ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΙΕΑΡΧΗ ΚΥΚΛΑ ΩΝ κ.πουσσαιου ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΟ-ΡΩΣΙΚΟ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟ ΣΥΝΕ ΡΙΟ ιαϖιστώνεται σήµερα ότι οι καλές Ελληνο-Ρωσικές σχέσεις στηρίζονται σ ένα θετικό υϖόβαθρο ιστορικών δεσµών, ϖολιτισµικών σχέσεων και ϖαραδοσιακής φιλίας, το οϖοίο ϖροσφέρει µεγάλες δυνατότητες ϖεραιτέρω ανάϖτυξης των σχέσεων αυτών στον ϖολιτικό, τον οικονοµικό, τον κοινωνικό και στον εϖιστηµονικό τοµέα. Σε εϖίϖεδο συνεργασίας και σχέσεων µεταξύ των δύο χωρών, οι διϖλωµατικές σχέσεις Ελλάδας - Ρωσίας συµϖληρώνουν 182 χρόνια. Προοϖτικές και ϖροκλήσεις συνεργασίας στους τοµείς ανάϖτυξη ςκαι εϖενδύσεων µεταξύ Περιφέρειας Ν. Αιγαίου και Ρωσίας Η ϖεριοχή του Αιγαίου ϖαρουσιάζει εξαιρετικές και ϖολλές ευκαιρίες ανάϖτυξης στο σύνολο των ϖαραγωγικών τοµέων δηµιουργώντας σηµαντικές ϖροοϖτικές εϖενδυτικού ενδιαφέροντος. Οι τοµείς αυτοί είναι: Μεταφορές Λιµάνια Συγκοινωνιακοί κόµβοι Η αύξηση του µεταφορικού έργου και η διασϖορά των νησιών στο θαλάσσιο άξονα Βορρά Νότου και στη διαδροµή Ανατολής ύσης καθιστούν το Αιγαίο µοναδικό δίκτυο συγκοινωνιακών κόµβων και λιµένων. Η αξιοϖοίηση του ϖλεονεκτήµατος αυτού ενισχύει την ναυσιϖλοΐα και δηµιουργεί ένα σηµαντικό ϖόλο βιώσιµης ανάϖτυξης στην Ευρωϖαϊκή Ένωση. Το σύνολο των λιµένων και τουριστικών µαρίνων µϖορούν να αϖοτελέσουν εϖενδυτικό ϖόρο αξιοϖοίησης ϖρος όφελος των τοϖικών κοινωνιών και οικονοµιών αλλά και των ίδιων των εϖενδυτών, µέσα αϖό την ενίσχυση των εµϖορικών δραστηριοτήτων µε έµφαση στη διαµετακόµιση ϖροϊόντων, του θαλάσσιου τουρισµού, των ακτοϖλοϊκών συγκοινωνιών, ακόµα και της δηµιουργίας υδατοδροµίων. Τέλος η µοναδική ναυϖηγοεϖισκευαστική βιοµηχανία του Αιγαίου το ΝΕΩΡΙΟ συνδυαστικά θα µϖορούσε να ϖαίξει σηµαντικό ρόλο στην εϖισκευή και συντήρηση µε έµφαση στα σκάφη αναψυχής ταχύϖλοα και ιστιοϖλοϊκά, όϖως ακόµα και τουριστικών σκαφών της Ρώσικης τουριστκής Βιοµηχανίας. Στόχος της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου είναι η δηµιουργία λιµενικών υϖοδοµών µικρής κλίµακας για την ανάϖτυξη συνδυαστικών µεταφορών µεταξύ των νησιών και των διεθνών αεροδροµίων. Πολιτισµός Τουρισµός Τον Ιούνιο του 2010 υϖογράφτηκε αϖό τον οµιλούντα Πρωτόκολλο Ελληνορωσικής συνεργασίας σε θέµατα τουρισµού ϖου καθόρισε άξονες συνεργασίας σε διάφορους τοµείς και δράσεις. Η ϖολυµορφία των νησιών των Κυκλάδων, το φυσικό κάλλος και τα ϖολιτιστικά µνηµεία της ϖεριοχής ϖροσφέρουν τεράστιες δυνατότητες ανάϖτυξης όλων των µορφών του οργανωµένου και εναλλακτικού 1
τουρισµού. ραστηριότητες αναψυχής και αθλητισµού θα καταστήσουν το Αιγαίο µοναδικό τουριστικό ϖροορισµό. Συγκεκριµένα υϖάρχει δυνατότητα για την ανάϖτυξη των ϖαρακάτω µορφών τουρισµού: Θρησκευτικός Τουρισµός ( εκάδες µοναστήρια και εκκλησάκια, τα ϖερισσότερα µε ϖολύ σηµαντικούς θησαυρούς, συνολικά όµως τοϖοθετηµένα σε σηµεία µε αϖίστευτη φυσική οµορφιά και ταυτόχρονα αρχιτεκτονικά κοσµήµατα ϖαλαιότερων εϖοχών ϖου µϖορούν να αϖοτελέσουν σηµερινούς ϖόλους έλξης για υλοϖοίηση θρησκευτικών εκδηλώσεων της ορθόδοξης ϖίστης όϖως οι γάµοι και οι βαφτίσεις καταρχάς). Θαλάσσιος Τουρισµός (η ϖολυνησιωτικότητα του Αιγαίου αϖό µόνη της, σε συνδυασµό µε τις φυσικές οµορφιές των νησιών ακόµα και των αϖόκρηµνων ϖλευρών τους, αϖοτελούν το σηµαντικότερο διαϖιστευτήριο ανάϖτυξης αυτής της µορφής τουρισµού. Για τους λάτρεις δε του σϖορ της ιστιοϖλοΐας η θάλασσα του Αιγαίου αϖοτελεί την καταλληλότερη ϖίστα της Μεσογείου και για τους τολµηρούς και για τους συντηρητικούς σύγχρονους θαλασσοϖόρους). Τουρισµός ευεξίας & ιατρικός τουρισµός (η ελληνική βιοϖοικιλότητα αϖοτέλεσµα της θέσης της χώρας σ ένα σταυροδρόµι συνάντησης τριών ηϖείρων και ιδιαίτερων κλιµατολογικών συνθηκών ϖαρέχει σηµαντικό αριθµό µέσων για την ανάϖτυξη της συγκεκριµένης µορφής τουρισµού. Ο συνδυασµός της χρήσης κατά ϖερίϖτωση ιαµατικών ϖηγών, βοτάνων, µεσογειακών διατροφικών ϖροϊόντων και φαγητών καθώς και φυσικών καλλυντικών οµορφιάς ϖροϊόντων συνταγών ϖου ταξίδεψαν στο χρόνο και τους µεγάλους αρχαίους ϖολιτισµούς µϖορεί να αϖοτελέσει σηµείο αναφοράς για την ανάϖτυξη σε κάθε νησί ανεξαρτήτως µεγέθους νησιού και ξενοδοχειακών µονάδων του τουρισµού ευεξίας). Αθλητικός Τουρισµός (οι ήϖιες κλιµατολογικές συνθήκες κατά τη χειµερινή ϖερίοδο αλλά και η ύϖαρξη σηµαντικών αθλητικών εγκαταστάσεων κάϖοιων νησιών µϖορούν να αϖοτελέσουν ελκυστικό σηµείο ϖροσέλκυσης οµάδων για τη χειµερινή ϖροετοιµασία για αρκετά αθλήµατα). Πολιτιστικός Τουρισµός (η ϖεριοχή του Αιγαίου και ειδικά του Ν. Αιγαίου ως κοιτίδα ϖολιτισµού της Ευρώϖης διαθέτει τέτοιο αρχαιολογικό και ϖολιτιστικό ϖλούτο ( ήλος, Ακρωτήρι Σαντορίνης, Κως κ.α.) ϖου σε συνδυασµό µε τη σύγχρονο ανθρωϖογενές ϖεριβάλλον µϖορούν να αϖοτελέσουν ϖόλους ϖροσέλκυσης τουρισµού για έναν λαό όϖως ο Ρώσικος ϖου διακρίνεται για το ϖολιτιστικό του εϖίϖεδο και ενδιαφέρον). 2
City Break ( η ύϖαρξη διεθνών αεροδροµίων σε νησιά των Κυκλάδων όϖως η Μύκονος, και η Σαντορίνη, σε συνδυασµό µε τις ήϖιες κλιµατολογικές συνθήκες του χειµώνα και την υψηλής ϖοιότητας εµϖορικά καταστήµατα δίνουν τη δυνατότητα για αύξηση της εϖισκεψιµότητας Ρώσων τουριστών και εκτός εϖοχής για ψώνια και χαλάρωση στα συγκεκριµένα νησιά, χωρίς να αϖοκλείεται η δυνατότητα εϖίσκεψης και σε γειτονικά µε µονοήµερες εκδροµές µε ϖαράλληλη ανάϖτυξη άλλων δραστηριοτήτων) Πολιτιστικές ανταλλαγές (η ϖλούσια ϖολιτιστική ιστορία των δύο λαών, οι κοινές θρησκευτικές ρίζες η κοινή ιστορικό-ϖολιτική ϖαράδοση ϖαρέχουν τη δυνατότητα για ανάϖτυξη κοινών ϖολιτιστικών δράσεων όϖως εκθέσεις, ανταλλαγές εκθεµάτων, κοινές κινηµατογραφικές και τηλεοϖτικές ϖαραγωγές, εκατέρωθεν µεταφράσεις και ϖαρουσιάσεις σηµαντικών κειµένων λογοτεχνίας, ιστορίας, ϖοίησης κ.α. Το σηµαντικότερο φυσικά µέτρο ϖροσέλκυσης τουριστών και γενικότερα εϖισκεϖτών, ακόµα και σε εϖίϖεδο αναζήτησης εϖιχειρηµατικού και εϖενδυτικού ενδιαφέροντος αϖό τη µεριά της φίλης χωράς Ρωσίας, θα είναι η κατάργηση της βίζας υϖό συγκεκριµένες ϖροϋϖοθέσεις ϖου θα διασφαλίζουν τους κανόνες ασφαλείας της ΕΕ. Και η διάθεση αϖό τη µεριά τουλάχιστον της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου είναι να κάνει ενέργειες ϖρος αυτή την κατεύθυνση και σε εθνικό και σε ευρωϖαϊκό εϖίϖεδο.. Έξυϖνα ενεργειακά δίκτυα Η διαµόρφωση του θαλάσσιου χώρου του Αιγαίου ϖροσφέρεται για την ανάϖτυξη καινοτοµικών έξυϖνων ενεργειακών δικτύων. Η κυµατική και η αιολική ενέργεια µϖορούν να αξιοϖοιηθούν για τον σκοϖό αυτό. Σηµαντική όµως ϖηγή ενέργειας, ακόµα φιλικότερη αϖό τις ανωτέρω, αϖοτελεί η Γεωθερµική ενέργεια µε µεγάλο δυναµικό ϖαραγωγής ικανό να καλύψει τις ανάγκες µεγάλο µέρους των νησιωτικών ϖεριοχών ακόµα και σε εϖοχή αιχµής. Σηµαντική σε κάθε ϖερίϖτωση ϖαράµετρος θα ϖρέϖει να είναι η ϖροστασία του φυσικού και ανθρωϖογενούς ϖεριβάλλοντος των νησιών αϖό την εγκατάσταση των ΑΠΕ µε εστίαση στην φέρουσα ικανότητα καθενός ξεχωριστά και µε ϖοσόστωση και ϖροτεραιότητα σε µονάδες µε τις λιγότερες εϖιϖτώσεις. Άλλωστε σε κάθε ϖερίϖτωση η ϖροστασία του φυσικού και ανθρωϖογενούς ϖεριβάλλοντος των νησιών θα ϖρέϖει να αϖοτελεί ϖροτεραιότητα αϖέναντι σε κάθε έργο φαραωνικού µεγέθους ανεξαρτήτως οικονοµικού κλάδου. Συνεϖώς και µε βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των νησιών και την ϖαρούσα οικονοµική συγκυρία, ϖροτεραιότητα θα ϖρέϖει να δοθεί στην εξοικονόµηση ενέργειας, στη γεωθερµία και στην βιοκλιµατική αρχιτεκτονική ϖου και αυτές αντίστοιχα ϖαρουσιάζουν σηµαντικό εϖενδυτικό ϖεριβάλλον. 3
Πρωτογενής Τοµέας ϖαραγωγής Οι ιδιαίτερες κλιµατολογικές συνθήκες των νησιών οδήγησαν τους ϖαραγωγούς σε συγκεκριµένες καλλιεργητικές µεθόδους και σε αντίστοιχη ϖροσαρµογή των καλλιεργειών οδηγώντας στη ϖαραγωγή ϖροϊόντων υψηλής ϖοιότητας και διατροφικής αξίας είτε αυτά είναι κρασιά είτε φάβα, είτε αγκινάρες κ.α. Πολλά αϖό τα ϖροϊόντα αϖοτελούν Gourmet εϖιλογές στα καλύτερα εστιατόρια εντός και εκτός Ελλάδος. Παράλληλα ϖλήθος ϖαραδοσιακών ϖροϊόντων ϖου χαρακτηρίζουν τις ιδιαίτερες γαστρονοµικές ϖαραδόσεις κάθε νησιού αϖοτελούν ϖρώτης τάξεως εξαγώγιµα ϖροϊόντα για delicatessen καταστήµατα. Τέτοια ϖροϊόντα των Κυκλάδων αϖοτελούν τα λουκούµια, οι χαλβαδόϖιτες, τα αµυγδαλωτά, η κάϖαρη κ.α. Παραδοσιακή Βιοτεχνία Η ϖαραδοσιακή οικοτεχνία και βιοτεχνία σε τρόφιµα, ϖοτά, έϖιϖλα και άλλα ϖροϊόντα µϖορεί να αϖοτελέσει εξαγωγικό κλάδο ϖρος τη Ρωσία, αντιϖαρέρχονται τη µειωµένη ϖαραγωγή έϖειτα αϖό την εϖίτευξη κλειστών συµφωνιών µεταξύ όµορων εµϖορικών εϖιχειρήσεων των δύο χωρών. Η αύξηση της ζήτησης στην ϖερίϖτωση ϖου αυτή υϖάρξει θα µϖορούσε να αντιµετωϖισθεί µε την εϖένδυση και των δύο εϖιχειρήσεων σε αύξηση της ϖαραγωγικής δραστηριότητας µε ϖροσθετικά αϖοτελέσµατα αϖασχόλησης και κέρδους και για τις δύο. Έρευνα και καινοτοµία Το κλίµα και οι διευκολύνσεις ϖου ϖαρέχονται µϖορούν να συγκεντρώσουν σηµαντικά ερευνητικά κέντρα µε στόχο την σχεδίαση και ϖαραγωγή καινοτόµων ϖροϊόντων στους κλάδους της ϖληροφορικής, της βιοτεχνολογίας, του ϖεριβάλλοντος, του σχεδιασµού βιοµηχανικών ϖροϊόντων, τις διδακτικές ϖρακτικές, τον αγροτικό κλάδο, το ναυϖηγοεϖισκευαστικό, της ϖαραγωγής ενέργειας κ.α.. Στόχος θα είναι η συνεργασία εϖιστηµόνων και εφευρετών των δύο χωρών µε σηµείο αναφοράς τα εκϖαιδευτικά ιδρύµατα του Αιγαίου και της Ρωσίας και η ϖαραγωγή καινοτόµων ϖροϊόντων ϖρος εµϖορική αξιοϖοίηση µε κοινωνικο-οικονοµικό όφελος και για τις δύο χώρες. Εκϖαίδευση Το Αιγαίο διαθέτει τις ϖροϋϖοθέσεις για την ϖροσέλκυση ξένων φοιτητών σε Πανεϖιστηµιακά Τµήµατα, αλλά και την ανάϖτυξη ανταλλαγών µε Πανεϖιστηµιακά ιδρύµατα της Ρωσίας σε συνέχεια ή ως ϖροθάλαµος της συνεργασίας σε θέµατα έρευνας και καινοτοµίας. Μάλιστα η δραστηριότητα αυτή µϖορεί να αϖοτελέσει και µία εκτός εϖοχής ενίσχυση της εϖισκεψιµότητας στα νησιά µε αναφορά σε συγκεκριµένες θεµατικές ενότητες όϖως (αρχαιολογία, ιστορία, ϖολιτισµός, έρευνα σε διάφορους κλάδους των θετικών εϖιστηµών κ.α.) 4
Εϖιχειρηµατικότητα και clusters Η δηµιουργία συστάδων (clusters) εϖιχειρήσεων είναι δυνατή µε στόχο την ανταγωνιστικότητα και την αξιοϖοίηση του ανθρώϖινου δυναµικού και των δύο χωρών σε µία ϖροσϖάθεια αναζωογόνησης των ιστορικά ϖαραδοσιακών εµϖορικών σχέσεων µεταξύ των δύο χωρών. Τα αντικείµενα εϖιχειρηµατικής συνεργασίας και των δύο χωρών µϖορούν να αφορούν καταρχάς τον τουριστικό και διατροφικό κλάδο, και στη συνέχεια τον κλάδο της εξοικονόµησης και ϖαραγωγής ενέργειας, της οικοτεχνίας κ.α. Συµβολή του Αϖόδηµου Ελληνισµού της Ρωσίας Ένας εϖιϖλέον σηµαντικός ϖαράγοντας ϖου συµβάλλει στην όλη ανάϖτυξη των σχέσεων µεταξύ των δύο χωρών, σχετίζεται µε την ιστορική ϖαρουσία ενός σηµαντικού αριθµού ελληνικής καταγωγής Ρώσων ϖολιτών, οι οϖοίοι διαβιούν κυρίως στο Νότο του Ευρωϖαϊκού τµήµατος της Ρωσικής Οµοσϖονδίας. Συγκεκριµένα στη Ρωσία σήµερα, ζουν ϖερίϖου 120.000 Έλληνες, υφίστανται 45 σχολεία, σε 5 Πανεϖιστήµια υϖάρχουν έδρες Ελληνικών Σϖουδών και εϖίσης υϖάρχουν ϖερισσότερες αϖό 50 ελληνικές εκκλησίες. Υϖάρχει οµοσϖονδία ελληνικών Κοινοτήτων, η οϖοία ιδρύθηκε το 1992 µε έδρα το Νοβοροσίσκ και αριθµεί ϖερίϖου 33 συλλόγους και ελληνικές κοινότητες. Η ανάληψη δράσεων κυρίως αϖό µέρους µας για τη ϖεραιτέρω σύσφιξη των σχέσεων των Ελλήνων της Ρωσίας µε την ϖατρίδα και η ανάθεση ειδικού ρόλου στην σύνδεση και τη συνεργασία των δύο χωρών θα ϖρέϖει να αϖοτελέσει ϖροτεραιότητα. Κλείνοντας θα ήθελα να τονίσω τη ϖίστη µου για ουσιαστική και αϖοτελεσµατική συνεργασία µεταξύ των δύο χωρών ϖρος όφελος και των δύο και ως συνέχεια µάλιστα των ιστορικών δεσµών τους. Θεωρώ ότι οι κατ ιδίαν συναντήσεις εϖιχειρηµατιών και των δύο ϖλευρών ϖου θα ϖραγµατοϖοιηθούν θα εϖικυρώσουν σε εϖίϖεδο αϖοτελεσµάτων τη καλή διάθεση συνεργασίας και θα αϖοτελέσουν την αϖαρχή της άνθησης και ϖάλι οικονοµικών αλλά και ϖολιτιστικών σχέσεων συνεργασίας των δύο χωρών. 5