21η Εκστρατεία εθελοντικών καθαρισμών παράκτιων και άλλων φυσικών περιοχών «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2016» ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

21η Εκστρατεία εθελοντικών καθαρισμών παράκτιων και άλλων φυσικών περιοχών «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2016» ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

Περιεχόμενα Εικόνες... 2 Πίνακες... 2 1. Εισαγωγή... 3 1.1 Γενικά...3 1.2 Στόχος 2016: τα μικροπλαστικά...4 1.2.1 Το πρόβλημα... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 2. Η εκστρατεία «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2016» σε αριθμούς... 6 3. Αποτελέσματα Φύλλων Καταγραφής Απορριμμάτων και Παρατήρησης Φυσικών Περιοχών... 12 4.Κεντρικοί Καθαρισμοί 14 4. Επικοινωνιακή Καμπάνια... 20 4.1 Καταχωρήσεις στον Τύπο... 21 4.2 Τηλεοπτικό Σποτ... 222 4.3 Ραδιοφωνικό Σποτ... 222 4.3 Ενημερωτικές Κάρτες... 23 4.4 Banner... 25 5. Δημοσιοποίηση... 266 6. Φωτογραφικό υλικό 29 1

Εικόνες Εικόνα 1. Ποσοστιαία συμμετοχή των φορέων που συμμετείχαν στην εκστρατεία «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2016» με βάση τις αιτήσεις συμμετοχής που εστάλησαν μέχρι τις 25 Ιουλίου 2016.Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. Εικόνα 2. Ποσοστιαία (%) συμμετοχή των φορέων που έλαβαν μέρος στην εκστρατεία «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ» κατά το διάστημα 2006-2016..... 8 Εικόνα 3. Κατανομή ανά Νομό του αριθμού των εθελοντών που συμμετείχαν στους εθελοντικούς καθαρισμούς που διοργανώθηκαν στο πλαίσιο της εκστρατείας «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2016»..... 9 Εικόνα 4. Κατανομή ανά Νομό του αριθμού των φυσικών περιοχών που καθαρίστηκαν στο πλαίσιο της εκστρατείας «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2016»..... 10 Εικόνα 5. Κατανομή ανά Περιφέρεια του αριθμού των εθελοντών που συμμετείχαν στους εθελοντικούς καθαρισμούς και των φυσικών περιοχών που καθαρίστηκαν κατά την εκστρατεία «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2016»..... 11 Εικόνα 6. Ποσοστιαία (%) κατανομή των κυρίαρχων υλικών απορριμμάτων στις ελληνικές ακτές σύμφωνα με τις καταγραφές του 2015....12 Εικόνα 7. Ποσοστιαία (%) κατανομή των κυρίαρχων τύπων απορριμμάτων στις ελληνικές ακτές σύμφωνα με τις καταγραφές του 2015. Οι τύποι απορριμμάτων με ποσοστό λιγότερο από 4 % εντάχθηκαν στην κατηγορία «Άλλο» 13 Εικόνα 8. Οι τρεις εκδοχές καταχώρησης σε έντυπα.23 Εικόνα 9. Τηλεοπτικό σποτ..24 Εικόνα 10. Ραδιοφωνικό σποτ 24 Εικόνα 11. Ενημερωτικές κάρτες.26 Εικόνα 12. Banners.27 Πίνακες Πίνακας 1.Παρουσίαση αριθμού εθελοντών, συμμετοχών και φυσικών περιοχών για τα τελευταία 10 έτη πραγματοποίησης της εκστρατείας εθελοντικών καθαρισμών «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ» 7 Πίνακας 2. Συνεντεύξεις.... 28 Πίνακας 3. Έντυπες Δημοσιεύσεις.... 28 Πίνακας 4. Ηλεκτρονικές Δημοσιεύσεις.... 29 2

1. Εισαγωγή 1.1 Γενικά Σε μια εποχή που τα πάντα αλλάζουν και η πραγματικότητα συχνά μας ξεπερνά, η εκστρατεία ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ παρέμεινε και φέτος σταθερό σημείο αναφοράς για 21η χρονιά στα πεδία της προστασίας των ακτών, της ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών, του εθελοντισμού και της ουσιαστικής συμμετοχής στη διαφύλαξη του φυσικού μας κεφαλαίου. Σε πείσμα της συνεχιζόμενης κοινωνικής και οικονομικής κρίσης, η συγκεκριμένη πρωτοβουλία εξακολουθεί δυναμικά, αναδεικνύοντας την αξία της συμμετοχής, της αυτο οργάνωσης και του εθελοντισμού, σε μια εποχή που τίποτα από αυτά δεν θεωρείται αυτονόητο. Από το 1995 η εκστρατεία ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ ενώνει κάθε χρόνο όλη τη χώρα σε μια τεράστια κοινή δράση. Για δύο μήνες απ άκρη σ άκρη της Ελλάδας, μικροί και μεγάλοι γίνονται κομμάτι της πιο μαχητικής «αλυσίδας» ενάντια στη θαλάσσια ρύπανση και τον εφησυχασμό. Άλλωστε, η υλοποίηση της εκστρατείας επιβάλλεται όχι μόνο από τους ίδιους τους πολίτες, οι οποίοι επικοινωνούν σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς με την οργάνωση, εκφράζοντας το ενδιαφέρον τους για τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία, αλλά και από την επαπειλούμενη περαιτέρω υποβάθμιση των προστατευόμενων και όχι μόνο-φυσικών μας περιοχών που δρομολογείται σε επίπεδο κεντρικής διοίκησης. Με βάση τα παραπάνω, το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS υλοποίησε και φέτος για 21η χρονιά την πανελλαδική εκστρατεία εθελοντικών καθαρισμών ακτών και άλλων φυσικών περιοχών «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ» η οποία διήρκησε από 1η Μαΐου έως 30 Ιουνίου 2016, με συμμετοχή μαθητών και εκπαιδευτικών, Δήμων, περιβαλλοντικών και κοινωνικών φορέων, ξενοδοχείων, εργαζομένων επιχειρήσεων και εθελοντών κάθε ηλικίας. Ανάμεσα στους υποστηρικτές της φετινής προσπάθειας περιλαμβάνονται φορείς που μας τιμούν εδώ και χρόνια με την εμπιστοσύνη τους και των οποίων η ουσιαστική αρωγή δίνει πνοή και βιωσιμότητα στην εκστρατεία μας, αλλά και νέοι φίλοι που πίστεψαν στην αξία και τους στόχους της. Πιο συγκεκριμένα, η εκστρατεία για το 2016 τέλεσε υπό την αιγίδα του Μεσογειακού Προγράμματος Δράσης του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP/ MAP) και υλοποιήθηκε με την επιστημονική υποστήριξη του Εργαστηρίου Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών (Ε.ΘΑ.ΓΕ.Φ.Ω.). Χορηγός ήταν η Αθηναϊκή Ζυθοποιία Α.Ε., Χορηγοί Επικοινωνίας η ΕΡΤ και η Εφημερίδα των Συντακτών, υποστηρικτές η SANITAS, η εταιρεία ταχυμεταφορών ACS, η Bold Ogilvy & Mather και η ideal image. Ήδη από την ίδρυσή του, το 1990, το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS, μια οργάνωση με μεγάλη και πολύχρονη εμπειρία σε θέματα προστασίας περιβάλλοντος, οργάνωσης εθελοντικών προγραμμάτων και εκστρατειών ενημέρωσης, διοργανώνει μεταξύ άλλων δράσεών του- εθελοντικούς καθαρισμούς ακτών και φυσικών 3

περιοχών. Με την πάροδο των ετών, οι εθελοντικοί καθαρισμοί εντάχθηκαν στη πρωτοβουλία Clean Up the Med που διοργανώνεται σε μεσογειακό επίπεδο με πρωτοβουλία της Ιταλικής περιβαλλοντικής οργάνωσης Legambiente. Εδώ και χρόνια η εκστρατεία «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ» έχει «αυτονομηθεί» και χαράσσει τη δική της πορεία, με πανελλαδικό πλέον χαρακτήρα και διάρκεια όλο το μήνα Μάιο, ενώ τα τελευταία 3 χρόνια επεκτάθηκε χρονικά και όλο το μήνα Ιούνιο. 1.2 Στόχος 2016: τα μικροπλαστικά Μετά από δύο συνεχείς χρόνιες (2014 & 2015) ενασχόλησης της εκστρατείας ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ με το πρόβλημα της ευρείας χρήσης της πλαστικής σακούλας μεταφοράς, φέτος ήταν η χρονιά των μικροπλαστικών που παρότι αθέατα και ελάχιστα γνωστά στο ευρύ κοινό, αποτελούν μία από τις σημαντικότερες απειλές για τα θαλάσσια οικοσυστήματα και, σύμφωνα με τους ειδικούς, το υπ αριθμόν 1 ανερχόμενο κίνδυνο για το παράκτιο και θαλάσσιο περιβάλλον. 1.2.1 Το πρόβλημα Τα μικροπλαστικά είναι μικροσκοπικές ίνες ή σωματίδια, διαμέτρου μικρότερης των 5 χιλιοστών, στα οποία κατακερματίζεται το πλαστικό, λόγω της επίδρασης της υπεριώδους ακτινοβολίας, των κυμάτων/ρευμάτων και άλλων μηχανικών διεργασιών. Με τον κυματισμό της θάλασσας και τα ωκεάνια ρεύματα διασκορπίζονται σε όλες τις περιοχές του πλανήτη. Καταλήγουν στα ιζήματα του βυθού είτε αιωρούνται στην υδάτινη στήλη και καταναλώνονται από τους θαλάσσιους οργανισμούς μαζί με το φυτοπλανκτόν, το οποίο κυμαίνεται στις ίδιες περίπου διαστάσεις. Οι θαλάσσιοι οργανισμοί (χελώνες, ψάρια, κητώδη, θαλασσοπούλια, οστρακοειδή κ.λ.) μπερδεύουν το μικροπλαστικό με την τροφή τους και το καταναλώνουν. Σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύτηκε στο πλαίσιο της Σύμβασης για τη Βιολογική Ποικιλότητα, τα θαλάσσια απορρίμματα επηρεάζουν δυσμενώς 663 θαλάσσια είδη. Το 11% περίπου των περιπτώσεων αφορούσε συγκεκριμένα σε κατάποση μικροπλαστικών. Τα μικροπλαστικά αποτελούν ένα «τοξικό χάπι» για τους οργανισμούς που τα καταπίνουν, καθώς εκτός από τις τοξικές ουσίες που περιέχουν από την παραγωγή τους (επιβραδυντικά καύσης, σταθεροποιητές, κ.α.) και πολλές από αυτές φαίνεται να επηρεάζουν το ορμονικό σύστημα, μπορούν να συσσωρεύουν στην επιφάνειά τους έμμονους οργανικούς ρύπους (POPs), (π.χ., PCBs και φυτοφάρμακα όπως το DDT), σε συγκεντρώσεις δέκα χιλιάδες φορές υψηλότερες σε σχέση με το θαλασσινό νερό που τα περιβάλλει. Σημαντικές ποσότητες μικροπλαστικών στον ωκεανό βυθίζονται στον πυθμένα. Αυτό δείχνει πρόσφατη έρευνα για τα πλαστικά στον Ατλαντικό Ωκεανό, τον Ινδικό Ωκεανό και τη Μεσόγειο θάλασσα. Ομάδα επιστημόνων μελέτησαν τους ωκεανούς αυτούς από το 2001 μέχρι το 2012 σε βάθος μέχρι και 3.000 μέτρα. Η ποσότητα πλαστικού στον πυθμένα του ωκεανού είναι 1.000 φορές μεγαλύτερη από την ποσότητα που επιπλέει στην επιφάνεια. 4

Στους ωκεανούς επιπλέουν 5 τρισεκατομμύρια κομμάτια πλαστικού τα οποία ζυγίζουν συνολικά πάνω από 250.000 τόνους, αποτελώντας τη μεγαλύτερη μάζα στερεών αποβλήτων στον πλανήτη. Σύμφωνα με το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών, τα μικροπλαστικά είναι οι πιο επιβλαβείς ρύποι στους ωκεανούς. Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι τα μικροπλαστικά μπορούν να βρεθούν σχεδόν σε κάθε παραλία παγκοσμίως, στους πολικούς παγετώνες και σχεδόν παντού στους ωκεανούς. 5

2. Η εκστρατεία «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2016» σε αριθμούς0f1 Στην εκστρατεία «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2016» δήλωσαν συμμετοχή 294 φορείς: 122 Σχολεία, 48 Σύλλογοι, 42 Δήμοι, 25 Επιχειρήσεις (εκ των οποίων 8 Ξενοδοχεία), 9 Λιμενικές Αρχές, 17 ΜΚΟ και 31 «Άλλοι» φορείς, μεταξύ των οποίων και 6 ατομικές συμμετοχές (Εικόνα 1). Η σχετική μείωση των φετινών συμμετοχών οφείλεται, κατά κύριο λόγο, στη χρονική σύμπτωση της έναρξης της φετινής εκστρατείας με την ημερομηνία του Πάσχα του 2016, ήτοι 1 η Μαΐου. Το γεγονός αυτό περιόρισε τη γενική συμμετοχή την πρώτη εβδομάδα του Μαΐου, καθώς πολλοί πολίτες βρίσκονταν σε ολιγοήμερες διακοπές και, κυρίως, είχε ως αποτέλεσμα τη μηδενική συμμετοχή των Γυμνασίων και Λυκείων, που αμέσως μετά τις διακοπές του Πάσχα ξεκίνησαν τις εξετάσεις τους. Εικόνα 1. Ποσοστιαία συμμετοχή των φορέων που συμμετείχαν στην εκστρατεία «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2016». Συνολικά, συμμετείχαν περισσότεροι από 13.090 εθελοντές που πραγματοποίησαν καθαρισμούς σε 196 φυσικές περιοχές (ακτών, βυθού, ποταμών, δασών κ.λπ.). 1 Τα δεδομένα προκύπτουν από την επεξεργασία όσων συμμετοχών εστάλησαν έως τις 25/7/2016 6

Πίνακας 1. Παρουσίαση αριθμού εθελοντών, συμμετοχών, φυσικών περιοχών και Νομών για την τελευταία 10ετία υλοποίησης της εκστρατείας «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ». Στοιχεία Εθελοντές Συμμετοχές Φυσικές Περιοχές Νομοί 2007 15.748 219 218 35 2008 13.717 170 199 31 2009 17.848 256 279 36 2010 16.495 297 216 34 2011 21.028 285 236 37 2012 17.238 269 190 38 2013 15.483 284 202 37 2014 16.509 351 222 38 2015 15.355 350 238 41 2016 13.092 294 196 35 Όπως προκύπτει από την επεξεργασία του παραπάνω πίνακα, στη διάρκεια της τελευταίας 10ετίας, στην εκστρατεία ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ έχουν συμμετάσχει πάνω από 162.350 εθελοντές, έχουν υλοποιηθεί καθαρισμοί σε 41 παράκτιους και χερσαίους νομούς της Ελλάδας, ενώ κατά μέσο όρο κάθε χρόνο συμμετέχουν 277 φορείς και 220 φυσικές περιοχές αποτελούν πεδίο καθαρισμών. Όπως συμβαίνει σταθερά και διαχρονικά τα τελευταία χρόνια, η «μερίδα του λέοντος» σε συμμετοχές ανήκει στα σχολεία, αναδεικνύοντας τους μαθητές ως τους πλέον αφοσιωμένους υποστηρικτές της εκστρατείας και επιτρέποντάς μας να αισιοδοξούμε για το μέλλον των ακτών μας και του φυσικού περιβάλλοντος γενικότερα. Ιδιαίτερα φέτος, που λόγω της χρονικής σύμπτωσης της έναρξης της εκστρατείας με το Πάσχα και τη συνεπακόλουθη μη συμμετοχή μαθητών Γυμνασίου και Λυκείου, που ξεκίνησαν τις εξετάσεις τους αμέσως μετά τις Πασχαλινές διακοπές, τα «εύγε» ανήκουν κυρίως στους μικρούς πολίτες των τάξεων του Δημοτικού αλλά και στους δασκάλους τους που εμπνέουν με οικολογικές ευαισθησίες τα παιδιά, υποστηρίζουν και συντονίζουν την προσπάθειά τους. 7

Εικόνα 2. Ποσοστιαία (%) συμμετοχή των φορέων που έλαβαν μέρος στην εκστρατεία «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ» κατά το διάστημα 2007-2016 Με βάση τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν, πρώτος -σε συνολικό αριθμό εθελοντών- Νομός αναδείχθηκε ο Νομός Αττικής (2.086 εθελοντές) και ακολουθεί ο Νομός Χαλκιδικής (1.242 εθελοντές) (Εικόνα 3). Ο Νομός Αττικής επικρατεί και ως προς τις φυσικές περιοχές (24 περιοχές), ενώ τη δεύτερη θέση καταλαμβάνει ο Νομός Δωδεκανήσου (20 περιοχές) (Εικόνα 4). Στις επόμενες σελίδες παρουσιάζεται ο αριθμός των εθελοντών που συμμετείχαν στους εθελοντικούς καθαρισμούς, καθώς ο αριθμός των φυσικών περιοχών που καθαρίστηκαν κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, τόσο ανά Νομό (Εικόνα 3 & Εικόνα 4) όσο και ανά Περιφέρεια (Εικόνα 5 & Εικόνα 6). 8

Εικόνα 3. Κατανομή ανά Νομό του αριθμού των εθελοντών που συμμετείχαν στους εθελοντικούς καθαρισμούς που διοργανώθηκαν στο πλαίσιο της εκστρατείας «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2016» 9

Εικόνα 4. Κατανομή ανά Νομό του αριθμού των φυσικών περιοχών που καθαρίστηκαν στο πλαίσιο της εκστρατείας «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2016». 10

Εικόνα 5. Κατανομή ανά Περιφέρεια του αριθμού των εθελοντών που συμμετείχαν στους εθελοντικούς καθαρισμούς που διοργανώθηκαν στο πλαίσιο της εκστρατείας «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2016» Εικόνα 6. Κατανομή ανά Περιφέρεια του αριθμού των φυσικών περιοχών που καθαρίστηκαν στο πλαίσιο της εκστρατείας «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2016». 11

3. Αποτελέσματα Φύλλων Καταγραφής Απορριμμάτων και Παρατήρησης Φυσικών Περιοχών Όπως προκύπτει πάγια τα τελευταία χρόνια, με βάση τα ευρήματα από τα Φύλλα Καταγραφής που συμπληρώνουν οι συμμετέχοντες στην εκστρατεία ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ, η πλειονότητα των παράκτιων απορριμμάτων που καταγράφηκαν από τους εθελοντές το 2015 ήταν και πάλι πλαστικά και μάλιστα με σημαντικά αυξητική τάση (82%). Ομοίως με άλλες χρονιές, στη συνέχεια συναντάμε τα χάρτινα απορρίμματα (5%), ενώ ακολουθούν τα μεταλλικά, τα γυάλινα και τα ξύλινα απορρίμματα που παρουσιάζουν ισόποση συμμετοχή στο ρυπαντικό φορτίο των ακτών που εξετάστηκαν (9%). Εικόνα 7. Ποσοστιαία (%) κατανομή των κυρίαρχων υλικών απορριμμάτων στις ελληνικές ακτές σύμφωνα με τις καταγραφές του 2015. Από την κατάταξη των απορριμμάτων σύμφωνα με την αρχική τους χρήση (Εικ. 8.), παρατηρείται ότι τα πολυπληθέστερα απορρίμματα είναι τα αποτσίγαρα, που κατατάσσονται κι αυτά στην κατηγορία 12

του πλαστικού1f2 και καταλαμβάνουν το 58% των απορριμμάτων που καταγράφηκαν. Την επόμενη θέση καταλαμβάνουν τα πλαστικά κομμάτια<50εκ. (11%) και ακολουθούν τα κομμάτια ξύλου (3%), τα καλαμάκια, τα κομμάτια χαρτιού, τα πλαστικά καπάκια νερού/αναψυκτικού, τα μπουκάλια νερού/αναψυκτικού, οι πλαστικές σακούλες και τα πλαστικά κομμάτια μεγαλύτερα των 50 εκ. και τα καλαμάκια (2%). Το σύνολο των υπόλοιπων αδιευκρίνιστων ως προς την αρχική τους χρήση απορριμμάτων, αποτελούν το 15% του συνόλου των απορριμμάτων. Εικόνα 8. Ποσοστιαία (%) κατανομή των κυρίαρχων τύπων απορριμμάτων στις ελληνικές ακτές σύμφωνα με τις καταγραφές του 2015. 2 Τα φίλτρα των τσιγάρων κατασκευάζονται από οξική κυτταρίνη (cellulose acetate), ένα είδος πλαστικού. 13

4. Κεντρικοί καθαρισμοί To Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS, υλοποίησε και φέτος κεντρικούς καθαρισμούς σε διάφορα σημεία της Αττικής, αλλά και στην περιφέρεια. Συνολικά πραγματοποιήθηκαν 4 κεντρικοί καθαρισμοί 2 junior, με συμμετοχή σχολείων και 2 πιο μαζικοί με τη συμμετοχή εθελοντών κάθε ηλικίας, φορέων, συλλογικοτήτων κ.λ. 1. Τετάρτη 11 Μαΐου/ παραλία Αγ. Νικόλας Λαγονήσι. Junior 200 περίπου μαθητές από το 1ο και 3ο Δημοτικό Καλυβίων έδωσαν δυναμικό "παρών" στον μαθητικό καθαρισμό που διοργανώθηκε στην παραλία Άγιος Νικόλας στο Λαγονήσι και πήραν Άριστα 10! για τη σημαντική τους προσπάθεια να προστατεύσουν τον φυσικό πλούτο της περιοχής τους. Τα παιδιά συμμετείχαν ενεργά στην αποκομιδή και καταγραφή απορριμμάτων, ενώ παράλληλα ενημερώθηκαν με τον πλέον διασκεδαστικό τρόπο για τη σημασία της προστασίας των φυσικών πόρων, μέσα από ευφάνταστα περιβαλλοντικά παιχνίδια. Η υλοποίηση του συγκεκριμένου καθαρισμού έγινε με την αμέριστη βοήθεια της Υπεύθυνης Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ανατολικής Αττικής. 14

2. Κυριακή 15 Μαΐου/παραλία Βοτσαλάκια, Πειραιάς Η επιλογή της συγκεκριμένης παραλίας, ως πεδίου για την υλοποίηση κεντρικού καθαρισμού έχει ως στόχο να υπογραμμίσει την αυξημένη σημασία της διαφύλαξης των ακτών που βρίσκονται μέσα στον αστικό ιστό, να παροτρύνει τους πολίτες να προστατεύσουν τον φυσικό πλούτο της πόλης τους και να συγκεντρώσει τους φορείς ενός Δήμου με τεράστια κοινωνικοοικονομική και περιβαλλοντική αξία σε μια κοινή προσπάθεια για την προστασία του σήματος κατατεθέντος του: τη θάλασσα. Πράγματι, τόσο η δημοτική αρχή όσο και η τοπική κοινωνία του Πειραιά αγκάλιασαν με ενθουσιασμό τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία, με αποτέλεσμα να πραγματοποιηθεί ο πλέον μαζικός κεντρικός καθαρισμός των τελευταίων ετών. Τη δράση καθαρισμού τίμησε με την παρουσία του ο Δήμαρχος Πειραιά κ. Γιάννης Μώραλης και ο Παγκόσμιος Πρωταθλητής Κολύμβησης κ. Σπύρος Γιαννιώτης, εκπρόσωποι της UNEP 15

MAP και εκατοντάδες εθελοντές. Η πλέον δυναμική παρουσία, πάντως, ήταν αυτή των νεαρών πολιτών που πήραν μέρος στη δράση και ειδικότερα των σχολών της ΠΑΕ Ολυμπιακός, του Εθνικού, του Προμηθέα, των ακαδημιών κολύμβησης του Ολυμπιακού και του Εθνικού και των ακαδημιών καγιάκ και κωπηλασίας του Ολυμπιακού, που κατέρριψαν όλα τα ρεκόρ σε ενθουσιασμό, ζήλο και ενδιαφέρον για την προστασία του φυσικού μας πλούτου. Οι μικροί «πρωταθλητές περιβαλλοντικής ευαισθησίας» εκτός από τη δράση καθαρισμού, συμμετείχαν και σε διαδραστικά, περιβαλλοντικά παιχνίδια, μέσα από τα οποία άντλησαν σημαντικές γνώσεις για τις επιπτώσεις των απορριμμάτων στα θαλάσσια οικοσυστήματα. Τέλος, στη συγκεκριμένη δράση υλοποιήθηκε και υποβρύχιος καθαρισμός από την καταδυτική σχολή Piraeus Diving Center. 16

3. Τετάρτη 18 Μαΐου/ Παραλία Βαρέα Μεγαρέων. Junior Συνεπείς στο ραντεβού μας με τα σχολεία της Δυτικής Αττικής, πραγματοποιήσαμε και φέτος μαθητικό καθαρισμό στην παραλία Βαρέα Μεγάρων, με τη συμμετοχή 90 μαθητών από το 1 ο και 9ο Δημοτικό Σχολείο Μεγάρων. Τα παιδιά συγκέντρωσαν και κατέγραψαν το ρυπαντικό 17

φορτίο της ακτής, ενώ παράλληλα ενημερώθηκαν για την αξία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων μέσα από επιμορφωτικά παιχνίδια και ανέπτυξαν τη δημιουργικότητά τους φτιάχνοντας θεματικά σχετικές χειροτεχνίες και ζωγραφιές. Η παραπάνω δράση πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Δυτικής Αττικής. 4. Σάββατο 25 Ιουνίου/ Παραλία Ηράκλης, Ροβιές Β. Εύβοιας Οι κεντρικοί καθαρισμοί του Δικτύου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS ολοκληρώθηκαν με μία δράση αυξημένου κοινωνικού συμβολισμού. Πιο συγκεκριμένα, η οργάνωση πραγματοποίησε καθαρισμό την Κυριακή 25 Ιουνίου, στην παραλία Ηράκλης, στις Ροβιές της Β. Εύβοιας, με τη συμμετοχή προσφύγων κυρίως παιδιών- από τη Συρία. Οι πρόσφυγες, οι οποίοι διαμένουν στις Ροβιές στο πλαίσιο του προγράμματος φιλοξενίας που υλοποιείται από το αλληλεγγύη-solidarity Now με την υποστήριξη της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και τη χρηματοδότηση της ΕΕ, μας υποδέχτηκαν με χαρά, μοιράστηκαν μαζί μας εμπειρίες από την «οδύσσεια» που 18

πέρασαν, αλλά και τις ελπίδες τους για ένα καλύτερο «αύριο» και πραγματοποίησαν με ενθουσιασμό καθαρισμό σε μεγάλη έκταση (σχεδόν 1 χλμ) της παραλίας Ηράκλης. Παρότι, η πλειονότητα των συγκεκριμένων προσφύγων πρόκειται να μετεγκατασταθεί άμεσα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, επιδεικνύουν αξιοθαύμαστη διάθεση συμμετοχής και εμπλοκής σε δραστηριότητες της τοπικής κοινωνίας. Το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα πρόκειται να πάρουν μέρος σε αθλητικές, πολιτιστικές και άλλες εκδηλώσεις της περιοχής, ενώ έκδηλο ήταν το ενδιαφέρον τους για επανάληψη μιας αντίστοιχης δράσης καθαρισμού. 19

4. Επικοινωνιακή Καμπάνια Όπως συμβαίνει πάγια τα τελευταία χρόνια, έτσι και φέτος η επικοινωνιακή καμπάνια της εκστρατείας ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2016 έφερε τη δημιουργική «σφραγίδα» της διαφημιστικής εταιρείας Bold Ogilvy & Mather. Η θεματική των μικροπλαστικών, που αποφασίστηκε να αναδειχθεί από τη φετινή εκστρατεία, υπήρξε «πρόκληση» για τη δημιουργική ομάδα της Bold Ogilvy & Mather, γιατί, καθώς πρόκειται για ένα σχεδόν άγνωστο περιβαλλοντικό πρόβλημα για την πλειονότητα των πολιτών, η καμπάνια έπρεπε αφενός να το «συστήσει» στο ευρύ κοινό με εύληπτο τρόπο και αφετέρου να υπογραμμίσει τη σοβαρότητά του και τους κινδύνους που συνεπάγεται για το θαλάσσιο περιβάλλον. Το βασικό μήνυμα που διέτρεξε το σύνολο του επικοινωνιακού υλικού ήταν ότι «το πρόβλημα υπάρχει κι ας μην το βλέπεις», εδραζόμενο στον πολύ μικρό (σχεδόν αθέατο) όγκο των μικροπλαστικών σε αντίθεση με τις τεράστιες επιπτώσεις τους. Το παραχθέν επικοινωνιακό πακέτο αποτελείτο από μία εκδοχή ενημερωτικού υλικού, μία εκδοχή για banners, τρεις εκδοχές καταχώρησης σε έντυπα, ένα τηλεοπτικό και ένα ραδιοφωνικό σποτ. 20

4.1 Καταχωρήσεις στον Τύπο Εικόνα 8. Οι τρεις εκδοχές καταχώρησης σε έντυπα. 21

4.2 Τηλεοπτικό Σποτ Το τηλεοπτικό σποτ προβλήθηκε ως κοινωνικό μήνυμα από δέκα σταθμούς (δημόσιους και ιδιωτικούς) πανελλαδικής εμβέλειας, από 2 τοπικής εμβέλειας (κεντρική Ελλάδα, Κρήτη) και από ένα συνδρομητικό κανάλι το διάστημα από 16η Μαΐου έως 30η Ιουνίου 2016. Επίσης, μεταδόθηκε από τις οθόνες του ΜΕΤΡΟ & ΗΣΑΠ, των καταστημάτων EVEREST & FLOCAFE, ενώ «ανέβηκε» και σε διάφορα portals ποικίλης ύλης. 4.3 Ραδιοφωνικό Σποτ Εικόνα 9. Link στο Τηλεοπτικό σποτ «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2016». Το ραδιοφωνικό σποτ από ραδιοφωνικούς σταθμούς σε όλη τη χώρα ως κοινωνικό μήνυμα, το διάστημα από 1-30 Ιουνίου 2016. 22

4.3 Ενημερωτικές Κάρτες (i) 23

Εικόνα 11. (i)οι δύο διαφορετικές εκδοχές της Α όψης και (ii)β όψη της ενημερωτικής κάρτας «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2016». (ii) 24

4.4 Banner (i) 25

(ii) Εικόνα 12i και 12ii. Κάθετη (i) και Οριζόντια (ii)εκδοχή του ενημερωτικού banner «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2016». 5. Δημοσιοποίηση Πίνακας 2. Συνεντεύξεις. Α/Α Σταθμός - Κανάλι Ημερομηνία 1 ΕΡΤ/Ραδιόφωνο 10/5/2016 2 ΕΡΤ/Τηλεόραση/Εκπομπή: 10 ακριβώς 15/5/2016 3 Κανάλι 1 - Τηλεόραση Πειραιά 15/5/2016 4 ΑΝΤ1/ Τηλεόραση/Εκπομπή: ΜΕ ΑΓΑΠΗ 16/6/2016 5 ΣΚΑΪ/Τηλεόραση/ECO NEWS 21/6/2016 6 Ισπανικό Πρακτορείο Ειδήσεων 25/6/2016 Πίνακας 3. Έντυπες Δημοσιεύσεις. Α/Α Έντυπο Ημερομηνία 1 ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΗΣ 10/5/2016 2 ΓΑΥΡΟΣ 10/5/2016 3 ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ 13/5/2016 4 SPORTS TODAY 16/5/2016 26

5 ΓΑΥΡΟΣ 16/5/2016 6 ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ 19/5/2016 7 DAILY FAX 20/5/2016 8 RETAIL TODAY 20/5/2016 9 ΘΕΣΣΑΛΙΑ 20/5/2016 10 ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ 21/5/2016 11 ΣΤΟ ΚΑΡΦΙ 21/5/2016 12 ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ 22/5/2016 13 TODAY BUSINESS 23/5/2016 14 ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ 27/5/2016 15 ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ 4/6/2016 16 ΠΡΩΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ ΗΠΕΙΡΟΥ 7/6/2016 17 ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ 9/6/2016 18 ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ 23/6/2016 19 ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 29/6/2016 Πίνακας 4. Ηλεκτρονικές Δημοσιεύσεις2F3. Α/Α Πηγή Ημερομηνία 1 AGIOTIKA.BLOGSPOT 30/5/2016 2 AGRO 365 23/5/2016 3 ANAGNOSTIS 6/6/2016 4 ECONEWS 9/5/2016 5 EPARXIES.GR 11/5/2016 6 ETHNIKOS.GR 15/5/2016 7 ETHNOS 7/6/2016 8 FLASH NEWS 11/5/2016 9 FLASH PRESS 1/6//2016 10 FYSIOLATRIS 10/5/2016 11 GOODNET 28/5/2016 12 HALKIDIKILIKE 27/5/2016 13 HAMOGELO 8/6/2016 14 HANIA NEWS 11/5/2016 15 HELLAS VIDS 9/5/2016 16 ILIA LIVE 2/6/2016 3 Οι ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις που αναγράφονται είναι ενδεικτικές. 27

17 KAR.ORG.GR 30/6/2016 18 KATHIMERINI 29/6/2016 19 KIRKI NEWS 15/6/2016 20 LEONIDION.GR 3/6/2016 21 LIMNIOTIKA.NEWS 26/6/2016 22 MYBLOGS 22/6/2016 23 MY NEWS 9/5/2016 24 NAUTILIA.GR 16/5/2016 25 NEWS BEAST 20/5/2016 26 NOTIA KYNOURIA 1/6/2016 27 NOTOS PRESS 6/6/2016 28 OLYMPIACOS 9/5/2016 29 PINTS 16/6/2016 30 PIRAEUS VIEW 17/5/2016 31 PIREAS NEWS 16/5/2016 32 PIREAS NET 15/5/2016 33 PROINI NEWS 2/6/2016 34 PROTI ON LINE 24/5/2016 35 RED KING 9/5/2016 36 RED VIBE 11/5/2016 37 TIMEFORGOODNEWS 22/5/2016 38 TROMAKTIKO 9/5/2016 39 TYPOS PEIRAIOS 9/5/2016 40 UNEP MAP 6/6/2016 41 WATER-WASTE 21/6/2016 42 XYLOKASTRO-EVROSTINI 19/4/2016 43 ZARPA NEWS 26/5/2016 44 ΓΝΩΜΗ ONLINE 19/6/2016 45 ΕΡΤ 20/5/2016 46 ΠΕΙΡΑΪΚΟ ΚΥΜΑ 15/5/2016 47 ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ 9/5/2016 48 ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ 24/5/2016 28

6. Φωτογραφικό υλικό 29

30

31

32

33