Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 27.7.2017 COM(2017) 386 final 2017/0165 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για τη σύναψη, για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με τη χειραγώγηση των αθλητικών αγώνων όσον αφορά θέματα που άπτονται του ουσιαστικού ποινικού δικαίου και της δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις EL EL

1. ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Οι προσυνεννοημένοι αγώνες θεωρούνται ευρέως μία από τις μεγαλύτερες απειλές για τον αθλητισμό σήμερα, καθώς υπονομεύουν τις αξίες του αθλητισμού όπως είναι η ακεραιότητα, η ευγενής άμιλλα και ο σεβασμός στους άλλους. Εξαιτίας τους υπάρχει κίνδυνος απομάκρυνσης των οπαδών και υποστηρικτών από τον οργανωμένο αθλητισμό. Επιπλέον, οι προσυνεννοημένοι αγώνες συχνά σχετίζονται με κυκλώματα του οργανωμένου εγκλήματος σε παγκόσμια κλίμακα. Το πρόβλημα αυτό έχει αποκτήσει πλέον επείγοντα χαρακτήρα για τις δημόσιες αρχές, το αθλητικό κίνημα και τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου παγκοσμίως. Ανταποκρινόμενο στις προκλήσεις αυτές, το Συμβούλιο της Ευρώπης απηύθυνε το καλοκαίρι του 2012 πρόσκληση στα συμβαλλόμενα μέρη της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τον Πολιτισμό για την έναρξη διαπραγματεύσεων με στόχο τη σύναψη σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την καταπολέμηση της χειραγώγησης των αθλητικών αποτελεσμάτων. Οι διαπραγματεύσεις άρχισαν τον Οκτώβριο του 2012 με την πρώτη συνάντηση της συντακτικής ομάδας του Συμβουλίου της Ευρώπης. Στις 13 Νοεμβρίου 2012 η Επιτροπή εξέδωσε τη «σύσταση για απόφαση του Συμβουλίου με την οποία εξουσιοδοτείται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συμμετάσχει, εξ ονόματος της ΕΕ, στις διαπραγματεύσεις για διεθνή σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης με αντικείμενο την καταπολέμηση της χειραγώγησης των αθλητικών αποτελεσμάτων» 1. Η σύσταση της Επιτροπής διαβιβάστηκε στην ομάδα εργασίας του Συμβουλίου για τον αθλητισμό στις 15 Νοεμβρίου 2012. Κατόπιν διαβουλεύσεων στους κόλπους της ομάδας εργασίας του Συμβουλίου, το Συμβούλιο χώρισε το σχέδιο απόφασης σε δύο αποφάσεις λόγω της προσθήκης ουσιαστικών νομικών βάσεων από το Συμβούλιο, συμπεριλαμβανομένης νομικής βάσης η οποία απορρέει από το Μέρος 3 Τίτλο V της ΣΛΕΕ 2. Η μία απόφαση σχετικά με τα θέματα που άπτονται των στοιχημάτων και του αθλητισμού εκδόθηκε από το Συμβούλιο στις 10 Ιουνίου 2013 3. Η άλλη απόφαση εκδόθηκε από το Συμβούλιο στις 23 Σεπτεμβρίου 2013 και αφορούσε θέματα που άπτονται της συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις και της αστυνομικής συνεργασίας 4. Στις 9 Ιουλίου 2014 οι αντιπρόσωποι των υπουργών στο Συμβούλιο της Ευρώπης ενέκριναν τη σύμβαση σχετικά με τη χειραγώγηση των αθλητικών αγώνων 5. Η σύμβαση άνοιξε προς υπογραφή στις 18 Σεπτεμβρίου 2014 στη διάσκεψη υπουργών Αθλητισμού του Συμβουλίου της Ευρώπης. Σύμφωνα με το άρθρο 32 παράγραφος 1 της σύμβασης, η σύμβαση είναι ανοικτή προς υπογραφή από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Έως σήμερα η σύμβαση έχει υπογραφεί από διάφορα συμβαλλόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων πολλών κρατών μελών 6. 1 2 3 4 5 6 COM(2012)655 τελικό. Η Επιτροπή εξέδωσε δήλωση στα πρακτικά του Συμβουλίου στην οποία εξέφραζε τη διαφωνία της για την προσθήκη της ουσιαστικής νομικής βάσης, βλ. έγγραφο του Συμβουλίου αριθ. 10509/13. Απόφαση του Συμβουλίου, της 10ης Ιουνίου 2013, με την οποία εξουσιοδοτείται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συμμετάσχει, εξ ονόματος της ΕΕ, στις διαπραγματεύσεις για διεθνή σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την καταπολέμηση της χειραγώγησης των αθλητικών αποτελεσμάτων, εξαιρουμένων των θεμάτων που άπτονται της συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις και της αστυνομικής συνεργασίας (2013/304/ΕΕ), ΕΕ L 170 της 22.6.2013, σ. 62. Απόφαση του Συμβουλίου με την οποία εξουσιοδοτείται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συμμετάσχει, εξ ονόματος της ΕΕ, στις διαπραγματεύσεις για διεθνή σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την καταπολέμηση της χειραγώγησης των αθλητικών αποτελεσμάτων όσον αφορά τη συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις και την αστυνομική συνεργασία (έγγραφο του Συμβουλίου 10180/13). Η Μάλτα καταψήφισε τη σύμβαση και στις 11 Ιουλίου 2014 υπέβαλε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αίτημα για έκδοση γνωμοδότησης σχετικά με τη σύμβαση δυνάμει του άρθρου 218 παράγραφος 11 της ΣΛΕΕ (γνωμοδότηση 1/14). AT, BE, BG, DE, DK, EE, EL, ES, FI, FR, HU, IT, LT, LU, NL, PL, PT, SI. EL 2 EL

Στις 2 Μαρτίου 2015 η Επιτροπή υπέβαλε στο Συμβούλιο τις προτάσεις της για αποφάσεις του Συμβουλίου σχετικά με την υπογραφή της σύμβασης για λογαριασμό της Ένωσης i) πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για την υπογραφή της σύμβασης εξ ονόματος της Ένωσης όσον αφορά θέματα που άπτονται του ουσιαστικού ποινικού δικαίου και της δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις [COM(2015)86] βάσει του άρθρου 82 παράγραφος 1 και του άρθρου 83 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ και ii) πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για την υπογραφή της σύμβασης εξ ονόματος της Ένωσης όσον αφορά θέματα που δεν άπτονται του ουσιαστικού ποινικού δικαίου και της δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις [COM(2015)84] βάσει των άρθρων 114 και 165 της ΣΛΕΕ. Η αιτιολογική έκθεση των εν λόγω προτάσεων της Επιτροπής περιείχε λεπτομερή ανάλυση των σχετικών αρμοδιοτήτων της σύμβασης. Οι προτάσεις της Επιτροπής συζητήθηκαν για τελευταία φορά στο πλαίσιο της ΕΜΑ στις 11 και 20 Νοεμβρίου 2015. Μετά τη συζήτηση αυτή, η Προεδρία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι εργασίες για το συγκεκριμένο θέμα δεν θα προχωρήσουν μέχρις ότου υπάρξει συγκατάθεση όλων των αντιπροσωπειών. Στο πλαίσιο αυτό, η Ένωση δεν έχει ακόμη υπογράψει τη σύμβαση. Η Επιτροπή κρίνει ότι η υπογραφή της σύμβασης θα πρέπει να αποτελέσει μέρος των προσπαθειών της Ένωσης να συμβάλει στην καταπολέμηση του φαινομένου των προσυνεννοημένων αγώνων, σε συνδυασμό με άλλα εργαλεία όπως η επικείμενη πρωτοβουλία της Επιτροπής σχετικά με τους προσυνεννοημένους αγώνες που συνδέονται με στοιχήματα, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής του 2012 για τα τυχερά παιχνίδια σε απευθείας σύνδεση 7, οι εργασίες της ομάδας εμπειρογνωμόνων της ΕΕ για τους προσυνεννοημένους αγώνες, καθώς και προπαρασκευαστικές δράσεις και σχέδια που αφορούν ειδικά τους προσυνεννοημένους αγώνες 8. Η παρούσα πρόταση αφορά τη νομική πράξη με την οποία θα γίνει η σύναψη της συμφωνίας. 2. Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ Σύμφωνα με το άρθρο 1 της σύμβασης, σκοπός της είναι «η καταπολέμηση της χειραγώγησης των αθλητικών αγώνων για την προστασία της ακεραιότητας του αθλητισμού και της αθλητικής δεοντολογίας σύμφωνα με την αρχή της αυτονομίας του αθλητισμού». Συνεπώς, ο τελικός στόχος της σύμβασης είναι «η προστασία της ακεραιότητας του αθλητισμού και της αθλητικής δεοντολογίας». Αυτό επιδιώκεται με μια σειρά μέτρων τα οποία αποσκοπούν στην πρόληψη, στον εντοπισμό και στην επιβολή κυρώσεων σε περιπτώσεις χειραγώγησης αθλητικών αγώνων. Για τον ίδιο σκοπό, η σύμβαση προάγει επίσης τη διεθνή συνεργασία και δημιουργεί μηχανισμό παρακολούθησης προκειμένου να διασφαλιστεί η υλοποίηση των διατάξεων που ορίζονται στη σύμβαση. Η σύμβαση χαρακτηρίζεται, επομένως, από μια πολυδιάστατη προσέγγιση για την αντιμετώπιση της χειραγώγησης αθλητικών αγώνων. Κατά συνέπεια, τα προς έγκριση μέτρα ποικίλλουν ως προς τη φύση τους και άπτονται διαφόρων τομέων του δικαίου, ενώ σε όλα ενσωματώνεται η πτυχή της πρόληψης 9. Άλλοι τομείς του δικαίου που επηρεάζονται είναι το ουσιαστικό ποινικό δίκαιο, η δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις, η προστασία των δεδομένων, καθώς και η ρύθμιση των δραστηριοτήτων στοιχηματισμού. 7 8 9 http://ec.europa.eu/internal_market/gambling/communication/index_en.htm Ένα πρόσφατο παράδειγμα: http://ec.europa.eu/dgs/home-affairs/financing/fundings/security-andsafeguarding-liberties/other-programmes/cooperation-between-public-private/index_en.htm Η πρόληψη αποτελεί αντικείμενο των κεφαλαίων ΙΙ και ΙΙΙ, καθώς και των άρθρων 27 και 28 της σύμβασης. EL 3 EL

Οι περισσότερες διατάξεις για την πρόληψη περιλαμβάνονται στα κεφάλαια ΙΙ και ΙΙΙ της σύμβασης 10, ενώ στο κεφάλαιο ΙΙΙ θεσπίζεται σειρά διατάξεων οι οποίες αποσκοπούν στη διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων μερών. Τα μέτρα που σχετίζονται με τις υπηρεσίες στοιχημάτων ενδέχεται να επηρεάζουν τις ελευθερίες της εσωτερικής αγοράς όσον αφορά το δικαίωμα εγκατάστασης και ελεύθερης παροχής υπηρεσιών, στον βαθμό που οι φορείς εκμετάλλευσης στοιχημάτων ασκούν οικονομική δραστηριότητα. Όσον αφορά ειδικότερα το άρθρο 3 παράγραφος 5 στοιχείο α) και το άρθρο 11, ο ορισμός του «παράνομου αθλητικού στοιχήματος» αναφέρεται σε κάθε αθλητικό στοίχημα του οποίου το είδος ή ο φορέας εκμετάλλευσης δεν έχει λάβει έγκριση δυνάμει του εφαρμοστέου δικαίου της δικαιοδοσίας του συμβαλλόμενου μέρους στο οποίο βρίσκεται ο παίκτης. Στον όρο «εφαρμοστέο δίκαιο» περιλαμβάνεται το δίκαιο της ΕΕ. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να συνεκτιμάται κάθε δικαίωμα το οποίο εκχωρείται από το δίκαιο της ΕΕ, και ότι το εθνικό δίκαιο των κρατών μελών πρέπει να είναι συμβατό με το δίκαιο της ΕΕ και ιδιαίτερα με τους κανόνες της εσωτερικής αγοράς. Αντιθέτως, στα άρθρα 9 έως 11 προβλέπονται μέτρα τα οποία θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε έναν βαθμό προσέγγισης των νομοθεσιών. Παραδείγματος χάριν, στο άρθρο 9 της σύμβασης προτείνεται ένας ενδεικτικός κατάλογος μέτρων τα οποία θα μπορούσαν να τεθούν σε εφαρμογή από την αντίστοιχη ρυθμιστική αρχή για τα στοιχήματα «κατά περίπτωση» με σκοπό την καταπολέμηση της χειραγώγησης αθλητικών αγώνων που συνδέεται με αθλητικά στοιχήματα. Το άρθρο 10 παράγραφος 1 της σύμβασης ορίζει ότι «κάθε συμβαλλόμενο μέρος θεσπίζει όποια νομοθετικά ή άλλα μέτρα ενδέχεται να είναι αναγκαία για την πρόληψη των συγκρούσεων συμφερόντων και της αθέμιτης χρήσης εκ των έσω πληροφοριών από φυσικά ή νομικά πρόσωπα που ασχολούνται με την παροχή προϊόντων αθλητικού στοιχήματος (...)» (υπογράμμιση από τον συντάκτη του παρόντος). Το άρθρο 10 παράγραφος 3 της σύμβασης αποσκοπεί στη θέσπιση υποχρεώσεων αναφοράς, καθώς αναφέρει: «Κάθε συμβαλλόμενο μέρος θεσπίζει όποια νομοθετικά ή άλλα μέτρα ενδέχεται να είναι αναγκαία ώστε να υποχρεούνται οι φορείς εκμετάλλευσης αθλητικού στοιχήματος να αναφέρουν χωρίς καθυστέρηση περιπτώσεις παράτυπων ή ύποπτων στοιχημάτων στη ρυθμιστική αρχή για τα στοιχήματα (...)» (υπογράμμιση από τον συντάκτη του παρόντος). Τέλος, το άρθρο 11 της σύμβασης σχετικά με τα παράνομα αθλητικά στοιχήματα παραχωρεί ακόμη μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων στα συμβαλλόμενα μέρη. Ορίζει τα εξής: «κάθε συμβαλλόμενο μέρος διερευνά τα πλέον κατάλληλα μέτρα για την καταπολέμηση των φορέων εκμετάλλευσης παράνομου αθλητικού στοιχήματος και εξετάζει τη θέσπιση μέτρων, σύμφωνα με το εφαρμοστέο δίκαιο της αντίστοιχης δικαιοδοσίας, όπως (...)». Από αυτό προκύπτει ότι το άρθρο 9 και το άρθρο 10 παράγραφοι 1 και 3 της σύμβασης δημιουργούν μια βάση για πιθανή εναρμόνιση στο πλαίσιο του άρθρου 114 της ΣΛΕΕ, στον βαθμό που οι φορείς εκμετάλλευσης στοιχημάτων ασκούν οικονομική δραστηριότητα. Το άρθρο 11, η διατύπωση του οποίου είναι ακόμη πιο ευέλικτη, εμπεριέχει επίσης έναν βαθμό προσέγγισης των διατάξεων που μπορεί επίσης να καλύπτεται από το άρθρο 114 της ΣΛΕΕ σχετικά με την εγκαθίδρυση και τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Εξάλλου, το άρθρο 11 της σύμβασης μπορεί επίσης να αφορά υπηρεσίες που παρέχονται από τρίτη χώρα. Τα εν λόγω μέτρα, που αφορούν άμεσα την «πρόσβαση» στις υπηρεσίες αυτές, καλύπτονται από την κοινή εμπορική πολιτική της Ένωσης βάσει του άρθρου 207 της ΣΛΕΕ. Το κεφάλαιο IV αφορά το ποινικό δίκαιο και τη συνεργασία όσον αφορά την επιβολή του νόμου (άρθρα 15 έως 18). Το άρθρο 15 της σύμβασης δεν επιβάλλει τη συνολική ποινικοποίηση της χειραγώγησης των αθλητικών αγώνων, αλλά μόνο ορισμένων μορφών της (εκείνων που ενέχουν δωροδοκία, εξαναγκασμό ή απάτη). 10 Βλ., επίσης, τα άρθρα 27 και 28 της σύμβασης που καλύπτουν γενικές πτυχές της συνεργασίας. EL 4 EL

Το άρθρο 16 αφορά τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Σε ενωσιακό επίπεδο, ο τομέας αυτός ρυθμίζεται από την απόφαση-πλαίσιο 2001/500/ΔΕΥ του Συμβουλίου 11, σε συνδυασμό με την οδηγία 2014/42/ΕΕ 12. To άρθρο 16 παράγραφος 3 της σύμβασης εμπίπτει στην αρμοδιότητα της ΕΕ και στο άρθρο 114 της ΣΛΕΕ (Οδηγία 2005/60/EΚ σχετικά με την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας) 13. Το κεφάλαιο V με αντικείμενο τη δικαιοδοσία, την ποινική διαδικασία και τα μέτρα επιβολής, καθώς και το κεφάλαιο VI με αντικείμενο τις κυρώσεις και τα μέτρα, περιέχουν συνοδευτικές διατάξεις των διατάξεων ουσιαστικού ποινικού δικαίου που περιλαμβάνονται στα άρθρα 15 έως 18 της σύμβασης. Το άρθρο 19 της σύμβασης (δικαιοδοσία) είναι μια επικουρική διάταξη για τη θεμελίωση των διατάξεων ποινικού χαρακτήρα. Τα άρθρα 20, 21 και 25 της σύμβασης (μέτρα έρευνας, μέτρα προστασίας, κατάσχεση και δήμευση) συνιστούν μέτρα ποινικής διαδικασίας τα οποία μπορούν να καλύπτονται από το άρθρο 82 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ [στοιχεία α) και β)]. Το κεφάλαιο VII αφορά τη διεθνή συνεργασία σε δικαστικές και άλλες υποθέσεις. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η σύμβαση δεν περιλαμβάνει νομικό καθεστώς το οποίο θα αντικαθιστούσε τους ισχύοντες κανόνες και, συνεπώς, δεν θίγει τα ήδη υπάρχοντα μέσα στον τομέα της αμοιβαίας συνδρομής σε ποινικές υποθέσεις και σε υποθέσεις έκδοσης 14. Εν προκειμένω, υπάρχει σε ευρωπαϊκό επίπεδο μια ολοκληρωμένη δέσμη μέσων για τη διευκόλυνση της δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις τα οποία θα μπορούσαν να εφαρμοστούν είτε στις διάφορες μεθόδους που χρησιμοποιούνται για την προσυνεννόηση αγώνων ή ύστερα από ποινικοποίηση της προσυνεννόησης αγώνων ως νέου αδικήματος στην εγχώρια έννομη τάξη των κρατών μελών 15. Αυτό θα κάλυπτε το άρθρο 26 της σύμβασης. Συμπεράσματα Ορισμένα αδικήματα δεν καλύπτονται επί του παρόντος από το άρθρο 83 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ. Η Ένωση έχει αρμοδιότητα όσον αφορά τα υπόλοιπα, αλλά η αρμοδιότητά της έχει αποκλειστικό χαρακτήρα μόνο σχετικά με δύο διατάξεις: το άρθρο 11 (στον βαθμό που εφαρμόζεται σε υπηρεσίες από και προς τρίτες χώρες) και το άρθρο 14 σχετικά με την 11 12 13 14 15 Απόφαση-πλαίσιο 2001/500/ΔΕΥ του Συμβουλίου για το ξέπλυμα χρήματος, τον προσδιορισμό, τον εντοπισμό, τη δέσμευση, την κατάσχεση και τη δήμευση των οργάνων και των προϊόντων του εγκλήματος, ΕΕ L 182 της 5.7.2001, σ. 1. Οδηγία 2014/42/EE του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 3ης Απριλίου 2014, σχετικά με τη δέσμευση και τη δήμευση οργάνων και προϊόντων εγκλήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην οδηγία προσδιορίζεται το πλαίσιο που σχεδιάστηκε για την προστασία της φερεγγυότητας, της ακεραιότητας και της σταθερότητας των πιστωτικών ιδρυμάτων και των χρηματοπιστωτικών οργανισμών, καθώς και της αξιοπιστίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος στο σύνολό του, από τους κινδύνους της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Παράγραφος 21 της αιτιολογικής έκθεσης. Πράξη του Συμβουλίου, της 29ης Μαΐου 2000, για την κατάρτιση της σύμβασης για την αμοιβαία δικαστική συνδρομή επί ποινικών υποθέσεων μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ΕΕ C 197 της 12.7.2000, σ. 1 απόφαση-πλαίσιο 2002/584/ΔΕΥ του Συμβουλίου για το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης και τις διαδικασίες παράδοσης μεταξύ των κρατών μελών, ΕΕ L 190 της 18.7.2002, σ. 1 απόφαση-πλαίσιο 2003/577/ΔΕΥ του Συμβουλίου σχετικά με την εκτέλεση των αποφάσεων δέσμευσης περιουσιακών ή αποδεικτικών στοιχείων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ΕΕ L 196 της 2.8.2003, σ. 45 απόφασηπλαίσιο 2006/783/ΔΕΥ του Συμβουλίου σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης στις αποφάσεις δήμευσης απόφαση-πλαίσιο 2008/978/ΔΕΥ του Συμβουλίου σχετικά με το ευρωπαϊκό ένταλμα συγκέντρωσης αποδεικτικών στοιχείων, ΕΕ L 350 της 30.12.2008 απόφαση-πλαίσιο 2009/948/ΔΕΥ του Συμβουλίου για την πρόληψη και τον διακανονισμό συγκρούσεων δικαιοδοσίας σε ποινικές υποθέσεις, ΕΕ L 328 της 15.12.2009, σ. 42 οδηγία 2014/41/ΕΕ περί της ευρωπαϊκής εντολής έρευνας σε ποινικές υποθέσεις, ΕΕ L 130 της 1.5.2014, σ. 1 οδηγία 2014/42/EE σχετικά με τη δέσμευση και τη δήμευση οργάνων και προϊόντων εγκλήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ΕΕ L 127 της 29.4.2014, σ. 39. EL 5 EL

προστασία των δεδομένων (εν μέρει) 16. αρμοδιότητα. Τα υπόλοιπα αποτελούν κοινή ή «επικουρική» 3. ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 3.1. Η ουσιαστική νομική βάση Όσον αφορά τη νομική βάση, αποτελεί πάγια νομολογία ότι η επιλογή της νομικής βάσης για ένα μέτρο της ΕΕ πρέπει να στηρίζεται σε αντικειμενικούς παράγοντες, οι οποίοι υπόκεινται σε δικαστικό έλεγχο στα στοιχεία αυτά συγκαταλέγονται ο σκοπός και το περιεχόμενο του μέτρου 17. Αν από την εξέταση ενός μέτρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκύπτει ότι αυτό επιδιώκει διττό σκοπό ή ότι απαρτίζεται από δύο συστατικά μέρη και ότι ο ένας από τους σκοπούς ή από τα μέρη αυτά μπορεί να χαρακτηριστεί ως κύριου ή πρωτεύοντος χαρακτήρα, ενώ ο δεύτερος απλώς ως παρεπόμενου χαρακτήρα, το μέτρο πρέπει να στηρίζεται σε μία και μόνο νομική βάση, ήτοι εκείνη που απαιτείται από τον κύριο ή πρωτεύοντα σκοπό ή από το κύριο ή πρωτεύον συστατικό μέρος. Μόνο κατ εξαίρεση, εφόσον αποδεικνύεται ότι η πράξη επιδιώκει συγχρόνως πολλούς σκοπούς, οι οποίοι συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους, χωρίς ο ένας να είναι δευτερεύων και έμμεσος σε σχέση με τον άλλο, πρέπει η πράξη αυτή να στηρίζεται στις αντίστοιχες διαφορετικές νομικές βάσεις 18. Οι δυνητικά συναφείς ουσιαστικές νομικές βάσεις στην παρούσα περίπτωση είναι οι εξής: άρθρο 16 της ΣΛΕΕ (προστασία δεδομένων), άρθρο 82 παράγραφοι 1 και 2 της ΣΛΕΕ (δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις), άρθρο 83 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ (ουσιαστικό ποινικό δίκαιο), άρθρο 114 της ΣΛΕΕ (εγκαθίδρυση και λειτουργία της εσωτερικής αγοράς), άρθρο 165 της ΣΛΕΕ (αθλητισμός) και άρθρο 207 της ΣΛΕΕ (κοινή εμπορική πολιτική). Θεωρούμενος συνολικά, ο στόχος της καταπολέμησης της χειραγώγησης αθλητικών αγώνων εμπεριέχει στοιχεία πρόληψης και συνεργασίας τα οποία καλύπτονται κατά κύριο λόγο από το άρθρο 165 της ΣΛΕΕ και στοιχεία συνεργασίας και προσέγγισης τα οποία καλύπτονται από το άρθρο 114 (για τις μη ποινικές διατάξεις), το άρθρο 207 της ΣΛΕΕ (στο μέτρο που οι εν λόγω διατάξεις αφορούν την πρόσβαση από φορείς εκμετάλλευσης στοιχημάτων τρίτων χωρών), καθώς επίσης το άρθρο 82 παράγραφος 1 και το άρθρο 83 της ΣΛΕΕ (για τις ποινικές υποθέσεις). Όσον αφορά τις υπηρεσίες στοιχημάτων, τα άρθρα 114 και 207 της ΣΛΕΕ μπορεί να είναι συναφή, ανάλογα με το αν οι υπηρεσίες είναι «ενδοενωσιακές» ή όχι. Φαίνεται ότι η πτυχή της εσωτερικής αγοράς έχει περισσότερο σημαίνουσα θέση στη σύμβαση συνολικά, ενώ η πτυχή της κοινής εμπορικής πολιτικής εμφανίζεται μόνο στο άρθρο 11 της σύμβασης. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι το άρθρο 207 της ΣΛΕΕ δεν αναφέρεται και θεωρείται δευτερεύον για τις πτυχές της εσωτερικής αγοράς, τα κράτη μέλη δεν είναι αρμόδια για τις συναφείς πτυχές οι οποίες εμπίπτουν στην κοινή εμπορική πολιτική. 16 17 18 Σχετικές νομοθετικές πράξεις μπορούν να θεωρηθούν η οδηγία 95/46/EΚ για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών (ΕΕ L 281 της 23.11.1995, σ. 31), ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 45/2001 σχετικά με την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από τα όργανα και τους οργανισμούς της Κοινότητας και σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών (ΕΕ L 8 της 12.01.2001, σ. 1) και η απόφαση πλαίσιο 2008/977/ΔΕΥ για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που τυγχάνουν επεξεργασίας στο πλαίσιο της αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις (ΕΕ L 350 της 30.12.2008, σ. 60). C-377/12, Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά Συμβουλίου, σκέψη 34. Όπ.π., σκέψη 34 της απόφασης. EL 6 EL

Όσον αφορά την προστασία των δεδομένων, αυτή δεν συνιστά τον κύριο στόχο της σύμβασης και οι σχετικές διατάξεις είναι απλώς παρεμπίπτουσες. Σήμερα πολλές συμβάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης επικαλούνται την ανάγκη σεβασμού των κανόνων προστασίας των δεδομένων, ακόμη και αν αυτές οι υποχρεώσεις μπορεί να απορρέουν και από άλλες συμβάσεις (όπως η σύμβαση αριθ. 108 για την προστασία του ατόμου από την αυτοματοποιημένη επεξεργασία πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα), καθώς τα συμβαλλόμενα μέρη στις διάφορες συμβάσεις ενδέχεται να μην ταυτίζονται. Συνεπώς, οι κύριες νομικές βάσεις για την άσκηση από την ΕΕ των αρμοδιοτήτων της επί του συνόλου της σύμβασης (με εξαίρεση τα στοιχεία επί των οποίων δεν έχει αρμοδιότητα) είναι το άρθρο 82 παράγραφος 1, το άρθρο 83 παράγραφος 1, και τα άρθρα 114 και 165 της ΣΛΕΕ. Με βάση τον αλληλένδετο χαρακτήρα των στοιχείων της σύμβασης και το γεγονός ότι αφορά αρμοδιότητες οι οποίες μπορεί να ανήκουν αποκλειστικά στην ΕΕ και αρμοδιότητες οι οποίες δεν έχουν εκχωρηθεί στην ΕΕ, συνάγεται ότι η σύμβαση δεν είναι δυνατόν να συναφθεί μεμονωμένα από την Ένωση ή από τα κράτη μέλη. 3.2. Η διαδικαστική νομική βάση Το άρθρο 218 παράγραφος 6 της ΣΛΕΕ ορίζει ότι το Συμβούλιο, μετά από πρόταση του διαπραγματευτή, εκδίδει απόφαση για τη σύναψη της συμφωνίας. Το άρθρο 218 παράγραφος 6 στοιχείο α) της ΣΛΕΕ ορίζει ότι, όταν μια συμφωνία «καλύπτει τομείς στους οποίους εφαρμόζεται η συνήθης νομοθετική διαδικασία», το Συμβούλιο εκδίδει απόφαση για τη σύναψη της συμφωνίας μετά από έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Όπως φαίνεται ανωτέρω, η σύμβαση σχετικά με τη χειραγώγηση των αθλητικών αγώνων καλύπτει τομείς στους οποίους εφαρμόζεται η συνήθης νομοθετική διαδικασία. Επιπροσθέτως, η απόφαση του Συμβουλίου σχετικά με τη σύναψη της συμφωνίας υπόκειται σε ψηφοφορία με ειδική πλειοψηφία σύμφωνα με το άρθρο 218 παράγραφος 8 της ΣΛΕΕ. 3.3 Συμπέρασμα Η νομική βάση της παρούσας προτεινόμενης απόφασης θα πρέπει να είναι το άρθρο 82 παράγραφος 1 και το άρθρο 83 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ, σε συνδυασμό με το άρθρο 218 παράγραφος 6 στοιχείο α) της ΣΛΕΕ. EL 7 EL

2017/0165 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για τη σύναψη, για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με τη χειραγώγηση των αθλητικών αγώνων όσον αφορά θέματα που άπτονται του ουσιαστικού ποινικού δικαίου και της δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 82 παράγραφος 1 και το άρθρο 83 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ, σε συνδυασμό με το άρθρο 218 παράγραφος 6 στοιχείο α), Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Έχοντας υπόψη την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου 19, Εκτιμώντας τα ακόλουθα: (1) Το άρθρο 15 της σύμβασης δεν επιβάλλει τη συνολική ποινικοποίηση της χειραγώγησης των αθλητικών αγώνων, αλλά μόνο ορισμένων μορφών της (εκείνων που ενέχουν δωροδοκία, εξαναγκασμό ή απάτη). Η συμπεριφορά που συνιστά χειραγώγηση αθλητικών αγώνων καλύπτεται μόνο εν μέρει από τους τομείς εγκληματικότητας που αναφέρονται ρητά στο άρθρο 83 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ, στις περιπτώσεις όπου σχετίζεται με το οργανωμένο έγκλημα ή πρακτικές απάτης 20. (2) Το άρθρο 16 της σύμβασης απαιτεί από τα συμβαλλόμενα μέρη να θεσπίσουν τα μέτρα που είναι αναγκαία για τον χαρακτηρισμό, ως ποινικού αδικήματος, της συμπεριφοράς που σχετίζεται με νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες όταν το αδίκημα που αποφέρει κέρδος συγκαταλέγεται στα ποινικά αδικήματα που σχετίζονται με τη χειραγώγηση αθλητικών αγώνων, καθώς και με υποκίνηση της τέλεσης τέτοιου αδικήματος και συνέργεια σε αυτό. Μέσω της απόφασης-πλαισίου 2001/500/ΔΕΥ του Συμβουλίου, η Ένωση έχει θεσπίσει κοινούς κανόνες. Σύμφωνα με το άρθρο 1β της προαναφερόμενης απόφασης, τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα ούτως ώστε να μη διατυπώσουν ούτε να διατηρήσουν επιφυλάξεις όσον αφορά τη νομιμοποίηση εσόδων σοβαρών αδικημάτων που αναφέρονται στο άρθρο 6 της σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης του 1990 για το ξέπλυμα, την έρευνα, την κατάσχεση και δήμευση των προϊόντων που προέρχονται από εγκληματικές δραστηριότητες. Κατά συνέπεια, το δίκαιο της Ένωσης καθιερώνει ορισμό της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες. Με την πρόβλεψη ότι η νομιμοποίηση προσόδων της χειραγώγησης αθλητικών αγώνων θα πρέπει να θεωρείται ως νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, το άρθρο 16 της σύμβασης είναι πιθανό να επηρεάσει ή να μεταβάλει το πεδίο εφαρμογής των κανόνων της Ένωσης. 19 20 ΕΕ C της, σ.. Απόφαση-πλαίσιο αριθ. 2003/568/ΔΕΥ του Συμβουλίου για την καταπολέμηση της δωροδοκίας στον ιδιωτικό τομέα, ΕΕ L 192 της 31.7.2003, σ. 54. EL 8 EL

(3) Η αρμοδιότητα όσον αφορά τα άρθρα 17, 18, 22 και 23 (στα κεφάλαια IV και VI) της σύμβασης συνδέεται με την αρμοδιότητα δυνάμει των άρθρων 15 και 16 της σύμβασης. (4) Το κεφάλαιο V με αντικείμενο τη δικαιοδοσία, την ποινική διαδικασία και τα μέτρα επιβολής, καθώς και το κεφάλαιο VI με αντικείμενο τις κυρώσεις και τα μέτρα, περιέχουν συνοδευτικές διατάξεις των διατάξεων ουσιαστικού ποινικού δικαίου που περιλαμβάνονται στα άρθρα 15 έως 18 της σύμβασης. Το άρθρο 19 της σύμβασης (δικαιοδοσία) είναι μια επικουρική διάταξη για τη θεμελίωση των διατάξεων ποινικού χαρακτήρα. (5) Το κεφάλαιο VII αφορά τη διεθνή συνεργασία σε δικαστικές και άλλες υποθέσεις. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η σύμβαση δεν περιλαμβάνει νομικό καθεστώς το οποίο θα αντικαθιστούσε τους ισχύοντες κανόνες και, συνεπώς, δεν θίγει τα ήδη υπάρχοντα μέσα στον τομέα της αμοιβαίας συνδρομής σε ποινικές υποθέσεις και σε υποθέσεις έκδοσης 21. Εν προκειμένω, υπάρχει σε ευρωπαϊκό επίπεδο μια ολοκληρωμένη δέσμη μέσων για τη διευκόλυνση της δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις τα οποία θα μπορούσαν να εφαρμοστούν είτε στις διάφορες μεθόδους που χρησιμοποιούνται για τη χειραγώγηση αθλητικών αγώνων ή ύστερα από ποινικοποίηση της χειραγώγησης αθλητικών αγώνων ως νέου αδικήματος στην εγχώρια έννομη τάξη των κρατών μελών 22. (6) Η Ευρωπαϊκή Ένωση προωθεί τη σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με τη χειραγώγηση των αθλητικών αγώνων, επιδιώκοντας να συμβάλει στην προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την καταπολέμηση της χειραγώγησης των αθλητικών αγώνων με σκοπό την προάσπιση της ακεραιότητας του αθλητισμού και της αθλητικής δεοντολογίας σύμφωνα με την αρχή της αυτονομίας του αθλητισμού. (7) Σύμφωνα με την απόφαση του Συμβουλίου [..] της [ ], η σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την καταπολέμηση της χειραγώγησης των αθλητικών αγώνων υπεγράφη από [...] την [...], με την επιφύλαξη της σύναψής της σε μεταγενέστερη ημερομηνία. (8) Οι διατάξεις της σύμβασης που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της Ένωσης, εκτός από τις διατάξεις που αφορούν το ουσιαστικό ποινικό δίκαιο και τη δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις, υπόκεινται σε ξεχωριστή απόφαση 23 η οποία εκδόθηκε από το Συμβούλιο παράλληλα με την παρούσα απόφαση. (9) Η σύμβαση θα πρέπει να εγκριθεί για λογαριασμό της Ένωσης, 21 22 23 Παράγραφος 21 της αιτιολογικής έκθεσης. Πράξη του Συμβουλίου, της 29ης Μαΐου 2000, για την κατάρτιση της σύμβασης για την αμοιβαία δικαστική συνδρομή επί ποινικών υποθέσεων μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ΕΕ C 197 της 12.7.2000, σ. 1 απόφαση-πλαίσιο 2002/584/ΔΕΥ του Συμβουλίου για το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης και τις διαδικασίες παράδοσης μεταξύ των κρατών μελών, ΕΕ L 190 της 18.7.2002, σ. 1 απόφαση-πλαίσιο 2003/577/ΔΕΥ του Συμβουλίου σχετικά με την εκτέλεση των αποφάσεων δέσμευσης περιουσιακών ή αποδεικτικών στοιχείων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ΕΕ L 196 της 2.8.2003, σ. 45 απόφασηπλαίσιο 2006/783/ΔΕΥ του Συμβουλίου σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης στις αποφάσεις δήμευσης απόφαση-πλαίσιο 2008/978/ΔΕΥ του Συμβουλίου σχετικά με το ευρωπαϊκό ένταλμα συγκέντρωσης αποδεικτικών στοιχείων, ΕΕ L 350 της 30.12.2008 απόφαση-πλαίσιο 2009/948/ΔΕΥ του Συμβουλίου για την πρόληψη και τον διακανονισμό συγκρούσεων δικαιοδοσίας σε ποινικές υποθέσεις, ΕΕ L 328 της 15.12.2009, σ. 42 οδηγία 2014/41/ΕΕ περί της ευρωπαϊκής εντολής έρευνας σε ποινικές υποθέσεις, ΕΕ L 130 της 1.5.2014, σ. 1 οδηγία 2014/42/EE σχετικά με τη δέσμευση και τη δήμευση οργάνων και προϊόντων εγκλήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ΕΕ L 127 της 29.4.2014, σ. 39. Απόφαση του Συμβουλίου [..] EL 9 EL

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ: Άρθρο 1 Η σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με τη χειραγώγηση των αθλητικών αγώνων συνάπτεται για λογαριασμό της Ένωσης. Το κείμενο της σύμβασης επισυνάπτεται στην παρούσα απόφαση. Άρθρο 2 Ο Πρόεδρος του Συμβουλίου ορίζει το πρόσωπο που είναι αρμόδιο να προβεί, για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην κατάθεση του εγγράφου έγκρισης που προβλέπεται στο άρθρο 32 της σύμβασης, ώστε να εκφραστεί η συναίνεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να δεσμευθεί από τη συμφωνία. Η Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου καταρτίζει την πράξη πληρεξουσιότητας του προσώπου που θα υποδείξει ο διαπραγματευτής της σύμβασης για την υπογραφή της με την επιφύλαξη της σύναψής της. Άρθρο 3 Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει την ημέρα της έκδοσής της. Δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Βρυξέλλες, Για το Συμβούλιο Ο Πρόεδρος EL 10 EL