Πώς σχολιάζετε το δρομολογούμενο νομοσχέδιο «Οριοθέτηση, διαχείριση και προστασία αιγιαλού και παραλίας»; 1. Ανακοίνωση ΣΕΤΕ (Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων): Σε συνέχεια της διαβούλευσης που αφορά στο Σχέδιο Νόμου «Οριοθέτηση, διαχείριση και προστασία αιγιαλού και παραλίας», ο ΣΕΤΕ, έχοντας συνυπολογίσει όλες τις σχετικές αναφορές, ενημερώνει για τα ακόλουθα: Είναι τεκμηριωμένο από τη μελέτη του ΣΕΤΕ «Οδικός Χάρτης 2021» ότι η χώρα μας χρειάζεται νέες τουριστικές επενδύσεις 150.000 κλινών στις κατηγορίες των 4 & 5 αστέρων την επόμενη δεκαετία, με παράλληλη αναβάθμιση και επαναλειτουργία 100.000 υφιστάμενων. Μεγάλο μέρος από τις επενδύσεις αυτές είναι αναγκαίο να πραγματοποιηθούν στο θαλάσσιο μέτωπο που διαθέτει η Ελλάδα, ώστε να ανταπεξέλθουν στον μεσογειακό και διεθνή ανταγωνισμό. Οι ακτές της χώρας μας εκτείνονται σε μήκος περίπου 16.000 km και αποτελούν, σε συνδυασμό με το πολυάριθμο νησιωτικό σύμπλεγμα, ένα από τα πλέον ισχυρά φυσικά συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας μας. Αποτελούν δε, ένα πολύτιμο φυσικό πόρο ζωτικής σημασίας για όλους τους Έλληνες και ταυτόχρονα για την τουριστική ανάπτυξη. Κάνοντας την υπόθεση πως οι νέες αυτές κλίνες θα δημιουργηθούν, στη πλειοψηφία τους, σε παραλιακούς, τουριστικά ανεπτυγμένους, προορισμούς και συνυπολογίζοντας ότι, σύμφωνα με τις παγκόσμιες πρακτικές, σε κάθε κλίνη αναλογεί λιγότερο από 1 μ. μήκους ακτογραμμής, οι 250.000 κλίνες δεν θα απαιτούν περισσότερα από 200 χλμ. χρήσης ακτογραμμής. Αν αυτή η χρήση συνεπάγεται 300.000 νέες θέσεις εργασίας και εξασφάλιση άμεσα και έμμεσα του 20% του ΑΕΠ της χώρας τα επόμενα 8-10 χρόνια, τότε πρέπει όλοι να συμφωνήσουμε ότι ποιοτική τουριστική ανάπτυξη, λογική και εμπεριστατωμένη διαχείριση και αξιοποίηση των ακτών, αποτελούν απόλυτα συμβατές έννοιες. Στον διάλογο που θα συνεχιστεί δεν πρέπει να υπάρχουν αφορισμοί, προκαταλήψεις και ιδεοληψίες άλλων σκοπιμοτήτων από καμία πλευρά. Στόχος πρέπει να είναι η ισόρροπη ανάπτυξη, η βελτίωση του επιπέδου διαβίωσης της κοινωνίας και η προστασία του περιβάλλοντος. Ο ΣΕΤΕ είναι υπέρ της ποιοτικής
τουριστικής ανάπτυξης. Το πλαίσιο του σχεδίου νόμου κινείται στη σωστή κατεύθυνση ως προς την αναγκαιότητα της οριοθέτησης του αιγιαλού, τη μείωση της γραφειοκρατίας, τη διευκόλυνση των διαδικασιών έκδοσης αδειών παραχώρησης χρήσης των παραλιών και την υλοποίηση έργων που θα μπορούσαν να γίνουν σε παραλίες από ξενοδοχειακές μονάδες. Είναι όμως επιτακτική η ανάγκη ο νομοθέτης να απαντήσει σε όλες τις ερωτήσεις και ανησυχίες που έχουν προκύψει από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις και τους πολίτες. Οι απαντήσεις πρέπει να είναι τεκμηριωμένες και να δοθούν χωρίς βιασύνη, ώστε να υπάρξουν οι νομοθετικές προϋποθέσεις για την επιθυμητή ποιοτική τουριστική ανάπτυξη, με παράλληλο σεβασμό στο περιβάλλον, τον κοινόχρηστο χαρακτήρα των ακτών και την ίση και ελεύθερη πρόσβαση και χρήση σε όλους τους πολίτες. Έργα όπως μαρίνες, προβλήτες, εξέδρες προσέγγισης υδροπλάνων και πλωτών μέσων στις μεγάλες τουριστικές στρατηγικές επενδύσεις, θεωρούνται απόλυτα αναγκαίες για ανάπτυξη τουρισμού υψηλών απαιτήσεων. Υποδομές για χώρους υγιεινής, αποδυτήρια, ράμπες για άτομα με ειδικές ανάγκες, αναψυκτήρια, κάδοι ανακύκλωσης, κλπ. είναι και αυτές απολύτως αναγκαίες. Με δεδομένο πως το σημερινό νομικό πλαίσιο έχει σημαντικές αδυναμίες, ενισχύοντας την ανομία, την αυθαιρεσία και την καταπάτηση (τόσο από επιχειρήσεις, όσο και από πολίτες), είναι επιτακτική η ανάγκη να καταγραφούν αυστηρές τεχνικές, ποιοτικές και περιβαλλοντικές προδιαγραφές, ώστε να διασφαλισθεί η ορθή και νόμιμη κατανομή χρήσης και πρόσβασης στον αιγιαλό, τόσο των επιχειρήσεων, όσο και των πολιτών. Επίσης, Θα πρέπει να οριστούν ξεκάθαρα οι ευθύνες και οι υποχρεώσεις που θα έχει ο διαχειριστής της επιχείρησης για το κομμάτι της παραλίας που θα χρησιμοποιεί. Θα πρέπει να συμφωνηθούν και να καταγραφούν συγκεκριμένες υποχρεώσεις και πιθανώς και κίνητρα καθαρισμού, προστασίας, διαφύλαξης της βιοποικιλότητας, γενικότερα μια σειρά ενεργειών για ποιοτική και ουσιαστική βελτίωση π.χ. μείωση ενοικίου, εφόσον με μέριμνα του ενοικιαστή η παραλία αποκτά Μπλε Σημαία. Πρέπει να καθοριστούν ξεκάθαρα τα όρια και οι προϋποθέσεις για την παράλληλη χρήση των συγκεκριμένων παραλιών από τους επιχειρηματίες και την ελεύθερη πρόσβαση και χρήση των πολιτών. 2. Άντζελα Λάζου Greenpeace:
Παρακολουθώντας τις πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις για τον αιγιαλό και το νομοσχέδιο για τα δάση που κατατέθηκε πρόσφατα στη Βουλή, δεν μπορεί παρά να αναρωτιέται κανείς: ποιο είναι το όραμα και η ατζέντα αυτής της κυβέρνησης; Η ανάπτυξη έπρεπε να είναι κάτι καλό, σωστά; Η ανάπτυξη όμως όπως την παρουσιάζει η κυβέρνηση, φαίνεται σαν ένα μεγάλο μαύρο σύννεφο που έρχεται καταπάνω μας για να καταποντίσει ό,τι πιο πολύτιμο, ζωτικό και αναντικατάστατο για την ελληνική κοινωνία: τη φυσική μας κληρονομιά. Πού βρισκόμαστε λοιπόν σήμερα ενώ ολόκληρη η κοινωνία έχει συστρατευτεί διαμορφώνοντας ένα πολυσυλλεκτικό κίνημα διαμαρτυρίας που έχει ως αιχμή το νομοσχέδιο για τον αιγιαλό, αλλά τελικά αποδοκιμάζει ενεργά την (αντι)περιβαλλοντική πολιτική της κυβέρνησης; O υπουργός ΠΕΚΑ, κ. Γ. Μανιάτης, αναγκάζεται να διαχωρίσει τη θέση του δηλώνοντας ότι ο μοναδικός στόχος των ρυθμίσεων θα πρέπει να είναι η χάραξη της γραμμής αιγιαλού για την προστασία του. Ωστόσο, επιμένει να κρατάει ζωντανές διατάξεις του κατά τα άλλα "παγωμένου" νομοσχεδίου, προσπαθώντας να περάσει από τη Βουλή «διαμορφωμένες» ρυθμίσεις μόνο για την οριοθέτηση του αιγιαλού στη μέση του κατακαλόκαιρου. Το μείγμα γίνεται εκρηκτικό αν προσθέσει κανείς την αιφνιδιαστική προώθηση του νομοσχεδίου για τα δάση (καταργεί τη νομική προστασία των δασών και επιτρέπει την άναρχη χωροταξία) καθώς και την κατάθεση νομοσχεδίου για την απλούστευση αδειοδότησης και χωροθέτησης μεγάλων τουριστικών επενδύσεων. Το αποτέλεσμα είναι μία συνταγή για την καταστροφική υπονόμευση του εθνικού μας πλούτου που έχει σπάσει σε διαφορετικά νομοθετικά κομμάτια, πάντα με την ταμπέλα «κρίσιμες για την πορεία της χώρας» διατάξεις. Μία τακτική αμφιβόλου δημοκρατικότητας, που μεταξύ άλλων καθιστά εξαιρετικά δυσχερές για τους πολίτες όχι μόνο να επηρεάσουν τις εξελίξεις, αλλά ακόμα και να τις παρακολουθήσουν. Στην Greenpeace θεωρούμε ότι, ναι, είναι απαραίτητη όχι μόνο η οριοθέτηση του αιγιαλού, αλλά συνολικά της παράκτιας ζώνης, με αποκλειστικό γνώμονα την προστασία της παράκτιας ζώνης και την ανάδειξή της ως προϊόν υψηλής αξίας για ολόκληρη την κοινωνία. Αλήθεια, στα πολυάριθμα διεθνή δημοψηφίσματα για τις κορυφαίες παραλίες του κόσμου που κατά καιρούς βλέπουν το φως της δημοσιότητας- και στα οποία οι ελληνικές παραλίες κατέχουν περίοπτη θέση-, θυμάστε να περιλαμβάνεται κάποια παραλία της χώρας μας με πυκνή δόμηση;
Έχουμε μερικές από τις ομορφότερες παραλίες στον κόσμο. Η προστασία και η ανάδειξή τους με έξυπνες και βιώσιμες επενδύσεις είναι η λύση που διασφαλίζει το μέλλον της οικονομίας και της «ατμομηχανής» της (τουρισμός), της κοινωνίας και του παράκτιου φυσικού περιβάλλοντος. Προβλήματα άναρχης δόμησης υπάρχουν, είναι σοβαρότατα, και απαιτούνται τολμηρά βήματα για να μπει μία τάξη σε αυτό το χάος. Ας μην αντιγράψουμε όμως λανθασμένα παραδείγματα που με στόχο το βραχυπρόθεσμο κέρδος είχαν καταστροφικά αποτελέσματα, τόσο για το παρόν όσο και για το μέλλον των επόμενων γενεών. Η κοινωνία συνειδητοποιεί ότι η σωστή και διαρκής ανάπτυξη που βασίζεται στην προστασία του περιβάλλοντος και την βιώσιμη αξιοποίηση του φυσικού πλούτου της χώρας και ήδη πορεύεται δυναμικά προς αυτό το μέλλον. Ας ελπίσουμε ότι η κυβέρνηση έστω και την τελευταία στιγμή δεν θα σταθεί εμπόδιο σε αυτή την πορεία. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος άλλωστε. 3. Δέσποινα Κουτσούμπα - μέλος ΔΣ Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων: Το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Οικονομικών για τον αιγιαλό, όπως κατατέθηκε αρχικά, αποτύπωνε με ενάργεια τις κατευθύνσεις στις οποίες κινείται η λογική των κυβερνώντων για την «ανάπτυξη». Αν ήθελε κανείς να τη συνοψίζει, θα μπορούσε να την ονομάσει: «νόμος είναι το δίκιο του φαστ-τρακ». Οι νομοθεσίες για τα φαστ-τρακ, οι νέοι νόμοι για το χωροταξικό, το ρυθμιστικό, την ιδιωτική πολεοδόμηση ακόμη και στα δάση -όπως παλιότερα οι νομοθεσίες για τις ΠΟΤΑ και τα Ολυμπιακά έργα- αποτελούν ένα σύνολο «έκτακτης νομοθεσίας». Στηριγμένη στη βασική αρχή ότι το ύψιστο εθνικό συμφέρον της χώρας σήμερα είναι η οικονομική κρίση (δηλαδή τα χρήματα που κατευθύνονται στους δανειστές) και υπέρτατη νομοθεσία τα Μνημόνια, επιχειρεί να θεσμοθετήσει μια σειρά από «εξαιρέσεις» στη συνταγματικά ορισμένη προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος. Πρόκειται για μια παράλληλη (δεν ισχύει για όλους τους πολίτες) νομοθεσία που δίνει το δικαίωμα στους μικρούς ή μεγάλους «επενδυτές» να έχουν δικούς τους όρους δόμησης, χρήσης γης, καταστροφής του δάσους, καταπάτησης του αιγιαλού. Το σχέδιο νόμου για τον αιγιαλό εισήγαγε μια ρύθμιση που καταστρατηγεί την ίδια την έννοια των κοινόχρηστων αγαθών. Με την ισχύουσα νομοθεσία, όλοι οι
πολίτες δικαιούνται πρόσβαση στον αιγιαλό και την παραλία (που είναι κοινόχρηστα αγαθά). Η πρόσβαση μπορεί να απαγορευτεί μόνο για λόγους υπέρτατου συμφέροντος, εθνικού (λ.χ. στρατιωτικές εγκαταστάσεις) ή προστασίας πολιτιστικού ή φυσικού περιβάλλοντος (π.χ. προστασία σπάνιων ειδών ή αρχαιολογικών χώρων). Το σχέδιο νόμου εισήγαγε κάτι καινοφανές: την κατάργηση του κοινόχρηστου χαρακτήρα του αιγιαλού και της παραλίας (άρα και της πρόσβασης όλων των πολιτών) για λόγους επιχειρηματικούς και τουριστικούς. Με δύο λόγια: η πρόσβαση των πολιτών στην παραλία και τη θάλασσα θα απαγορευόταν διά νόμου στις περιοχές που θα το ζητούσε ο όποιος ιδιώτης επενδυτής! Είναι προφανές γιατί παρουσιάστηκε ως «προαπαιτούμενο» της Τρόικας: η ρύθμιση αυτή είναι απαραίτητη προκειμένου να εκποιηθούν και να παραδοθούν πλήρως στους ιδιώτες οι 165 παραλίες που έχουν ήδη περάσει στο χαρτοφυλάκιο του ΤΑΙΠΕΔ. Το σχέδιο νόμου προχωρούσε ένα βήμα παραπέρα, εισάγοντας την νομιμοποίηση ιδιωτικών αυθαιρέτων στον αιγιαλό και την παραλία έναντι αντιτίμου -αυθαιρέτων που θα έπρεπε υποχρεωτικά να κατεδαφιστούν, αφού η ως τώρα νομοθεσία δεν προβλέπει άδειες για οποιεσδήποτε ιδιωτικές κατασκευές στον αιγιαλό! Ουσιαστικά άνοιγε το δρόμο στην αδειοδότηση όλων των αυθαιρεσιών που έχουν κάνει οι μεγαλοξενοδόχοι, κλείνοντας παράνομα τις παραλίες μπροστά από την ιδιοκτησία τους και διαμορφώνοντας κατά το δοκούν την παραλία και τον αιγιαλό. Παλιές ιδέες σε νέο περιτύλιγμα; Προφανώς! Είναι πραγματικά πρωτοφανές να παρουσιάζονται ως «νέες ιδέες για την ανάπτυξη» οι παμπάλαιες συνταγές καταστροφής του περιβάλλοντος και κάθε κοινόχρηστου αγαθού, όταν γνωρίζουμε πολύ καλά τα αποτελέσματά τους. Στην Ισπανία και τη Γαλλία σήμερα γκρεμίζουν τα τσιμεντένια μεγαθήρια που κατέστρεψαν το παραλιακό τοπίο. Στις χώρες που είναι αναπτυγμένος ο all-inclusive τουρισμός, οι ντόπιοι κάτοικοι διαβιούν στη φτώχεια, χωρίς καν πρόσβαση στις παραλίες τους που είναι κλειστές με φράχτες και ένοπλους φρουρούς. Για να μην πάμε μακριά, όμως, τι είδους «ανάπτυξη» προσέφεραν στην χώρα μας τα ξενοδοχεία που χτίστηκαν επί Χούντας αυθαίρετα στον αιγιαλό (και τότε νόμος ήταν το δίκιο του επενδυτή, βλέπετε) και σήμερα χάσκουν άδεια και εγκαταλελειμμένα. Τι είδους έσοδα για το δημόσιο έχουν φέρει οι ιδιωτικές βίλες με παράνομους φράχτες στην ακτογραμμή της Αργολίδας, παρά τις 300 off-shore εταιρείες με έδρα το Κρανίδι, που φορολογούνται με ψίχουλα; Πώς μας προτείνουν ως μοντέλο ανάπτυξης την στήριξη της οικονομίας αποκλειστικά στη βιομηχανία του τουρισμού, όταν ακριβώς αυτή η εξάρτηση ήταν που οδήγησε -σύμφωνα με τους ίδιους τους κυβερνώντες- στην οικονομική κρίση;
Μιας και το νομοθέτημα συνάντησε τεράστια αντίδραση και η κυβέρνηση δεν τόλμησε να το περάσει αυτούσιο, η προσπάθεια μεταβάλλεται. Πίσω από μια φαινομενικά «ουδέτερη» και αναγκαία διαδικασία, όπως είναι η χάραξη του αιγιαλού, η κυβέρνηση αφήνει ένα παράθυρο για τους καταπατητές: η προσωρινή χάραξη (που λόγω ασφυκτικών χρονοδιαγραμμάτων, θα γίνει και μόνιμη) του αιγιαλού μέσω ορθοφωτογραφιών, πολλές αυθαίρετες εγκαταστάσεις πιθανώς θα βρεθούν εκτός αιγιαλού και θα ανοίξει ένας άλλος, πλάγιος τρόπος για τη νομιμοποίησή τους... Η αντιπαράθεση με τα σχέδια της κυβέρνησης οφείλει να είναι καθολική, για έναν λόγο που γνωρίζουν όλοι όσοι ασχολούνται με θέματα περιβάλλοντος. Η καταστροφή του περιβάλλοντος, φυσικού και πολιτιστικού, είναι μια διαδικασία μη αναστρέψιμη. Και δεν μπορεί καμία οικονομική κρίση να αποτελεί πρόσχημα ή επιχείρημα για ένα τέτοιο έγκλημα. Αν καταπατήσουμε, ξεπουλήσουμε, καταστρέψουμε την κοινή μας κληρονομιά, καταστρέφουμε την ίδια μας τη ζωή και μάλιστα με τρόπο που δεν μπορούμε να διορθώσουμε. Ειδικά η θάλασσα το διδάσκει αυτό: μια μικρή παρέμβαση, όπως μια αυθαίρετη προβλήτα που παρεμβάλλεται στον κυματισμό, έχει αποτελέσματα διάβρωσης της ακτής, αλλαγής των φυσικών δεδομένων, σε πολύ μεγαλύτερη έκταση. Το ίδιο ισχύει για κάθε επέμβαση στον φυσικό και πολιτιστικό πλούτο: για το εφήμερο κέρδος λίγων, διακινδυνεύουμε τις ζωές όλων μας. Ποιος θα έλεγε ναι, αν το ερώτημα ετίθετο σε αυτή τη βάση; Ας ξαναφέρουμε λοιπόν τα ερωτήματα στη σωστή τους βάση κι ας πούμε όχι. Ο φυσικός και πολιτιστικός πλούτος ανήκει σε όλους μας και είναι πηγή ζωής και ευημερίας για όλους, όταν προστατεύεται, αναδεικνύεται και παραδίδεται στις επόμενες γενιές. Άλλωστε από αυτές τον έχουμε δανειστεί. Και, παραφράζοντας τον ποιητή, αν δεν είμαστε άξιοι να τον παραδώσουμε πιο πλούσιο, μπορούμε τουλάχιστον να μην τον εξευτελίσουμε. 4. Νίκος Γρηγοριάδης πρωτοβουλία πολιτών ΣΑΧΑΡΑ: Πολύ φοβάμαι ότι αν περάσει το ν/ς του αιγιαλού τότε αυτό που συνέβη στη ΣΑΧΑΡΑ θα έχει εφαρμογή σε πολλές περιοχές της χώρας μου με καταστροφικές συνέπειες για ένα ιδιαίτερο κομμάτι της ελληνικής φύσης!
Ορισμένα από τα μελανά σημεία της υπόθεσης της «μικρής» ΣΑΧΑΡΑΣ Ν.Ηρακλειάς Χαλκιδικής «μικρής» διότι αφορά μέρος της συνολικής ΣΑΧΑΡΑΣ είναι τα εξής: - Παρά την περιβαλλοντική καταγγελία περιβαλλοντικών οργανώσεων & κατοίκων, υπηρεσίες & φορείς κωφεύουν, όταν πρόκειται για μια κατ ουσία δημόσια έκταση (παλαιός αιγιαλός) & ένα ευαίσθητο παραλιακό φυσικό οικοσύστημα της χώρας μας! Συγκεκριμένες/τεκμηριωμένες καταγγελίες εκκρεμούν αναπάντητες ή δίνονται «υπηρεσιακές» και «κατώτερες των περιστάσεων» απαντήσεις, ενώ στο μεταξύ ο επενδυτής έδρασε αστραπιαία δημιουργώντας τετελεσμένα γεγονότα, αφού ήδη λειτουργεί. - Μέρος (44 στρ.) από δημοτική έκταση (ΣΑΧΑΡΑ 500 στρ.) αποσπάσθηκε ως «παλαιός αιγιαλός», και άρα ως ιδιωτική δημόσια έκταση, πέρασε στο ΤΑΙΠΕΔ και με τη σειρά του στα χέρια ιδιώτη (επενδύτη). Γιατί ο δήμος δεν άσκησε το δικαίωμα ένστασης που είχε; Γιατί οι πολίτες-οικιστές της περιοχής τυπικά και ουσιαστικά υπήρξαν όμηροι των παραπάνω εξελίξεων και οδηγηθήκαν σε συνθήκες ασφυξίας στην περιοχή χωρίς ελεύθερη πρόσβαση στη θάλασσα; Γιατί το παραπάνω τεμάχιο («μικρή ΣΑΧΑΡΑ») ως τμήμα της ΖΟΕ 3 δεν ακλούθησε τους κανόνες πολεοδόμησης, όπως η άλλες (γειτονικές) ΖΟΕ; Γιατί δεν έγιναν εδώ σεβαστοί οι περιβαλλοντικοί περιορισμοί; Εν κατακλείδι ούτε η περιβαλλοντική διάσταση αλλά ούτε και η τοπικήκοινωνική επιχειρηματολογία δεν έγινε σεβαστή στην περίπτωση της «μικρής ΣΑΧΑΡΑΣ» στην Ν. Ηράκλεια. Πολύ φοβάμαι ότι αν αυτό επαναληφτεί είτε στο υπόλοιπο της ΣΑΧΑΡΑΣ (420 στρ. δημοτικής ιδιοκτησίας) ή πολύ χειρότερα στην υπόλοιπη Ελλάδα, τότε η χώρα μας θα βιώσει αυτό που ζούμε εμείς οι κάτοικοι της ΣΑΧΑΡΑΣ.