβλητήσ ςτο ςχεδιαςμό τησ ζρευνασ Αυτι θ τεχνικι παίρνει ζνα παράγοντα που μπορεί να λειτουργιςει ωσ εξωγενισ μεταβλθτι ειςάγοντασ προκατάλθψθ ςτο πείραμα και τον τοποκετεί ςτο επίκεντρο του πειράματοσ ωσ μια ακόμθ ανεξάρτθτθ μεταβλθτι.

7 Άλλεσ τεχνικζσ ταιριάςματοσ Σαίριαςμα με ηευγάρι ελζγχου (yoked control): μια τεχνικι μζςω τθσ οποίασ οι ςυμμετζχοντεσ ςυνδζονται βάςει τθσ χρονικισ αλλθλουχίασ με τθν οποία εμφανίηεται ζνα ςυμβάν. Σαίριαςμα με εξίςωςθ των ςυμμετεχόντων Διακζςιμεσ δφο τεχνικζσ: Ζλεγχοσ ακριβείασ: Σεχνικι ταιριάςματοσ βάςει τθσ οποίασ κάκε ςυμμετζχων ςυνταιριάηεται με κάποιον άλλο ςυμμετζχοντα με κριτιριο επιλεγμζνεσ μεταβλθτζσ. Ζλεγχοσ κατανομισ ςυχνότθτασ: Σεχνικι ταιριάςματοσ ςτθν οποία θ ζνταξθ των ςυμμετεχόντων ςε ομάδεσ γίνεται με βάςθ τθ γενικι κατανομι ςυχνότθτασ τθσ επιλεγμζνθσ μεταβλθτισ.

8 Έλεγχοσ ακριβείασ Σρία μειονεκτιματα: Δφςκολο να εντοπίςουμε ποιεσ είναι οι ςθμαντικζσ μεταβλθτζσ που πρζπει να ταιριάξουν. Η δυςκολία ςτον εντοπιςμό ταιριαςτϊν ςυμμετεχόντων αυξάνει δυςανάλογα όςο αυξάνει και ο αρικμόσ των μεταβλθτϊν. Μερικζσ μεταβλθτζσ είναι πολφ δφςκολο να ταιριάξουν.

9 Αντιςτάθμιςη Σεχνικι που χρθςιμοποιείται για τον ζλεγχο των επιδράςεων που οφείλονται ςτθν αλλθλουχία των ςυνκθκϊν του πειράματοσ. Επίδραςθ ςειράσ: επίδραςθ αλλθλουχίασ που οφείλεται ςτθ ςειρά με τθν οποία οι ςυμμετζχοντεσ εκτίκενται ςτισ πειραματικζσ ςυνκικεσ. Επίδραςθ μεταφοράσ: επίδραςθ αλλθλουχίασ που ςυμβαίνει όταν θ απόδοςθ ςε μια ςυνκικθ πειράματοσ επθρεάηει τθν απόδοςθ ςε μια άλλθ ςυνκικθ του πειράματοσ.

10 Αντιςτάθμιςη εντόσ του ςυμμετζχοντα: Τεχνική ΑΒΒΑ Σεχνικι μζςω τθσ οποίασ όλεσ οι πειραματικζσ ςυνκικεσ παρουςιάηονται ςε κάκε άτομο ςτο πείραμα ςε πολλζσ διαφορετικζσ ςειρζσ. Η τεχνικι ΑΒΒΑ δεν μπορεί να ελζγξει μθ γραμμικζσ επιδράςεισ μεταφοράσ και ςειράσ (απαραίτθτθ και μια αλλθλουχία ΒΑΑΒ)

11 Αντιςτάθμιςη εντόσ τησ ομάδασ Σεχνικι μζςω τθσ οποίασ οι πειραματικζσ ςυνκικεσ παρουςιάηονται ςε κάκε μζλοσ τθσ ίδιασ ομάδασ με διαφορετικι ςειρά. Ατελισ αντιςτάκμιςθ: καταμζτρθςθ λιγότερων από όλεσ τισ πικανζσ αλλθλουχίεσ και χρθςιμοποίθςθ διαφορετικϊν ομάδων ςυμμετεχόντων ςε κακεμία από τισ καταμετρθμζνεσ αλλθλουχίεσ (1, 2, n, 3, n-1, 4, n-2, 5 κ.ο.κ.)

12 Τι γίνεται όταν ο αριθμόσ των ςυνθηκών είναι περιττόσ; Η εφαρμογι τθσ παραπάνω μεκόδου ζχει το ακόλουκο αποτζλεςμα: Ζτςι, διπλαςιάηουμε τισ αλλθλουχίεσ χρθςιμοποιϊντασ το ακριβζσ αντίκετο των προθγοφμενων:

13 Έλεγχοσ των επιδράςεων που αςκοφν οι ςυμμετζχοντεσ Διπλό τυφλό αδρανζσ μοντζλο: οφτε ο ερευνθτισ οφτε κανζνασ από τουσ ςυμμετζχοντεσ γνωρίηει ποια πειραματικι ςυνκικθ εφαρμόηεται ςε κάκε ςυμμετζχοντα. Παραπλάνθςθ: θ χριςθ μιασ ψευδοφσ ερμθνείασ για να εξθγθκεί το πείραμα ςτουσ ςυμμετζχοντεσ. Ανεξάρτθτθ μζτρθςθ τθσ εξαρτθμζνθσ μεταβλθτισ: εκτίμθςθ τθσ εξαρτθμζνθσ μεταβλθτισ ςε μια απομακρυςμζνθ από το πειραματικό περιβάλλον κατάςταςθ.

14 Διαδικαςτικόσ ζλεγχοσ Ζλεγχοσ ερμθνείασ των ςυμμετεχόντων Αναδρομικζσ προφορικζσ αναφορζσ: οι ςυμμετζχοντεσ ανακαλοφν πτυχζσ του πειράματοσ: Ζρευνα μετά το πείραμα Σαυτόχρονεσ προφορικζσ αναφορζσ: κατά τθν πραγματοποίθςθ του πειράματοσ Ομάδεσ κυςίασ: ομάδεσ ςυμμετεχόντων των οποίων θ δραςτθριότθτα ςτο πείραμα διακόπτεται ςε διαφορετικά ςτάδια του πειράματοσ για να απαντιςουν ςε ερωτιςεισ ςχετικά με το πείραμα. Σαυτόχρονθ διερεφνθςθ: διαπίςτωςθ των αντιλιψεων ενόσ ςυμμετζχοντα για το πείραμα μετά τθν ολοκλιρωςθ κάκε δοκιμαςίασ Σεχνικι «ςκζφτομαι φωναχτά»: μζκοδοσ που απαιτεί από τουσ ςυμμετζχοντεσ να εκφράηουν προφορικά τισ ςκζψεισ τουσ ενϊ ςυμμετζχουν ςτο πείραμα.

15 Έλεγχοσ των επιδράςεων του ερευνητή Ζλεγχοσ ςφαλμάτων καταγραφισ (πολλοί παρατθρθτζσ ι καταγραφείσ) Συφλι τεχνικι: ο ερευνθτισ δεν πρζπει να γνωρίηει ςε ποια πειραματικι ςυνκικθ ανικει ο κάκε ςυμμετζχοντασ Μερικϊσ τυφλι τεχνικι: θ τυφλι τεχνικι εφαρμόηεται ςε μζροσ μόνο του πειράματοσ. Αυτοματιςμόσ: θ τεχνικι τθσ πλιρουσ αυτοματοποίθςθσ των διαδικαςιϊν του πειράματοσ ϊςτε να μθν απαιτείται επαφι ερευνθτι-ςυμμετζχοντα.

16 τθν επόμενθ διάλεξθ Πειραματικόσ χεδιαςμόσ - Ι

Σχετικά έγγραφα

Σ ΤΑΤ Ι Σ Τ Ι Κ Η. Statisticum collegium V

Σ ΤΑΤ Ι Σ Τ Ι Κ Η. Statisticum collegium V Σ ΤΑΤ Ι Σ Τ Ι Κ Η i Statisticum collegium V Στατιςτική Συμπεραςματολογία Ι Σημειακζσ Εκτιμήςεισ Διαςτήματα Εμπιςτοςφνησ Στατιςτική Συμπεραςματολογία (Statistical Inference) Το πεδίο τθσ Στατιςτικισ Συμπεραςματολογία,