ΗΜΕΡΙΔΑ: «ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ»...5-6 2 Δεκέμβριος 2012 ΜοΚΕ ΕΜΠ ΝΕΑ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΠΥΛΗ ΤΗΣ ΜΟΚΕ ΕΜΠ...8 ΙΔΡΥΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΠΑΙΓΝΙΟΥ..9 2 ο Ενημερωτικό ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΜΕΤΣΟΒΙΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ Δελτίο Καλώς ήλθατε στο 2 ο Ενημερωτικό Δελτίο της Μονάδας Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Το στρατηγικό δίλημμα των νέων καινοτόμων επιχειρήσεων To patent or not to patent?. Με αυτόν τον σαιξπηρικό τρόπο, ο κ. Γ. Κουτσογιαννόπουλος, μέλος ΔΣ της Helic και πρόεδρος του ΕΝΕΒΗ, που συμμετείχε στην πρόσφατη ημερίδα που οργάνωσε η Μονάδα Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας του ΕΜΠ για τα «Δικαιώματα Διανοητικής Ιδιοκτησίας» συνόψισε ένα από τα στρατηγικά διλήμματα που αντιμετωπίζει μια νέα επιχείρηση εντάσεως γνώσης στα πρώτα της βήματα. Ήδη, στο αρχικό στάδιο της λειτουργίας της, θα πρέπει να αποφασίσει αν θα κινηθεί για να προστατέψει νομικά το «προϊόν» της και επομένως, να προφυλάξει το υπόβαθρο πάνω στο οποίο στηρίζεται το συγκεκριμένο επιχειρηματικό εγχείρημα ή όχι. Πλανάται πάντοτε ο φόβος ότι αν αυτό δεν γίνει, οποιοσδήποτε μπορεί να το αντιγράψει και να επωφεληθεί - εξουδετερώνοντας κατ αυτόν τον τρόπο το συγκεκριμένο ανταγωνιστικό πλεονέκτημά της, με επιπρόσθετη συνέπεια ακόμη και την ακύρωση του βαθύτερου λόγου ύπαρξής της. Μάλιστα, είναι της μόδας και το σλόγκαν: «σήμερα οι κινέζοι κοπιάρουν πολύ εύκολα». Παλαιότερα, στις δεκαετίες του 50 και του 60 το ίδιο λεγόταν για τους γιαπωνέζους. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η κατοχύρωση μιας πατέντας είναι ένα πολύτιμο επιχειρηματικό εργαλείο, αλλά μπορεί και να μην είναι η πρώτη προτεραιότητα για όλες τις επιχειρήσεις, στα αρχικά στάδια ύπαρξης. Εξάλλου, η κατοχύρωση μιας πατέντας είναι συνήθως μια χρονοβόρα, απαιτητική και δαπανηρή διαδικασία και μια επιχείρηση με ικανούς ανθρώπους, αλλά με περιορισμένους χρηματικούς πόρους στο ξεκίνημά της, θα πρέπει ίσως να έχει ως προτεραιότητά της την επένδυση σε χρόνο και χρήμα για την ανάπτυξη και τη διάθεση του προϊόντος της και για την εδραίωση της παρουσίας της στις αγορές-στόχους. Άλλωστε, η στατιστική των πατεντών δείχνει ότι μόνον ένα μικρό ποσοστό όλων των κατοχυρωμένων με πατέντες προϊόντων τελικώς βρίσκει τον δρόμο της προς την αγορά. Παρόλα αυτά, για τις τεχνολογικές εταιρείες και γενικότερα για τις επιχειρήσεις εντάσεως γνώσης μια πατέντα μπορεί να αποτελέσει επιπροσθέτως και ένα πολύτιμο περιουσιακό στοιχείο, ειδικότερα σε ορισμένους κλάδους. Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε, ότι μια πατέντα είναι «ένας φράχτης γύρω από το χωράφι μας για να μπορέσουμε να το καλλιεργήσουμε και επομένως, μια πατέντα δεν οδηγεί αυτόματα στη δημιουργία εσόδων».
To patent or not to patent? ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΥ ΔΕΛΤΙΟΥ Το στρατηγικό δίλημμα των νέων καινοτόμων επιχειρήσεων Γενικότερα, «η στρατηγική διαχείρισης των πατεντών είναι ένα δυναμικό παίγνιο, ένα σλάλομ» όπως πολύ εύστοχα παρατήρησε ο κ. Σ. Φωτεινός, αντιπρόεδρος της Lavipharm, μιας μεγάλης ελληνικής φαρμακευτικής εταιρείας με πολλές διεθνείς πατέντες και σημαντική διεθνή παρουσία. Εν τέλει η διαχείριση των πατεντών - και ιδίως ενός χαρτοφυλακίου πατεντών - για να είναι αποδοτική και αποτελεσματική πρέπει να εντάσσεται στη στρατηγική της επιχείρησης και να είναι προϊόν μιας ευρύτερης ζύμωσης και μιας προηγούμενης διερεύνησης του ανταγωνισμού. Η ίδια η διαδικασία επιλογής του προσφορότερου μέσου προστασίας και της έκτασης της προστασίας θα πρέπει να σταθμίζει κάθε φορά το αντίστοιχο.. κόστος σε σχέση με τους διαθέσιμους πόρους και τον βαθμό διασφάλισης που επιτυγχάνεται. Σε κάθε περίπτωση η επιτυχία ενός επιχειρηματικού εγχειρήματος εξαρτάται από τις απαντήσεις στα κλασικά και θεμελιώδη ερωτήματα: ποιο είναι το πακέτο ωφελειών που προσφέρει στον χρήστη το συγκεκριμένο προϊόν και πού διαφοροποιείται από τον ανταγωνισμό, ποιο είναι το μέγεθος της δυνητικής αγοράς του, ποια είναι η κατάλληλη τιμή του, πώς θα διατεθεί και πώς θα επικοινωνηθούν τα πλεονεκτήματά του; Σε κάθε περίπτωση, η εξοικείωση και η εκπαίδευση των σπουδαστών και των μεταπτυχιακών ερευνητών των σχολών μηχανικών σχετικά με τα Δικαιώματα Διανοητικής Ιδιοκτησίας είναι εντελώς απαραίτητη. Είναι ενδιαφέρον ότι ακόμη και στα αμερικανικά πανεπιστήμια, η ενημέρωση των σπουδαστών (μεταπτυχιακών) φαίνεται ότι είναι τουλάχιστον ελλιπής. Είναι χαρακτηριστική μια άτυπη πρόσφατη έρευνα σε μεταπτυχιακούς σπουδαστές μηχανικούς στο UCLA (University of California, Los Angeles): το 68% από τους συμμετέχοντες στην έρευνα δήλωσαν, ότι δεν γνωρίζουν αρκετά ώστε να απαντήσουν στο ερώτημα «Τι θεωρείται ως εμπορικό μυστικό;», το 21% δήλωσαν ότι δεν γνωρίζουν αρκετά ώστε να απαντήσουν στο ερώτημα «Τι είναι μια πατέντα;», το 32% στο ερώτημα «Τι είναι το copyright;», ενώ το 51% δεν θεωρούσαν ότι έχουν επαρκή γνώση για να απαντήσουν στο ερώτημα «τι είναι το εμπορικό σήμα;». Το συμπέρασμα και το μήνυμα της έρευνας ήταν σαφές: αναδεικνύεται η πρόκληση της προώθησης και της προστασίας των δικαιωμάτων προστασίας της διανοητικής ιδιοκτησίας στα αμερικανικά πανεπιστήμια, τα οποία θα πρέπει να αυξήσουν τις προσπάθειές τους για να εκπαιδεύσουν τους σπουδαστές τους στο τι είναι «διανοητική ιδιοκτησία» και γιατί έχει σημασία. Ειδικότερα, επισημαίνεται η ανάγκη να αναπτύξουν οι ερευνητές (που συχνά είναι μεταπτυχιακοί σπουδαστές) την ικανότητά τους να αναγνωρίζουν δυνητικά κατοχυρώσιμες εφευρέσεις (patentable inventions) και να είναι σε θέση να προβαίνουν στις αναγκαίες κινήσεις. Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν, ότι ένας βασικός κρίκος της αλυσίδας της παραγωγής και της αξιοποίησης της γνώσης λείπει. Μεταξύ των προτάσεων που γίνονται είναι και η εισαγωγή στους σπουδαστές των STEM (Science, Technology, Engineering and Mathematics) ενός σύντομου, αλληλεπιδραστικού web-based μαθήματος «IP (Intellectual Property) Basics» στην αρχή του πρώτου έτους σπουδών. Επιπροσθέτως, οι επιβλέποντες μεταπτυχιακές και διδακτορικές διατριβές θα πρέπει να ενσωματώνουν IP concepts. Έκδοση της Μονάδας Καινοτομίας & Επιχειρηματικότητας ΕΜΠ Υπεύθυνος έκδοσης Καλογήρου Γιάννης Επιμέλεια Σύνταξης Γεωργίου Παρασκευάς Καλογήρου Γιάννης Καστέλλη Ιωάννα Συντακτική ομάδα Αραβώσης Κωνσταντίνος Γεωργίου Παρασκευάς Γιακούλας Δημήτρης Καλογήρου Γιάννης Κανέλλος Νίκος Καστέλλη Ιωάννα Λιβιεράτος Αντώνης Λυρίδης Δημήτρης Μαυρωτάς Γιώργος Μπελεγρή-Ρομπόλη Αθηνά Πρωτόγερου Αιμιλία Σιώκας Ευάγγελος Τσακανίκας Άγγελος 2
Δράσεις ΜοΚΕ ΕΜΠ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Εργαστήριο Εικονικής Επιχείρησης Η ΜοΚΕ ΕΜΠ έχει προχωρήσει στην υλοποίηση δράσεων για την προώθηση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας Δράσεις που υλοποιήθηκαν Έναρξη λειτουργίας της διαδικτυακής πύλης της Μονάδας Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας http://mke.ntua.gr Ημερίδα στο πλαίσιο του θεσμού του Εργαστηρίου Επιχειρηματικότητας με θέμα «Προστασία Διανοητικής Ιδιοκτησίας: Μια πρόκληση για την αξιοποίηση της έρευνας» (18 Δεκεμβρίου 2012). Διαμόρφωση πλαισίου συνεργασίας με τον ΣΕΒ υπό τον τίτλο: «Μαζί στην Εκκίνηση» για τη στήριξη Επιχειρηματικών Πρωτοβουλιών Νέων Επιστημόνων. Διαμόρφωση πλαισίου συνεργασίας με τον Δήμο Αθηναίων για την ανάπτυξη δράσεων για την προώθηση και την ενίσχυση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητα. Οργάνωση δύο κύκλων του επιχειρηματικού παιγνίου (προσομοίωση επιχειρηματικών αποφάσεων) για την εξοικείωση των σπουδαστών με τις λειτουργίες και τον τύπο των αποφάσεων μιας επιχείρησης. Συμμετείχαν 49 φοιτητές από όλες τις Σχολές του ΕΜΠ (Νοέμβριος 2012). Επίσης, πραγματοποιήθηκε ένας ακόμη κύκλος στο πλαίσιο του μαθήματος «Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων του 3ου εξαμήνου της Σχολής Χημικών Μηχανικών (Οκτώβριος-Νοέμβριος 2012). Συμμετοχή φοιτητών του ΕΜΠ στο πρόγραμμα Future Leaders που εξοικειώνει τους φοιτητές με την επιτόπια εκπόνηση επιχειρησιακών σχεδίων για λογαριασμό μη κερδοσκοπικών οργανισμών. Συνέχιση της υποστήριξης των ομάδων ερευνητών του ΕΜΠ που ενδιαφέρονται για τη δυνατότητα αξιοποίησης των ερευνητικών τους αποτελεσμάτων και τη δημιουργία μιας νέας επιχειρηματικής μονάδας. Οι ερευνητικές αυτές ομάδες ανταποκρίθηκαν στην ανοιχτή πρόσκληση της ΜοΚΕ ΕΜΠ και συμμετείχαν στην 1η Εβδομάδα Επιχειρηματικότητας, τον Μάιο του 2012, που οργανώθηκε σε συνεργασία με τον εξειδικευμένο μη- κερδοσκοπικό Οργανισμό SΟ Kwadraat (του Πανεπιστημίου KU Leuven). Παράλληλα, το Ίδρυμα Μποδοσάκη στο πλαίσιο χορηγίας που πρόκειται να διαθέσει, επέλεξε επτά από αυτές τις ομάδες, που ήδη υπέβαλαν αναλυτικά επιχειρηματικά σχέδια προς αξιολόγηση. Συμβουλευτική υποστήριξη και σε άλλες ομάδες, πέραν όσων συμμετείχαν στην 1 η «Εβδομάδα Επιχειρηματικότητας» το Μάιο του 2012. Δικτύωση με διάφορους φορείς (χρηματοδοτικούς, συμβουλευτικούς κ.α.) που υποστηρίζουν τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων με στόχο τη διαμόρφωση ενός πλέγματος δυνατοτήτων για σπουδαστές, αποφοίτους και ερευνητές που ενδιαφέρονται να διερευνήσουν τη δυνατότητα ή/ και να αναλάβουν μια επιχειρηματική πρωτοβουλία. Συνεργασία με τις ΜοΚΕ του Πανεπιστημίου του Αιγαίου και του Ιονίου Πανεπιστημίου με τη συμμετοχή μελών της ΜοΚΕ ΕΜΠ στα αντίστοιχα θερινά σχολεία. Συγκρότηση ενός Αρχείου Επιχειρηματικών ιστοριών σε συνεργασία με το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Οι Σχολές του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου οι οποίες έχουν εντάξει στο προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών τους, μαθήματα σχετικά με την επιχειρηματικότητα, ανέρχονται σε επτά. Συγκεκριμένα, η Σχολή Μηχανικών Μεταλλείων - Μεταλλουργών ενέταξε μάθημα στο πρόγραμμα σπουδών της, το οποίο θα προσφέρεται από τη νέα ακαδημαϊκή χρονιά από τη Σχολή Χημικών Μηχανικών στο χειμερινό εξάμηνο. Επίσης, η Σχολή Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών συμπεριέλαβε στο πλαίσιο του μαθήματος επιλογής του 7 ου εξαμήνου «Οικονομική Γεωγραφία» θέματα Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας ως ξεχωριστή εκπαιδευτική ενότητα. Οι Σχολές Χημικών Μηχανικών, Εφαρμοσμένων Μαθηματικών & Φυσικών Επιστημών και Αγρονόμων & Τοπογράφων χρησιμοποιούν στο εργαστηριακό μέρος των αντίστοιχων μαθημάτων, το εργαλείο λογισμικό «Μελέτη Σκοπιμότητας και Στοιχεία Επιχειρηματικού Σχεδίου», το οποίο αναπτύχθηκε και βελτιώνεται στο πλαίσιο των δράσεων της Μονάδας Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας του ΕΜΠ. Ταυτόχρονα δύο μαθήματα του εργαστηρίου εικονικής επιχείρησης Σχολών του ΕΜΠ φιλοξενούνται ηλεκτρονικά από την πλατφόρμα ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης την οποία υποστηρίζει η ΜοΚΕ ΕΜΠ 3
Δράσεις ΜοΚΕ ΕΜΠ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ στα μέλη του ΕΜΠ και σχεδιάζει νέες δράσεις επιδιώκοντας ευρύτερες συνεργασίες Μελλοντικές Δράσεις Συνέχιση της συμβουλευτικής υποστήριξης ομάδων σπουδαστών και ερευνητών του ΕΜΠ. Οργάνωση της 2 ης «Εβδομάδας Επιχειρηματικότητας» στο πλαίσιο της συνεργασίας της ΜοΚΕ ΕΜΠ με την SΟ Kwadraat. Υλοποίηση της συμφωνίας συνεργασίας της ΜοΚΕ ΕΜΠ με το ΣΕΒ για τη στήριξη νέων επιχειρηματικών εγχειρημάτων με έμφαση στην καινοτόμο επιχειρηματικότητα. Συνέχιση της λειτουργίας του «Εργαστηρίου Επιχειρηματικότητας με επόμενους κύκλους: α) Επιχειρηματικότητα στους τομείς της Ενέργειας, του Περιβάλλοντος και των Δομικών Υλικών. β) Μορφές και σχήματα χρηματοδότησης νέων επιχειρήσεων Οργάνωση νέου κύκλου επιχειρηματικού παιγνίου. Υποστήριξη φοιτητών του ΕΜΠ για τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα Future Leaders και στο Διαγωνισμό Global Management Challenge. Υλοποίηση του πλαισίου συνεργασίας με το Δήμο Αθηναίων. Συνεργασία με τις ΜοΚΕ των Πανεπιστημίων Θεσσαλίας και Αιγαίου. Εμπλουτισμός της Βιβλιοθήκης του portal με εκπαιδευτικό και υποστηρικτικό υλικό για θέματα επιχειρηματικότητας. Επισκέψεις σε επιχειρήσεις και στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου Εμπλουτισμός του κέντρου τεκμηρίωσης Έναρξη της έρευνας πεδίου για τη μελέτη επιχειρηματικότητας Η ΜοΚΕ υποστηρίζει εξατομικευμένα άτομα ή ομάδες που έχουν μια επιχειρηματική ιδέα και εξετάζουν το ενδεχόμενο να ιδρύσουν επιχείρηση. Έως σήμερα έχουν γίνει συναντήσεις με 25 ομάδες/άτομα. Ο στόχος μας είναι μέσω διαφόρων πρωτοβουλιών να διαμορφωθούν προοπτικές υλοποίησης των επιχειρηματικών ιδεών. Στην κατεύθυνση αυτή αξιοποιήθηκε η πρωτοβουλία που ανέλαβε το Ίδρυμα Μποδοσάκη για χορηγία σε επιχειρηματικές ιδέες, οι οποίες επιλέχθηκαν από τους ίδιους. Μετά από συνεργασία της ΜοΚΕ με επτά ομάδες του ΕΜΠ, κατατέθηκαν επιχειρηματικά σχέδια στους ακόλουθους τομείς: Βιοϊατρική και προσομοιώσεις Οπτικές τεχνολογίες και δίκτυα Αισθητήρες σε ιατρικές εφαρμογές Βιοπληροφορική Πρόσθετα τροφίμων Εργαλεία τεχνο-οικονομικής αξιολόγησης επενδύσεων στον τομέα της βιομάζας Σχεδίαση και βέλτιστη λειτουργία ευρυζωνικών δικτύων Η προσπάθεια ανάπτυξης επιχειρηματικών ιδεών και υλοποίησης επιχειρηματικών εγχειρημάτων θα συνεχιστεί αξιοποιώντας και άλλες πρωτοβουλίες φορέων με τους οποίους η ΜοΚΕ βρίσκεται σε συνεργασία. Μεταξύ άλλων η συνεργασία με το ΣΕΒ για τη στήριξη νέων καινοτόμων επιχειρηματικών εγχειρημάτων (βλ. ειδικό πλαίσιο αναφοράς) και η συνεργασία με την SO Kwadraat για την πραγματοποίηση νέου κύκλου «Εβδομάδας Επιχειρηματικότητας». 4
Ημερίδα: «Δικαιώματα Διανοητικής Ιδιοκτησίας» ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ Φωτογραφίες 18 Δεκεμβρίου 2012, Αμφιθέατρο πολυμέσων, Ισόγειο Βιβλιοθήκης ΕΜΠ Η ημερίδα πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο πολυμέσων του κτηρίου βιβλιοθήκης ΕΜΠ και είχε μεγάλη συμμετοχή. Έντονο ενδιαφέρον για το θέμα της ημερίδας είχε εκδηλωθεί ήδη από τις συναντήσεις των στελεχών της ΜοΚΕ με διάφορα μέλη της Πολυτεχνειακής κοινότητας, δεδομένου ότι δραστηριοποιούνται σε τομείς που η προστασία των ερευνητικών τους αποτελεσμάτων είναι κρίσιμη για το πώς θα τα αξιοποιήσουν περαιτέρω. Η ακαδημαϊκή κοινότητα είναι ένας κατεξοχήν χώρος που συνδέεται με την παραγωγή νέας γνώσης και εφόσον η γνώση αυτή πρόκειται να αξιοποιηθεί και εμπορικά μέσω συγκεκριμένων καινοτομικών εφαρμογών, τίθενται ζητήματα περί δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, κατοχύρωσης βιομηχανικής ιδιοκτησίας και τρόπων προστασίας των αποτελεσμάτων της έρευνας. Στην ημερίδα προσκλήθηκαν εμπειρογνώμονες ώστε να παρουσιάσουν το πλαίσιο προστασίας της διανοητικής ιδιοκτησίας στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και ειδικότερα τα ισχύοντα στο ΕΜΠ. Σε μια δεύτερη ενότητα υψηλόβαθμα στελέχη από το χώρο των επιχειρήσεων παρουσίασαν την εμπειρία τους. Επίσης, υπήρξε ειδική ενότητα παρουσιάσεων για τον τομέα των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών. Στην εκδήλωση μίλησαν η Αντιπρύτανις ακαδημαϊκών υποθέσεων κ. Τ. Μοροπούλου, ο επιστημονικός υπεύθυνος της ΜοΚΕ ΕΜΠ Καθηγητής κ. Γ. Καλογήρου, η κυρία Ε. Σπυροπούλου, διευθύντρια στο European Patent Office, ο καθηγητής ΕΜΠ κ. Μ. Σαμουηλίδης, European Patent Attorney, ο κ. Π. Τσιαβός, μέλος Δ.Σ. της ΕΕΛ/ΛΑΚ, νομικός σύμβουλος των Creative Commons Greece, ο κ. Β. Παπακωνσταντίνου, νομικός, εταίρος της Εταιρείας Δικηγόρων MPlegal, ο κ. Σ. Φωτεινός, αντιπρόεδρος της Lavipharm, ο κ. Γ. Μπαριαμπάς, διευθυντής εργοστασίου ELVIOM του ομίλου INTERPLAST, ο κ. Γ. Κουρουνάκος, εμπορικός διευθυντής της AMVROSIA TOP FOODS, ο κ. Γ. Κουτσογιαννόπουλος, μέλος ΔΣ της Helic και πρόεδρος του ΕΝΕΒΗ, ο κ. Α. Περσίδης, μέλος ΔΣ της BioVista και πρόεδρος της HBio και ο κ. Γ. Γιανναράκης, πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Κινητών Εφαρμογών Ελλάδος. Στην ομιλία της η κ. Μοροπούλου αναφέρθηκε εκτενώς στην εισήγηση της Συγκλητικής Επιτροπής μεταπτυχιακών σπουδών για πλαίσιο διαχείρισης πνευματικών δικαιωμάτων διπλωματικών εργασιών, μεταπτυχιακών εργασιών και διδακτορικών διατριβών. Μεταξύ άλλων κατέληξε σε μια σειρά προτάσεων εκ των οποίων ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πρόταση το Ίδρυμα να ξεκινήσει διαδικασία προς υιοθέτηση μιας πολιτικής ανοικτής πρόσβασης για όλα τα έργα που παράγονται από δημιουργούς στο πλαίσιο των προσφερόμενων από το πανεπιστήμιο αυτό προπτυχιακών και μεταπτυχιακών προγραμμάτων και σπουδαστικών αντικειμένων. Η τάση για ανοικτά/ελεύθερα πνευματικών δικαιωμάτων έργα (όπως μέσω αδειών creative commons), ακολουθείται από πολλά μεγάλα πανεπιστήμια (Harvard, MIT, Stanford, University of California, κ.ά.). Από τις υψηλού επιπέδου παρουσιάσεις αλλά και την ενδιαφέρουσα συζήτηση που τις ακολούθησε, προέκυψαν μια σειρά από ζητήματα, τα οποία μπορούν να αποτελέσουν αφορμή και για περαιτέρω προβληματισμό και διάλογο. Ο Καθηγητής κ. Μ. Σαμουηλίδης, European Patent Attorney Η κα. Ε. Σπυροπούλου, Δ/ντρια στο European Patent Office Ο κ. Σ. Φωτεινός, Αντιπρόεδρος της εταιρείας Lavipharm Ο κ. Γ. Κουρουνάκος, Εμπορικός διευθυντής της AMVROSIA TOP FOODS 5
Ημερίδα: «Δικαιώματα Διανοητικής Ιδιοκτησίας» 18 Δεκεμβρίου 2012, Αμφιθέατρο πολυμέσων, Ισόγειο Βιβλιοθήκης ΕΜΠ ΟPENFUND II Νέο Venture capital fund ύψους 10 εκ. για ελληνικές τεχνολογικές επιχειρήσεις Μια πρώτη αποτίμηση της ημερίδας μπορεί να συνοψίσει τα ακόλουθα: Τα θέματα που παρουσιάστηκαν και συζητήθηκαν μπορεί να τα προσεγγίσει κανείς από δυο διαφορετικές σκοπιές: την ακαδημαϊκή και τη σκοπιά εκείνου που θέλει να ανοίξει μια επιχείρηση ή να αξιοποιήσει οικονομικά τα αποτελέσματα της ερευνητικής του εργασίας. Οι δυο αυτές σκοπιές έχουν διαφορετική στόχευση και συνεπώς άλλα είναι τα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπίσει ένα ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα και άλλα αυτά του ατόμου ή της ομάδας που επιθυμεί να αναλάβει μια επιχειρηματική πρωτοβουλία. Η διεθνής εμπειρία έχει αναδείξει διάφορες πρακτικές που ακολουθούν ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Αναδείχθηκε η σημασία ενός σαφούς πλαισίου που να διέπει τα ζητήματα διανοητικής ιδιοκτησίας από πλευράς Ιδρύματος. Το κανονιστικό αυτό πλαίσιο για να έχει ισχύ θα πρέπει να ενεργοποιηθούν και όλες οι προαπαιτούμενες συνθήκες (π.χ. επιτροπές, όργανα). Σχετικά με τα άτομα ή ομάδες που επιθυμούν να αξιοποιήσουν οικονομικά τα ερευνητικά τους αποτελέσματα, λαμβάνοντας υπόψη και το κανονιστικό πλαίσιο που ισχύει στο Ίδρυμα και με προϋπόθεση ότι αυτό υλοποιείται, αναδείχθηκε ότι οι επιλογές που θα κάνουν όσον αφορά στην προστασία της διανοητικής δημιουργίας τους είναι μια πολύ σύνθετη υπόθεση και έχουν πολλές διαστάσεις. Πρέπει να αποφασίσουν για τη μορφή και το εύρος της προστασίας που επιδιώκουν (σε ποιες χώρες / αγορές). Πρέπει να έχουν ξεκαθαρίσει το επιχειρηματικό τους μοντέλο ώστε να επιλέξουν μετά το αντικείμενο της προστασίας. Πρέπει να προχωρήσουν με προσεκτικά βήματα και σίγουρα θα χρειαστούν νομική συμβουλή. Η διαμόρφωση στρατηγικής στα θέματα διανοητικής ιδιοκτησίας πρέπει να λάβει υπόψη το χρόνο που απαιτείται αφενός για τον προσδιορισμό των αξιώσεων, αφετέρου για την ολοκλήρωση της διαδικασίας κατοχύρωσης δικαιώματος. Επίσης, πρέπει να ληφθεί υπόψη το κόστος κατοχύρωσης, το οποίο μπορεί να ανέλθει σε υψηλά επίπεδα, αλλά και η στρατηγική που ακολουθεί ο ανταγωνισμός. Ο κ. Γ. Κουτσογιαννόπουλος, μέλος ΔΣ της Helic και πρόεδρος του ΕΝΕΒΗ Η διαμόρφωση στρατηγικής στα θέματα διανοητικής ιδιοκτησίας αφορά το στατικό μέρος που σχετίζεται με τη μορφή, το χρόνο, το κόστος αλλά και το δυναμικό μέρος που αφορά στα νέα δεδομένα που δημιουργούνται μετά την κατοχύρωση ενός δικαιώματος, όπως την αντίδραση των ανταγωνιστών, τη δημιουργία νέων δικαιωμάτων που βασίζονται σε αυτό κλπ. Η διαδικασία κατοχύρωσης της βιομηχανικής ιδιοκτησίας αφενός δίνει ένα μονοπωλιακό προνόμιο στο δικαιούχο, αφετέρου διαχέει πληροφορία σχετική με την εφεύρεση στην κοινωνία. Ο εφευρέτης πρέπει να ζυγίσει τα υπέρ και τα κατά σε αυτή τη διαλεκτική σχέση. Όλες οι παρουσιάσεις της ημερίδας καθώς και φωτογραφικό υλικό από την εκδήλωση είναι διαθέσιμο στη διεύθυνση http://mke.ntua.gr/ Ο κ. Γ. Γιανναράκης, πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Κινητών Εφαρμογών Ελλάδος Το Openfund ανακοινώνει τη λειτουργία νέου κεφαλαίου επιχειρηματικών συμμετοχών (venture capital fund) ύψους 10 εκατομμυρίων. Αξιοποιώντας την εμπειρία του Openfund I, το οποίο και οδήγησε στην ίδρυση εταιρειών όπως η Taxibeat, το Openfund II σκοπεύει να επενδύσει στα επόμενα τρία χρόνια σε 25 έως 35 εταιρείες λογισμικού που απευθύνονται στην παγκόσμια αγορά. Η επενδυτική ομάδα αποτελείται από τους ιδρυτές του Openfund Γεώργιο Κασσελάκη και Γεώργιο Τζιραλή, καθώς και τους Αρίστο Δοξιάδη, Κωνσταντίνο Πατέρα και Νίκο Φράγκο. Η ομάδα συγκεντρώνει τεχνογνωσία και εμπειρία για να βοηθήσει τις νέες επιχειρήσεις να αναπτυχθούν, να γίνουν κερδοφόρες, και να αντλήσουν στο μέλλον περισσότερα κεφάλαια από διεθνείς επενδυτές. Το Openfund επενδύει σε δύο στάδια: α) preseed, δηλαδή σε ομάδες που επιχειρούν να μετατρέψουν μία καινοτόμο ιδέα σε λειτουργικό προϊόν, με επένδυση που ενδεικτικά ξεκινά από 50 χιλιάδες για ποσοστό συμμετοχής 10% στην εταιρία και β) seed, δηλαδή σε εταιρίες με έτοιμο προϊόν, για να αναπτύξουν την αγορά τους και την επιχείρηση, με ποσό επένδυσης που φθάνει ως τις 500 χιλιάδες. Ο 1 ος γύρος για υποβολή προτάσεων για το στάδιο pre-seed λήγει στις 31 Ιανουαρίου 2013. Για το στάδιο seed οι προτάσεις μπορούν να κατατεθούν οποτεδήποτε. Το σύνολο των σχετικών πληροφοριών βρίσκεται διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο http://www.theopenfund.com.
Συνεργασία της ΜοΚΕ ΕΜΠ με το ΣΕΒ Στήριξη επιχειρηματικών πρωτοβουλιών νέων επιστημόνων FUTURE LEADERS 6 Πρόγραμμα Ανάπτυξης Μελλοντικών Ηγετών Η ΜοΚΕ ΕΜΠ στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της έχει ξεκινήσει συνεργασία με το βασικό συλλογικό φορέα των επιχειρήσεων της χώρας (ΣΕΒ), για την υλοποίηση ολοκληρωμένης πρωτοβουλίας με στόχο τη «Φιλοξενία και Αναδοχή Νέων Επιχειρηματικών Πρωτοβουλιών». Στόχος της πρωτοβουλίας είναι η παροχή υπηρεσιών και η μεταφορά τεχνογνωσίας προς νέους επιστήμονες, προκειμένου να οργανώσουν και να οδηγήσουν τις επιχειρηματικές τους ιδέες σε βιώσιμες και εξωστρεφείς επιχειρήσεις. Η πρωτοβουλία απευθύνεται σε φοιτητές, μεταπτυχιακούς φοιτητές, νέους αποφοίτους, ερευνητές και μέλη ΔΕΠ του ΕΜΠ, οι οποίοι ενδιαφέρονται να εξοικειωθούν με την επιχειρηματική δραστηριότητα και να αποκτήσουν ικανότητες που θα τους βοηθήσουν να αναπτύξουν επιχειρηματική σκέψη και δράση. Η πρωτοβουλία έχει οργανωθεί σε τέσσερις βασικές δράσεις, οι οποίες προσφέρουν στους υποψήφιους το υπόβαθρο που χρειάζονται τόσο σε εμπειρία σχετικά με την επιχειρηματική δράση, όσο και σε επίπεδο δικτυώσεων και διεθνούς εμπειρίας. Οι δράσεις αυτές είναι: Φιλοξενία των νέων επιστημόνων - υποψήφιων επιχειρηματιών σε κοινά συμφωνημένους με τα πανεπιστήμια χώρους, οι οποίοι θα λειτουργήσουν ως κοιτίδες επιχειρηματικότητας νέων, όπου θα παρέχεται η στοιχειώδης πρώτη στέγαση, η απαραίτητη διοικητική υποστήριξη και η ευκαιρία συνάντησης με άλλους νέους επιχειρηματίες. Παρακολούθηση των νέων επιστημόνων από έμπειρα στελέχη επιχειρήσεων με στόχο την εξοικείωσή τους με την επιχειρηματικότητα, την επιβεβαίωση της επιχειρηματικής τους πρότασης και τη δικτύωσή τους με κρίσιμους κρίκους της παραγωγικής διαδικασίας. Συμβουλευτική υποστήριξη των νέων επιστημόνων, σε θέματα οργάνωσης και διοίκησης επιχειρήσεων, κατάρτισης επιχειρηματικών σχεδίων, κοστολόγησης και χρηματοοικονομικών αναλύσεων, έρευνας αγοράς, νομικής υποστήριξης, προτυποποίησης προϊόντων κλπ. Επιμόρφωση των νέων επιστημόνων σε θέματα διοίκησης (management), ανάπτυξης και διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού, marketing, πωλήσεων, κλπ. Οι υποψήφιοι που ενδιαφέρονται να συμμετέχουν στην πρωτοβουλία θα ενημερωθούν αναλυτικότερα με σχετική ανακοίνωση η οποία θα αναρτηθεί στη διαδικτυακή πύλη της ΜοΚΕ ΕΜΠ (http://mke.ntua.gr) στις αρχές του νέου έτους. Η πρωτοβουλία Future Leaders αποβλέπει στην ανάπτυξη μελλοντικών ηγετών μέσω της ανάπτυξης ικανοτήτων, προετοιμάζοντας κυρίως μεταπτυχιακούς φοιτητές να ανταπεξέλθουν στις προκλήσεις της σύγχρονης εποχής στις ελληνικές επιχειρήσεις. Το πρόγραμμα διοργανώνεται τρεις φορές το χρόνο καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα θεωρητικών και πρακτικών γνώσεων. Οι συμμετέχοντες εργάζονται ανά ομάδες. Αντικείμενο του προγράμματος είναι αρχικά η εκπαίδευση των συμμετεχόντων και στη συνέχεια η προετοιμασία, ανάπτυξη και παρουσίαση επιχειρησιακών πλάνων Μη Κερδοσκοπικών Οργανισμών και φορέων με σημαντική κοινωνική επιρροή. Στο φετινό κύκλο προκρίθηκαν τρεις φοιτητές του ΕΜΠ, οι οποίοι παρουσίασαν τη Δευτέρα 3/12/2012 τα Business Plans των ομάδων τους: οι Γιώργος Σιώκας και Έλενα Κριεμπάρδη για ένα συνεταιρισμό τοπικών παραδοσιακών προϊόντων του Πηλίου και ο Κυριάκος Καλλένος για τα ΠΑΙΔΙΚΑ ΧΩΡΙΑ SOS. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφθείτε τον σχετικό ιστότοπο http://www.futureleaders.gr ή να απευθυνθείτε στο email info@futureleaders.gr.
Στις αρχές Νοεμβρίου ξεκίνησε η λειτουργία της διαδικτυακής πύλης (portal) της Μονάδας Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας ΕΜΠ η οποία είναι προσβάσιμη στη διεύθυνση: http://mke.ntua.gr. Πρόκειται για την 1 η έκδοση της ηλεκτρονικής πύλης η οποία παρέχει στους χρήστες της, συνεχή ενημέρωση και πληροφόρηση για θέματα επιχειρηματικότητας και καινοτομίας ενώ επίσης προσφέρει συναφές εκπαιδευτικό και υποστηρικτικό υλικό. Το portal ενημερώνει τους επισκέπτες για το ρόλο και τις δράσεις της ΜοΚΕ Η νέα διαδικτυακή πύλη της ΜοΚΕ ΕΜΠ http://mke.ntua.gr Επισκεφθείτε το portal της ΜοΚΕ ΕΜΠ και ενημερωθείτε για θέματα επιχειρηματικότητας και καινοτομίας ΕΜΠ και παράλληλα προσφέρει ένα δίαυλο επικοινωνίας και υποστήριξης για τα ενδιαφερόμενα μέλη και αποφοίτους του ΕΜΠ που επιθυμούν να αναλάβουν επιχειρηματική δράση. Φιλοξενεί τα σεμινάρια και τις ημερίδες που διοργανώνει η ΜοΚΕ ΕΜΠ και παρέχει πληροφοριακό και οπτικοακουστικό υλικό. Οι χρήστες της πύλης ενημερώνονται καθημερινά για τις τρέχουσες εξελίξεις, ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις και για σημαντικά γεγονότα από τις Ανακοινώσεις και το Ημερολόγιο. Και μερικά στατιστικά στοιχεία για τον πρώτο μήνα λειτουργίας του portal της ΜοΚΕ ΕΜΠ: 21.249 προβολές σελίδων 4.848 συνολικές επισκέψεις 2.337 μοναδικοί επισκέπτες Παράλληλα στη διεύθυνση http://courses.mke.ntua.gr φιλοξενείται η πλατφόρμα ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης TIE Courses με σκοπό την υποστήριξη των μαθημάτων των Σχολών του ΕΜΠ τα οποία άπτονται θεμάτων επιχειρηματικότητας. Αυτήν τη στιγμή η πλατφόρμα υποστηρίζει 2 χειμερινά μαθήματα των Σχολών Χημικών Μηχανικών (Τεχνολογία, Καινοτομία & Επιχειρηματικότητα) και Εφαρμοσμένων Μαθηματικών & Φυσικών Επιστημών (Οικονομική των Επιχειρήσεων και Επιχειρηματικότητα) και εξυπηρετεί 79 χρήστες (φοιτητές και διδάσκοντες). MARIE CURIE Academia Partnerships and Pathways (IAPP) 7 Το πρόγραμμα "Marie Curie (IAPP)" υλοποιείται στο πλαίσιο του 7 ου Προγράμματος Πλαισίου για την έρευνα. Στόχος του είναι η διατομεακή διάχυση της γνώσης και η κινητικότητα του ανθρώπινου κεφαλαίου. Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στη δημιουργία συνεργατικών σχημάτων μέσω ανταλλαγής προσωπικού μεταξύ των Πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Το Πρόγραμμα χρηματοδοτεί για περίπου δύο χρόνια, συνεργατικά σχήματα τα οποία αποτελούνται τουλάχιστον από ένα οργανισμό της ακαδημαϊκής κοινότητας και ένα φορέα από την επιχειρηματική κοινότητα, που προέρχονται από τουλάχιστον δύο διαφορετικές χώρες της ΕΕ ή συνδεδεμένες χώρες με την ΕΕ. Οι δράσεις που χρηματοδοτούνται αφορούν στην κινητικότητα και δικτύωση του ανθρώπινου δυναμικού, στη διοργάνωση σεμιναρίων και συνεδρίων καθώς και στην πρόσληψη έμπειρων ερευνητών εκτός του σχήματος. Τα επιστημονικά πεδία των προτάσεων που θα υποβληθούν ανήκουν στις εξής κατηγορίες: Χημεία Κοινωνικές και Ανθρωπιστικές επιστήμες Οικονομικές επιστήμες Πληροφορική και Μηχανική Περιβάλλον και Γεωεπιστήμες Επιστήμες υγείας Μαθηματικά Φυσική Το Πρόγραμμα έχει συνολικό προϋπολογισμό 81 εκ και η προθεσμία υποβολής προτάσεων λήγει στις 16 Ιανουαρίου του 2013. 8
c Ιδρυματικός Διαγωνισμός Επιχειρηματικού Παιγνίου 7, 11 & 13, 14 Δεκεμβρίου 2012, Υπολογιστικό Κέντρο της Σχολής Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ GLOBAL MANAGEMENT CHALLENGE Διαγωνισμός Επιχειρηματικής Στρατηγικής Η ΜοΚΕ ΕΜΠ πραγματοποίησε το Δεκέμβριο του 2012, Iδρυματικό Παίγνιο Διοίκησης Επιχειρήσεων (Business Game) με τη συμμετοχή 49 προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών του ΕΜΠ ενώ σε ορισμένες ομάδες συμμετείχαν και φοιτητές άλλων ιδρυμάτων όπως του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Το Επιχειρηματικό Παίγνιο οργανώθηκε σε δύο απογευματινά δίωρα στο PC-Lab της Σχολής Χημικών Μηχανικών σε δύο κύκλους. Ο 1 ος κύκλος διεξήχθη στις 7 και 11 Δεκεμβρίου και ο 2 ος στις 13 και 14 του ίδιου μήνα. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε 10 ομάδες και κάθε μία από αυτές ανέλαβε να διοικήσει μία εικονική επιχείρηση για 7 περιόδους λειτουργίας δρώντας σε ένα περιβάλλον πλήρους ανταγωνισμού. Αναμνηστική φωτογραφία μετά την ολοκλήρωση του Διαγωνισμού Επιχειρηματικού Παιγνίου Το Επιχειρηματικό Παίγνιο αποτελεί ένα διαδραστικό παιχνίδι προσομοίωσης στον υπολογιστή, στο οποίο συμμετέχουν ανταγωνιστικές επιχειρήσεις. Σκοπός του είναι η εφαρμογή «στην πράξη» απλών οικονομικών γνώσεων και η εξοικείωση των φοιτητών με τη διοίκηση επιχειρήσεων. Πρακτικά, οι φοιτητές χωρίζονται σε ομάδες και διοικούν εικονικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε μια συγκεκριμένη αγορά. Με αυτόν τον τρόπο η κάθε ομάδα διοίκησης καλείται να λάβει σημαντικές επιχειρηματικές αποφάσεις όπως π.χ. για την παραγωγή, τις νέες επενδύσεις, την τιμή του προϊόντος, τη διαφημιστική δαπάνη, τις δαπάνες για την έρευνα και ανάπτυξη του προϊόντος κλπ, έτσι ώστε να ικανοποιήσουν τους στόχους που έχουν θέσει (μεγιστοποίηση κερδών, αύξηση μεριδίου αγοράς κλπ). Επίσης, η κάθε ομάδα βλέπει πώς αυτές οι αποφάσεις μεταφράζονται σε αντίστοιχα οικονομικά μεγέθη, όπως ακριβώς συμβαίνει στον πραγματικό κόσμο των επιχειρήσεων. Η αγορά είναι δυναμική και το μέγεθος καθώς και τα μερίδια αγοράς των παικτών διαμορφώνονται ανάλογα με τις αποφάσεις των ομάδων. Το Επιχειρηματικό Παίγνιο διεξάγεται σε διαδοχικές περιόδους παρέχοντας τη δυνατότητα αναπροσαρμογής των αποφάσεων από περίοδο σε περίοδο. Για την υλοποίηση του συγκεκριμένου επιχειρηματικού παιγνίου χρησιμοποιείται ένα λογισμικό πρόγραμμα σε περιβάλλον Microsoft Excel, το οποίο έχει αναπτυχθεί στο ΕΜΠ και έχει ενταχθεί στο πλαίσιο των δράσεων της ΜοΚΕ. Το συγκεκριμένο επιχειρηματικό παίγνιο χρησιμοποιείται ήδη στις Σχολές Χημικών Μηχανικών, Μηχανολόγων Μηχανικών, και Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών σε σχετικά μαθήματα. Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στη διεύθυνση http://mke.ntua.gr/bgame2012ntua Οι ομάδες των φοιτητών εν δράσει Το "Global Management Challenge" αποτελεί το μεγαλύτερο Διεθνή Διαδικτυακό Διαγωνισμό Επιχειρηματικής Στρατηγικής ο οποίος διεξάγεται σε 34 χώρες. Στην Ελλάδα μετρά 7 χρόνια παρουσίας και τελεί υπό την αιγίδα της ΕΓ Ψηφιακού Σχεδιασμού και της ΓΓ Νέας Γενιάς. Πρόκειται για ένα διαδραστικό διαγωνισμό στον οποίον η πορεία κάθε επιχείρησης εξαρτάται από τις εσωτερικές αποφάσεις, αλλά και από την ικανότητα να προβλεφθούν πιθανές κινήσεις των ανταγωνιστών. Μέσα από το Διαγωνισμό οι συμμετέχοντες έχουν την δυνατότητα να εξασκηθούν στις θεμελιώδεις παραμέτρους διοίκησης επιχειρήσεων ενώ παράλληλα αναπτύσσουν δεξιότητες απαραίτητες για έναν επιτυχημένο manager. Οι διαγωνιζόμενοι είναι φοιτητές και στελέχη επιχειρήσεων. Στο φετινό 8 ο Διαγωνισμό, ο οποίος ξεκινά τον Ιανουάριο του 2013, θα πάρουν μέρος 64 ομάδες. Το ΕΜΠ έχει ενεργή παρουσία από το 2008 με τη συμμετοχή 7 ομάδων από το Εργαστήριο Βιομηχανικής και Ενεργειακής Οικονομίας της Σχολής Χημικών Μηχανικών, οι οποίες έχουν φθάσει μέχρι την ημιτελική του φάση ενώ φέτος οι συμμετέχουσες ομάδες είναι 3. Δηλώσεις συμμετοχής γίνονται μέχρι την 16 η Δεκεμβρίου. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε την ιστοσελίδα: http://www.globalmanager.gr 9
Παρατηρώ Εκθέτω Εμπορικές εκθέσεις. Εκθέσεις ιδεών και έμπνευσης για καινοτομία και επιχειρηματικότητα ERASMUS ΝΕΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΕΣ Γνωριμία, γνώσεις και ανταλλαγή εμπειριών με άλλες επιχειρήσεις της ΕΕ Οι μεγάλες διεθνείς εμπορικές εκθέσεις μπορεί να αποτελούν πηγή καινοτομικών και τεχνολογικών ιδεών υπό την έννοια ότι εκεί αποτυπώνονται οι τάσεις τεχνολογικές και εμπορικές ενός κλάδου. Σε αυτές τις εκθέσεις o επισκέπτης μπορεί να πάρει ερεθίσματα για την διαμόρφωση μιας ιδέας, μπορεί να διερευνήσει εάν μια ιδέα του θα είχε ανταπόκριση στην αγορά ή να διακρίνει μια επιχειρηματική ευκαιρία παρατηρώντας τις νέες εξελίξεις στην αγορά. Κάθε κλάδος έχει συνήθως μιαδυο μεγάλες διεθνείς εκθέσεις. Οι εκθέσεις αυτές αποτελούν παγκόσμιο σημείο αναφοράς για τον κλάδο αλλά και αφορμή για την παρουσίαση των νέων καινοτόμων προϊόντων. Με άλλα λόγια, αν κανείς θέλει να πάρει μια ιδέα για τις τάσεις ενός κλάδου, δεν έχει παρά να επισκεφθεί τη μεγαλύτερη σχετική έκθεση. Παραδείγματα τέτοιων εκθέσεων είναι η CeBIT στο Ανόβερο για την πληροφορική, η SIAL στο Παρίσι για τα τρόφιμα, το Salone del mobile στο Μιλάνου για τον κλάδο του επίπλου, η ΒΟΟΤ στο Düsseldorf για ό,τι έχει σχέση με τη θάλασσα από την πλευρά της αναψυχής. Ένα μέλος της ΜοΚΕ επισκέφθηκε μια τέτοια έκθεση και μας μεταφέρει τις σημαντικότερες εξελίξεις. Από τις 11 έως τις 16 Σεπτεμβρίου του 2012 πραγματοποιήθηκε στη Φρανκφούρτη η Automechanika 2012, η κορυφαία εμπορική έκθεση στον κόσμο για την αυτοκινητοβιομηχανία. Η έκθεση αφορά κάθε προϊόν ή υπηρεσία της αυτοκινητοβιομηχανίας πλην των αυτοκινήτων (ανταλλακτικά, after sales, αξεσουάρ, service κτλ) και φιλοξένησε πάνω από 4.500 εκθέτες από 74 χώρες ενώ την έκθεση επισκέφθηκαν πάνω από 150.000 επισκέπτες, το 60% των οποίων έρχεται εκτός Γερμανίας. Παρά το γεγονός ότι ο αριθμός των εκθετών αποτελεί ρεκόρ, οι Γερμανοί διοργανωτές δεν ήταν ευχαριστημένοι από την προσέλευση επισκεπτών και αυτό φαίνεται να ισχύει για όλες τις μεγάλες διεθνείς εκθέσεις που διοργανώθηκαν φέτος στην Γερμανία. Είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσει κανείς πως ενώ οι βασικές εκθέσεις παγκοσμίως δεν είναι πάνω από μία-δύο ανά κλάδο, τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να ανεβαίνουν ραγδαία οι περιφερειακές εκθέσεις (π.χ. η Automechanika διοργανώνεται πλέον και στο Μπουένος Άιρες, το Γιοχάνεσμπουργκ κα). Σε αντιστοιχία με την αλλαγή αυτή, αξιοσημείωτη ήταν και η μεγάλη αύξηση της παρουσίας επιχειρήσεων από ραγδαία αναπτυσσόμενες χώρες. Χαρακτηριστικά αναφέρεται πως η Κίνα είχε πάνω από 600 περίπτερα, τα οποία είχαν όλα μικρό μέγεθος, ενώ χώρες όπως η Βραζιλία είχαν ηχηρή παρουσία επιχειρήσεων η οποία πλαισιωνόταν από πολύ μεγάλη βοήθεια από τους οργανισμούς προώθησης των εξαγωγών τους. Σε εκθέσεις όπως η Automechanika, κεντρικό ρόλο παίζει τόσο η ανάδειξη όσο και η προστασία της καινοτομίας. Αναφορικά με την ανάδειξη της καινοτομίας η Automechanika διοργανώνει το Innovation Award, το οποίο αναδεικνύει τα καλύτερα νέα καινοτόμα προϊόντα του κλάδου εκθέτοντάς τα σε περίοπτη θέση. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί πως η πρώτη παρουσίαση νέου πατενταρισμένου προϊόντος στην Automechanika αυτομάτως προστατεύει τον κάτοχο από αντιγραφές που μπορεί να παρουσιαστούν σε οποιαδήποτε Automechanika σε όλο τον κόσμο. Αν μια επιχείρηση έχει παρουσιάσει σε προηγούμενη Automechanika πατενταρισμένο προϊόν, δεν αρκεί παρά μια απλή καταγγελία για αντίγραφο που παρουσιάζεται σε επόμενη Automechanika ώστε να αφαιρείται από τον «αντιγραφέα» η δυνατότητα να εκθέσει. Στη φετινή έκθεση σφραγίστηκαν για τον λόγο αυτό περίπου 10 περίπτερα από τους διοργανωτές, ενώ αφαιρέθηκε και ένας μεγάλος αριθμός προϊόντων από περίπτερα εκθετών κατόπιν καταγγελιών από κατόχους πατεντών. Το Πρόγραμμα «Erasmus Νέοι Επιχειρηματίες» είναι ένα πρόγραμμα διασυνοριακής ανταλλαγής το οποίο προσφέρει σε νέους επιχειρηματίες την ευκαιρία να αποκομίσουν γνώσεις από την επαφή με έμπειρους επιχειρηματίες, οι οποίοι διευθύνουν μικρές επιχειρήσεις σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ως νέοι επιχειρηματίες ορίζονται όσοι προγραμματίζουν να ιδρύσουν την επιχείρησή τους ή έχουν ήδη ξεκινήσει την επιχείρησή τους μέσα στα τελευταία τρία έτη ενώ ως έμπειροι επιχειρηματίες (δηλαδή επιχειρηματίες υποδοχής) όσοι έχουν διακριθεί ως διαχειριστές μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Η ανταλλαγή εμπειριών πραγματοποιείται μέσω της παραμονής κοντά στον έμπειρο επιχειρηματία, η οποία χρηματοδοτείται εν μέρει από το Πρόγραμμα, γεγονός που βοηθά το νέο επιχειρηματία να αποκτήσει τις απαραίτητες δεξιότητες για τη διοίκηση μίας μικρής επιχείρησης. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ενημερωθούν από την ιστοσελίδα του Προγράμματος http://www.erasmusentrepreneurs.eu και από σχετικά σημεία εξυπηρέτησης στην Ελλάδα. Η προθεσμία υποβολής πρότασης για το Πρόγραμμα λήγει στις 31/12/2012. 10
Παρατηρητήριο Καινοτομίας & Επιχειρηματικότητας Καθοριστικοί παράγοντες στη δημιουργία/ίδρυση νέων επιχειρήσεων Συνέδριο Ερευνητικού Έργου AEGIS Entrepreneurship and Innovation in the Knowledge-Based Economy Η προηγούμενη εργασιακή εμπειρία στο ίδιο πεδίο επιχειρηματικής δραστηριότητας και η γνώση της αγοράς έχουν καθοριστική σημασία στην απόφαση για την ίδρυση μιας επιχείρησης. Ακολουθούν οι τεχνικές γνώσεις των ιδρυτών στην περιοχή όπου πρόκειται να δραστηριοποιηθεί η επιχείρηση καθώς και οι προσωπικές σχέσεις/δικτυώσεις που έχουν οικοδομηθεί κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής τους σταδιοδρομίας. Αν και η διαθεσιμότητα χρηματοδότησης αξιολογείται ως πολύ σημαντικός παράγοντας για την έναρξη νέας επιχειρηματικής δράσης από τις μισές περίπου επιχειρήσεις της έρευνας, ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό (27%) θεωρεί ότι η έλλειψη κεφαλαίου εκκίνησης δεν αποτελεί ουσιαστικό εμπόδιο κατά την ίδρυση. Ποιες είναι όμως οι πηγές χρηματοδότησης των νέων εγχειρημάτων; Η χρηματοδότηση μιας νέας επιχείρησης προέρχεται κατά κύριο λόγο από τα ίδια κεφάλαια των ιδρυτών καθώς η χρηματοδότηση από επίσημους ιδιωτικούς ή κρατικούς φορείς φαίνεται να είναι πολύ περιορισμένη. Πιο συγκεκριμένα, 92% των νεοσύστατων επιχειρήσεων έλαβαν χρηματοδότηση από τους ιδρυτές τους και μάλιστα πάνω Στιγμιότυπο από το συνέδριο από τις μισές (57%) στηρίχθηκαν αποκλειστικά και μόνο στις προσωπικές οικονομίες των μελών της ιδρυτικής ομάδας. Η επόμενη πιο σημαντική πηγή χρηματοδότησης είναι τα τραπεζικά δάνεια (για το 28% των επιχειρήσεων), ενώ μόνο το 5% των επιχειρήσεων του δείγματος χρηματοδοτείται με κεφάλαια υψηλού επιχειρηματικού κινδύνου (venture capital), γεγονός που υποδεικνύει τη δυσκολία προσέλκυσης αυτού του είδους της χρηματοδότησης. Πηγή: Έρευνα Πεδίου AEGIS, 2012, Επεξεργασία δεδομένων ΕΒΕΟ/ΕΜΠ Συνέδριο λήξης του ερευνητικού έργου Advancing Knowledge Intensive Entrepreneurship and Innovation for Economic Growth and Social Well-being in Europe - AEGIS. Στις 5-7 Σεπτεμβρίου 2012 πραγματοποιήθηκε στο Μιλάνο συνέδριο με θέμα Entrepreneurship and Innovation in the Knowledge Based Economy. Στο συνέδριο παρουσιάστηκε ένα μεγάλο μέρος των ερευνητικών εργασιών του έργου AEGIS, στο οποίο συμμετείχε και το ΕΜΠ με το Εργαστήριο Βιομηχανικής και Ενεργειακής Οικονομίας. Έγιναν δυο κεντρικές ομιλίες από τους Bo Carlsson (Case Western Reserve University) και Georg Licht (The Centre for European Economic Research - ZEW), μια συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με θέμα «Επιχειρηματικότητα και Δημόσια Πολιτική» και παρουσιάστηκαν 18 εργασίες, οι οποίες όλες προέκυψαν από το ερευνητικό έργο AEGIS http://www.aegis-fp7.eu. Μεταξύ των εισηγήσεων που παρουσιάστηκαν, ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν τα αποτελέσματα που προέκυψαν από την έρευνα πεδίου σε 10 Ευρωπαϊκές χώρες: Σουηδία, Δανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ελλάδα, Πορτογαλία, Τσεχία και Κροατία. Η έρευνα αφορούσε επιχειρήσεις που ιδρύθηκαν στην περίοδο 2001-2007 και προέρχονταν από κλάδους υψηλής και χαμηλής τεχνολογίας και υπηρεσιών έντασης γνώσης για την οποία συγκεντρώθηκαν 4004 απαντημένα ερωτηματολόγια. 11
Χρόνια Πολλά και Καλές Γιορτές ΜοΚΕ ΕΜΠ Ομάδα Έργου Σας ευχόμαστε Καλά Χριστούγεννα και Δημιουργικό το 2013 με υγεία και χαρά Γιάννης Καλογήρου Επιστημονικός Υπεύθυνος Καθηγητής Τεχνολογικής Οικονομικής & Βιομηχανικής Στρατηγικής, Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ Ιωάννα Καστέλλη Συντονίστρια Χριστούγεννα στην Αθήνα, Χαυτεία Ομόνοια, Δεκέμβριος 1960 Πηγή: Φωτογραφικά Αρχεία Μουσείου Μπενάκη ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ Μονάδα Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας Ηρώων Πολυτεχνείου 9, Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου, 157 80 Αθήνα Ισόγειο νέου κτηρίου Μηχανολόγων Ναυπηγών, Γραφείο ΒΔ. 003 210-772 2822, 210-772 2823 http://mke.ntua.gr e-mail: mke.ntua@gmail.com @MKENTUA Δρ. «Οικονομικά της Τεχνολογίας», Οικονομολόγος, MSc Βιομηχανική Οικονομική Συνεργάτες Αντώνης Λιβιεράτος Σύμβουλος ίδρυσης & ανάπτυξης εταιριών υψηλής τεχνολογίας Δρ. «Διαχείριση Καινοτομίας», Οικονομολόγος, MSc Διαχείριση Καινοτομίας & Τεχνολογίας Παρασκευάς Γεωργίου Υπεύθυνος Κέντρου Τεκμηρίωσης & Διαδικτυακής Πύλης Δρ. Μηχανικός «Ενεργειακή Στρατηγική», Χημικός Μηχανικός, MBA Δημήτρης Γιακούλας Διοικητική Υποστήριξη Πολιτικός Επιστήμων, MSc Διεθνείς & Ευρωπαϊκές Σπουδές 12