ΑΡΧΑΙΑ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Βασικοί Όροι: Ρήμα, Υποκείμενο, Κατηγορούμενο, Αντικείμενο Υποκείμενο Υποκείμενο ρήματος Προσωπική σύνταξη: ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ Απρόσωπη σύνταξη: άναρθρο Απαρέμφατο Δευτερεύουσα Ονομαστική Πρόταση Υποκείμενο απαρεμφάτου ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ (ταυτοπροσωπία) ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ (ετεροπροσωπία) Υποκείμενο μετοχής Συμφωνεί απόλυτα σε αριθμό, πτώση, γένος με τη μετοχή Κατηγορούμενο (αποδίδει ιδιότητα στο υποκείμενο ή στο αντικείμενο ρηματικών τύπων) απλό κατηγορούμενο γενική κατηγορηματική επιρρηματικό κατηγορούμενο προληπτικό κατηγορούμενο Αντικείμενο Τίθεται σε μία από τις πλάγιες πτώσεις (γενική δοτική αιτιατική) Ρήματα 1. Μονόπτωτα με αντικείμενο σε: γενική: Ἂπαντες μετεῖχον τη ς ἑορτῆς. δοτική: Ἐπίστευον αὐτῷ αἱ πόλεις. αιτιατική: Ἀπέκτειναν τοὺς στρατηγούς 2. Δίπτωτα με αντικείμενα σε: γενική και δοτική: Μετεσχήκαμεν ὑμῖν ἱερῶν τῶν σεμνοτάτων. γενική και αιτιατική: Ἀνδρῶν τὴν πόλιν ἐξεκένωσαν. δοτική και αιτιατική: Πᾶσαν ὑμῖν τὴν ἀλήθειαν ἐρῶ. αιτιατική και αιτιατική: Διδάσκει σε τὴν στρατηγίαν ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ 45
ΕΥΤΕΡΕΥΟΝΤΕΣ ΟΡΟΙ (ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΟΙ) Ονοματικοί ομοιόπτωτοι επιθετικός προσδιορισμός κατηγορηματικός προσδιορισμός παράθεση επεξήγηση Ονοματικοί ετερόπτωτοι γενική: κτητική διαιρετική δημιουργού ιδιότητας ύλης περιεχομένου αξίας αιτίας συγκριτική υποκειμενική αντικειμενική δοτική: αναφοράς αντικειμενική αιτιατική: αναφοράς Επιρρηματικοί Επιρρήματα Εμπρόθετοι προσδιορισμοί Επιρρηματικές μετοχές χρονικές τελικές αιτιολογικές υποθετικές εναντιωματικές Δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις Πλάγιες πτώσεις Χρονικές τελικές υποθετικές εναντιωματικές συμπερασματικές αιτιολογικές γενική χρόνου τόπου τόπου δοτική αιτίας μέσου οργάνου αιτιατική τόπου χρόνου αναφοράς 46 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ
ΑΠΡΟΣΩΠΑ ΡΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΡΟΣΩΠΕΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ Μονολεκτικά χρή, δεῑ, πρέπει, ἁρμόττει, προσήκει, δοκεῑ, ἐστί, ἔξεστι, οἷον τ ἐστί Ουδέτερο επιθέτου + εστί καλόν ἐστί, κακόν ἐστί Επίρρημα + ἔχει καλῶς ἔχει, κακῶς ἔχει Αφηρημένη έννοια ἀνάγκη ἐστί, κίνδυνός ἐστι ουσιαστικού (χωρίς άρθρο) + εστί Ρήματα σε γ ενικό (με ὁμολογεῖται, καλεῖται, λέγεται, φαίνεται την προϋπόθεση να μην υπάρχει ονομαστική στην πρόταση) ΣΥΝΤΑΞΗ ΜΕΤΟΧΗΣ 1. Επιθετική 2. Κατηγορηματική Ρήματα συντασσόμενα με κατηγορηματική μετοχή εἰμί, γίγνομαι, ὑπάρχω, λανθάνω, τυγχάνω, φαίνομαι, φανερός εἰμί, δῆλός εἰμι διάγω, διατελῶ, διαγίγνομαι, οἲχομαι, φθάνω ρήματα έναρξης λήξης, μνήμης λήθης αισθήσεως γνώσεως μαθήσεως, ψυχικού πάθους αγγελίας δείξεως ελέγχου, καρτερίας ανοχής καμάτου πλησμονής επάρκειας κορεσμού εὖ ποιῶ, κακῶς ποιῶ, ἀδικῶ, χαρίζομαι, ἧττῶμαι 3. Επιρρηματική: χρονική (μτφρ. αφού, όταν, ενώ) αιτιολογική (μτφρ. επειδή, γιατί) τροπική (μτφρ. --όντας, --ώντας) τελική (μτφρ. για να) υποθετική (μτφρ. αν, όταν) εναντιωματική (μτφρ. αν και, παρόλο που) ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ 47
ΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Ονομαστικές Ειδικές: ὅτι, ὡς Ενδοιαστικές: μή, μή οὐ Πλάγιες ερωτηματικές Αναφορικές (μερικές) Επιρρηματικές Χρονικές: ὂτε, ὡς, ἐπεί, ἐπειδή, ἓως, ὃταν, ἐπειδάν, πρίν, μέχρι Αιτιολογικές: ὃτι, ὡς, ἐπεί, ἐπειδή, διότι, εἰ Συμπερασματικές:ὡς,ὣστε Υποθετικές: εἰ,ἐάν, ἂν, ἢν Εναντιωματικές: εἰ καί, καί εἰ, ἂν καί, καί ἂν, οὐδ εί, οὐδ ἂν Τελικές: ἳνα, ὃπως, ὡς Αναφορικές (μερικές) Οι αναφορικές προτάσεις εισάγονται με αναφορικές αντωνυμίες και αναφορικά επιρρήματα. Αναφορικές αντωνυμίες και αναφορικά επιρρήματα ὃς, ἣ, ὃ ὃσπερ, ἣπερ, ὃπερ ὃστις, ἣτις, ὃτι οἷος α ον ὁποῖος α ον ὃπως ὃπου ἒνθα ὃπῃ ὃποι Οι πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις εισάγονται και με ερωτηματικές και με αναφορικές αντωνυμίες και επιρρήματα. Ερωτηματικές αντωνυμίες και ερωτηματικά επιρρήματα τίς τίς τί ποῑος α--ον πότερος-α-ον πόσος η ον πηλίκος η ον πῶς ποῡ πότε πόθεν 48 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ
ΣΥΝ ΕΣΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ Η ΟΡΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ 1. Παρατακτική ή κατά παράταξη με συνδέσμους: Συμπλεκτικούς: καί, τε κτλ. Αντιθετικούς: μέν, δέ, ἀλλά κτλ. Αιτιολογικούς: γάρ, ἐπεί Συμπληρωματικούς: ἄρα, δή, οὖν, γοῦν, κτλ. 2. Ασύνδετο σχήμα: Συμβαλόντες τὰς ἀσπίδας ἐωθοῦντο, ἐμάχοντο, ἀπέκτεινον, ἀπένθησκον. 3. Υποτακτική ή καθ υπόταξη με: α. Συνδέσμους Ειδικούς:ὅτι, ως Ενδοιαστικούς: μή, μὴ οὐ, κτλ. Χρονικούς: ὅτε, ὁπότε, ἐπεί κτλ. Εναντιωματικούς: εἰ καί, ἂν καί, καὶ εἰ, καὶ ἄν κτλ. Υποθετικούς: εἰ, ἐάν, ἄν, ἤν Τελικούς: ἵνα, ὅπως, ὡς Συμπληρωματικούς: ὥστε, ὡς Αιτιολογικούς: ὅτι, διότι, ἐπεί, ἐπειδή, ὡς β. Αντωνυμίες Αναφορικές: ὅς, ὅσπερ, ὅστις κτλ. Ερωτηματικές: τίς, ποῖος, πόσος κτλ. γ. Επιρρηματικές Αναφορικά: ὡς, ὥσπερ, ὅπου κτλ. Ερωτηματικά: ποῦ, πῶς, πόθεν κτλ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ 49
ΑΡΧΑΙΑ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ Α. Τα ουσιαστικά Α κλίση αρσενικά θηλυκά -ας -ης -α -η ὁ νεανίας ὁ ὁπλίτης ἡ χώρα ἡ τιμή τοῦ νεανίου τοῦ ὁπλίτου τῆς χώρας τῆς τιμῆς ἡ θάλαττα τῆς θαλάττης Β κλίση αρσενικά θηλυκά Ουδέτερα -ος -ος -ον ὁ νόμος ἡ νῆσος το δῶρον τοῦ νόμου τῆς νήσου τοῦ δώρου Γ κλίση αρσενικά θηλυκά ουδέτερα γεν. εν. -ος γεν. εν. -ος γεν. εν. -ος ή -ως ή -ως ή -ως ὁ ἰχθύς ἡ πόλις το κτῆμα τοῦ ἰχθύος τῆς πόλεως τοῦ κτήματος Γ κλίση 1. φωνηεντόκλιτα καταληκτικά ακατάληκτα διπλόθεμα μονόθεμα διπλόθεμα ἠχώ, ἠχοῦς ἥρως, ἥρωος πόλις, πόλεως 50 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ
οδοντικόληκτα καταληκτικά μονόθεμα 2. συμφωνόκλητα α. αφωνόκλητα χειλικόληκτα οδοντικόληκτα καταληκτικά μονόθεμα κόραξ, κόρακος Ἂραψ, Ἂραβος καταληκτικά μονόθεμα πατρίς, πατρίδος γίγας, γίγαντος ακατάληκτα μονόθεμα διπλόθεμα κτῆμα κτήματος γέρων γέροντος Κατάληκτικά μονόθεμα ἀκτίς, ἀκτῖνος ενρινόληκτα β. ημιφωνόκλητα υγρόληκτα ακατάληκτα σιγμόληκτα ακατάληκτα ακατάληκα μονόθεμα Σωκράτης, Σωκράτους βέλος, βέλους (<βέλεσος) μονόθεμα διπλόθεμα κλητἠρ, κλητῆρος Ἕλλην, Ἕλληνος ποιμήν, ποιμένος πνεύμων, πνεύμονος διπόθεμα ῥήτωρ, ῥήτορος Συγκοπτόμενα πατήρ, πετρός ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ 51
Β. Τα επίθετα Δευτερόκλιτα 1. ασυναίρετα α. διγενή τρικατάληκτα -ος -η -ον καλός καλή καλό καλοῦ καλῆς καλοῦ β. τριγενή δικατάλητα -ος -ος -ον ἂφθονος ἂφθονος ἂφθονον ἀφθόνου ἀφθόνου ἀφθόνου 2. συνηρημένα χρυσοῦς, χρυσῆ, χρυσοῦν χρυσοῦ, χρυσῆς, χρυσοῦ 3. αττικόκλιτα ἵλεως, ἵλεως, ἵλεων ἵλεω, ἵλεω, ἵλεω 1. φωνηεντόκλιτα α. τριγενή τρικατάληκτα βαθῦς, βαθεῖα, βαθύ βαθέος, βαθεία, βαθέος β. τριγενή δικαάληκτα ὁ/ἡ εὔβοτρυς, το εὔβοτρυ εὐβότρυος, εὐβότρυος ὁ/ἡ δίπηχυς, το δίπυχη διπήχεος, διπήχεος Τριτόκλιτα 52 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ
2. συμφωνόληκτα α. αφωνόκλιτα τριγενή διγενή μονοκατάληκτα τρικατάληκτα δικατάληκτα ὁ/ἡ κόλαξ πᾶς, πᾶσα, πᾶν παντός, πάσης, παντός ὁ/ἡ εὔχαρις, το εὔχαρι εὐχάριτος, εὐχάριτος κόλακος χαρίεις, χαριέσσα, χαρίεν χαρίεντος, χαριέσσης, χαρίεντος ἂκων, ἂκουσα, ἂκον ἄκοντος, ἀκούσης, ἄκοντος τριγενή τρικατάληκτα ὁ/ἡ δίπους, το δίπουν δίποδος, δίποδος β. ημιφωνόκλητα ενρινόληκτα υγρόληκτα διγενή μόνο κατάληκτα τριγενή δικατάληκτα σιγμόληκτα τριγενή δικατάληκτα ὁ/ἡ πλήρη, πλήρους το πλήρες, πλήρους μέλας, μέλαινα, μέλαν μέλανος, μελαίνης, μέλανος ὁ/ἡ μάκαρ μάκαρος ὁ/ἡ ἂχειρ ἄχειρος ὁ/ἡ εὐδαίμων, τὸ ευδαίμον εὐδαίμονος, εὐδαίμονο ὁ/ἡ ἄρρην, τὸ ἂρρεν ἄρρενος, ἄρρενος ὁ/ἡ ἀπἀτωρτο, τὸ ἀπάτορ ἀπάτορος, ἀπάτορο ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ 53
Γ. Οι αντωνυµίες Προσωπικές: α πρόσ.: ἐγώ β προσ.: σύ Δεικτικές: οὗτος, αὕτη, τοῦτο Ερωτηματικές: τίς, τίς, τί Αναφορικές: ὅς, ἥ, ὅ ὅστις, ἥτις, ὅτι Αόριστες: τὶς, τὶς, τὶ επιμεριστικές: ἕτερος, ἑτέρα, ἕτερον Κτητικές: ἐμός, ἐμή, ἐμόν Αυτοπαθητικές: ἑαυτοῦ, ἑαυτῆς, ἑαυτοῦ Αλληλοπαθητική: ἀλλήλων, ἀλλήλοις, ἀλλήλους Οριστική επαναληπτική: αὐτός, αὐτή, αὐτό. Το ρήµα Α συζυγία (-ω) φωνηεντόκλητα συμφωνόκλητα κωλύω αφωνόκλητα ημιφωνόκλητα Ουρανικόληκτα Χειλικόκλητα Οδοντικόληκτα Υγρόληκτα Ενρινόκλητα κηρύττω κόπτω σπεύδω αἴρω νέμω α. βαρύτονα ή ασυναίρετα β. περισπωμένα ή συνηρημένα -ἀω,-ῶ -ἐω,-ῶ -όα,-ῶ τιμάω, ποιέω, ποιῶ δηλόω, δηλῶ τιμῶ 54 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ
συλλαβική ἐ- λαμβάνω ἐλάμβανον Β συζυγία (-μι) δείκνυμι Η ομαλή αύξηση χρονική α, ε η ἀρχω ἦρχον, ἐλπίζω ἤλπιζον αι, ει η αἴρω ᾖρον, εἰκάζω ᾔκαζον ο ω ὁρίζω ὥριζον οι ω οἰκίζω ᾤκιζον ῖ, ῦ ῑ, ῡ ἱδρύω ἵδρυον, ὑβρίζω ὕβριζον αυ, ευ ηυ ἀύξω ηὖξον, ἕυδω ηὗδον δύο σύμφωνα από τα οποία Το ρήμα αρχίζει από: Το πρώτο είναι άφωνο (κ, γ, χ, π, β, φ, τ, δ, θ) και το δεύτερο υγρό ή ένρινο (μ, ν, λ, ρ) διπλό σύμφωνο (ζ, ξ, ψ) ρ δύο σύμφωνα, χωρίς να είναι το πρώτο άφωνο και το δεύτερο υγρό ή ένρινο τρία σύμφωνα Φωνήεν ή δίφθογγο είδος αναδιπλασιαμού Επανάληψη του αρχικού συμφώνου + ε λύω λέλυκα γράφω γέγραφα ψηφίζω ἐψήφικα ῥάπτων ἒρραφα Συλλαβική αύξηση κτείνω ἒκτονα στρατεύω ἐστράτευκα ἐλπίζω ἤλπιζα χρονική αύξηση ἀθροίζω ἥθροικα ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ 55
ΒΑΣΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ ΑΝΩΜΑΛΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ ΕΝΣ ΜΕΛΛ ΑΟΡ ΠΡΚ ἄγω ἀξω ἤγαγον ἦχα ἀχθήσομαι ἤχθην ἦγμαι αἱρέω αἱρήσω αἱρήσομαι αἱρεθήσομαι εἷλον εἱλόμην ᾕρέθην ᾕρηκα ᾕρημαι ᾕρημαι αἰσθάνομαι αἰσθήσομαι ᾐσθόμην ᾔσθημαι ἀκούω ἀκούσομαι ἀκουσθήσομαι ἤκουσα ἠκούσθην ἀκήκοα ἤκουσμαι ἁλίσκομαι ἁλώσομαι ἑάλων / ἥλων ἑάλωκα / ἥλωκα ἀλλάττω ἁμαρτάνω ἀλλάξω ἀλλαγήσομαι ἤλλαξα ἠλλάγην ἁμαρτήσομαι ἥμαρτον ἡμαρτήθην ἤλλαχα ἤλλαγμαι ἡμάρτηκα ἡμάρτημαι ἀποθνῄσκω ἀποθανοῦμαι ἀπέθανον ἀποτέθνηκα ἀποκτείνω ἀποκτενῶ ἀπέκτεινα ἀπέκτονα ἀπόλλυμι ἄρχω ἄρχομαι ἀπολῶ ἀπολοῦμαι ἄρξω ἄρξομαι ἀρχθήσομαι ἀπώλεσα ἀπωλόμην ἤρξα ἠρξάμην ἤρχθην ἀπολώλεκα ἀπόλωλα ἦρχα ἦργμαι ἦργμαι ἀφικνέομαι ἀφίξομαι ἀφικόμην ἀφῖγμαι βαίνω βήσομαι ἔβην βέβηκα βάλλω βαλῶ βληθήσομαι ἔβαλον ἐβλήθην βέβληκα βέβλημαι βούλομαι βουλήσομαι ἐβουλήθην βεβούλημαι ἐναντιόομαι ἐναντιώσομαι ἠναντιώθην ἠναντίωμαι ἐπιλανθάνομαι ἐπιλήσομαι ἐπελαθόμην ἐπιλέλησμαι ἐπιμελ(έ)ομαι ἐπιμελήσομαι ἐπεμελήθην ἐπιμεμέλημαι ἕπομαι ἕψομαι ἑσπόμην ἐργάζομαι ἐργάσομαι ἐργασθήσομαι εἰργασάμην εἰργάσθην εἴργασμαι εἴργασμαι 56 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ
ἔρχομαι εἶμι / ἐλεύσομαι ἦλθον ἐσθίω ἔδομαι ἔφαγον ἠδέσθην ἐλήλυθα ἐδήδοκα ἐδήδεσμαι εὑρίσκω ἔχω εὑρήσω εὑρεθήσομαι ἕξω / σχήσω ἕξομαι σχήσομαι ἕξομαι σχεθήσομαι ηὗρον εὗρον ηὑρέθην/εὗ- ἔσχον ἐσχόμην ἐσχέθην ηὕρηκα / εὗηὕρημαι /εὗ- ἔσχηκα ἔσχημαι ἔσχημαι ζῶ (ζήω) βιώσομαι ἐβίων βεβίωκα θνῄσκω ( ἀποθνῄσκω) καλέω καλῶ κληθήσομαι ἐκάλεσα ἐκλήθην κέκληκα κέκλημαι λαγχάνω λήξομαι ἔλαχον εἴληχα λαμβάνω λήψομαι ἔλαβον εἴληφα ληφθήσομαι ἐλήφθην εἴλημμαι λέγω ἐρῶ ῥηθήσομαι εἶπον ἐρρήθην εἶρηκα εἶρημαι λέγω λείπω ἐρῶ ῥηθήσομαι λείψω λειφθήσομαι εἶπον ἐρρήθην ἔλιπον ἐλείφθην εἶρηκα εἶρημαι λέλοιπα λέλειμμαι μανθάνω μαθήσομαι ἔμαθον μεμάθηκα (μετα)μέλει μελήσει ἐμέλησε μεμέληκε (απρόσωπο) μέμφομαι μέμψομαι ἐμεμψάμην ἐμέμφθην μέλλω μελλήσω ἐμέλλησα μένω μενῶ ἔμεινα μεμένηκα μιμνῄσκω μνήσω μνήσομαι μνησθήσομαι ἔμνησα ἐμνήσθην μέμνημαι ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ 57
νέμω νέω νομίζω νεμῶ νεμοῦμαι νεμηθήσομαι νεύσομαι/ νευσοῦμαι νομιῶ νομισθήσομαι ἔνειμα ἐνειμάμην ἐνεμήθην ἔνευσα ἐνόμισα ἐνομίσθην νενέμηκα νενέμημαι νενέμημαι νένευκα νενόμικα νενόμισμαι οἴομαι / οἴμαι οἰήσομαι ᾠήθην ὄμνυμι ὀμοῦμαι ὤμοσα ὀμώμοκα ὁράω ὄψομαι ὀφθήσομαι εἶδον ὤφθην ἑώρακα όρακα ἑώραμαι ὦμμαι πάσχω πείσομαι ἔπαθον πέπονθα πείθω πείσω πείσομαι πεισθήσομαι ἔπεισα ἐπιθόμην ἐπείσθην πέπεικα πέποιθα πέπεισμαι πέμπω πίμπλημι πίμπρημι πίνω πέμψω πεμφθήσομαι πλήσω πλησθήσομαι πρήσω πρησθήσομαι πίομαι ποθήσομαι ἔπεμψα ἐπέμφθην ἔπλησα ἐπλήσθην ἔπρησα ἐπρήσθην ἔπιον ἐπόθην πέπομφα πέπεμμαι πέπληκα πέπλησμαι πέπρηκα πέπρησμαι πέπωκα πέπομαι πίπτω πεσοῦμαι ἔπεσον πέπτωκα πλέω πλεύσομαι πλευσθήσομαι ἔπλευσα ἐπλεύσθην πέπλευκα πέπλευσμαι πνέω πνεύσομαι ἔπνευσα πέπνευκα πράττω πράσσω πράξω πραχθήσομαι ἔπραξα ἐπράχθην πέπραχα πέπραγμαι πυνθάνομαι πεύσομαι ἐπυθόμην πέπυσμαι στέλλω στρέφω στελῶ σταλήσομαι στρέψω στρέψομαι/ στραφήσομαι ἔστειλα ἐστάλην ἔστρεψα ἐστράφην ἔσταλκα ἔσταλμαι ἔστροφα ἔστραμμαι 58 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ
τάττω (τάσσω) τείνω τέμνω τρέπω τάξω ταχθήσομαι τενῶ ταθήσομαι τεμῶ τμηθήσομαι τρέψω τρέψομαι τραπήσομαι ἔταξα ἐτάχθην ἔτεινα ἐτάθην ἔτεμον ἐτμήθην ἔτραπον/ ἔτρεψα ἐτραπόμην ἐτράπην τέταχα τέταγμαι τέτακα τέταμαι τέτμηκα τέτμημαι τέτροφα τέτραμμαι τέτραμμαι ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ 59
1. Χαρακτηριστικά ΛΑΤΙΝΙΚΑ 1 η Κλίση Ουσιαστικών Περιέχει ουσιαστικά αρσενικά και θηλυκά Η ονοµαστική ενικού έχει κατάληξη -a 2. Καταλήξεις Singularis Pluralis Nominativus -a -ae Genetivus -ae -arum Dativus -ae -is Accusativus -am -as Vocativus -a -ae Ablativus -a -is 1. Χαρακτηριστικά 2 η Κλίση Ουσιαστικών Περιέχει ουσιαστικά αρσενικά, θηλυκά και ουδέτερα Η ονοµαστική ενικού έχει κατάληξη -us και -er για τα αρσενικά και τα θηλυκά και -um για τα ουδέτερα 2. Καταλήξεις -us -er -um Singularis Pluralis Singularis Pluralis Singularis Pluralis Nominativus -us -i -er -i -um -a Genetivus -i -orum -i -orum -i -orum Dativus -o -is -o -is -o -is Accusativus -um -os -um -os -um -a Vocativus -e -i -er -i -um -a Ablativus -o -is -o -is -o -is 1. Χαρακτηριστικά 3 η Κλίση Ουσιαστικών Περιέχει ουσιαστικά αρσενικά, θηλυκά και ουδέτερα Οι καταλήξεις της ονοµαστικής ενικού των ουσιαστικών της 3 ης κλίσης κατά γένος είναι οι ακόλουθες (ο κανόνας αυτός δεν ισχύει καθολικά, υπάρχουν και εξαιρέσεις): Αρσενικά: -or, -is, -x, -es, -o, -ens, -ul, -os, -er, -ur Θηλυκά: -as, -io, -is, -us, -x, -σύµφ+s, -or, -er, -es, -do, -go Ουδέτερα: -us, -en 60 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ
2. Καταλήξεις Α+Θ Ο Singularis Pluralis Singularis Pluralis Nominativus -s/-... -es -... -a/-ia Genetivus -is -um/-ium -is -um/-ium Dativus -i -ibus -i -ibus Accusativus -em/-im -es/-is -... -a/-ia Vocativus -s/-... -es -... -a/-ia Ablativus -e/-i -ibus -e/-i -ibus Μνηµονικό Τέχνασµα Καταλήξεων αρσ θηλ ουδ o or os er es is us io do s x is es c a l en t as us go ar ur us ο όρος αίρεσις ουσιωδώς επί ίσες asusgo calent arurus 1.Χαρακτηριστικά 1 ης Συζυγίας 1 η Συζυγία Ρηµάτων Οι καταλήξεις των αρχικών χρόνων είναι ίδιες για όλα τα ρήµατα της 1 ης συζυγίας Εξαίρεση: α. do, dedi, datum, dare β. lavo, lavi, lautum- lavatum, lavare g. sto, steti, statum, stare Η κατάληξη του α εν. της οριστικής του ενεστώτα είναι -o Εξαίρεση: α. nuntio, nuntiavi, nuntiatum, nuntiare β. excrucio, excruciavi, excruciatum, excruciare γ. proelior, proeliatus sum, proeliatum, proeliari (αποθ.) δ. somnio, somniavi, somniatum, somniare Η κατάληξη του απαρεµφάτου ενστώτα είναι are ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ 61
1.Χαρακτηριστικά 2 ης Συζυγίας 2 η Συζυγία Ρηµάτων Οι καταλήξεις των αρχικών χρόνων δεν είναι ίδιες για όλα τα ρήµατα της 2 ης συζυγίας η κατάληξη του α εν. της οριστικής του ενεστώτα είναι -eo Εξαίρεση: το ανώµαλο ρήµα eo και τα σύνθετά του η κατάληξη του απαρεµφάτου ενστώτα είναι -ere 1.Χαρακτηριστικά 3 ης Συζυγίας 3 η Συζυγία Ρηµάτων Οι καταλήξεις των αρχικών χρόνων δεν είναι ίδιες για όλα τα ρήµατα της 3 ης συζυγίας Η κατάληξη του α εν. της οριστικής του ενεστώτα είναι -o Η κατάληξη του απαρεµφάτου ενστώτα είναι -ere 3 η Συζυγία Ρηµάτων -io 1.Χαρακτηριστικά 3 ης Συζυγίας io Οι καταλήξεις των αρχικών χρόνων δεν είναι ίδιες για όλα τα ρήµατα της 3 ης συζυγίας -io Η κατάληξη του α εν. της οριστικής του ενεστώτα είναι -io Η κατάληξη του απαρεµφάτου ενστώτα είναι -ere 62 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ
Κατάλογος Ρηµάτων 3 ης Συζυγίας -io Των Κειµένων 1-20 A accipio, accepi, acceptum, accipere adficio- afficio, adfeci- affeci, adfectum- affectum, adficere- afficere aspicio, aspexi, aspectum, aspicere C capio, cepi, captum, capere concipio, concepi, conceptum, concipere concutio, concussi, concussum, concutere confugio, confugi, -, confugere cupio, cupi(v)i, cupitum, cupere D deficio, defeci, defectum, deficere F fugio, fugi, fugitum, fugere I interficio, interfeci, interfectum, interficere M morior, mortuus sum, mortuum, mori (αποθ., µετοχή ΜΕΛ moriturus-a-urn) P pario, peperi, partum, parere (µετοχή ΜΕΛ pariturus-a-um) proicio, proieci, proiectum, proicere R reficio, refeci, refectum, reficere 1.Χαρακτηριστικά 4 ης Συζυγίας 4 η Συζυγία Ρηµάτων Οι καταλήξεις των αρχικών χρόνων δεν είναι ίδιες για όλα τα ρήµατα της 4 ης συζυγίας Η κατάληξη του α εν. της οριστικής του ενεστώτα είναι -io Η κατάληξη του απαρεµφάτου ενστώτα είναι -ire ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ 63
1.Χαρακτηριστικά 2.Καταλήξεις 4 η Κλίση Ουσιαστικών Περιέχει ουσιαστικά αρσενικά και θηλυκά Η ονοµαστική ενικού έχει κατάληξη -us Singularis Pluralis Nominativus -us -us Genetivus -us -uum Dativus -ui -ibus Accusativus -um -us Vocativus -us -us Ablativus -u -ibus 5 η Κλίση Ουσιαστικών 1.Χαρακτηριστικά Περιέχει ουσιαστικά αρσενικά και θηλυκά Η ονοµαστική ενικού έχει κατάληξη -us 2.Καταλήξεις Singularis Pluralis Nominativus -es -es Genetivus -ei -erum/ -... Dativus -ei -ebus/ -... Accusativus -em -es Vocativus -es -es Ablativus -e -ebus/ -... 64 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ