ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ Α α) Να συμπληρωθεί ο παρακάτω πίνακας : ΣΤΟΙΧΕΙΟ Ατομικός αριθμός (Ζ) Μαζικός αριθμός (Α) β) Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής. Να επιλέξετε την σωστή απάντηση a) Σε ένα άτομο μικρότερη ενέργεια έχει: 1) K 2) L 3) M 4) N b) Ποιο από τα επόμενα άτομα έχει 4 ηλεκτρόνια στην εξωτερική στιβάδα: 1) 4Α 2) 18Β 3) 32Γ 4) 38Δ c) Τα στοιχεία της VA ομάδας έχουν στην εξωτερική τους στιβάδα: 1) 1e 2) 5e 3) 7e 4) 8e d) Τι είδους δεσμός υπάρχει στο μόριο του Ο2;(Δίνεται για Ο, Ζ=8) 1) Ιοντικός 2) Απλός ομοιοπολικός 3) Τριπλός ομοιοπολικός. 4)Διπλός ομοιοπολικός. e) Σε ποιο από τα επόμενα μόρια υπάρχει τριπλός ομοιοπολικός δεσμός; (Δίνονται τα Ζ, N=14, H=1, C=6, O=8.) 1) CH4 2) H2O 3) NH3 4) N2 Αριθμός πρωτονίων (p + ) Αριθμός νετρονίων (n) Ca 20 40 CL - 17 18 H + 1 1 Cu + 63 34 Ar 22 18 (10 μονάδες) Αριθμός ηλεκτρονίων (e - )
γ) 1. Να ονομάσετε τις παρακάτω χημικές ενώσεις: i. CO2 ii. Ca(NO2)2 iii. H2SO3 iv. NH3 v. Pb(OH)2 vi. NO vii. H2S viii. FeCl2 ix. H2O x. KClO 2. Να γράψετε τους χημικούς τύπους των παρακάτω χημικών ενώσεων: xi. Ανθρακικό κάλιο xii. Υδροχλώριο xiii. Νιτρικό ασβέστιο xiv. Οξείδιο του χαλκού (ΙΙ) xv. Υδροξείδιο του αμμωνίου xvi. Χλωριούχο κάλιο xvii. Φωσφορώδες οξύ xviii. Θειούχος σίδηρος (ΙΙ) xix. Υδρόθειο xx. Θειώδες αργίλιο (10 μονάδες) ΘΕΜΑ Β 1. Ποιά από τα επόμενα στοιχεία έχουν παραπλήσιες ιδιότητες: 8A 12B 16Γ 20Δ 36Ε 38Ζ 2. Να βρείτε σε ποια περίοδο του ΠΠ ανήκουν τα παρακάτω στοιχεία: 8Ο 11Να 16S 20Ca 35Br 37Rb
3. Να υπολογιστεί ο ατομικός αριθμός και να γραφεί ηλεκτρονιακή δομή για τα παρακάτω στοιχεία: a) Σ1: 2 η περίοδο και VA ομάδα b) Σ2: 3 η περίοδο και VIIA ομάδα c) Σ3: 4 η περίοδο και IA ομάδα d) Σ4: είναι το 4 ο στοιχείο από τα ευγενή αέρια e) Σ5: είναι το 3 ο στοιχείο από τα αλογόνα (10 μονάδες) 4. Τα στοιχεία Α,Β,Γ,Δ έχουν ατομικούς αριθμούς αντίστοιχα 9,11,16,20. α) Ποια από αυτά τα στοιχεία είναι ηλεκτραρνητικά; β) Τι είδους χημικό δεσμό και τι χημικό τύπο έχουν οι χημικές ενώσεις μεταξύ των ατόμων: 1) A και Β 2) Β και Γ 3) Α και Δ 4) Γ και Δ 5) Α και 1Η 6) Δ και 1Η ΘΕΜΑ Γ a) Ποια είναι η απαραίτητη προυπόθεση για να γίνει μια αντίδραση απλής αντικατάστασης ; b) Να συμπληρωθούν οι παρακάτω αντιδράσεις (αν γίνονται): 1. Ba + H2SO3 2. CuBr + K 3. K + H2O 4. F2 + K2S 5. Cu + HNO3 c) Ποιές είναι οι απαραίτητες προυποθέσεις για να γίνει μια αντίδραση διπλής αντικατάστασης ;
d) Να συμπληρωθούν οι παρακάτω αντιδράσεις (γίνονται όλες ) : 1. HNO3 + Να2CO3 2. Pb(NO3)2 + Na2S 3. NH4Br + Mg(OH)2 e) Σε ποιες περιπτώσεις εξουδετέρωσης δεν παίρνω σαν προιόν νερό; Να γραφούν οι εξισώσεις: NH3 + HCL H3PO4 + Na2O f) Να γραφούν οι παρακάτω χημικές εξισώσεις: i. K + HNO 3 ii. Na + H 2 O iii. H 3 PO 4 + AgOH iv. SO 3 + NaOH v. F 2 + NaI vi. CaCl 2 + K 2 CO 3 vii. Pb(NO 3 ) 2 + CaCl 2 ΘΕΜΑ Δ a) Να βρείτε πόσα mol είναι τα 5,6 L Ν2 (STP) και τα 4,9 g H2SO4. (δίνονται τα Αr : N = 14, H = 1, S = 32) b) Ποιος όγκος αμμωνίας μετρημένος σε STP περιέχει τον ίδιο αριθμό ατόμων υδρογόνου με τον περιεχόμενο σε 3,675 g θειικού οξέος (H2SO4); (N = 14, H = 1, S = 32, O = 16) c) Θερμαίνουμε 40 ml διαλύματος νιτρικού νατρίου συγκέντρωσης 0,4 Μ, ώσπου να εξατμιστούν 8 ml H2O. Ποια θα είναι η συγκέντρωση του τελικού διαλύματος; Πόσα mol και πόσα γραμμάρια νιτρικού νατρίου περιέχει το αρχικό και το τελικό διάλυμα; Δίνονται: H = 1, N = 14, O = 16,Να=23
d) Ένα διάλυμα αμμωνίας έχει περιεκτικότητα 1,7% w/v. α. Ποια είναι η συγκέντρωση του διαλύματος; β. Πόσα ml νερού πρέπει να εξατμιστούν από 200 ml του παραπάνω διαλύματος ώστε η συγκέντρωσή του να διπλασιαστεί; Δίνονται οι σχετικές ατομικές μάζες: Ν = 14, Η = 1 e) 2,4 g μαγνησίου αντιδρούν πλήρως με αραιό διάλυμα θειικού οξέος. Το αέριο που παράγεται αντιδρά με βρώμιο(υπό κατάλληλες συνθήκες), οπότε σχηματίζεται νέο αέριο, που διαβιβάζεται σε περίσσεια διαλύματος θειώδους νατρίου. Να υπολογίσετε τον όγκο του αερίου που παράγεται (STP). Δίνονται: Mg = 24, H = 1, S = 32, O = 16, Να=23, N = 14.
ΛΥΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α α) Να συμπληρωθεί ο παρακάτω πίνακας : ΣΤΟΙΧΕΙΟ Ατομικός αριθμός (Ζ) Μαζικός αριθμός (Α) Αριθμός πρωτονίων (p + ) Αριθμός νετρονίων (n) Αριθμός ηλεκτρονίων (e - ) Ca 20 40 20 20 20 CL - 17 35 17 18 18 H + 1 1 1 0 0 Cu + 29 63 29 34 28 Ar 18 40 18 22 18 β) Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής. a) Σε ένα άτομο μικρότερη ενέργεια έχει: 1) K 2) L 3) M 4) N b) Ποιο από τα επόμενα άτομα έχει 4 ηλεκτρόνια στην εξωτερική στιβάδα: 1) 4Α 2) 18Β 3) 32Γ 4) 38Δ c) Τα στοιχεία της VA ομάδας έχουν στην εξωτερική τους στιβάδα: 1) 1e 2) 5e 3) 7e 4) 8e d) Τι είδους δεσμός υπάρχει στο μόριο του Ο2;(Δίνεται για Ο, Ζ=8) 1) Ιοντικός 2) Απλός ομοιοπολικός 3) Τριπλός ομοιοπολικός. 4)Διπλός ομοιοπολικός. e) Σε ποιο από τα επόμενα μόρια υπάρχει τριπλός ομοιοπολικός δεσμός; (Δίνονται τα Ζ, N=14, H=1, C=6, O=8.) 1) CH4 2) H2O 3) NH3 4) N2 (10 μονάδες)
γ) 3. Να ονομάσετε τις παρακάτω χημικές ενώσεις: i. CO2 διοξείδιο του άνθρακα ii. Ca(NO2)2 νιτρώδες ασβέστιο iii. H2SO3 θειώδες οξύ iv. NH3 αμμωνία v. Pb(OH)2 υδροξείδιο του μολύβδου ΙΙ vi. NO μονοξείδιο του αζώτου vii. H2S υδρόθειο viii. FeCl2 χλωριούχος σίδηρος ΙΙ ix. H2O νερό x. KClO υποχλωριώδες κάλιο 4. Να γράψετε τους χημικούς τύπους των παρακάτω χημικών ενώσεων: xi. Ανθρακικό κάλιο K2 CO3 xii. Υδροχλώριο HCL xiii. Νιτρικό ασβέστιο Ca(NO3)2 xiv. Οξείδιο του χαλκού (ΙΙ) CuO xv. Υδροξείδιο του αμμωνίου NH4 OH xvi. Χλωριούχο κάλιο KCL xvii. Φωσφορώδες οξύ H3PO3 xviii. Θειούχος σίδηρος (ΙΙ) FeS xix. Υδρόθειο H2S xx. Θειώδες αργίλιο Al2 (SO3)3 (10 μονάδες) ΘΕΜΑ Β 1. Παραπλήσιες ιδιότητες: 16 ΟΜΑΔΑ : 8A - 16Γ 12 ΟΜΑΔΑ : 12B - 20Δ - 38Ζ 18 ΟΜΑΔΑ : 36Ε
2. Να βρείτε σε ποια περίοδο του ΠΠ ανήκουν τα παρακάτω στοιχεία: 8Ο : ΠΕΡΙΟΔΟΣ 2 11Να : ΠΕΡΙΟΔΟΣ 3 16S : ΠΕΡΙΟΔΟΣ 3 20Ca : ΠΕΡΙΟΔΟΣ 4 35Br : ΠΕΡΙΟΔΟΣ 4 37Rb : ΠΕΡΙΟΔΟΣ 5 3. Να υπολογιστεί ο ατομικός αριθμός και να γραφεί ηλεκτρονιακή δομή για τα παρακάτω στοιχεία: a) Σ1: K(2)L(5), Z=7 b) Σ2: K(2)L(8)M(7), Z=17 c) Σ3: K(2)L(8)M(8)M(1), Z=19 d) Σ4: K(2)L(8)M(18)M(8), Z=36 e) Σ5: K(2)L(8)M(18)M(7), Z=35 (10 μονάδες) 4. Τα στοιχεία Α,Β,Γ,Δ έχουν ατομικούς αριθμούς αντίστοιχα 9,11,16,20. α) Ποια από αυτά τα στοιχεία είναι αμέταλλα; Α, Γ β) Τι είδους χημικό δεσμό και τι χημικό τύπο έχουν οι χημικές ενώσεις μεταξύ των ατόμων: 1) A και Β : ΙΟΝΤΙΚΟΣ Χ.Τ: B + A - 2) Β και Γ : ΙΟΝΤΙΚΟΣ Χ.Τ: B2 + Γ -2 3) Α και Δ : ΙΟΝΤΙΚΟΣ Χ.Τ: Δ +2 Α2-4) Γ και Δ : ΙΟΝΤΙΚΟΣ Χ.Τ: Δ +2 Γ -2 5) Α και 1Η : ΠΟΛΙΚΟΣ ΟΜΟΙΟΠΟΛΙΚΟΣ Χ.Τ: ΗΑ 6) Δ και 1Η : ΙΟΝΤΙΚΟΣ Χ.Τ: Δ +2 H2 -
ΘΕΜΑ Γ a) Ποια είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για να γίνει μια αντίδραση απλής αντικατάστασης ; απαραίτητη προυπόθεση για να γίνει μια αντίδραση απλής αντικατάστασης είναι το πρώτο στοιχείο Μέταλλο ή Αμέταλλο (Μ ή Α) να είναι ΔΡΑΣΤΙΚΌΤΕΡΟ από το στοιχείο Β (ή Χ ) που αντικαθιστά στην χημική ένωση ΒΧ b) Να συμπληρωθούν οι παρακάτω αντιδράσεις (αν γίνονται): 1. Ba + H2SO3 BaSO 3 + H 2 2. CuBr + K KBr + Cu 3. K + H2O KOH + 1/2 H 2 4. F2 + K2S 2 KF + S 5. Cu + 2 HNO3 Cu(NO3)2 + H2 c) Ποιές είναι οι απαραίτητες προυποθέσεις για να γίνει μια αντίδραση διπλής αντικατάστασης ; Απαραίτητες προυποθέσεις. Ένα τουλάχιστον από τα προϊόντα να: a) καταβυθίζεται ως ίζημα (, δυσδιάλυτο ή στερεό σώμα) b) απομακρύνεται ως αέριο c) να είναι σώμα που ιοντίζεται ελάχιστα d) Να συμπληρωθούν οι παρακάτω αντιδράσεις (γίνονται όλες ) : 1. 2 HNO3 + Να2CO3 2 ΝαΝΟ3 + Η2Ο + CO2 2. Pb(NO3)2 + Na2S 2 ΝαΝΟ3 + PbS 3. 2 NH4Br + Mg(OH)2 MgBr2 + 2 Η2Ο + 2 NH3
e) Σε ποιες περιπτώσεις εξουδετέρωσης δεν παίρνω σαν προιόν νερό; Όταν 1: έχω ως αντιδρώντα οξινο οξείδιο + βασικό οξείδιο 2: έχω ως βάση την ΝΗ3 Να γραφούν οι εξισώσεις: NH3 + HCL NH4CL 2 H3PO4 + 3Na2O 2 Na3PO4 + 3 H2O f) Να γραφούν οι παρακάτω χημικές εξισώσεις: i. K + HNO 3 KNO 3 + 1/2 H 2 ii. Na + H 2 O NaOH + 1/2 H 2 iii. H 3 PO 4 + 3AgOH Ag 3 PO 4 + 3 H 2 O iv. SO 3 + 2 NaOH Na 2 SO 4 + H 2 O v. F 2 + 2 NaI 2 NaF + I 2 vi. CaCl 2 + K 2 CO 3 2 KCL + CaCO 3 vii. Pb(NO 3 ) 2 + CaCl 2 PbCL 2 + Ca(NO 3 ) 2 ΘΕΜΑ Δ a) Να βρείτε πόσα mol είναι τα 5,6 L Ν2 (STP) και τα 4,9 g H2SO4. (δίνονται τα Αr : N = 14, H = 1, S = 32) ΛΥΣΗ Mr (N2) =28 Mr (H2SO4) =98 N2 : n=v/22,4 n=0,25mol H2SO4 : n=m/mr n=0,05 mol
b) Ποιος όγκος αμμωνίας μετρημένος σε STP περιέχει τον ίδιο αριθμό ατόμων υδρογόνου με τον περιεχόμενο σε 3,675 g θειικού οξέος (H2SO4); (N = 14, H = 1, S = 32, O = 16) ΛΥΣΗ H2SO4 : n=m/mr n=0,0375 mol άρα Ν =n NA N=O,O375 NA μόρια H2SO4 Το κάθε μόριο H2SO4 περιέχει 2 άτομα Η, ΆΡΑ στα 3,675g υπάρχουν 2.0,0375ΝΑ άτομα Η Όμοια 1 μόριο ΝΗ3 περιέχει 3 άτομα Η ΝΝΗ3; 2.0,0375ΝΑ ΝΝΗ3=0,025NA μόρια ΝΗ3 n=ν/να n=0,025mol ΝΗ3 Οπότε n=v/22,4 V=n 22,4 V=0,56L NH3 c) Θερμαίνουμε 40 ml διαλύματος νιτρικού νατρίου συγκέντρωσης 0,4 Μ, ώσπου να εξατμιστούν 8 ml H2O. Ποια θα είναι η συγκέντρωση του τελικού διαλύματος; Πόσα mol και πόσα γραμμάρια νιτρικού νατρίου περιέχει το αρχικό και το τελικό διάλυμα; Δίνονται: H = 1, N = 14, O = 16,Να=23 ΛΥΣΗ Διάλυμα αρχικό : C1=4 10-1 M, V1= 4 10-2 Διάλυμα αρχικό : C2, V2=3,2 10-2 n 1 =n 2 c 1 V 1 =c 2 V 2 C2=5 10-1 M τόσο το αρχικό όσο και το τελικό διάλυμα περιέχουν την ίδια ποσότητα διαλυμένης ουσίας (νιτρικό νάτριο) n=c1 V1 n=16 10-3 mol NaNO3 m= n Mr m=16 10-3 85 m=1,36g NaNO3
d) Ένα διάλυμα αμμωνίας έχει περιεκτικότητα 1,7% w/v. α. Ποια είναι η συγκέντρωση του διαλύματος; β. Πόσα ml νερού πρέπει να εξατμιστούν από 200 ml του παραπάνω διαλύματος ώστε η συγκέντρωσή του να διπλασιαστεί; Δίνονται οι σχετικές ατομικές μάζες: Ν = 14, Η = 1 ΛΥΣΗ α) Σε 100ml διαλύματος υπάρχουν 1,7 gnh3 Δηλαδή Σε 0,1L διαλύματος υπάρχουν n=m/mr =1,7/17 n=0,1mol NH3 ή C=n/V C=0,1/0,1 C=1M β)c1=1m, V1=0,2M, C2=2M Αραίωση n 1 =n 2 c 1 V 1 =c 2 V 2 1. 0,2 =2. V2 V2=0,1L άρα VH2O=V1-V2 VH2O=0,1L e) 2,4 g μαγνησίου αντιδρούν πλήρως με αραιό διάλυμα θειικού οξέος. Το αέριο που παράγεται αντιδρά με βρώμιο(υπό κατάλληλες συνθήκες), οπότε σχηματίζεται νέο αέριο, που διαβιβάζεται σε περίσσεια διαλύματος θειώδους νατρίου. Να υπολογίσετε τον όγκο του αερίου που παράγεται(stp). Δίνονται: Mg = 24, H = 1, S = 32, O = 16, Να=23, N = 14. ΛΥΣΗ Mg : n=m/mr n=0,1 mol Mg Mg + H2SO4 MgSO 4 +H 2 1mol 1mol 0,1 mol n=; n=0,1 mol H2
Τα 0,1mol Η2 αντιδρά με περίσσεια Βr2 H2 + Br2 2HBr 1mol 2mol 0,1 mol n=; n=0,2mol HBr Τα 0,2mol ΗBr αντιδρούν με περίσσεια διαλύματος Na2SO3 2HBr + Na2SO3 2NaBr + H 2 O + SO 2 2mol 1mol 0,2mol n=; n=0,1 mol SO2 V=n. 22,4 V= 2,24L αερίου SO2