Βιολογία ΘΕΜΑ Α γενιικής παιιδείίας Α1. Κυκλώστε τη σωστή απάντηση: 1. Οι ιοί αποτελούνται από: α. DNA που περιβάλλεται από καψίδιο υδατανθράκων. β. Νουκλεϊκό οξύ, DNA ή RNA, που περιβάλλεται από καψίδιο λιποπρωτεϊνικής σύστασης. γ. Πυρήνα µε DNA και λιπιδικό περίβληµα. δ. Νουκλεϊκό οξύ, DNA ή RNA, που περιβάλλεται από καψίδιο πρωτεϊνικής σύστασης 2. Η πενικιλίνη παράγεται από: α. βακτήριο β. µύκητα γ. πρωτόζωο δ. ιό 3. Λοίµωξη είναι: α. η µετάδοση και η εγκατάσταση των παθογόνων µικροοργανισµών στον ανθρώπινο οργανισµό β. η µετάδοση και η είσοδος των παθογόνων µικροοργανισµών στον ανθρώπινο οργανισµό γ. η είσοδος και ο πολλαπλασιασµός των παθογόνων µικροοργανισµών στον ανθρώπινο οργανισµό δ. η εγκατάσταση και ο πολλαπλασιασµός των παθογόνων µικροοργανισµών στον ανθρώπινο οργανισµό 4. Ασθένεια, που µπορεί να αντιµετωπισθεί µε αντιβιοτικό, είναι: α. η ηπατίτιδα C. β. το AIDS. γ. η πολυοµυελίτιδα. δ. η γονοκοκκική ουρηθρίτιδα 5. Ποιό από τα παρακάτω είδη οργανισµών δεν παράγει αντιβιοτικά α. Τα βακτήρια β. Τα φυτά γ. Τα πρωτόζωα δ. Οι µύκητες Moνάδες 20 Α2. Να συµπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα ώστε να φαίνεται ποια ιδιότητα χαρακτηρίζει όλα τα βακτήρια και ποια ορισµένα από αυτά: ΟΛΑ ΚΑΠΟΙΑ Τοξίνες Ενδοσπόρια Πυρηνοειδές Ριβοσώµατα Μαστίγια Πλασµατική µεµβράνη Κυτταρικό τοίχωµα Πλασµίδια 1
Κάψα Αποικίες ΘΕΜΑ Β Mονάδες 5 1. Τι είναι η οµοιόσταση; Ποιούς οµοιοστατικούς µηχανισµούς του ανθρώπινου οργανισµού γνωρίζετε; Ποιοι παράγοντες µπορούν να διαταράξουν την οµοιόσταση του οργανισµού; 2. Κάτω από ποιες προϋποθέσεις ορισµένοι µικροοργανισµοί αποτελούν φυσιολογική µικροχλωρίδα για τον άνθρωπο; Ποιος είναι ο ρόλος της φυσιολογικής µικροχλωρίδας; Να αναφέρετε συγκεκριµένο παράδειγµα. 3. Με ποιό τρόπο είναι δυνατό να βλάπτουν την υγεία του ανθρώπου τα παθογόνα βακτήρια; Mονάδες 5 4. Πως µπορούµε να διαπιστώσουµε αν κάποιος πάσχει από λοιµώδες νόσηµα; ΘΕΜΑ Γ Γ1. Στο διάγραµµα φαίνονται οι αυξοµειώσεις της διαµέτρου των επιφανειακών αιµοφόρων αγγείων ενός υγιούς ατόµου στη διάρκεια 6 ωρών µιας ηµέρας. I. Πώς εξηγείται η µορφή της καµπύλης; II. Ποια χρονική στιγµή βρέθηκε το άτοµο αυτό στο ψυχρότερο περιβάλλον και ποια στο θερµότερο; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας αναφερόµενοι και στη χρησιµότητα αυξοµείωσης της διαµέτρου των αγγείων σε κάθε περίπτωση. ΙΙΙ. Ποια από τα παρακάτω διαγράµµατα δείχνει τη µεταβολή στην έκκριση ιδρώτα του ατόµου αυτού, ποιο της θερµοκρασίας του σώµατος και γιατί; 2
Γ2. H λοίµωξη από χλαµύδια είναι το πιο συχνό σεξουαλικώς µεταδιδόµενο νόσηµα. α. Με ποιους άλλους τρόπους µεταδίδονται τα σεξουαλικώς µεταδιδόµενα νοσήµατα; β. Σε ποια κατηγορία µικροβίων ανήκει ο παθογόνος µικροοργανισµός που προκαλεί τη λοίµωξη από χλαµύδια; Mονάδες 1 γ. Ποιες άλλες σεξουαλικώς µεταδιδόµενες ασθένειες γνωρίζετε που να προκαλούνται από την ίδια κατηγορία µικροβίων; δ. Να αναφέρετε τον σηµαντικότερο τρόπο αποφυγής της µετάδοσής της. Γ3. Να αναφέρετε και περιγράψετε (όπου µπορείτε) τον τρόπο πολλαπλασιασµού: α. του Vibrio cholerae β. της Candida albicans γ. της Escherichia coli δ. των τριχοµονάδων. ( µ 2. Σε ποιους από τους παραπάνω µικροοργανισµούς παρατηρείται έκκριση εξωτοξινών; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. 3. Ποιοι από τους µικροοργανισµούς αυτούς µεταδίδονται µε τη σεξουαλική επαφή; ΘΕΜΑ 1. Ενήλικας ασθενής εισάγεται στο νοσοκοµείο µε συµπτώµατα γρίπης, όπως συνάχι, βήχας, φλεγµονή του αναπνευστικού συστήµατος και πυρετός. Ο ενήλικας αυτός κατά τη διάρκεια της γρίπης παθαίνει 3
παράλληλα πνευµονία η οποία οφείλεται σε ένα βακτήριο του είδους Streptococcus pneumoniae και ο γιατρός έκρινε ότι ήταν απαραίτητη η χορήγηση αντιβιοτικού. Προκειµένου να χορηγήσει το πιο αποτελεσµατικό αντιβιοτικό έλεγξε τη δράση τους, εµποτίζοντας χαρτάκια µε καθένα από τα αντιβιοτικά, και τα τοποθέτησε σε πιάτο (τρυβλίο) όπου είχε καλλιεργήσει το βακτήριο του είδους Streptococcus pneumoniae. α. Σύµφωνα µε την παρακάτω εικόνα πιο αντιβιοτικό είναι το πιο αποτελεσµατικό και πρέπει να χορηγηθεί στον ασθενή και γιατί; β. Με ποιους µηχανισµούς δρουν τα αντιβιοτικά κατά των βακτηρίων; καναµυκίνη Νοβοκαΐνη αµπικιλίνη στρεπτοµυκίνη νεοµυκίνη τετρακυκλίνη πενικιλίνη 2. Στο παρακάτω διάγραµµα φαίνονται οι µεταβολές στον αριθµό του µικροοργανισµού που είναι υπεύθυνος για τη γρίπη και του βακτηρίου Streptococcus pneumoniae σε συνάρτηση µε το χρόνο από τη στιγµή της µόλυνσης. α. Σε τι είδους µικροοργανισµό οφείλεται η γρίπη β. Ποια από τις καµπύλες Α ή Β αντιστοιχεί σε καθένα από τους παραπάνω µικροοργανισµούς; ικαιολογήστε την απάντηση σας. Στο διάγραµµα φαίνεται η χρονική στιγµή χορήγησης του αντιβιοτικού. ΕΠ Α.Λ 4
3. α. Τι εννοούµε όταν λέµε ότι τα αντιβιοτικά δρουν επιλεκτικά; β. Για ποιον λόγο η φαρµακευτική βιοµηχανία οδηγείται διαρκώς στην ανακάλυψη νέων αντιβιοτικών; Ο ΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζοµένους) 1. Στο Τετράδιο να γράψετε µόνο τα προκαταρκτικά (ηµεροµηνία, εξεταζόµενο µάθηµα). Να µην αντιγράψετε τα θέµατα στο τετράδιο. 2. Να γράψετε το Ονοµατεπώνυµό σας στο πάνω µέρος των φωτοαντιγράφων αµέσως µόλις σας παραδοθούν. Τυχόν σηµειώσεις σας πάνω στα θέµατα δε θα βαθµολογηθούν σε καµία περίπτωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε µαζί µε το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέµατα µόνο µε µπλε ή µόνο µε µαύρο στυλό µε µελάνι που δε σβήνει. 4. Κάθε απάντηση επιστηµονικά τεκµηριωµένη είναι αποδεκτή. 5. ιάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες µετά τη διανοµή των φωτοαντιγράφων. 6. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: µετά τις 17.30. 5