SAMPLE ISSUE RETAILBOOK ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 10 ΚΛΑΔΩΝ 500 ΕΤΑΙΡEΙΩΝ TOP 100 ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΩΝ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ ΜΕΛΕΤΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΓΟΡΩΝ

SAMPLE ISSUE RETAILBOOK 2 17 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 10 ΚΛΑΔΩΝ 500 ΕΤΑΙΡEΙΩΝ TOP 100 ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΩΝ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ ΜΕΛΕΤΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΓΟΡΩΝ

ΕΡΕΥΝΑ ΙRI Νέο τοπίο στην αγορά ΠΏΣ ΤΡΈΧΕΙ ΤΟ 2017, ΤΙ ΠΡΟΒΛΈΠΕΤΑΙ ΓΙΑ ΤΟ 2018 ΚΑΙ ΠΏΣ ΔΙΑΜΟΡΦΏΝΕΤΑΙ ΤΟ ΤΟΠΊΟ ΣΤΟ ΛΙΑΝΕΜΠΌΡΙΟ ΤΡΟΦΊΜΩΝ ΜΕΤΆ ΤΗΝ ΚΑΤΆΡΡΕΥΣΗ ΤΗΣ ΜΑΡΙΝΌΠΟΥΛΟΣ Σε πτωτική τροχιά συνεχίζουν να κινούνται οι πωλήσεις των αλυσίδων σούπερ μάρκετ και το 2017. Σύμφωνα με τα στοιχεία της IRI, στο πρώτο πεντάμηνο του 2017 οι πωλήσεις εξακολουθούν να υποχωρούν με πτώση 2,3%. Σημειώνεται ότι στα στοιχεία πλέον συμπεριλαμβάνονται και τα καταστήματα της πρώην Μαρινόπουλος, που από την 1η Μαρτίου 2017 μεταβιβάστηκαν στη Σκλαβενίτης. Συνολικά, το 2017 η IRI εκτιμά ότι οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ θα μειωθούν περαιτέρω κατά 2,3% σε σύγκριση με το 2016, ενώ το 2018 θα υποχωρήσουν κατά 1,5% σε σύγκριση με το 2017. Σημειώνεται ότι η κάμψη στην αγορά του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων φέτος είναι απόρροια της πορείας του κλάδου από το 2016, καθώς, σύμφωνα με τα στοιχεία της IRI, οι συνολικές πωλήσεις των σούπερ μάρκετ υποχώρησαν κατά 6,5% σε σύγκριση με το 2015. Τα δύο χειρότερα τρίμηνα του 2016 ήταν το πρώτο και το δεύτερο, με ετήσια μείωση των πωλήσεων κατά 7,9% και 9,4% αντιστοίχως, επιδόσεις που αποδίδονται κατά κύριο λόγο στη σταδιακή κατάρρευση της Μαρινόπουλος. Ο αρνητικός αντίκτυπος της εξέλιξης στη Μαρινόπουλος είναι ακόμη πιο μεγάλος στους προμηθευτές, μικρούς και μεγάλους, οι οποίοι, εκτός των άλλων, έχουν να αντιμετωπίσουν το θέμα της απόδοσης του 100% του ΦΠΑ για προϊόντα για τα οποία εισέπραξαν το 50% της αξίας, λόγω του «κουρέματος» των απαιτήσεών τους από τη Μαρινόπουλος. Η ΚΑΜΨΗ ΣΥΝΕΧΙΣΤΗΚΕ ΤΟ 2016 ΑΝΆΛΟΓΗ ΕΙΚΌΝΑ ΚΑΙ ΤΟ 2018; Τι μέλλει γενέσθαι; Όπως φαίνεται, 6 στους 10 καταναλωτές εκτιμούν ότι το 2018 θα διατηρήσουν το ύψος του μηνιαίου καλαθιού στα σούπερ μάρκετ στα φετινά επίπεδα, ενώ 3 στους 10 υποστηρίζουν ότι θα αυξηθούν οι μηνιαίες δαπάνες, κυρίως από ενδεχόμενες νέες ανατιμήσεις προϊόντων και αυξήσεις φόρων. Μικρότερο καλάθι υπολογίζουν ότι θα κρατούν τη νέα χρονιά οι 2 στους 10 καταναλωτές. Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από την έρευνα Shopper, που πραγματοποίησε πρόσφατα η IRI σε δείγμα 2.000 καταναλωτών σούπερ μάρκετ (Μάιος Ιούνιος 2017), σύμφωνα με την οποία το μέσο μηνιαίο καλάθι στα σούπερ μάρκετ διαμορφώνεται σήμερα στα 317 ευρώ, με τους άνδρες καταναλωτές να εμφανίζονται περισσότερο «σπάταλοι», δαπανώντας 332 ευρώ το μήνα, ενώ οι γυναίκες φαίνονται πιο συγκρατημένες, με τις αντίστοιχες δαπάνες να κυμαίνονται στα 308 ευρώ. Το ακριβότερο καλάθι, με βάση τα ίδια στοιχεία, σε μηνιαία βάση εμφανίζεται στην Κρήτη, στα 346 ευρώ, ενώ στην Αττική η δυναμική του καλαθιού είναι μικρότερη, στα 324 ευρώ. Το μικρότερο καλάθι εμφανίζεται στη Θεσσαλονίκη, στα 275 ευρώ μηνιαίως, ενώ ακολουθεί η Δυτική Ελλάδα και η Πελοπόννησος με 30

RETAILBOOK 308 ευρώ μηνιαίως. Βασική παράμετρος, ωστόσο, παραμένει για τους καταναλωτές η εξεύρεση προσφορών. ΠΟΙΟΣ ΚΕΡΔΊΖΕΙ ΑΠΌ ΤΗΝ ΚΑΤΆΡΡΕΥΣΗ ΤΗΣ ΜΑΡΙΝΌΠΟΥΛΟΣ; Όσον αφορά στην κατάρρευση της Μαρινόπουλος, η αλυσίδα σούπερ μάρκετ ΑΒ Βασιλόπουλος φαίνεται να ωφελείται μέχρι στιγμής περισσότερο σε πανελλαδικό επίπεδο από την κατάρρευσή της, πρωτιά όμως που χάνει στην Αττική και στη Βόρεια Ελλάδα, καθώς εκεί υπερισχύουν αντιστοίχως οι εταιρείες Σκλαβενίτης και Μασούτης. Τα δεδομένα, βεβαίως, αναμένεται να αλλάξουν το επόμενο διάστημα, όσο επαναλειτουργούν σταδιακά τα καταστήματα της Μαρινόπουλος και, πλέον, η Σκλαβενίτης αποκτά παρουσία και εκτός της πρωτεύουσας. Σύμφωνα, λοιπόν, με την έρευνα που πραγματοποίησε η IRI σε δείγμα 2.000 καταναλωτών, το 42% σε πανελλαδικό επίπεδο ΣΤΑΘΕΡΗ ΥΠΟΧΩΡΗΣΗ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ 31

ΕΡΕΥΝΑ NΙΕLSEN Η κάμψη συνεχίζεται ΟΙ ΑΛΛΑΓΈΣ ΣΤΙΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΈΣ ΣΥΝΉΘΕΙΕΣ, Η ΠΤΩΤΙΚΉ ΠΟΡΕΊΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΩΜΈΝΟΥ ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΊΟΥ ΤΡΟΦΊΜΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΝΈΕΣ ΔΥΝΑΜΙΚΈΣ ΠΟΥ ΈΧΟΥΝ ΑΝΑΠΤΥΧΘΕΊ T ο χάσμα ανάμεσα στην Ελλάδα και την υπόλοιπη Ευρώπη δεν είναι μόνο οικονομικό. Η ύφεση, που έχει συμπληρώσει επτά χρόνια στην ελληνική οικονομία, έχει προκαλέσει μια τεράστια διαφοροποίηση και στις καταναλωτικές ανάγκες και, κατ επέκταση, στις καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων πολιτών και των υπόλοιπων Ευρωπαίων. Χαρακτηριστικό είναι πως, σύμφωνα με την έρευνα Consumer Confidence της Nielsen, για το τέταρτο τρίμηνο του 2016, ο παγκόσμιος δείκτης αισιοδοξίας των καταναλωτών ανέρχεται στις 101 μονάδες, αυξημένος κατά τρεις μονάδες σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο. Ειδικότερα για την Ευρώπη (81), ο δείκτης παρέμεινε σταθερός σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, ενώ ήταν αυξημένος κατά τρεις μονάδες σε σχέση με την αρχή του έτους. Μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, ο δείκτης αυξήθηκε σε 16 από τις 34 χώρες, ενώ έμεινε σταθερός σε 4 από αυτές. Παρ όλα αυτά, στο 75% των χωρών που σημείωσαν αύξηση στον δείκτη αισιοδοξίας, αυτή δεν ξεπερνά τις 4 μονάδες. Στην Ελλάδα, βέβαια, ο δείκτης αισιοδοξίας μειώθηκε κατά τρεις μονάδες (53). Αναλυτικότερα για την Ελλάδα, το 84% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η χώρα θα συνεχίσει να βρίσκεται σε οικονομική ύφεση και την επόμενη χρονιά. Σημειώνεται ότι είναι το υψηλότερο ποσοστό ανάμεσα στις 63 χώρες που συμμετέχουν στην έρευνα της Nielsen ανά τον κόσμο. Μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, η Ελλάδα εξακολουθεί να καταλαμβάνει την πρώτη θέση αναφορικά με την εργασιακή ανασφάλεια 4 στους 10 Έλληνες ανησυχούν για την εργασία τους, ενώ ακολουθούν οι ανησυχίες για την οικονομία (34%), τα χρέη/ οφειλές του νοικοκυριού (20%) και την υγεία (19%), ανησυχίες H ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ 36

RETAILBOOK που ξεχωρίζουν σταθερά οι Έλληνες τα τελευταία 4 χρόνια. Τέλος, 8 στους 10 Έλληνες προσπαθούν σε σταθερή βάση να περικόψουν τα έξοδα του νοικοκυριού τους, σημαντικά μεγάλη μερίδα του πληθυσμού, εάν συγκριθεί με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (57%). Ειδικότερα, οι κύριες ενέργειες των Ελλήνων για περικοπή των εξόδων συνεχίζουν να εντοπίζονται στη μείωση των δαπανών μέσω της αγοράς φθηνότερων ταχυκίνητων καταναλωτικών προϊόντων (72%), στις περικοπές των εξόδων για διασκέδαση εκτός σπιτιού (66%) και των εξόδων για ρουχισμό (60%). ΚΑΜΨΗ ΣΤΟ ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ Σε αυτό το περιβάλλον, μάλλον θα πρέπει να θεωρείται αναμενόμενο πως η συνολική αγορά του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων (καταστήματα άνω των 100 τ.μ.), συμπεριλαμβανομένων της Lidl και της νησιωτικής Ελλάδας, γνώρισε, σύμφωνα με στοιχεία της Nielsen, κάμψη 4,1% το 2016. Αναλυτικότερα, η αξία πωλήσεων το 2016 φαίνεται πως υποχώρησε στα 9 δισ. ευρώ, ενώ ο όγκος πωλήσεων υποχώρησε ακόμη περισσότερο, κατά 9,8% το 2016 σε σύγκριση με το 2015. Θα πρέπει να σημειωθεί, όμως, πως αν εξαιρεθεί η Lidl από τον Η ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΗ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 37

ΕΡΕΥΝΑ Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΊΑ ΤΡΟΦΊΜΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΊ ΈΝΑΝ ΔΥΝΑΜΙΚΌ, ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΌ ΚΑΙ ΕΞΩΣΤΡΕΦΉ ΤΟΜΈΑ, ΜΕ ΣΗΜΑΝΤΙΚΈΣ ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΉ ΔΡΑΣΤΗΡΙΌΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ, ΤΑ ΒΑΛΚΆΝΙΑ ΚΑΙ ΣΕ ΌΛΗ ΤΗΝ ΕΥΡΏΠΗ. 56 ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ - ΠΟΤΩΝ Η κινητήρια δύναμη της ελληνικής μεταποίησης ΕΤΗΣΙΑ ΜΕΣΗ ΔΑΠΑΝΗ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ ΑΝΑ ΣΚΟΠΟ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ* Πηγή: Eurostat, National Accounts. Επεξεργασία ΙΟΒΕ *Τρέχουσες τιμές, ανά κάτοικο ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΣΤΟΥΣ ΥΠΟΚΛΑΔΟΥΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΣΤΑ ΠΟΤΑ H ελληνική βιομηχανία τροφίμων συνιστά σταθερά έναν από τους πιο σημαντικούς τομείς του δευτερογενούς τομέα της εγχώριας οικονομίας και μία από τις κινητήριες δυνάμεις της ελληνικής μεταποίησης, με τις εξελίξεις γύρω από αυτή να επηρεάζουν σημαντικά και το σύνολο της ελληνικής παραγωγής. Παράλληλα, αποτελεί έναν δυναμικό, ανταγωνιστικό και εξωστρεφή τομέα, με σημαντικές επενδύσεις και επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ελλάδα, τα Βαλκάνια και σε όλη την Ευρώπη. Η βιομηχανία τροφίμων διατηρεί όλα αυτά τα χρόνια, ακόμη και στην παρατεταμένη περίοδο ύφεσης για την ελληνική οικονομία, τον θεμελιώδη ρόλο της, έχοντας αποδείξει ότι διαθέτει τις προϋποθέσεις για να παραμείνει βασικός μοχλός ανάπτυξης. Σύμφωνα με τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στη 12η ετήσια έκθεση αναφορικά με τον κλάδο της Ελληνικής Βιομηχανίας Τροφίμων & Ποτών, που πραγματοποίησε το Ίδρυμα Οικονομικών & Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) για το Σύνδεσμο Ελλήνων Βιομηχανιών Τροφίμων (ΣΕΒΤ), ο κλάδος των τροφίμων και των ποτών μείωσε το εμπορικό έλλειμμα Πηγή: EΕΔ-ΕΛ.ΣΤΑΤ. Επεξεργασία ΙΟΒΕ κατά 35% λόγω των εξαγωγικών δραστηριοτήτων του το 2016, συμβάλλοντας ιδιαίτερα στην οικονομία της χώρας, ενώ η δυναμική του κλάδου φαίνεται και από την αύξηση που σημειώνεται στα Τρόφιμα (0,4%) και στα Ποτά (0,2%) σε όρους ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας. Ακόμα και συγκριτικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση ο κλάδος της Βιομηχανίας Τροφίμων στην Ελλάδα καταλαμβάνει υψηλότερα ποσοστά στο χώρο της μεταποίησης όσο αφορά τον αριθμό των επιχειρήσεων, τον κύκλο εργασιών, την αξία παραγωγής, την ακαθάριστη προστιθέμενη αξία και τον αριθμό των απασχολούμενων. Ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο που προκύπτει από την έκθεση είναι ότι ενώ το 2011 το ποσοστό του εργατικού δυναμικού στον τομέα των Τροφίμων & Ποτών στο σύνολο της απασχόλησης στη μεταποίηση άγγιζε το 28%, μέχρι το 2016 αυξήθηκε σταδιακά, φτάνοντας στο 36%. Στην έκθεση περιλαμβάνονται στοιχεία αναφορικά με τα βασικά διαρθρωτικά μεγέθη της Βιομηχανίας Τροφίμων & Ποτών, τη δυναμική που έχει ο κλάδος στο χώρο του εμπορίου, καθώς και τα χρηματοοικονομικά μεγέθη της Βιομηχανίας Τροφίμων και Ποτών και των υποκλάδων του. Τα στοιχεία αφορούν την εγχώρια αλλά και την ευρωπαϊκή δραστηριότητα στον κλάδο, με σαφή έμφαση στα κριτήρια της ποιότητας των προϊόντων, της ασφάλειας και της ελληνικής ταυτότητας.

RETAILBOOK Ωστόσο, όπως επισημαίνεται στην έκθεση του ΙΟΒΕ, στόχος της έρευνας δεν είναι μόνο η παρουσίαση των αποτελεσμάτων, αλλά και άρτια αξιοποίησή τους προς όφελος της ανάπτυξης και της διεύρυνσης νέων οριζόντων στο μείζονα αυτό κλάδο της Βιομηχανίας Τροφίμων και Ποτών. Ο ΡΌΛΟΣ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΊΑΣ ΤΡΟΦΊΜΩΝ Η ελληνική βιομηχανία Τροφίμων συνιστά σταθερά έναν από τους πιο σημαντικούς τομείς του δευτερογενούς τομέα της εγχώριας οικονομίας και μία από τις κινητήριες δυνάμεις της ελληνικής μεταποίησης, με τις εξελίξεις γύρω από αυτή να επηρεάζουν σημαντικά και το σύνολο της ελληνικής παραγωγής. Η ελληνική βιομηχανία Τροφίμων και Ποτών αποτελεί έναν δυναμικό, ανταγωνιστικό και εξωστρεφή τομέας, με σημαντικές επενδύσεις και επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ελλάδα, τα Βαλκάνια και σε όλη την Ευρώπη. Τα καίρια θέματα γύρω από το ρόλο της εγχώριας βιομηχανίας τροφίμων και ποτών κινούνται στην κατεύθυνση της εξωστρέφειας, της ελληνικής ποιότητας του προϊόντος, του ελληνικού brand name και της οργανωμένης προώθησης των ελληνικών τροφίμων. Ο αποτελεσματικότερος συντονισμός και η στενότερη συνεργασία των εκπροσώπων του κλάδου μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση της αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας της προσπάθειας προβολής των ελληνικών προϊόντων, στη διασφάλιση επιλογής της σωστής στρατηγικής και στη σταθερότητα υλοποίησης του μακροχρόνιου σχεδιασμού της. Η δημιουργία προστιθέμενης αξίας και η ενίσχυση της εξωστρέφειας του κλάδου εναπόκεινται σε μεγάλο βαθμό και στην προβολή του ελληνικού προϊόντος, μέσα από τα κατάλληλα σχεδιασμένα κανάλια διανομής, στην ποιότητα και διαφοροποίηση και στην ενίσχυση του προτύπου της ελληνικής / μεσογειακής κουζίνας. Η σύνδεση της μεταποίησης τροφίμων με τον πρωτογενή τομέα της αγροτικής παραγωγής, αλλά και με τον τριτογενή τομέα υπηρεσιών, όπως εστιατόρια, ξενοδοχεία και εν γένει τον τουρισμό, σε συνδυασμό με τις συνέργειες που αναπτύσσονται στο χώρο των τροφίμων, αποτελούν βασικό μέσο για την ανάδειξη των ελληνικών προϊόντων, προσθέτοντας σε αυτά αξία και εξαγωγική δυναμική. Η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων τροφίμων επαφίεται και στην ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού, των προσόντων που ενσωματώνει, των γνώσεων, της ΟΙ ΝΈΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΕΣ, Η ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΚΉ ΔΡΑΣΤΗΡΙΌΤΗΤΑ, ΤΑ ΠΡΟΪΌΝΤΑ ΈΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ ΟΔΗΓΟΎΝ ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΆ ΤΙΣ ΕΞΕΛΊΞΕΙΣ ΣΕ ΌΛΑ ΤΑ ΣΤΆΔΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΉΣ ΚΑΙ ΔΙΆΘΕΣΗΣ ΣΤΟ ΧΏΡΟ ΤΩΝ ΤΡΟΦΊΜΩΝ εμπειρίας, των δεξιοτήτων, του αντικείμενου και του βαθμού εξειδίκευσης. Η δυναμική του ανθρωπίνου κεφαλαίου και η εξειδίκευση της απασχόλησης περιλαμβάνει μια ευρύτατη γκάμα ειδικοτήτων και αντικειμένων στον τομέα της μεταποίησης και όχι μόνο. Οι νέες τεχνολογίες, η καινοτομική δραστηριότητα, τα προϊόντα έρευνας και ανάπτυξης οδηγούν καθοριστικά τις εξελίξεις σε όλα τα στάδια παραγωγής και διάθεσης στο χώρο των τροφίμων, ενώ η ταχύτατη μεταβολή τους καθιστά αναγκαία την ταχεία προσαρμογή, την εγρήγορση και ευελιξία του ανθρώπινου δυναμικού, ώστε να είναι ικανό να ανταποκριθεί άμεσα, έγκαιρα και αποτελεσματικά στις μεταβολές αυτές και τις νέες απαιτήσεις στο πλαίσιο του διεθνούς ανταγωνισμού. Παρακάτω παρατίθενται ενδεικτικά κάποια σημεία της έκθεσης. ΚΥΡΙΑ ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ Στην Ελλάδα, ως προς την κατανομή των υποκλάδων των Τροφίμων και Ποτών με βάση τα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά που εξετάζονται, προκύπτουν τα εξής: Στην ακαθάριστη προστιθέμενη αξία ξεχωρίζει η Αρτοποιία και τα Αλευρώδη με το μεγαλύτερο ποσοστό της σχετικής κατανομής (26%), τα Ποτά (14%), ενώ την τρίτη θέση καταλαμβάνουν τα Άλλα Είδη Διατροφής, τα Γαλακτοκομικά και τα Φρούτα (από 13%). Σχετικά με την αξία παραγωγής, το σημαντικότερο μερίδιο της σχετικής κατανομής κατέχουν η Αρτοποιία και τα Αλευρώδη (20%), ενώ ακολουθούν τα Γαλακτοκομικά Προϊόντα (16%), τα Ποτά (14%) και ισομερώς τα Άλλα Είδη Διατροφής και τα Φρούτα (11%). 57

ΕΜΠΟΡΙΟ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ 107 ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ 2015 vs 2014 ΟΙ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΩΣ (%) ΕΠΙ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΤΩΝ 107 ΠΛΗΘΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ 107 100,00% ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕΓΕΘΩΝ 2015 vs 2014 ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΑΥΞΗΣΗ (+ %) 57 53,27% ΜΕΙΩΣΗ (- %) 49 45,79% ΥΠΟ 12ΜΗΝΗ ΧΡΗΣΗ 1 0,93% ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ ΚΕΡΔΟΦΟΡΕΣ 95 88,79% ΑΥΞΗΣΗ (+ %) 50 46,73% ΜΕΙΩΣΗ (- %) 36 33,64% ΑΠΟ ΖΗΜΙΕΣ ΣΕ 9 8,41% ΖΗΜΙΟΓΟΝΕΣ 12 11,21% ΑΥΞΗΣΗ (+ %) 3 2,80% ΜΕΙΩΣΗ (- %) 4 3,74% ΑΠO ΣΕ ΖΗΜΙΕΣ 4 3,74% ΥΠΟ 12ΜΗΝΗ ΧΡΗΣΗ 1 0,93% ΠΗΓΗ: DIRECTION BUSINESS REPORTS ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΟΜΑΔΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 107 ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ 2015 vs 2014 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (ΣΕ ΕΥΡΩ) 2015 2014 ΜΕΤ. ΕΡΓΑΣΙΩΝ 3.154.044.311 3.195.071.234-1,28 ΜΙΚΤΟ ΚΕΡΔΟΣ 685.345.737 682.707.063 0,39 ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ 93.174.510 85.441.856 9,05 ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 331.498.946 321.479.973 3,12 ΣΥΝΟΛΟ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 725.629.956 704.531.258 2,99 ΣΥΝΟΛΟ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ 1.304.171.853 1.274.169.248 2,35 ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 2.029.801.809 1.978.700.506 2,58 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΜΙΚΤΟΥ ΚΕΡΔΟΥΣ (%) 21,73 21,37 1,68 ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΚΑΘΑΡΟΥ ΚΕΡΔΟΥΣ (%) 2,95 2,67 10,49 ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ (ROE) (%) 12,84 12,13 5,85 ΣΧΕΣΗ ΞΕΝΩΝ ΠΡΟΣ ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1,80 1,81-0,55 ΠΗΓΗ: DIRECTION BUSINESS REPORTS ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ 2015 & ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ 2014 ΚΑΙ 2013 ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ TOP 10 ΒΑΣΕΙ ΚΥΚΛΟΥ ΕΡΓΑΣΙΩΝ 2015 ΕΡΓΑΣΙΩΝ 2015 ΕΡΓΑΣΙΩΝ 2014 ΕΡΓΑΣΙΩΝ 2013 2015/2013 (%) 1 ΕΛΑΪΣ - UNILEVER HELLAS ΑΕ 419.644.062 447.282.079-6,18 451.332.132-7,02 2 MONDELEZ ΕΛΛΑΣ ΑΕ 152.317.359 187.939.488-18,95 215.368.650-29,28 3 ΚΑΛΛΑΣ - ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑEE 140.912.124 147.692.078-4,59 142.813.408-1,33 4 MAMA PRODUCTS AE 112.849.814 113.761.281-0,80 110.361.593 2,25 5 ΒΟΥΔΟΥΡΗΣ - ΚΩΝΣΤΑΣ AE 111.560.507 114.664.462-2,71 122.305.440-8,79 6 ΟΠΤΙΜΑ AE 108.774.617 103.558.079 5,04 104.598.778 3,99 7 ΦΛΩΡΙΔΗΣ ΑΕΒΕΚ 101.862.891 103.189.841-1,29 103.462.951-1,55 8 ΕΛΓΕΚΑ ΑE 59.745.000 86.518.000-30,95 98.218.000-39,17 9 LEADER AE 57.824.767 66.027.973-12,42 64.525.621-10,38 10 ΝΑΣΟΠΟΥΛΟΙ ΑΦΟΙ ΑΕ 54.231.128 50.834.762 6,68 47.704.991 13,68 Σημείωση: Η εταιρεία ΕΛΑΪΣ - UNILEVER HELLAS ΑΕ έχει και άλλες δραστηριότητες εκτός του τομέα των τροφίμων. ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ TOP 10 ΒΑΣΕΙ ΚΕΡΔΩΝ ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ 2015 ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ 2015 ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ 2014 ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ 2013 2015/2013 (%) 1 ΟΠΤΙΜΑ AE 9.633.966 5.764.633 67,12 4.032.449 138,91 2 ΒΟΥΔΟΥΡΗΣ - ΚΩΝΣΤΑΣ AE 6.583.535 6.369.306 3,36 5.002.735 31,60 3 ΚΑΦΕΑ ΑΕ 6.527.708 6.215.837 5,02 5.032.243 29,72 4 ΦΛΩΡΙΔΗΣ ΑΕΒΕΚ 5.478.924 2.969.673 84,50 3.376.750 62,25 5 MONDELEZ ΕΛΛΑΣ ΑΕ 4.597.449 5.536.563-16,96 4.885.380-5,89 6 ΚΑΛΛΑΣ - ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑEE 4.207.811 3.882.868 8,37 4.489.369-6,27 7 ATTICA TERRA FOOD & DRINKS AEBE 3.818.669 3.556.912 7,36 3.203.304 19,21 8 LEADER AE 3.090.313 2.633.430 17,35 1.275.255 142,33 9 ΓΚΑΤΕΝΙΟ Σ. ΔΑΝΙΗΛ & ΥΙΟΣ ΑΕ 2.738.497 2.655.631 3,12 3.938.539-30,47 10 C.P.W. ΕΛΛΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ ΠΡΩΙΝΟΥ ΑΕ 2.663.817 3.098.973-14,04 4.032.826-33,95 ΠΗΓΗ: DIRECTION BUSINESS REPORTS - ΕΤΑΙΡΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 96

RETAILBOOK ΟΙ 50 ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΤΟ 2015 ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ 2015 ΕΡΓΑΣΙΩΝ 2014 ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ 2015 ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ 2014 ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΚΑΘΑΡΟΥ ΚΕΡΔΟΥΣ 2015 (%) ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΚΑΘΑΡΟΥ ΚΕΡΔΟΥΣ 2014 (%) 1 ΕΛΑΪΣ - UNILEVER HELLAS ΑΕ 419.644.062 447.282.079-6,18 1.385.620 3.471.875-60,09 0,33 0,78 2 MONDELΕZ ΕΛΛΑΣ ΑΕ 152.317.359 187.939.488-18,95 4.597.449 5.536.563-16,96 3,02 2,95 3 ΚΑΛΛΑΣ - ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑEE 140.912.124 147.692.078-4,59 4.207.811 3.882.868 8,37 2,99 2,63 4 MAMA PRODUCTS AE 112.849.814 113.761.281-0,80 46.926 27.228 72,34 0,04 0,02 5 ΒΟΥΔΟΥΡΗΣ - ΚΩΝΣΤΑΣ AE 111.560.507 114.664.462-2,71 6.583.535 6.369.306 3,36 5,90 5,55 6 ΟΠΤΙΜΑ AE 108.774.617 103.558.079 5,04 9.633.966 5.764.633 67,12 8,86 5,57 7 ΦΛΩΡΙΔΗΣ ΑΕΒΕΚ 101.862.891 103.189.841-1,29 5.478.924 2.969.673 84,50 5,38 2,88 8 ΕΛΓΕΚΑ ΑE 59.745.000 86.518.000-30,95-6.416.000-5.627.000-14,02-10,74-6,50 9 LEADER AE 57.824.767 66.027.973-12,42 3.090.313 2.633.430 17,35 5,34 3,99 10 ΝΑΣΟΠΟΥΛΟΙ ΑΦΟΙ ΑΕ 54.231.128 50.834.762 6,68 2.525.443 1.883.550 34,08 4,66 3,71 11 ΝΤΟΛ (DOLE) ΕΛΛΑΣ ΕΠΕ 47.281.662 41.268.679 14,57-126.473-1.581.522 92,00-0,27-3,83 12 ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ-ΤΡΟΦΙΝΚΟ ΑΕΒΕ 46.590.629 42.909.625 8,58 363.529 165.667 119,43 0,78 0,39 13 MARS HELLAS AE 43.369.486 45.825.881-5,36 2.000.430 1.897.261 5,44 4,61 4,14 14 ΒΙΟΤΥΡ ΑΕΒΕ 42.539.829 50.367.816-15,54 1.443.662 1.070.831 34,82 3,39 2,13 15 ΚΑΦΕΑ ΑΕ 41.128.500 41.857.441-1,74 6.527.708 6.215.837 5,02 15,87 14,85 16 GENERAL MILLS ΕΛΛΑΣ ΑE 40.807.645 36.592.075 11,52-2.487.231-5.306.312 53,13-6,10-14,50 17 ΚΙΑΧΑΚΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΑΕ 39.286.978 39.470.192-0,46 267.268 212.768 25,61 0,68 0,54 18 FERRERO S.P.A. GREECE Μ.ΕΠΕ 39.276.133 39.869.241-1,49 478.201 756.303-36,77 1,22 1,90 19 ΑΤΛΑΝΤΑ ΑΕ 39.077.439 40.243.236-2,90 1.071.867 825.425 29,86 2,74 2,05 20 FIRST QUALITY CHEESE ΕΠΕ 36.791.983 37.984.033-3,14 710.919 581.919 22,17 1,93 1,53 21 ΚΑΣΙΔΗΣ ΑΕ 35.802.781 32.738.581 9,36 1.908.459 1.542.660 23,71 5,33 4,71 22 C.P.W. ΕΛΛΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ ΠΡΩΙΝΟΥ ΑΕ 35.383.657 37.382.436-5,35 2.663.817 3.098.973-14,04 7,53 8,29 23 SUDZUCKER HELLAS ΕΠΕ 35.302.952 23.878.498 47,84 385.507 206.935 86,29 1,09 0,87 24 KRIVEK ΑΕ 28.153.992 26.935.044 4,53 66.996 402.353-83,35 0,24 1,49 25 ΜΠΟΖΙΟΝΕΛΟΣ ΑΕΕ 26.456.885 26.374.350 0,31 387.675 490.629-20,98 1,47 1,86 26 GENFROCO ΕΜΠΟΡΙΑ ΑΛΙΕΥΜΑΤΩΝ ΑΕ 26.415.773 23.712.456 11,40-137.338 221.216 - -0,52 0,93 27 ΕΡΜΗΣ ΧΑΡΙΣΙΑΔΗΣ ΑE 23.260.330 22.042.398 5,53-2.209.077 1.095.483 - -9,50 4,97 28 ΚΑΠΝΙΣΑΚΗΣ - ΜΠΟΥΛΙΤΣΑΚΗΣ ΑΕ 22.320.254 19.204.181 16,23 684.872 1.051.307-34,86 3,07 5,47 29 ΜΠΙΚΑΣ ΑΕ 22.289.010 18.915.090 17,84 598.262 550.897 8,60 2,68 2,91 30 ΜΠΟΖΙΟΝΕΛΟΣ ΦΩΤΙΟΣ & ΥΙΟΙ ΑΕΕ 22.188.687 24.304.310-8,70 282.766 505.928-44,11 1,27 2,08 31 ΠΑΝΤΑΖΗΣ ΦΡΟΥΤΑ ΑΕ 21.868.813 23.693.610-7,70-540.216-833.273 35,17-2,47-3,52 32 ΔΕΝΑΞΑΣ Β. & ΣΙΑ ΕΠΕ 21.830.545 18.279.737 19,42 934.595 857.095 9,04 4,28 4,69 33 PESCANOVA HELLAS ΕΠΕ 21.780.890 17.692.784 23,11 1.168.379 713.168 63,83 5,36 4,03 34 ΠΑΣΣΑΛΗΣ Γ. & Ι. ΑΕΒΕ 21.604.693 21.024.553 2,76 132.726 274.557-51,66 0,61 1,31 35 PURATOS ΕΛΛΑΣ ΑΕ&ΒΕ 21.466.829 20.318.113 5,65 653.406 853.625-23,46 3,04 4,20 36 ΕΡΜΗΣ ΕΜΠΟΡΙΑ ΚΡΕΑΤΩΝ ΑΕ 21.290.562 23.324.500-8,72 302.261 310.730-2,73 1,42 1,33 37 TORRE Η. ΓΚΛΑΤΖΟΥΝΗΣ ΑΒΕΕ 21.085.395 20.768.082 1,53 2.620.833 2.493.751 5,10 12,43 12,01 38 ΜΠΕΛΛΑ ΦΡΟΥΤΑ ΑΕ 21.042.624 20.552.992 2,38 317.530 302.992 4,80 1,51 1,47 39 NESPRESSO ΕΛΛΑΣ ΑE 20.918.535 19.756.948 5,88 685.100 631.968 8,41 3,28 3,20 40 ΜΑΡΜΑΡΑ ΚΩΝ. ΥΙΟΙ ΕΠΕ 20.716.161 21.440.300-3,38-1.118.010 1.509.486 - -5,40 7,04 41 SIMOS FOOD GROUP AE 19.787.497 32.290.033-38,72 373.693-807.866-1,89-2,50 42 ΓΚΑΤΕΝΙΟ Σ. ΔΑΝΙΗΛ & ΥΙΟΣ ΑΕ 19.639.122 24.942.904-21,26 2.738.497 2.655.631 3,12 13,94 10,65 43 ΔΕΝΑΞΑ ΙΩΑΝΝΟΥ ΑΦΟΙ ΕΠΕ 19.357.539 16.322.945 18,59 1.968.608 2.264.179-13,05 10,17 13,87 44 ΔΙΑΝΟΜΕΥΣ ΕΠΕ 19.194.785 16.864.569 13,82 2.224.133 1.307.935 70,05 11,59 7,76 45 ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΦΡΟΥΤΑ ΕΠΕ 19.003.784 2.059.547 822,72 989.964-28.065-5,21-1,36 46 ΓΟΓΓΑΚΗΣ ΑΕΒΕ 18.849.941 17.700.878 6,49 610.858 782.723-21,96 3,24 4,42 47 ΑΙΝΟΣ ΑΕΒΕ 18.846.496 19.289.145-2,29 1.775.427 294.715 502,42 9,42 1,53 48 NUMIL HELLAS AE 18.510.475 18.722.239-1,13 510.142 280.857 81,64 2,76 1,50 49 ΑΔΑΜ - ΔΟΠΤΟΓΛΟΥ & ΣΙΑ ΕΠΕ "ΧΕΛΙΤΤΑ" 18.096.852 17.720.058 2,13 1.402.616 2.138.370-34,41 7,75 12,07 50 ΚΑΝΑΚΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ ΑΒΕΕ 18.082.529 17.897.392 1,03 2.616.407 2.335.782 12,01 14,47 13,05 ΣΥΝΟΛΟ (107) ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 3.154.044.311 3.195.071.234-1,28 93.174.510 85.441.856 9,05 2,95 2,67 ΠΗΓΗ: DIRECTION BUSINESS REPORTS - TA ΠΟΣΑ ΕΙΝΑΙ ΣΕ ΕΥΡΩ - ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΒΑΣΕΙ ΚΥΚΛΟΥ ΕΡΓΑΣΙΩΝ 2015 - ΕΤΑΙΡΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ - ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΟΙ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΕΩΣ 31/12/2016 Σημείωση: Η εταιρεία ΕΛΑΪΣ - UNILEVER HELLAS ΑΕ έχει και άλλες δραστηριότητες εκτός του τομέα των τροφίμων. Δεν είχαν δημοσιεύσει ισολογισμό του 2015 έως και τις 31/12/2016 οι εταιρείες: ΦΡΗΣΛΑΝΤΚΑΜΠΙΝΑ ΕΛΛΑΣ ΑΕ, ARLA FOODS EΛΛΑΣ ΑΕΒΕΕ, ΨΩΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Μ.ΕΠΕ και ΡΟΚΑΚΗΣ ΑΕ «CRETA FISH». 97