Η oμιλία της Μαρίας Τούμπουρου, καθηγήτριας του Λαϊκού Φροντιστηρίου με θέμα: «Αντάρτης, κλέφτης, παλικάρι, πάντ είναι ίδιος ο λαός». Κυρίες και κύριοι, σύντροφοι και συντρόφισσες Η επανάσταση του 1821 υπήρξε ο πρώτος μεγάλος σταθμός στην ιστορία του νεοελληνικού έθνους. Ως αποτέλεσμά της είχε την απελευθέρωση ενός τμήματος της Ελλάδας και τη συγκρότηση κράτους. Ταυτόχρονα, όμως, η Επανάσταση αυτή υπήρξε μεγάλος σταθμός και της Ευρωπαϊκής Ιστορίας, αφού έθιγε την καρδιά του κορυφαίου διεθνούς προβλήματος εκείνης της εποχής, την καρδιά του λεγόμενου Ανατολικού Ζητήματος. Αποκάλυψε σ όλο τον κόσμο την παρακμή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και απέδειξε ότι η κατάρρευσή της ήταν ζήτημα χρόνου. Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, λειτούργησε αφυπνιστικά για μια σειρά λαούς και εθνικά κινήματα που ζούσαν κάτω από την κυριαρχία του σουλτάνου, γεγονός που την έφερνε σε αντίθεση με το διεθνές σύστημα ισορροπιών που είχαν επιβάλλει οι μεγάλες δυνάμεις της εποχής, αφού δημιούργησε ισχυρό ρήγμα στο περίφημο στάτους κβο. Έτσι ανάγκασε τόσο τους Οθωμανούς, όσο και τους ισχυρούς (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία και Αυστρία) να επανεξετάσουν και να τροποποιήσουν σημαντικά την πολιτική τους στο φλέγον ζήτημα της Ανατολής. Η Ελληνική Επανάσταση, διδάσκει σε όλους τους τόνους, και με όλους τους τρόπους πως η πρόοδος του ανθρώπου, η έξοδός του από τα πλαίσια των κατεστημένων κοινωνικοπολιτικών σχέσεων και μορφών δεν μπορεί να γίνει αλλιώς παρά μόνο μέσα από ριζικές ρήξεις μ αυτές τις σχέσεις, με τρόπο δηλαδή επαναστατικό. Κι ακόμα, κληροδότησε στο λαό μας -και σ' όλους τους λαούς- τη βεβαιότητα ότι οι συσχετισμοί δυνάμεων υπάρχουν για να ανατρέπονται και ότι κανένα πισωγύρισμα δεν μπορεί να εμποδίσει τις κάθε φορά πρωτοπόρες κοινωνικές δυνάμεις να επιβάλουν το δίκιο τους και να οικοδομήσουν το νέο σε βάρος του παλιού και του ιστορικά ξεπερασμένου. Όταν ένας λαός είναι οργανωμένος και αποφασισμένος να παλέψει, τότε γίνεται παντοδύναμος, αήττητος, γίγαντας! Ο αντίπαλος, οι εκμεταλλευτές, είναι ισχυροί αλλά όχι ανίκητοι! Φίλες και φίλοι Από τη μελέτη εκείνων των γεγονότων ακόμα και από τα λαϊκοεπαναστατικά τραγούδια εκείνης της περιόδου βγαίνει το συμπέρασμα, έτσι όπως ακριβώς το κατέγραψε ο Δημήτρης Φωτιάδης ότι δύο ήταν τα εικοσιένα: το ένα του λαού και των
πιο προοδευτικών ανθρώπων και το άλλο των κοτζαμπάσηδων και των πολιτικάντηδων. Το πρώτο ήταν σπορά από το «Δίκαιο του ανθρώπου» του Ρήγα Βελεστινλή, πάνω στο άλλο πέφτει βαρύς ίσκιος της «Πατρικής Διδασκαλίας» του Πατριάρχη της Αγίας Πόλης Ιερουσαλήμ κυρ Ανθίμου - Γρηγορίου. Από τη μελέτη όμως ολόκληρης της νεοελληνικής ιστορίας βγαίνουν αληθινά και επίκαιρα συμπεράσματα. Η νεοελληνική ιστορία από το 1821 ίσαμε σήμερα είναι γεμάτη από αγώνες και θυσίες του λαού είτε σε στιγμές αγωνιστικής έξαρσης είτε στη βιοπάλη της καθημερινότητας. Και αυτά όλα ονοματίζονται: Προσάρτηση Ιονίων νήσων, προσάρτηση Ηπείρου και Θεσσαλίας, Κιλελέρ, Βαλκανικοί πόλεμοι, Μικρασία, δικτατορίες Πάγκαλου, ιδιώνυμα, Μεταξική δικτατορία, Κατοχή, Αντίσταση, δοξασμένος αγώνας για παγίωση της ελευθερίας και της λαϊκής εξουσίας, Απριλιανή χούντα. Τους αγώνες αυτούς έκανε ο λαός -πάντα μπροστάρης- με καθάρια άποψη, ελεύθερη κορμοστασιά και ακατάβλητο αγωνιστικό ήθος. Η θαρραλέα, σθεναρή αντίσταση των Ελλήνων φαντάρων στο Αλβανικό Μέτωπο φανερώνει τη δίψα και τη λαχτάρα ενός λαού, που θέλει να ζήσει ελεύθερος και ανεξάρτητος. Στο ανεπανάληπτο Έπος της Αντίστασης, που οι λαϊκές δυνάμεις έδωσαν ό,τι καλύτερο είχαν, βρέθηκαν τα παιδιά του, στις πρώτες γραμμές, δίχως εφόδια, χωρίς τον στοιχειώδη σύγχρονο οπλισμό. Χαλυβδωμένοι με ακατάβλητο θάρρος, πολέμησαν χωρίς μάλλινα, τρόφιμα, όπλα. Γελοιοποίησαν τον Μουσολίνι, τους φασίστες. Το ανοιχτό γράμμα του Νίκου Ζαχαριάδη από τις φυλακές της Κέρκυρας, προς το λαό της Ελλάδας, στις 31 Οκτώβρη 1940, φανερώνει την ιστορική αίγλη, του ακατάπαυστου αγώνα, του λαού. Το γράμμα αυτό ήταν ένα σάλπισμα, ένα προσκλητήριο, για εθνικό εγερτήριο: «Ο φασισμός του Μουσολίνι χτύπησε την Ελλάδα πισώπλατα, δολοφονικά, ξετσίπωτα. Με σκοπό να την υποδουλώσει/ εξανδραποδίσει. Σήμερα όλοι οι Έλληνες παλεύουμε για τη λευτεριά, τιμή, την εθνική μας ανεξαρτησία.( ) Έπαθλο για τον εργαζόμενο λαό και επιστέγασμα για το σημερινό του αγώνα, πρέπει να είναι και θα είναι, μια καινούργια Ελλάδα της δουλιάς, της λευτεριάς, λυτρωμένη από κάθε ξενική ιμπεριαλιστική εξάρτηση, μ' ένα πραγματικά παλλαϊκό πολιτισμό. Όλοι στον αγώνα, ο καθένας στη θέση του. Η νίκη θα 'ναι νίκη της Ελλάδας, του λαού της. Οι εργαζόμενοι όλου του κόσμου στέκουν στο πλευρό μας».
Σ' όλη τη διάρκεια του πολέμου, αυτό που απασχολούσε την άρχουσα τάξη της Ελλάδας ήταν το μεταπελευθερωτικό καθεστώς. Γιατί την απασχολούσε; Μα γιατί στην Ελλάδα άρχισε να οργανώνεται μια νέα λαϊκή εξουσία. Το Επος του ΕΑΜ δεν ήταν μόνο η εθνική απελευθέρωση, αλλά και η δημιουργία των φύτρων της λαϊκής εξουσίας στην Ελλάδα, με τα όργανα λαϊκής αυτοδιοίκησης, τα λαϊκά δικαστήρια, αλλά και την Κυβέρνηση του Βουνού, όπως τη «βάφτισε» ο λαός, την ΠΕΕΑ. Είχε ακόμη το δικό της λαϊκό στρατό, τον ΕΛΑΣ και την πλειοψηφία του ελληνικού λαού συσπειρωμένη στο ΕΑΜ. Έτσι, η ιστορική αυτή περίοδος είχε, από την άποψη των κοινωνικοπολιτικών εξελίξεων, ως βασικό χαρακτηριστικό της την εθνικοαπελευθερωτική πάλη του λαού μας κατά της ξενικής χιτλεροφασιστικής κατοχής και υποδούλωσης. Αλλά μόνο μ' αυτό το χαρακτηριστικό δεν αποτυπώνεται ολόκληρη η ιστορική αλήθεια της εξελισσόμενης στη συγκεκριμένη περίοδο πραγματικότητας. Γιατί η ταξική πάλη ανάμεσα στην άρχουσα τάξη της Ελλάδας από τη μια πλευρά και στην εργατική τάξη και τ' άλλα λαϊκά στρώματα από την άλλη, διεξαγόταν ασίγαστα ακόμη και σ' αυτή την περίοδο. Άλλωστε, ο λαός μας την απελευθέρωσή του από τους Γερμανούς κατακτητές δεν πρόλαβε να τη χαρεί και να τη διατηρήσει για πολύ, αφού οι Άγγλοι ιμπεριαλιστές επεμβαίνουν στην Ελλάδα ως κατακτητές, επιβάλλοντας ουσιαστικά μια δεύτερη κατοχή. Κάτω από άλλες συνθήκες βεβαίως και με διαφορετικούς πολιτικούς σκοπούς, αλλά η ουσία της νέας κατάκτησης παραμένει. Η επέμβαση των Άγγλων ιμπεριαλιστών στην Ελλάδα έρχεται ως συνέχεια της οικονομικοπολιτικής σύνδεσης του κεφαλαίου στην Ελλάδα, με την αστική τάξη της Αγγλίας, και ήταν χρειαζούμενη, στην αστική τάξη, γιατί στον εθνικοαπελευθερωτικό πόλεμο δεν ηγήθηκε η ίδια. Και δεν μπορούσε να ηγηθεί στις μεταπελευθερωτικές κοινωνικοοικονομικές και πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα. Πόσο δίκιο και πόσο διαχρονικός είναι ο Κώστας Βάρναλης Αν θέλεις να χαρείς τη λεφτεριά νωρίς γίνε προδότης, γίνε! Τιμή, ντροπή δεν είναι Θα ναι μαζί σου οι νόμοι κ η πληρωμένη γνώμη!
πέτα την ανθρωπιά σου κι απ τον αφέντη πιάσου! Κι άμα σε φτύνει αυτός, να κάθεσαι σκυφτός και θα χεις τα πρωτεία στη σάπια πολιτεία. Αυτή τη σάπια πολιτεία χρόνια πολλά, ασταμάτητα, αντιπαλεύει ο ελληνικός λαός. Κάθε λαός. Τεκμήριο η Επανάσταση του 21 και η εποποιία της Αντίστασης. Συνολικά, πάντως, το πρόσημο που βάζει η μνήμη του λαού μας, η μνήμη των λαών στη μεγάλη επανάσταση των Ελλήνων, είναι θετικό. Κάθε λαός έχει τις ιδιομορφίες του, τις ιστορικές του παραδόσεις. Για μας, ωστόσο εκείνο που έχει μεγάλη σημασία είναι ότι όλες εκείνες οι μεγάλες εσωτερικές και εξωτερικές δυσκολίες δεν εμπόδισαν το λαό και τους πρωτοπόρους εκείνους λαϊκούς αγωνιστές να ξεσηκωθούν. Να συγκρουστούν με όλες τις αναποδιές και τις δυσκολίες. Να δώσουν σημαντική ώθηση στην κοινωνική εξέλιξη. Οι επαναστάτες του 21 λέγανε «φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένους». Δε διαπραγματεύονταν με τους εχθρούς τους. Σήμερα, προσκυνημένοι είναι αυτοί που απεμπόλησαν τα συμφέροντα του λαού. Ο στρατός της αντίδρασης (Ιερή συμμαχία τότε, Ευρωπαϊκή Ένωση, ΝΑΤΟ σήμερα) δεν είναι ανίκητος. Ο λαός που πιστεύει στη δύναμή του νικά - ο λαός που παραδίνεται χάνει! Το 1821 κάποιοι καλούσαν το λαό σε ομοψυχία για να αντέξει στον τουρκικό ζυγό. Το 1940 κάποιοι έλεγαν ότι είναι τρέλα η αντίσταση. Σήμερα κάποιοι μας καλούν σε εθνική ομοψυχία για να βγούμε από την κρίση και εννοούν να θυσιάσει ο λαός τη ζωή του και τα όνειρά του για να σωθούν τα κέρδη της πλουτοκρατίας! Την ιστορία τη γράφουν οι λαοί με μια και αληθινή, όμως, προμετωπίδα: Αντάρτης - κλέφτης - παλικάρι, πάντα είναι ο ίδιος ο λαός!