ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΜΚΟ Τα πλεονεκτήματα μιας διαρκώς εξελισσόμενης «ασαφούς» λογικής pericles vassilopoulos Του Περικλή Βασιλόπουλου Α/δρου Ένωσης Πολιτών για την ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ 1
Προλεγόμενα Η πολυπλοκότητα των σύγχρονων κοινωνιών και η «ασαφής λογική». Η ρευστότητα των ορίων και των ορισμών. Δομές (structures), φορείς (actors) και άτομα/ πολίτες. Δίκτυα/ Δομές, χρήστες/ φορείς και η ιδιότητα του πολίτη με πολλαπλές ταυτότητες (modular citizenship). Η αλληγορία του Διαδικτύου. Η εξελισσόμενη ασάφεια των εννοιών του δικτύου και των φορέων του και οι πολλαπλές λειτουργίες των χρηστών του (καταναλωτές και παραγωγοί περιεχομένου). Η αλληλεξάρτηση των κοινωνικών και τεχνολογικών δικτύων και η ανάγκη μιας νέας επιστήμης Web Science (Tim Berners Lee, 2007). 2
Η Κοινωνία Πολιτών ως διακριτός κοινωνικός χώρος της νεωτερικότητας και οι ΜΚΟ ως ενδιάμεσοι φορείς συλλογικής δράσης. Ύστερη νεωτερικότητα Υπερνεωτερικότητα και Κοινωνία Πολιτών. Το αίτημα του «ενδυναμωμένου πολίτη, empowered citizen». Η φαινομενική ανυπαρξία ενός κοινά αποδεκτού ορισμού παρόλες τις μεγάλες προσπάθειες της σύγχρονης Κοινωνιολογικής Θεωρίας και τις πολύ λιγότερες- της Πολιτικής Επιστήμης. Ένα νέο «αντικείμενο» επιστημονικής μελέτης με συνεχώς εξελισσόμενη ιστορία 200 και πλέον χρόνων. Ανάγκη για ένα νέο διεπιστημονικό πεδίο έρευνας; (Civil Society Science) 3
Μια εκδοχή ενός σύγχρονου Ορισμού των ΜΚΟ Η σημασία των ημι- εμπειρικών ορισμών για την ικανοποιητική περιγραφή του φαινομένου στην σημερινή μεταβατική φάση. ΜΚΟ: «Κάθε ανεξάρτητη, μη κομματική, μη κερδοσκοπική, Εθελοντική οργάνωση που ανήκει στο χώρο της Κοινωνίας Πολιτών ή της κοινωνικής οικονομίας, αναπτύσσει δράση με γνώμονα την επιδίωξη συναίνεσης υπέρ του Δημοσίου Συμφέροντος παρέχοντας υπηρεσίες πληροφόρησης, διεκδίκησης, κοινωνικής υποστήριξης και γνώσης με σαφώς κοινωφελή χαρακτήρα». Περικλής Βασιλόπουλος, περιοδικό «Κοινωνία Πολιτών», τεύχος 12 «Υπερνεωτερικότητα και Κοινωνία Πολιτών» 4
Μια εκδοχή ενός σύγχρονου ορισμού της Κοινωνίας Πολιτών Κοινωνία Πολιτών: «Ένας κοινωνικός χώρος πέραν του Κράτους και της Αγοράς εντός του οποίου αναπτύσσονται εν είδει δικτύου οι συλλογικές δράσεις φορέων πολιτών (ΜΚΟ) και άτυπες οριζόντιες δράσεις και πρακτικές επικοινωνίας των πολιτών με σκοπό την ανάπτυξη ενός Δημόσιου Χώρου για την επικράτηση του Δημοσίου Συμφέροντος και την αυτοπραγμάτωση των ατόμων». Περικλής Βασιλόπουλος- Νίκος Μουζέλης, περιοδικό «Κοινωνία Πολιτών», Τεύχη 1, 2, 12 5
Μια εκδοχή ενός σύγχρονου Ορισμού Κοινωνικής Οικονομίας Κοινωνική Οικονομία: «Η οικονομική αποτύπωση των δραστηριοτήτων των φορέων της Κοινωνίας Πολιτών στα πλαίσια μιας μη κερδοσκοπικής οικονομικής λογικής που αναπτύσσεται με σκοπό την ανάπτυξη της αλληλέγγυας, συνεταιριστικής οικονομίας αλλά και την καινοτομική οικονομία της Γνώσης με κοινωφελή χαρακτήρα». περιοδικό «Κοινωνία Πολιτών», τεύχος 11, «Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη» 6
Επιλεγόμενα ΜΚΟ: Μη Κυβερνητικές ή Μη Κρατικές Οργανώσεις; Διεθνώς, περίπου, εναλλάξιμοι ορισμοί. Για την Ελλάδα προτιμητέος ο πρώτος. Ανάγκη αντιδιαστολής/ περιορισμού του Κυβερνητισμού/ Κομματισμού αλλά επίσης ανάγκη αναβάθμισης της έννοιας «Δημόσιο» σε διαχωρισμό πάντως από το κρατικό. Κοινωνία Πολιτών ή Κοινωνία των Πολιτών; ταυτόσημοι όροι 7
Συμπέρασμα Οι ΜΚΟ κάθε μορφής ως ενδιάμεσοι φορείς δράσης στον χώρο της Κοινωνίας Πολιτών: Συμπληρώνουν και δεν υποκαθιστούν- την αντιπροσωπευτική πολυκομματική δημοκρατία, αναζωογονώντας και γενικεύοντας το αίτημα του γενικού Εκδημοκρατισμού και της συμμετοχής του πολίτη. Παράγουν Κοινωνικό Κεφάλαιο προωθώντας την κοινωνική καινοτομία και πυκνώνουν την Επικοινωνία στο σύνολο του κοινωνικού ιστού. Δημιουργούν απασχόληση, καταπολεμούν την Ανεργία και συντείνουν στην επέκταση του 3 ου τομέα της κοινωνικής οικονομίας, ενώ συντείνουν στην υιοθέτηση από τους επιχειρηματικούς φορείς της ιδιωτικής οικονομίας της πρακτικής της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. Τείνουν να έχουν το χαρακτήρα μιας «Εξελικτικής Καθολικότητας» στα πλαίσια των πολύπλοκων κοινωνιών της Γνώσης του αύριο. 8
Για περισσότερες πληροφορίες: www.koinoniapoliton.gr, www.paremvassi.gr E- mail: paremvassi@ath.forthnet.gr Τηλέφωνα επικοινωνίας: 210-3612963, 210-3616254 Τεύχη περιοδικού «Κοινωνία Πολιτών» 1-12 9