ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Βρυξέλλες, 14.06.2001 COM(2001) 318 τελικό 2001/0135 (COD) ΤΟΜΟΣ II Πρόταση Ο ΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση της οδηγίας 92/6/ΕΟΚ του Συµβουλίου σχετικά µε την εγκατάσταση και τη χρήση διατάξεων περιορισµού της ταχύτητας σε ορισµένες κατηγορίες οχηµάτων µε κινητήρα στην Κοινότητα (υποβληθείσα από την Επιτροπή)
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ A. Γενικά Τρέχουσα κατάσταση Ηοδηγία του Συµβουλίου 92/6/EΟΚ για την εγκατάσταση και χρήση διατάξεων περιορισµού της ταχύτητας σε ορισµένες κατηγορίες οχηµάτων µε κινητήρα στην Κοινότητα 1 θεσπίστηκε στις 10 Φεβρουαρίου 1992. Στην εν λόγω οδηγία παρουσιάζονταν οι κανόνες για την επιβολή διατάξεων περιορισµού της ταχύτητας για οχήµατα της κατηγορίας M3 µέγιστου βάρους άνω των 10 µετρικών τόνων και οχήµατα της κατηγορίας N3, και των κατηγοριών M3 και N3 όπως ορίζονται στο παράρτηµα II της οδηγίας 70/156/EΟΚ 2. Στο προοίµιο της οδηγίας 92/6/EΟΚ αναφέρονταν ότι αρχικά οι παραπάνω απαιτήσεις θα επιβάλλονταν στα οχήµατα µε κινητήρα των βαρύτερων κατηγοριών τα οποία εµπλέκονται περισσότερο στις διεθνείς µεταφορές. Κατόπιν, ανάλογα µε τις τεχνικές δυνατότητες και τις σχετικές εµπειρίες των κρατών µελών, οι εν λόγω απαιτήσεις µπορεί να επεκταθούν και σε ελαφρύτερες κατηγορίες οχηµάτων µε κινητήρα. Μετά από τη θέσπιση της οδηγίας δροµολογήθηκε σε τρεις φάσεις η υποχρεωτική εγκατάσταση και χρήση διατάξεων περιορισµού της ταχύτητας σε όλη την ΕΕ ως εξής: από 1ης Ιανουαρίου 1994 για τα νέα οχήµατα, από 1ης Ιανουαρίου 1995 για οχήµατα µε άδεια κυκλοφορίας εκδοθείσα µεταξύ 1ης Ιανουαρίου 1988 και 1ης Ιανουαρίου 1994, που εκτελούν ταξίδια στο εξωτερικό, και από 1ης Ιανουαρίου 1996 για όλα τα οχήµατα που πήραν άδεια κυκλοφορίας στις ή µετά την 1η Ιανουαρίου 1988. Στο άρθρο 2 της οδηγίας ζητείται η εγκατάσταση διατάξεων περιορισµού της ταχύτητας µε µέγιστη καθορισµένη ταχύτητα 100 χιλιοµέτρων την ώρα για τα οχήµατα της κατηγορίας M3 στο δε άρθρο 3 ζητείται η εγκατάσταση διατάξεων περιορισµού ταχύτητας σε οχήµατα της κατηγορίας N3 κατά τρόπο που να µην να υπερβαίνεται ανώτερη ταχύτητα 90 χιλιοµέτρων την ώρα. Στο άρθρο 6 της οδηγίας παρουσιάζονταν οι παρεκκλίσεις, όπου αναφέρονταν ότι οι απαιτήσεις των άρθρων 2 και 3 δεν ισχύουν για οχήµατα µε κινητήρα που χρησιµοποιούνται από τις ένοπλες δυνάµεις, από την πολιτική προστασία, από υπηρεσίες πυροσβεστικής και άλλες υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης και από δυνάµεις αρµόδιες για τη διατήρηση της δηµόσιας τάξης, ή και για οχήµατα µε κινητήρα τα οποία: - εκ κατασκευής, δεν µπορούν να υπερβούν τα όρια που προβλέπονται στα άρθρα 2 και 3, - χρησιµοποιούνται για επιστηµονικές δοκιµές στους δρόµους, - χρησιµοποιούνται µόνο από δηµόσιες υπηρεσίες στις αστικές περιοχές. 1 2 OJ L 057, 2.3.1992, p. 27. Οδηγία του Συµβουλίου 70/156/EΟΚ της 6ης Φεβρουαρίου 1970 για την προσέγγιση των νοµοθεσιών των κρατών µελών που αφορούν στην έγκριση (τύπου) των οχηµάτων µε κινητήρα και των ρυµουλκούµενων τους (ΕΕ L 42, 23. 2. 1970, σ. 1)τροποποιηµένη. 2
Οι τεχνικές απαιτήσεις για έγκριση τύπου των διατάξεων περιορισµού της ταχύτητας παρουσιάζονταν στην οδηγία του Συµβουλίου 92/24/EΟΚ της 31ης Μαρτίου 1992 σχετικά µε συσκευές περιορισµού της ταχύτητας ή συναφή συστήµατα περιορισµού της ταχύτητας ορισµένων κατηγοριών οχηµάτων µε κινητήρα 3. ΗΕπιτροπή εκπόνησε µια έκθεση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συµβούλιο περί της εφαρµογής της οδηγίας 92/6/EΟΚ. Ηέκθεση αυτή παρουσιάζει µελέτες και εµπειρίες των κρατών µελών. Σ αυτήν εξετάζονται διάφορα ζητήµατα έχοντα σχέση µε τις διατάξεις περιορισµού της ταχύτητας. Ένα από τα θέµατα αυτά είναι η διεύρυνση του πεδίου κάλυψης της οδηγίας 92/6/EΟΚ ώστε να περιλαµβάνονται και κατηγορίες ελαφρύτερων οχηµάτων. B. Αιτιολόγηση της κοινοτικής δράσης I. Επικουρικότητα (α) Ποιοί οι στόχοι της προβλεποµένης δράσης σχετικά µε τις υποχρεώσεις της Κοινότητας; Στόχος της εν λόγω τροπολογίας της οδηγίας 92/6/EΟΚ είναι να διευρυνθεί το πεδίο εφαρµογής της µε την εισαγωγή διατάξεων περιορισµού της ταχύτητας σε οχήµατα των κατηγοριών M2 και M3 µε µέγιστο βάρος λιγότερο των 10 τόνων (λεωφορεία) και της κατηγορίας N2 (φορτηγά µε µέγιστο βάρος ανώτερο των 3,5 τόνων). (β) Ηπροτεινόµενη δράση αφορά αποκλειστική αρµοδιότητα της Κοινότητας ή αρµοδιότητας µοιρασµένη µε τα κράτη µέλη; Μοιρασµένη αρµοδιότητα: άρθρο 71(1)(γ). (γ) Ποιά η κοινοτική διάσταση του προβλήµατος (για παράδειγµα πόσα κράτη µέλη εµπλέκονται και ποιά η µέχρι σήµερα λύση); Ηοδηγία 92/6/EΟΚ απευθύνεται σε όλα τα κράτη µέλη. (δ) Ποιά λύση είναι η αποτελεσµατικότερη σε σχέση µε τα κοινοτικά µέτρα και τα µέτρα των κρατών µελών; Υπάρχει ήδη κοινοτική νοµοθεσία. Εποµένως η τροποποίηση της κοινοτικής νοµοθεσίας είναι ο πιο αποτελεσµατικός τρόπος. (ε) Ποιά η ειδική σηµασία της προτεινόµενης κοινοτικής δράσης και ποιό το ενδεχόµενο κόστους της µη λήψεως µέτρων στον τοµέα αυτόν; Ηεισαγωγή διατάξεων περιορισµού της ταχύτητας θα αποβεί προς όφελος τόσο της οδικής ασφάλειας όσο και της προστασίας του περιβάλλοντος. Αυτό δεν µπορεί να επιτευχθεί κατά εναρµονισµένο τρόπο εάν αφεθεί στη διάκριση των κρατών µελών. Ηµη λήψη µέτρων στον τοµέα αυτόν συνεπάγεται απώλεια των εν λόγω πλεονεκτηµάτων και άνισο ανταγωνισµό µεταξύ των επιχειρήσεων των κρατών µελών. 3 ΕΕ L 129, 14.5.1992, σ. 154. 3
(στ) Ποιές µορφές δράσης έχει στη διάθεσή της η Κοινότητα (συστάσεις, οικονοµική ενίσχυση, κανονισµοί, αµοιβαία αναγνώριση, κλπ.); Ητροποποίηση µιας οδηγίας είναι ο µοναδικός τρόπος που προσφέρεται για τη διεύρυνση του πεδίου εφαρµογής µιας εν ισχύι οδηγίας. (ζ) Μήπως χρειάζεται να υπάρχει ένας ενιαίος κανονισµός ή αρκεί µια οδηγία στην οποία θα καθορίζονται οι γενικοί στόχοι, αφήνοντας τα της εφαρµογής της στα κράτη µέλη; Ητροποποίηση µιας υπάρχουσας οδηγίας είναι επαρκής για τη διεύρυνση του πεδίου εφαρµογής της οδηγίας. II. Εναρµόνιση των όρων Ητροποποίηση της οδηγίας 92/6/EΟΚ δεν συνεπάγεται την τροποποίηση του επιπέδου εναρµόνισης που έχει επιτευχθεί στην Κοινότητα για τις οδικές µεταφορές. III. Συνοχή µε άλλες κοινοτικές πολιτικές Ητροποποίηση της οδηγίας 92/6/EΟΚ δεν έχει επιπτώσεις επί άλλων κοινοτικών πολιτικών. Γ. Στόχος της πρότασης Ηπαρούσα πρόταση τροπολογίας της οδηγίας 92/6/EΟΚ αποσκοπεί στην υιοθέτηση διατάξεων περιορισµού της ταχύτητας για οχήµατα των κατηγοριών M2 και M3 µε µέγιστο βάρος κάτω των 10 τόνων (λεωφορεία) και της κατηγορίας N2 (φορτηγά µε µέγιστο βάρος άνω των 3,5 τόνων). Ηπρόταση επιδιώκει την παραπέρα ενίσχυση της οδικής ασφάλειας και της περιβαλλοντικής προστασίας και ευθυγραµµίζεται µε την έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συµβούλιο για την εφαρµογή της οδηγίας 92/6/EΟΚ καθώς επίσης και µε την ανακοίνωση της Επιτροπής για την οδική ασφάλεια 4, µε την απόφαση του Συµβουλίου της 26ης Ιουνίου 2000 για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας 5 και την απόφαση της 18ης Ιανουαρίου 2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ανακοίνωση για την Οδική Ασφάλεια 6.. Περιεχόµενα της πρότασης Στο άρθρο 1 εκτίθενται οι προτεινόµενες τροπολογίες της οδηγίας 92/6/EΟΚ. Στην παράγραφο 1 διευρύνεται το πεδίο εφαρµογής για να περιλαµβάνει όλα τα οχήµατα των κατηγοριών M2, M3, N2 και N3. Στην παράγραφο 2 ενσωµατώνονται όλα τα οχήµατα των κατηγοριών M2 και M3 για µέγιστη καθορισµένη ταχύτητα 100 χιλιοµέτρων την ώρα. 4 5 6 Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συµβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Οικονοµικήκαι ΚοινωνικήΕπιτροπήκαι την ΕπιτροπήΠεριφερειών - προτεραιότητες της οδικής ασφάλειας στην ΕΕ - Progress Report and ranking of actions, COM(2000) 125 τελικό της 17.3.2000, αδηµοσίευτο. ΕΕ C 218, 31.7.2000, σ.1. ΕΕ C,,σ.. 4
Στην παράγραφο 3 ενσωµατώνονται όλα τα οχήµατα της κατηγορίας N2 για µέγιστη ταχύτητα 90 χιλιοµέτρων την ώρα. Στην παράγραφο 4 ορίζεται η βαθµιαία εισαγωγή διατάξεων περιορισµού της ταχύτητας για τα νέα οχήµατα των κατηγοριών, ξεκινώντας µε τα νέα οχήµατα από 1.1.2004 και µε την αναδροµική τοποθέτηση των διατάξεων από 1.1.2006 σε οχήµατα που πήραν άδεια κυκλοφορίας µετά την 1.1.2001. Στα άρθρα 2, 3 και 4 περιέχονται διατάξεις σχετικά µε την προσαρµογή της νοµοθεσίας από τα κράτη µέλη και τη θέση σε ισχύ της παρούσας πράξης που τροποποιεί την οδηγία 92/6/EΟΚ. 5
2001/aaaa (COD) Πρόταση Ο ΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση της οδηγίας 92/6/ΕΟΚ του Συµβουλίου σχετικά µε την εγκατάσταση και τη χρήση διατάξεων περιορισµού της ταχύτητας σε ορισµένες κατηγορίες οχηµάτων µε κινητήρα στην Κοινότητα ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη: τη συνθήκη ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και ιδίως το άρθρο 71, την πρόταση της Επιτροπής 7, τη γνώµη της Οικονοµικής και Κοινωνικής Επιτροπής 8, τη γνώµη της Επιτροπής των Περιφερειών 9, Αποφασίζοντας µε τη διαδικασία του άρθρου 251 της Συνθήκης 10, Εκτιµώντας τα εξής: (1) Ηασφάλεια των µεταφορών και τα σχετικά µε τις µεταφορές περιβαλλοντικά ζητήµατα είναι ζωτικής σηµασίας για την εξασφάλιση βιώσιµης κινητικότητας. (2) Ηχρήση διατάξεων περιορισµού της ταχύτητας στις κατηγορίες βαρέων µηχανοκίνητων οχηµάτων (οχηµάτων µε κινητήρα) έχει αποδειχθεί επωφελής τόσο για την ασφάλεια των µεταφορών όσο και για την προστασία του περιβάλλοντος. (3) Τα αποτελέσµατα των ερευνών που διεξήχθησαν κατέδειξαν ότι είναι δυνατόν να επιτευχθεί περαιτέρω πρόοδος στους ανωτέρω τοµείς αν καταστεί υποχρεωτική η εγκατάσταση και χρήση διατάξεων περιορισµού της ταχύτητας και για τις κατηγορίες ελαφρύτερων µηχανοκίνητων σχηµάτων. (4) Ηοδηγία 92/6/ΕΟΚ του Συµβουλίου προέβλεπε ότι, λαµβάνοντας υπόψη τις τεχνικές δυνατότητες και την εµπειρία των κρατών µελών, οι απαιτήσεις σχετικά µε την εγκατάσταση και τη χρήση διατάξεων περιορισµού της ταχύτητας θα µπορούσαν να επεκταθούν σε κατηγορίες ελαφρών επαγγελµατικών οχηµάτων. 7 8 9 10 ΕΕ αριθ. C,,σ.. ΕΕ αριθ. C,,σ.. ΕΕ αριθ. C,,σ.. ΕΕ αριθ. C,,σ.. 6
(5) Στην Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συµβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Οικονοµική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών σχετικά µε τις προτεραιότητες στην οδική ασφάλεια στην ΕΕ 11, µία από τις προτεραιότητες που επισηµαίνονται είναι η επέκταση του πεδίου εφαρµογής της οδηγίας 92/6/ΕΟΚ σε κατηγορίες ελαφρύτερων µηχανοκίνητων οχηµάτων. (6) Ησηµερινή κατάσταση της τεχνολογίας επιτρέπει τη µείωση της τεχνικής ανοχής σε επίπεδα κάτω των 5km/h για τις διατάξεις περιορισµού της ταχύτητας. Κατά τη ρύθµιση των διατάξεων περιορισµού της ταχύτητας θα πρέπει να λαµβάνονται υπόψη ο βαθµός τεχνικής ακρίβειας που δύναται να επιτευχθεί επί του παρόντος καθώς και τα περιθώρια σφάλµατος στις µετρήσεις. (7) Σύµφωνα µε τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, όπως ορίζει το άρθρο 5 της Συνθήκης, οι στόχοι της παρούσας οδηγίας, δηλαδή η τροποποίηση της κοινοτικής νοµοθεσίας που αφορά την εγκατάσταση και τη χρήση διατάξεων περιορισµού της ταχύτητας σε ορισµένες κατηγορίες βαρέων οχηµάτων, δεν είναι δυνατόν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη µέλη και δύνανται συνεπώς, λόγω των διαστάσεων της δράσης, να επιτευχθούν καλύτερα σε κοινοτικό επίπεδο. Ηπαρούσα οδηγία περιορίζεται στα απολύτως απαραίτητα για την επίτευξη των ανωτέρω στόχων και δεν υπερβαίνει τα αναγκαία για τον σκοπό αυτό όρια. (8) Ηοδηγία 92/6/ΕΟΚ πρέπει συνεπώς να τροποποιηθεί ανάλογα, ΕΞΕ ΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ Ο ΗΓΙΑ: Ηοδηγία 92/6/ΕΟΚ τροποποιείται ως εξής: Άρθρο 1 1. Το άρθρο 1 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείµενο: "Άρθρο 1 Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας νοείται ως µηχανοκίνητο όχηµα (όχηµα µε κινητήρα) κάθε αυτοπροωθούµενο όχηµα το οποίο ανήκει στην κατηγορία Μ2, Μ3, Ν2 ή Ν3 και το οποίο προορίζεται για οδική κυκλοφορία, διαθέτει τέσσερις τουλάχιστον τροχούς και έχει εκ κατασκευής µέγιστη ταχύτητα που υπερβαίνει τα 25 km/h. Οι κατηγορίες M2, M3, N2 και N3 είναι εκείνες που ορίζονται στο παράρτηµα IΙ της οδηγίας 70/156/EΟΚ του Συµβουλίου 12." 2. Στο άρθρο 2 οι λέξεις "της κατηγορίας Μ3" αντικαθίστανται από τις λέξεις "των κατηγοριών Μ2 και Μ3". 3. Στο άρθρο 3, η παράγραφος 1 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείµενο: "1. Τα κράτη µέλη λαµβάνουν τα αναγκαία µέτρα ώστε τα µηχανοκίνητα οχήµατα των κατηγοριών Ν2 και Ν3 να τίθενται σε οδική κυκλοφορία µόνον εφόσον διαθέτουν διάταξη 11 12 COM(2000) 125 τελικό της 17.3.2000 (αδηµοσίευτο) ΕΕ αριθ. L42 της 23.2.1970, σ. 1, Παράρτηµα Ι όπως παρατίθεται στην οδηγία 92/53/ΕΟΚ του Συµβουλίου, ΕΕ αριθ. L 225 της 10.8.1992, σ. 1. 7
που περιορίζει τη µέγιστη ταχύτητά τους στα 90 km/h. Ηµέγιστη ταχύτητα στη διάταξη αυτή θα είναι ρυθµισµένη στα 85 km/h όταν η µέγιστη επιτρεπόµενη τεχνική ανοχή είναι 5km/h. Εάν η τεχνική ανοχή είναι µικρότερη από 5km/h,η µέγιστη ταχύτητα στη διάταξη ρυθµίζεται σε τιµή που να εξασφαλίζει ότι η πραγµατική ταχύτητα δεν θα υπερβαίνει τα 90 km/h." 4. Το άρθρο 4 αντικαθίσταται ως εξής: "Άρθρο 4 1. Τα άρθρα 2 και 3 εφαρµόζονται στα µηχανοκίνητα οχήµατα (οχήµατα µε κινητήρα) της κατηγορίας Μ3 µε µέγιστο βάρος άνω των 10 τόνων και στα µηχανοκίνητα οχήµατα της κατηγορίας Ν3 τα οποία έχουν λάβει άδεια κυκλοφορίας µετά την 1η Ιανουαρίου 1994. 2. Τα άρθρα 2 και 3 εφαρµόζονται στα άλλα µηχανοκίνητα οχήµατα που θα λάβουν άδεια κυκλοφορίας από 1ης Ιανουαρίου 2004. 3. Τα άρθρα 2 και 3 εφαρµόζονται το αργότερο από 1ης Ιανουαρίου 1995 σε µηχανοκίνητα οχήµατα της κατηγορίας Μ3 µε µέγιστο βάρος άνω των 10 τόνων και σε µηχανοκίνητα οχήµατα της κατηγορίας Ν3 που έχουν λάβει άδεια κυκλοφορίας µεταξύ 1ης Ιανουαρίου 1988 και 1ης Ιανουαρίου 1994. 4. Τα άρθρα 2 και 3 εφαρµόζονται το αργότερο από 1ης Ιανουαρίου 2005 στα άλλα µηχανοκίνητα οχήµατα που έλαβαν άδεια κυκλοφορίας µεταξύ 1ης Ιανουαρίου 2001 και 1ης Ιανουαρίου 2004. 5. Ωστόσο, όταν τα οχήµατα αυτά χρησιµοποιούνται αποκλειστικά στις εθνικές µεταφορές, τα άρθρα 2 και 3 µπορούν να εφαρµοστούν το αργότερο από 1ης Ιανουαρίου 1996 όσον αφορά τα µηχανοκίνητα οχήµατα της κατηγορίας Μ3 µε µέγιστο βάρος άνω των 10 τόνων και τα µηχανοκίνητα οχήµατα της κατηγορίας Ν3, και από 1ης Ιανουαρίου 2006 όσον αφορά τα άλλα µηχανοκίνητα οχήµατα." Άρθρο 2 Τα κράτη µέλη θέτουν σε ισχύ τις αναγκαίες νοµοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συµµορφωθούν µε την παρούσα οδηγία πριν από την 1η Ιανουαρίου 2003 το αργότερο. Πληροφορούν αµέσως την Επιτροπή σχετικά. Όταν τα κράτη µέλη θεσπίζουν τις εν λόγω διατάξεις, οι τελευταίες αυτές περιέχουν παραποµπή στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από παρόµοια παραποµπή κατά την επίσηµη δηµοσίευσή τους. Ο τρόπος της παραποµπής καθορίζεται από τα κράτη µέλη. Άρθρο 3 Ηπαρούσα οδηγία αρχίζει να ισχύει την εικοστή ηµέρα µετά τη δηµοσίευσή της στην Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. 8
Άρθρο 4 Ηπαρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη µέλη. Βρυξέλλες, Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Ο Πρόεδρος Για το Συµβούλιο Ο Πρόεδρος 9