ΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΕΠΙΒΛΑΒΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΙΑΚΥΜΑΝΣΗΣ ΘΟΡΥΒΟΥ ΣΤΙΣ ΚΑΜΠΙΝΕΣ ΤΩΝ ΙΟ ΙΩΝ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Ο ΟΥ

ΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΕΠΙΒΛΑΒΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΙΑΚΥΜΑΝΣΗΣ ΘΟΡΥΒΟΥ ΣΤΙΣ ΚΑΜΠΙΝΕΣ ΤΩΝ ΙΟ ΙΩΝ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Ο ΟΥ Νικόλαος Ε. Ηλιού Επικ. Καθηγητής Πανεπιστήµιου Θεσσαλίας Τµήµα Πολιτικών Μηχανικών Κων/νος Ε. Βογιατζής Εντετ. Επικ. Καθηγητής Πανεπιστήµιου Θεσσαλίας Τµήµα Πολιτικών Μηχανικών Πεδίον Άρεως, 38334 Βόλος Τηλ. 24210-74150 fax 24210-74119 e-mail. neliou@civ.uth.gr Λέξεις κλειδιά: Αττική Οδός, Θόρυβος, Ατµοσφαρική Ρύπανση ΠΕΡΙΛΗΨΗ: To παρόν άρθρο παρουσιάζει τα αποτελέσµατα σχετικού ερευνητικού προγράµµατος (1) & (2) που εκπονήθηκε στον συγκοινωνιακό τοµέα του Τµήµατος Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας, µε σχετική εντολή της ΚΞ Αττική Οδός Α.Ε. προκειµένου να διερευνηθεί η ποιότητα του ατµοσφαιρικού και ακουστικού περιβάλλοντος στις καµπίνες των διοδίων του οδικού συστήµατος και να αξιολογηθούν πιθανές δυσµενείς επιπτώσεις στους εργαζόµενους.. Η επιλογή των σχετικών περιβαλλοντικών παραµέτρων - που καταγράφηκαν και αξιολογήθηκαν σε δύο αντιπροσωπευτικές θέσεις διοδίων και για δύο πλήρεις τυπικές εβδοµάδες στα πλαίσια του σχετικού ερευνητικού προγράµµατος είναι : Μονοξείδιο του Άνθρακα (CO), Μονοξείδιο και ιοξείδιο του Αζώτου (ΝΟ & ΝΟ 2 ), Ολικές Πτητικές Οργανικές ενώσεις (TVOC), Σκόνη (βάσει του Π 307/1986), Μόλυβδος (Pb) σύµφωνα µε το NIOSH 7082 και Εργασιακός θόρυβος (σύµφωνα µε το Π 85/1991). Οι καταγραφές διεξήχθησαν σε δύο αντιπροσωπευτικές θέσεις διοδίων της Α.Ο. (Υµηττού και Πεντέλης) σε δύο τυπικές εβδοµάδες φθινοπωρινής και θερινής περιόδου αντίστοιχα. 1

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ Η ρύπανση του ατµοσφαιρικού αέρα χαρακτηρίζεται από την περιεκτικότητά του σε στερεές, υγρές ή αέριες ουσίες σε ποσότητα : η οποία µπορεί να βλάψει την υγεία του ανθρώπου ή να του προκαλέσει οχλήσεις και που µπορεί να διαταράξει την οικολογική ισορροπία σε οποιαδήποτε µικρή ή µεγάλη γεωγραφική κλίµακα.. Παράλληλα ο περιβαλλοντικός και εργασιακός θόρυβος αποτελεί σήµερα µια από τις πιο σηµαντικές απειλές για τον άνθρωπο και έχει λάβει πλέον, µεγάλες διαστάσεις, τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και στην χώρα µας, µε αποτέλεσµα την ανάγκη λήψης µέτρων περιορισµού της ηχορύπανσης από κάθε ηχητική πηγή τόσο στο αστικό όσο και εργασιακό περιβάλλον. Η επιλογή των αντιπροσωπευτικών θέσεις διοδίων και οι χρονικές περίοδοι των µετρήσεων περιγράφονται αναλυτικά στην συνέχεια : 1.1 Μετρήσεις Ατµοσφαιρικής ρύπανσης Όρια αερίων ρύπων Κατά την τυπική εβδοµάδα από 1/11/2002-14:30 έως 8/11/2002-14:30 πραγµατοποιήθηκαν οι προβλεπόµενες µετρήσεις στην καµπίνα #3 των διοδίων Υµηττού της Α.Ο. Κατά την διάρκεια των µετρήσεων είχε εξασφαλισθεί να διατηρηθούν συνέχεια σε λειτουργία τόσο η καµπίνα µέτρησης και οι εκατέρωθεν καµπίνες / τροχιές #2 και #4. Επίσης είχε εξασφαλισθεί να επανδρωθεί η καµπίνα #3 µε χειριστές οι οποίοι δεν θα καπνίζουν κατά την διάρκεια της βάρδιας τους. Στην συνέχεια και κατά την τυπική εβδοµάδα από 1/7/2003 14:30 και 8/7/2003 14:30 πραγµατοποιήθηκαν αντίστοιχες µετρήσεις στην καµπίνα #2 των διοδίων Α.Ο. Πεντέλης. Κατά την διάρκεια των µετρήσεων είχε επίσης εξασφαλισθεί να κρατηθούν όσο ήταν δυνατόν σε λειτουργία τόσο η καµπίνα µέτρησης και οι διπλανές εκατέρωθεν καµπίνες #1 και #3. Και στην περίπτωση αυτή η καµπίνα #2 επανδρώθηκε µε χειριστές οι οποίοι δεν θα καπνίζουν κατά την διάρκεια της βάρδιας τους. Οι µετρήσεις αερίων ρύπων διεξήχθησαν χωρίς προβλήµατα µε συνεχή λειτουργία των αναλυτών ΝΟ/ΝΟ2/ΝΟx και CO και µε 8ωρη λειτουργία του ανιχνευτή TVOC και του δειγµατολήπτη σκόνης κατά την διάρκεια της βάρδιας 06:30 14:30 καθηµερινά. Οι αναλυτές ΝΟ/ΝΟ2/ΝΟx και CO τοποθετήθηκαν εξωτερικά από την καµπίνα και ελάµβαναν δείγµα µέσω κατάλληλου σωλήνα αναρρόφησης του οποίου το σηµείο αναρρόφησης τοποθετήθηκε εσωτερικά στην καµπίνα. Η αναρρόφηση γινόταν στο κάτω σηµείο του παραθύρου της καµπίνας και σε απόσταση 40-50 εκατοστά από την ζώνη αναπνοής του εργαζόµενου. Ο ανιχνευτής TVOC και ο δειγµατολήπτης σκόνης τοποθετήθηκαν στον πάγκο εργασίας της καµπίνας ακριβώς πίσω από την οθόνη του υπολογιστή και προς την πλευρά του παραθύρου σε απόσταση περίπου 60-70 εκατοστών από την ζώνη αναπνοής του εργαζόµενου. H σύγκριση των ανωτέρω καταγραφών έγινε µε τα όρια που παρατίθενται στην συνέχεια στον πίνακα 1: 2

Πίνακας 1. Οριακές τιµές αερίων ρύπων Παράµετρος Οριακή τιµή έκθεσης (8 ώρες) Ανώτατη οριακή τιµή έκθεσης (15 λεπτά) Άλλο όριο Μονοξείδιο του άνθρακα CO (1) 50 ppm 300 ppm ---- Μονοξείδιο του αζώτου ΝΟ (1) 25 ppm ----- ---- ιοξείδιο του αζώτου ΝΟ2 (1) 5 ppm 5 ppm ---- Ολικές Πτητικές Οργανικές Ενώσεις TVOC (2) ---- ---- < 200 µg/m³ (σαν όριο κλίµακας άνεσης σε 8ωρη βάση) Σκόνη (3) 10 mg/m³ ---- ---- Μόλυβδος Pb (4) 0.1 mg/m3 ---- ---- (1) Σύµφωνα µε το Π. 90/1999. (2) Σύµφωνα µε το συνηµµένο κείµενο ΕΙΚΤΗΣ T-VOC (βλέπε σχ. Παράρτηµα). (3) Σύµφωνα µε το Π. 307/1986. (4) Σύµφωνα µε NIOSH 7082 Ειδικά για τις Πτητικές Ενώσεις για τις οποίες δεν υπάρχει συγκεκριµένο όριο έχουµε αποδεχθεί το κοινώς αποδεκτό γενικό όριο των 200 µg/m³ ολικών πτητικών κάτω από το οποίο θεωρείται ότι ο εργαζόµενος ευρίσκεται σε περιβάλλον άνεσης. Για να µετατρέψουµε τις µετρήσεις (ο ανιχνευτής µετρά σε ppb isobutylene) σε µονάδες συγκρίσιµες µε το όριο εφαρµόσαµε την κάτωθι σχέση : Τιµή προς σύγκριση (µg/m3) = Μετρηθείσα τιµή (ppb isobutelene) Χ σταθερά διόρθωσης Χ µοριακό βάρος Χ 0.041 Σηµ.: Ισχύει η παραδοχή ότι το 100% των πτητικών είναι βενζόλιο (C6H6) µε µοριακό βάρος 78 και σταθερά διόρθωσης 0.53 (σταθερά ισοδύναµου βενζολίου ώς προς isobutylene). 1.2 Θόρυβος Ηµερήσια ατοµική ηχοέκθεση Όριο Σύµφωνα µε το υπ αριθµ. Π. 85/18-3-91( Φ.Ε.Κ 38) και τα άρθρα 2, 3 και 4 µετρήθηκε το Leq (100ms) για να υπολογιστεί η Ηµερήσια ατοµική ηχοέκθεση (8ωρ.) για τους εργαζοµένους σε σταθµό των διοδίων. Στην ηµερήσια ατοµική ηχοέκθεση δεν λαµβάνεται βέβαια υπόψη η επίδραση οποιουδήποτε ατοµικού ακο-προστατευτικού µέσου, που θα µπορούσε να έχει χρησιµοποιηθεί. P0 :20 µ Pa. Η Ηµερήσια ατοµική ηχοέκθεση ενός εργαζοµένου συµβολίζεται µε το δείκτη LΕP,d και υπολογίζεται µε τον ακόλουθο τρόπο : LEP,d =LAeq,Te +10 log10 Te/To (1) 2 1 Te P () A t L Aeq, Te = log 10 T dt (2) 0 e P0 Όπου T0 = 28800 δευτερόλεπτα = 8 ώρες, Te=η ηµερήσια διάρκεια της ατοµικής ηχοέκθεσης ενός εργαζοµένου & PA: η τιµή σε Pascal της στιγµιαίας Α-σταθµισµένης ηχητικής πίεσης στην οποία εκτίθεται, στον αέρα υπό ατµοσφαιρική πίεση, ένα άτοµο ανεξάρτητα από τις µετακινήσεις του κατά την εργασία. 3

Το όριο της ατοµικής ηχοέκθεσης το οποίο διερευνήθηκε είναι τα 85 db(a) όπως αυτό ορίζεται σύµφωνα µε το σχετικό υπ αριθµ. Π. 85/18-3-91( Φ.Ε.Κ 38) άρθρο 4. 2. ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ & ΘΟΡΥΒΟΥ Ο εξοπλισµός που χρησιµοποιήθηκε για τις µετρήσεις ατµοσφαιρικής ρύπανσης και θορύβου περιγράφεται στην συνέχεια : 2.1. Αναλυτής Μονοξειδίου του Άνθρακα CO Αναλυτής CO συνεχούς µέτρησης µοντέλο 48C της Thermo Environmental Instruments (ΗΠΑ) µε αρχή λειτουργίας την απορρόφηση στο υπέρυθρο και όριο ανίχνευσης: 0.04 ppm Είναι πιστοποιηµένος κατά EPA και διαθέτει πιστοποιητικό CE για την ηλεκτρική του σύνδεση και τις ηλεκτροµαγνητικές παρεµβολές. Εικόνα 1. Αναλυτής Μονοξειδίου του Άνθρακα CO 2.2. Αναλυτής Μονοξειδίου και ιοξειδίου του Αζώτου ΝΟ/ΝΟ2 Αναλυτής NOx συνεχούς µέτρησης µοντέλο 42C της εταιρείας Thermo Environmental Instruments (ΗΠΑ) µε αρχή λειτουργίας την χηµειοφωταύγεια. και όριο ανίχνευσης τα 0.5 ppb. Είναι πιστοποιηµένος κατά EPA και διαθέτει πιστοποιητικό CE για την ηλεκτρική του σύνδεση και τις ηλεκτροµαγνητικές παρεµβολές. Εικόνα 2. Αναλυτής Μονοξειδίου και ιοξειδίου του Αζώτου ΝΟ/ΝΟ2 2.3. Ανιχνευτής Ολικών Πτητικών Οργανικών Ενώσεων - TVOC Ανιχνευτής φορητός T-VOC µοντέλο ppbrae της εταιρείας RAE Systems (ΗΠΑ) αντιεκρηκτικού τύπου µε ενσωµατωµένη αντλία και δυνατότητα µέτρησης πολλαπλών αερίων µε συνολική ένδειξη ή µεµονωµένα αν υπάρχει µόνο ένα αέριο στο δείγµα 4

Εικόνα 3. Ανιχνευτής Ολικών Πτητικών Οργανικών Ενώσεων - TVOC 2.4. ειγµατολήπτης Ολικής Σκόνης & Μολύβδου ειγµατολήπτης φορητός Ολικής Σκόνης µοντέλο 224-PCEX της εταιρείας SKC (ΗΠΑ για την ανίχνευση και µέτρηση σωµατιδίων (αδρανή σκόνη, τοξική σκόνη, κλπ) στο εργασιακό περιβάλλον. Είναι αντι-εκκρηκτικού τύπου (ΕΕx ia IIC T4), και η ανάλυση για µόλυβδο γίνεται στο χηµείο µε Ατοµική Απορρόφηση µε φούρνο γραφίτη. Εικόνα 4. Ανιχνευτής Ολικών Πτητικών Οργανικών Ενώσεων - TVOC 2.5. Θόρυβος Για τις µετρήσεις θορύβου χρησιµοποιήθηκαν ένας τύπος καταγραφικής συσκευής SOLO v1.02. συµβατό µε το τελευταίο διεθνές πρότυπο. (IEC 61672-1), το οποίο εγκαταστάθηκε εντός του σταθµού διοδίων, όσο το δυνατόν πιο κοντά στο παράθυρο, µε το µικρόφωνο προς την κατεύθυνση του εργαζοµένου, καθώς και ένα σταθµισµένο δοσίµετρο SIE95. Το Dosimeter SIE95 είναι ένα όργανο µέτρησης κατάλληλο για την εκτίµηση συνθηκών εργασίας. Το παραπάνω όργανο αποτελείται απο δύο τύπους συσκευών: Ένα σταθµισµένο ηχόµετρο όπως αυτό περιγράφεται στο πρότυπο IEC 804 και ένα δοσίµετρο όπως αυτό περιγράφεται στο πρότυπο IEC 1252. Εικόνα 5. Dosimeter SIE95 5

Επίσης εντός του σταθµού διοδίων χρησιµοποιήθηκε ένα ακόµα σταθµισµένο ηχόµετρο SOLO v1.02 συµβατό µε το τελευταίο διεθνές πρότυπο IEC 61672-1, το οποίο εγκαταστάθηκε εντός του σταθµού όσο το δυνατόν πιο κοντά στο παράθυρο Χρησιµοποιήθηκε για την µέτρηση θορύβου εντός του σταθµού διοδίων(σηµείο αναφοράς). Εικόνα 6. Σταθµισµένο ηχόµετρο SOLO v1.02 3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ 3.1 ιόδια Υµηττού 3.1.1. Ατµοσφαιρική ρύπανση Στο διάγραµµα του σχήµατος 1 παρουσιάζονται οι µέσες 15λεπτες τιµές των ρύπων CO (ppm) και ΝΟ (ppb). Προκύπτει το συµπέρασµα ότι σε καµία περίπτωση δεν υπάρχει υπέρβαση της ανώτατης οριακής τιµής έκθεσης (15 λεπτών) και για τις δύο παραµέτρους (όριο: 300 ppm CO, 25000 ppb NO). Προκύπτει ότι παρατηρείται µία αύξηση των επιπέδων του CO κατά τις 06:00-09:00, 13:00 14:00, 18:00 19:00 και 21:00 22:00. Από παράλληλη ανάλυση των µέσων 8ωρων τιµών (οριακές τιµές έκθεσης) προκύπτει ότι η συνολική έκθεση των εργαζοµένων στις καµπίνες των διοδίων κατά την διάρκεια των µετρήσεων ήταν κάτω από τα όρια για την Ασφάλεια και Υγιεινή εργαζοµένων. 6

CO (ppm) vs NO (ppb) - 15 min Avg 1400 14.00 1200 12.00 1000 10.00 800 8.00 NO CO 600 6.00 400 4.00 200 2.00 0 0.00 Time NO ppb CO ppm Σχήµα 7. Μέσες 15λεπτες τιµές ρύπων CO (ppm) και ΝΟ (ppb) Σε ότι αφορά τον ρύπο TVOC η ηµερήσια διακύµανση των στιγµιαίων (µέσος όρος λεπτού) τιµών των TVOC παρουσιάζεται στο διάγραµµα του σχ. 2. Αν παραβλέψουµε µία στιγµιαία έξαρση στο διάστηµα γύρω στις 11:30 στις 6/11/2002 και άλλη µία έξαρση κατά τις 13:00 µε 13:30 στις 4/11/2002 ακόµη και οι στιγµιαίες τιµές έχουν διατηρηθεί σε πολύ χαµηλά επίπεδα. TVOC - 1 min avg 3000 2500 2000 ppb 1500 1000 500 0 6:19 6:49 7:19 7:49 8:19 8:49 9:19 9:49 10:19 10:49 11:19 11:49 12:19 12:49 13:19 13:49 14:19 Ωρα 2-Νοε 3-Νοε 4-Νοε 5-Νοε 6-Νοε 7-Νοε 8-Νοε Σχήµα 8. Ηµερήσια διακύµανση των στιγµιαίων (µέσος όρος λεπτού) τιµών TVOC 7

Τα επίπεδα σκόνης κυµάνθηκαν σε ιδιαίτερα χαµηλά επίπεδα όπως προκύπτει από τον κάτωθι πίνακα 1 των δειγµατοληψιών οι οποίες εκτελέστηκαν στην πρωινή βάρδια. Το όριο για 8ωρη έκθεση είναι 10 mg/m3 ενώ η µέγιστη τιµή που συλλέχθηκε ήταν µόλις 0.4 mg/m3. Τα επίπεδα Pb επίσης κυµάνθηκαν σε ιδιαίτερα χαµηλά επίπεδα όπως προκύπτει από τον πίνακα 2 στην συνέχεια. Το όριο για 8ωρη έκθεση είναι 0.1 mg/m3 ενώ η µέγιστη τιµή που συλλέχθηκε ήταν 0.58 µg/m3. Πίνακας 2 : Σκόνη & Pb Ηµ/νια δειγµατοληψιών Ολική Σκόνη mg/m3 Μόλυβδος µg/m3 2/11/2002 6:30-14:30 0.2 0.26 3/11/2002 6:30-14:30 0.1 0.14 4/11/2002 6:30-14:30 0.4 0.51 5/11/2002 6:30-14:30 0.3 0.28 6/11/2002 6:30-14:30 0.4 0.58 7/11/2002 6:30-14:30 0.02 0.03 8/11/2002 6:30-14:30 0.3 0.39 Μέγιστη 0.4 0.58 3.1.2. Περιβαλλοντικός & εργασιακός θόρυβος Οι Ελάχιστες και Μέγιστες τιµές καθώς και οι µέσοι όροι δεικτών θορύβου κατά την διάρκεια της εβδοµάδας των µετρήσεων παρουσιάζονται στο διάγραµµα του σχήµατος 3 στην συνέχεια, ενώ στο σχήµα 4 παρουσιάζονται ενδεικτικά το διάγραµµα διακύµανσης δείκτη Leq καθώς και η Έκθεση θορύβου κατά την διάρκεια µίας αντιπροσωπευτικής βάρδιας Ελάχιστο,µέγιστο και µέσοι όροι δεικτών θορύβου : Leq(1ωρ), Lmin, Lmax, L95, L90, L50, L10, L1 140 120 100 db(a) 80 60 40 min average max 20 0 Leq Lmin Lmax L95 L90 L50 L10 L1 Σχήµα 9. Ελάχιστες -Μέγιστες τιµές & Μέσοι όροι δεικτών θορύβου κατά την διάρκεια της τυπικής εβδοµάδας των µετρήσεων 8

Line3 Leq 10s A AM 11/02/02 06h33m48 81,5dB AM 11/02/02 14h29m18 110 105 100 95 90 85 80 75 70 65 60 55 50 45 40 07h 08h 09h 10h 11h 12h 13h 14h Όνοµα Αρχείου SIE95-021102.CMG Θέση Μέτρησης Line 3 Στάθµιση A Τύπος δεδοµένων Leq Αρχή 02/11/02 06:28:28 Τέλος 02/11/02 14:28:29 L EP,d (dba) 81,5 Σχήµα 10. ιάγραµµα διακύµανσης δείκτη Leq κατά την διάρκεια της βάρδιας & Έκθεση θορύβου κατά την διάρκεια µίας αντιπροσωπευτικής βάρδιας 3.2 ιόδια Α.Ο Πεντέλης 3.2.1. Ατµοσφαιρική ρύπανση Στο διάγραµµα του σχήµατος 5 παρουσιάζονται οι µέσες 15λεπτες τιµές των ρύπων CO (ppm) και ΝΟ (ppb) στα διόδια Α.Ο Πεντέλης. Από το διάγραµµα αυτό προκύπτει ότι σε καθε περίπτωση οι δύο αυτές παράµετροι ακολουθούν στενά ( παράλληλη αυξοµείωση) η µία την άλλη καθότι είναι παράµετροι 100% εκποµπής καυσαερίων απο οχήµατα. Επίσης προκύπτει το συµπέρασµα ότι σε καµία περίπτωση δεν υπάρχει υπέρβαση της ανώτατης οριακής τιµής έκθεσης (15 λεπτών) και για τις δύο παραµέτρους (όριο: 300 ppm CO, 25000 ppb NO). CO (ppm) vs NO (ppb) - 15 min Avg 500 400 300 NO 200 100 0 20 15 10 CO 5 0 Time NO (ppb) CO (ppm) Σχήµα 11. Μέσες 15λεπτες τιµές ρύπων CO (ppm) και ΝΟ (ppb) 9

Σε ότι αφορά τον ρύπο TVOC η ηµερήσια διακύµανση των στιγµιαίων (µέσος όρος λεπτού) τιµών των TVOC παρουσιάζεται στο διάγραµµα του σχ. 6. Πέραν µίας στιγµιαία έξαρση (1400 ppb) στο διάστηµα γύρω στις 08:00 στις 8/07/2003 και αλλη µία έξαρση (400-500 ppb) κατα τις 13:00 µε 13:30 στις 08/7/2003 και 05/07/03 ακόµη και οι στιγµιαίες τιµές έχουν διατηρηθεί σε πολύ χαµηλά επίπεδα. 1600.00 TVOC - 1 min avg 1400.00 1200.00 1000.00 ppb 800.00 600.00 400.00 200.00 0.00 06:30 06:43 06:56 07:09 07:22 07:35 07:48 08:01 08:14 08:27 08:40 08:53 09:06 09:19 09:32 09:45 09:58 10:11 10:24 10:37 10:50 11:03 11:16 11:29 11:42 11:55 12:08 12:21 12:34 12:47 13:00 13:13 13:26 13:39 13:52 14:05 14:18 Ωρα Τετάρτη 02/7 Πέµπτη 03/7 Παρασκευή 04/7 Σάββατο 05/7 Κυριακή 06/7 ευτέρα 07/7 Τρίτη 08/07 Σχήµα 12. Ηµερήσια διακύµανση των στιγµιαίων (µέσος όρος λεπτού) τιµών TVOC Τα επίπεδα σκόνης κυµάνθηκαν σε ιδιαίτερα χαµηλά επίπεδα όπως προκύπτει από τον κάτωθι πίνακα 2 των δειγµατοληψιών οι οποίες εκτελέσθηκαν στην πρωινή βάρδια, ενώ η µέγιστη τιµή που συλλέχθηκε ήταν 0.44 mg/m3 Τα επίπεδα Pb επίσης κυµάνθηκαν σε ιδιαίτερα χαµηλά επίπεδα όπως προκύπτει από τον πίνακα 3 στην συνέχεια. µε µέγιστη τιµή που συλλέχθηκε τα 0.22 µg/m3. Πίνακας 3 : Σκόνη & Pb Ηµ/νια δειγµατοληψιών Ολική Σκόνη mg/m3 Μόλυβδος µg/m3 2/7/2003 6:30-14:30 0.44 0.18 3/7/2003 6:30-14:30 0.42 0.22 4/7/2003 6:30-14:30 0.36 0.14 5/7/2003 6:30-14:30 0.13 0.08 6/7/2003 6:30-14:30 0.17 0.09 7/7/2003 6:30-14:30 0.27 0.09 8/7/2003 6:30-14:30 0.30 0.09 Μέγιστη 0.44 0.22 10

3.2.2. Περιβαλλοντικός & εργασιακός θόρυβος Η διακύµανση των τιµών του δείκτη L EP,d για όλες τις βάρδιες στα διόδια Πεντέλης, παρουσιάζονται στο διάγραµµα του σχήµατος 7 στην συνέχεια, ενώ στο σχήµα 8 παρουσιάζονται ενδεικτικά το διάγραµµα διακύµανσης δείκτη Leq καθώς και η Έκθεση θορύβου κατά την διάρκεια µίας αντιπροσωπευτικής βάρδιας ιακύµανση τιµών του δείκτη LEP,d για όλες τις βάρδιες µεταξύ της 2/07/03 στις 14:30 και της 9/07/03 στις 06:30 80 75 70 db(a) 65 LEP,d 60 55 50 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 Βάρδιες Σχήµα 13. ιακύµανση τιµών δείκτη LEP,d για όλες τις βάρδιες #1 Leq 1m A MON 07/07/03 06h30 70,4dB MON 07/07/03 14h29 90 Στάθµιση A 85 80 75 Τύπος δεδοµένων Αρχή Τέλος Leq 07/07/03 06:30:00 07/07/03 14:30:00 70 L EP,d (dba) 70,4 65 60 07h 08h 09h 10h 11h 12h 13h 14h Σχήµα 14. ιάγραµµα διακύµανσης δείκτη Leq κατά την διάρκεια της βάρδιας & Έκθεση θορύβου κατά την διάρκεια µίας αντιπροσωπευτικής βάρδια 11

4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 4.1 ιόδια Α.Ο. Υµηττού Από τα αποτελέσµατα ανωτέρω (1) & (2) συµπεραίνουµε τα ακόλουθα : Σε ότι αφορά την ανίχνευση επιβλαβών χηµικών παραγόντων που προέρχονται από την οδική κυκλοφορία στις καµπίνες διοδίων της Αττικής Οδού στα διόδια Υµηττού τα επίπεδα που ανιχνεύθηκαν ήταν σηµαντικά χαµηλότερα από τα σχετικά όρια όπως αυτά ισχύουν για την ασφάλεια και την υγιεινή εργαζοµένων. Μόνο το επίπεδο των ολικών πτητικών ενώσεων πλησίασε σηµειακά το όριο άνεσης, ένα όριο το οποίο ισχύει άτυπα για ποιότητα αέρα εσωτερικών χώρων και δεν µπορεί να θεωρηθεί ως όριο εργασιακής υγιεινής και ασφάλειας. Οι σχετικές µετρήσεις διεξήχθησαν για µία τυπική εβδοµάδα φθινοπώρου. Η επανάληψη της µέτρησης κατά την θερινή περίοδο σε συνθήκες άπνοιας (διόδια Πεντέλης) αναλύεται στην συνέχεια. Οι παράµετροι που σαφώς επηρεάζουν τα επίπεδα των ρύπων είναι προφανώς ο κυκλοφοριακός φόρτος, η σύνθεση του στόλου οχηµάτων που χρησιµοποιεί την Α.Ο. και βέβαια οι ανεµολογικές µετεωρολογικές συνθήκες. Παρατηρήσαµε (όπως και ήταν αναµενόµενο) ότι όταν ο άνεµος έπνεε αντίθετα από την ροή των οχηµάτων, οι στιγµιαίες τιµές των αερίων ρύπων ελαχιστοποιούνταν. Επίσης αναφέρεται ότι κατά την εκκίνηση των οχηµάτων από στάση (αµέσως µετά την ολοκλήρωση της πληρωµής των διοδίων), οι στιγµιαίες τιµές των ρύπων πλησίαζαν σε υψηλότερα επίπεδα (ανάλογα µε τον τύπο του οχήµατος και πιθανόν την παλαιότητα του) πάντα όµως σε χαµηλότερα από τα προτεινόµενα όρια. Σε ότι αφορά την καταµέτρηση του εργασιακού θορύβου - αξιολόγηση της στάθµης θορύβου στην οποία εκτίθενται οι εργαζόµενοι στον χώρο εργασίας (Π 85/18.3.91) οι µετρήσεις αποδεικνύουν ότι η έκθεση σε θόρυβο στο σταθµό διοδίων είναι µικρότερη από το όριο των 85 db(a) όπως αυτό ορίζεται σύµφωνα µε το υπ αριθµ. Π. 85/18-3-91( Φ.Ε.Κ 38) άρθρο 4. Η µέση τιµή του δείκτη L EP,d κυµαίνεται µεταξύ των 80 db(a) και 83dB(A) άρα δεν προβλέπεται να ληφθούν τα απαραίτητα µέτρα προστασίας όπως προβλέπεται από το ανωτέρω Προεδρικό ιάταγµα. 4.2 ιόδια Α.Ο. Πεντέλης Από τα αποτελέσµατα ανωτέρω (1) & (2) συµπεραίνουµε τα ακόλουθα : Σε ότι αφορά την ανίχνευση επιβλαβών χηµικών παραγόντων που προέρχονται από την οδική κυκλοφορία στις καµπίνες διοδίων της Αττικής Οδού ( ιόδια Πεντέλης), τα επίπεδα που ανιχνεύθηκαν ήταν σηµαντικά χαµηλότερα από τα σχετικά όρια όπως αυτά ισχύουν για την ασφάλεια και την υγιεινή εργαζοµένων. Μόνο το επίπεδο των ολικών πτητικών ενώσεων πλησίασε σε µία βάρδια σηµειακά το όριο άνεσης, ένα όριο το οποίο ισχύει άτυπα για ποιότητα αέρα εσωτερικών χώρων και δεν µπορεί να θεωρηθεί ως όριο εργασιακής υγιεινής και ασφάλειας. Οι σχετικές µετρήσεις διεξήχθησαν για µία τυπική εβδοµάδα θερινής περιόδου. Οι συνθήκες που επικράτησαν κατά την εβδοµάδα αυτή κατέγραψαν στην συγκεκριµένη θέση ανέµους εντάσεως µέχρι 3.1 m/s µε επικρατούσα διεύθυνση την βορεινή. Σε ότι αφορά την καταµέτρηση του εργασιακού θορύβου - αξιολόγηση της στάθµης θορύβου στην οποία εκτίθενται οι εργαζόµενοι στον χώρο εργασίας (Π 85/18.3.91) οι µετρήσεις αποδεικνύουν ότι η έκθεση σε θόρυβο, στο σταθµό διοδίων Πεντέλης, είναι µικρότερη από το όριο των 85 db(a) όπως αυτό ορίζεται σύµφωνα µε το υπ αριθµ. Π. 85/18-3-91( Φ.Ε.Κ 38) άρθρο 4. Η µέση τιµή του δείκτη LEP,d κυµαίνεται µεταξύ των 65 db(a) και 75 db(a) άρα 12

δεν προβλέπεται να ληφθούν τα απαραίτητα µέτρα προστασίας που προβλέπονται από το ανωτέρω Προεδρικό ιάταγµα. ΑΝΑΦΟΡΕΣ 1. ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Π.Θ. - ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ - ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2002, Eρευνητικό Πρόγραµµα «Ανίχνευση επιβλαβών χηµικών παραγόντων που προέρχονται από την οδική κυκλοφορία στις Καµπίνες διοδίων της Αττικής Οδού» & «καταµέτρηση του εργασιακού θορύβου - αξιολόγηση της στάθµης θορύβου στην οποία εκτίθενται οι εργαζόµενοι στον χώρο εργασίας (Π 85/18.3.91)» Α ΦΑΣΗ 2. ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Π.Θ. - ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ - ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΙΟΥΛΙΟΣ 2003, Eρευνητικό Πρόγραµµα «Ανίχνευση επιβλαβών χηµικών παραγόντων που προέρχονται από την οδική κυκλοφορία στις Καµπίνες διοδίων της Αττικής Οδού» & «καταµέτρηση του εργασιακού θορύβου - αξιολόγηση της στάθµης θορύβου στην οποία εκτίθενται οι εργαζόµενοι στον χώρο εργασίας (Π 85/18.3.91)»Β ΦΑΣΗ 13