Οδικόσ χάρτθσ για τθ ςταδιακι χαλάρωςθ και άρςθ των περιοριςμϊν ςτθν κίνθςθ κεφαλαίων

15 Μαΐου 2017 Οδικόσ χάρτθσ για τθ ςταδιακι χαλάρωςθ και άρςθ των περιοριςμϊν ςτθν κίνθςθ κεφαλαίων Ειςαγωγή Οι ελλθνικζσ αρχζσ παρουςιάηουν τον οδικό χάρτθ για τθν περαιτζρω ςταδιακι χαλάρωςθ των περιοριςμϊν ςτθν ανάλθψθ μετρθτϊν και ςτθ μεταφορά κεφαλαίων, με ςτόχο τθν πλιρθ άρςθ τουσ το ςυντομότερο δυνατόν, διαςφαλίηοντασ ταυτόχρονα τθ χρθματοπιςτωτικι και μακροοικονομικι ςτακερότθτα. Ο οδικόσ χάρτθσ περιγράφει απλϊσ τισ ςτρατθγικζσ επιδιϊξεισ των αρμόδιων αρχϊν και, ςυνεπϊσ, δεν είναι νομικά δεςμευτικόσ. Οι περιοριςμοί ςτθν κίνθςθ κεφαλαίων ςτθν Ελλάδα επιβλικθκαν τον Ιοφνιο 2015, με ςκοπό αφενόσ τθ διαφφλαξθ τθσ χρθματοπιςτωτικισ ςτακερότθτασ, μζςω του περιοριςμοφ των εκροϊν κατακζςεων από το τραπεηικό ςφςτθμα, και, αφετζρου τθ κωράκιςθ τθσ ελλθνικισ οικονομίασ από δυςμενείσ μακροοικονομικζσ και χρθματοπιςτωτικζσ εξελίξεισ. Οι εκροζσ κατακζςεων ςθμαντικοφ φψουσ, που είχαν προθγθκεί τθσ επιβολισ των περιοριςμϊν, αντανακλοφςαν ςε μεγάλο βακμό τθν αυξθμζνθ αβεβαιότθτα ςχετικά με τισ οικονομικζσ εξελίξεισ το 2015. Η ςυνακόλουκθ απϊλεια ρευςτότθτασ ζκετε ςε κίνδυνο τθ ςτακερότθτα του εγχϊριου χρθματοπιςτωτικοφ ςυςτιματοσ, κακιςτϊντασ αναγκαία τθν ειςαγωγι περιοριςμϊν ςτθν ανάλθψθ μετρθτϊν και ςτθ μεταφορά κεφαλαίων. Οι επιβλθκζντεσ περιοριςμοί ςτθν κίνθςθ κεφαλαίων αποτελοφνται από τρεισ πυλϊνεσ: Πυλϊνασ Ι: Πυλϊνασ ΙΙ: Πυλϊνασ ΙΙΙ: Περιοριςμοί για τθν αποτροπι τθσ ταχείασ μείωςθσ των ςτοιχείων ενεργθτικοφ και πακθτικοφ των τραπεηϊν (όπωσ θ απαγόρευςθ πρόωρθσ εξόφλθςθσ δανείων και πρόωρθσ λιξθσ των κατακζςεων προκεςμίασ). Περιοριςμοί ςτθν ανάλθψθ μετρθτϊν και ςτο άνοιγμα νζων λογαριαςμϊν. Περιοριςμοί ςτθ μεταφορά κεφαλαίων ςτο εξωτερικό. Από το καλοκαίρι του 2015 ζχει επζλκει χαλάρωςθ των περιοριςμϊν με διαδοχικά βιματα, που αποδίδεται και ςτθ ςταδιακι βελτίωςθ των οικονομικϊν προοπτικϊν χάρθ ςτισ κετικζσ εξελίξεισ που ςθμειϊκθκαν ςε πολλοφσ τομείσ. Πιο ςυγκεκριμζνα: Οι μακροοικονομικζσ και χρθματοπιςτωτικζσ ςυνκικεσ παρουςίαςαν ενδείξεισ βελτίωςθσ, όπωσ αντανακλάται ςτθ ςτακεροποίθςθ του πραγματικοφ ΑΕΠ τθν

περίοδο 2014-2016, μετά από ζντονθ υποχϊρθςθ κατά τθν περίοδο 2008-2013. 1 Επίςθσ, βελτιϊκθκαν οι ςυνκικεσ χρθματοδότθςθσ. Η ολοκλιρωςθ τθσ πρϊτθσ αξιολόγθςθσ ςτο πλαίςιο του προγράμματοσ προςαρμογισ ενίςχυςε ςταδιακά τθν εμπιςτοςφνθ των αγορϊν, όπωσ αντανακλάται ςτθν ανοδικι τάςθ των κατακζςεων του ιδιωτικοφ τομζα, ςτθν πτωτικι τάςθ τθσ εκροισ μετρθτϊν και ςτθ μείωςθ των τραπεηογραμματίων ςε κυκλοφορία. 2 Επιπλζον, από τον Ιοφνιο 2016 οι τίτλοι που ζχουν εκδοκεί ι είναι εγγυθμζνοι από το Ελλθνικό Δθμόςιο επανεντάχκθκαν ςτισ αποδεκτζσ από το Ευρωςφςτθμα εξαςφαλίςεισ (waiver), αυξάνοντασ ζτςι τθ διακεςιμότθτα εξαςφαλίςεων/ενεχφρων των τραπεηϊν. Ωσ εκ τοφτου, θ ρευςτότθτα των τραπεηϊν βελτιϊκθκε ςθμαντικά και μειϊκθκε θ προςφυγι τουσ ςε χρθματοδότθςθ από τθν κεντρικι τράπεηα, διευκολφνοντασ τθν υιοκζτθςθ μζτρων περαιτζρω χαλάρωςθσ των περιοριςμϊν κατά το ζτοσ 2016. Η ανακεφαλαιοποίθςθ των ςθμαντικϊν ελλθνικϊν τραπεηϊν ςτο τζλοσ του 2015 διαδραμάτιςε επίςθσ ςθμαντικό κετικό ρόλο, κακϊσ αφξθςε τθν ανκεκτικότθτα των τραπεηϊν και τθν ικανότθτά τουσ να διαχειρίηονται τα μθ εξυπθρετοφμενα ανοίγματα ςτα χαρτοφυλάκιά τουσ, ενιςχφοντασ τθν εμπιςτοςφνθ των κατακετϊν και των ςυμμετεχόντων ςτθν αγορά, όςον αφορά τθν παροχι ρευςτότθτασ. Οι εξελίξεισ αυτζσ προετοίμαςαν το ζδαφοσ για τθν επάνοδο πολλϊν τραπεηϊν ςτθν κερδοφορία κατά τθ διάρκεια του 2016. Η εκτεταμζνθ χριςθ των θλεκτρονικϊν τραπεηικϊν ςυναλλαγϊν και των ςυναλλαγϊν μζςω πιςτωτικϊν και χρεωςτικϊν καρτϊν, μετά τθν επιβολι των περιοριςμϊν ςτθν ανάλθψθ μετρθτϊν και ςτθ μεταφορά κεφαλαίων, ςυνζβαλε μεταξφ άλλων, ςτθν αφξθςθ των εςόδων των τραπεηϊν. Οι υπουργικζσ αποφάςεισ για τθ χαλάρωςθ των περιοριςμϊν του Ιανουαρίου και του Ιουλίου 2016 κατιργθςαν πλιρωσ τον πρϊτο πυλϊνα, δθλαδι τουσ περιοριςμοφσ που αποςκοποφςαν ςτθν αποτροπι τθσ ταχείασ μείωςθσ των ςτοιχείων ενεργθτικοφ και πακθτικοφ των τραπεηϊν, κακϊσ κρίκθκε ότι οι απαγορεφςεισ τθσ πρόωρθσ λιξθσ των προκεςμιακϊν κατακζςεων και τθσ πρόωρθσ εξόφλθςθσ δανείων δεν ιταν πλζον αναγκαίεσ. Επιπροςκζτωσ: Από τον Ιοφλιο 2016 επιτράπθκε ςτουσ κατακζτεσ να πραγματοποιοφν αναλιψεισ μετρθτϊν, χωρίσ όριο, από χρθματικά ποςά, τα οποία κατατίκενται ςε τραπεηικοφσ 1 Η βελτίωςθ αυτι αντανακλάται επίςθσ ςτθν επίδοςθ μιασ ςειράσ βαςικϊν δεικτϊν οικονομικισ δραςτθριότθτασ, όπωσ θ βιομθχανικι παραγωγι, οι λιανικζσ πωλιςεισ, οι ροζσ απαςχόλθςθσ ςτον ιδιωτικό τομζα και οι πραγματικζσ εξαγωγζσ αγακϊν. 2 Σφμφωνα με τα νομιςματικά ςτατιςτικά ςτοιχεία, από το τζλοσ Μαΐου 2016 (ςε ςυνζχεια τθσ ςυνεδρίαςθσ του Eurogroup ςτισ 24 Μαΐου 2016, θ οποία αποτζλεςε το ζναυςμα για τθν οριςτικοποίθςθ τθσ πρϊτθσ αξιολόγθςθσ του προγράμματοσ προςαρμογισ) ζωσ και τον Μάρτιο 2017 (τελευταία διακζςιμα ςτοιχεία), οι κατακζςεισ του ιδιωτικοφ τομζα αυξικθκαν κατά περίπου 3,8 διςεκ. ευρϊ. Τα τραπεηογραμμάτια ςε κυκλοφορία μειϊκθκαν κατά περίπου 5,5 διςεκ. ευρϊ τθν περίοδο από το τζλοσ Μαΐου 2016 μζχρι το τζλοσ Απριλίου 2017 (ςτοιχεία τθσ Τράπεηασ τθσ Ελλάδοσ). 2

λογαριαςμοφσ ςε μετρθτά 3. Το μζτρο αυτό προςζφερε αςφάλεια και κίνθτρα ςτουσ κατακζτεσ, ϊςτε να αυξιςουν τισ κατακζςεισ τουσ ςτισ τράπεηεσ, ενϊ παράλλθλα μείωςε τον αποκθςαυριςμό μετρθτϊν και τουσ κινδφνουσ που πθγάηουν από τθ διακράτθςθ μεγάλων χρθματικϊν ποςϊν ςε μετρθτά. Πρόςκετθ χαλάρωςθ επιλκε με περαιτζρω μζτρα που αφοροφν τον δεφτερο και τον τρίτο πυλϊνα, ςτα οποία περιλαμβάνονται θ παροχι τθσ δυνατότθτασ ςωρευτικισ ανάλθψθσ μετρθτϊν ςτθ διάρκεια μακρότερθσ χρονικισ περιόδου, θ αφξθςθ του επιτρεπόμενου ποςοςτοφ ανάλθψθσ μετρθτϊν (ςτο 30%) από χρθματικά ποςά τα οποία μεταφζρονται από το εξωτερικό και θ αφξθςθ του ςυνολικοφ μθνιαίου ορίου για τθ μεταφορά κεφαλαίων ςτο εξωτερικό, μζςω πιςτωτικϊν ιδρυμάτων και ιδρυμάτων πλθρωμϊν. Τζλοσ, αυξικθκαν τα όρια των ςυναλλαγϊν, οι οποίεσ εγκρίνονται ςε επίπεδο τραπεηϊν, ιδιαίτερα από τισ υποεπιτροπζσ τουσ, γεγονόσ που μείωςε τον λειτουργικό και γραφειοκρατικό φόρτο τθσ Επιτροπισ Ζγκριςθσ Τραπεηικϊν Συναλλαγϊν. Το ανωτζρω ςυνζβαλε ςτθ μείωςθ κατά ζνα τρίτο του μζςου όρου του μθνιαίου αρικμοφ των αιτθμάτων ζγκριςθσ ςυναλλαγϊν προσ τθν Επιτροπι το 2016 ςε ςχζςθ με το 2015. Το Νοζμβριο 2016 ζγινε άρςθ τθσ απαγόρευςθσ ανοίγματοσ λογαριαςμϊν για εταιρείεσ που ζχουν μορφι νομικοφ προςϊπου και τθροφν διπλογραφικό λογιςτικό ςφςτθμα, ϊςτε να διευκολυνκεί περαιτζρω θ ομαλι λειτουργία τουσ και να μειωκεί το κόςτοσ ςυναλλαγϊν τουσ. Τα προαναφερκζντα μζτρα χαλάρωςθσ είχαν κετικό αντίκτυπο ςτο χρθματοπιςτωτικό ςφςτθμα και τισ μακροοικονομικζσ εξελίξεισ και προοπτικζσ, παρζχοντασ αςφάλεια και κίνθτρα ςτουσ κατακζτεσ, ϊςτε να διοχετεφουν πρόςκετθ ρευςτότθτα ςτισ ελλθνικζσ τράπεηεσ. Αυτό δείχνει ότι θ ςταδιακι και προςεκτικι χαλάρωςθ των περιοριςμϊν μπορεί να ενιςχφςει τθν εμπιςτοςφνθ του κατακετικοφ κοινοφ, ςυμβάλλοντασ ζτςι ςτθν αφξθςθ των κατακζςεων και ςτθ ςτιριξθ τθσ χρθματοπιςτωτικισ ςτακερότθτασ. Κατά τουσ πρϊτουσ μινεσ του 2017 οι επικρατοφςεσ ςυνκικεσ δεν επζτρεψαν τθν υλοποίθςθ μζτρων περαιτζρω χαλάρωςθσ. Στθν παροφςα ςυγκυρία, οι περιοριςμοί ςτθν κίνθςθ κεφαλαίων που βρίςκονται ςε ιςχφ μποροφν να ςυνοψιςτοφν ωσ εξισ: Πυλϊνασ ΙΙ: Διατάξεισ ςχετικζσ με τθν ανάλθψθ μετρθτϊν και το άνοιγμα νζων λογαριαςμϊν Επιτρζπεται θ ανάλθψθ μετρθτϊν ζωσ του ποςοφ των 840 ευρϊ ανά δφο εβδομάδεσ, ανά κατακζτθ (customer ID), ανά πιςτωτικό ίδρυμα. Ωςτόςο, δεν υπάρχει όριο ςτισ αναλιψεισ μετρθτϊν από νζεσ κατακζςεισ που πραγματοποιικθκαν με μετρθτά μετά τον Ιοφλιο 2016. 3 Υπό τθν επιφφλαξθ των διατάξεων τθσ νομοκεςίασ για τθν πρόλθψθ και καταςτολι τθσ νομιμοποίθςθσ εςόδων από εγκλθματικζσ δραςτθριότθτεσ και τθσ χρθματοδότθςθσ τθσ τρομοκρατίασ. 3

Επιτρζπεται θ ανάλθψθ μετρθτϊν ζωσ και ποςοςτοφ 30% επί των κεφαλαίων που μεταφζρονται από το εξωτερικό. Επιτρζπεται το άνοιγμα νζου λογαριαςμοφ από φυςικά πρόςωπα, εφόςον είναι αναγκαίο, ακόμθ και αν αυτό ςυνεπάγεται τθ δθμιουργία νζου κωδικοφ πελάτθ (customer ID). Ωςτόςο, ςτθν τελευταία περίπτωςθ, δεν κα πρζπει να υπάρχει άλλοσ διακζςιμοσ τραπεηικόσ λογαριαςμόσ. Επιτρζπεται το άνοιγμα νζων λογαριαςμϊν από οριςμζνεσ επιχειριςεισ (βλ. παραπάνω). Πυλϊνασ ΙΙΙ: Διατάξεισ ςχετικζσ με τθ μεταφορά κεφαλαίων ςτο εξωτερικό Η μεταφορά κεφαλαίων ςτο εξωτερικό επιτρζπεται ζωσ του ποςοφ των 1.000 ευρϊ μθνιαίωσ, ανά φυςικό ι νομικό πρόςωπο. Η ελεφκερθ μεταφορά κεφαλαίων ςτο εξωτερικό επιτρζπεται για κεφάλαια που ζχουν ειςαχκεί από το εξωτερικό. Η μεταφορά μετρθτϊν ςτο εξωτερικό επιτρζπεται ζωσ του ποςοφ των 2.000 ευρϊ ανά φυςικό πρόςωπο και ανά ταξίδι. Όςον αφορά τθ μεταφορά κεφαλαίων ςτο εξωτερικό από τισ επιχειριςεισ, οι υποεπιτροπζσ των τραπεηϊν εγκρίνουν τθ μεταφορά κεφαλαίων ςτο εξωτερικό, μόνο ςτο πλαίςιο των ςυνικων επιχειρθματικϊν δραςτθριοτιτων τουσ, ζωσ του ποςοφ των 350.000 ευρϊ θμερθςίωσ, και εντόσ ςυνολικοφ εβδομαδιαίου ορίου για κάκε πιςτωτικό ίδρυμα. Η μεταφορά κεφαλαίων ςτο εξωτερικό επιτρζπεται επίςθσ ζωσ του ποςοφ των 10.000 ευρϊ θμερθςίωσ ανά νομικό πρόςωπο ι επιτθδευματία, αποκλειςτικά για ςυνικεισ επιχειρθματικζσ/επαγγελματικζσ δραςτθριότθτεσ, μζςω των καταςτθμάτων των πιςτωτικϊν ιδρυμάτων χωρίσ προθγοφμενθ ζγκριςθ τθσ υποεπιτροπισ. Αυτι θ μορφι μεταφοράσ υπόκειται ομοίωσ ςε ανϊτατο ςυνολικό εβδομαδιαίο όριο για κάκε πιςτωτικό ίδρυμα. Σε όλεσ τισ υπόλοιπεσ περιπτϊςεισ, για τθ μεταφορά κεφαλαίων ςτο εξωτερικό απαιτείται προθγοφμενθ ζγκριςθ από τθν Επιτροπι Ζγκριςθσ Τραπεηικϊν Συναλλαγϊν. Τα επόμενα βήματα προσ την περαιτέρω χαλάρωςη και άρςη των περιοριςμών ςτην κίνηςη κεφαλαίων Τα επόμενα βιματα προσ τθν περαιτζρω χαλάρωςθ των περιοριςμϊν ςτθν κίνθςθ κεφαλαίων κα πρζπει να πραγματοποιθκοφν το ςυντομότερο δυνατόν. Ωςτόςο, τα βιματα αυτά κα πρζπει να ςχεδιαςτοφν και να υλοποιθκοφν ςτο πλαίςιο μιασ ολοκλθρωμζνθσ και προςεκτικισ ςτρατθγικισ, που κα βαςίηεται ςε προχποκζςεισ, ϊςτε να διαφυλαχκεί θ χρθματοπιςτωτικι και μακροοικονομικι ςτακερότθτα κατά τθ διάρκεια τθσ διαδικαςίασ. Ο παρϊν οδικόσ χάρτθσ ζχει ςκοπό να περιγράψει αυτιν τθ ςτρατθγικι και προβλζπει ότι θ περαιτζρω χαλάρωςθ κα τελεί υπό τισ ακόλουκεσ προχποκζςεισ (οι οποίεσ περιγράφονται αναλυτικότερα ςτουσ παρακάτω πίνακεσ): 4

Βελτίωςθ των μακροοικονομικϊν ςυνκθκϊν, θ οποία με τθ ςειρά τθσ ςυμβάλλει αμφίδρομα ςτθ βελτίωςθ του οικονομικοφ κλίματοσ. Βελτίωςθ του κλίματοσ ςτισ αγορζσ και ςτο κατακετικό κοινό, αντανακλϊμενθ μεταξφ άλλων και ςτθν αφξθςθ των κατακζςεων του ιδιωτικοφ τομζα. (Δεδομζνου ότι θ χαλάρωςθ των περιοριςμϊν ςτθν κίνθςθ κεφαλαίων ςυμβάλλει με τθ ςειρά τθσ ςτθ βελτίωςθ του οικονομικοφ κλίματοσ, πρόκειται και εδϊ για αμφίδρομθ ςχζςθ.) Συνεχι πρόοδοσ όςον αφορά τθν υλοποίθςθ του προγράμματοσ προςαρμογισ. Σταδιακι αποκατάςταςθ τθσ πρόςβαςθσ των ελλθνικϊν τραπεηϊν και του Ελλθνικοφ Δθμοςίου ςτισ χρθματοπιςτωτικζσ αγορζσ. Προςεκτικι παρακολοφκθςθ και ανάλυςθ τθσ ρευςτότθτασ των ελλθνικϊν τραπεηϊν κατά τθ διαδικαςία τθσ χαλάρωςθσ των περιοριςμϊν, κακϊσ και τθσ ικανότθτάσ τουσ να αντεπεξζρχονται ςε ενδεχόμενθ μεταβλθτότθτα τθσ ρευςτότθτάσ τουσ κατά τθ διαδικαςία αυτι. Η εκπλιρωςθ των ωσ άνω προχποκζςεων κατά τθ διαδικαςία άρςθσ των περιοριςμϊν ςτθν ανάλθψθ μετρθτϊν και ςτθ μεταφορά κεφαλαίων κα μετριάςει τουσ εγγενείσ κινδφνουσ και κα διαςφαλίςει τθ χρθματοπιςτωτικι και οικονομικι ςτακερότθτα. Η ενιςχυμζνθ ρευςτότθτα των τραπεηϊν είναι ςθμαντικι για τα περαιτζρω βιματα χαλάρωςθσ. Η πρόοδοσ ςτθν υλοποίθςθ τθσ ςτρατθγικισ και των ςχεδίων δράςθσ των τραπεηϊν για τθ διαχείριςθ των μθ εξυπθρετοφμενων ανοιγμάτων, θ ςυνεχισ ςυμμόρφωςθ προσ τισ κεφαλαιακζσ απαιτιςεισ, θ διεφρυνςθ των διακζςιμων εξαςφαλίςεων και θ μόνιμθ βελτίωςθ τθσ κερδοφορίασ και τθσ ανταγωνιςτικότθτάσ τουσ κα επιτρζψουν ςτισ τράπεηεσ να βελτιϊςουν τθν πρόςβαςι τουσ ςτισ αγορζσ και να επεκτείνουν τθν παροχι πιςτϊςεων προσ τθν πραγματικι οικονομία, ςυμβάλλοντασ ζτςι ςτθ διαδικαςία χαλάρωςθσ. Τα επόμενα βιματα χαλάρωςθσ κα επικεντρϊνονται κυρίωσ ςτο δεφτερο πυλϊνα, όπωσ, για παράδειγμα, ςτθ ςταδιακι άρςθ τθσ απαγόρευςθσ ανοίγματοσ λογαριαςμϊν από φυςικά πρόςωπα και επιχειριςεισ και ςτθ χαλάρωςθ των προχποκζςεων για τθ δθμιουργία νζου κωδικοφ πελάτθ (customer ID). Ο τρίτοσ πυλϊνασ, που αφορά τθ μεταφορά κεφαλαίων ςτο εξωτερικό, κα είναι το τελευταίο ςκζλοσ των περιοριςμϊν που κα αρκεί, δεδομζνου ότι θ χαλάρωςι του ςυνδζεται ςτενά με τθν αποκατάςταςθ τθσ πρόςβαςθσ τθσ χϊρασ ςτισ χρθματοπιςτωτικζσ αγορζσ. Επιπροςκζτωσ, προκειμζνου να πραγματοποιθκοφν τα βιματα χαλάρωςθσ, πρζπει να πλθροφνται τα ακόλουκα κριτιρια: Πρϊτον, οι μεταβολζσ του πλαιςίου κα πρζπει να είναι άρτια ςχεδιαςμζνεσ, ϊςτε θ χαλάρωςθ των περιοριςμϊν να γίνει με τρόπο που κα βελτιϊνει τθ λειτουργία τθσ οικονομίασ, χωρίσ να υπονομεφεται θ αποτελεςματικότθτα των περιοριςμϊν, που κα παραμζνουν ςε ιςχφ ωσ προσ τθ διαφφλαξθ τθσ χρθματοπιςτωτικισ ςτακερότθτασ. Δεφτερον, οι μεταβολζσ κα πρζπει να γίνουν: (α) ςταδιακά και προςεκτικά, προκειμζνου να αποφευχκοφν οπιςκοδρομιςεισ και (β) βάςει ςυγκεκριμζνων προχποκζςεων, και όχι προκακοριςμζνου χρονοδιαγράμματοσ, ϊςτε να μποροφν 5

να αξιολογθκοφν επαρκϊσ οι επιδράςεισ των προθγοφμενων μζτρων χαλάρωςθσ και οι ςυνκικεσ που επικρατοφν ςτο μεςοδιάςτθμα. Τρίτον, οι μεταβολζσ κα πρζπει να πραγματοποιοφνται ςτθ βάςθ ςυναίνεςθσ, λαμβάνοντασ υπόψθ παραμζτρουσ, όπωσ θ κοινωνικι δικαιοςφνθ και ο θκικόσ κίνδυνοσ, με ςκοπό τθν προςταςία τθσ εμπιςτοςφνθσ και τθν υποςτιριξθ τθσ ςτρατθγικισ για τθν άρςθ των περιοριςμϊν. Τζταρτον, ο αντίκτυποσ των μεταβολϊν του πλαιςίου ςτθν οικονομία κα πρζπει να αξιολογείται προςεκτικά. Σκοπόσ των μεταβολϊν κα πρζπει να είναι θ βελτίωςθ του επιχειρθματικοφ κλίματοσ, θ προϊκθςθ τθσ επιχειρθματικότθτασ, θ διευκόλυνςθ νζων επενδφςεων, περιλαμβανομζνων των ξζνων επενδφςεων, και θ ςτιριξθ τθσ οικονομικισ ανάπτυξθσ. Πζμπτον, οι μεταβολζσ κα πρζπει να περιορίηουν τθ γραφειοκρατία και το ςχετικό με αυτι κόςτοσ ςτον αναγκαίο βακμό. Ζκτον, θ ςυμμόρφωςθ, τόςο των τραπεηϊν όςο και των ςυναλλαςςόμενων, με τουσ εναπομζνοντεσ περιοριςμοφσ πρζπει να παρακολουκείται ςτενά, προκειμζνου να διαςφαλίηεται θ αποτελεςματικότθτά τουσ. Εν κατακλείδι, το πλαίςιο των περιοριςμϊν ςτθν κίνθςθ κεφαλαίων γίνεται ςταδιακά χαλαρότερο και οι ελλθνικζσ αρχζσ, ςε διαβοφλευςθ με τουσ κεςμοφσ, καταβάλλουν προςπάκειεσ να καταργιςουν τουσ περιοριςμοφσ το ςυντομότερο δυνατόν, διαφυλάττοντασ παράλλθλα τθ χρθματοπιςτωτικι ςτακερότθτα. Ο παρακάτω πίνακασ παρουςιάηει ζναν οδικό χάρτθ προσ τθν πλιρθ άρςθ των περιοριςμϊν ςτθν κίνθςθ κεφαλαίων. Περιγράφει, ςε ςτάδια, τα ορόςθμα που αποτελοφν προχποκζςεισ για τθν υλοποίθςθ των βθμάτων χαλάρωςθσ. Τα βιματα χαλάρωςθσ, ακόμθ και κατά το ίδιο ςτάδιο, είναι δυνατόν να υλοποιοφνται ςταδιακά και όχι ταυτόχρονα, λαμβάνοντασ υπόψθ τισ εξελίξεισ ςτο οικονομικό περιβάλλον και κλίμα, και ανάλογα με τον δυνθτικό αντίκτυπο των μζτρων χαλάρωςθσ ςτθ ρευςτότθτα των τραπεηϊν και ςτθν εμπιςτοςφνθ των κατακετϊν. Τζλοσ, θ αλλθλουχία των ενεργειϊν, όπωσ περιγράφεται ςε γενικζσ γραμμζσ ςτθ ςυνζχεια, δεν είναι χρονικά οριοκετθμζνθ, δθλαδι δεν υπάρχουν προκακοριςμζνα χρονικά όρια ωσ προσ τθ διάρκεια του κάκε ςταδίου, κακϊσ αυτό ουςιαςτικά κα εξαρτθκεί από τον βακμό εκπλιρωςθσ των ςυγκεκριμζνων προχποκζςεων. 6

Υπό υλοποίηςη Στόχοι Ορόςημα Βήματα Διευκόλυνςθ τθσ πρόςβαςθσ ςτισ χρθματοπιςτωτικζσ υπθρεςίεσ. Μείωςθ του κόςτουσ ςυναλλαγϊν. Απλοποίθςθ και αποκζντρωςθ τθσ διαδικαςίασ ζγκριςθσ ςυναλλαγϊν. Πρόοδοσ όςον αφορά τισ μακροοικονομικζσ ςυνκικεσ, όπωσ κα προκφπτει από τθ ςτακεροποίθςθ/βελτίωςθ των επιδόςεων ςε διάφορουσ τομείσ τθσ οικονομίασ και τθ βελτίωςθ των δεικτϊν εμπιςτοςφνθσ καταναλωτϊν και επιχειριςεων. Βελτίωςθ τθσ ρευςτότθτασ των τραπεηϊν, αντανακλϊμενθ ςτθν ανοδικι τάςθ των κατακζςεων του ιδιωτικοφ τομζα (π.χ. επί αρκετό χρονικό διάςτθμα ςυνεχιηόμενθ αυξθτικι τάςθ των κατακζςεων του ιδιωτικοφ τομζα) και ςτθν αυξθμζνθ πρόςβαςθ των τραπεηϊν ςτισ χρθματοπιςτωτικζσ αγορζσ. Πρόοδοσ ςτθν υλοποίθςθ του προγράμματοσ προςαρμογισ, ςυμπεριλαμβανομζνθσ τθσ ολοκλιρωςθσ τθσ επόμενθσ αξιολόγθςθσ. Συνζχιςθ τθσ πτωτικισ τάςθσ των τραπεηογραμματίων ςε κυκλοφορία. Πυλϊνασ ΙΙ: Περιοριςμοί ςτθν ανάλθψθ μετρθτϊν Σταδιακι άρςθ τθσ απαγόρευςθσ ανοίγματοσ τραπεηικϊν λογαριαςμϊν από φυςικά πρόςωπα εφόςον δεν τθροφν άλλο λογαριαςμό ςε ελλθνικι τράπεηα. Άρςθ τθσ απαγόρευςθσ ανοίγματοσ τραπεηικϊν λογαριαςμϊν για όλεσ τισ επιχειριςεισ με μορφι νομικϊν προςϊπων. Πυλϊνασ ΙΙΙ: Περιοριςμοί ςτθ μεταφορά κεφαλαίων ςτο εξωτερικό Αφξθςθ του εγκριτικοφ ορίου των υποεπιτροπϊν των τραπεηϊν.

Ενδιάμεςο Στάδιο Α Στόχοι Ορόςημα Βήματα Βελτίωςθ τθσ πρόςβαςθσ των νοικοκυριϊν και των επιχειριςεων ςε ρευςτότθτα. Μείωςθ του κόςτουσ ςυναλλαγϊν. Διευκόλυνςθ τθσ κίνθςθσ κεφαλαίων ςτο εςωτερικό και ςτο εξωτερικό. Απλοποίθςθ και αποκζντρωςθ τθσ διαδικαςίασ ζγκριςθσ ςυναλλαγϊν. Σταδιακι εδραίωςθ τθσ οικονομικισ ανάκαμψθσ, όπωσ αντανακλάται ςτθ ςυνεχι βελτίωςθ των μακροοικονομικϊν ςυνκθκϊν (π.χ. ςυνεχι κετικά αποτελζςματα ςε κατανάλωςθ, απαςχόλθςθ, εξαγωγικζσ επιδόςεισ) και τθσ εμπιςτοςφνθσ (δείκτεσ εμπιςτοςφνθσ καταναλωτϊν και επιχειριςεων). Στακερι βελτίωςθ τθσ ρευςτότθτασ των τραπεηϊν, όπωσ αποτυπϊνεται ςτθ ςυνεχι αφξθςθ των κατακζςεων του ιδιωτικοφ τομζα και ςτθν αυξθμζνθ πρόςβαςθ ςτισ αγορζσ χριματοσ και κεφαλαίου. Μείωςθ των δεικτϊν μθ εξυπθρετοφμενων ανοιγμάτων των τραπεηϊν και βελτίωςθ άλλων δεικτϊν λειτουργικισ αναδιάρκρωςθσ με βάςθ τουσ ςυμφωνθκζντεσ ςτόχουσ. Πρόοδοσ ςτθν υλοποίθςθ του προγράμματοσ προςαρμογισ. Εφαρμογι των βραχυπρόκεςμων μζτρων για τθ βιωςιμότθτα του χρζουσ. Εξζλιξθ των αναλιψεων μετρθτϊν και των τραπεηογραμματίων ςε κυκλοφορία που υποδθλϊνει βελτίωςθ του κλίματοσ και ςυνάδει με τισ ςυνολικζσ εξελίξεισ ςτθν οικονομία. Πυλϊνασ ΙΙ: Περιοριςμοί ςτθν ανάλθψθ μετρθτϊν Άρςθ τθσ απαγόρευςθσ ανοίγματοσ τραπεηικϊν λογαριαςμϊν για όλεσ τισ επιχειριςεισ και όλα τα φυςικά πρόςωπα. Σταδιακι αφξθςθ των ςωρευτικϊν αναλιψεων μετρθτϊν για τισ επιχειριςεισ και τα φυςικά πρόςωπα. Αναλιψεισ μετρθτϊν χωρίσ περιοριςμό εκ μζρουσ επιχειριςεων και φυςικϊν προςϊπων από χρθματικά ποςά που μεταφζρονται από το εξωτερικό. Πυλϊνασ ΙΙΙ: Περιοριςμοί ςτθ μεταφορά κεφαλαίων ςτο εξωτερικό Περαιτζρω αφξθςθ του εγκριτικοφ ορίου των υποεπιτροπϊν των τραπεηϊν. Εκχϊρθςθ αρμοδιότθτασ για τθν ζγκριςθ πρόςκετων κατθγοριϊν ςυναλλαγϊν ςτισ υποεπιτροπζσ των τραπεηϊν. Αφξθςθ των ορίων για τθ μεταφορά κεφαλαίων ςτο εξωτερικό από επιχειριςεισ, κακϊσ και για τισ πλθρωμζσ με πιςτωτικι και χρεωςτικι κάρτα για αγορζσ αγακϊν και υπθρεςιϊν από το εξωτερικό. 8

Ενδιάμεςο Στάδιο Β Στόχοι Ορόςημα Βήματα Αποκατάςταςθ τθσ ελεφκερθσ κίνθςθσ κεφαλαίων ςτο εςωτερικό. Διευκόλυνςθ τθσ κίνθςθσ κεφαλαίων προσ το εξωτερικό. Ευρεία οικονομικι ανάκαμψθ, όπωσ αντανακλάται ςτθ διαρκι βελτίωςθ των μακροοικονομικϊν ςυνκθκϊν (π.χ. ςυνεχείσ κετικζσ εξελίξεισ ςε κατανάλωςθ, απαςχόλθςθ, εξαγωγικζσ επιδόςεισ) και τθσ εμπιςτοςφνθσ (δείκτεσ εμπιςτοςφνθσ καταναλωτϊν και επιχειριςεων). Περαιτζρω ςτακερι βελτίωςθ τθσ ρευςτότθτασ των τραπεηϊν, όπωσ προκφπτει από ςτακερά κετικοφσ ρυκμοφσ αφξθςθσ των κατακζςεων του ιδιωτικοφ τομζα και από τθ διατθριςιμθ πρόςβαςθ των τραπεηϊν ςτισ χρθματοπιςτωτικζσ αγορζσ. Μείωςθ των δεικτϊν μθ εξυπθρετοφμενων ανοιγμάτων των τραπεηϊν και βελτίωςθ άλλων δεικτϊν λειτουργικισ αναδιάρκρωςθσ με βάςθ τουσ ςυμφωνθκζντεσ ςτόχουσ. Πρόοδοσ ςτθν οικονομικι προςαρμογι. Εξζλιξθ των αναλιψεων μετρθτϊν και των τραπεηογραμματίων ςε κυκλοφορία που υποδθλϊνει βελτίωςθ του κλίματοσ και ςυνάδει με τισ ςυνολικζσ εξελίξεισ ςτθν οικονομία. Πυλϊνασ ΙΙ: Περιοριςμοί ςτθν ανάλθψθ μετρθτϊν Πλιρθσ απελευκζρωςθ των αναλιψεων μετρθτϊν από επιχειριςεισ και φυςικά πρόςωπα ςε διαδοχικά βιματα. Πυλϊνασ ΙΙΙ: Περιοριςμοί ςτθ μεταφορά κεφαλαίων ςτο εξωτερικό Περαιτζρω αφξθςθ του εγκριτικοφ ορίου των υποεπιτροπϊν των τραπεηϊν. Η αρμοδιότθτα για τθν ζγκριςθ όλων των τρεχουςϊν ςυναλλαγϊν ανατίκεται ςτισ υποεπιτροπζσ των τραπεηϊν. Περαιτζρω αφξθςθ των ορίων για τθ μεταφορά κεφαλαίων ςτο εξωτερικό από επιχειριςεισ και φυςικά πρόςωπα. 9

Τελικό Στάδιο Στόχοι Αποκατάςταςθ τθσ ελεφκερθσ κίνθςθσ κεφαλαίων προσ το εξωτερικό. Ορόςημα Βήματα Ιςχυρι εμπιςτοςφνθ ςτον τραπεηικό τομζα, όπωσ αντανακλάται ςτθν ανοδικι τάςθ των κατακζςεων και ςτθν πρόςβαςθ των τραπεηϊν ςτισ αγορζσ για μακροχρόνια χρθματοδότθςθ. Συνεχιηόμενθ μείωςθ των δεικτϊν μθ εξυπθρετοφμενων ανοιγμάτων των τραπεηϊν και βελτίωςθ άλλων δεικτϊν λειτουργικισ αναδιάρκρωςθσ με βάςθ τουσ ςυμφωνθκζντεσ ςτόχουσ. Μόνιμθ βελτίωςθ των οικονομικϊν αποτελεςμάτων και τθσ ανταγωνιςτικότθτασ των τραπεηϊν. Επαρκισ πρόςβαςθ του Ελλθνικοφ Δθμοςίου ςτισ διεκνείσ χρθματοπιςτωτικζσ αγορζσ ι, εναλλακτικά, καλζσ επιδόςεισ ςε κεμελιϊδθ οικονομικά μεγζκθ, όπωσ: Στακερι βελτίωςθ των μακροοικονομικϊν ςυνκθκϊν (π.χ. εδραίωςθ κετικϊν εξελίξεων ςε διάφορουσ τομείσ τθσ οικονομίασ) και άλλων δεικτϊν οικονομικοφ κλίματοσ που καταδεικνφουν ιςχυρι εμπιςτοςφνθ ςτισ προοπτικζσ τθσ εγχϊριασ οικονομίασ. Συνεχιηόμενθ πρόοδοσ ςτθν αποκατάςταςθ τθσ βιωςιμότθτασ του χρζουσ. Σκεναρι δζςμευςθ των αρμοδίων αρχϊν για τθ διαςφάλιςθ τθσ γενικότερθσ οικονομικισ και χρθματοπιςτωτικισ ςτακερότθτασ, όπωσ διαπιςτϊνεται από τθν ομαλι πορεία τθσ οικονομικισ προςαρμογισ. Πρόςβαςθ των τραπεηϊν ςτισ αγορζσ για άντλθςθ μακροχρόνιασ χρθματοδότθςθσ, ςφμφωνα με τισ επικρατοφςεσ ςυνκικεσ ςτθν αγορά. Πυλϊνασ ΙΙΙ: Περιοριςμοί ςτθ μεταφορά κεφαλαίων ςτο εξωτερικό Περαιτζρω αφξθςθ ορίων ι/και κατθγοριϊν ςυναλλαγϊν και, εν τζλει, πλιρθσ άρςθ των περιοριςμϊν ςτθ μεταφορά κεφαλαίων ςτο εξωτερικό. 10