Tοπολογική επίθεση χαρτών Παραδειγµατική εφαρµογή Παππάς Βασίλης Καθηγητής, Εργαστήριο Πολεοδοµικού και Χωροταξικού Σχεδιασµού, Τµήµα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πολυτεχνική Σχολή, Πανεπιστήµιο Πατρών, Πάτρα, Ρίον, 26500 vpappas@upatras.gr Ερώτηµα Σε συγκεκριμένη περιοχή μελέτης(περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας) να επιλεγούν και να αποτυπωθούν χαρτογραφικά όλες οι κατάλληλες περιοχές που προσφέρονται για τη χωροθέτηση μεγάλης βιομηχανικής μονάδας διακοσίων (200) στρεμμάτων. Για τη χωροθέτηση της εν λόγω βιομηχανικής μονάδας ισχύουν συγκεκριμένοι περιορισμοί (κριτήρια χωροθέτησης).
Σχεδιασµός µεγάλων έργων ΓΣΠ (application driven) ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΒΑΣΕΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΥΨΗ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ (APPLICATION - DRIVEN) ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΚΟΠΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΝΑΓΚΩΝ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΜΑΔΑΣ / ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΟΝΤΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟΣ - ΛΟΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ ΚΑΙ ΣΧΕΣΕΩΝ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΓΚΟΛΠΙΟΥ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΦΥΣΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΗΓΕΣ ΧΩΡΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΣΧΕΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ - ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ - ΑΝΑΓΚΩΝ ΠΗΓΕΣ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΗΓΕΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΣΧΕΔΙΟ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΥΝΟΛΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΣΥΝΕΧΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΕΛΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΕΓΚΟΛΠΙΟ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΤΥΠΟΙ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΕΙΔΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ / ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΠΙΠΕΔΩΝ, ΠΙΝΑΚΩΝ, ΣΧΕΣΕΩΝ ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΨΗΦΙΑΚΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ / ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΚΡΙΒΕΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ / ΥΛΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ Πρακτικά βήµατα υλοποίησης ΓΣΠ Καθορισμός σκοπού και απαιτήσεων (για ποιόν και γιατί;) Έρευνα για πρωτογενείς πηγές δεδομένων (τι σχετικό υπάρχει;) Επιλογή της δομή των χαρτογραφικών δεδομένων (τι format;) Σχεδιασμός της βάσης δεδομένων (τι πραγματικά χρειάζομαι;) Αποφάσεις για τους χάρτες βάσης (Συμβατότητα, ανάγκες) Καθορισμός χαρτογραφικών επιπέδων (layers) Σχεδιασμός και οργάνωση της διαδικασίας παραγωγής (πως;) Δημιουργία επιπέδων (καθορισμός οντοτήτων) Περιγραφική πληροφορία (πίνακες χαρακτηριστικών) Χωρική ανάλυση και θεματική χαρτογράφηση (πληροφορία)
ηµιουργία ενός ανυσµατικού χαρτογραφικού επιπέδου Καθορισμός των χωρικών οντοτήτων (σημεία, γραμμές, κλπ.) Αποφάσεις για την τοπολογία (σημειακή, γραμμική, κλπ.) Ψηφιοποίηση (κανόνες) Γεωαναφορά (tics/ σημεία ελέγχου) Editing, έλεγχος και διόρθωση λαθών (ακρίβεια) Ονοματολογία (αύξηση της αναγνωσιμότητας) Κωδικοποίηση (Κωδικοί-ID, πρωτογενής πληροφορία) Τοπολογικοί κανόνες (χωρικές σχέσεις) Editing, έλεγχος και διόρθωση λαθών (τοπολογικοί κανόνες) Τελική γεωμετρική περιγραφή (ή μόλις αρχίσαμε;) Δημιουργία ή ένωση (join) περιγραφικών χαρακτηριστικών (λειτουργία βάσης δεδομένων) Editing, έλεγχος λαθών, επεξεργασία (συμβατότητα μεταξύ γεωμετρικών και θεματικών χαρακτηριστικών) Τελικό ψηφιακό χαρτογραφικό επίπεδο (shape, geodatabase, etc) Κύρια χαρακτηριστικά των αναγκαίων δεδοµένων & πληροφοριών Διαθεσιμότητα: Ποιότητα: Συνάφεια: Τυποποίηση: Προσβασιμότητα: Τι υπάρχει και που; Είναι αποδεκτή η υφιστάμενη ποιότητα; Συμφωνούν με άλλα συναφή δεδομένα; Ομιλούμε όλοι την ίδια γλώσσα; Μπορούμε να τα έχουμε;
Βασικές συνιστώσες ΓΣΠ εδοµένα ota οι διοικητικές περιοχές των Τοπικών Διαμερισμάτων arch οι περιοχές των θεσμοθετημένων αρχαιολογικών χώρων gps οι περιοχές που διαθέτουν Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο zoe οι περιοχές των θεσμοθετημένων Ζωνών Οικιστικού Ελέγχου oikismoi τα κέντρα των οικισμών roads οι άξονες του βασικού οδικού δικτύου Το γκρίζο υπόβαθρο παρουσιάζεται μόνον για λόγους αναγνωσιμότητας
ιαθεσιµότητα δεδοµένων - Πηγές ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ Γεωχωρικά Σύνολα Δεδομένων Αρμόδιοι Φορείς: Οργανισμός Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδας, ΥπουργείοΠεριβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού, Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Υπουργείο Παιδείας,δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων 1. Παράμετροι Ελληνικού Γεωδαιτικού Συστήματος Αναφοράς 1987 (ΕΓΣΑ 87) 2. Συντεταγμένες Τριγωνομετρικών Σημείων 1ης, 2ης, 3ης και 4ης τάξης 3. Παράμετροι Αμφίδρομου Μετασχηματισμού μεταξύ του Προβολικού Συστήματος ΕΓΣΑ87 και του Προβολικού Συστήματος Hatt 4. Παράμετροι Αμφίδρομου Μετασχηματισμού μεταξύ του Προβολικού Συστήματος ΕΓΣΑ87 και του Προβολικού Συστήματος 3ο geodata.gov.gr Αρμόδιος Φορέας: Κτηματολόγιο Α.Ε., Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Υπουργείο Παιδείας, δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων 5. Παράμετροι Ελληνικού Επίγειου Συστήματος Αναφοράς 2007 (HTRS07) 6. Παράμετροι Αμφίδρομης Μετατροπής μεταξύ του Προβολικού Συστήματος ΕΓΣΑ87 και του Προβολικού Συστήματος ΤΜ07 7. Παράμετροι Αμφίδρομου Μετασχηματισμού μεταξύ του Ελληνικού Γεωδαιτικού Συστήματος Αναφοράς 1987 (ΕΓΣΑ 87) και του Ευρωπαϊκού Επίγειου Συστήματος Αναφοράς 1989 (ETRS89). Αρμόδιος Φορέας: Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού, Υπουργείο Εθνικής Άμυνας 8. Θέσεις και Υψόμετρα των Χωροσταθμικών Αφετηριών της Χώρας Πηγή : ΟΚΧΕ, ΕΥΓΕΠ, Μέτρα για την Προώθηση της Κοινοχρησίας και της Περαιτέρω Χρήσης Γεωχωρικών Δεδομένων της Δημόσιας Διοίκησης σύμφωνα με τις επιταγές των Νόμων 3882/2010 και 3979/2011. Εισήγηση προς την ΕΘΕΓ, Μάρτιος 2012, www.inspire.okxe.gr ιαθεσιµότητα δεδοµένων - Πηγές ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΟΡΙΑ Γεωχωρικά Σύνολα Δεδομένων Αρμόδιος Φορέας: Οργανισμός Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδας, Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής 1. Όρια Δήμων και Κοινοτήτων από το 1991 μέχρι και την Εφαρμογή του Νόμου 2539/1997 (Σχέδιο Καποδίστριας) (1:50.000) 2. Διοικητικά Όρια Δήμων, Περιφερειών και Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, μετά την Εφαρμογή του Νόμου 3852/2010 (Σχέδιο Καλλικράτης) (1:50.000) Αρμόδιος Φορέας: Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού, Υπουργείο Εθνικής Άμυνας 3. Διοικητικά Όρια Νομών (1:1.000.000) 4. Διοικητικά Όρια Νομών (1:250.000) 5. Διοικητικά Όρια Νομών (1:50.000) Αρμόδιος Φορέας: Ελληνική Στατιστική Αρχή 6. Διοικητικά όρια Γεωγραφικών Διαμερισμάτων, Περιφερειών, Νομών, Δήμων, Κοινοτήτων και Τοπικών Διαμερισμάτων μετά την ισχύ του Νόμου Καποδίστριας, (1:50.000) Αρμόδιος Φορέας: Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Υπουργείο Εσωτερικών 7. Βάση δεδομένων με τις διοικητικές μεταβολές από το 1834 μέχρι σήμερα Πηγή : ΟΚΧΕ, ΕΥΓΕΠ, Μέτρα για την Προώθηση της Κοινοχρησίας και της Περαιτέρω Χρήσης Γεωχωρικών Δεδομένων της Δημόσιας Διοίκησης σύμφωνα με τις επιταγές των Νόμων 3882/2010 και 3979/2011. Εισήγηση προς την ΕΘΕΓ, Μάρτιος 2012, www.inspire.okxe.gr
ιαθεσιµότητα δεδοµένων - Πηγές 1. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ 2. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΟΡΙΑ 3. ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ 4. ΥΨΟΜΕΤΡΙΑ 5. ΑΕΡΟΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΙ ΟΡΘΟΕΙΚΟΝΕΣ 6. ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ 7. ΥΔΡΟΓΡΑΦΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ 8. ΔΙΚΤΥΑ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ 9. ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΕΔΑΦΟΛΟΓΙΑ 10. ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ, ΧΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΑΛΥΨΗΣ ΓΗΣ Πηγή : ΟΚΧΕ, ΕΥΓΕΠ, Μέτρα για την Προώθηση της Κοινοχρησίας και της Περαιτέρω Χρήσης Γεωχωρικών Δεδομένων της Δημόσιας Διοίκησης σύμφωνα με τις επιταγές των Νόμων 3882/2010 και 3979/2011. Εισήγηση προς την ΕΘΕΓ, Μάρτιος 2012, www.inspire.okxe.gr Απαιτήσεις - Παραδοχές επί των δεδοµένων Αξιόπιστα Επικαιροποιημένα Πλήρη Συμβατά Κατάλληλα Copyright Metadata
Κριτήρια χωροθέτησης Να μην είναι μέσα σε Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου ή σε περιοχές Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου, Να βρίσκεται σε απόσταση μεγαλύτερη των τριών (3) χιλιομέτρων από εκείνους τους οικισμούς που δεν διαθέτουν Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο, Να απέχει περισσότερο από πέντε (5) χιλιόμετρα από θεσμοθετημένους αρχαιολογικούς χώρους, Να βρίσκεται σε απόσταση μικρότερη του ενός χιλιομέτρου από τους άξονες του πρωτεύοντος και δευτερεύοντος οδικού δικτύου, Να είναι σε ευθεία απόσταση μικρότερη των 20 χιλιομέτρων από κάποιο μεγάλο αστικό κέντρο της περιοχής. Τα κριτήρια είναι ενδεικτικά και ικανοποιούν μόνον εκπαιδευτικούς σκοπούς Να µην είναι µέσα σε ΖΟΕ ή σε περιοχές ΓΠΣ Dissolve Number of records: 875 Number of records: 1 Το κριτήριο του dissolve είναι ότι ανήκουν στην ίδια Περιφέρεια
Να µην είναι µέσα σε ΖΟΕ ή σε περιοχές ΓΠΣ Erase - = Από το «υπόβαθρο» αφαιρούνται οι περιοχές των ΖΟΕ Να µην είναι µέσα σε ΖΟΕ ή σε περιοχές ΓΠΣ Erase - = Από το νέο «υπόβαθρο» αφαιρούνται οι περιοχές των ΓΠΣ
Απόσταση µεγαλύτερη των 3 Km από οικισµούς χωρίς ΓΠΣ Select by Location Switch selection Επιλογή των οικισμών χωρίς ΓΠΣ Απόσταση µεγαλύτερη των 3 Km από οικισµούς χωρίς ΓΠΣ Buffer Προσδιορισμός της ζώνης των 3 χιλιομέτρων
Απόσταση µεγαλύτερη των 3 Km από οικισµούς χωρίς ΓΠΣ Erase - = Αφαίρεση της ζώνης των 3 χιλιομέτρων Απόσταση µεγαλύτερη των 5 Km από αρχαιολογικούς χώρους Buffer Προσδιορισμός της ζώνης των 5 χιλιομέτρων
Απόσταση µεγαλύτερη των 5 Km από αρχαιολογικούς χώρους Erase - = Αφαίρεση της ζώνης των 5 χιλιομέτρων Απόσταση µικρότερη του 1 Km από πρωτεύον και δευτερεύον Ο.. Definition query Επιλογή του πρωτεύοντος και δευτερεύοντος οδικού δικτύου ( typen = 1 or typen = 2)
Απόσταση µικρότερη του 1 Km από πρωτεύον και δευτερεύον Ο.. Buffer Προσδιορισμός της ζώνης του ενός χιλιομέτρου Απόσταση µικρότερη του 1 Km από πρωτεύον και δευτερεύον Ο.. Clip + = Επιλογή περιοχών εντός της ζώνης του ενός χιλιομέτρου
Απόσταση µικρότερη των 20 Km από αστικό κέντρο Definition query Επιλογή των αστικών κέντρων ( pop91 > 10.000) Απόσταση µικρότερη των 20 Km από αστικό κέντρο Buffer Προσδιορισμός της ζώνης των 20 χιλιομέτρων
Απόσταση µικρότερη των 20 Km από αστικό κέντρο Clip + = Επιλογή περιοχών εντός της ζώνης των 20 χιλιομέτρων Έλεγχος µεγέθους περιοχών (ίση ή µεγαλύτερη των 200 στρεµµάτων) Feature to Polygon Calculate Geometry (area) Number of records: 1 Number of records: 24 Διαχωρισμός πολυγώνων και υπολογισμός εμβαδού
Έλεγχος µεγέθους περιοχών (ίση ή µεγαλύτερη των 200 στρεµµάτων) Definition Query Number of records: 24 Number of records: 15 Επιλογή περιοχών εμβαδού ίσου ή μεγαλύτερου των 200 στρεμμάτων(area 200.000 m) Έλεγχος µεγέθους περιοχών (ίση ή µεγαλύτερη των 200 στρεµµάτων) Attribute table FID Shape area 0 Polygon 673073,0965 5 Polygon 1656056,6412 6 Polygon 5091637,2653 7 Polygon 3751570,6949 11 Polygon 318107,0885 12 Polygon 3567424,7753 13 Polygon 2857627,6177 14 Polygon 761343,8755 16 Polygon 21640000,0000 17 Polygon 306333,8353 18 Polygon 6331348,7868 20 Polygon 3633310,6483 21 Polygon 3983774,2568 22 Polygon 294449,4987 23 Polygon 1868135,9863 Τελικός κατάλογος. Είναι εμφανής η έλλειψη κτηματολογικών χαρτών για την τελική απόφαση.
Χαρτογραφική σύνθεση Layout Μέσο απόδοσης Σύνθεση χάρτη Κανόνες γραφικής σημειολογίας Πληρότητα Αναγνωσιμότητα Ανάδειξη της πληροφορίας Πλήρες υπόμνημα Πηγές δεδομένων Χρονική αναφορά Στοιχεία μεθοδολογίας... Visualization : Οπτικοποίηση ή Χαρτογραφική απόδοση ή Θεματική Χαρτογραφία ή... Γεωγραφικά Συστήµατα Πληροφοριών
Συνοπτική αποτύπωση της µεθοδολογίας Επιλογή εύρεση δημιουργία δεδομένων Κριτήρια χωροθέτησης Να μην είναι μέσα σε ΖΟΕ ή σε περιοχές ΓΠΣ Dissolve Erase Erase Απόσταση μεγαλύτερη των 3 km από οικισμούς χωρίς ΓΠΣ Select by Location Switch selection Buffer Erase Απόσταση μεγαλύτερη των 5 km από αρχαιολογικούς χώρους Buffer Erase Απόσταση μικρότερη του 1 km από πρωτεύον και δευτερεύον οδικό δίκτυο Definition query Buffer Clip Απόσταση μικρότερη των 20 km από αστικό κέντρο Definition query Buffer Clip Έλεγχος μεγέθους περιοχών ( 200 στρμ) Feature to Polygon Calculate Geometry Definition Query Θεματική χαρτογράφηση Τεκμηρίωση