1η Ενότητα: «Το Παρόν και το Μέλλον των Βιοκαυσίμων στην Ελλάδα και την Ευρώπη» Βιοντίζελ: Ανάπτυξη, αποκέντρωση, αειφορία Σωτήρης Φώλιας Πρόεδρος Δ.Σ. Σ.ΒΙ.Β.Ε.
Σύντομο Ιστορικό Οδηγία 2003/30/ΕΚ οδηγεί στην προώθηση των βιοκαυσίμων στην Ε.Ε. Τεράστια αύξηση των εκπομπών στον τομέα των μεταφορών (Διάγραμμα 1) Η Ευρώπη έχει έλλειμμα σε ντίζελ και πλεόνασμα σε βενζίνη Ανάπτυξη μονάδων παραγωγής βιοντίζελ Ισχυρά κίνητρα (αποφορολόγηση, υποχρεωτικότητα, κατανομές) Παραγωγική δυναμικότητα 2011 23.500.000 τόνοι Παραγωγή εντός Ε.Ε. 9.000.000 τόνοι (Διάγραμμα 2) Ελλάδα : Nόμος 3423/2005 Προώθηση βιοκαυσίμων Παραγωγική δυναμικότητα 687.000 ΜΤ Παραγωγή βιοντίζελ στην Ελλάδα 2012 100.000 ΜΤ (Πίνακας 2)
Εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στην Ε.Ε. (Διάγραμμα 1)
Ισοζύγιο βιοκαυσίμων Ε.Ε. (πηγη:ufop-ecofys) (Διάγραμμα 2)
Εισαγωγές βιοκαυσίμων στην Ε.Ε. Έως το 2008 το Β99 από ΗΠΑ 2009 Β99 εισαγωγή μέσω Καναδά 2008-2012 εισαγωγές από Αργεντινή και Ινδονησία (Πίνακας 1) Αποτέλεσμα: 3/4 της κατανάλωσης βιοκαυσίμων στην Ισπανία να προέρχονται από εισαγωγές 4.000.000 τόνοι παραγωγική δυναμικότητα 10-15% εκμετάλλευση Πορτογαλία: 80-90% εκμετάλλευση της παραγωγικής δυνατότητας μέσω έξυπνου συστήματος κατανομής περίπου 450.000 τόνοι ετησίως Στην Ελλάδα εισάγονται κάθε χρόνο 10.000-20.000 τόνοι βιοντίζελ Αντιλαμβανόμενοι το λάθος σήμερα Ιταλία και Ισπανία επανέρχονται σε σύστηματα κατανομής για να διαφυλάξουν την παραγωγή τους και τις επενδύσεις
Εισαγωγές βιοκαυσίμων από τρίτες χώρες(πηγή ufop-ecofys) (Πίνακας 2)
Παραγωγή βιοκαυσίμων Ε.Ε.- Ελλάδα 12000 1200 10000 1000 8000 800 6000 600 Παραγωγή βιοκαυσίμων Ε.Ε. Παραγωγή βιοκαυσίμων Ελλάδα 4000 400 2000 200 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 0
Εξέλιξη παραγωγής βιοντίζελ στην Ελλάδα Έτος Πρόσκληση Κατανομής Αύξηση Κατανομής (%) Συνολική Απορρόφησ η Δηλωμένος Στόχος (%) Επιτευχθής Στόχος (%) Συνολική Δυναμικότητ α Θέση Ελλάδας στην Ε.Ε. * 2005 51.000,00 2.133,00 0,7 0,01 101.251,00 15 2006 91.000,00 78,4 60.909,00 1,15 0,75 423.839,00 12 2007 114.000,00 25,2 107.347,00 1,4 1,21 611.834,00 8 2008 123.000,00 7,9 86.751,00 1,47 1,03 687.667,00 12 2009 182.000,00 47,9 63.610,00 5 0,82 687.667,00 17 2010 164.000,00-10,00 108.967,00 5,75 687.667,00 19 *Πηγή: European Biodiesel Board 2011 132.000,00-19,5 92.400 Ν/Α Ν/Α 687.667,00 18 2012 Ν/Α 2013 92.000,00-30,00
Αγροτική Ανάπτυξη 4.000.000 ανεκμετάλλευτα στρέμματα 3.000.000 για την εξ ολοκλήρου παραγωγή από Ελληνικές α ύλες 235.000.000 εγγυημένο εισόδημα για τους Έλληνες αγρότες 4% αύξηση του αγροτικού ΑΕΠ 63.000 καλλιεργητές Συνολικά 65.000 άμμεσες κι έμμεσες θέσεις εργασίας 330.000 ΜΤ μη μεταλλαγμένης ζωοτροφής Το 2008 το έλειμμα εμπορικού ισοζυγίου στις ζωοτροφές άγγιζε τα 354.000.000 Χαμηλότερες εισροές και καλύτερη ποιότητα στη Κτηνοτροφία
Εθνική Οικονομία Προστειθέμενη αξία = 700.000.000 Διέξοδος στην ανεργία Αποκέντρωση Μέιωση του ελείμματος εμπορικού ισοζυγίου Μερική απεξάρτηση από την εισαγωγή πετρελαίου Μοναδική διέξοδος για τη μείωση των ρύπων στις μεταφορές Μοναδική λύση για ένα απο τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά προβλήματα Ανακύκλωση χρησιμοποιημένων μαγειρικών ελαίων Μηδενική επιβάρυνση του κρατικού προυπολογισμου!!!!
Προοπτικές ανάπτυξης 687.000 ΜΤ παραγωγικής δυνατότητας 100.000 ΜΤ παραγωγής 18η στους ΕΕ-27 470.000 τόνοι κατανάλωση βρώσιμων λαδιων από τα οποία ανακτάται το 5% Ανεκμετάλλευτη αγροτική γη Αειφορία Καταγραφή εισαγωγών από Αργεντινή- Ινδονησία και επιβολή δασμών
Αειφορία Η πλειοψηφία της Ελληνικής αγροτικής γης σύμφωνη με τα κριτηρια αειφορίας που ορίζονται από την οδηγία ΕΚ 28/2009 Δυνατότητα αύξησης του ποσοστού απορρόφησης χρησιμοποιημένων ελαίων Ενίσχυση της έρευνας για 2ής γενιάς βιοκαύσιμα
Βιοντίζελ Προοπτικές Μύθοι και αλήθειες
Βιοκαύσιμα στις αερομεταφορές Enviro.aero Δημιουργήθηκε απο το Air Transport Action Group (ATAG) Οργανισμός που υποστηρίζεται σχεδόν από το σύνολο της αεροπορικής βιομηχανίας Σκοπός η μείωση των εκπομπων των αερίων του θερμοκηπίου στον τομέα της αεροπορίας Πάνω από 1500 πτήσεις με χρήση βιοκαυσίμων από συμβατικές και μη συμβατικές α ύλες
Βιοκαύσιμα στη θέρμανση Στις Η.Π.Α. η χρήση βιοντίζελ στο πετρέλαιο θέρμανσης λειτουργεί εδώ και πολλά χρόνια Έχει το διακριτικό τίτλο Bioheat Χρήση βιοντίζελ σε ποσοστό 2-5% Βασικά πλεονέκτηματα: Καλύτερη και ολοκληρωμένη καύση Λίπανση Μηδενικό θείο Υψηλότερος αριθμός κετανίου για αποτελσματικότερη «εκκινηση» του καυστήρα
Αύξηση τιμών 2003-2007: Soybean Oil 21.00-40.00 cents/lbs (πηγή: Reuters) : Biofuels 43% αύξηση 9/3/2008: Soybean Oil 71.26 cents/lbs (πηγή: Reuters) Τροφή vs Καυσίμου 7/12/2008: Soybean Oil 28.90 cents/lbs. (πηγή: Reuters) 4/1/2009-22/8/2010 τιμές μεταξύ 34.12-42.51 cents/lbs Τι οδήγησε στη μείωση των τιμών? Παγκόσμια παραγωγή βιοκαυσίμων 2008-2009 αύξηση 8,9%
Αύξηση τιμών (2) Η αύξηση της παραγωγής των βιοκαυσίμων οδηγεί σε ανάλογη αύξηση της παραγωγής ζωοτροφών => μείωση των τιμών των ζωοτροφών και τροφίμων Μελέτη που παρουσιάστηκε από τον Οργανισμό Γεωργίας και Τροφίμων των Ηνωμένων Εθνών (FAO) έδειξε ότι η εκτεταμένη χρήση βιοκαυσίμων σύμφωνα με συγκεκριμένα μοντέλα δεν οδηγεί σε αύξηση των τιμών των τροφίμων λόγο της χρήσης των παραπροιόντων τους (ζωοτροφές) (Taheripour, Hertel and Tyner (2010b), (Centrec, 2011)
Αύξηση τιμών (3) Αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης για κρέας οδηγεί σε τρομακτική αύξηση για ζωοτροφές κατά συνέπεια και σε αύξηση των τιμών Κίνα: 1980 20kg κατά κεφαλήν κατανάλωση κρέατος 2008 54kg κατά κεφαλήν κατανάλωση κρέατος Η συνολική κατανάλωση κρέατος αγγίζει σήμερα τα 72.000.000 τόνους όταν το 1990 ήταν μόλις 28.000.000 τόνους Διπλάσια κατανάλωση σε σχέση με τις Η.Π.Α. (Διάγραμμα 3)
Αειφορία ILUC Έμμεση αλλαγή χρήσης γης Θα οδηγήσει σχέδον σε καταστροφή την παραγωγή 1 ης γενιάς βιοκαυσίμων Όμως τι είναι αειφορία? Η μείωση των ρύπων που θα πρέπει να επιτυγχάνουν τα βιοκαύσιμα έναντι των συμβατικών καυσίμων Χιλιάδες μελέτες για να αποδείχτεί αν τα βιοκαύσιμα είναι αειφόρα Ποιες οι μελέτες όμως που όρισαν τις εκπομπές των ρύπων από την εξόρυξη και την παραγωγή βιοκαυσίμων??
Αειφορία (2) Όλοι οι εκπρόσωποι του ευρωπαικού κλάδου υπέρ της αειφόρου παραγωγής βιοκαυσίμων 54% της παραγωγής βιοντίζελ το 2011 προήλθε από τηγανέλαια και ζωικά λίπη (F.O. Licht 2011) Η Ευρώπη δεν είναι Αργεντινή- Βραζιλία- Ινδονησία ώστε να καταστρέφει δάση για την παραγωγή βιοκαυσίμων Θα πρέπει η επιβάρυνση του ILUC να στηριχτεί σε επιστημονικά τεκμηριωμένη έρευνα Τέλος, θα πρέπει η Ε.Ε. να εξηγήσει παράλληλα με το ILUC αν στον υπολογισμό των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου από την εξόρυξη και παραγωγή των ορυκτών καυσίμων έχει λάβει υπόψη της τα ακόλουθα:
Πετρελαιοκηλίδες
Ατμοσφαιρική και θαλάσσια ρύπανση από καταστροφές σε πλατφόρμες εξόρυξης
Πολέμους για το πετρέλαιο
Συμπεράσματα Στην Ε.Ε. και ειδικά στην Ελλάδα υπάρχει ανεκμετάλλευτη γη που μπορεί να παράξει αειφόρα ανανεώσιμα καύσιμα Τα βιοκαύσιμα είναι η μόνη οδός για τη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου στον τομέα των μεταφορών Έχουν ελάχιστη ως μηδενική συμβολή στην αύξηση των τιμών των τροφίμων Η αειφορία τους σε επίπεδο Ε.Ε. είναι δεδομένη Θα πρέπει να επανεξεταστεί από την Ε.Ε. η επιβάρυνση του περιβάλλοντος από την εξόρυξη και παραγωγή του ορυκτού πετρελαίου Η Ελλάδα αν κι έχει μείνει πίσω, έχει τις προοπτικές να αναδείξει ένα ανανεώσιμο καύσιμο που θα δίνει διέξοδο στους Έλληνές αγρότες, διατηρώντας όλη τη προστειθέμενη αξία τους εντός της χώρας συμβάλοντας στην μείωση της ανεργίας, στην επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων, στη μείωση του ελείμματος του εμπορικού ισοζυγίου και στη μερική απεξάρτηση από το πετρέλαιο Από τις ελάχιστες προοπτικές ανάπτυξης χωρίς καμία επιβάρυνση στον κρατικο προυπολογισμό