Asamblea Parlamentaria Euro-Latinoamericana Euro-Latin American Parliamentary Assembly Assemblée Parlementaire Euro-Latino Américaine Assembleia Parlamentar Euro-Latino-Americana Επιτροπή Οικονομικών, Χρηματοπιστωτικών και Εμπορικών Θεμάτων 18.10.2012 ΠΡΟΣΩΡΙΝΟ ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η επισιτιστική ασφάλεια υπό το πρίσμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης - Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής Συνεισηγητής ΛΑΚ: Fausto Lupera Martínez (Κοινοβούλιο των Άνδεων) DT\916336.doc PE101.059v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
Τις τελευταίες δεκαετίες, η επισιτιστική ασφάλεια έχει μετατραπεί σε πρωτεύον θέμα στη διεθνή σκηνή, καθώς αποτελεί μια από τις πρωταρχικές ανησυχίες και προκλήσεις για όλες τις χώρες. Κατά την ίδια χρονική περίοδο, η έννοια της επισιτιστικής ασφάλειας έχει εξελιχθεί από ανησυχία αποκλειστικά για τον εφοδιασμό και τη διαθεσιμότητα των τροφίμων σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο σε μια πολυτομεακή προσέγγιση που θίγει ζητήματα όπως η πρόσβαση στα τρόφιμα και η χρήση τους καθώς επίσης η βιωσιμότητα και η σταθερότητα των επισιτιστικών συστημάτων με στόχο τη διασφάλιση του δικαιώματος στη διατροφή όλων των ανθρώπων παγκοσμίως. Για τον λόγο αυτόν, οι κυβερνήσεις, οι διεθνείς οργανώσεις και η κοινωνία των πολιτών επιδίωξαν να θεσπίσουν πολιτικές και στρατηγικές που να επιτρέπουν τη μείωση των επιπέδων υποσιτισμού, επισιτιστικής ανασφάλειας, ένδειας και των λοιπών παραγόντων που υπονομεύουν την ποιότητα ζωής των ανθρώπων. Ωστόσο, η πορεία προς τη διασφάλιση ότι κάθε άνθρωπος θα έχει «ανά πάσα στιγμή, υλική και οικονομική πρόσβαση σε επαρκή, ασφαλή και θρεπτικά τρόφιμα προς κάλυψη των διατροφικών αναγκών και προτιμήσεών του ώστε να διάγει μια δραστήρια και υγιή ζωή» (FAO, 1996), γνωρίζει στασιμότητα ή ακόμα και οπισθοδρόμηση σε ορισμένες περιοχές του κόσμου, λόγω της κρίσης που τα πέντε τελευταία χρόνια επηρεάζει τις τιμές των τροφίμων. Το αποκορύφωμα της κρίσης σημειώθηκε το 2008, όταν η βαθμιαία αύξηση των τιμών μετατράπηκε σε μια άνευ προηγουμένου άνοδο, έχοντας ως αποτέλεσμα, για παράδειγμα, μια από τις υψηλότερες κορυφώσεις των τιμών των σιτηρών στην πρόσφατη ιστορία (Rubio, 2012). Μολονότι αυτή η άνοδος δεν διήρκεσε πολύ, τον Δεκέμβριο του 2008 οι τιμές των τροφίμων είχαν μειωθεί κατά 50% (FAO, 2009), οι τιμές των τροφίμων δεν επανήλθαν στα χαμηλά επίπεδα που είχαν χαρακτηρίσει τις δύο τελευταίες δεκαετίες και, σύντομα, αυξήθηκαν εκ νέου. Από τον Ιούνιο του 2012, οι τιμές γνώρισαν νέα άνοδο, κυρίως όσον αφορά τα γεωργικά προϊόντα, όπως η ζάχαρη, το λάδι για ανθρώπινη κατανάλωση, τα ζωικά προϊόντα, και τις πρώτες ύλες, όπως το βαμβάκι. Αυτή η αύξηση των τιμών υπερέβη, σε ορισμένα προϊόντα, τα επίπεδα του 2008, και μετά από νέα μείωση, οι τιμές διατηρήθηκαν πάνω από τις τιμές του 2009 και του 2010 (Παγκόσμια Τράπεζα, 2010). Αυτή η αστάθεια και τα υψηλά επίπεδα των τιμών είναι ο λόγος για τον οποίον αναφερόμαστε σήμερα σε μια κρίση στις τιμές των τροφίμων. Ιδίως εάν λάβουμε υπόψη ότι όσον αφορά την άνοδο των τιμών κατά τα τελευταία πέντε χρόνια καταγράφεται σαφής διαφορά σε σχέση με την εξέλιξή τους κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών (Σχήμα 1). Τον Δεκέμβριο του 2005, οι τιμές των τροφίμων ήταν παρόμοιες με τις τιμές του Ιανουαρίου του 1990, ωστόσο, από τον Ιανουάριο του 2006, οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν κατά 56%, ενώ είναι ανησυχητική η αύξηση κατά 73% της τιμής των σπόρων (Παγκόσμια Τράπεζα, 2012). PE101.059v01-00 2/8 DT\916336.doc
Σχήμα 1. Εξέλιξη των τιμών των τροφίμων Πηγή: Παγκόσμια Τράπεζα, 2012. Περίτρανη απόδειξη της κρίσης των τιμών των σπόρων αποτελεί ο αραβόσιτος και το ρύζι. Όσον αφορά τον πρώτο, η διεθνής τιμή του ανήλθε σε αρκετά υψηλό επίπεδο τον Μάιο του 2008 και κυμαινόταν στα 287,11 δολάρια ανά τόνο, για να μειωθεί τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους στα 164,27 δολάρια ανά τόνο. Ωστόσο, αυτό το επίπεδο είναι υψηλότερο από τη μέση τιμή της δεκαετίας του ενενήντα, 123,45 δολάρια. Από την άλλη, οι τιμές του ρυζιού αυξήθηκαν σε άνευ προηγουμένου επίπεδα: 1009,32 δολάρια ανά τόνο τον Μάιο του 2008, για να μειωθούν έπειτα στα 563,25 τον Νοέμβριο, αριθμός εξαιρετικά υψηλός εάν συγκριθεί με την άνοδο του 1996, όταν ανήλθε μόλις στα 338,06 δολάρια ανά τόνο. (Rubio, 2012) Ποιος ήταν ο αντίκτυπος της κρίσης των τροφίμων στον πληθυσμό; Η αστάθεια και τα υψηλά επίπεδα των τιμών των τροφίμων δεν επηρέασαν με τον ίδιον τρόπο όλες τις περιοχές ούτε όλους τους πληθυσμούς, ωστόσο, αυξήθηκε σημαντικά η επισιτιστική ανασφάλεια και ο αριθμός των υποσιτισμένων ατόμων στον κόσμο. Το πρόβλημα της αστάθειας είναι ότι, καθώς οι τιμές των τροφίμων είναι λιγότερο προβλέψιμες, μειώνονται τα κίνητρα των γεωργών ως προς την αύξηση της παραγωγικότητάς τους, η οποία όμως είναι απαραίτητη για να αυξηθεί η προσφορά και να μειωθούν οι τιμές. Κατά αυτόν τον τρόπο, η αβεβαιότητα διατηρεί τις τιμές των τροφίμων σε υψηλά επίπεδα, εγκυμονώντας κινδύνους για την επισιτιστική ασφάλεια των καταναλωτών, ιδίως για τους φτωχούς πληθυσμούς που δαπανούν το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους στο φαγητό. (Παγκόσμια Τράπεζα, 2010) Από την άλλη, λίγοι ήταν εκείνοι που επωφελήθηκαν από τις υψηλές τιμές των τροφίμων. Εκτιμάται ότι η άνοδος των τιμών το 2010 είχε ως αποτέλεσμα να βγουν χαμένοι 68 εκατομμύρια καταναλωτές που σήμερα ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, ενώ βγήκαν κερδισμένοι μόνο 24 εκατομμύρια παραγωγοί τροφίμων, οι οποίοι διέφυγαν της φτώχειας. Ως εκ τούτου, το αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθούν κατ εκτίμηση 44 εκατομμύρια περισσότεροι φτωχοί, οι οποίοι έρχονται να προστεθούν στα ήδη 1,2 δισεκατομμύρια άτομα που ζουν σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας (Παγκόσμια Τράπεζα, 2012). Συνεπώς, αυξάνεται το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών στον κόσμο. DT\916336.doc 3/8 PE101.059v01-00
Μεταξύ των κερδισμένων από την κρίση των τιμών των τροφίμων συγκαταλέγονται οι χώρες που εξάγουν τρόφιμα καθώς επίσης οι επιχειρήσεις γεωργικών τροφίμων και οι μεγάλοι παραγωγοί των ανεπτυγμένων χωρών καθώς και όσοι έχουν αποθέματα τροφίμων για λογαριασμό της κυβέρνησης (Rubio, 2012). Στην πλειοψηφία τους, οι ανεπτυγμένες και με επαρκείς πόρους χώρες προσπάθησαν να απομονωθούν με αποτελεσματικό τρόπο από την κρίση μέσω περιοριστικών εμπορικών πολιτικών, ιδιαιτέρως έναντι των εισαγωγών, και μέσω δικτύων επισιτιστικής ασφάλειας. Ωστόσο, η εμπορική αυτή απομόνωση και οι περιοριστικές πολιτικές λειτούργησαν υπέρ της αύξησης των τιμών και της αστάθειάς τους (FAO, 2011). Από την άλλη, οι υψηλές τιμές των τροφίμων σήμαναν απώλειες για τους μικρομεσαίους παραγωγούς, ειδικά στις αναπτυσσόμενες χώρες (Παγκόσμια Τράπεζα, 2012). Οι αρνητικές επιπτώσεις της κρίσης έγιναν αισθητές σε μεγαλύτερο βαθμό στα φτωχά νοικοκυριά των χωρών που εισάγουν τρόφιμα, όπου οι κυβερνήσεις δεν διέθεταν αποθέματα τροφίμων ούτε επαρκείς πόρους για να αγοράσουν τρόφιμα υψηλού κόστους και να προστατέψουν έτσι την επισιτιστική ασφάλεια των πλέον ευάλωτων πληθυσμών τους (FAO, 2011). Η αύξηση των τιμών τα τελευταία χρόνια επηρεάζει με διττό τρόπο τα φτωχά νοικοκυριά. Σε πρώτο επίπεδο, επηρεάζει το εισόδημα, δεδομένου ότι και οι υψηλότερες τιμές μειώνουν την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών όσον αφορά τα τρόφιμα σε ένα δεύτερο επίπεδο, δημιουργείται ένα φαινόμενο αντικατάστασης κατά το οποίο μειώνονται οι ποσότητες που καταναλώνονται ή παύει η κατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων και αυτά αντικαθίστανται από άλευρα ή τρόφιμα χαμηλής ποιότητας. Μάλιστα, στα πλέον φτωχά νοικοκυριά, όπου ήδη πριν από την άνοδο των τιμών καταναλώνονταν φθηνότερα τρόφιμα, αρχίζουν να σημειώνονται διακρίσεις ει βάρος των γυναικών και των παιδιών, καθώς περιορίζεται η πρόσβασή τους στα τρόφιμα (Παγκόσμια Τράπεζα, 2012) Λαμβάνοντας υπόψη την προαναφερθείσα κατάσταση, εκτιμάται ότι η άνοδος των τιμών το 2008 αύξησε 63 εκατομμύρια τον αριθμό των υποσιτιζόμενων ατόμων στον κόσμο (Tiwari και Zaman, 2010). Αυτό αποτελεί πρόβλημα ζωτικής σημασίας, δεδομένου ότι ο υποσιτισμός έχει αρνητικές συνέπειες για την οικονομική ανάπτυξη στο παρόν και το μέλλον, εφόσον αυξάνει τη θνησιμότητα, την ευπάθεια σε ασθένειες και μειώνει την παραγωγικότητα. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στον υποσιτισμό των παιδιών, αγοριών και κοριτσιών, λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτός μειώνει τις γνωστικές δυνατότητές τους εις βάρος της ανάπτυξης του ανθρώπινου κεφαλαίου. Για παράδειγμα, ένα υποσιτισμένο παιδί παρουσιάζει κατά μέσο όρο καθυστέρηση 7 μηνών στην αρχή της σχολικής του εκπαίδευσης, μείωση των βαθμών του και, ενδεχομένως, ένα 10 με 17 τοις εκατό μείωση της ικανότητάς του να παράγει κέρδη κατά τη διάρκεια της ζωής του, προκαλώντας έτσι ζημία στο μελλοντικό ανθρώπινο κεφάλαιο μιας χώρας και ενδεχόμενες ζημίες της τάξης του 2 με 3 τοις εκατό στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της. (Παγκόσμια Τράπεζα, 2006) Πώς θα μειωθούν οι αρνητικές συνέπειες της αστάθειας και των υψηλών επιπέδων των τιμών των τροφίμων επί της επισιτιστικής ασφάλειας του πληθυσμού; Εκτιμώντας όλα τα προβλήματα που δημιουργεί η παρούσα κρίση τροφίμων, ιδίως σε σχέση με τη διατροφή των φτωχών πληθυσμών, είναι ζωτικής σημασίας να συνεργαστούν στενά οι κυβερνήσεις, η κοινωνία των πολιτών και όλες οι πληττόμενες πληθυσμιακές ομάδες ώστε να διασφαλιστεί ο επισιτισμός όλων των πολιτών. Οι απαντήσεις στα προβλήματα που προκύπτουν πρέπει να πάψουν να αποτελούν επί μέρους και μη συντονισμένες παρεμβάσεις PE101.059v01-00 4/8 DT\916336.doc
στις αγορές τροφίμων και τις γεωργικές αγορές, δεδομένου ότι κάτι τέτοιο ενδέχεται να επιδεινώνει την αστάθεια των τιμών. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να συντονίζονται οι στρατηγικές και οι τρόποι αντιμετώπισης της κρίσης των τιμών μεταξύ των χωρών, ιδίως μέσω των διαδικασιών περιφερειακής ολοκλήρωσης, των διακυβερνητικών οργανώσεων ή των διπεριφερειακών χώρων. Αυτοί οι οργανισμοί συνεργασίας και ολοκλήρωσης μπορούν να προσφέρουν, μέσω της τεχνικής καθοδήγησης και της προώθησης απαντήσεων σε εθνικό επίπεδο, στην αντιμετώπιση των προβλημάτων υποσιτισμού. Ομοίως, διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στην κατάρτιση δημόσιων πολιτικών που καλύπτουν τις διασυνοριακές διαστάσεις της επισιτιστικής ασφάλειας καθώς και στη δημιουργία σταθερών αγορών τροφίμων σε περιφερειακό επίπεδο (FAO, 2012). Κατόπιν των ανωτέρω, για μια αποτελεσματική μείωση των αρνητικών συνεπειών της ανόδου των τιμών των τροφίμων και της αστάθειας που δημιουργεί στην επισιτιστική ασφάλεια, οι σχεδιαζόμενες στρατηγικές και πολιτικές πρέπει να εντάσσονται σε ένα από τα ακόλουθα πλαίσια: 1) Πρόληψη της μελλοντικής αστάθειας των τιμών και 2) Αντιμετώπιση της τρέχουσας αστάθειας των τιμών. Πώς θα αντιμετωπιστεί πιθανή μελλοντική αστάθεια των τιμών; Διαχείριση κινδύνου για μικρούς γεωργούς. Λαμβάνοντας υπόψη ότι εκτιμάται πως η αστάθεια και τα υψηλά επίπεδα των τιμών θα εξακολουθήσουν να υφίστανται στο άμεσο μέλλον, είναι αναγκαίο να αναπτυχθεί μια προσέγγιση διαχείρισης κινδύνου για τους μικρούς γεωργούς και τις κυβερνήσεις των αναπτυσσόμενων χωρών που έχουν πληγεί περισσότερο από τις αρνητικές συνέπειες της κρίσης. Οι μικροί γεωργοί βρίσκονται εκτεθειμένοι σε κινδύνους που σχετίζονται τόσο με την παραγωγή όσο και με τις τιμές. Μια αποτελεσματική και συνετή στρατηγική σε θέματα διαχείρισης κινδύνων πρέπει να λαμβάνει υπόψη αυτές τις δύο διαστάσεις, κυρίως επειδή μπορούν να αλληλοαντισταθμίζονται υπό δεδομένες συνθήκες για παράδειγμα, «μια κρίση της εσωτερικής προσφοράς μπορεί να αυξήσει τις τιμές ώστε η μείωση της παραγωγής να αντισταθμιστεί από τις υψηλότερες τιμές» (FAO, 2011 41). Υπό αυτήν την έννοια, πρέπει να δημιουργηθεί ένα θεσμικό πλαίσιο που να διευκολύνει την πρόσβαση των γεωργών σε εργαλεία χειρισμού του κινδύνου ανόδου των τιμών, όπως προληπτικές αποταμιεύσεις, πρόσβαση στον χρηματοπιστωτικό τομέα ή προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης (Παγκόσμια Τράπεζα, 2012). Επίσης, οι πολιτικές κινδύνων πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις δυσχερείς κλιματικές συνθήκες που μειώνουν τα γεωργικά εισοδήματα. Η κλιματική αλλαγή είναι ένα φαινόμενο που θα οξυνθεί στο μέλλον και για τον λόγο αυτόν πρέπει να πραγματοποιηθούν επενδύσεις στην τεχνολογία, όπως στη χρήση ποικιλιών ανθεκτικών σε ασθένειες ή στην κατασκευή συστημάτων άρδευσης και αποστράγγισης, δημιουργώντας συνθήκες που συνεπάγονται μείωση του κινδύνου στον οποίον εκτίθενται οι γεωργοί. Άλλος μηχανισμός που πρέπει να συμπεριλαμβάνεται στις περιφερειακές και εθνικές δημόσιες πολιτικές είναι η ανάπτυξη βελτιωμένων τεχνολογιών για τη μικρής κλίμακας αποθήκευση τροφίμων. Οι εν λόγω στρατηγικές, σχεδιασμένες στα μέτρα των μικρών γεωργών και των κυβερνήσεων των αναπτυσσόμενων χωρών, επιδιώκουν να μειώσουν τις απώλειες μετά τη συγκομιδή και να αμβλύνουν τον αντίκτυπο της κρίσης των τιμών. Κατά συνέπεια, αποτελούν το DT\916336.doc 5/8 PE101.059v01-00
σημαντικότερο μέσο για τη μείωση του κινδύνου που αντιμετωπίζουν οι μικροί γεωργοί και οι χώρες, και για τον λόγο αυτόν θα πρέπει να προάγονται και να υποστηρίζονται από τις κυβερνήσεις και τους διεθνείς οργανισμούς (FAO, 2011). Πώς θα αντιμετωπιστεί η αστάθεια των τρεχουσών τιμών; Επιλεκτικά δίκτυα ασφαλείας και αποθέματα τροφίμων έκτακτης ανάγκης. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η αστάθεια των τιμών των τροφίμων είναι ένα χαρακτηριστικό που μοιάζει να είναι εγγενές της τρέχουσας πραγματικότητας, προκειμένου να επιτευχθεί πραγματική μείωση των αρνητικών συνεπειών της στη διατροφή των φτωχότερων πληθυσμών, είναι αναγκαίο να δημιουργηθούν επιλεκτικά δίκτυα ασφαλείας μέσω διαβούλευσης με τις πλέον ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες (FAO, 2011). Πρέπει επίσης να λαμβάνεται υπόψη ότι η άνοδος των τιμών των τροφίμων μειώνει το εισόδημα των νοικοκυριών, αναγκάζοντάς τα να εισάγουν στη διατροφή τους φθηνότερα και λιγότερο θρεπτικά συστατικά, γεγονός το οποίο δημιουργεί αρνητικές συνέπειες για τα νοικοκυριά και τις χώρες, ακόμη και όταν οι τιμές υποχωρούν. Κατά συνέπεια, δικαιολογείται η θέσπιση δικτύων ασφαλείας που αμβλύνουν τον αντίκτυπο της κρίσης, μεταξύ των οποίων αξίζει να σημειώσουμε τα προγράμματα επισιτισμού που έχουν ως στόχο να αποφευχθεί η εγκατάλειψη του σχολείου από τα παιδιά και να μειωθεί ο αντίκτυπος των υψηλών τιμών των τροφίμων και ο υποσιτισμός του ανθρώπινου κεφαλαίου. Ένα πρόβλημα των δικτύων αυτών είναι ότι απαιτούνται σημαντικοί χρηματικοί και ανθρώπινοι πόροι τους οποίους η κυβέρνηση ενδέχεται να μην έχει στη διάθεσή της ανά πάσα στιγμή. Ωστόσο, είναι σημαντικό τα προγράμματα να σχεδιαστούν πριν από την κρίση, ακόμη και εάν δεν υπάρχουν πόροι, ώστε να είναι δυνατή, πριν από ενδεχόμενη άνοδο των τιμών των τροφίμων, η αναγνώριση και η επιλογή του πλέον ευάλωτου πληθυσμού, ο οποίος στις περισσότερες περιπτώσεις περιλαμβάνει εγκύους και παιδιά προσχολικής ηλικίας που δεν διαθέτουν επαρκείς οικονομικούς πόρους. Κατ αυτόν τον τρόπο, όταν προκύπτει η κρίση, θα μπορεί να τίθεται σε λειτουργία το δίκτυο ασφαλείας (FAO, 2011). Επιπλέον, άλλη σημαντική πολιτική είναι η δημιουργία αποθεμάτων τροφίμων έκτακτης ανάγκης. Αυτά τα αποθέματα είναι ζωτικής σημασίας για τα δίκτυα που προσφέρουν, αντί οικονομικής ενίσχυσης ή ως συμπλήρωμα σε αυτήν, κάποιου είδους σιτηρέσιο και πρέπει να συμπεριλαμβάνουν ειδικά τρόφιμα για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας. Αυτού του είδους τα αποθέματα πρέπει να συνδέονται με αποτελεσματικά συστήματα μεταφορών, ενημέρωσης και προειδοποίησης καθώς επίσης να τοποθετούνται σε στρατηγική τοποθεσία ώστε να αποφεύγεται ο υπερβολικός κατακερματισμός αλλά και να διασφαλίζεται η έγκαιρη απόκριση στις πλέον ευάλωτες περιοχές της χώρας. Τέλος, η ποιότητα των τροφίμων και η ποσότητα των αποθεμάτων είναι ζωτικής σημασίας. Τα τρόφιμα που περιέχονται στα αποθέματα πρέπει να είναι ασφαλή και να καλύπτουν τις ημερήσιες ανάγκες θρεπτικών ουσιών και πρωτεϊνών των ατόμων. Επιπροσθέτως, πρέπει να είναι επαρκή για την κάλυψη της ζήτησης τροφίμων των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, χωρίς να μετατρέπονται σε γενική ενίσχυση, και, κατ' ελάχιστο, πρέπει να επαρκούν για έναν ή δύο μήνες, ανάλογα με τον χρόνο που απαιτείται για να επανέλθουν οι προμήθειες τροφίμων (FAO, 2011). Εν είδει συμπεράσματος: Τι μπορεί να γίνει με αφετηρία αυτόν τον διπεριφερειακό χώρο; PE101.059v01-00 6/8 DT\916336.doc
Όπως διαπιστώθηκε, η αστάθεια και οι υψηλές τιμές των τροφίμων δημιουργούν αρνητικές συνέπειες για τη διατροφή και την επισιτιστική ασφάλεια των πλέον ευάλωτων πληθυσμών. Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συνέπειες του υποσιτισμού στο ανθρώπινο κεφάλαιο, τη γνωστική και σωματική ανάπτυξη των ατόμων, τα επίπεδα παραγωγικότητας και γενικά την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη των χωρών εμμένουν χρονικά ακόμη και όταν οι τιμές των τροφίμων έχουν υποχωρήσει, είναι αναγκαίο να σχεδιαστούν αποτελεσματικοί μηχανισμοί όχι μόνο σε εθνικό επίπεδο, αλλά και σε περιφερειακό, ώστε να προσαρμοστούν οι πληθυσμοί στις διακυμάνσεις των τιμών και να αμβλυνθεί ο κίνδυνος που εγκυμονούν οι τιμές για τους μικρούς γεωργούς. Συνεπώς, αυτός ο χώρος διπεριφερειακού διαλόγου είναι ιδιαίτερα σημαντικός για τη διαμόρφωση κοινών στρατηγικών, κυρίως εάν ληφθεί υπόψη ότι η κρίση των τροφίμων πλήττει τους ευάλωτους πληθυσμούς τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και στη Λατινική Αμερική. Οι εν λόγω κοινοί μηχανισμοί και στρατηγικές πρέπει να επικεντρώνονται κυρίως στην ανάπτυξη της έρευνας σε σχέση με τεχνολογίες που αμβλύνουν τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι γεωργοί λόγω της κλιματικής αλλαγής καθώς επίσης και στην ανταλλαγή πληροφοριών και καλών πρακτικών για τη μείωση των απωλειών μετά τη συγκομιδή. Για τον λόγο αυτόν, είναι σημαντικές οι δημόσιες επενδύσεις και η συνεργασία σε έργα υποδομής και μεταφοράς. Η αστάθεια των τιμών των τροφίμων αυξάνεται λόγω έλλειψης τρόπων μεταφοράς ή αύξησης των τιμών μεταφοράς, προκαλώντας κινδύνους για τους πληθυσμούς των απομονωμένων περιοχών. Όσον αφορά τα δίκτυα ασφαλείας και τα αποθέματα τροφίμων, οι περιφερειακές οργανώσεις, όπως και αυτός ο διπεριφερειακός χώρος είναι ζωτικής σημασίας για τη συνεργασία χωρών που δεν διαθέτουν τους αναγκαίους πόρους ώστε να θεσπίσουν τέτοιου είδους πολιτικές. Με τον τρόπο αυτόν, μπορούν να δημιουργηθούν συστήματα αποθεμάτων σε περιφερειακό επίπεδο τα οποία θα αποτελέσουν την κινητήριο δύναμη για μια μελλοντική μετάβαση προς μηχανισμούς εθνικής ιδιοκτησίας και ελέγχου (FAO, 2011). Τελειώνοντας, είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε ότι η πείνα, ο υποσιτισμός και, γενικά, η επισιτιστική ασφάλεια συνιστούν τόσο το αποτέλεσμα όσο και την αιτία της ένδειας και, ως εκ τούτου, είναι ηθική και κοινωνική επιταγή για έναν χώρο κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης όπως το EUROLAT να εργαστεί επί πολιτικών και στρατηγικών που αμβλύνουν την επισιτιστική ανασφάλεια που προκαλείται από την αστάθεια των τιμών. Πρόκειται για πολιτικές που, βελτιώνοντας τη διατροφή των ευάλωτων πληθυσμών, μειώνουν την ένδεια και αποτελούν έτσι επένδυση υπέρ της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης. BIBLIOGRAFIA FAO (1996). Cumbre Mundial sobre la Alimentación. Roma. FAO (2011). El Estado de la Inseguridad Alimentaria en el Mundo. Cómo afecta la volatilidad de los precios internacionales a las economías nacionales y la seguridad alimentaria. Roma. FAO (2012). Marco Estratégico Mundial para la Seguridad Alimentaria y la Nutrición Primer Proyecto. Conferencia Regional de la FAO para América Latina y el Caribe. DT\916336.doc 7/8 PE101.059v01-00
GORDILLO, Gustavo (2012). Una Política Alimentaria para Tiempos de Crisis. En El Trimestre Económico, Vol LXXIX, número 315. IICA, Instituto Interamericano de Cooperación para la Agricultura (2012). Situación de la seguridad alimentaria en las Américas. Documento realizado para la 42 Asamblea General de la Organización de Estados Americanos-OEA. RUBIO VEGA, Blanca Aurora (2012). Crisis Mundial y Soberanía Alimentaria en América Latina. En Revista de Economía Mundial 29. TIWARI, S., y H. Zaman (2010). The impact of Economic Shocks on Global Undernourishment.. World Bank Policy Research, Working Paper 5215, Washington D.C. WORLD BANK (2006). Repositioning Nutrition as Central to Development. Washington D.C. WORLD BANK (2011). Food Price Watch. Washington D.C. WORLD BANK (2012). Responding to Higher and More Volatile World Food Prices. Economic Sector Work. Washington D.C. PE101.059v01-00 8/8 DT\916336.doc