ΧΟΛΘ ΔΙΟΙΚΘΘ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΜΘΜΑ ΔΙΟΙΚΘΘ ΕΠΙΧΕΙΡΘΕΩΝ ΘΕΜΑ ΘΛΕΚΣΡΟΝΙΚΟ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ ΤΓΧΡΟΝΑ ΜΟΝΣΕΛΑ ΘΛΕΚΣΡΟΝΙΚΟΤ ΕΜΠΟΡΙΟΤ ΓΙΑΗΛΑ ΓΕΩΡΓΙΟ Α.Ε.Μ. 1435 ΚΑΒΑΛΑ 2015
Πεξηερόκελα Πεξίιεςε... 5 Abstract... 6 Δηζαγσγή... 7 Κεθάιαην 1.Σν Ηιεθηξνληθφ Δκπφξην... 8 1.1 Δηζαγσγή ην Ηιεθηξνληθφ Δκπφξην... 8 1.2 Ιζηνξηθή Αλαδξνκή Ηιεθηξνληθνχ Δκπνξίνπ... 10 1.3 Πιενλεθηήκαηα Ηιεθηξνληθνχ Δκπνξίνπ... 13 1.3.1 Πιενλεθηήκαηα ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ γηα ηελ επηρείξεζε... 13 1.3.2 Πιενλεθηήκαηα ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ γηα ηνλ θαηαλαισηή... 17 1.4 Μεηνλεθηήκαηα Ηιεθηξνληθνχ Δκπνξίνπ... 21 1.4.1 Μεηνλεθηήκαηα ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ γηα ηελ επηρείξεζε... 21 1.4.2 Μεηνλεθηήκαηα ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ γηα ηνλ θαηαλαισηή... 23 1.5 Δθαξκνγέο... 24 1.6 Καηεγνξίεο Δθαξκνγψλ Ηιεθηξνληθνχ Δκπνξίνπ... 26 Κεθάιαην 2. Θεζκηθφ θαη Ννκηθφ Πιαίζην Ηιεθηξνληθνχ Δκπνξίνπ... 29 2.1 Ννκηθέο πηπρέο ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ... 29 2.2 Θεζκηθφ Πιαίζην Ηιεθηξνληθνχ Δκπνξίνπ... 35 2.3 ρεηηθή Ννκνζεζία... 36 2.4 Θεζκηθφ Πιαίζην γηα ηηο Ηιεθηξνληθέο Τπνγξαθέο... 38 2.5 Πξνζηαζία Πξνζσπηθψλ Γεδνκέλσλ... 41 2.5.1 Πξνζσπηθά ζηνηρεία ηα νπνία ζπιιέγεη ην δίθηπν... 42 2.5.2 Γεληθνί φξνη πξνζηαζίαο ησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ... 43 2.5.3 Πεξηνξηζκφο Δπζχλεο... 44 2.5.3 πλνπηηθή χκβαζε... 49 Κεθάιαην 3. Ηιεθηξνληθφ Καηάζηεκα... 52 1
3.1 Οξηζκφο Ηιεθηξνληθνχ Καηαζηήκαηνο... 52 3.2 Γηαδηθαζία Γεκηνπξγίαο Ηιεθηξνληθνχ Καηαζηήκαηνο... 54 3.3 Πιενλεθηήκαηα Ηιεθηξνληθνχ Καηαζηήκαηνο (E-shop)... 56 3.3.1 Πιενλεθηήκαηα Ηιεθηξνληθνχ θαηαζηήκαηνο ζε ζρέζε κε ηνπο πειάηεο... 56 3.3.2 Πιενλεθηήκαηα Ηιεθηξνληθνχ θαηαζηήκαηνο ζε ζρέζε κε ηηο επηρεηξήζεηο.... 56 3.4 Μεηνλεθηήκαηα ειεθηξνληθνχ θαηαζηήκαηνο (E-shop)... 58 3.5 Αζθάιεηα Ηιεθηξνληθνχ Καηαζηήκαηνο... 59 3.5.1 Πξσηφθνιιν SSL... 60 3.5.1.2 Γεληθά... 61 3.5.1.3 Σξφπνο ιεηηνπξγίαο... 62 3.5.2 Πξσηφθνιιν SET (Secure Electronic Transaction)... 64 3.5.2.2 Αζθάιεηα... 66 3.5.2.3 Μπζηηθφηεηα... 66 3.5.2.4 Γηνίθεζε... 67 3.6 χγθξηζε Ηιεθηξνληθνχ θαη Φπζηθνχ Καηαζηήκαηνο... 68 3.7 Σν Ηιεθηξνληθφ Καηάζηεκα ζηελ Διιάδα... 70 3.7.1 Σα 10 πην ζπλεζηζκέλα ιάζε ζηελ δεκηνπξγία ελφο ειεθηξνληθνχ θαηαζηήκαηνο.... 73 1) Άγλνηα ηνπ internet marketing... 73 2) Όηαλ απνθαζίδεηο λα πξνσζήζεηο ιάζνο πξντφλ... 74 3) Τπνρξεσηηθή Δγγξαθή... 74 4) Φησρή εμππεξέηεζε πειαηψλ... 74 5) Λάζνο ζρεδηαζκφο ηεο ηζηνζειίδαο... 75 6) Κξπκκέλα θφζηε... 75 7) Φησρέο πεξηγξαθέο πξντφλησλ... 76 8) Με ππνβνιή ζπρλψλ δνθηκψλ... 76 9) Απνπξνζαλαηνιηζκφο απφ ζηνλ ζηφρν... 76 2
10) Έιιεηςε αλαλεψζεσλ... 77 Κεθάιαην 4. Ηιεθηξνληθέο πλαιιαγέο... 78 4.1 Δηζαγσγή ζηηο Ηιεθηξνληθέο πλαιιαγέο... 78 4.2 Ηιεθηξνληθέο Πιεξσκέο... 78 4.3 Μέζνδνη Ηιεθηξνληθψλ Πιεξσκψλ.... 79 4.3.1 Πηζησηηθέο Κάξηεο.... 79 4.3.1.1 Ση είλαη νη Πηζησηηθέο Κάξηεο... 80 4.3.1.2 Γπλαηφηεηεο Πηζησηηθψλ Καξηψλ... 81 4.3.2 Ηιεθηξνληθή Μεηαθνξά Κεθαιαίσλ... 82 4.3.3 Υξεσζηηθέο Κάξηεο... 82 4.3.4 Υξεκαηννηθνλνκηθφ EDI... 83 4.3.5 Έμππλεο Κάξηεο... 83 4.3.6 Ηιεθηξνληθέο Δπηηαγέο... 84 4.4 Αζθάιεηα Ηιεθηξνληθψλ πλαιιαγψλ... 84 4.4.1 Δηζαγσγή... 84 4.4.2 Πξσηφθνιιν αζθαιείαο SSL... 85 4.4.2.1 Δηζαγσγηθά ηνηρεία... 85 4.4.2.2 Αξρηηεθηνληθή SSL... 86 4.4.2.3 Αληνρή ηνπ SSL ζε Γλσζηέο Δπηζέζεηο.... 89 4.4.2.4 Σν SSL ζην Ηιεθηξνληθφ Δκπφξην.... 90 4.4.3 Πξσηφθνιιναζθαιείαο SET (Secure Electronic Transactions)... 92 4.4.3.1 Οξηζκφο... 92 4.4.3.2 Πξνδηαγξαθέο... 92 4.4.3.3 πζηαηηθά ηνηρεία ηνπ SET... 93 4.5 Έμππλεο Κάξηεο θαη Ηιεθηξνληθφ Πνξηνθφιη... 94 4.5.1 Έμππλεο Κάξηεο... 94 4.5.2 Δίδε Έμππλσλ Καξηψλ... 95 4.5.3 Δθαξκνγέο... 98 3
4.5.3.1 Ηιεθηξνληθφ πνξηνθφιη... 98 4.5.3.2 Υξήζε έμππλσλ θαξηψλ ζηηο κεηαθνξέο... 98 4.5.3.3 Κάξηα δηαηεξεζηκφηεηαο & εμππεξέηεζεο πειαηψλ (loyalty cards). 99 4.5.3.4 Έιεγρνο πξφζβαζεο ζε θηίξηα... 99 4.5.3.5 Πξφζβαζε ζε αλνηθηά ή θιεηζηά δίθηπα... 100 4.5.3.6 Τγεία θαη αζθάιηζε... 101 4.5.3.7 Πξνεγκέλεο ειεθηξνληθέο ππνγξαθέο ζε ειεθηξνληθά έγγξαθα... 101 4.5.3.8 GSM θάξηεο θαη ηειεθάξηεο... 102 4.5.3.9 Άιιεο εθαξκνγέο... 102 4.5.4 Ηιεθηξνληθφ Πνξηνθφιη... 102 4.5.4.1 Λεηηνπξγία Ηιεθηξνληθνχ Πνξηνθνιηνχ... 103 4.5.4.2 Κφζηνο Ηιεθηξνληθνχ Πνξηνθνιηνχ... 104 4.5.4.3 Δθαξκνζηκφηεηα Ηιεθηξνληθνχ Πνξηνθνιηνχ... 104 6 πκπεξάζκαηα... 105 7 Βηβιηνγξαθία... 107 4
Πεξίιεςε Η ζπγθεθξηκέλε πηπρηαθή εξγαζία έρεη σο αληηθείκελν λα παξνπζηάζεη ην ππφ αλάπηπμε ειεθηξνληθφ επηρεηξείλ θαη ην ειεθηξνληθφ εκπφξην. Δπίζεο, γίλεηαη κηα ζρνιαζηηθή έξεπλα γηα λα θαλεί ε δηείζδπζε ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ ζηελ θαζεκεξηλή δσή ησλ Διιήλσλ πνιηηψλ. To ειεθηξνληθφ εκπφξην ηα ηειεπηαία ρξφληα έρεη αλαπηπρζεί ζεκαληηθά θαη έρεη θεξδίζεη ηελ εκπηζηνζχλε ησλ πειαηψλ. Δπίζεο, απνηειεί κηα ελαιιαθηηθή πξφηαζε, ζε ζρέζε κε ην παξαδνζηαθφ εκπφξην. Οη on-line αγνξνπσιεζίεο απνθέξνπλ ζεκαληηθά νθείιεη είηε ζηνλ έκπνξν είηε ζηνλ πειάηε θαζψο, ν έκπνξνο ειαρηζηνπνηεί πάγηα έμνδα, φπσο ελνίθηα ή πξνζσπηθφ θαη εθζέηεη ηα πξντφληα ηνπ εχθνια θαη γξήγνξα θαη απφ ηελ άιιε πιεπξά, ν πειάηεο κπνξεί λα θάλεη έξεπλα αγνξάο εχθνια θαη γξήγνξα αλά πάζα ζηηγκή θαη απφ νπνηαδήπνηε ηνπνζεζία βξίζθεηαη. Αθφκε, ε πηπρηαθή εξγαζία παξνπζηάδεη πιενλεθηήκαηα θαη κεηνλεθηήκαηα ελφο ειεθηξνληθνχ θαηαζηήκαηνο, ζπγθξίλεη έλα θπζηθφ θαηάζηεκα θαη έλα ειεθηξνληθφ θαη παξνπζηάδεη ζεκαληηθέο πιεξνθνξίεο σο αλαθνξά ηηο αζθαιείο ζπλαιιαγέο. 5
Abstract This paper presents the development of e-business and e-commerce. Also, there is a thorough investigation to show the penetration of e- commerce in the everyday life of Greek citizens. E-commerce, in recent years, has grown significantly and has earned the trust of customers. Also, constitutes an alternative proposal, compared with the traditional trade. The on-line buying and selling bring significant bound either to the dealer or the customer as well as the trader minimizes fixed costs such as rent or staff and exposes their products quickly and on the other hand, the client can do market research easily and quickly at any time from any location is found. Furthermore, this paper presents advantages and disadvantages of an online store, compares a physical store with an online and important information as a reference to safe transactions. 6
Δηζαγσγή ην πξφζθαην παξειζφλ νη ζπλαιιαγέο θαη νη αγνξέο ηνπ θαηαλαισηηθνχ θνηλνχ γηλφηαλ κε θαζαξά ζπκβαηηθά κέζα. Απηφ βέβαηα απαηηνχζε ζεκαληηθή δηάζεζε ρξφλνπ θαη πνιιέο θνξέο ε εχξεζε ηνπ θαηάιιεινπ επηζπκεηνχ αληηθεηκέλνπ ήηαλ θνπξαζηηθή. Έηζη, κε ην πέξαο ησλ εηψλ θαη παξάιιεια κε ηελ αικαηψδε αλάπηπμε ηνπ δηαδηθηχνπ, αλαπηχρζεθαλ ηαρέσο εηδηθά ηελ ηειεπηαία δεθαεηία νη ειεθηξνληθέο ζπλαιιαγέο θαη νη αγνξέο κέζσ δηαδηθηχνπ. ηηο κέξεο καο, νη αγνξέο κέζσ δηαδηθηχνπ θεξδίδνπλ δηαξθψο «νπαδνχο», φπνπ ζηαηηζηηθψο ηνπιάρηζηνλ 7 ζηνπο 10 πξνηηκνχλ ην δηαδίθηπν γηα ηελ αγνξά αγαζψλ. Έηζη, ν θιάδνο ησλ δηαδηθηπαθψλ αγνξψλ θαη ειεθηξνληθψλ ζπλαιιαγψλ βαθηίζηεθε σο Ηιεθηξνληθφ Δκπφξην. Σν Ηιεθηξνληθφ Δκπφξην, φπνπ ζηελ Δπξψπε είλαη επξέσο δηαδεδνκέλν θαη αλαπηχζζεηαη ξαγδαία, ζηελ Διιάδα παξαηεξείηαη θάπνην «κνχδηαζκα» θαη αιιεγνξία ζηελ αλάπηπμή ηνπ. Δλδεηθηηθφ ηεο θαζπζηεξεκέλεο ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ είλαη νη 2 ππνπξγηθέο απνθάζεηο 3035/Β2-48 θαη 7681/Β2-255 πνπ πξνσζνχλ ηελ δηελέξγεηα δνθηκαζηηθήο έξεπλαο. Παξφιν πνπ νη παξαπάλσ ππνπξγηθέο απνθάζεηο θαζπζηεξνχζαλ ηελ αλάπηπμε ηνπ, ην ειεθηξνληθφ εκπφξην δηαδξακαηίδεη ζεκαληηθφ κέξνο ζηελ θαζεκεξηλή καο δσή θαη ζηηο αγνξέο καο. Έηζη, ε θπβέξλεζε δεκνζίεπζε έλα Πξνεδξηθφ Γηάηαγκα (Π.Γ 131/2003 1 ), φπνπ παξάιιεια κε ηελ Δπξσπατθή Οδεγία 2000/31/ΔΚ 2 μεθαζάξηδε ην ηνπίν ζηελ ρξήζε ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ. ήκεξα, ην ειεθηξνληθφ εκπφξην, κε ηελ παξάιιειε αλάπηπμε θαη βειηηζηνπνίεζε ησλ ειεθηξνληθψλ θαηαζηεκάησλ (E-shops) έθαλαλ ηηο αγνξέο μεθνχξαζηεο θαη επράξηζηεο. Αλάινγα κε ηηο αλάγθεο θαη ηελ ηαπηφηεηα ησλ ζπλαιιαγψλ, θξίζεθε ρξήζηκν λα αλαπηπρηνχλ δηάθνξεο θαηεγνξίεο, νη νπνίεο είλαη : Ηιεθηξνληθφ εκπφξην κεηαμχ 1. Δπηρείξεζε κε 1 http://www.efpolis.gr/el/library2.html?func=download&id=10&chk=a2e19154091e830f4f0e48f52de4e4be&no_html=1 2 http://www.efpolis.gr/el/library2.html?func=download&id=109&chk=800d92df3e031db29b65e372f52cf4c0&no_html=1 7
Δπηρείξεζε, 2. Δπηρείξεζε κε Καηαλαισηή, 3. Δπηρείξεζε κε δεκόζηα δηνίθεζε θαη 4. Καηαλαισηή κε δεκόζηα δηνίθεζε. Ήδε, πιεηάδα επηρεηξήζεσλ, ηφζν ζηελ Δπξψπε φζν θαη ζηηο Ηλσκέλεο Πνιηηείεο δηαζέηνπλ ηα πξντφληα ηνπο κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ. ηελ Διιάδα, αλ θαη ππάξρεη κηα ζρεηηθή θαζπζηέξεζε ζε απηφ ηνλ ηνκέα, νη εμειίμεηο είλαη ζεκαληηθέο θαη ππάξρνπλ ήδε αξθεηέο εηαηξίεο θαη επηρεηξήζεηο πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζην ειεθηξνληθφ εκπφξην. Δπηπιένλ ππάξρνπλ ήδε ζηε ρψξα καο θαη εηαηξίεο πνπ πξνζθέξνπλ ιχζεηο ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ ζε επηρεηξήζεηο πνπ έρνπλ αλνίμεη ή ζα ήζειαλ λα αλνίμνπλ θάπνην ειεθηξνληθφ θαηάζηεκα. Σν ειεθηξνληθφ εκπφξην ελδείθλπηαη γηα επηρεηξήζεηο πνπ παξάγνπλ βηνκεραλνπνηεκέλα πξντφληα, ηα νπνία δελ δηαθξίλνληαη γηα ηε κνλαδηθφηεηά ηνπο θαη δελ ρξεηάδεηαη ν αγνξαζηήο θαηά θάπνην ηξφπν λα ηα «δνθηκάζεη» πξηλ ηα αγνξάζεη, φπσο βηβιία, εηζηηήξηα, CD, δηάθνξα είδε δψξσλ, ειεθηξηθέο θαη ειεθηξνληθέο ζπζθεπέο. Απηφ βέβαηα είλαη έλα απφ ηα κεγάια πιενλεθηήκαηα ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ, πνπ ζα αλαιχζνπκε παξαθάησ. Κεθάιαην 1.Σν Ηιεθηξνληθό Δκπόξην 1.1 Δηζαγσγή ην Ηιεθηξνληθό Δκπόξην Χο πξψηε πξνζέγγηζε ηνειεθηξνληθφ εκπφξην νξίδεηαη σο ην εκπφξην παξνρήο αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ πνπ πξαγκαηνπνηείηαη εμ απνζηάζεσο κε ειεθηξνληθά κέζα, βαζηδφκελν δειαδή ζηελ ειεθηξνληθή κεηάδνζε δεδνκέλσλ, ρσξίο λα θαζίζηαηαη αλαγθαία ε θπζηθή παξνπζία ησλ ζπκβαιινκέλσλ κεξψλ, πσιεηή - αγνξαζηή. Σν ειεθηξνληθφ εκπφξηναλαθέξεηαη ζεέλα επξχ θάζκαεπηρεηξεκαηηθψλ δξαζηεξηνηήησλζε απεπζείαο ζχλδεζεγηα πξντφληα θαηππεξεζίεο 8
(AnitaRosen 2000).Αθνξά, επίζεο,«νπνηαδήπνηε κνξθήεκπνξηθήο ζπλαιιαγήοθαηά ηελ νπνίαηα κέξεεπηθνηλσλνχλ ειεθηξνληθάθαη φρη απφθπζηθέο αληαιιαγέοήάκεζε θπζηθή επαθή". 3 Σν ειεθηξνληθφ εκπφξηνζπλήζσοζπλδέεηαη κεηελ αγνξά θαη πψιεζεκέζσ ηνπ Γηαδηθηχνπ, ή δηεμάγεη θάζε ζπλαιιαγή πνπ αθνξάηε κεηαβίβαζε ηεο θπξηφηεηαοήδηθαησκάησλ ρξήζεοαγαζψλ ή ππεξεζίεοκέζσ ελφοππνινγηζηήκε ηε κεζνιάβεζεδηθηχνπ (Thomas L 2001).Αλ θαηδεκνθηιήο, ν νξηζκφο απηφο δελ είλαη αξθεηά πιήξεογηα λα ζπιιάβεηηηο πξφζθαηεο εμειίμεηοζε απηφ ην λένθαηεπαλαζηαηηθφ επηρεηξεκαηηθφ θαηλφκελν. Έλαο πιεξέζηεξνονξηζκφο είλαη: Σν ειεθηξνληθφ εκπφξην είλαηε ρξήζε ησλ ειεθηξνληθψλ επηθνηλσληψλθαη ηεο ςεθηαθήοεπεμεξγαζίαο ησλ πιεξνθνξηψλζε ζπλαιιαγέοησλ επηρεηξήζεσλγηα ηε δεκηνπξγία, κεηαηξνπή, θαη ηνλ επαλαπξνζδηνξηζκφ ησλζρέζεσλγηα ηε δεκηνπξγία εθηίκεζεο κεηαμχ δχν ήνξγαληζκψλ, θαζψο θαη κεηαμχ ησλνξγαληζκψλ θαηαηφκσλ. 4 Δηθόλα 1.Γηαδηθαζία αγνξάο από ην δηαδίθηπν. Γηαζέζηκε ζην : [http://www.aiu.edu/online/aiufiles/electronic%20commerce/electronic%20commerce%20 Outline.html] 3 MK, Euro Info Correspondence Centre (Belgrade, Serbia), E-commerce-Factor of Economic Growth; Αvailable at [http://www.eicc.co.yu/newspro/viewnews.cgi] 4 Definition adapted and expanded from Emmanuel Lallana, Rudy Quimbo, Zorayda Ruth Andam, eprimer: An Introduction to ecommerce(philippines: DAI-AGILE, 2000), 2. 9
1.2 Ιζηνξηθή Αλαδξνκή Ηιεθηξνληθνύ Δκπνξίνπ Πξόσξεαλάπηπμε Αξρηθά, ην ειεθηξνληθφ εκπφξην αλαγλσξίζηεθε σο ε δηεπθφιπλζε ησλ εκπνξηθψλ ζπλαιιαγψλ ειεθηξνληθά, κέζσ ηεο ηερλνινγίαο, φπσο ε ειεθηξνληθή αληαιιαγή δεδνκέλσλ 5 (EDI) θαη ε Ηιεθηξνληθή Μεηαθνξά Κεθαιαίσλ 6 (EFT).Οη δχν ηερλνινγίεο εηζήρζεζαλ ζηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1970, επηηξέπνληαο ζηηο επηρεηξήζεηο λα απνζηέιινπλ εκπνξηθά έγγξαθα φπσο εληνιέο αγνξάο ή ηα ηηκνιφγηα ειεθηξνληθά. Η αλάπηπμε θαη ε απνδνρή ησλ πηζησηηθψλ θαξηψλ, ησλ απηφκαησλ ηακεηνινγηζηηθψλ κεραλψλ (ATM) ηξαπεδηθψλ ζπλαιιαγψλ κέζσ ηειεθψλνπ ζηε δεθαεηία ηνπ 1980 ήηαλ επίζεο κνξθέο ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ. Μηα άιιε κνξθή ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ ήηαλ ην ζχζηεκα θξάηεζεο ζέζεσλ αεξνπνξηθήο εηαηξείαο απφ ηελsabre ζηηο ΗΠΑ θαη ηελ Travicom ζην Ηλσκέλν Βαζίιεην. Απφ ηε δεθαεηία ηνπ 1990 θαη κεηά, ην ειεθηξνληθφ εκπφξην ζα πεξηιακβάλεη επηπξφζζεηα ζπζηήκαηα επηρεηξεκαηηθνχ ζρεδηαζκνχ πφξσλ (ERP), εμφξπμε θαη απνζήθεπζε δεδνκέλσλ. Σν 1990, ν TimBerners-Lee εθεχξε ηνλ wwwθπιινκεηξεηή φπνπ έπεηηα κεηακνξθψζεθε ζε αθαδεκατθφ δίθηπν ηειεπηθνηλσληψλ ζε παγθφζκην - θαζεκεξηλήο ρξήζεο - ηειεπηθνηλσληαθφ δίθηπν ην νπνίν νλνκάζηεθε Internet/www. Οπνηαδήπνηε αλάξηεζεεκπνξηθήο επηρείξεζεο ζην Γηαδίθηπν απαγνξεπφηαλ απζηεξά απφ ηνλ νξγαληζκφ NSF κέρξη ην 1995 (KevinKelly, 2005). Παξά ην γεγνλφο φηη ην Γηαδίθηπν έγηλε δεκνθηιήο ζε φιν ηνλ θφζκν γχξσ ζην 1994 κε ηελ πινπνίεζε ηνπ θπιινκεηξεηήmosaic, ρξεηάζηεθαλ πεξίπνπ πέληε ρξφληα γηα λα εηζαρζνχλ πξσηφθνιια αζθάιεηαο θαη ηελ 5 Ηλεκτρονικήανταλλαγή δεδομζνων(edi) είναι θ δομθμζνθμετάδοςθδεδομζνων μεταξφ τωνοργανιςμώνμε θλεκτρονικά μζςα. 6 Ηλεκτρονική μεταφοράκεφαλαίων ήeftείναι θθλεκτρονικι ανταλλαγιι θ μεταφοράχρθμάτων από ζναλογαριαςμό ςε άλλο, είτεςε ζνα ενιαίοχρθματοπιςτωτικό ίδρυμα ιςε πολλοφσοργανιςμοφσ, μζςω ςυςτιματοσ βαςιςμζνο ςε υπολογιςτζσ. 10
ηερλνινγία DSL πνπ επέηξεπε ηε ζπλερή ζχλδεζε ζην Internet. Μέρξη ην ηέινο ηνπ 2000, πνιιέο επξσπατθέο θαη ακεξηθαληθέο εηαηξείεο πξφζθεξαλ ηηο ππεξεζίεο ηνπο κέζσ ηνπ παγθφζκηνπ ηζηνχ. Απφ ηφηε ην θαηαλαισηηθφ θνηλφ άξρηζε λα ζπλδέεηην "ειεθηξνληθφ εκπφξην" κε ηελ δπλαηφηεηα αγνξάο δηαθφξσλ αγαζψλ κέζσ ηνπ Γηαδηθηχνπ κε ρξήζε πξσηνθφιισλ αζθάιεηαο θαη ησλ ειεθηξνληθψλ ππεξεζηψλ πιεξσκψλ. Υξνλνδηάγξακκα Γεθαεηία ηνπ 1970 1979. MichaelAldrichεθεχξεηηοειεθηξνληθέοαγνξέο (Frieden, Jonathan D. Roche, Sean Patrick, 2006). Γεθαεηία ηνπ 1980 1981.ThomsonHolidays, Η πξψηεεπηρείξεζε ζε επηρείξεζε (Β2Β) πιαηθφξκαειεθηξνληθψλ αγνξψλ ζην Ηλσκέλν Βαζίιεην. 1982. ΗMinitel εηζήρζε γηα πξψηε θνξά ζε εζληθφ επίπεδν ζηε Γαιιία απφ ηε γαιιηθή εηαηξία Telecom θαη ρξεζηκνπνίεζε online παξαγγειίεο. 1984. ΣνGateshead SIS/Tesco είλαη ε πξψηε επηρείξεζε ζε πειάηε (B2C) πιαηθφξκα ειεθηξνληθψλ αγνξψλ θαη ε MrsSnowball, 72 είλαη ε πξψηε πιαηθφξκαο αγνξάο αγαζψλ απφ ην ζπίηη. 1985. ην Ηλσκέλν Βαζίιεην, ε Nissan πσιεί απηνθίλεηα κε πηζησηηθφ έιεγρν ζηνπο πειάηεο κέζσ πιαηθφξκαο αληηπξνζψπσλ. 1987. Ο Swreg ιαλζάξεη ηελ παξνρή ινγηζκηθνχ κέζσ ηνπ νπνίνπ είλαη δπλαηή ε αγνξά αγαζψλ κέζσ δηαδηθηπαθνχ ινγαξηαζκνχ. 11
Σέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1980 - Αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1990 1990. Ο TimBerners-Lee γξάθεη ην πξψην πξφγξακκα πεξηήγεζεο ζην Web, WorldWideWeb, ρξεζηκνπνηψληαο έλαλ ππνινγηζηή NeXT. 1992. Ο ΣerryBrownell ιαλζάξεη ην πξψην πξφγξακκα ειεθηξνληθψλ αγνξψλ, ην νπνίν παξέρεη πιήξε γξαθηθά θαη εηθνληθή απεηθφληζε, ην ιεγφκελν Bulletin_board_systemρξεζηκνπνηψληαοRoboBOARD/FX. 1994. Η εθαξκνγή Netscape παξέρεηαη ζε δηάθνξεοεθδφζεηοηνλ Οθηψβξηνκε ηελ θσδηθή νλνκαζίαmozilla. Η PizzaHutπαξέρεηonline παξαγγειίεοζηελ ηζηνζειίδαηεο.η πξψηεειεθηξνληθή ηξάπεδααλνίγεη. Πξαγκαηνπνηνχληαη πξνζπάζεηεο απφ αλζνπσιείαγηαπαξάδνζε θαη δηαλνκή ινπινπδηψλ γηα παξαγγειίεο κέζσ Γηαδηθηχνπ θαηηα πεξηνδηθάιαλζάξνπλ ειεθηξνληθέο ζπλδξνκέο. ΟNetscape έθδνζεο1.0 ζαεηζαρζείζηα ηέιε ηνπ 1994 κε θξππηνγξάθεζε SSLπνπ έθαλεζπλαιιαγέοκε αζθάιεηα. 1995. Ο JeffBezos ιαλζάξεη ην Amazon θαη ηίζεληαη ζε ιεηηνπξγία νη πξψηνη ζηαζκνί 24ψξεο ιεηηνπξγίαο, ρσξίο ηελ απαίηεζε ζπλδξνκήο, νη Radio HK andnetradio.η Dell θαη ε Cisco αξρίδνπλ λα ρξεζηκνπνηνχλ επηζεηηθά ζην Γηαδίθηπν γηα ηηο εκπνξηθέο ζπλαιιαγέο. Σν ebay ηδξχεηαη απφ ηνλ πξνγξακκαηηζηή ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλpierreomidyar. Σέιε δεθαεηίαο ηνπ 1990 1998.Σα ειεθηξνληθά ηαρπδξνκηθά γξακκαηφζεκα παξέρνληαη γηα αγνξάθαη ιήςεαπφ ην δηαδίθηπν κε ζθνπφ ηελ εθηχπσζε. 1999. Η εηαηξία Business.com πσιείηαη έλαληη ηνπ πνζνχ 7,5 εθαηνκκχξηα δνιάξηα ζηελ ecompanies. Πξνγξάκκαηα δηακνίξαζεο αξρείσλ, φπσο ην Napster πινπνηνχληαη. Σα θαηαζηήκαηα ATG ιαλζάξνπλ ηελ πψιεζε δηαθνζκεηηθψλ αληηθεηκέλσλ γηα ην ζπίηη κέζσ Γηαδηθηχνπ. 12
1999 ήκεξα. Ιδξχζεθαλ δεθάδεο εηαηξίεο παξνρήο ππεξεζηψλ θαζψο θαη αγνξνπσιεζία αγαζψλ. Πνιιέο εμαγνξάζηεθαλ έλαληη εθαηνκκπξίσλ δνιαξίσλ, άιιεο πνπιήζεθαλ, άιιεο ζπλελψζεθαλ. 1.3 Πιενλεθηήκαηα Ηιεθηξνληθνύ Δκπνξίνπ Όια ηα πιενλεθηήκαηα ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ κπνξνχλ λα ζπλνςηζηνχλ κε ηε θξάζε: Σν ειεθηξνληθφ εκπφξην κπνξεί λα απμήζεη ηηο πσιήζεηο θαη λα κεηψζεη ην θφζηνο». Δπηπιένλ, φκσο κπνξνχκε λα δηαθξίλνπκε θαη ηα παξαθάησ ζεηηθά: 1.3.1 Πιενλεθηήκαηα ηνπ ειεθηξνληθνύ εκπνξίνπ γηα ηελ επηρείξεζε Βειηίσζε ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ επηρεηξήζεσλ: Σν ειεθηξνληθφ εκπφξην επηηξέπεη ηε βειηίσζε πνιιψλ παξακέηξσλ ηεο ιεηηνπξγίαο κηαο επηρείξεζεο ζε ηνκείο φπσο ε πξνψζεζε πξντφλησλ, ε πξφζβαζε ζελέεο αγνξέο, ν πεξηνξηζκφο ηνπ άκεζνπ θφζηνπο, ε ηαρχηεξε παξάδνζε ησλπξντφλησλ, ε θαιχηεξε εμππεξέηεζε ησλ πειαηψλ θαη ηε βειηίσζε ηεο δεκφζηαοεηθφλαο ηεο επηρείξεζεο. πγθεθξηκέλα: - Πξνώζεζε πξντόλησλ (Marketing). To ειεθηξνληθφ εκπφξην κπνξεί λα βειηηψζεηηελ πξνψζεζε πξντφλησλ κέζα απφ ηελ άκεζε θαη ακθίδξνκε επηθνηλσλία κε ηνπο πειάηεο. Οη πειάηεο ελεκεξψλνληαη γηα ηα πξντφληα κέζα απφ ειεθηξνληθά θπιιάδηα,νδεγίεο ρξήζεο θαη εηθνλνγξαθεκέλνπο θαηαιφγνπο. Σα πιενλεθηήκαηα ηεο ειεθηξνληθήο δεκνζίεπζεο ζε ζχγθξηζε κε ηα παξαδνζηαθά κέζα δηαθήκηζεο είλαηφηη ην πεξηερφκελν κπνξεί λα είλαη εμαηνκηθεπκέλν θαη λα θαζνξίδεηαη κε βάζε ηελζπκπεξηθνξά ηνπ ίδηνπ ηνπ πειάηε. Δπηπιένλ νη πιεξνθνξίεο αλαλεψλνληαη ζπρλά θαηείλαη δηαζέζηκεο φιν ην 24σξν ζε φιν ηνλ πιαλήηε. 13
- Πξόζβαζε ζε λέεο αγνξέο. Υάξε ζηελ παγθφζκηα δηάδνζε ησλ ςεθηαθψλ δηθηχσλθαη ηνλ ακθίδξνκν ραξαθηήξα επηθνηλσλίαο, ην ειεθηξνληθφ εκπφξην αληηπξνζσπεχεηέλα λέν θαλάιη γηα ηελ πψιεζε πξντφλησλ. - Πεξηνξηζκόο ηνπ άκεζνπ θόζηνπο. (i) Η δεκνζίεπζε θαη κεηάδνζε πιεξνθνξηψλζε ειεθηξνληθή κνξθή κπνξεί λα κεηψζεη ην θφζηνο ζε ζχγθξηζε κε ηελ επηθνηλσλίαθαη ηε δεκνζίεπζε ζε έληππε κνξθή. (ii)η ρξήζε ελφο δεκφζηνπ δηθηχνπ φπσο ηνηληεξλέη έρεη πνιχ κηθξφηεξν θφζηνο απφ ηε δεκηνπξγία θαη ηε ζπληήξεζε ελφο ηδησηηθνχ δηθηχνπ. (iii)φεθηαθή κεηάδνζε εγγξάθσλ, επηθνηλσλία κεηαμχ ηκεκάησληεο ίδηαο επηρείξεζεο θαη κεηαμχ επηρείξεζεο θαη πξνκεζεπηψλ. (iv)τπνζηήξημεπειαηψλ ζε 24σξε βάζε ρσξίο ηελ αλάγθε ιεηηνπξγίαο ηειεθσληθνχ θέληξνπ.(v)παξάδνζε πξντφλησλ (πρ ε ζχλζεζε ελφο γξαθίζηα ή ε κειέηε ελφο ζπκβνχινπεπηρεηξήζεσλ)ζε ειεθηξνληθή κνξθή,ρσξίο λα απαηηείηαη παθεηάξηζκα ή έμνδααπνζηνιήο. - Σαρύηεξε παξάδνζε πξντόλησλ. Υάξε ζηελ ακεζφηεηα ηεο πξφζβαζεο ζηηο πιεξνθνξίεο ην ειεθηξνληθφ εκπφξην κεηψλεη ρξφλν πνπ απαηηείηαη γηα ηελ παξαγσγήθαη παξάδνζε πιεξνθνξηψλ θαη ππεξεζηψλ. - Καιύηεξε εμππεξέηεζε ησλ πειαηώλ. Σν ειεθηξνληθφ εκπφξην κπνξεί λα βειηηψζεη ζε κεγάιν βαζκφ ηελ εμππεξέηεζε πειαηψλ. Η δηαζεζηκφηεηα ηεο ππνζηήξημήο πειαηψλ ζε 24σξε βάζε θαη φιεο ηηα κέξεο ηνπ ρξφλνπ είλαη έλα πνιχαληαγσληζηηθφ εξγαιείν. Δπηπιένλ νη πειάηεο πιεξνθνξνχληαη κε πξφζβαζε ζε ειεθηξνληθά δεκνζηεπκέλεο νδεγίεο ρξήζεο θαη ηερληθέο πξνδηαγξαθέο πξντφλησλ, θαζψο θαη απφ ηε ζειίδα ζπρλέο εξσηήζεηο πνπ είλαη δηαζέζηκε ζηα πεξηζζφηεξαwebsites. - Βειηίσζε ηεο δεκόζηαο εηθόλαο ηεο επηρείξεζεο. Σν ειεθηξνληθφ εκπφξην κπνξείλα βνεζήζεη ζηελ βειηίσζε ηεο δεκφζηαο εηθφλαο ηεο επηρείξεζεο. Η δεκφζηα εηθφλα (επσλπκία ή brandname) είλαη έλα απφ ηα πνιπηηκφηεξα άπια θεθάιαηα κηαο επηρείξεζεο θαζψο πνιιέο επηρεηξήζεηο επελδχνπλ ηεξάζηηα πνζά γηα ηελ θαιιηέξγεηα θαη ηε δηαηήξεζε κηαο ηζρπξήο επσλπκίαο. Απηφ ηζρχεη θπξίσο ζηηο πνιχ αληαγσληζηηθέο αγνξέο φπνπ νη δηαθνξέο κεηαμχ ησλ πξντφλησλ είλαη κηθξέο θαη δελ επαξθνχλ γηα λα θεξδίζνπλ ηελ πξνηίκεζε ησλ θαηαλαισηψλ. Έηζη ην ειεθηξνληθφ εκπφξην 14
βνεζά κε κηθξφηεξν ζρεηηθά θφζηνο ζηε βειηίσζε ηεο εηθφλαο ηεο επηρείξεζεο. Μεηαζρεκαηηζκόο ησλ επηρεηξήζεσλ - Τηνζέηεζε λέσλ ηερλνινγηώλ. Η πξφνδνο ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ ππνρξεψλεηπνιιέο επηρεηξήζεηο λα πξνζαξκνζηνχλ ζηε λέα ηερλνινγία θαη λα πεηξακαηηζηνχλ κε ηε ρξήζε λέσλ πξντφλησλ, ππεξεζηψλ θαη δηαδηθαζηψλ. - Νέεο ζρέζεηο κε ηνπο πειάηεο. Σν ειεθηξνληθφ εκπφξην αιιάδεη ηε ζρέζε κεηαμχ πξνκεζεπηψλ θαη πειαηψλ, κε ηε ζπρλή θαη άκεζε επηθνηλσλία, ηελ παξνρή πεξηζζφηεξσλ θαη εμαηνκηθεπκέλσλ πιεξνθνξηψλ θαη ηε ζπιινγή ζηνηρείσλ γηα ηηο πξνηηκήζεηο, ηηο αλάγθεο θαη ηε ζπκπεξηθνξά ησλ πειαηψλ. Η επηρείξεζε γλσξίδνληαο ηηο αλάγθεο θαη ηηο επηζπκίεο ησλ πειαηψλ, πξνζαξκφδεη ηελ παξαγσγή θαη ηα απνζέκαηά ηεο αλάινγα. Έηζη ν πειάηεο πηα δελ ζπκβηβάδεηαη ζε απηά πνπ έρεη ε επηρείξεζε αιιά ε επηρείξεζε καζαίλεη ηηο αλάγθεο ησλ πειαηψλ θαη πξνζαξκφδεη αλάινγα ηελ πνιηηηθή ηεο. Η ζρέζε απηή απμάλεη ηελ αθνζίσζε ησλ πειαηψλ ζηελ επηρείξεζε θαη δεκηνπξγεί πηζηνχο πειάηεο. Αιιαγή πξνηύπσλ Η αιιαγή πξνηχπσλ νδεγεί ζε λέα πξντφληα θαη λέεο ιεηηνπξγηθέο δνκέο. - Νέεο δπλαηόηεηεο πξντόλησλ. Σν ειεθηξνληθφ ράξε ζηε ξνή θαη ηελ επεμεξγαζία ησλ πιεξνθνξηψλ, επλνεί ηε ζχιιεςε ηδεψλ γηα ηε δεκηνπξγία λέσλ πξντφλησλ ή ηε δηαθνξνπνίεζε πξντφλησλ κε πξσηνπνξηαθνχο ηξφπνπο θαη ηελ παξαγσγή λέσλ,αλαλεσκέλσλ θαη πην εμειηγκέλσλ εθδφζεσλ. Έηζη δελ πξνζθέξνληαη κφλν ηα πξντφληα πνπ είλαη ήδε δηαζέζηκα αιιά έρεη ηε δπλαηφηεηα καδηθήο παξαγσγήο εμαηνκηθεπκέλσλ πξντφλησλ. - Νέα ιεηηνπξγηθά κνληέια. Σν ειεθηξνληθφ εκπφξην, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ αιιαγή ησλ δνκψλ ηεο αγνξάο, νδεγεί ζηελ εκθάληζε λέσλ κνληέισλ γηα ηε 15
ιεηηνπξγία ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ βαζίδνληαη ζηελ αθζνλία ησλ πιεξνθνξηψλ θαη ηελ άκεζε δηαλνκή ηνπο ζηνπο πνιίηεο. Υακειόηεξεο ηηκέο πξντόλησλ Σν ειεθηξνληθφ εκπφξην επηηξέπεη ηελ απινπνίεζε θαη ηελ απηνκαηνπνίεζε πνιιψλ δξαζηεξηνηήησλ, ηδίσο απηψλ πνπ αθνξνχλ ηελ επηθνηλσλία κε πειάηεο ή πξνκεζεπηέο. Έηζη ν ζπλνιηθφο θχθινο απφ ηε ζρεδίαζε ηνπ πξντφληνο σο ηελ παξάδνζε ζηνλ ηειηθφ θαηαλαισηή απινπνηείηαη. Πνιιά ζηάδηα πνπ απαηηνχζνπλ ηελ παξεκβνιή θάπνηνπ κεζάδνληα θαηαξγνχληαη ή ελνπνηνχληαη θαη ην θφζηνο παξαγσγήο θαη δηάζεζεο ησλ πξντφλησλ κεηψλεηαη κε απνηέιεζκα λα απμάλνληαη ηα πεξηζψξηα θέξδνπο θαη κείσζεο ησλ ηηκψλ ησλ πξντφλησλ. Απμεκέλνο αληαγσληζκόο Σν ειεθηξνληθφ εκπφξην δελ γλσξίδεη γεσγξαθηθά ζχλνξα. Ο θαζέλαο κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη κηα ηδεαηή επηρείξεζε, πνπ κέζα απφ ηελ ςεθηαθή ππνδνκή ζα είλαηπξνζηηή ζε φιν ηνλ θφζκν. Οη ηνπηθνί πξνκεζεπηέο θάζε πεξηνρήο παχνπλ λα πξνζηαηεχνληαη απφ ηελ γεσγξαθηθή εγγχηεηα, κε απνηέιεζκα κηα αχμεζε ηνπ αληαγσληζκνχ πνπ ζπκπηέδεη ηηο ηηκέο ζχκθσλα κε ην λφκν ηεο πξνζθνξάο θαη ηεο δήηεζεο. Ο αληαγσληζκφο κπνξεί λα σζήζεη ηνπο πσιεηέο λα πξνζθέξνπλ πξντφληα πξφζζεηεο αμίαο πνπ κπνξεί λα έρεη ηε κνξθή βειηησκέλεο πνηφηεηαο ή δσξεάλ ππεξεζηψλ ππνζηήξημεο. Απμεκέλε αγνξαζηηθή παξαγσγηθόηεηα Αλ ν αγνξαζηήο είλαη κηα επηρείξεζε πνπ παξάγεη πξνζηηζέκελε αμία, ε αχμεζε ηεο αγνξαζηηθήο παξαγσγηθφηεηαο κεηαθξάδεηαη άκεζα ζε κείσζε ηνπ θφζηνπο ησλ δηθψλ ηεο πξντφλησλ ή ππεξεζηψλ. Σν ειεθηξνληθφ εκπφξην δηεπθνιχλεη ζε κεγάιν βαζκφ ηε δηεχξπλζε ηεο αγνξάο θαη ηνλ εληνπηζκφ ηνπ θαηάιιεινπ πξντφληνο ζηελ θαηάιιειε ηηκή, ζε ζπληνκφηεξν ρξφλν θαη ζρεδφλ κεδεληθφ θφζηνο. 16
Καιύηεξε δηαρείξηζε ησλ πιεξνθνξηώλ Η ςεθηαθή ππνδνκή απμάλεη ηνλ φγθν θαη ηε δπλαηφηεηα νξγάλσζεο θαη ρξήζεο ησλ πιεξνθνξηψλ, επηηξέπνληαο έηζη ηελ ηεθκεξίσζε παξφκνησλ απνθάζεσλ κε αθξίβεηα θαη αμηνπηζηία. Καιύηεξνο έιεγρνο ησλ απνζεκάησλ Ο ρξφλνο απνηειεί ηνλ θξίζηκν παξάγνληα πνπ επηηξέπεη ηνλ πεξηνξηζκφ ηεο ειάρηζηεο απαίηεζεο ησλ απνζεκάησλ θαζψο φζν ιηγφηεξνο ρξφλνο απαηηείηαη γηα ηελ νινθιήξσζε κηαο παξαγγειίαο ηφζν κηθξφηεξν απφζεκα είλαη ππνρξεσκέλε λαθξαηά κηα επηρείξεζε. Οη ειεθηξνληθέο επηθνηλσλίεο θάλνπλ δπλαηή ηελ άκεζε επηθνηλσλία κεηαμχ ησλ ηκεκάησλ ηεο επηρείξεζεο θαη κεηαμχ ηεο επηρείξεζεο θαη ησλ πξνκεζεπηψλ. Δπηπιένλ ε ζπλερήο παξαθνινχζεζε ησλ απνζεκάησλ επηηξέπεηηε πξαγκαηνπνίεζε πξνβιέςεσλ γηα ηηο αλάγθεο ζην άκεζν κέιινλ. 1.3.2 Πιενλεθηήκαηα ηνπ ειεθηξνληθνύ εκπνξίνπ γηα ηνλ θαηαλαισηή Παξέρεη ζηνπο θαηαλαισηέο έλαλ αθφκε κεραληζκφ γηα ηελ αγνξά πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ πνπ ιεηηνπξγεί επί κνλίκνπ βάζεσο 24 ψξεο ηελ ήκεξα, 7 κέξεο ηελ εβδνκάδα, 365 κέξεο ην ρξφλν, κε ην πιενλέθηεκα φηη φια κπνξνχλ λα γίλνπλ απφ ηελ πνιπζξφλα ηνπο ζπηηηνχ ηνπο ή ηνπ γξαθείνπ ηνπο. Αθφκα : Γηεπξπκέλε αγνξά Σα φξηα ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ δελ πεξηνξίδνληαη απφ ηα αληίζηνηρα γεσγξαθηθά ή εζληθά φξηα, πνπ ζηελ πξαγκαηηθφηεηα πεξηνξίδνπλ ηελ εκβέιεηα ησλ επηρεηξήζεσλ. Έηζη επηηξέπεηαη αθφκα θαη ζηηο κηθξφηεξεο επηρεηξήζεηο λα πεηχρνπλ κηα ζθαηξηθή παξνπζίαζε ησλ πξντφλησλ ηνπο, λα ζπλαγσληζηνχλ «επί ίζνηοφξνηο» άιιεο επηρεηξήζεηο άζρεηα κε ην κέγεζνο ηνπο θαη λα 17
εδξαησζνχλ ζε παγθφζκην επίπεδν, απνθηψληαο έλα αγνξαζηηθφ θνηλφ νπνηαζδήπνηε εζληθφηεηαο. Δίλαη πξνθαλέο φηη ε ειεθηξνληθή πξνβνιή ησλ θαηαζηεκάησλ απνηειεί ηνλ θαιχηεξν ίζσο ηξφπν δηαθήκηζεο ηνπο. Σν αληίζηνηρν φθεινο ηνπ θαηαλαισηή είλαη φηη κπνξεί λα δηαιέμεη απηφ πνπ ηνλ ελδηαθέξεη απφ δηάθνξνπο πξνκεζεπηέο, ρσξίο λα ηνλ απαζρνιεί ε γεσγξαθηθή ζέζε ηεο επηρείξεζεο. Η παγθφζκηα αγνξά ζπλδέεηαη ειεθηξνληθά θαη δεκηνπξγείηαη κε ηνλ ηξφπν απηφ κηα θαηάζηαζε πνιππσιίνπ, κε απνηέιεζκα λα κπνξεί ν ρξήζηεο λα βξεη κηα πνιχ ζπκθέξνπζα πξνζθνξά ζε ειάρηζην ρξφλν. Λφγσ ηνπ πνιππσιίνπ πνπ δεκηνπξγείηαη, θάζε επηρείξεζε, κηθξή ή κεγάιε, πξέπεη λα αθνινπζήζεη ηηο λέεο εμειίμεηο, απηέο πνπ νξίδνπλ νη ειεθηξνληθέο ζπλαιιαγέο, πξνθεηκέλνπ λα παξακείλεη αληαγσληζηηθή. Απμεκέλνο αληαγσληζκόο Λφγσ ηεο θαηάζηαζεο πνιππσιίνπ ν αληαγσληζκφο απμάλεηαη θαη ε θάζε επηρείξεζε πξνζπαζεί λα θεξδίζεη ηνπο πειάηεο, βειηηψλνληαο φρη κφλν ηελ πνηφηεηα ησλ πξντφλησλ, αιιά θαη έλαλ αξηζκφ άιισλ πξαγκάησλ πνπ πξνζειθχνπλ ηνλ θαηαλαισηή. Έηζη, δίλεηαη έκθαζε ζηελ παξνπζίαζε ησλ πξντφλησλ, ζηηο πιεξνθνξίεο πνπ παξέρνληαη γηα απηά, ζηηο νδεγίεο ρξήζεο, ζηελ ηθαλνπνίεζε ησλ απαηηήζεσλ ηνπ πειάηε θαη ζηελ θαιχηεξε θαη γξεγνξφηεξε εμππεξέηεζε ηνπ. πκπεξαζκαηηθά, αλ κηα εηαηξία επηζπκεί λα δηαηεξήζεη θαη λα απμήζεη ην αγνξαζηηθφ ηεο θνηλφ πξέπεη λα πξνζέμεη έηζη ψζηε ε πξνβνιή ησλ πξντφλησλ ηεο λα γίλεηαη κέζα απφ έλα εχρξεζην, επράξηζην, έκπηζην θαη ιεηηνπξγηθφ πεξηβάιινλ. Μείσζε θόζηνπο πξντόλησλ - Μείσζε ηηκώλ Έλα απφ ηα κεγαιχηεξα νθέιε ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ είλαη ε κείσζε ηνπ θφζηνπο ζπλαιιαγήο. Με ηε λέα απηή κνξθή ηνπ εκπνξίνπ, δελ είλαη 18
απαξαίηεηε ε χπαξμε θαηαζηεκάησλ, κε απνηέιεζκα λα κεηψλεηαη ην θφζηνο ζπλαιιαγήο άξα θαη νη ηηκέο ησλ πξντφλησλ. Έηζη ελψ ε ζπλαιιαγή πνπ ζπκπεξηιακβάλεη αλζξψπηλεεπαθή κπνξεί λα θνζηνινγείηαη ζε δνιάξηα, ε αληίζηνηρε ειεθηξνληθή ζπλαιιαγή θνζηίδεη κφιηο ιίγα ζεληο ή θαη ιηγφηεξν. Μείσζε πξνκεζεπηηθώλ αιπζίδσλ - Σαρύηαηε αληαπόθξηζε ζηνλ πειάηε Σν ειεθηξνληθφ εκπφξην πξνθαιεί ηε κείσζε έσο θαη ηνλ εθκεδεληζκφ ησλ πξνκεζεπηηθψλ αιπζίδσλ, αθνχ ζε αξθεηέο πεξηπηψζεηο ηα πξντφληα ζηέιλνληαη θαηεπζείαλ απφ ηνλ παξαγσγφ ζηνλ θαηαλαισηή, πξνζπεξλψληαο ηα παξαδνζηαθά «ζηάδηα» απφ ηα νπνία πεξλάεη θάπνην πξντφλ κέρξη λα παξαδνζεί ζηνλ παξαιήπηε. Δηδηθά ζηα πξντφληα πνπ παξαδίδνληαη ειεθηξνληθά, ε αιπζίδα εθκεδελίδεηαη. Ο πειάηεο επσθειείηαη απφ ην φηη βξίζθεη απηφ πνπ ζέιεη, ζε ιίγν ρξφλν, απ' επζείαο απφ ηνλ πξνκεζεπηή, ρσξίο λα πεξηνξίδεηαη ζηα πξντφληα ησλ ηνπηθψλ θαηαζηεκάησλ πνπ βξίζθνληαη ζε stock. Γεκηνπξγία πξνθίι θαηαλαισηώλ, Μαδηθή παξαγσγή πξντόλησλ-πξντόληα θαη ππεξεζίεο πξνζσπηθήο επηινγήο γηα ηνπο θαηαλαισηέο Μέζσ ηεο ειεθηξνληθήο επηθνηλσλίαο είλαη δπλαηφ ηα θαηαζηήκαηα λα ζπγθεληξψζνπλ πιεξνθνξίεο γηα ηηο ηδηαίηεξεο αλάγθεο θαη επηζπκίεο κεκνλσκέλα θάζε πειάηε πάλσ ζε νξηζκέλα πξντφληα. Γεκηνπξγνχλ έηζη ην πξνθίι ηνπ θάζε θαηαλαισηή ρσξηζηά θαη κπνξνχλ θαη' επέθηαζε λα πξνζαξκφδνπλ ηηο ηζηνζειίδεο ηνπο αλάινγα κε ηηο ηδηαίηεξεο «πξνηηκήζεηο» ηνπ πειάηε. Με ηνλ ηξφπν απηφ, θαηαξγείηαη ην «απξφζσπν» ησλ ζπλαιιαγψλ πνπ ραξαθηεξίδεη ην ειεθηξνληθφ εκπφξην θαη δεκηνπξγείηαη γηα ηνλ θαηαλαισηή έλα πεξηβάιινλ νηθείν, ζην νπνίν αηζζάλεηαη ηελ άλεζε θαη ηελ αζθάιεηα γηα λα δηεθπεξαηψζεη ηηο ζπλαιιαγέο ηνπ. 19
Δπηπιένλ, ην θάζε θαηάζηεκα, ζπγθεληξψλνληαο ηηο ηδηαίηεξεο πξνηηκήζεηο ησλ θαηαλαισηψλ, κπνξεί λα θαηαιήμεη ζε θάπνηα ζπκπεξάζκαηα, πνπ αθνξνχλ ζε έλα ζχλνιν αλαγθψλ ηνπο, νη νπνίεο δελ θαιχπηνληαη απφ ηελ αγνξά. Απηφ ζα έρεη ζαλ απνηέιεζκα ηε καδηθή παξαγσγή εηδηθψλ πξντφλησλ πνπ ζα θαιχπηνπλ ηηο αλάγθεο ηνπ θαηαλαισηηθνχ θνηλνχ θαη πνπ ζα πξνζθέξνληαη ζε καδηθέο ηηκέο αγνξάο, ρσξίο δειαδή θάπνηα επηπιένλ επηβάξπλζε. Κόζηνο Πξντόλησλ Σν θφζηνο ησλ πξντφλησλ πνπ πσινχληαη κέζσ internet είλαη θαηά γεληθφ θαλφλα πνιχ ρακειφηεξν απφ ηηο ηηκέο ησλ παξαδνζηαθψλ θαηαζηεκάησλ, θαζψο έλα ειεθηξνληθφ θαηάζηεκα είλαη απαιιαγκέλν απφ κεγάιν κέξνο ηνπ ιεηηνπξγηθνχ θφζηνπο ελφο πξαγκαηηθνχ θαηαζηήκαηνο θαη γεληθά απαηηεί ιηγφηεξν ππαιιειηθφ πξνζσπηθφ. πλνπηηθά πεξηζζφηεξα πιενλεθηήκαηα παξαζέηνληαη παξαθάησ: Παξέρεη ηε δπλαηόηεηα πξόζβαζεο ζε έλα επξχ θάζκα πιεξνθνξηψλ πξαγκαηηθνχ ρξφλνπ. Παξέρεη ηε δπλαηόηεηα άκεζεο ζύγθξηζεο ηηκώλ θαη ραξαθηεξηζηηθψλ ησλ πξντφλησλ. Κάπνηα πξντφληα (π.ρ ινγηζκηθφ, θσηνγξαθίεο θιπ.) κπνξνχλ λα παξαδνζνχλ απεπζείαο κέζσ Γηαδηθηύνπ, ρσξίο λα απαηηείηαη ε κεζνιάβεζε ηνπ ηαρπδξνκείνπ. Παξέρεη ζηνπο αγνξαζηέο ε δπλαηόηεηα ηαθηηθήο ιήςεο πιεξνθνξηώλ ζρεηηθά κε πξντφληα ή ππεξεζίεο πνπ ηνπο ελδηαθέξνπλ. Απμάλεη ηελ ηαρύηεηα θαη ηελ αθξίβεηα κε ηελ νπνία νη επηρεηξήζεηο αληαιιάζζνπλ πιεξνθνξίεο Μεηώλεη ην θόζηνο ζπλαιιαγώλ κε ηε βνήζεηα απηνκαηνπνηεκέλσλ επηρεηξεζηαθψλ δηαδηθαζηψλ. Δπεθηείλεη ηα γεσγξαθηθά όξηα κηαο επηρείξεζεο εηζάγνληάο ηελ ζε πεξηνρέο πνπ ήηαλ θπζηθά κε πξνζβάζηκεο ζην παξειζφλ. 20
Απμάλεηαη ε γλώζε κηαο επηρείξεζεο γχξσ απφ ηηο επηζπκίεο ησλ πειαηψλ ηεο. Γηεπξύλεη ην πηζαλό πειαηνιόγην ηεο επηρείξεζεο αθνχ απεπζχλεηαη ζε έλα κεγαιχηεξν αγνξαζηηθφ θνηλφ. 1.4 Μεηνλεθηήκαηα Ηιεθηξνληθνύ Δκπνξίνπ 1.4.1 Μεηνλεθηήκαηα ηνπ ειεθηξνληθνύ εκπνξίνπ γηα ηελ επηρείξεζε Γπζθνιία αλαδηάξζξσζεο επηρεηξεκαηηθώλ δηαδηθαζηώλ Η πξνεηνηκαζία κηαο επηρείξεζεο γηα ηελ πηνζέηεζε ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ είλαη ρξνλνβφξα θαη δχζθνιε. Η αληίζηαζε πξνο ην ειεθηξνληθφ εκπφξην ζπρλά είλαη κηα έλδεημε γηα ηνπο πφξνπο πνπ είλαη αλαγθαίν λα επελδπζνχλ. Η κεηαηξνπή ζε ειεθηξνληθή κνξθή ησλ ππαξρφλησλ εληχπσλ θαη δηαδηθαζηψλ κπνξεί λα απνηειέζεη έλα ζεκαληηθφ θξαγκφ γηα ηελ πηνζέηεζε ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ. Οη κεγαιχηεξεο επηρεηξήζεηο είλαη πηζαλφ λα δηαπηζηψζνπλ πσο ν ππάξρσλ εμνπιηζκφο ηνπο ζε ειεθηξνληθνχο ππνινγηζηέο θαη ινγηζκηθφ, νη ηχπνη αξρείσλ θαη νη πξνδηαγξαθέο, δελ είλαη ζπκβαηά κε ηε λέα ηερλνινγία. Σα ηερλνινγηθά πξνβιήκαηα γεληθά κπνξνχλ ηα μεπεξαζηνχλ, κε ηελ πξνυπφζεζε φηη ζα δηαηεζνχλ νη αλαγθαίνη πφξνη. Σα πξνβιήκαηα πνπ νθείινληαλ ζηνλ αλζξψπηλν παξάγνληα είλαη δπζθνιφηεξν λα ιπζνχλ. Γπζθνιία ηεο ρξήζεο πνιύπινθσλ ειεθηξνληθώλ ζπζηεκάησλ πιεξνθνξηθήο Η εθζεηηθή αχμεζε ηεο πνζφηεηαο ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ είλαη δηαζέζηκεο κέζα απφ ηεςεθηαθή ππνδνκή, θάλεη δηαξθψο δπζθνιφηεξν ην δηαρσξηζκφ θαη ηελ αλεχξεζεζπγθεθξηκέλσλ πιεξνθνξηψλ. Οη ρξήζηεο επηζπκνχλ λα 21
κπνξνχλ λα βξνπλ πιεξνθνξίεοκε ηελ ειάρηζηε δπλαηή πξνζπάζεηα, αιιά ζπρλά δελ δηαζέηνπλ ηα εξγαιεία θαη ηηο γλψζεηο πνπ απαηηνχληαη γηα κηα απνηειεζκαηηθή αλαδήηεζε. Οη επηρεηξήζεηο πνπεπηζπκνχλ λα ζηεξίμνπλ ηηο δξαζηεξηφηεηέο ηνπο πάλσ ζηε ςεθηαθή ππνδνκήαληηκεησπίδνπλ δπζθνιίεο ζηελ επηινγή ηνπ θαηάιιεινπ εμνπιηζκνχ Η/Τ θαηινγηζκηθνχ, θάηη πνπ φρη ζπάληα νθείιεηαη ζηελ απνπζία ή ζηε ζπλερή αιιαγή ησλπξνδηαγξαθψλ. Δπίζεο, αθφκε θαη αλ κηα επηρείξεζε έρεη βξεη ηε «ζσζηή ιχζε», νηππνςήθηνη πειάηεο ηεο κπνξεί λα έρνπλ πξφβιεκα λα βξνπλ ηελ επηρείξεζε, κηα ηππηθήπεξίπησζε θαχινπ θχθινπ. Γπζθνιία εθηίκεζεο ησλ πιενλεθηεκάησλ έλαληη ηνπ θόζηνπο ησλ λέσλ εθαξκνγώλ Πνιιέο επηρεηξήζεηο εκθαλίδνληαη αξλεηηθέο ή δηζηαθηηθέο φηαλ εμεηάδνπλ ηηο δπλαηφηεηεο επέθηαζήο ηνπο, θαη ιακβάλνπλ ππφςε κφλν ην άκεζν θφζηνο θαη ηα άκεζα πιενλεθηήκαηα, απνηπγράλνληαο λα δνπλ ηα καθξνπξφζεζκα νθέιε. Σν θφζηνο ηεο απαηηνχκελεο επέλδπζεο είλαη γεληθά επδηάθξηην, αιιά ηα πιενλεθηήκαηα κπνξεί λα απαηηνχλ έλα πην καθξνπξφζεζκν νξίδνληα. Έηζη είλαη δπζθνιφηεξν λα εθηηκεζνχλ, θαηθαηά ζπλέπεηα είλαη δχζθνιν λα δηθαηνινγεζεί ε αξρηθή επέλδπζε. Δπίζεο, ηα κεγαιχηεξα πιενλεθηήκαηα ζπρλά βξίζθνληαη ζε κάιινλ «ππνθεηκεληθνχο» ηνκείο, φπσο ε εμππεξέηεζε ησλ πειαηψλ θαη ε απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ ππαιιήισλ. Η ζεκαζία απηψλ ησλ θξαγκψλ αιιάδεη κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ, ιφγσ ηεο ηερλνινγηθήο πξνφδνπ ζηνπο ηνκείο ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ θαη ησλ ζπζηεκάησλ πιεξνθνξηθήο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη σο ςεθηαθή ππνδνκή. 22
1.4.2 Μεηνλεθηήκαηα ηνπ ειεθηξνληθνύ εκπνξίνπ γηα ηνλ θαηαλαισηή Χο βαζηθφ κεηνλέθηεκα κπνξεί λα ζεσξεζεί ην γεγνλφο φηη νη θαηαλαισηέο δελ εκπηζηεχνληαη πιήξσο γηα ηηο ζπλαιιαγέο ηνπο ην Γηαδίθηπν θαη δηζηάδνπλ λα απνζηείινπλ ηνλ αξηζκφ ηεο πηζησηηθήο ηνπο θάξηαο. Παξφιν πνπ ηα πεξηζζφηεξα δεηήκαηα αζθαιείαο έρνπλ ηψξα πηα ιπζεί κέζσ ζπζηεκάησλ θξππηνγξάθεζεο θαη πηζηνπνίεζεο ηεο δηαθηλνχκελεο πιεξνθνξίαο, ελ ηνχηνηο δελ έρεη αθφκε δεκηνπξγεζεί εθείλν ην θιίκα εκπηζηνζχλεο πνπ ζα πείζεη ηνπο θαηαλαισηέο φηη νη ζπλαιιαγέο ηνπο ζην Γηαδίθηπν είλαη απφιπηα αζθαιείο. Δπηπιένλ κπνξνχκε λα παξαηεξήζνπκε θαη θάπνηα αθφκε αξλεηηθά: Πξνβιήκαηα αζθαιείαο Σν δηαδίθηπν είλαη έλα κέζν πνπ δελ παξέρεη ην επηζπκεηφ επίπεδν αζθάιεηαο ζηηο ζπλαιιαγέο, κε απνηέιεζκα θαη νη ζπλαιιαγέο λα κελ αζθαιείο. Βέβαηα ζε απηφλ ηνλ ηνκέα γίλεηαη εθηεηακέλε έξεπλα έηζη ψζηε νη ζπλαιιαγέο λα γίλνληαη κε φζν ην δπλαηφλ κεγαιχηεξε αζθάιεηα. Βέβαηα γηα λα κελ είκαζηε ππεξβνιηθνί, ηα ειεθηξνληθά ζπζηήκαηα πιεξσκψλ πνπ εθαξκφδνληαη, έρνπλ ιχζεη ηα κεγαιχηεξα πξνβιήκαηα αζθάιεηαο θαη κπνξεί θαλείο λα πεη φηη είλαη εμίζνπ, αλ φρη πεξηζζφηεξν, αζθαιή θαη επέιηθηα απφ ηηο παξαδνζηαθέο κεζφδνπο πιεξσκψλ. Έιιεηςε επαθήο πσιεηή πειάηε Σν θαηλφκελν απηφ δεκηνπξγεί δπζπηζηία ζηνλ θαηαλαισηή αθνχ δελ βιέπεη ην πξντφλ θαη ηνλ πσιεηή. Γελ είλαη ζίγνπξνο αλ απηφ πνπ βιέπεη ζηελ νζφλε είλαη φλησο απηφ πνπ ζα παξαιάβεη, ή αλ απηά πνπ ηζρπξίδεηαη ε εηαηξία γηα ην πξντφλ είλαη φλησο αιεζηλά. 23
Έιιεηςε αζθάιεηαο ζηηο ειεθηξνληθέο ζπλαιιαγέο Μηα πνιχ ζεκαληηθή ζπληζηψζα ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ, ζε ζρέζε κε ηε ςεθηαθή ππνδνκή, είλαη ε δπλαηφηεηα απνζηνιήο επαίζζεησλ πιεξνθνξηψλ, φπσο νη αξηζκνί πηζησηηθψλ θαξηψλ, κε αζθάιεηα. Δίλαη επίζεο απαξαίηεην λα κπνξεί λα επηβεβαησζεί ε ηαπηφηεηα ηνπ απνζηνιέα ελφο κελχκαηνο, ψζηε ν απνδέθηεο λα είλαη ζίγνπξνο πσο ην κήλπκα πξνέξρεηαη πξάγκαηη απφ απηφλ πνπ ην ππνγξάθεη θαη δελ έρεη παξαπνηεζεί ή πιαζηνγξαθεζεί απφ θάπνηνλ ηξίην. πλνπηηθά πεξηζζφηεξα κεηνλεθηήκαηα παξαζέηνληαη παξαθάησ: Μεξηθέο επηρεηξήζεηο είλαη αδχλαηνλ λα ειεγρζνχλ σο πξνο ηελ θεξεγγπφηεηά ηνπο θαη ηελ αμηνπηζηία ηνπο. Σα πην ζπλεζηζκέλα πξντφληα πνπ δηαθηλνχληαη κέζσ Γηαδηθηχνπ είλαη κηθξά θαη ειαθξηά αληηθείκελα. πλήζσο απαηηνχληαη κεγάια πνζά γηα ηνλ εθζπγρξνληζκφ θαη ηελ αλαβάζκηζε ησλ ηερλνινγηψλ πνπ ρξεζηκνπνηεί έλα ειεθηξνληθφ θαηάζηεκα. Τπάξρεη δπζθνιία ελζσκάησζεο ησλ ήδε ππαξρφλησλ βάζεσλ δεδνκέλσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχλ νη επηρεηξήζεηο γηα ηηο εκπνξηθέο ηνπο ζπλαιιαγέο. Δίλαη έληνλε ε αλάγθε γηα χπαξμε «δηαλνεηηθνχ» θεθαιαίνπ απφ πιεπξάο εξγαδνκέλσλ ησλ επηρεηξήζεσλ. 1.5 Δθαξκνγέο Οη εθαξκνγέο ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ ηνπ ηχπνπ B2C είλαη ηα γλσζηά ειεθηξνληθά θαηαζηήκαηα ηα νπνία πνπινχλ απεπζείαο κέζσ δηαδηθηχνπ ηα πξντφληα θαη ηηο ππεξεζίεο ηνπο ηειηθέο απνδέθηεο θαηαλαισηέο. Μεξηθά παξαδείγκαηα εθαξκνγψλ απηνχ ηνπ ηχπνπ είλαη : 24
Ηιεθηξνληθφ θαηάζηεκα πνπ πνπιά on-line είδε δψξσλ θαη παξαδνζηαθά πξντφληα. Έλα ειεθηξνληθφ βηβιηνπσιείν. Έλα ειεθηξνληθφ θαηάζηεκα πνπ πνπιά κνπζηθά CD θαη ηαηλίεο DVD. Έλα μελνδνρείν ή μελψλαο πνπ πξνζθέξεη ηελ δπλαηφηεηα γηα ειεθηξνληθέο θξαηήζεηο δσκαηίσλ. Έλα ειεθηξνληθφ θαηάζηεκα πνπ πνπιά είδε έλδπζεο θαη ππφδεζεο. Σν ειεθηξνληθφ εκπφξην ηνπ ηχπνπ B2C, πξνζνκνηάδεη ην ιηαληθφ εκπφξην, φπνπ ηα πξντφληα θαη νη ππεξεζίεο πνπ παξέρνληαη, απεπζχλνληαη ζε θαηαλαισηέο θαη φρη ζε επηρεηξήζεηο. Έηζη, φια ηα παξαπάλσ θαηαζηήκαηα πνπ αλαθέξζεθαλ, δηαζέηνπλ ηζηνζειίδα www κε θαηάιιεινπο πξνγξακκαηηζηηθνχο κεραληζκνχο ψζηε λα κπνξνχλ νη θαηαλαισηέο λα βιέπνπλ ηα πξντφληα θαη ηηο ππεξεζίεο πνπ δηαηίζεληαη. Καηάινγνη Πξντόλησλ/Τπεξεζηώλ Σν ζχζηεκα δηαζέηεη έλα εμεηδηθεπκέλν πξφγξακκα γηα ηελ παξνπζίαζε θαη πξνψζεζε φισλ ησλ πξντφλησλ/ππεξεζηψλ θαη ησλ πξνζθνξψλ πνπ ηα ζπλνδεχνπλ. Οη ρξήζηεο έρνπλ ζηε δηάζεζή ηνπο φιεο ηηο απαξαίηεηεο πιεξνθνξίεο πνπ αθνξνχλ έλα πξντφλ/ππεξεζία: νλνκαζία, θαηαζθεπαζηήο, ηηκή θαη ραξαθηεξηζηηθά. Καιάζη αγνξώλ Σν θαιάζη αγνξψλ απνηειεί έλα εχρξεζην θαη αζθαιή κεραληζκφ πνπ επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο λα αγνξάδνπλ κε εχθνιν ηξφπν ηα πξντφληα/ππεξεζίεο πνπ επηζπκνχλ. Οη ρξήζηεο κπνξνχλ λα πξνζζέζνπλ/αθαηξέζνπλ πξντφληα ή αθφκε λα αιιάμνπλ ηελ πνζφηεηα απηψλ απφ ην θαιάζη αγνξψλ, πξνηνχ πξνβνχλ ζην "ηακείν" φπνπ ζα νινθιεξψζνπλ ηελ ζπλαιιαγή. 25
Πνηθίινη ηξόπνη online πιεξσκώλ Οη νηθνλνκηθέο ζπλαιιαγέο κπνξνχλ λα νινθιεξσζνχλ κε πνηθίινπο ηξφπνπο ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ αζθαιείο πιεξσκέο κέζσ πηζησηηθψλ θαξηψλ θαη PayPal. Online Γηαρείξηζε Ο δηαρεηξηζηήο ηνπ eshop έρεη ηε δπλαηφηεηα λα αλαδηακνξθψζεη ηελ εκθάληζε ηνπ site φπσο ρξψκαηα, ζρέδηα, ινγφηππν θαη λα πξνζζέζεη ή λα δηαγξάςεη θαηεγνξίεο/ππνθαηεγνξίεο/πξντφληα.. Δηθόλα 2. Δθαξκνγέο Ηιεθηξνληθνύ Δκπνξίνπ, Πεγή: Turbanetal, 1999 1.6 Καηεγνξίεο Δθαξκνγώλ Ηιεθηξνληθνύ Δκπνξίνπ Οη θαηεγνξίεο εθαξκνγψλ ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ, φπσο έρνπλ δηακνξθσζεί ηα ηειεπηαία ρξφληα είλαη : 26
Δπηρείξεζε πξνο Δπηρείξεζε Δπηρείξεζε πξνο Καηαλαισηή Κξάηνο πξνο Πνιίηε Κξάηνο πξνο Δπηρείξεζε Καηαλαισηή πξνο Καηαλαισηή Εικόνα 3. Κατηγορίεσ Ηλεκτρονικοφ Εμπορίου Γηεπηρεηξεζηαθά πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα. ΔΦΑΡΜΟΓΔ Β2Β Η ζρέζε πειάηε/ πξνκεζεπηή είλαη πξνθαζνξηζκέλε θαη κε καθξνπξφζεζκε πξννπηηθή. Ηιεθηξνληθέο Αγνξέο ΔΦΑΡΜΟΓΔ Β2Β ΚΑΙ Β2C Γχν ηχπνη ζρέζεσλ ζπλαληψληαη : Η ζχλδεζε πειάηε/ πξνκεζεπηή δηακνξθψλεηαη θαηά ηε δηεμαγσγή ηεο ζπλαιιαγήο θαη κπνξεί λα αθνξά κία κφλνλ ζπλαιιαγή. Η ζπκθσλία αγνξάο κεηαμχ Π/Π απνθηά ππφζηαζε φηαλ ν πξνκεζεπηήο ζπκθσλεί γηα ηελ παξάδνζε πξντφλησλ ή ππεξεζηψλ ζηνλ πειάηε γηα νξηζκέλν ρξνληθφ δηάζηεκα. Σα ζπζηήκαηα απηά κπνξνχλ λα Οη ειεθηξνληθέο αγνξέο ζπλήζσο 27
εγθαηαζηαζνχλ είηε ζε ηδησηηθά δίθηπα είηε ζε ειεπζέξσο πξνζβάζηκα δίθηπα. Η θχζε θαη ε κνξθή ησλ επηρεηξεζηαθψλ εγγξάθσλ πνπ αληαιιάζζνληαη θαζψο θαη νη πιεξσκέο έρνπλ πξνθαζνξηζηεί. Όηαλ ζπκκεηέρνπλ ηξίηεο εηαηξείεο επηθνηλσληψλ απηνί είλαη ηππηθά ValueAddedCarriers (VANs). Σα δίθηπα επηθνηλσλίαο πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ απνηεινχλ αληηθείκελν πξνεγεζείζεο ζπκθσλίαο. Υξεζηκνπνηνχληαη θνηλέο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο θαη νη ππνρξεψζεηο ηνπ θάζε ζπκβαιιφκελνπ είλαη πξνθαζνξηζκέλεο. εγθαζίζηαληαη ζε ειεπζέξσο πξνζβάζηκα δίθηπα. Οη πσιεηέο ζε ζπλεξγαζία κε ηνπο δηαρεηξηζηέο ηεο ειεθηξνληθήο αγνξάο ζπλαπνθαζίδνπλ γηα ην είδνο ησλ ζπλαιιαγψλ πνπ ζα πξνζθέξνπλ. Όηαλ κεζνιαβνχλ ηξίηεο εηαηξείεο ζπλήζσο είλαη onlineπαξνρείο ππεξεζηψλ. Οη πειάηεο θαη νη πξνκεζεπηέο απνθαζίδνπλ ν θαζέλαο γηα ηνλ εαπηφ ηνπ γηα ην πνία δίθηπα επηθνηλσλίαο ζα ρξεζηκνπνηήζνπλ γηα λα ζπκκεηάζρνπλ ζηελ ειεθηξνληθή αγνξά. Σν δίθηπν πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ελδερνκέλσο λα δηαθέξεη απφ ζπλαιιαγή ζε ζπλαιιαγή. Γελ ππάξρνπλ εθ ησλ πξνηέξσλ θαηεπζπληήξηεο γξακκέο. 7 7 θμειώςεισ Μακιματοσ Θλεκτρονικό Εμπόριο του Χονδροκοφκθ Γ., διακζςιμο ςτο:[www.tex.unipi.gr/undergraduate/notes/efarmoges_comp/kef1.pdf] 28
Κεθάιαην 2. Θεζκηθό θαη Ννκηθό Πιαίζην Ηιεθηξνληθνύ Δκπνξίνπ 2.1 Ννκηθέο πηπρέο ηνπ ειεθηξνληθνύ εκπνξίνπ Πξάμε Οδεγία 2000/31/ΔΚ 8 ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 8εο Ινπλίνπ 2000, γηα νξηζκέλεο λνκηθέο πηπρέο ησλ ππεξεζηψλ ηεο θνηλσλίαο ηεο πιεξνθνξίαο, ηδίσο ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ, ζηελ εζσηεξηθή αγνξά («νδεγία γηα ην ειεθηξνληθφ εκπφξην»). ύλνςε Η νδεγία απηή ζηεξίδεηαη ζηηο θαηεπζχλζεηο πνπ πεξηέρνληαη ζηελ αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο [COM(97) 157 ηειηθφ] ζρεηηθά κε ην ειεθηξνληθφ εκπφξην, κε ζηφρν ηε ζχζηαζε ελφο ζπλεθηηθνχ, ζε επξσπατθή θιίκαθα, λνκηθνχ πιαηζίνπ γηα ην ειεθηξνληθφ εκπφξην. Η πηνζεηνχκελε πξνζέγγηζε απνβιέπεη, εηδηθφηεξα, ζηελ απνθπγή ησλ ππεξβνιηθψλ θαλνληζηηθψλ ξπζκίζεσλ, ζηεξηδφκελε ζηηο ειεπζεξίεο ηεο εζσηεξηθήο αγνξάο, ιακβαλνκέλσλ ππφςε ησλ πξαγκαηηθψλ εκπνξηθψλ ζπλζεθψλ θαη εμαζθαιίδνληαο κηα απνηειεζκαηηθή πξνζηαζία ησλ ζηφρσλ γεληθνχ ελδηαθέξνληνο. Η παξνχζα νδεγία αληαπνθξίλεηαη επίζεο ζηε βνχιεζε εμάιεηςεο ησλ απνθιίζεσλ κεηαμχ ησλ λνκνινγηψλ ησλ θξαηψλ κειψλ νχησο ψζηε λα θαηνρπξσζεί έλα επίπεδν αζθάιεηαο ηθαλφ λα απμήζεη ηελ εκπηζηνζχλε ησλ θαηαλαισηψλ θαη ησλ επηρεηξήζεσλ. Πεδίν εθαξκνγήο 8 http://eur-lex.europa.eu/lexuriserv/lexuriserv.do?uri=oj:l:2000:178:0001:0016:el:pdf 29
Η νδεγία θαιχπηεη φιεο ηηο ππεξεζίεο ηεο θνηλσλίαο ηεο πιεξνθνξίαο: ηηο ππεξεζίεο κεηαμχ επηρεηξήζεσλ, ηηο ππεξεζίεο κεηαμχ επηρεηξήζεσλ θαη θαηαλαισηψλ, ηηο δσξεάλ ππεξεζίεο πνπ ρξεκαηνδνηνχληαη, γηα παξάδεηγκα, απφ δηαθεκηζηηθά έζνδα ή έζνδα πξνεξρφκελα απφ ρνξεγίεο θαη ηηο ππεξεζίεο πνπ επηηξέπνπλ ηε δηεθπεξαίσζε ειεθηξνληθψλ ζπλαιιαγψλ ζε απεπζείαο ζχλδεζε (θαη ηδίσο ηε δηαινγηθή ηειεπψιεζε αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ θαη ηηο ζε απεπζείαο ζχλδεζε αγνξέο απφ ειεθηξνληθά θαηαζηήκαηα). Καιχπηεη επίζεο ηηο εμήο ππεξεζίεο θαη δξαζηεξηφηεηεο ζε απεπζείαο ζχλδεζε (on-line): on-line εθεκεξίδεο θαη πεξηνδηθά, on-line βάζεηο δεδνκέλσλ, on-line ρξεκαηνπηζησηηθέο ππεξεζίεο, on-line επαγγεικαηηθέο ππεξεζίεο (δηθεγφξσλ, γηαηξψλ, ινγηζηψλ, θηεκαηνκεζηηψλ), on-line ςπραγσγηθέο ππεξεζίεο (π.ρ. βηληενηαηλίεο θαηά παξαγγειία), onlinemarketing θαη δηαθήκηζε, ππεξεζίεο πξφζβαζεο ζην Internet. Η νδεγία έρεη εθαξκνγή απνθιεηζηηθά ζηνπο θνξείο παξνρήο ππεξεζηψλ πνπ είλαη εγθαηεζηεκέλνη ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε (ΔΔ). Δληνχηνηο, πξνθεηκέλνπ λα κελ παξαθσιχζεη ην παγθφζκην ειεθηξνληθφ εκπφξην, δελ πεξηιακβάλεη δηαηάμεηο αζχκβαηεο κε ηα λνκηθά πιαίζηα θαη ηηο δηαδηθαζίεο πνπ ηζρχνπλ ζε άιιεο πεξηθέξεηεο ηνπ θφζκνπ. Δθαξκνγή ηεο εζληθήο λνκνζεζίαο ηνπ θξάηνπο κέινπο όπνπ είλαη εγθαηεζηεκέλνο ν θνξέαο παξνρήο ππεξεζηώλ Γπλάκεη ηνπ άξζξνπ 3 ηεο νδεγίαο, νη θνξείο παξνρήο ππεξεζηψλ ηεο θνηλσλίαο ηεο πιεξνθνξίαο (γηα παξάδεηγκα νη θνξείο εθκεηάιιεπζεο ειεθηξνληθψλ θφκβσλ ζην Γηαδίθηπν) ππφθεηληαη ζηε λνκνζεζία ηνπ θξάηνπο κέινπο ζην νπνίν είλαη εγθαηεζηεκέλνη (θαλφλαο ηεο ρψξαο θαηαγσγήο ή «ξήηξα εζσηεξηθήο αγνξάο»). ηελ νδεγία νξίδεηαη σο ηφπνο εγθαηάζηαζεο ηνπ θνξέα παξνρήο ππεξεζηψλ ν ηφπνο ζηνλ νπνίν ν θνξέαο αζθεί νπζηαζηηθψο νηθνλνκηθή δξαζηεξηφηεηα κέζσ κηαο κφληκεο εγθαηάζηαζεο γηα αφξηζηε ρξνληθή δηάξθεηα. Απηφο ν θαλφλαο ηεο ρψξαο θαηαγσγήο απνηειεί θαη ηνλ αθξνγσληαίν ιίζν ηεο νδεγίαο δηφηη δηαζθαιίδεη ηελ αζθάιεηα θαη ηε 30
λνκηθή ζαθήλεηα πνπ είλαη απαξαίηεηεο ψζηε νη θνξείο παξνρήο ππεξεζηψλ λα έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα πξνζθέξνπλ ηηο ππεξεζίεο ηνπο ζε φιε ηελ Δπξσπατθή Έλσζε. Αξρή ηεο κε αλαγθαίαο πξνεγνύκελεο άδεηαο Η νδεγία δελ επηηξέπεη ζηα θξάηε κέιε λα ππαγάγνπλ ηηο ππεξεζίεο ηεο θνηλσλίαο ηεο πιεξνθνξίαο ζε εηδηθά θαζεζηψηα αδεηνδφηεζεο ηα νπνία δελ εθαξκφδνληαη επίζεο θαη ζε παξφκνηεο ππεξεζίεο πνπ παξέρνληαη κε άιια κέζα. Καηά ζπλέπεηα, ζα ήηαλ αληίζεηε πξνο ηηο δηαηάμεηο ηεο νδεγίαο ε ππαγσγή ηεο δεκηνπξγίαο ηζηνζέζεσλ ζε δηαδηθαζία αδεηνδφηεζεο. ε πεξίπησζε σζηφζν πνπ ε ππφςε ηζηνζέζε αθνξά δξαζηεξηφηεηεο ππνθείκελεο ζε θαλνληζηηθέο ξπζκίζεηο (γηα παξάδεηγκα on-line ηξαπεδηθέο θαη ρξεκαηνπηζησηηθέο ππεξεζίεο), ε δεκηνπξγία ηεο κπνξεί λα ππαρζεί ζε θαζεζηψο αδεηνδφηεζεο. Γηαθάλεηα Σα θξάηε κέιε νθείινπλ λα εμαζθαιίδνπλ κέζσ ηεο λνκνζεζίαο ηνπο φηη νη θνξείο παξνρήο ππεξεζηψλ ηεο θνηλσλίαο ηεο πιεξνθνξίαο πξνζθέξνπλ ζηνπο απνδέθηεο ηνπο θαη ζηηο αξκφδηεο αξρέο εχθνιε, άκεζε θαη ζπλερή πξφζβαζε ζηηο βαζηθέο πιεξνθνξίεο πνπ αθνξνχλ ηηο δξαζηεξηφηεηέο ηνπο: επσλπκία, γεσγξαθηθή δηεχζπλζε, ειεθηξνληθή δηεχζπλζε, αξηζκφ εγγξαθήο ζην εκπνξηθφ κεηξψν, επαγγεικαηηθφ ηίηιν θαη εγγξαθή ζε επαγγεικαηηθή έλσζε, αξηζκφ ΦΠΑ. Δκπνξηθέο επηθνηλσλίεο θαη spamming 9 Οη εκπνξηθέο επηθνηλσλίεο πξέπεη λα είλαη ζαθψο αλαγλσξίζηκεο θαη κε επηδερφκελεο παξεξκελεηψλ (άξζξν 6) νχησο ψζηε λα απμεζεί ε εκπηζηνζχλε 9 Spamming είναι θ μαηικι αποςτολι μεγάλου αρικμοφ μθνυμάτων που απευκφνονται ςε ζνα ςφνολο παραλθπτών του Διαδικτφου χωρίσ αυτοί να το επικυμοφν και χωρίσ να ζχουν ςυνειδθτά προκαλζςει τθν αλλθλογραφία με τον εν λόγω αποςτολζα. 31
ησλ θαηαλαισηψλ θαη λα δηαζθαιηζηνχλ ζεκηηέο εκπνξηθέο πξαθηηθέο. Δπηπιένλ, νη εκπνξηθέο επηθνηλσλίεο κέζσ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ πξέπεη λα είλαη ζαθψο αλαγλσξίζηκεο επζχο σο πεξηέξρνληαη ζηνλ απνδέθηε. Σα θξάηε κέιε νθείινπλ εμάιινπ λα ιάβνπλ κέηξα κε ηα νπνία λα εμαζθαιίδεηαη φηη νη θνξείο παξνρήο ππεξεζηψλ πνπ πξνβαίλνπλ ζε αλεπίθιεηεο εκπνξηθέο επηθνηλσλίεο κέζσ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ ζπκβνπιεχνληαη ηαθηηθά ηα κεηξψα «επηινγψλ» (ζχζηεκα opt-out) ζηα νπνία κπνξνχλ λα εγγξάθνληαη ηα θπζηθά πξφζσπα πνπ δελ επηζπκνχλ λα ιακβάλνπλ ηέηνηεο εκπνξηθέο επηθνηλσλίεο θαη ζέβνληαη ηελ επηινγή απηψλ ησλ πξνζψπσλ. Η νδεγία δελ απαγνξεχεη σζηφζν ζηα θξάηε κέιε λα επηιέμνπλ ην ζχζηεκα πξνγελέζηεξεο ζπγθαηάζεζεο (opt-in). πκβάζεηο πνπ ζπλάπηνληαη κε ειεθηξνληθά κέζα Η νδεγία πξνβιέπεη φηη ηα θξάηε κέιε νθείινπλ λα θαηαξγήζνπλ νπνηαδήπνηε απαγφξεπζε ή πεξηνξηζκφ ηεο ρξήζεο ειεθηξνληθψλ ζπκβάζεσλ. Δπηπιένλ, δηαζθαιίδεη λνκηθή αζθάιεηα θαζνξίδνληαο νξηζκέλεο ππνρξεψζεηο παξνρήο πιεξνθνξηψλ ζρεηηθψλ κε ηε ζχλαςε ησλ ειεθηξνληθψλ ζπκβάζεσλ. Οη ζρεηηθέο δηαηάμεηο ηεο νδεγίαο ζπκπιεξψλνπλ εθείλεο ηεο νδεγίαο ηνπ 1999 πεξί ειεθηξνληθψλ ππνγξαθψλ. Δπζύλε ησλ κεζαδόλησλ παξνρήο ππεξεζηώλ Σν δήηεκα ηεο επζχλεο ησλ κεζαδφλησλ παξνρήο ππεξεζηψλ, θαη ηδίσο ησλ θνξέσλ θηινμελίαο ηζηνζειίδσλ, ζπγθαηαιέγεηαη ζηα πην επαίζζεηα δεηήκαηα. Δίλαη φλησο απαξαίηεην λα πξνζδηνξηζζεί ν βαζκφο ζηνλ νπνίν νη ηερληθνί απηνί κεζάδνληεο κπνξεί λα ζεσξεζνχλ ππεχζπλνη γηα ην ηπρφλ παξάλνκν θαη επηδήκην πεξηερφκελν ηνπ πιηθνχ πνπ δεκνζηεχεηαη ζην δίθηπν ή ζηνλ εμππεξεηεηή ηνπο. Πξνο άξζε ησλ πθηζηάκελσλ λνκηθψλ αβεβαηνηήησλ, ε νδεγία απαιιάζζεη πάζεο επζχλεο ηνπο κεζάδνληεο πνπ δηαδξακαηίδνπλ παζεηηθφ ξφιν δηαζθαιίδνληαο απιψο ηε «κεηάδνζε» πιεξνθνξηψλ πνπ παξέρνπλ 32
ηξίηνη. Πεξηνξίδεη επίζεο ηελ επζχλε ησλ θνξέσλ παξνρήο άιισλ ελδηάκεζσλ ππεξεζηψλ φπσο ε απνζήθεπζε πιεξνθνξηψλ. Με άιια ιφγηα, νη θνξείο παξνρήο ππεξεζηψλ ππνδνκήο ή ππεξεζηψλ πξφζβαζεο δελ είλαη δπλαηφλ λα ζεσξεζνχλ ππεχζπλνη γηα ηηο δηαβηβαδφκελεο πιεξνθνξίεο, ππφ ηνλ φξν φηη δελ απνηεινχλ ηελ αθεηεξία ηεο κεηάδνζεο ησλ πιεξνθνξηψλ θαη δελ επηιέγνπλ ηνλ απνδέθηε ηεο κεηάδνζεο νχηε ηηο κεηαδηδφκελεο πιεξνθνξίεο. Δληνχηνηο, ε νδεγία νξίδεη φηη ηα θξάηε κέιε κπνξνχλ λα απαηηνχλ απφ ηνπο θνξείο εθκεηάιιεπζεο ηζηνζέζεσλ λα ελεκεξψλνπλ ην ζπληνκφηεξν δπλαηφλ ηηο αξκφδηεο θξαηηθέο αξρέο γηα ηπρφλ ππφλνηεο πεξί ρνξεγνπκέλσλ παξαλφκσλ πιεξνθνξηψλ ή δξαζηεξηνηήησλ πνπ επηρεηξνχλ απνδέθηεο ησλ ππεξεζηψλ ηνπο. Οκνίσο, ηα θξάηε κέιε κπνξνχλ λα ππνρξεψλνπλ ηνπο θνξείο θηινμελίαο ηζηνζειίδσλ λα αλαθνηλψλνπλ ζηηο αξκφδηεο αξρέο πιεξνθνξίεο πνπ δηεπθνιχλνπλ ηνλ εληνπηζκφ ησλ ηδηνθηεηψλ ησλ θηινμελνχκελσλ ηζηνζειίδσλ. Δθαξκνγή ηεο νδεγίαο Σα θξάηε κέιε θαη ε Δπηηξνπή ελζαξξχλνπλ ηελ θαηάξηηζε θσδίθσλ δενληνινγίαο ζε θνηλνηηθφ επίπεδν, απφ ηηο επαγγεικαηηθέο ελψζεηο ή νξγαλψζεηο, κε ζθνπφ λα ζπκβάινπλ ζηελ νξζή εθαξκνγή ηεο νδεγίαο. Χζηφζν, ε Δπηηξνπή κεξηκλά ψζηε νη ελ ιφγσ θψδηθεο λα ηεξνχλ ηηο αξρέο ηνπ θνηλνηηθνχ δηθαίνπ θαη λα εμαζθαιίδεηαη ε δηαθάλεηά ηνπο ζε θνηλνηηθφ επίπεδν. Οη ελψζεηο θαηαλαισηψλ πξέπεη λα ζπκκεηέρνπλ ζηε δηαδηθαζία θαηάξηηζεο θαη εθαξκνγήο ησλ θσδίθσλ δενληνινγίαο (άξζξν 16). ε πεξηπηψζεηο δηαθσλίαο κεηαμχ ελφο θνξέα παξνρήο θαη ελφο απνδέθηε κηαο ππεξεζίαο ηεο θνηλσλίαο ηεο πιεξνθνξίαο, ηα θξάηε κέιε κεξηκλνχλ ψζηε ε λνκνζεζία ηνπο λα επηηξέπεη ηελ νπζηαζηηθή ρξήζε κεραληζκώλ εμώδηθεο επίιπζεο θαη κε ηα θαηάιιεια ειεθηξνληθά κέζα. Σα θξάηε κέιε νθείινπλ λα εμαζθαιίδνπλ φηη ηα αξκφδηα φξγαλα εμψδηθεο επίιπζεο ησλ δηαθνξψλ εθαξκφδνπλ ηηο αξρέο ηεο αλεμαξηεζίαο, ηεο δηαθάλεηαο, ηεο εθαηέξσζελ αθξφαζεο, ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ηεο 33
δηαδηθαζίαο, ηεο λνκηκφηεηαο ηεο απφθαζεο, ηεο ειεπζεξίαο ησλ κεξψλ θαη ηεο αληηπξνζψπεπζεο (άξζξν 17). Σα θξάηε κέιε κεξηκλνχλ ψζηε νη δξαζηεξηφηεηεο ππεξεζηψλ ηεο θνηλσλίαο ηεο πιεξνθνξίαο λα απνηεινχλ αληηθείκελν απνηειεζκαηηθώλ κέζσλ έλλνκεο πξνζηαζίαο πνπ λα επηηξέπνπλ ηελ ιήςε κέηξσλ κε ζθνπφ ηελ επαλφξζσζε ηεο εηθαδφκελεο παξάβαζεο θαη ηελ απνθπγή πξφθιεζεο πεξαηηέξσ δεκίαο ζηα δηαθπβεπφκελα ζπκθέξνληα (άξζξν 18). Σα θξάηε κέιε κεξηκλνχλ ψζηε νη αξκφδηεο αξρέο ηνπο λα δηαζέηνπλ ηηο θαηάιιειεο εμνπζίεο ειέγρνπ θαη έξεπλαο πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ απνηειεζκαηηθή εθαξκνγή ηεο νδεγίαο. Μεξηκλνχλ επίζεο ψζηε νη αξκφδηεο αξρέο ηνπο λα ζπλεξγάδνληαη κε ηηο εζληθέο αξρέο ησλ άιισλ θξαηψλ κειψλ θαη λα νξίδνπλ, πξνο ην ζθνπφ απηφλ, αξκφδην γηα επηθνηλσλία ηνπ νπνίνπ ηα ζηνηρεία θνηλνπνηνχλ ζηα άιια θξάηε κέιε θαη ζηελ Δπηηξνπή (άξζξν 19). Παξεθθιίζεηο Η νδεγία πξνβιέπεη ηξεηο ηχπνπο παξεθθιίζεσλ: Οξηζκέλεο δξαζηεξηφηεηεο απνθιείνληαη ηνπ πεδίνπ εθαξκνγήο (παξάξηεκα 1), φπσο νη ζπκβνιαηνγξαθηθέο δξαζηεξηφηεηεο ή ε ππεξάζπηζε ελφο πειάηε ζην δηθαζηήξην Σν άξζξν 3 (ξήηξα ηεο «ρψξαο θαηαγσγήο») δελ εθαξκφδεηαη ζε νξηζκέλνπο εηδηθνχο ηνκείο (ι.ρ., ζηα ζπγγξαθηθά δηθαηψκαηα ή ζηηο ζπκβαηηθέο ππνρξεψζεηο πνπ νξίδνληαη ζηηο ζπκβάζεηο θαηαλαισηψλ) Σα θξάηε κέιε δχλαληαη λα ιακβάλνπλ κέηξα πνπ πεξηνξίδνπλ ηελ ειεχζεξε θπθινθνξία ππεξεζηψλ πνπ πξνέξρνληαη απφ άιιν θξάηνο κέινο (παξεθθιίζεηο θαηά πεξίπησζε) εθφζνλ ηα κέηξα απηά είλαη αλαγθαία γηα ιφγνπο π.ρ. πξνζηαζίαο αλειίθσλ, δεκφζηαο πγείαο ή πξνζηαζίαο ησλ θαηαλαισηψλ. 10 10 http://europa.eu/legislation_summaries/consumers/protection_of_consumers/l24204_el.htm#key 34
2.2 Θεζκηθό Πιαίζην Ηιεθηξνληθνύ Δκπνξίνπ Έλαο απφ ηνπο βαζηθνχο ιφγνπο, γηα ηνλ νπνίν ην ειεθηξνληθφ εκπφξην δελ γλψξηζε ηελ άλζεζε θαη ηελ αλάπηπμε, ζε ζρέζε κε ηηο Δπξσπατθέο Υψξεο ήηαλ ε έιιεηςε ζαθνχο ζεζκηθνχ πιαηζίνπ θαη λνκνζεηηθψλ πιαηζίσλ ξπζκίζεσλ αλαθνξηθά κε ηελ ρξήζε θαη ηελ ιεηηνπξγία ηνπ δηαδηθηχνπ. Σν γεγνλφο απηφ πξνθάιεζε ηελ δπζπηζηία θαη ηελ αλαζθάιεηα ησλ θαηαλαισηψλ φζν θαη ζηηο επηρεηξήζεηο (ζε κηθξφηεξν βαζκφ)κε απνηέιεζκα ηελ θαζπζηέξεζε ηεο αλάπηπμεο ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ. Σν γεγνλφο απηφ νθεηιφηαλ ζηνλ ζρεδηαζκφ θαη ηελ δνκή ηνπ Γηαδηθηχνπ, ην νπνίν κεηαζρεκάηηζε ηηο αγνξέο ζε φιν ην θάζκα ησλ ζπλαιιαγψλ. Απηφ είρε σο απνηέιεζκα ηελ κε δπλαηφηεηα ηεο πιήξνπο εθαξκνγήο ησλ ηζρπνπζψλ δηαηάμεσλ, φπνπ νη πεξηζζφηεξεο εθ ησλ νπνίσλ δελ είλαη ζε ζέζε λα αληαπνθξηζνχλ ζηηο αλάγθεο θαη ζηηο ηερληθέο πξνδηαγξαθέο ηνπ δηαδηθηχνπ. ήκεξα εάλ θαη δελ έρνπλ ιπζεί αθφκα φια ηα ζέκαηα πνπ άπηνληαη ηνπ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ γηα ην ειεθηξνληθφ εκπφξην θαη γεληθά γηα ηηο δηαδηθηπαθέο ζπλαιιαγέο, γίλεηαη κηα ζπληνληζκέλε πξνζπάζεηα αληηκεηψπηζεο ηνπ πξνβιήκαηνο απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε, ε νπνία ζέιεη λα ζέζεη ζηαζεξέο λνκηθέο βάζεηο πνπ λα δεκηνπξγνχλ έλα δίρηπ αζθαιείαο γηα ηηο ειεθηξνληθέο ζπλαιιαγέο. Η ειιεληθή έλλνκε ηάμε πξνζπαζεί λα πξνζαξκνζηεί ζηε λέα εκπνξηθή πξαγκαηηθφηεηα θπξίσο κε ηελ πξνζαξκνγή ησλ επξσπατθψλ λνκνζεηεκάησλ ζην εζσηεξηθφ δίθαην. Με ηνλ ηξφπν απηφλ αξρίδεη λα παίξλεη κνξθήην λνκνζεηηθφ εθείλν θαζεζηψο πνπ αλαθέξεηαη ζην ειεθηξνληθφ εκπφξην. Η εηδηθή λνκνζεζία, ζε ζπλδπαζκφ κε ηηο γεληθέο δηαηάμεηο παξέρνπλ, ζηηο κέξεο καο, ηελ βάζε γηα ηελ πξνζηαζία ησλ ειεθηξνληθψλ ζπλαιιαγψλ, ελψ παξάιιεια ηηο αλαγλσξίδνπλ σο λφκηκε ζπλαιιαθηηθή πξαθηηθή. 35
Η θαηαγξαθή θαη παξνπζίαζε ηνπ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ ησλ ειεθηξνληθψλ ζπλαιιαγψλ απνηέιεζε αληηθείκελν ζπγθεθξηκέλεο νκάδαο ηνπ «Δ-BusinessForum» ην νπνίν είλαη έλαο κεραληζκφο δηαβνχιεπζεο θαη επηθνηλσλίαο ηεο πνιηηείαο κε ηνλ επηρεηξεκαηηθφ θφζκν θαη ηελ αθαδεκατθή θνηλφηεηα. Σν Δ-BusinessForum πινπνηείηαη απφ ην ΔΓΔΣ (Δζληθφ Γίθηπν Έξεπλαο Σερλνινγίαο) ζην πιαίζην ηνπ επηρεηξεζηαθνχ πξνγξάκκαηνο «Κνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο», κε ζηφρν ηελ αλάπηπμε θαη ηελ δηάδνζε ηνπ ειεθηξνληθνχ επηρεηξείλ ζηηο ειιεληθέο επηρεηξήζεηο θαη ηελ δηακφξθσζε ηδεψλ θαη πξνηάζεσλ πξνο ηελ πνιηηεία. Σν πιηθφ θαη ηα πνξίζκαηα ηεο νκάδαο πνπ αζρνιήζεθε κε ην ζεζκηθφ πιαίζην ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ είλαη δηαζέζηκα ζην www.ebusinessforum.gr, ζηελ ζειίδα ηεο νκάδαο ΓΙ. Δπίζεο ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ εκπνξηθνχ θαη Βηνκεραληθνχ Δπηκειεηεξίνπ Αζελψλ www.acci/ecomm/legal ππάξρνπλ ηα λνκνζεηηθά θείκελα ζε ειεθηξνληθή κνξθή. 11 πλνςίδνληαο, εκπξάθησο, νπνηαδήπνηε αγνξά κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ εκπίπηεη ζηηο δηαηάμεηο ησλ λφκσλ γηα ηε πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή (Νφκνο 2251/94). Απηφ ζεκαίλεη πψο ν θαηαλαισηήο έρεη δηθαίσκα λα επηζηξέθεη ην πξντφλ ( ζηελ θαηάζηαζε πνπ ην παξέιαβε) αθφκε θαη ζηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο, ρσξίο λα δψζεη εμήγεζε, κέζα ζε δέθα εξγάζηκεο εκέξεο. Γηα ηα αγαζά απφ ηε εκεξνκελία παξαιαβήο ηνπο θαη γηα ηηο ππεξεζίεο, απ' φηη ηελ εκεξνκελία παξαιαβήο ησλ εγγξάθσλ πνπ ελεκεξψλνπκε φηη έρεη ζπλαθζεί ε ζχκβαζε αγνξαπσιεζίαο. Βέβαηα ην δηθαίσκα απηφ έρεη κφλνλ εθφζνλ ν θαηαλαισηήο αγνξάδεη απφ ρψξεο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο ή ηηο ρψξεο ηνπ επξσπατθνχ νηθνλνκηθνχ ρψξνπ. 2.3 ρεηηθή Ννκνζεζία Σν ειεθηξνληθφ εκπφξην είλαη κηα κνξθή εκπνξίνπ θαη, ζπλεπψο, βξίζθνπλ εθαξκνγή ζε απηφ φιεο νη θνηλνηηθέο νδεγίεο (ην θνηλνηηθφ δίθαην) θαη νη 11 Θλεκτρονικό επιχειρείν. Διακζςιμο ςτο:[http://diotima.wizcom.com.gr ] 36
εζληθέο δηαηάμεηο, γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ Καηαλαισηή, πνπ αθνξνχλ ην εκπφξην γεληθφηεξα. Ο Ν. 2251/94, γηα ηελ "Πξνζηαζία Καηαλαισηψλ", ζην άξζξν 4, ξπζκίδεη ηηο ζπκβάζεηο απφ απφζηαζε. Δδψ εκπίπηεη θαη ην ειεθηξνληθφ εκπφξην. Ο Ν. 2472/97 αλαθέξεηαη ζηελ πξνζηαζία αηφκνπ απφ ηελ επεμεξγαζία δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα θαη ν Ν. 2174/99 ζηελ πξνζηαζία δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα, ζηνλ ηειεπηθνηλσληαθφ ηνκέα. Σν πξφζθαην Πξνεδξηθφ Γηάηαγκα 150/2001, Φ.Δ.Κ. Α' 125, γηα ηηο ειεθηξνληθέο ππνγξαθέο, θάλεη εκθαλή ηελ πξνζπάζεηα ηεο πνιηηείαο λα πξνζθέξεη κηα ζσζηή βάζε λνκνζεηηθψλ πιαηζίσλ. Σν Πξνεδξηθφ Γηάηαγκα 131/2003, γηα ην ειεθηξνληθφ εκπφξην δίλεη έκθαζε ζηελ εμψδηθε επίιπζε δηαθνξψλ, ζηε ζπλεξγαζία ησλ θξαηψλ - κειψλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, γηα ηελ επίιπζε ησλ πξνβιεκάησλ ησλ Καηαλαισηψλ, ζηε ζέζπηζε θαλφλσλ δενληνινγίαο, κε ππνρξεσηηθή ηζρχ, γηα ηνπο απνδέθηεο ηνπο, ζηελ επζχλε ησλ ελδηάκεζσλ, ζηε ζχλαςε ησλ ειεθηξνληθψλ ζπκβάζεσλ, ζηηο πιεξνθνξίεο, πνπ πξέπεη λα παξέρνληαη ζηηο εκπνξηθέο επηθνηλσλίεο (δηαθεκηζηηθά, ρνξεγίεο, πξνζθνξέο θ.ιπ.), ζηνλ ηφπν εγθαηάζηαζεο ησλ θνξέσλ παξνρήο ππεξεζηψλ. Οη Καηαλαισηέο, φηαλ αγνξάδνπκε απφ ρψξεο, εθηφο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, πξηλ πξνβνχκε ζε νπνηαδήπνηε αγνξά, πξέπεη λα αλαδεηήζνπκε ηηο πιεξνθνξίεο, πνπ δηαζέηεη ν έκπνξνο ζην ειεθηξνληθφ ηνπ θαηάζηεκα θαη αθνξνχλ ην λνκνζεηηθφ θαλνληζηηθφ πιαίζην, πνπ ζα δηέπεη ηηο αγνξέο καο. Η χκβαζε ησλ Βξπμειιψλ πξνβιέπεη φηη, ζε πεξίπησζε δηαθνξάο, πνπ ζα πξνθχςεη κε αιινδαπφ έκπνξν ή εηαηξία, ν Καηαλαισηήο, γηα ηηο ρψξεο κέιε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, κπνξεί λα απεπζπλζεί ζην δηθαζηήξην ηνπ ηφπνπ θαηνηθίαο ηνπ. Σν δε Γίθαην, πνπ ζα εθαξκνζηεί απφ ην δηθαζηήξην, θαζνξίδεηαη απφ ηε χκβαζε ηεο Ρψκεο θαη, ζηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο, είλαη ην Γίθαην ηεο ρψξαο ηνπ Καηαλαισηή, θαζψο, επίζεο θαη νη Οδεγίεο, γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ Καηαλαισηή. 37
χκθσλα κε ηελ νδεγία γηα ην ειεθηξνληθφ εκπφξην, εθαξκνζηέν δίθαην, φζνλ αθνξά ηελ παξνρή πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ ζην internet (εμαηξνχληαη νη ζπκβάζεηο κε Καηαλαισηέο), είλαη ε λνκνζεζία ηνπ ηφπνπ, φπνπ είλαη εγθαηεζηεκέλνο ν θνξέαο παξνρήο ππεξεζηψλ ηεο θνηλσλίαο ηεο πιεξνθνξίαο. 2.4 Θεζκηθό Πιαίζην γηα ηηο Ηιεθηξνληθέο Τπνγξαθέο Η λνκηθή αλαγλψξηζε ησλ ειεθηξνληθψλ ππνγξαθψλ ζε δηεζλέο επίπεδν, μεθίλεζε απφ ηα κέζα ηεο πξνεγνχκελεο δεθαεηίαο κε ηε ζέζπηζε ζρεηηθψλ λφκσλ ζε δηάθνξα θξάηε. Μπνξνχκε λα δηαθξίλνπκε δχν δηαθνξεηηθέο λνκηθέο πξνζεγγίζεηο: Σε κηληκαιηζηηθή πξνζέγγηζε (minimalistapproach), φπνπ θάζε αμηφπηζηε ηερλνινγηθή κέζνδνο απφδεημεο ηεο πξνέιεπζεο θαη ηεο απζεληηθφηεηαο ησλ ςεθηαθψλ δεδνκέλσλ πξέπεη λα γίλεηαη λνκηθψο απνδεθηή, θαη ηελ αλαιπηηθή πξνζέγγηζε (prescriptiveapproach), ζχκθσλα κε ηελ νπνία κφλν ζπγθεθξηκέλεο ηερλνινγηθέο κέζνδνη, νη νπνίεο ηθαλνπνηνχλ ζπγθεθξηκέλα θξηηήξηα αζθάιεηαο θαη αμηνπηζηίαο, αλαγλσξίδνληαη άκεζα σο λνκηθά ηζφηηκεο κε ηηο ηδηφρεηξεο ππνγξαθέο. Η Δπξσπατθή Έλσζε, κε ηελ Οδεγία 99/93/ΔΚ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 13 εο Γεθεκβξίνπ 1999 ζρεηηθά κε ην θνηλνηηθφ πιαίζην γηα ειεθηξνληθέο ππνγξαθέο (ΔΔL 13/19.1.2000) (εθεμήο Οδεγία ) αθνινχζεζε κία κηθηή πξνζέγγηζε δχν επηπέδσλ (two-tierapproach), ε νπνία ζπλδπάδεη θαη ηηο δχν παξαπάλσ θαηεπζχλζεηο. Έηζη, ε Δπξσπατθή Οδεγία αλαγλσξίδεη γεληθά σο ειεθηξνληθέο ππνγξαθέο - νη νπνίεο κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ σο απνδεηθηηθά ζηνηρεία ζε λνκηθέο δηαδηθαζίεο (ά. 5 2 ηεο Οδεγίαο) - φια ηα δεδνκέλα ζε ειεθηξνληθή κνξθή ηα νπνία είλαη ζπλεκκέλα ζε, ή ινγηθά ζπζρεηηδφκελα κε, άιια ειεθηξνληθά δεδνκέλα θαη ηα νπνία ρξεζηκεχνπλ σο κέζνδνο απφδεημεο ηεο γλεζηφηεηαο (ά. 2 1 ηεο Οδεγίαο). Ο νξηζκφο απηφο θαιχπηεη θάζε 38
ειεθηξνληθή κέζνδν απφδεημεο ηεο πξνέιεπζεο ησλ δεδνκέλσλ, απφ ηηο πην απιέο (π.ρ. απιή αλαγξαθή ηνπ νλφκαηνο ηνπ ζπληάμαληα ζην ηέινο κηαο ειεθηξνληθήο επηζηνιήο, απηφκαηε ζχλαςε ηεο ειεθηξνληθήο δηεχζπλζεο απνζηνιήο ζην ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν ή ηνπ αξηζκνχ ηνπ ηειεθψλνπ απνζηνιήο ζε έλα κήλπκα απφ θηλεηφ ηειέθσλν θ.η.ι.), σο ηηο πην ζχλζεηεο (π.ρ. πξνεγκέλεο κέζνδνη θξππηνγξάθεζεο δεδνκέλσλ, ρξήζε βηνκεηξηθψλ ζηνηρείσλ θ.η.ι.), αλεμάξηεηα δειαδή απφ ηνλ βαζκφ ηερληθήο αζθάιεηαο πνπ παξέρνπλ. Απφ ηελ θαλνληζηηθή πιεπξά, ε Οδεγία δηαθξίλεη πνηνηηθά κία ζπγθεθξηκέλε θαηεγνξία ειεθηξνληθψλ ππνγξαθψλ - απνθαινχκελεο ζπρλά σο αλαγλσξηζκέλεο ειεθηξνληθέο ππνγξαθέο - ζηελ νπνία θαηεγνξία απνδίδεη πιήξε θαη άκεζε λνκηθή ηζνδπλακία κε ηηο ηδηφρεηξεο ππνγξαθέο, ζχκθσλα κε ην ηζρχνλ δίθαην ηνπ θάζε θξάηνπο κέινπο. ε απηήλ ηελ θαηεγνξία αλήθνπλ φιεο νη πξνεγκέλεο ειεθηξνληθέο ππνγξαθέο πνπ, επηπιένλ, βαζίδνληαη ζε αλαγλσξηζκέλν πηζηνπνηεηηθφ θαη δεκηνπξγνχληαη απφ αζθαιή δηάηαμε δεκηνπξγίαο ππνγξαθήο (ά. 5 1). Χο πξνεγκέλεο ειεθηξνληθέο ππνγξαθέο (νη νπνίεο ζην εζληθφ καο δίθαην Π.Γ. 150/2001 - απνθαινχληαη θαη ςεθηαθέο ππνγξαθέο), ε Οδεγία πξνζδηνξίδεη ηηο ειεθηξνληθέο ππνγξαθέο πνπ ηθαλνπνηνχλ ηηο εμήο απαηηήζεηο: ζπλδένληαη κνλνζήκαληα κε ηνλ ππνγξάθνληα, είλαη ηθαλέο λα ηαπηνπνηήζνπλ ηνλ ππνγξάθνληα, δεκηνπξγνχληαη κε κέζα ηα νπνία ν ππνγξάθσλ κπνξεί λα δηαηεξήζεη ππφ ηνλ απνθιεηζηηθφ ηνπ έιεγρν θαη ζπλδένληαη κε ηα δεδνκέλα ζηα νπνία αλαθέξνληαη θαηά ηξφπν ψζηε λα κπνξεί λα εληνπηζηεί νπνηαδήπνηε αιινίσζε ζηα ελ ιφγσ δεδνκέλα (ά. 2 2).Οη ζπγθεθξηκέλεο απαηηήζεηο κπνξνχλ λα ηθαλνπνηεζνχλ ζήκεξα κφλν κε ηελ ρξήζε ηεο ηερλνινγίαο ηεο αζχκκεηξεο θξππηνγξαθίαο ε νπνία θάλεη ρξήζε ηδησηηθψλ (δεδνκέλα δεκηνπξγίαο ππνγξαθήο) θαη δεκνζίσλ (δεδνκέλα επαιήζεπζεο ππνγξαθήο) θξππηνγξαθηθψλ θιεηδηψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζπκπιεξσκαηηθά ην έλα πξνο ην άιιν γηα ηελ παξαγσγή θαη ηελ επαιήζεπζε ηεο ειεθηξνληθήο ππνγξαθήο. Χο αλαγλσξηζκέλν πηζηνπνηεηηθφ νξίδεηαη απφ ηελ Οδεγία ε ειεθηξνληθή βεβαίσζε πνπ εθδίδεηαη απφ θάπνηνλ Πάξνρν Τπεξεζηψλ Πηζηνπνίεζεο (CertificationServiceProviders CSP) θαη ε νπνία ζπλδέεη κνλνζήκαληα ηα δεδνκέλα επαιήζεπζεο κηαο ππνγξαθήο (ή δεκφζην 39
θιεηδί) κε έλα ζπγθεθξηκέλν θπζηθφ πξφζσπν, ηεξψληαο θάπνηνπο βαζηθνχο φξνπο. Σέινο, σο Αζθαιήο Γηάηαμε Γεκηνπξγίαο Τπνγξαθήο (SecureSignatureCreationDevice SSCD) νξίδεηαη ην δηαηεηαγκέλν πιηθφ ή θαη ινγηζκηθφ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ ηδησηηθνχ θιεηδηνχ (ή ησλ δεδνκέλσλ δεκηνπξγίαο ππνγξαθήο) απφ ηνλ ππνγξάθνληα θαη ην νπνίν δηαζθαιίδεη ηελ αμηνπηζηία ηεο δεκηνπξγίαο ηεο ππνγξαθήο βάζεη ζπγθεθξηκέλσλ απαηηήζεσλ πνπ αλαγξάθνληαη ζηελ Οδεγία. Η Οδεγία πξνβιέπεη ηελ ειεχζεξε παξνρή ππεξεζηψλ πηζηνπνίεζεο ειεθηξνληθήο ππνγξαθήο, απαγνξεχνληαο νπνηνδήπνηε ζχζηεκα αδεηνδφηεζεο ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ CSP πξνζδηνξίδνληαο φκσο ηηο πξνυπνζέζεηο ιεηηνπξγίαο θαη ηελ επζχλε (ά. 6) ησλ CSP πνπ εθδίδνπλ αλαγλσξηζκέλα πηζηνπνηεηηθά πξνο ην θνηλφ. Παξάιιεια πξνβιέπεη ηελ δπλαηφηεηα εζεινληηθήο δηαπίζηεπζεο ησλ CSP, θαζψο θαη δηαδηθαζία δηαπίζησζεο ηεο ζπκκφξθσζεο ησλ πξντφλησλ ειεθηξνληθψλ ππνγξαθψλ κε ηηο απαηηήζεηο αζθάιεηαο θαη αμηνπηζηίαο ηεο Οδεγίαο (βάζεη ζρεηηθψλ γεληθψο αλαγλσξηζκέλσλ πξνηχπσλ) απφ ζρεηηθνχο αξκφδηνπο θνξείο. ηελ Διιάδα, ε πξψηε λνκνζεηηθή πξφβιεςε γηα ςεθηαθέο ππνγξαθέο (νη νπνίεο ηαπηίδνληαη ελλνηνινγηθά κε ηηο πξνεγκέλεο ειεθηξνληθέο ππνγξαθέο ηεο Οδεγίαο) γίλεηαη ήδε απφ ην άξζξν 14 ηνπ λ. 2672/98 φπνπ παξέρεηαη κία αξρηθή, αιιά πεξηνξηζκέλε αλαγλψξηζή ηνπο ζε δηαδηθαζίεο ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα. Αθνινχζεζε ην Π.Γ. 150/2001 (ΦΔΚ Ά/125 25-6-2001) ην νπνίν ελαξκφληζε ην εζληθφ καο δίθαην κε ηελ παξαπάλσ Οδεγία θαη θαζφξηζε ηελ Δζληθή Δπηηξνπή Σειεπηθνηλσληψλ & Σαρπδξνκείσλ (ΔΔΣΣ) σο αξκφδηα αξρή γηα ηελ επνπηεία ησλ εγθαηεζηεκέλσλ ζηελ Διιάδα CSP ειεθηξνληθήο ππνγξαθήο, θαζψο θαη γηα ηελ ιεηηνπξγία κεραληζκψλ εζεινληηθήο δηαπίζηεπζεο ησλ CSP θαη δηαπίζησζεο ηεο ζπκκφξθσζεο ησλ πξντφλησλ ειεθηξνληθήο ππνγξαθήο. Σνλ Οθηψβξην ηνπ 2002, εθδφζεθε ην Π.Γ. 342/02 ην νπνίν πξνζδηνξίδεη πεξαηηέξσ θάπνηνπο φξνπο γηα ηε δηαθίλεζε ςεθηαθά 40
ππνγεγξακκέλσλ κελπκάησλ ηνπ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ ζηηο επηθνηλσλίεο ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα. Σέινο, ζην πιαίζην άζθεζεο ησλ ζρεηηθψλ αξκνδηνηήησλ ηεο, ε ΔΔΣΣ έρεη εθδψζεη έλαλ γεληθφ Καλνληζκφ Παξνρήο Τπεξεζηψλ Πηζηνπνίεζεο Ηιεθηξνληθήο Τπνγξαθήο, θαζψο θαη ηξεηο Καλνληζκνχο ζρεηηθά κε ηελ εζεινληηθή δηαπίζηεπζε ησλ CSP, ηε δηαπίζησζε (ηεο ζπκκφξθσζεο κε ηηο απαηηήζεηο ηεο Οδεγίαο) βαζηθψλ πξντφλησλ ειεθηξνληθήο ππνγξαθήο, θαη ηνλ νξηζκφ ησλ Φνξέσλ πνπ ζα πξνβαίλνπλ ζε ζρεηηθνχο ειέγρνπο θαη δηαπηζηεχζεηο γηα ινγαξηαζκφ ηεο ΔΔΣΣ. 12 2.5 Πξνζηαζία Πξνζσπηθώλ Γεδνκέλσλ Η δηαρείξηζε θαη πξνζηαζία ησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ ηνπ επηζθέπηε/ ρξήζηε ησλ ππεξεζηψλ ηεο Δηαηξίαο ππφθεηηαη ζηνπο φξνπο ηνπ παξφληνο ηκήκαηνο θαζψο θαη απφ ηηο ζρεηηθέο δηαηάμεηο ηνπ ειιεληθνχ (Ν. 2472/1997) γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ αηφκνπ απφ ηελ πξνζηαζία δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα φπσο έρεη ζπκπιεξσζεί κε ηηο απνθάζεηο ηνπ Πξνέδξνπ ηεο Δπηηξνπήο Πξνζηαζίαο Πξνζσπηθψλ Γεδνκέλσλ, ηα Π. Γ. 207/1998 θαη 79/2000 θαη ην άξζξν 8 ηνπ Ν. 2819/2000) θαη ηνπ επξσπατθνχ δηθαίνπ (νδεγίεο 95/46/ΔΚ θαη 97/66/ΔΚ). Οη παξφληεο φξνη δηαηππψλνληαη ιακβαλνκέλσλ ππφςε ηφζν ηεο ξαγδαίαο αλάπηπμεο ηεο ηερλνινγίαο θαη εηδηθφηεξα ηνπ Internet φζν θαη ηνπ ππάξρνληνο - αλ θαη κε πιήξσο αλεπηπγκέλνπ - πιέγκαηνο λνκηθψλ ξπζκίζεσλ ζρεηηθά κε ηα δεηήκαηα απηά. ε απηφ ην πιαίζην, νπνηαδήπνηε ελδερφκελε ζρεηηθή ξχζκηζε ζα απνηειέζεη αληηθείκελν ηνπ παξφληνο ηκήκαηνο. ε θάζε πεξίπησζε ην Δηαηξία δηαηεξεί ην δηθαίσκα αιιαγήο ησλ φξσλ πξνζηαζίαο ησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ θαηφπηλ ελεκέξσζεο ησλ επηζθεπηψλ / ρξεζηψλ θαη κέζα ζην ππάξρνλ ή θαη ελδερφκελν λνκηθφ πιαίζην. Δάλ θάπνηνο επηζθέπηεο / ρξήζηεο δε ζπκθσλεί κε ηνπο φξνπο πξνζηαζίαο ησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ πνπ πξνβιέπνληαη ζην παξφλ ηκήκα νθείιεη λα κε ρξεζηκνπνηεί ηηο ππεξεζίεο ηεο Δηαηξίαο. 12 Μαρινοποφλου Μαρία, Ιόνιο Πανεπιςτιμιο, Σμιμα Αρχειονομίασ Βιβλιοκθκονομίασ, διακζςιμο ςτο :[http://dlib.ionio.gr] 41
2.5.1 Πξνζσπηθά ζηνηρεία ηα νπνία ζπιιέγεη ην δίθηπν 2.5.1.1 πλδξνκεηηθέο ππεξεζίεο Γηα ηελ εγγξαθή ηνπ επηζθέπηε / ρξήζηε σο ζπλδξνκεηή ζε νξηζκέλεο απφ ηηο ππεξεζίεο ηεο Δηαηξίαο δεηνχληαη ηα εμήο ζηνηρεία : Ολνκαηεπψλπκν/ Δπσλπκία Δπηρείξεζεο - Γηεχζπλζε / Έδξα επηρείξεζεο - ΣΚ - Σειέθσλν - E- mail - fax - ΑΦΜ - ΓΟΤ - Πφιε - Υψξα - ηνηρεία Πηζησηηθήο Κάξηαο. Σα αλσηέξσ ζηνηρεία απαηηνχληαη γηα ηελ έθδνζε ησλ ζρεηηθψλ παξαζηαηηθψλ (θνξνινγηθψλ), δηαηεξνχληαη ζην νηθνλνκηθφ αξρείν ηεο Δηαηξίαο. Η Δηαηξία κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεί ηα ζηνηρεία απηά γηα λα πξνβαίλεη ζε πξνηάζεηο λέσλ ζπλδξνκεηηθψλ ππεξεζηψλ πξνο ην ζπλδξνκεηή ή γηα άιινπο νηθνλνκηθνχο ή ελεκεξσηηθνχο ζθνπνχο εθηφο αλ ν ηειεπηαίνο δελ επηζπκεί θάηη ηέηνην. Σα ζηνηρεία απηά νπδέπνηε γλσζηνπνηνχληαη ζε ηξίηνπο. 2.5.1.2 Ηιεθηξνληθά Δλεκεξσηηθά Φπιιάδηα Γηα ηελ εγγξαθή ηνπ επηζθέπηε / ρξήζηε ζηηο ιίζηεο παξαιεπηψλ (mailinglists) ησλ Δλεκεξσηηθψλ Γειηίσλ (newsletters) ηεο Δηαηξίαο δεηνχληαη ηα εμήο ζηνηρεία : Ολνκαηεπψλπκν / Δπσλπκία Δπηρείξεζεο - E-mail. Η Δηαηξία κπνξεί λα δηαηεξεί αξρείν κε ηηο ειεθηξνληθέο δηεπζχλζεηο ησλ παξαιεπηψλ γηα ηελ απνζηνιή θαη άιισλ κελπκάησλ ελεκεξσηηθνχ ή νηθνλνκηθνχ ραξαθηήξα πέξα απφ ηα Newsletters εθηφο αλ ν παξαιήπηεο δελ επηζπκεί θάηη ηέηνην. 2.5.1.3 Υξήζε Ηιεθηξνληθνύ Σαρπδξνκείνπ Γηα ηελ παξαρψξεζε ζηνλ επηζθέπηε / ρξήζηε ειεθηξνληθήο δηεχζπλζεο γηα ηελ πξφζβαζε ζε ζπγθεθξηκέλεο ππεξεζίεο ηεο Δηαηξίαο δεηνχληαη ηα εμήο ζηνηρεία : Ολνκαηεπψλπκν / Δπσλπκία Δπηρείξεζεο - Γηεχζπλζε / Έδξα - ΣΚ - Σειέθσλν - Πφιε - Υψξα. Σα ζηνηρεία απηά νπδέπνηε γλσζηνπνηνχληαη ζε 42
ηξίηνπο, ελψ ν θάηνρνο ηεο ειεθηξνληθήο δηεχζπλζεο νθείιεη λα δηαθπιάζζεη ηε κπζηηθφηεηα ηνπ θσδηθνχ πξφζβαζεο ζε απηήλ θαη λα κελ ηε γλσζηνπνηεί ζε ηξίηνπο. Η Δηαηξία δελ ειέγρεη ην πεξηερφκελν ησλ ειεθηξνληθψλ κελπκάησλ πνπ απνζηέιινληαη απφ ηνπο επηζθέπηεο / ρξήζηεο κέζσ ηεο παξερφκελεο απφ ην Γίθηπν ειεθηξνληθήο δηεχζπλζεο. Η Δηαηξία δηαηεξεί αξρείν κε ηηο αλσηέξσ ειεθηξνληθέο δηεπζχλζεηο θαη κπνξεί λα απνζηέιιεη κελχκαηα ελεκεξσηηθνχ θαη νηθνλνκηθνχ ραξαθηήξα ζηνπο θαηφρνπο ησλ ειεθηξνληθψλ δηεπζχλζεσλ εθηφο εάλ νη ηειεπηαίνη δελ επηζπκνχλ θάηη ηέηνην. Η εθάζηνηε ρξήζε ηεο ειεθηξνληθήο δηεχζπλζεο απφ ηνλ θάηνρν ηεο ζπλνδεχεηαη απφ ελεκεξσηηθφ ζεκείσκα πνπ ηνλ πιεξνθνξεί γηα ηελ πξνζηαζία ησλ ζηνηρείσλ πνπ απνζηέιιεη ή ιακβάλεη θαη ηελ αληηκεηψπηζε ζρεηηθψλ πξνβιεκάησλ. 2.5.1.4 Γεζκνί Η Δηαηξία πεξηιακβάλεη links ("δεζκνχο") πξνο άιια websites ηα νπνία θαη δελ ειέγρνληαη απφ ην ίδην αιιά απφ ηνπο ηξίηνπο θνξείο (θπζηθά ή λνκηθά πξφζσπα). ε θακία πεξίπησζε δελ επζχλεηαη ε Δηαηξία γηα ηνπο Όξνπο Πξνζηαζίαο ησλ Πξνζσπηθψλ Γεδνκέλσλ ηνπο νπνίνπο απηνί αθνινπζνχλ. 2.5.1.5 Γηεπζύλζεηο IP H δηεχζπλζε IP κέζσ ηεο νπνίαο ν Η/Τ έρεη πξφζβαζε ζην Internet θαη ζηε ζπλέρεηα ζηελ Δηαηξία αμηνπνηείηαη απνθιεηζηηθά γηα ηελ ζπγθέληξσζε ζηαηηζηηθψλ ζηνηρείσλ. 2.5.2 Γεληθνί όξνη πξνζηαζίαο ησλ πξνζσπηθώλ δεδνκέλσλ Η Δηαηξία δηαθπιάζζεη ηνλ πξνζσπηθφ ραξαθηήξα ησλ ζηνηρείσλ ζαο θαη δε δχλαηαη λα ηα κεηαβηβάζεη ζε νπνηνλδήπνηε ηξίην (θπζηθφ ή λνκηθφ πξφζσπν) 43
γηα θαλέλα ιφγν κε ηελ εμαίξεζε ζρεηηθψλ δηαηάμεσλ ηνπ λφκνπ θαη πξνο ηηο αξκφδηεο θαη κφλν αξρέο. Η Δηαηξία δηαηεξεί αξρεία κε ηα πξνζσπηθά ζηνηρεία, ηα νπνία απνζηέιιεη ν επηζθέπηεο / ρξήζηεο απνθιεηζηηθά γηα ιφγνπο επηθνηλσλίαο, νηθνλνκηθνχο θαη θνξνινγηθνχο. Ο επηζθέπηεο / ρξήζηεο κπνξεί λα επηθνηλσλήζεη κε ην αξκφδην ηκήκα πξνθεηκέλνπ λα δηαζηαπξψζεη ηελ χπαξμε πξνζσπηθνχ ηνπ αξρείνπ, ηελ δηφξζσζε απηνχ, ηελ αιιαγή ηνπ ή ηελ δηαγξαθή ηνπ. Οη επηζθέπηεο / ρξήζηεο ηεο Δηαηξίαο πνπ είλαη αλήιηθνη έρνπλ πξφζβαζε ζηηο ππεξεζίεο ηεο Δηαηξίαο κφλν κε ηε ζπγθαηάζεζε ησλ γνλέσλ ή ησλ θεδεκφλσλ ηνπο θαη δελ έρνπλ ππνρξέσζε λα ππνβάιινπλ ηα πξνζσπηθά ηνπο ζηνηρεία. ε πεξίπησζε ππνβνιήο ηέηνησλ ζηνηρείσλ απφ αλήιηθνπο ε Δηαηξία δηαγξάθεη ηηο ζρεηηθέο πιεξνθνξίεο. Η Δηαηξία θαη εηδηθφηεξα ην ηκήκα marketing είλαη δπλαηφλ λα επεμεξγάδεηαη ηκήκα ή ην ζχλνιν ησλ ζηνηρείσλ πνπ εζείο έρεηε απνζηείιεη γηα ιφγνπο ζηαηηζηηθνχο, νηθνλνκηθνχο θαη βειηίσζεο ησλ παξερνκέλσλ ππεξεζηψλ - πιεξνθνξηψλ ηνπ. 2.5.3 Πεξηνξηζκόο Δπζύλεο 2.5.3.1 ύκβαζε ρξήζεο Ο επηζθέπηεο / ρξήζηεο ησλ ζειίδσλ θαη ησλ ππεξεζηψλ ηεο Δηαηξίαο παξαρσξεί ηε ζπγθαηάζεζή ηνπ ζηνπο θαησηέξσ φξνπο ρξήζεο, πνπ ηζρχνπλ γηα ην ζχλνιν ηνπ πεξηερνκέλνπ, ησλ ζειίδσλ, ησλ γξαθηθψλ, ησλ εηθφλσλ, ησλ θσηνγξαθηψλ θαη ησλ αξρείσλ πνπ πεξηιακβάλνληαη ζηελ Δηαηξία. πλεπψο, νθείιεη λα δηαβάζεη πξνζεθηηθά ηνπο φξνπο απηνχο πξηλ απφ ηελ επίζθεςε ή ηε ρξήζε ησλ ζειίδσλ θαη ησλ ππεξεζηψλ ηεο Δηαηξίαο. Δάλ δε 44
ζπκθσλεί, ηφηε νθείιεη λα κελ θάλεη ρξήζε ησλ ππεξεζηψλ θαη ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο Δηαηξίαο. Ο επηζθέπηεο / ρξήζηεο παξαθαιείηαη λα ειέγρεη ην πεξηερφκελν ησλ ζπγθεθξηκέλσλ ζειίδσλ γηα ελδερφκελεο αιιαγέο. Η εμαθνινχζεζε ηεο ρξήζεο ηεο Δηαηξίαο αθφκε θαη κεηά ηηο φπνηεο αιιαγέο ζεκαίλεη ηελ αλεπηθχιαθηε εθ κέξνπο ηνπ επηζθέπηε / ρξήζηε απνδνρή ησλ φξσλ απηψλ. 2.5.3.2 Γηθαηώκαηα πλεπκαηηθήο θαη βηνκεραληθήο ηδηνθηεζίαο Δθηφο ησλ ξεηά αλαθεξφκελσλ εμαηξέζεσλ (πλεπκαηηθά δηθαηψκαηα ηξίησλ, ζπλεξγαηψλ θαη θνξέσλ), φιν ην πεξηερφκελν ηεο Δηαηξίαο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ εηθφλσλ, γξαθηθψλ, θσηνγξαθηψλ, ζρεδίσλ, θεηκέλσλ, ησλ παξερνκέλσλ ππεξεζηψλ θαη γεληθά φισλ ησλ αξρείσλ απηνχ ηνπ site, απνηεινχλ πλεπκαηηθή ηδηνθηεζία, θαηαηεζεηκέλα ζήκαηα θαη ζήκαηα ππεξεζηψλ ηεο Δηαηξίαο θαη πξνζηαηεχνληαη θαηά ηηο ζρεηηθέο δηαηάμεηο ηνπ ειιεληθνχ δηθαίνπ, ηνπ επξσπατθνχ δηθαίνπ θαη ησλ δηεζλψλ ζπκβάζεσλ. πλεπψο, θαλέλα εμ απηψλ δε δχλαηαη λα απνηειέζεη φιν ή ελ κέξεη αληηθείκελν πψιεζεο, αληηγξαθήο, ηξνπνπνίεζεο, αλαπαξαγσγήο, αλαδεκνζίεπζεο ή λα "θνξησζεί", λα κεηαδνζεί ή λα δηαλεκεζεί κε νπνηνλδήπνηε ηξφπν. Δμαηξείηαη ε πεξίπησζε ηεο κεκνλσκέλεο απνζήθεπζεο ελφο θαη κφλνπ αληηγξάθνπ ηκήκαηνο ηνπ πεξηερνκέλνπ ζε έλαλ απιφ πξνζσπηθφ Η/Τ (ειεθηξνληθφ ππνινγηζηή) γηα πξνζσπηθή θαη φρη δεκφζηα ή εκπνξηθή ρξήζε θαη ρσξίο απαινηθή ηεο έλδεημεο πξνέιεπζήο ηνπο απφ ηελ Δηαηξία, ρσξίο λα ζίγνληαη κε θαλέλα ηξφπν ηα ζρεηηθά δηθαηψκαηα πλεπκαηηθήο θαη βηνκεραληθήο ηδηνθηεζίαο. Σα ινηπά πξντφληα ή ππεξεζίεο πνπ αλαθέξνληαη ζηηο ειεθηξνληθέο ζειίδεο ηνπ παξφληνο θφκβνπ θαη θέξνπλ ηα ζήκαηα ησλ αληίζηνηρσλ νξγαληζκψλ, εηαηξεηψλ, ζπλεξγαηψλ θνξέσλ, ελψζεσλ ή εθδφζεσλ, απνηεινχλ δηθή ηνπο πλεπκαηηθή θαη βηνκεραληθή ηδηνθηεζία θαη ζπλεπψο νη θνξείο απηνί θέξνπλ ηε ζρεηηθή επζχλε. 45
2.5.3.3 Δπζύλε επηζθέπηε / ρξήζηε Ο επηζθέπηεο / ρξήζηεο ησλ ζειίδσλ θαη ησλ ππεξεζηψλ ηεο Δηαηξίαο αλαιακβάλεη ηελ επζχλε γηα νπνηαδήπνηε δεκία πξνθαιείηαη ζηελ Δηαηξία απφ θαθή ή αζέκηηε ρξήζε ησλ ζρεηηθψλ ππεξεζηψλ. 2.5.3.4 Πεξηνξηζκόο επζύλεο ηεο Δηαηξίαο Τπφ νπνηεζδήπνηε ζπλζήθεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο θαη ηεο πεξίπησζεο ακέιεηαο, ε Δηαηξία δελ επζχλεηαη γηα νπνηαζδήπνηε κνξθήο δεκία ππνζηεί ν επηζθέπηεο / ρξήζηεο ησλ ζειίδσλ, ππεξεζηψλ, επηινγψλ θαη πεξηερνκέλσλ ηεο Δηαηξίαο ζηηο νπνίεο πξνβαίλεη κε δηθή ηνπ πξσηνβνπιία θαη κε ηε γλψζε ησλ φξσλ ηνπ παξφληνο. Σα πεξηερφκελα ηεο Δηαηξίαο παξέρνληαη "φπσο αθξηβψο είλαη" ρσξίο θακία εγγχεζε εθπεθξαζκέλε ή θαη ζπλεπαγφκελε κε νπνηνδήπνηε ηξφπν. ην κέγηζην βαζκφ θαη ζχκθσλα κε ην λφκν, ε Δηαηξία αξλείηαη φιεο ηηο εγγπήζεηο εθπεθξαζκέλεο ή θαη ζπλεπαγφκελεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ, φρη φκσο πεξηνξηδφκελσλ ζε απηφ, απηψλ, νη νπνίεο ζπλεπάγνληαη ηελ εκπνξεπζηκφηεηα θαη ηελ θαηαιιειφηεηα γηα έλα ζπγθεθξηκέλν ζθνπφ. Η Δηαηξία δελ εγγπάηαη φηη νη ζειίδεο, νη ππεξεζίεο, νη επηινγέο θαη ηα πεξηερφκελα ζα παξέρνληαη ρσξίο δηαθνπή, ρσξίο ζθάικαηα θαη φηη ηα ιάζε ζα δηνξζψλνληαη. Δπίζεο ε Δηαηξία δελ εγγπάηαη φηη ην ίδην ή νπνηνδήπνηε άιιν ζπγγεληθφ site ή νη εμππεξεηεηέο "servers" κέζσ ησλ νπνίσλ απηά ηίζεληαη ζηε δηάζεζή ζαο, ζαο παξέρνληαη ρσξίο "ηνχο" ή άιια επηδήκηα ζπζηαηηθά. Η Δηαηξία δελ εγγπάηαη ζε θακία πεξίπησζε ηελ νξζφηεηα, ηελ πιεξφηεηα ή θαη δηαζεζηκφηεηα ησλ πεξηερνκέλσλ, ζειίδσλ, ππεξεζηψλ, επηινγψλ ή ηα απνηειέζκαηά ηνπο. Σν θφζηνο ησλ ελδερφκελσλ δηνξζψζεσλ ή εμππεξεηήζεσλ, ην αλαιακβάλεη ν επηζθέπηεο / ρξήζηεο θαη ζε θακία πεξίπησζε ε Δηαηξία. 46
2.5.3.5 "Γεζκνί"(links) πξνο άιια sites Η Δηαηξία δελ ειέγρεη ηε δηαζεζηκφηεηα, ην πεξηερφκελν, ηελ πνιηηηθή πξνζηαζίαο ησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ, ηελ πνηφηεηα θαη ηελ πιεξφηεηα ησλ ππεξεζηψλ άιισλ websites θαη ζειίδσλ ζηα νπνία παξαπέκπεη κέζσ "δεζκψλ", hyperlinks ή δηαθεκηζηηθψλ banners. πλεπψο γηα νπνηνδήπνηε πξφβιεκα παξνπζηαζζεί θαηά ηελ επίζθεςε / ρξήζε ηνπο νθείιεηε λα απεπζχλεζηε απεπζείαο ζηα αληίζηνηρα websites θαη ζειίδεο, ηα νπνία θαη θέξνπλ ηε ζρεηηθή επζχλε γηα ηελ παξνρή ησλ ππεξεζηψλ ηνπο. Η Δηαηξία ζε θακία πεξίπησζε δελ πξέπεη λα ζεσξεζεί φηη ελζηεξλίδεηαη ή απνδέρεηαη ην πεξηερφκελν ή ηηο ππεξεζίεο ησλ websites θαη ησλ ζειίδσλ ζηα νπνία παξαπέκπεη ή φηη ζπλδέεηαη κε απηά θαηά νπνηνλδήπνηε άιιν ηξφπν. 2.5.3.6 Δλεκεξσηηθά Γειηία Σα newsletters ηα νπνία ν επηζθέπηεο / ρξήζηεο ησλ ππεξεζηψλ ηεο Δηαηξίαο ιακβάλεη κε ηελ εγγξαθή ηνπ ζηηο ιίζηεο παξαιεπηψλ (mailinglists) απνηεινχλ πλεπκαηηθή ηδηνθηεζία ηεο Δηαηξίαο θαη σο εθ ηνχηνπ πξνζηαηεχνληαη απφ ηεο ζρεηηθέο δηαηάμεηο ηεο ειιεληθήο λνκνζεζίαο θαη ησλ δηεζλψλ ζπκβάζεσλ. Η Δηαηξία δηαηεξεί ην δηθαίσκα κε εγγξαθήο θάπνηνπ πξνζψπνπ ζηηο ιίζηεο παξαιεπηψλ ή θαη ηεο δηαγξαθήο ηνπ απφ απηέο. 2.5.3.7 Παξνρή θαη ρξήζε Ηιεθηξνληθνύ Σαρπδξνκείνπ Η δηαδηθαζία παξνρήο θαη ρξήζεο ειεθηξνληθήο δηεχζπλζεο απφ ηελ Δηαηξία πξνο ηνπο επηζθέπηεο / ρξήζηεο ησλ ππεξεζηψλ ηνπ δηέπεηαη απφ ηνπο φξνπο ηνπ παξφληνο. Δάλ θάπνηνο επηζθέπηεο / ρξήζηεο δε ζπκθσλεί κε ηνπο φξνπο απηνχο παξαθαινχκε λα κελ ελεξγνπνηήζεη ηε δηαδηθαζία παξνρήο ειεθηξνληθήο δηεχζπλζεο απφ ηελ Δηαηξία. Ο επηζθέπηεο / ρξήζηεο, αθνχ ππνβάιιεη ηα ζηνηρεία ηνπ πξέπεη λα επηιέμεη ζηε ζπλέρεηα έλα φλνκα θαη έλα θσδηθφ πξφζβαζεο ζηελ ειεθηξνληθή ηνπ δηεχζπλζε. 47
Ο θάηνρνο ηεο ειεθηξνληθήο δηεχζπλζεο πνπ παξέρεηαη απφ ηελ Δηαηξία είλαη απνιχησο ππεχζπλνο γηα θάζε ρξήζε ηεο θαη γηα ην πεξηερφκελν ησλ κελπκάησλ ηνπ θαη ε Δηαηξία δελ κπνξεί ζε θακία πεξίπησζε λα θέξεη επζχλε γηα πξάμεηο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε ρξήζε ηεο ειεθηξνληθήο δηεχζπλζεο απφ ηνλ θάηνρν. Ο θάηνρνο νθείιεη λα γλσζηνπνηεί ακέζσο ζηελ Δηαηξία νπνηαδήπνηε ρξήζε ηεο ειεθηξνληθήο ηνπ δηεχζπλζεο απφ ηξίην ρσξίο εμνπζηνδφηεζε θαζψο θαη νπνηαδήπνηε άιιε πεξίπησζε παξαβίαζεο ηνπ ειεθηξνληθνχ ηνπ ινγαξηαζκνχ. Η Δηαηξία δελ ειέγρεη ην πεξηερφκελν ησλ ειεθηξνληθψλ κελπκάησλ πνπ απνζηέιινληαη απφ ηνπο επηζθέπηεο / ρξήζηεο κέζσ ηεο παξερφκελεο απφ ηελ Δηαηξία ειεθηξνληθήο δηεχζπλζεο. Η Δηαηξία δηαηεξεί αξρείν κε ηηο αλσηέξσ ειεθηξνληθέο δηεπζχλζεηο θαη κπνξεί λα απνζηέιιεη κελχκαηα ελεκεξσηηθνχ θαη νηθνλνκηθνχ ραξαθηήξα ζηνπο θαηφρνπο ησλ ειεθηξνληθψλ δηεπζχλζεσλ εθηφο εάλ νη ηειεπηαίνη δελ επηζπκνχλ θάηη ηέηνην. Η Δηαηξία δηαηεξεί ην δηθαίσκα λα απνθιείεη θάπνην πξφζσπν απφ ηελ παξνρή ειεθηξνληθήο δηεχζπλζεο ή λα δηαθφπηεη ηελ παξνρή απηή ζε πεξίπησζε παξαβίαζεο ησλ φξσλ ηνπ παξφληνο. 2.5.3.8 πλνκηιίεο Η Δηαηξία δηαηεξεί ρψξνπο παξνρήο ππεξεζηψλ ζπλνκηιηψλ ζην Internet ζχκθσλα κε ηνπο εηδηθφηεξνπο φξνπο πνπ απηφ ηάζζεη. Οη επηζθέπηεο / ρξήζηεο ησλ ζρεηηθψλ ππεξεζηψλ νθείινπλ λα ηεξνχλ ηνπο θαλφλεο θαιήο ζπκπεξηθνξάο θαη εππξέπεηαο θαη λα κελ πξνβαίλνπλ ζε παξάλνκεο ή αλήζηθεο δηαηππψζεηο. Η Δηαηξία ζε θακία πεξίπησζε δελ κπνξεί λα ζεσξεζεί φηη απνδέρεηαη ή ελζηεξλίδεηαη θαηά νπνηνλδήπνηε ηξφπν ηηο εθθξαδφκελεο ζε απηνχο ηνπο ρψξνπο πξνζσπηθέο ηδέεο ή αληηιήςεηο. Οη επηζθέπηεο / ρξήζηεο ησλ ζρεηηθψλ ππεξεζηψλ δηαηεξνχλ ην δηθαίσκα πλεπκαηηθήο ηδηνθηεζίαο ζηηο απφςεηο ηνπο. Η Δηαηξία δηαηεξεί ην δηθαίσκα λα απνθιείζεη ή λα απνβάιιεη θάπνην επηζθέπηε / ρξήζηε ησλ ζρεηηθψλ ππεξεζηψλ ζε πεξίπησζε παξάβαζεο ησλ αλσηέξσλ φξσλ. 48
2.5.3.9 Δθαξκνζηέν δίθαην θαη ινηπνί όξνη Οη αλσηέξσ φξνη θαη πξνυπνζέζεηο ρξήζεο ηεο Δηαηξίαο, θαζψο θαη νπνηαδήπνηε ηξνπνπνίεζε, αιιαγή ή αιινίσζή ηνπο δηέπνληαη θαη ζπκπιεξψλνληαη απφ ην ειιεληθφ δίθαην, ην δίθαην ηεο επξσπατθήο έλσζεο θαη ηηο ζρεηηθέο δηεζλείο ζπλζήθεο.οπνηαδήπνηε δηάηαμε ησλ αλσηέξσ φξσλ θαηαζηεί αληίζεηε πξνο ην λφκν, παχεη απηνδηθαίσο λα ηζρχεη θαη αθαηξείηαη απφ ην παξφλ, ρσξίο ζε θακία πεξίπησζε λα ζίγεηαη ε ηζρχο ησλ ινηπψλ φξσλ. Σν παξφλ απνηειεί ηε ζπλνιηθή ζπκθσλία κεηαμχ ηεο Δηαηξίαο θαη ηνπ επηζθέπηε / ρξήζηε ησλ ζειίδσλ θαη ππεξεζηψλ ηνπ θαη δε δεζκεχεη παξά κφλν απηνχο. Κακία ηξνπνπνίεζε ησλ φξσλ απηψλ δε ζα ιακβάλεηαη ππφςε θαη δε ζα απνηειεί ηκήκα ηεο ζπκθσλίαο απηήο, εάλ δελ έρεη δηαηππσζεί εγγξάθσο θαη δελ έρεη ελζσκαησζεί ζε απηή. 2.5.3 πλνπηηθή ύκβαζε 2.5.3.1 Γεληθνί όξνη πξνζηαζίαο ησλ πξνζσπηθώλ δεδνκέλσλ Η Δηαηξία δηαθπιάζζεη ηνλ πξνζσπηθφ ραξαθηήξα ησλ ζηνηρείσλ ζαο θαη δε δχλαηαη λα ηα κεηαβηβάζεη ζε νπνηνλδήπνηε ηξίην (θπζηθφ ή λνκηθφ πξφζσπν) γηα θαλέλα ιφγν κε ηελ εμαίξεζε ζρεηηθψλ δηαηάμεσλ ηνπ λφκνπ θαη πξνο ηηο αξκφδηεο θαη κφλν αξρέο. Η Δηαηξία δηαηεξεί αξρεία κε ηα πξνζσπηθά ζηνηρεία, ηα νπνία απνζηέιιεη ν επηζθέπηεο / ρξήζηεο απνθιεηζηηθά γηα ιφγνπο επηθνηλσλίαο, νηθνλνκηθνχο θαη θνξνινγηθνχο. Ο επηζθέπηεο / ρξήζηεο κπνξεί λα επηθνηλσλήζεη κε ην αξκφδην ηκήκα πξνθεηκέλνπ λα δηαζηαπξψζεη ηελ χπαξμε πξνζσπηθνχ ηνπ αξρείνπ, ηελ δηφξζσζε απηνχ, ηελ αιιαγή ηνπ ή ηελ δηαγξαθή ηνπ. Οη επηζθέπηεο / ρξήζηεο ηεο Δηαηξίαο πνπ είλαη αλήιηθνη έρνπλ πξφζβαζε ζηηο ππεξεζίεο ηεο Δηαηξίαο κφλν κε ηε ζπγθαηάζεζε ησλ γνλέσλ 49
ή ησλ θεδεκφλσλ ηνπο θαη δελ έρνπλ ππνρξέσζε λα ππνβάιινπλ ηα πξνζσπηθά ηνπο ζηνηρεία. ε πεξίπησζε ππνβνιήο ηέηνησλ ζηνηρείσλ απφ αλήιηθνπο Η Δηαηξία δηαγξάθεη ηηο ζρεηηθέο πιεξνθνξίεο. Η Δηαηξία θαη εηδηθφηεξα ην ηκήκα marketing είλαη δπλαηφλ λα επεμεξγάδεηαη ηκήκα ή ην ζχλνιν ησλ ζηνηρείσλ πνπ εζείο έρεηε απνζηείιεη γηα ιφγνπο ζηαηηζηηθνχο, νηθνλνκηθνχο θαη βειηίσζεο ησλ παξερνκέλσλ ππεξεζηψλ - πιεξνθνξηψλ ηνπ. 2.5.3.2 Πεξηνξηζκόο επζύλεο ηεο Δηαηξίαο Τπφ νπνηεζδήπνηε ζπλζήθεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο θαη ηεο πεξίπησζεο ακέιεηαο, ε Δηαηξία δελ επζχλεηαη γηα νπνηαζδήπνηε κνξθήο δεκία ππνζηεί ν επηζθέπηεο / ρξήζηεο ησλ ζειίδσλ, ππεξεζηψλ, επηινγψλ θαη πεξηερνκέλσλ ηεο Δηαηξίαο ζηηο νπνίεο πξνβαίλεη κε δηθή ηνπ πξσηνβνπιία θαη κε ηε γλψζε ησλ φξσλ ηνπ παξφληνο. Σα πεξηερφκελα ηεο Δηαηξίαο παξέρνληαη "φπσο αθξηβψο είλαη" ρσξίο θακία εγγχεζε εθπεθξαζκέλε ή θαη ζπλεπαγφκελε κε νπνηνδήπνηε ηξφπν. ην κέγηζην βαζκφ θαη ζχκθσλα κε ην λφκν, ε Δηαηξία αξλείηαη φιεο ηηο εγγπήζεηο εθπεθξαζκέλεο ή θαη ζπλεπαγφκελεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ, φρη φκσο πεξηνξηδφκελσλ ζε απηφ, απηψλ, νη νπνίεο ζπλεπάγνληαη ηελ εκπνξεπζηκφηεηα θαη ηελ θαηαιιειφηεηα γηα έλα ζπγθεθξηκέλν ζθνπφ. Η Δηαηξία δελ εγγπάηαη φηη νη ζειίδεο, νη ππεξεζίεο, νη επηινγέο θαη ηα πεξηερφκελα ζα παξέρνληαη ρσξίο δηαθνπή, ρσξίο ζθάικαηα θαη φηη ηα ιάζε ζα δηνξζψλνληαη. Δπίζεο, ε Δηαηξία δελ εγγπάηαη φηη ην ίδην ή νπνηνδήπνηε άιιν ζπγγεληθφ site ή νη εμππεξεηεηέο "servers" κέζσ ησλ νπνίσλ απηά ηίζεληαη ζηε δηάζεζή ζαο, ζαο παξέρνληαη ρσξίο "ηνχο" ή άιια επηδήκηα ζπζηαηηθά. Η Δηαηξία δελ εγγπάηαη ζε θακία πεξίπησζε ηελ νξζφηεηα, ηελ πιεξφηεηα ή θαη δηαζεζηκφηεηα ησλ πεξηερνκέλσλ, ζειίδσλ, ππεξεζηψλ, επηινγψλ ή ηα απνηειέζκαηά ηνπο. 50
2.5.3.3 Γηθαηώκαηα πλεπκαηηθήο θαη βηνκεραληθήο ηδηνθηεζίαο Δθηφο ησλ ξεηά αλαθεξφκελσλ εμαηξέζεσλ (πλεπκαηηθά δηθαηψκαηα ηξίησλ, ζπλεξγαηψλ θαη θνξέσλ), φιν ην πεξηερφκελν ηεο Δηαηξίαο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ εηθφλσλ, γξαθηθψλ, θσηνγξαθηψλ, ζρεδίσλ, θεηκέλσλ, ησλ παξερνκέλσλ ππεξεζηψλ θαη γεληθά φισλ ησλ αξρείσλ απηνχ ηνπ site, απνηεινχλ πλεπκαηηθή ηδηνθηεζία, θαηαηεζεηκέλα ζήκαηα θαη ζήκαηα ππεξεζηψλ ηεο Δηαηξίαο θαη πξνζηαηεχνληαη θαηά ηηο ζρεηηθέο δηαηάμεηο ηνπ ειιεληθνχ δηθαίνπ, ηνπ επξσπατθνχ δηθαίνπ θαη ησλ δηεζλψλ ζπκβάζεσλ. πλεπψο, θαλέλα εμ απηψλ δε δχλαηαη λα απνηειέζεη φιν ή ελ κέξεη αληηθείκελν πψιεζεο, αληηγξαθήο, ηξνπνπνίεζεο, αλαπαξαγσγήο, αλαδεκνζίεπζεο ή λα "θνξησζεί", λα κεηαδνζεί ή λα δηαλεκεζεί κε νπνηνλδήπνηε ηξφπν. Δμαηξείηαη ε πεξίπησζε ηεο κεκνλσκέλεο απνζήθεπζεο ελφο θαη κφλνπ αληηγξάθνπ ηκήκαηνο ηνπ πεξηερνκέλνπ ζε έλαλ απιφ πξνζσπηθφ Η/Τ (ειεθηξνληθφ ππνινγηζηή) γηα πξνζσπηθή θαη φρη δεκφζηα ή εκπνξηθή ρξήζε θαη ρσξίο απαινηθή ηεο έλδεημεο πξνέιεπζήο ηνπο απφ ε Δηαηξία, ρσξίο λα ζίγνληαη κε θαλέλα ηξφπν ηα ζρεηηθά δηθαηψκαηα πλεπκαηηθήο θαη βηνκεραληθήο ηδηνθηεζίαο. 13 13 http://myplasticsurgery.gr/privacy-policy.aspx 51
Κεθάιαην 3. Ηιεθηξνληθό Καηάζηεκα 3.1 Οξηζκόο Ηιεθηξνληθνύ Καηαζηήκαηνο Ηιεθηξνληθό θαηάζηεκα (e-shop) είλαη ν φξνο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα αλαθεξζεί θάπνηνο ζε έλα δηαδηθηπαθφ ηφπν (site) κέζσ ηνπ νπνίνπ πξαγκαηνπνηνχληαη πσιήζεηο δηαθφξσλ εηδψλ. Οξηζκέλεο πιαηθφξκεο δεκνπξαζηψλ 14 πξνζθέξνπλ θαη ζπζηήκαηα ειεθηξνληθψλ θαηαζηεκάησλ. Η επαλάζηαζε ηεο πιεξνθνξηθήο άιιαμε ζεκαληηθά ηνλ ηξφπν δσήο ησλ πνιηηψλ, επηθέξνληαο κηα ζεηξά αιιαγψλ, πνπ επεξεάδνπλ θαη ηηο εκπνξηθέο επηρεηξήζεηο. Απηέο νη αιιαγέο κπνξνχλ λα απνηειέζνπλ ζεκαληηθφ φπιν ζηα ρέξηα ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ ζέινπλ λα αληαπνθξηζνχλ ζηηο απαηηήζεηο ελφο λένπ πεξηβάιινληνο πνπ ραξαθηεξίδεηαη απφ ζπλερψο κεηαβαιιφκελεο ζπλζήθεο, δηεζλνπνίεζε θαη εληαηηθνπνίεζε ηνπ αληαγσληζκνχ, θ.α. Οη επηρεηξήζεηο πνπ ζα "επηβηψζνπλ" ζηνλ αληαγσληζκφ είλαη απηέο πνπ ζηνλ παξφληα ρξφλν ζα θάλνπλ ηηο ζηξαηεγηθέο επηινγέο γηα ηελ ελζσκάησζε ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ ζηηο πξαθηηθέο ηνπο. Παιαηφηεξα, ε ελζσκάησζε απηή πεξηιάκβαλε κφλν ηελ ειεθηξνληθή παξνπζίαζε ησλ θαηαζηεκάησλ, φρη φκσο θαη φισλ ησλ εηδψλ ηνπο θαη, πνιχ πεξηζζφηεξν, δελ ππήξρε δπλαηφηεηα άκεζεο παξαγγειίαο θάπνηνπ είδνπο. Σν ειεθηξνληθφ επηρεηξείλ (E-Business) αλαθέξεηαη ζηελ πξαγκαηνπνίεζε επηρεηξεκαηηθψλ ζπλαιιαγψλ κέζσ ηνπ Internet θαη είλαη ε πξνζαξκνγή ηνπ θιαζηθνχ επηρεηξεκαηηθνχ κνληέινπ ζηελ λέα ειεθηξνληθή πξαγκαηηθφηεηα ή ηελ αλάπηπμε λένπ επηρεηξεκαηηθνχ κνληέινπ κε αληηθείκελν κφλν ην δηαδίθηπν. Η αλάπηπμε ηεο Διιεληθήο αγνξάο κέζσ δηαδηθηχνπ ρξνλνινγείηαη απφ ηα κέζα ηεο πξνεγνχκελεο δεθαεηίαο θαη, αξρηθά, παξνπζίαδε δηαθνξά θάζεο πεξίπνπ πέληε εηψλ απφ ηηο 14 Μια πλατφόρμα δημοπραςιών (ι θλεκτρονικι πλατφόρμα αγοροπωλθςιών) είναι μια ιςτοςελίδα που προςφζρει υπθρεςίεσ δθμοπραςίασ και πωλιςεων. Για να ςυμμετζχει κάποιοσ πρζπει να γραφτεί μζλοσ. υνικωσ θ ςυμμετοχι είναι δωρεάν, ενώ πολλζσ φορζσ ο πολίτθσ ζχει να πλθρώςει προμικεια ςτθν εταιρία που προςφζρει τθν υπθρεςία. Οριςμζνεσ πλατφόρμεσ προςφζρουν και θλεκτρονικά καταςτιματα για εμπόρουσ που είναι ςυνδεδεμζνα με τθν πλατφόρμα. 52
αλαπηπγκέλεο δηεζλψο αγνξέο. χκθσλα κε ηελ Κιαδηθή Μειέηε «Τπεξεζίεο Ιnternet» γηα ηελ Διιάδα, (ICAP, Ννέκβξηνο 2004): Το ηλεκηπονικό επισειπείν και εμπόπιο βπίζκεηαι ακόμα ζε νηπιακό ζηάδιο και ζε ηούηο ζςμβάλλει και η έλλειτη παπάδοζηρ ζηιρ ζςναλλαγέρ εξ αποζηάζευρ. Μόνο ηο 23% ηυν επισειπήζευν έσει παποςζία ζηο Internet ηο 2004. Η θαηάζηαζε απηή άιιαμε απφ ηφηε θαη ζπλερίδεη λα αιιάδεη, φρη κφλνλ ζηελ Διιάδα, αιιά θαη ζε δηεζλέο επίπεδν. Όπσο ραξαθηεξηζηηθά έρεη πεη ν Μπηι Γθέηηο: "Σν Γηαδίθηπν δελ είλαη απιψο άιιν έλα θαλάιη πσιήζεσλ. Θα κεηαζρεκαηίζεη ηελ επηρείξεζή ζαο. Η κειινληηθή επηρείξεζε ζα ιεηηνπξγεί κε έλα ςεθηαθφ λεπξηθφ ζχζηεκα". Με ιίγα ιφγηα: Πσιήζεηο ζε νπνηνλδήπνηε, νπνπδήπνηε, νπνηεδήπνηε. Έηζη, αλαπηχζζνληαη δηεζλψο, αιιά θαη ζηελ Διιάδα, ηα ειεθηξνληθά θαηαζηήκαηα, πνπ πξνζθέξνπλ εκεξεζίσο ρηιηάδεο πξντφληα πνπ ππφζρνληαη ρακειφηεξεο ηηκέο. Αλάινγα κε ηα πξνζθεξφκελα είδε, ν κειινληηθφο πειάηεο κπνξεί λα αλαδεηήζεη αλάκεζα ζε πνιιά νκνεηδή ην ζπγθεθξηκέλν είδνο πνπ επηζπκεί, λα κάζεη ηελ ηηκή θαη ηνλ ρξφλν απνζηνιήο (εάλ ην παξαγγείιεη), λα ην δεη ζε εηθφλεο (νξηζκέλεο θνξέο θαη ζε βίληεν) θαη λα θάλεη θαη ζρεηηθέο ζπγθξίζεηο ηηκψλ. Οη ηηκέο ζηα ειεθηξνληθά θαηαζηήκαηα είλαη θζελφηεξεο, γηαηί έλα ηέηνην θαηάζηεκα δελ δηαηεξεί ζεκεία πψιεζεο κε πςειφ ελνίθην, δελ απαζρνιεί αξηζκεηηθά ην ίδην πξνζσπηθφ κε έλα ζπκβαηηθφ θαη παξακέλεη "αλνηθηφ" ζε 24σξε βάζε θαη γηα 365 κέξεο εηεζίσο. Ο κέιισλ πειάηεο κπνξεί αθφκε λα βξεη θαη λα παξαγγείιεη είδε πνπ δελ ππάξρνπλ ζηα ζπκβαηηθά θαηαζηήκαηα ηεο πφιεσο ή ηεο ρψξαο ηνπ θαη κπνξεί λα πιεξψζεη κέζσ ηεο πηζησηηθήο ηνπ θάξηαο ή κε ηελ ρξήζε ηεο αληηθαηαβνιήο ή paypal 15. Οη ηνκείο πνπ θαιχπηνπλ ηα ειεθηξνληθά θαηαζηήκαηα είλαη ζρεδφλ φινη νη ηνκείο ηνπ ιηαληθνχ εκπνξίνπ. Μπνξεί λα ζπλαληήζεη θαλείο δηαδηθηπαθά ζνππεξκάξθεη, θαηαζηήκαηα ηξνθίκσλ, βηβιηνπσιεία, θαηαζηήκαηα πάζεο θχζεσο ειεθηξνληθψλ εηδψλ θηι. πλαληψληαη, επίζεο 15 Σο PayPal είναι μία online υπθρεςία μεταφοράσ χρθμάτων. Χρθςιμοποιείται ευρζωσ για αςφαλείσ ςυναλλαγζσ μζςω του Internet. Θ εταιρία που το λειτουργεί είναι θ ίδια που ζχει το ebay και γι αυτό οι περιςςότερεσ αγοραπωλθςίεσ ςτο ebay εξοφλοφνται μζςω PayPal. 53
,θαηαζηήκαηα πξνζθνξάο ππεξεζηψλ, φπσο έθδνζεο εηζηηεξίσλ, θξάηεζεο δσκαηίσλ θαη θαηαιπκάησλ θαη αθφκα θαηαζηήκαηα πνπ δηεμάγνπλ ειεθηξνληθφ ηδφγν 16. 3.2 Γηαδηθαζία Γεκηνπξγίαο Ηιεθηξνληθνύ Καηαζηήκαηνο Η δηαδηθαζία ψζηε λα δεκηνπξγεζεί έλα ειεθηξνληθφ θαηάζηεκα είλαη ζρεηηθά απιή. Σν ραξαθηεξηζκφο «απιή» είλαη απφιπηα δηθνξνχκελε έλλνηα. Απφ ηελ κία πιεπξά, λνκηθά πιένλ έρεη μεθαζαξίζεη ην ηνπίν θαη ε δεκηνπξγία ελφο ειεθηξνληθνχ θαηαζηήκαηνο είλαη πιένλ εχθνιε ρσξίο πνιιέο ρξνλνβφξεο δηαδηθαζίεο. Απφ ηελ άιιε πιεπξά, ηερλνινγηθά, πξέπεη λα πξνζδηνξηζηνχλ απφιπηα νη πξνδηαγξαθέο θαη νη απαηηήζεηο ηνλ θαηαζηήκαηνο. Απηέο πξέπεη λα νξίζεη ν ηδηνθηήηεο. Όπσο είλαη θπζηθφ, ν ηδηνθηήηεο ελδέρεηαη λα είλαη επηρεηξεκαηίαο, πσιεηήο ή θαη έλαο απιφο πνιίηεο ν νπνίνο «ζπλέιαβε» θάπνηα πξσηφηππε ηδέα. Έηζη, πνιιέο θνξέο ε ηερλνινγηθή θαηάξηηζε ηνπ θαζελφο δελ επαξθή γηα λα πξνζδηνξίζεη ηηο πξνδηαγξαθέο πνπ αλαθέξακε παξαπάλσ. Γηα απηφλ ηνλ ιφγν, πιεζψξα εηαηξηψλ αλαιακβάλνπλ ηελ πξνεξγαζία θαη γεληθά, φιεο ηηο δηαδηθαζίεο πξνθεηκέλσ λα «ιχζνπλ» ηα ρέξηα ηνπ κειινληηθνχ ηδηνθηήηε. Οη πσιήζεηο πξντφλησλ ή ππεξεζηψλ είλαη κία απφ ηηο βαζηθέο επηρεηξεκαηηθέο δξαζηεξηφηεηεο ζην δηαδίθηπν. ηελ πεξίπησζε, φκσο, ηεο εκπνξηθήο ρξήζεο ηνπ δηαδηθηχνπ, ν ζρεδηαζκφο ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ απνθηά κεγαιχηεξε ζεκαζία απφ ηελ ίδηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ. Η δεκηνπξγία ειεθηξνληθνύ θαηαζηήκαηνο ζα πξέπεη λα πξνβιέπεη ηελ χπαξμε πνιιψλ ππεξεζηψλ. Μεηαμχ άιισλ, ζα πξέπεη λα πξνβιέπεη online ηερληθή ππνζηήξημε, πιεξνθνξίεο γηα ηα πξντφληα, πνιηηηθή εγγπήζεσλ, επηινγή ηξφπνπ ζπλαιιαγψλ, ιεπηνκέξεηεο γηα ηνλ ηξφπν απνζηνιήο ησλ πξντφλησλ ζηνπο πειάηεο, ιίζηα παξαγγειηψλ, ζηνηρεία θαη θφξκα επηθνηλσλίαο θαη βνήζεηα πξνο ηνλ πειάηε γηα λα επηιέμεη ην θαηάιιειν πξντφλ. 16 http://www.webtec.gr/home/el/dimiourgia-ilektronikou-katastimatos.html 54
Γηα λα αλάπηπμε ειεθηξνληθψλ θαηαζηεκάησλ ρξεζηκνπνηνχληαη εξγαιεία πνπ δίλνπλ ηελ δπλαηφηεηα απνθιεηζηηθήο δηαρείξηζεο ησλ πεξηερνκέλσλ ηνπ ηφπνπ απφ ηνλ πειάηε, ρσξίο λα απαηηείηαη ε γλψζε θάπνηαο γιψζζαο πξνγξακκαηηζκνχ ή κεζνιάβεζε εμεηδηθεπκέλνπ πξνζσπηθνχ. Τπάξρνπλ ηξεηο ελαιιαθηηθνί ηξφπνη δεκηνπξγίαο ειεθηξνληθνχ θαηαζηήκαηνο: Η δεκηνπξγία ειεθηξνληθνχ θαηαζηήκαηνο θαη ε ιεηηνπξγία ηνπ ζηνλ δηθφ ζαο webserver. ε απηή ηελ πεξίπησζε, ζα πξέπεη λα πξνκεζεπηείηε ην θαηάιιειν ινγηζκηθφ θαη ηνλ θαηάιιειν εμνπιηζκφ. Απηή ε πεξίπησζε είλαη ε πην αθξηβή θαη δελ ζπληζηάηαη ζε κηθξνκεζαίεο επηρεηξήζεηο. Η θηινμελία ζε webserver κηαο εηαηξείαο παξνρήο ππεξεζηψλ δηαδηθηχνπ πνπ πξνζθέξεη ππεξεζίεο ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ. Τπάξρνπλ αξθεηέο εηαηξείεο παξνρήο ππεξεζηψλ δηαδηθηχνπ πνπ δηαζέηνπλ ηελ θαηάιιειε πιηθνηερληθή ππνδνκή γηα ειεθηξνληθφ εκπφξην. Η ζπλεξγαζία κε κηα εηαηξεία πνπ παξέρεη ζε άιιεο επηρεηξήζεηο ηε δπλαηφηεηα ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ: έλα είδνο εκπνξηθνύ θέληξνπ. Οη εηαηξίεο απηέο, ζπλήζσο, δηαζέηνπλ ην δηθφ ηνπο webserver, ν νπνίνο πιεξεί ηηο πξνυπνζέζεηο γηα αζθαιείο ειεθηξνληθέο ζπλαιιαγέο. Η δηθή ζαο επηρείξεζε κπνξεί λα θηινμελεζεί ζηνλ δηθφ ηνπο webserver, φπνπ πξαγκαηνπνηνχληαη φιεο νη ειεθηξνληθέο ζπλαιιαγέο. ηελ πεξίπησζε ηεο εκπνξηθήο ρξήζεο ηνπ δηαδηθηχνπ, ν ζρεδηαζκφο ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ απνθηά κεγαιχηεξε ζεκαζία απφ ηελ ίδηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ 17. 17 http://www.plushost.gr/eshop-pages/hlektroniko-katasthma/dhmiourgia-hlektronikou-katasthmatos 55
3.3 Πιενλεθηήκαηα Ηιεθηξνληθνύ Καηαζηήκαηνο (E-shop) 3.3.1 Πιενλεθηήκαηα Ηιεθηξνληθνύ θαηαζηήκαηνο ζε ζρέζε κε ηνπο πειάηεο Οη πειάηεο κπνξνχλ λα αγνξάζνπλ ηα πξντφληα ή ηηο ππεξεζίεο πνπ επηζπκνχλ φπνηε ζειήζνπλ, 24 ψξεο ην 24σξν, 7 κέξεο ηελ εβδνκάδα, απφ νπνηνδήπνηε κέξνο ηνπ θφζκνπ. Οη πειάηεο κπνξνχλ λα επηζθεθζνχλ εχθνια θαη γξήγνξα πνιιά ειεθηξνληθά θαηαζηήκαηα θαη λα ζπγθξίλνπλ ηηο ηηκέο θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά πξηλ αγνξάζνπλ απηφ πνπ επηζπκνχλ. Έηζη κπνξνχλ λα βξνπλ ηελ θαιχηεξε ηηκή θαη κε κηθξφηεξν ζπλνιηθφ θφζηνο (αλάινγα κε ην πξνζθεξφκελν αγαζφ ή ηελ παξερφκελε ππεξεζία). Τπάξρεη δπλαηφηεηα λα ελεκεξσζνχλ πιεξέζηεξα γηα ην πξντφλ ή ηελ ππεξεζία πνπ ζθνπεχνπλ λα αγνξάζνπλ. Έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα λα βξνπλ πην εχθνια πξντφληα ή ππεξεζίεο πνπ είλαη ίζσο δχζθνιν λα εληνπηζηνχλ. Δμνηθνλφκεζε ρξφλνπ θαη ηαιαηπσξία ελψ παξάιιεια κεηψλνπλ ηηο κεηαθηλήζεηο ζαο. Πνιιά ειεθηξνληθά θαηαζηήκαηα θάλνπλ εηδηθέο εθπηψζεηο ζηνπο πειάηεο ηνπο. 3.3.2 Πιενλεθηήκαηα 18 Ηιεθηξνληθνύ θαηαζηήκαηνο ζε ζρέζε κε ηηο επηρεηξήζεηο. Δίλαη αξθεηά θαη ζεκαληηθά ηα ζηξαηεγηθά πιενλεθηήκαηα πνπ πξνζθέξεη ην ειεθηξνληθφ θαηάζηεκα ζε κηα επηρείξεζε. Αλεμάξηεηα απφ ην κέγεζνο ηεο 18 www.go.online.gr 56
επηρείξεζεο δίδεηαη ε επθαηξία ζε αξθεηέο κηθξέο επηρεηξήζεηο λα έρνπλ πξφζβαζε ζε πειάηεο πνπ δελ ζα ήηαλ εθηθηφ λα πξνζεγγίζνπλ κέζσ ελφο θπζηθνχ θαηαζηήκαηνο. Όπνπ θαη λα βξίζθεηαη ε έδξα κηαο επηρείξεζεο ην ειεθηξνληθφ θαηάζηεκά ηεο κπνξεί λα ζεκεηψλεη πσιήζεηο ζε φια ηα γεσγξαθηθά ζεκεία φπνπ ππάξρεη πξφζβαζε ζην δηαδίθηπν. Πην ζπγθεθξηκέλα ηα πιενλεθηήκαηα ελφο ειεθηξνληθνχ θαηαζηήκαηνο παξαζέηνληαη παξαθάησ: Γεσγξαθηθή αλεμαξηεζία: Σν ειεθηξνληθφ θαηάζηεκα απεπζχλεηαη ζε πειάηεο πνπ ζα κπνξνχζαλ λα βξίζθνληαη νπνπδήπνηε ρσξίο ηε ζχζηαζε θπζηθνχ θαηαζηήκαηνο ή ππνθαηαζηήκαηνο. Μείσζε ιεηηνπξγηθνύ θόζηνο: Η αλεμαξηεζία ελφο ειεθηξνληθνχ θαηαζηήκαηνο απφ ηελ χπαξμε ελφο θπζηθνχ θαηαζηήκαηνο επηηξέπεη ηνλ πεξηνξηζκφ ή ηελ απφιπηε κείσζε ησλ ιεηηνπξγηθψλ εμφδσλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε ζπληήξεζε ελφο θπζηθνχ θαηαζηήκαηνο. πλερήο ιεηηνπξγία: Σν ειεθηξνληθφ θαηάζηεκα έλαληη ηνπ θπζηθνχ θαηαζηήκαηνο κπνξεί λα εμππεξεηεί αδηάθνπα 24 ψξεο ην εηθνζηηεηξάσξν θαη 365 εκέξεο ην ρξφλν φινπο ηνπο πειάηεο ηνπ. Βνεζόο επηθνηλσλίαο: Σν ειεθηξνληθφ θαηάζηεκα κπνξεί λα εμππεξεηεί θαη λα ελεκεξψλεη ηνπο πειάηεο ηνπ γηα νπνηαδήπνηε εξψηεζε κπνξνχλ λα έρνπλ, παξέρνληαο ηαπηφρξνλα πιήξε ελεκέξσζε γηα ηα πξντφληα ηνπ θαη ηηο ππεξεζίεο ηνπ. Βνεζόο πσιήζεσλ: Έλα ειεθηξνληθφ θαηάζηεκα ζαο δίλεη ηε δπλαηφηεηα λα πξνζεγγίζεηε λένπο πειάηεο θαη λα πεηχρεηε επαλαιεπηηθέο πσιήζεηο ζηνπο ήδε πειάηεο ζαο κέζσ ηεο ειεθηξνληθήο πξνψζεζεο πξνζθνξψλ πνπ κπνξείηε λα απνζηέιιεηε κέζσ δηαδηθηχνπ. Δπηρεηξεκαηηθόο ζύκβνπινο: Η πξφζβαζε ζηα ζηαηηζηηθά ησλ πσιήζεψλ ζαο αιιά θαη ηηο πξνηηκήζεηο ησλ πειαηψλ ηνπ ειεθηξνληθνχ θαηαζηήκαηνο κπνξεί λα απνηειέζεη ηνλ πην αλεθηίκεην αλαιπηή ησλ 57
πσιήζεψλ ζαο θαη λα ζαο δψζεη φιεο ηηο πιεξνθνξίεο πνπ ρξεηάδεζηε γηα ηελ αγνξαζηηθή ζπκπεξηθνξά ησλ θαηαλαισηψλ. Δξγαιείν κάξθεηηλγθ. Η επηρείξεζε κπνξεί λα εθκεηαιιεπηεί ηηο δπλαηφηεηεο ηνπ δηαδηθηχνπ γηα πξνζθνξέο, δηαρείξηζε θαη ελεκέξσζε πειαηψλ, ζηαηηζηηθά ζηνηρεία πξφζβαζεο θαη πσιήζεσλ. Απηά θαη δεθάδεο άιια είλαη ηα πιενλεθηήκαηα πνπ πξνζθέξεη ε θαηαζθεπή ελφο ειεθηξνληθνχ θαηαζηήκαηνο γηα ηελ επηρείξεζή ζαο. πγθξηηηθά κε ην θφζηνο θαηαζθεπήο ε αλεξρφκελε εηζξνή θέξδνπο ππεξηεξεί ζεκαληηθά θαη κπνξεί λα απνζβέζεη ην θφζηνο θαηαζθεπήο ηνπ κφιηο ζε ιίγεο εκέξεο. Έλα ειεθηξνληθφ θαηάζηεκα ζάο θέξλεη πην θνληά ζηνπο πειάηεο ζαο, αθνχ κπνξνχλ λα έρνπλ θαηεπζείαλ πξφζβαζε ζηηο πιεξνθνξίεο πνπ παξέρεηε. Αθφκε, ζαο πξνζθέξεη ηε δπλαηφηεηα αλάιπζεο ηεο αγνξάο, αμηνπνηψληαο ηελ αγνξαζηηθή ζπκπεξηθνξά ησλ θαηαλαισηψλ. Σα βαζηθά νθέιε ηεο επηρείξεζεο κε ηε ιεηηνπξγία ελφο ειεθηξνληθνχ θαηαζηήκαηνο είλαη: Αχμεζε ησλ πσιήζεσλ Άκεζε ηθαλνπνίεζε ησλ πειαηψλ Άκεζε ελεκέξσζε ησλ πειαηψλ γηα θαηλνχξγηα πξντφληα Βειηίσζε ηεο επηθνηλσλίαο κε ηνπο πειάηεο Βέιηηζηε δηαρείξηζε ησλ πξντφλησλ θαη παξαγγειηψλ 3.4 Μεηνλεθηήκαηα ειεθηξνληθνύ θαηαζηήκαηνο (E-shop) χκθσλα κε ην Δπξσπατθφ δίθηπν Κέληξσλ Καηαλαισηή νη πεξηζζφηεξεο επηρεηξήζεηο θαη ηδηαίηεξα νη κηθξνκεζαίεο πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη κέζσ ή θαη κέζσ ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ δελ παξνπζηάδνπλ ηα επηζπκεηά ηθαλνπνηεηηθά επίπεδα θεξδνθνξίαο. 58
Έλαο παξάγνληαο είλαη ν θφβνο ησλ πειαηψλ κήπσο ην πξντφλ πνπ ηειηθά ζα παξαιάβνπλ δελ αληαπνθξίλεηαη πιήξσο ζηηο πξνζδνθίεο ηνπο δηφηη δελ ππάξρεη άκεζε επαθή κε ην παξαγφκελν πξντφλ αιιά θαη ηη εγγπήζεηο πνπ ζα ηνπ παξέρεη πξαγκαηηθά έλα ειεθηξνληθφ θαηάζηεκα γηα ην πξντφλ ζε ζρέζε κε έλα παξαδνζηαθφ θαηάζηεκα ηεο γεηηνληάο ηνπο ζην νπνίν ππάξρεη άκεζε επηθνηλσλία θαη επαθήο κε ην αγαζφ. Σηο πεξηζζφηεξεο θφξεο νη ρξήζηεο ηνπ δηαδηθηχνπ πνπ επηζθέπηνληαη ειεθηξνληθά θαηαζηήκαηα ηηο ρξεζηκνπνηνχλ κφλν γηα ελεκέξσζε (λέα πξντφληα, ηηκέο, ζχγθξηζε θηι) θαη αλ ππάξρνπλ θάπνηα πξντφληα πνπ ζέινπλ ηειηθά λα αγνξάζνπλ λα ηα παίξλνπλ απφ ηα παξαδνζηαθά θαηαζηήκαηα. Έλαο παξάγνληαο είλαη ν θφβνο ησλ ρξεζηψλ γηα ηελ ρξήζε ησλ πηζησηηθψλ θαξηψλ αιιά θαη ε δπζαξέζθεηα γηα ηε κε θνηλνπνίεζε ελφο πξνζσπηθνχ πξνθίι π.ρ. θαηαλαισηηθέο ζπλήζεηεο θηι.η θαθή ζρεδίαζε, ε κε ζπρλή ελεκέξσζε αιιά θαη ε δχζθνιε πινήγεζε ηνπ ειεθηξνληθνχ θαηαζηήκαηνο έρεη σο απνηέιεζκα λα απνζαξξχλνληαη νη πηζαλνί ππνςήθηνη πειάηεο. Απφ έξεπλα ηνπ δηθηχνπ ησλ Δπξσπατθψλ Κέληξσλ Καηαλαισηή γηα ην ειεθηξνληθφ εκπφξην, γηα ην έηνο 2005 κηα ζηηο ηξεηο παξαγγειίεο πνπ έγηλαλ αθνξνχζαλ ζε πξντφληα πνπ δελ παξαδφζεθαλ πνηέ ζηνπο θαηαλαισηέο. πγθεθξηκέλα ζηελ Διιάδα ην 49% ησλ θαηαγγειηψλ πνπ δέρζεθε ην Κέληξν αθνξνχζαλ ζηε κε παξάδνζε ησλ παξαγγειζέλησλ πξντφλησλ ελψ έλα 22% αθνξνχζε ζηελ παξάδνζε ειαηησκαηηθψλ ή πξντφλησλ πνπ δελ αληαπνθξίλνληαλ ζηηο πξνδηαγξαθέο πνπ είραλ ζπκθσλήζεη πειάηεοέκπνξνο 19. 3.5 Αζθάιεηα Ηιεθηξνληθνύ Καηαζηήκαηνο Η αζθάιεηα ελφο ειεθηξνληθνχ θαηαζηήκαηνο, θαη γεληθά ε αζθάιεηα ησλ ζπλαιιαγψλ ζην δηαδίθηπν είλαη εδψ θαη ρξφληα κείδνλ πξφβιεκα θαη γίλνληαη 19 Δίκτυο των Ευρωπαϊκών Κζντρων Καταναλωτών,διακζςιμο ςτο : [http://europa.eu/legislation_summaries/consumers/consumer_information/l32048_el.html] 59
νινέλα θαη πξνζπάζεηεο γηα αζθαιέζηεξεο ζπλαιιαγέο. Γεγνλφηα έδεημαλ φηη αθφκα δελ έρεη πινπνηεζεί αθφκα ην πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα ρσξίο θελά αζθαιείαο θαη ρσξίο πξνγξακκαηηζηηθέο αηέιεηεο. Σα πξνβιήκαηα γηα έλα πιεξνθνξηαθφ ζχζηεκα μεθηλνχλ κε ηελ χπαξμε θαθφβνπισλ ρξεζηψλ, νη νπνίνη άκεζα ε έκκεζα επηζπκνχλ λα αλαθαιχςνπλ ηα θελά αζθαιείαο θαη λα πιήμνπλ ην ζχζηεκα. Όπσο αλαθέξακε παξαπάλσ, έλα απφ ηα θχξηα κεηνλέθηεκα ηνπ ειεθηξνληθνχ θαηαζηήκαηα θαη γεληθά ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ είλαη ε αζθάιεηα ησλ ζπλαιιαγψλ. Οη πξνγξακκαηηζηηθέο πξνζπάζεηεο θαη νη ππεξζχρξνλεο ζπζθεπέο θξππηνγξάθεζεο έρνπλ θάλεη ηηο ζπλαιιαγέο αζθαιέζηεξεο θαη ην ζεκαληηθφ είλαη φηη πιένλ ε ηερλνινγία καο δίλεη ηελ δπλαηφηεηα εχξεζεο ησλ θαθφβνπισλ ρξεζηψλ θαη γεληθά θάπνηα εηζεξρφκελεο επίζεζεο. Έηζη, επαίζζεηα πξνζσπηθά δεδνκέλα, φπσο ν αξηζκφο θνξνινγηθνχ κεηξψνπ, ν αξηζκφο αζηπλνκηθήο ηαπηφηεηαο θαη ν αξηζκφο πηζησηηθήο θάξηαο. ήκεξα νη δχν ηχπνη αμηφπηζησλ ηερλνινγηψλ αζθάιεηαο πνπ είλαη δηαζέζηκα γηα ειεθηξνληθέο αγνξέο είλαη ην SSL (SocketSecureLayer) θαη ην SET (SecureElectronicTransaction). 3.5.1 Πξσηόθνιιν SSL Σν πξσηόθνιιν SSL (SecureSocketsLayer) αλαπηχρζεθε απφ ηελ εηαηξεία Netscape θαη ζρεδηάζηεθε γηα λα παξέρεη αζθάιεηα θαηά ηελ κεηάδνζε επαίζζεησλ δεδνκέλσλ ζην δηαδίθηπν. Η έθδνζε 3.0 ηνπ πξσηνθφιινπ θπθινθφξεζε απφ ηελ Netscape ην 1996 θαη απνηέιεζε ηελ βάζε γηα ηελ κεηέπεηηα αλάπηπμε ηνπ πξσηνθφιινπ TLS (TransportLayerSecurity), ην νπνίν πιένλ ηείλεη λα αληηθαηαζηήζεη ην SSL. Σα δχν απηά πξσηφθνιια ρξεζηκνπνηνχληαη επξέσο γηα ειεθηξνληθέο αγνξέο θαη ρξεκαηηθέο ζπλαιιαγέο κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ. 60
Σν SSL ρξεζηκνπνηεί κεζφδνπο θξππηνγξάθεζεο ησλ δεδνκέλσλ πνπ αληαιιάζζνληαη κεηαμχ δχν ζπζθεπψλ (ζπλεζέζηεξα Ηιεθηξνληθψλ Τπνινγηζηψλ) εγθαζηδξχνληαο κία αζθαιή ζχλδεζε κεηαμχ ηνπο κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ. Σν πξσηφθνιιν απηφ ρξεζηκνπνηεί ην TCP/IP γηα ηε κεηαθνξά ησλ δεδνκέλσλ θαη είλαη αλεμάξηεην απφ ηελ εθαξκνγή πνπ ρξεζηκνπνηεί ν ηειηθφο ρξήζηεο. Γηα ηνλ ιφγν απηφ κπνξεί λα παξέρεη ππεξεζίεο αζθαινχο κεηάδνζεο πιεξνθνξηψλ ζε πξσηφθνιια αλψηεξνπ επηπέδνπ φπσο γηα παξάδεηγκα ην HTTP, ην FTP, ην telnet θνθ. 3.5.1.2 Γεληθά Η κεηάδνζε πιεξνθνξηψλ κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ γίλεηαη σο επί ην πιείζηνλ ρξεζηκνπνηψληαο ηα πξσηφθνιια TCP/IP (TransferControlProtocol / Internet Protocol). Σν SSL ιεηηνπξγεί πξηλ ην TCP/IP θαη κεηά ηηο εθαξκνγέο πςεινχ επηπέδνπ, φπσο είλαη γηα παξάδεηγκα ην HTTP (πξνβνιή ηζηνζειίδσλ), ην FTP (κεηαθνξά αξρείσλ) θαη ην IMAP (email). Άξα ινηπφλ απηφ πνπ νπζηαζηηθά θάλεη ην SSL είλαη λα παίξλεη ηηο πιεξνθνξίεο απφ ηηο εθαξκνγέο πςειφηεξσλ επηπέδσλ, λα ηηο θξππηνγξαθεί θαη ζηελ ζπλέρεηα λα ηηο κεηαδίδεη ζην Internet πξνο ηνλ Η/Τ πνπ βξίζθεηαη ζηελ απέλαληη πιεπξά θαη ηηο δήηεζε. Δηθόλα 4. Σν SSL ιεηηνπξγεί πξηλ ην TCP/IP θαη κεηά ηηο εθαξκνγέο πςεινύ επηπέδνπ. 61