ΤΟ ΕΡΜΑ ΚΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥ Η ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΗΣ ΑΦΗΣ Βασίλης Αργυρόπουλος Παν/µιο Θεσσαλίας vassargi@uth.gr
ΤΟ ΕΡΜΑ ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Επιφάνεια = περίπου 1,6 τετ. µέτρα Βάρος = περίπου 1/10 του ολικού βάρους του σώµατος Πάχος = περίπου 0,2 χιλ.-2,8χιλ. Χρώµα ποικίλλει (µεταξύ φυλών και µέσα στην ίδια τη φυλή) Αλληλεπίδραση µε περιβάλλον και µε εσωτερικά όργανα Layers -Στοιβάδες Επιδερµίδα (επιφάνεια) Κυρίως δέρµα (χόριον) Υπόδερµα
Επιδερµίδα Λεπτή και διαφανής εν έχει αγγεία Βρίσκεται σε διαρκή αναγέννηση Αποτελείται από επιθηλιακά κύτταρα και διατάσσονται σε 4 στοιβάδες: 1. Βασική (προµηθεύει συνεχώς νέα κύτταρα) 2. Ακανθωτή (αποτελείται από κύτταρα πολυεδρικά µε λεπτή επιµήκυνση) 3. Κοκκώδη (λίγα κύτταρα, έτοιµα να µεταµορφωθούν) 4. Κερατίνη (επιφανειακό τµήµα, νεκρά κύτταρα αποµάκρυνση µε απολέπιση
ΚΥΡΙΩΣ ΕΡΜΑ (ΧΟΡΙΟΝ) Μεµβράνη ελαστική και ανθεκτική Αποτελείται από συνδετικό ιστό η επάνω µεριά που συνδέεται µε το πέρας της επιδερµίδας είναι πλούσια σε αιµοφόρα αγγεία + νευρικές ίνες και προεκβολές (θηλές) άκρα των δάχτυλων Επικάθεται στο συνδετικό ιστό του υποδέρµατος
ΥΠΟ ΕΡΜΑ Υποδόριο λίπος Χρήσιµο αλλά γιατί; 1. Αισθητική σώµατος 2. Προφύλαξη σώµατος 3. Σχηµατίζει αποθέµατα ενέργειας
Η ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΗΣ ΑΦΗΣ ΟΡΓΑΝΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΕΡΜΑ Η ΑΦΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΕΙ ΓΙΑ: Ποιότητα Σχήµα Βάρος Στερεότητα Θερµοκρασία των σωµάτων
ΣΤΟ ΕΡΜΑ Ε ΡΕΥΟΥΝ 3 ξεχωριστές αισθήσεις ΑΦΗΣ 1. σωµατίδια Pacini 1-5χιλ. βαθύτερα στρώµατα του χορίου δάχτυλα χεριών και παλάµη ΑΙΣΘΗΣΗ ΠΙΕΣΗΣ 2. σωµατίδια Meissner 1/10 χιλ. πάνω µέρος του χορίου άκρα δακτύλων, παλάµες, πέλµατα ΑΙΣΘΗΜΑ ΑΦΗΣ, ΕΠΑΦΗΣ, ΣΧΗΜΑΤΟΣ, Ι ΙΟΤΗΤΕΣ 3. σωµατίδια Ruffini ανάµεσα σε χορίον και επιδερµίδα. Ακριβή εντοπισµό του σηµείου που δέχτηκε το απτικό ερέθισµα) 4. σωµατίδια Golgi ΑΙΣΘΗΣΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ ΘΕΡΜΟΥ ΠΟΝΟΥ
ΑΦΗ:Πολυδιάστατη ή Μονοδιάστατη Πραγµατικότητα; Ενεργητική Ενεργητικός ερεθισµός νευρικών απολήξεων Κινήσεις ερευνητικές Παθητική Παθητικός ερεθισµός νευρικών απολήξεων Κινήσεις µη ερευνητικές ΑΠΤΙΚΗ ΑΦΗ (µηνύµατα από µύες, σύνδεσµους, τένοντες) ΥΠΟ ΟΡΕΙΑ ΑΦΗ (µηνύµατα από υποδόρειους κυρίως υποδοχείς)
ΑΠΤΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ: ΕΝΑ ΠΟΛΥΠΛΟΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Αφή (Παθητική ή Ενεργητική) Κίνηση Στάση σώµατος Γλωσσική Ανάπτυξη Πρότερη Γνώση Περιβαλλοντικές συνθήκες
ΑΦΗ:Πολυδιάστατηή ΜονοδιάστατηΠραγµατικότητα; Ενεργητική Ενεργητικός ερεθισµός νευρικών απολήξεων Κινήσεις ερευνητικές Παθητική Παθητικός ερεθισµός νευρικών απολήξεων Κινήσεις µη ερευνητικές ΑΠΤΙΚΗ ΑΦΗ (µηνύµατα από µύες, σύνδεσµους, τένοντες) ΥΠΟ ΟΡΕΙΑ ΑΦΗ (µηνύµατα από υποδόρειους κυρίως υποδοχείς)
ΚΙΝΗΣΗ: Πράξη σε δυο επίπεδα Μικρο-επίπεδο Μακρο-επίπεδο (µύες, σύνδεσµοι, τένοντες, υποθάλαµος, δέρµα, στρώµατα) (δάχτυλα, καρπός, βραχίονας, ώµος, κορµός)
ΣΤΑΣΗ ΣΩΜΑΤΟΣ: ΠαράγονταςΙσορροπίας Συστήµατα ισορροπίας (σκελετικοί σύνδεσµοι) ΣΤΑΣΕΙΣ ΚΙΝΗΣΗ ΚΙΝΗΣΗ ΣΤΑΣΕΙΣ Κινητικότητα - Προσανατολισµός
ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ Η ικανότητα του κινείσθαι χωρις κίνδυνο Ανάπτυξη της κίνησης ολων των µελών του σώµατος Χωρογνωσία Σωµατογνωσία Ικανότητες Ανεξαρτησίας
ΑΠΤΙΚΗ ΛΟΓΙΚΗ ΕΝΑΣ ΑΥΤΟΝΟΜΟΣ ΤΥΠΟΣ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΥ Απτική Λογική Απτική Μνήµη Απτικές Εµπειρίες ΚΥΡΙΑΡΧΑ Προσανατολισµός(1) Απτικό Ερέθισµα (2) Κοινωνικο/πολιτικά στοιχεία (3) Πολιτισµικά στοιχεία (4) 1 2 Απτική Λογική 3 4
Θεωρία Πράξη
ΆσκησηΑυτοεξυπηρέτησης Παράδειγµα εντοπισµός ποτηριού εντοπισµός κουταλιού εντοπισµός δοχείου ζάχαρης εντοπισµός καφέ καπάκι ζάχαρης -τοποθέτηση κουτάλι σε σωστή θέση γεµισµα κουταλιού µε ζάχαρη ξαναβρίσκει το ποτήρι ριχνει τη ζάχαρη µεσα στο ποτήρι
ύναµητουαπτικούερεθίσµατος ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑ Οξεία γωνία => Έντονο Απτικό Ερέθισµα Οξεία>Αµβλεία Αµβλεία γωνία => Μέτριο Απτικό Ερέθισµα Μεγάλες σε µήκος πλευρές => Μεγάλη γωνία Μικρές σε µήκος πλευρές => Μικρή γωνία εν υπάρχουν µεµονωµένες γωνίες