ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Οδική Ασφάλεια σε σχέση µε τα χαρακτηριστικά της οδού» ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΞΑΓΟΡΑΡΗ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ : ΜΑΝΙΑΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Α.Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟ ΟΜΗΣ
Παράγοντες Οδικής ασφάλειας
Ασφάλεια µπορεί να οριστεί : ως η έλλειψη από τραυµατισµού ή κινδύνου. Η οδική ασφάλεια υποδηλώνει ότι όλα τα ταξίδια προς κάποια δεδοµένη κατεύθυνση, γίνονται χωρίς κανένα ατύχηµα ή συναίσθηµα ανασφάλειας.
Παράγοντες πρόκλησης ατυχηµάτων Λειτουργικά χαρακτηριστικά της οδού Γεωµετρικά χαρακτηριστικά της οδού Επιφανειακά χαρακτηριστικά της οδού
Παράγοντες πρόκλησης ατυχηµάτων Λειτουργικά χαρακτηριστικά Σήµανση Σηµατοδότηση Επιφανειακά χαρακτηριστικά Ολισθηρότητα Επιπεδότητα Στηθαία ασφαλείας Ηλεκτροφωτισµός Εγκάρσια διάταξη ιαγράµµιση Επιφανειακές φθορές Γεωµετρικά χαρακτηριστικά Το πλάτος της οδού και των λωρίδων Η εγκάρσια και η κατά µήκος κλίση Η διαµόρφωση των συναρµογών στην οριζοντιογραφία Η αλληλουχία ευθυγραµµιών και καµπύλων Οι συνθήκες ορατότητας
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΜΕ Ο Ο, ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Αστικές και Υπεραστικές Οδοί Κυκλοφοριακά χαρακτηριστικά της οδού 1. Κυκλοφοριακοί Φόρτοι 2. Ταχύτητα Ισόπεδοι Κόµβοι Ανισόπεδοι Κόµβοι Ισόπεδες ιασταυρώσεις µε Σιδηροδροµικές γραµµές Παρόδια στοιχεία Ζώνες Συντήρησης και Κατασκευής υσµενείς Περιβαλλοντικές Συνθήκες
Ατέλειες και Ελλείψεις των Ελληνικών Οδικών ικτύων Ανεπαρκή γεωµετρικά χαρακτηριστικά όπως λωρίδες κυκλοφορίας και ερείσµατα µε ανεπαρκές πλάτος, έλλειψη ή µικρό πλάτος µεσαίων διαχωριστικών νησίδων, µικρές ακτίνες οριζόντιας και κατακόρυφης χάραξης. Κατασκευαστικές ατέλειες σε σχέση µε την απαιτούµενη κατά µήκος ορατότητα, την εγκάρσια κλίση που παίρνει το οδόστρωµα, διαµόρφωση των θέσεων στάθµευσης, µορφές ισόπεδων και ανισόπεδων κόµβων. Ατέλειες στην κατακόρυφη και οριζόντια σήµανση, ιδιαίτερα έλλειψη προειδοποιητικών πινακίδων ένδειξης της οριακής ταχύτητας. Πρότυπα κατασκευής χαµηλών προδιαγραφών, µε συνέπεια τη µείωση της πρόσφυσης και αύξηση της ολισθηρότητας του οχήµατος, την κακή αποστράγγιση, τη ρηγµάτωση ή την υποχώρηση του οδοστρώµατος.
Ατέλειες και Ελλείψεις των Ελληνικών Οδικών ικτύων Λανθασµένη κλίση της οδού µε αποτέλεσµα τη δραστική µείωση της οριακής ταχύτητας διέλευσης του οχήµατος και αύξηση της επικινδυνότητας. Ανεπαρκής συντήρηση του οδικού δικτύου ή των στοιχείων αυτού όπως η συντήρηση των πινακίδων, των διαγραµµίσεων, των χιλιοµετρικών δεικτών και γενικότερα της οριζόντιας και κατακόρυφης σήµανσης. Κακή τοποθέτηση ή έλλειψη στοιχείων όπως οι στύλοι, τα στηθαία, τα κράσπεδα, τα αναχώµατα. Ανεπάρκεια ή έλλειψη φωτισµού.
Λωρίδες Έκτατης Ανάγκης Επιπρόσθετα µέτρα ασφαλείας : «Σαµαράκια» για τον προσδιορισµό του ορίου µεταξύ της λωρίδας κυκλοφορίας και της λωρίδας έκτακτης ανάγκης. ιαπλάτυνση των λωρίδων έκτατης ανάγκης. Εκστρατείες ενηµέρωσης των χρηστών της οδού για τυπικά επικίνδυνα σηµεία. Εφαρµογή φωτισµού στους αυτοκινητόδροµους, ειδικά στα τµήµατα όπου οι λωρίδες έκτατης ανάγκης ή οι λοιπές λωρίδες κυκλοφορίας είναι στενές.
Οδοί ταχείας κυκλοφορίας Ενιαίοι κανονισµοί σχεδιασµού : Πλάτος λωρίδας 3,5m για οδούς µονής και διπλής κατεύθυνσης. Η παρουσία ερεισµάτων, όπως και ο διαχωρισµός της αντίθετα διερχόµενης κυκλοφορίας µε νησίδα συνεισφέρουν σηµαντικά στην οδική ασφάλεια. Συνίσταται πλάτος ερείσµατος 3,0 µε 3,5m. Κλίσεις και ανοίγµατα στην νησίδα θα πρέπει να αποφεύγονται.
Επαρχιακές Οδοί ιαστάσεις σχεδιασµού διατοµών : Πλάτος λωρίδας ανά κατεύθυνση, πρέπει κατά προτίµηση να είναι περίπου 3,5m. Η παρουσία ερεισµάτων έχει θετικά αποτελέσµατα στην ασφάλεια. Το πλάτος των ερεισµάτων θα πρέπει να είναι µεταξύ 1,3m και 1,5m ώστε το συνολικό πλάτος του καταστρώµατος να είναι περίπου 10m. Πλευρικές κλίσεις µεγαλύτερες από 5 : 1δεν συνίστανται επειδή προκαλούν σηµαντικά µεγαλύτερης σοβαρότητας ατυχήµατα µε οχήµατα που εκτρέπονται από τον δρόµο.
Η επίκλιση του οδοστρώµατος πρέπει να ικανοποιεί την εύκολη και γρήγορη αποµάκρυνση των υδάτων. Ο δείκτης ατυχηµάτων στους µονόδροµους είναι κατά 30% έως 50% χαµηλότερος από τους αντίστοιχους δείκτες σε οδούς διπλής κατεύθυνσης. Ο δείκτης ατυχηµάτων για παράλληλη στάθµευση είναι περίπου 90% χαµηλότερος από εκείνον για στάθµευση υπό γωνία.
Αστοχίες Επιπεδότητας Κακή κατασκευή του οδοστρώµατος (υλικά κατασκευής, υπέδαφος) µε αποτέλεσµα τη µείωση της µηχανικής επάρκειας και αντοχής. Ανεπαρκείς περιοδική συντήρηση του οδοστρώµατος (ενίσχυση επιστρώσεις). Λειτουργικές βλάβες που οφείλονται σε κλιµατολογικά αίτια (παγετός, συχνές µεταβολές της θερµοκρασίας, υψηλές θερµοκρασίες), αποσύνθεση λόγω χηµικών αντιδράσεων. Καταπόνηση του οδοστρώµατος από κάθετα κατά τη µελέτη µη προβλεπόµενα φορτία. Μεταβολές των µηχανικών ιδιοτήτων ορισµένων υλικών (σταθεροποιηµένα υλικά ασφαλτοµείγµατα) καθώς και µακροπρόθεσµα εµφανιζόµενες αστοχίες λόγω κοπώσεως. Είδος οδοστρώµατος (εύκαµπτο, ηµιάκαµπτο, δύσκαµπτο).
Ολισθηρότητα ορίζεται ως η εκάστοτε υπάρχουσα πρόσφυση µεταξύ ελαστικού και οδοστρώµατος. Εφαρµοζόµενες µέθοδοι για την αντιµετώπιση του παγετού : Κατασκευή θερµαινόµενων οδοστρωµάτων. Εγκατάσταση ψεκασµού διαλυµάτων αλάτων στο οδόστρωµα. Κατασκευή αντιπαγετικών οδοστρωµάτων.
Τρόποι φωτισµού οδοστρωµάτων Στο φως της ηµέρας. Στον αστικό ηλεκτροφωτισµό. Στον φωτισµό µέσω των προβολέων των οχηµάτων.
Σηµεία επιβολής ηλεκτροφωτισµού Οδοί µε υψηλό κυκλοφοριακό φόρτο (ΕΜΗΚ>30.000 ΜΕΑ/ηµ.) Σηµεία οδών χαρακτηριστικά µε έντονες αλλαγές χάραξης ή µε φτωχά γεωµετρικά Κόµβοι µε αξιόλογη κίνηση ή µε διαρρύθµιση, καθώς και κυκλικοί Κόµβοι Ανισόπεδοι Κόµβοι αυτοκινητοδρόµων Μακρές γέφυρες Σήραγγες και υπόγεια τµήµατα Περιοχές στάθµευσης και εξυπηρέτησης αυτοκινητιστών Σταθµοί διοδίων Αστικές οδοί µε αξιόλογη κίνηση ή παράπλευρη εµπορική δραστηριότητα Επικίνδυνες κατασκευές, όπως µεσόβαθρα και στενές γέφυρες Πινακίδες σήµανσης Τµήµατα µε αξιόλογη κυκλοφορία πεζών Γενικώς, σηµεία στα οποία απαιτείται η τεταµένη προσοχή του οδηγού, όπως θέσεις µετατροπής οδών ταχείας κυκλοφορίας σε συµβατικές οδούς ή σηµεία συχνής διάσχισης πεζών έξω από πόλεις
Πηγές Φωτισµού Είδη λαµπτήρων, που χρησιµοποιούνται : Λαµπτήρες Πυρακτώσεως (Incandescent) Λαµπτήρες Φθορισµού (Fluorescent) Λαµπτήρες Υδραργύρου (Mercury) Λαµπτήρες Μετάλλων Αλογονιδίων (Metal Halide) Λαµπτήρες Νατρίου Υψηλής Πίεσης (High Pressure Sodium) Λαµπτήρες Νατρίου Χαµηλής Πίεσης (Low Pressure Sodium)
Κατηγορίες Πινακίδων Πινακίδες αναγγελίας κινδύνου Ρυθµιστικές πινακίδες κυκλοφορίας Πληροφοριακές πινακίδες Πρόσθετες πινακίδες
Εγκάρσια τοποθέτηση πινακίδων Κατά τις αµερικάνικες προδιαγραφές
Επιθυµητές ιδιότητες διαγραµµίσεων Χαρακτηριστικά ορατότητας Ανθεκτικότητα Ολισθηρότητα ιάρκεια ζωής Ευκολία αφαίρεσης
Μορφές διαγράµµισης ιαµήκεις διαγραµµίσεις : γραµµές σχεδιασµένες κατά µήκος της οδού, συνήθως στον άξονα ή στις οριογραµµές της. Εγκάρσιες διαγραµµίσεις : εγκάρσια στην οδό. Ειδικές διαγραµµίσεις : γραµµές, επιγραφές και σύµβολα πάνω στην οδό.
οµή του 2 ου Στρατηγικού Σχεδίου Οδικής Ασφάλειας ΥΜΕ : Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών Υ Τ :Υπουργείο ηµόσιας Τάξης ΥΠΕΧΩ Ε : Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και ηµοσίων Έργων ΥΥΚΑ : Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ΥΠΕΠΘ : Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευµάτων ΥΕΣ Α : Υπουργείο Εσωτερικών, ηµόσιας ιοίκησης και Αποκέντρωσης
Στόχος του 2 ου Στρατηγικού Σχεδίου Οδικής Ασφάλειας Ο αριθµός των νεκρών σε οδικά ατυχήµατα στην Ελλάδα το έτος 2010, να είναι µειωµένος κατά 50% σε σχέση µε τον αριθµό των νεκρών του έτους 2000.