ΟΜΙΛΙΑ YΠΟΥΡΓΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΑΡΒΑΝΙΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «HORIZON 2020» ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ, 10 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014 Εξοχότατε κ. Πρόεδρε, Αξιότιμοι Εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Σεβασμιότατε, Κυρίες και Κύριοι, Για πρώτη ίσως φορά στην ιστορία της η Ευρωπαϊκή Ένωση, σε ένα πολυπολιτισμικό κόσμο που αλλάζει με ραγδαίους ρυθμούς, αντιμετωπίζει μια σειρά προκλήσεων που εκτυλίσσονται σε δύο επίπεδα. Στο Ευρωπαϊκό επίπεδο θα πρέπει να συνεχιστεί η προσπάθεια της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και της αντιμετώπισης της κρίσης που πλήττει με σφοδρότητα πολλά κράτη-μέλη. Σε παγκόσμιο επίπεδο η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να εντείνει τις προσπάθειές της ώστε να συνεχίσει να αποτελεί ένα ισχυρό πόλο στο αναδυόμενο και ανταγωνιστικό Διεθνές περιβάλλον. 1
Σε αυτό το πλαίσιο, η Έρευνα και η Καινοτομία αποτελούν σημαντικό «εργαλείο» της Ένωσης, το οποίο αναμένεται να συμβάλει αφενός στην καταπολέμηση της κρίσης μέσω της ανάπτυξης της «Οικονομίας της Γνώσης» και αφετέρου να ενισχύσει τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της Ένωσης, σε παγκόσμιο επίπεδο, με στόχο την καθιέρωσή της στις πρώτες θέσεις μεταξύ των παγκόσμιων «παικτών» των «Key players» σε θέματα Έρευνας και Τεχνολογίας. Το νέο πολυετές Πρόγραμμα Έρευνας και Καινοτομίας «OΡΙΖΟΝΤΑΣ 2020» είναι ένα από τα εργαλεία της Ένωσης προς αυτή την κατεύθυνση. Τα Προγράμματα- Πλαίσιο έχουν σημαντική συμβολή στην Ευρωπαϊκή ανάπτυξη της τελευταίας 25ετίας, ενώ παράλληλα υποστηρίζουν την ανάδειξη της Ευρωπαϊκής Αριστείας και της κινητικότητας των ερευνητών και αποτελούν πόλο έλξης επιστημόνων Διεθνούς κύρους και εμβέλειας. Το Πρόγραμμα «ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ 2020» είναι το μεγαλύτερο μέχρι σήμερα Eυρωπαϊκό Πρόγραμμα-Πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία με επταετή προϋπολογισμό σχεδόν 80 δισ. ευρώ. 2
Περιλαμβάνει «νέα εργαλεία» για την υποστήριξη και χρηματοδότηση των Μικρο-μεσαίων Επιχειρήσεων (ΜμΕ), για την κινητικότητα των ερευνητών, την Ευρωπαϊκή Αριστεία (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας) και τις μελλοντικές και αναδυόμενες Τεχνολογίες. Σπουδαία είναι η συμβολή του Προγράμματος στο Κοινό Κέντρο Ερευνών (την επιστημονική υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής), το οποίο έχει να επιδείξει σημαντικό έργο κατά την πολυετή λειτουργία του, στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας και στην έρευνα που διεξάγεται στο πλαίσιο της Συνθήκης Ευρατόμ. Η επένδυση στις δεξιότητες και τη Γνώση είναι ίσως η ασφαλέστερη οδός προς την ανάκαμψη και την ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο προσανατολισμός του «ΟΡΙΖΟΝΤΑ 2020» προς αυτή την κατεύθυνση και οι αναμενόμενες συνέργειες με τους πόρους των ταμείων Συνοχής θα διασφαλίσουν οικονομίες κλίμακος και αποτελέσματα προστιθέμενης αξίας ικανά να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα της Ένωσης και να καταπολεμήσουν την ανεργία. Για τη Χώρα μας, που βιώνει κρίση σε πολλά επίπεδα, οι προτεραιότητες της Ελληνικής Προεδρίας θα συνδράμουν στην επίλυση σημαντικών για την Ένωση θεμάτων, ενώ στο πεδίο της Έρευνας και της Καινοτομίας θα ενισχύσουν 3
μεταξύ άλλων την εξωστρέφεια και θα συντελέσουν στην ανάδειξη της Αριστείας. Η ενίσχυση της συμμετοχής και της ενσωμάτωσης των Ελληνικών φορέων στον Ευρωπαϊκό περιβάλλον, μέσω του «ΟΡΙΖΟΝΤΑ 2020», με έργα έρευνας τους επιτρέπει να συμβάλουν στην επίλυση των σύγχρονων προβλημάτων και προκλήσεων. Παράλληλα, επιφέρει άμεσα οφέλη, όπως την παραγωγή νέας γνώσης και καινοτόμων αποτελεσμάτων, προσδοκώντας σε ανάπτυξη νέων θέσεων εργασίας με ταυτόχρονη διασφάλιση της απασχόλησης και παραμονής των νέων επιστημόνων στη Χώρα μας, καθώς και με την ενίσχυση του ερευνητικού δυναμικού όλων των περιφερειών της. Φίλες και φίλοι, Έχουμε συμπληρώσει 17 μήνες στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. Σε αυτό το διάστημα πορευτήκαμε με την πίστη ότι χρειάζονται άμεσα θεσμικές αλλαγές στο εκπαιδευτικό μας σύστημα. 4
Γιατί η μεταμνημονιακή Ελλάδα κτίζεται μέσα από την αναγέννηση της Παιδείας, και η Παιδεία οδηγεί, στηρίζει και προεξοφλεί τη βιώσιμη ανάπτυξη, αφού στοχεύει στην ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού, που είναι ο πραγματικός πλούτος της χώρας, δηλαδή οι άνθρωποί της. Από τον Ιούλιο του 2012, όπως είχαμε δεσμευτεί στις Προγραμματικές Δηλώσεις της Κυβέρνησης κάναμε βήματα μπροστά σε όλο το εκπαιδευτικό μας σύστημα στο σύνολό του, από το Νηπιαγωγείο μέχρι το Πανεπιστήμιο. Βήματα όπως: -Η αναδιάταξη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης συγχωνεύοντας 104 Τμήματα ΤΕΙ και Πανεπιστημίων και 4 Ιδρύματα -Η Αξιολόγηση των εκπαιδευτικών μας μετά από 30 χρόνια -Η αναμόρφωση του ωρολογίου προγράμματος του Γυμνασίου και του Λυκείου και η ενίσχυση των θετικών επιστημών -Η καθολική εφαρμογή του θεσμού των Ολοήμερων Δημοτικών Σχολείων -Η κατοχύρωση του θεσμού των δημόσιων Προτύπων Πειραματικών σχολείων -Το νέο Γενικό Λύκειο, η ριζική αναβάθμιση του Επαγγελματικού Λυκείου με την καθιέρωση του θεσμού της 5
«Μαθητείας» η δωρεάν δημόσια για όλους Επαγγελματική Κατάρτιση. Όλες αυτές οι αλλαγές, θέτουν τις βάσεις για την ολική αναδιάταξη του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Τα αποτελέσματα της πολιτικής μας θα είναι ορατά σταδιακά τα επόμενα χρόνια. Προχωράμε τις επόμενες ημέρες στην κατάθεση του Νομοσχεδίου, στο σχεδιασμό και την εφαρμογή Εθνικής Στρατηγικής για την Έρευνα, την Τεχνολογική Ανάπτυξη και την Καινοτομία με τη διαμόρφωση αποτελεσματικότερων και ευέλικτων δομών στον εθνικό ερευνητικό ιστό, που ενισχύουν τη διασύνδεση της έρευνας με την παραγωγή και την επιχειρηματικότητα. Η Ελλάδα μπορεί να αποκτήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στους Τομείς Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας. Μέσα από την ενίσχυση του ερευνητικού δυναμικού, δηλαδή κρατώντας τους ερευνητές στη χώρα μας και να προσελκύοντας νέους, με στόχο την Ελλάδα της Καινοτομίας για το 2020. Η σημερινή εναρκτήρια εκδήλωση της Ελληνικής Προεδρίας αντανακλά τις προσδοκίες και τη σημασία που προσδίδουμε στην Έρευνα και Καινοτομία και με αυτές τις σκέψεις σας Καλωσορίζουμε και ευχόμαστε Καλή επιτυχία 6
σε όλους τους Ευρωπαίους και Έλληνες επιστήμονες για τη συμμετοχή τους στον «ΟΡΙΖΟΝΤΑ 2020». 7