Conseil UE Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 14 Σεπτεμβρίου 2016 (OR. en) 11559/1/16 REV 1 LIMITE PUBLIC ENV 514 CLIMA 96 AGRI 439 IND 171 PROCIV 55 RELEX 675 MED 30 DEVGEN 179 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Αντιπροσωπίες Βιώσιμη διαχείριση των υδάτων σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου Εν όψει της συνεδρίασης της Ομάδας «Περιβάλλον» (WPE) στις 21 Σεπτεμβρίου 2016, επισυνάπτεται για τις αντιπροσωπίες στο Παράρτημα το αναθεωρημένο 1 σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου για το ανωτέρω θέμα, όπως το ετοίμασε η Προεδρία λαμβάνοντας υπόψη τις γραπτές παρατηρήσεις που υπέβαλαν οι αντιπροσωπίες και τη συζήτηση που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της WPE στις 7 Σεπτεμβρίου 2016. Η Προεδρία προσπάθησε να συντάξει ένα σχετικά σύντομο και συνοπτικό σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου, θεωρεί ότι το επισυναπτόμενο κείμενο αποτυπώνει με ισόρροπο τρόπο τις κύριες προτάσεις και ανησυχίες που εκφράστηκαν από τις αντιπροσωπίες, ελπίζει δε ότι μια τελική συμβιβαστική συμφωνία μπορεί να επιτευχθεί επί του επισυναπτόμενου σχεδίου συμπερασμάτων του Συμβουλίου κατά τη συνεδρίαση της WPE στις 21 Σεπτεμβρίου 2016. Με τον στόχο αυτό κατά νου, τυχόν γραπτά σχόλια ή προτάσεις από τις αντιπροσωπίες μπορούν να αποσταλούν στην Προεδρία (eva.palackova@mzv.sk) και τη Γραμματεία του Συμβουλίου (andres.tobias@consilium.europa.eu) έως την Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου 2016 πριν από τη λήξη του εργάσιμου ωραρίου. 1 Το νέο κείμενο επισημαίνεται με έντονους χαρακτήρες και οι διαγραφές σημειώνονται με [ ]. 11559/1/16 REV 1 1 DG E 1A LIMITE EL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Βιώσιμη διαχείριση των υδάτων - σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου - ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την περί υδάτων διπλωματία της ΕΕ της 22ας Ιουλίου 2013 1 σχετικά με το προσχέδιο για τη διαφύλαξη των υδάτινων πόρων της Ευρώπης της 17ης Δεκεμβρίου 2012 2 σχετικά με την προστασία των υδάτινων πόρων και την ολοκληρωμένη βιώσιμη διαχείριση των υδάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και πέραν αυτής της 21ης Ιουνίου 2011 3 σχετικά με την ολοκληρωμένη διαχείριση των πλημμυρών στην Ευρώπη της 12ης Μαΐου 2011 4 σχετικά με τη λειψυδρία, την ξηρασία και την προσαρμογή στην αλλαγή του κλίματος της 11ης Ιουνίου 2010 5 [ ] σχετικά με τη λειψυδρία και τις ξηρασίες της 30ής Οκτωβρίου 2007 6 και σχετικά με το κλείσιμο του κύκλου Ένα σχέδιο δράσης της ΕΕ για την κυκλική οικονομία της 20ής Ιουνίου 2016 7 ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ τις κύριες νομοθετικές πράξεις της ΕΕ όσον αφορά την πολιτική των υδάτων, ιδίως την οδηγία-πλαίσιο της ΕΕ για τα ύδατα (ΟΠΥ) 8, την οδηγία για την αξιολόγηση και τη διαχείριση των πλημμυρών (ΟΑΔΠ) 9 και την οδηγία-πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική (ΟΠΘΣ) 10 ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ το γενικό ενωσιακό πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον έως το 2020 «Ευημερία εντός των ορίων του πλανήτη μας» 11 και την οδηγία περί βιομηχανικών εκπομπών 12, και ιδίως τις διατάξεις τους σχετικά με τα ύδατα ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την ενδιάμεση επανεξέταση της στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα έως το 2020 της 16ης Δεκεμβρίου 2015 13, και ιδίως τα ζητήματα που σχετίζονται με τα γλυκά ύδατα και τη βιοποικιλότητα 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Έγγρ. 12493/13. Έγγρ. 17872/12. Έγγρ. 11308/11. Έγγρ. 9241/11 + COR 1. Έγγρ. 11061/10. Έγγρ. 13888/07. Έγγρ. 10518/16. Οδηγία 2000/60/ΕΚ της 23 Οκτωβρίου 2000 (ΕΕ L 327 της 22.12.2000 σ. 1). Οδηγία 2007/60/ΕΚ της 23ης Οκτωβρίου 2007 (ΕΕ L 288 της 6.11.2007, σ. 27). Οδηγία 2008/56/ΕΚ της 17ης Ιουνίου 2008 (ΕΕ L 164 της 25.6.2008, σ. 19). Απόφαση αριθ. 1386/2013/ΕΕ της 20ής Νοεμβρίου 2013 (ΕΕ L 354 της 28.12.2013, σ. 171). Οδηγία 2010/75/ΕΕ της 24ης Νοεμβρίου 2010 (ΕΕ L 334 της 17.12.2010, σ. 17). Έγγρ. 14950/15. 11559/1/16 REV 1 2
ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ την Ατζέντα του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τους στόχους της για βιώσιμη ανάπτυξη (ΣΒΑ) και ΤΟΝΙΖΟΝΤΑΣ τις σχετικές με τα ύδατα διατάξεις της, ιδίως τον ΣΒΑ 6 (Διασφάλιση της διαθεσιμότητας και της βιώσιμης διαχείρισης του νερού και της αποχέτευσης για όλους) και τους σχετικούς στόχους ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ το Πλαίσιο Σεντάι για τη μείωση του κινδύνου καταστροφών 2015-2030, που μεταξύ άλλων αποσκοπεί στην αύξηση της αντοχής της κοινωνίας και του περιβάλλοντος, καθώς και τις αρχές του ΟΟΣΑ για τη διακυβέρνηση των υδάτων που έγιναν δεκτές με ικανοποίηση κατά τη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου του ΟΟΣΑ στις 4 Ιουνίου 2015 ΕΚΦΡΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ για την έναρξη ισχύος της σύμβασης του ΟΗΕ για τα υδατορεύματα και για το γεγονός ότι η σύμβαση για την προστασία και τη χρήση των διασυνοριακών υδάτων και των διεθνών λιμνών αποτελεί πλέον παγκόσμιο μέσο και ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ τον πολύτιμο ρόλο αμφότερων των συμβάσεων στην προώθηση και τη διευκόλυνση της βιώσιμης διαχείρισης των διασυνοριακών υδάτων ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ το αποτέλεσμα του 7ου Παγκόσμιου Φόρουμ για το Νερό (ΠΦΝ) το οποίο, μεταξύ άλλων, αναγνώρισε την επείγουσα ανάγκη να αντιμετωπιστούν με βιώσιμο τρόπο οι προκλήσεις που αφορούν το νερό 14, καθώς και την έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ για τους παγκόσμιους κινδύνους το 2016, στην οποία το νερό κατέχει την τρίτη θέση στους δέκα μεγαλύτερους κινδύνους που μπορούν να έχουν σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στην κοινωνία και την οικονομία ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ 1. ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ότι όλα τα ύδατα στην Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκονται υπό πίεση προερχόμενη, μεταξύ άλλων, από την αυξανόμενη ζήτηση για [ ] νερό, τη ρύπανση των υδάτων καθώς και [ ] την ταχύτητα και την ένταση του αντίκτυπου της αλλαγής χρήσης της γης και τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής, που υπονομεύει την ασφάλεια των υδάτων και εντείνει τις επιπτώσεις της ξηρασίας και της λειψυδρίας, κυρίως στην περιοχή της Μεσογείου αλλά επίσης, ολοένα και περισσότερο, σε άλλες περιοχές της ΕΕ 1α. ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ότι η κλιματική αλλαγή και οι συνέπειες των αυξημένων ισχυρών βροχοπτώσεων μπορούν να προκαλέσουν στιγμιαίες πλημμύρες και να αλλάξουν τους συνήθεις ρυθμούς των πλημμυρών σε ολόκληρη την Ευρώπη 14 Υπουργική δήλωση που εγκρίθηκε κατά το 7ο ΠΦΝ στις 13 Απριλίου 2015 στο Gyeongju, Δημοκρατία της Κορέας. 11559/1/16 REV 1 3
2. ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ότι, παρόλο που μεγάλος αριθμός λεκανών απορροής ποταμών στην ΕΕ ανήκει σε δύο ή περισσότερα κράτη μέλη, οι περιφέρειες της ΕΕ έχουν διαφορετική φυσική γεωγραφία, περιβαλλοντικές και κλιματικές συνθήκες που επηρεάζουν όλες τις πτυχές της κοινωνίας και της οικονομίας, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης των υδάτων ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ ότι απαιτείται συνεπώς ευελιξία σε ό,τι αφορά τα μέτρα προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της πολιτικής των υδάτων της ΕΕ και ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ότι αφού δεν υπάρχει μία λύση που να ταιριάζει σε όλες τις περιπτώσεις, τα κράτη μέλη μπορούν να αναλάβουν δράση προσαρμοσμένη στις τοπικές ανάγκες και συνθήκες, σεβόμενα παράλληλα την ενωσιακή νομοθεσία 3. ΤΟΝΙΖΕΙ την ανάγκη: να εφαρμοστεί πλήρως η υπάρχουσα πολιτική των υδάτων της ΕΕ με συνεπή και αποτελεσματικό τρόπο, προκειμένου να εξασφαλιστεί η προστασία των υδάτων από περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασής τους να προαχθεί η βιώσιμη χρήση των υδάτων με βάση την επαρκή προστασία των υδάτινων πόρων και, όπου κρίνεται σκόπιμο, την υλοποίηση των λογαριασμών υδάτων να επιτευχθεί προοδευτικά καλή κατάσταση όλων των υδάτινων οικοσυστημάτων να προαχθούν νέες ολοκληρωμένες και πιο αποτελεσματικές προσεγγίσεις στη συλλογή και επεξεργασία αστικών λυμάτων και να εξασφαλιστεί επαρκής παροχή νερού καλής ποιότητας για τον πληθυσμό και για όλες τις άλλες βιώσιμες χρήσεις του νερού 4. ΕΚΤΙΜΑ τις προσπάθειες που έχουν γίνει ως τώρα και ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ τις προκλήσεις που υπάρχουν ως προς την πραγματοποίηση προόδου για την επίτευξη των ενωσιακών στόχων στην πολιτική των υδάτων και την καλή κατάσταση των υδάτων στην ΕΕ ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ τη σημασία που έχει η συνοχή της πολιτικής στο πλαίσιο αυτό και ΔΙΝΕΙ ΕΜΦΑΣΗ στο γεγονός ότι οι ενωσιακοί στόχοι στην πολιτική των υδάτων, συμπεριλαμβανομένης της βιώσιμης χρήσης και διαχείρισης των υδάτων, θα πρέπει να ενσωματωθούν καλύτερα σε άλλες σχετικές πολιτικές όπως η γεωργία, η ενέργεια, οι μεταφορές και ο τουρισμός σε όλα τα επίπεδα, καθώς και σε σχετικούς χρηματοδοτικούς μηχανισμούς της ΕΕ 11559/1/16 REV 1 4
5. ΚΑΛΕΙ τα κράτη μέλη να επιδιώξουν τον ισόρροπο συνδυασμό πράσινης και τεχνικής υποδομής όταν επιλέγουν τρόπους και μέσα επίτευξης των ενωσιακών στόχων στην πολιτική των υδάτων ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ ότι η χρήση μέτρων πράσινης υποδομής, όπως η φυσική κατακράτηση υδάτων, μπορεί να διασφαλίσει και να ενισχύσει τις δυνατότητες αποθήκευσης νερού του τοπίου, του εδάφους και των υδροφόρων οριζόντων, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο πλημμυρών και βελτιώνοντας την κατάσταση των υδατικών συστημάτων και ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ότι όταν τέτοια μέτρα δεν επαρκούν, είναι αναγκαία μέτρα τεχνικής υποδομής ώστε να αντιμετωπιστούν σε πραγματικό χρόνο οι ξηρασίες και οι πλημμύρες 5α. ΤΟΝΙΖΕΙ τη σημασία της βιώσιμης κατανάλωσης και παραγωγής καθώς και της κυκλικής οικονομίας ως μέσων επίτευξης της βιώσιμης χρήσης και διαχείρισης των φυσικών πόρων, συμπεριλαμβανομένων των υδάτων, και ΔΙΝΕΙ ΕΜΦΑΣΗ στο γεγονός ότι η βιώσιμη διαχείριση των υδάτων και ο ορθός σχεδιασμός για τις λεκάνες απορροής των ποταμών αποτελούν προϋπόθεση και μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στην επίτευξη κυκλικής οικονομίας 6. ΤΟΝΙΖΕΙ ότι είναι σημαντικό να μειωθεί η κατανάλωση νερού από τους οικονομικούς κλάδους και τους πολίτες στην ΕΕ και ΚΑΛΕΙ τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν μέτρα για την προώθηση της αποτελεσματικής χρήσης των υδάτων σε όλους τους βασικούς οικονομικούς κλάδους, ιδίως με: την εξασφάλιση ότι οι πολιτικές για την τιμή του νερού παρέχουν κατάλληλα κίνητρα ώστε οι χρήστες να χρησιμοποιούν αποδοτικά τους υδάτινους πόρους τις επενδύσεις στη μείωση των απωλειών και των διαρροών νερού τη βελτίωση των συστημάτων για την κατανομή νερού και τη χρηματοδότηση που σχετίζεται με τα ύδατα όπου κρίνεται απαραίτητο, τη δημιουργία και την ανάπτυξη συμπληρωματικής υποδομής παροχής νερού, λαμβάνοντας υπόψη την ιεραρχία μέτρων για την πρόληψη και την προσαρμογή στη λειψυδρία και τις ξηρασίες, καθώς και την προώθηση της αποδοτικής χρήσης του νερού και της διαχείρισης της ζήτησης νερού την προώθηση καινοτομικών τεχνολογιών και πρακτικών που καθιστούν δυνατή τη βιώσιμη και αποτελεσματική χρήση και επαναχρησιμοποίηση του νερού, συμπεριλαμβανομένων των αρδευτικών συστημάτων, της γεωργίας και του τουρισμού την αύξηση της ευαισθητοποίησης των χρηστών σχετικά με την ανάγκη να βελτιστοποιηθεί η χρήση του νερού, ενισχύοντας με τον τρόπο αυτό την κουλτούρα εξοικονόμησης νερού 11559/1/16 REV 1 5
την εμβάθυνση των γνώσεων και τη βελτίωση της συλλογής δεδομένων, μεταξύ άλλων σχετικά με τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής τη βελτίωση της διακυβέρνησης των υδάτων σε κλίμακα λεκάνης απορροής και σε τοπική κλίμακα 7. [ ] (μετακινήθηκε πιο πάνω, τώρα παράγραφος 5α) 8. ΚΑΛΕΙ τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα για την προώθηση πρακτικών επαναχρησιμοποίησης του νερού, εξασφαλίζοντας παράλληλα υψηλό επίπεδο προστασίας της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος, καθώς η επαναχρησιμοποίηση του νερού μπορεί να αποφέρει οφέλη από πλευράς εξοικονόμησης χρημάτων, προστασίας του περιβάλλοντος, τόνωσης των επενδύσεων σε νέες τεχνολογίες και δημιουργίας πράσινων θέσεων απασχόλησης ΔΙΝΕΙ ΕΜΦΑΣΗ στο γεγονός ότι η επαναχρησιμοποίηση του νερού μπορεί να αποτελέσει σημαντικό μέσο για την αντιμετώπιση της ξηρασίας, της λειψυδρίας και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και ΤΟΝΙΖΕΙ ότι τα σωστά επεξεργασμένα λύματα μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν για διάφορους σκοπούς στον γεωργικό τομέα, σε βιομηχανικές εφαρμογές, μεταξύ άλλων την ανατροφοδότηση των υπόγειων υδάτων, και στη βιώσιμη αστική ανάπτυξη 9. ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ το γεγονός ότι ο ορθός σχεδιασμός για τα ύδατα και η βιώσιμη διαχείριση των υδάτων σε ό,τι αφορά τις λεκάνες απορροής των ποταμών, τους κινδύνους πλημμυρών και τις ξηρασίες αποτελεί ουσιώδες στοιχείο της βιώσιμης ανάπτυξης, και συνεπώς απαιτεί την αποτελεσματική συμμετοχή όλων των σχετικών ενδιαφερομένων, συμπεριλαμβανομένων όχι μόνο των κυβερνήσεων αλλά επίσης της κοινωνίας των πολιτών, των ερευνητών και του ιδιωτικού τομέα 9α. ΚΑΛΕΙ τα κράτη μέλη να υποβάλουν και να εφαρμόσουν, όσο το δυνατόν συντομότερα, προγράμματα μέτρων στο πλαίσιο της ΟΠΘΣ που να είναι φιλόδοξα και να συνάδουν με τα σχέδια διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών, σημειώνοντας έτσι πρόοδο προς την καλή περιβαλλοντική κατάσταση των θαλάσσιων υδάτων μέχρι το 2020 10. ΤΟΝΙΖΕΙ ότι είναι σημαντικό να ενισχυθεί η διασυνοριακή συνεργασία για τα ύδατα στη βάση της επικουρικότητας και της αναλογικότητας τόσο εντός της ΕΕ και [ ] χωρών εκτός ΕΕ, και επιτροπών για ποτάμια και θάλασσες, όσο και με άλλους σχετικούς φορείς που δραστηριοποιούνται στη βιώσιμη χρήση και διαχείριση των υδάτων, τη λειψυδρία, τις πλημμύρες και τις ξηρασίες 11559/1/16 REV 1 6
11. ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συνεργαστούν ώστε να εφαρμόσουν νομοθετικές και μη νομοθετικές πράξεις και πολιτικές της ΕΕ σχετικά με τα ύδατα και να χρησιμοποιήσουν καινοτομικές προσεγγίσεις με επιστημονική βάση ώστε να εξασφαλίσουν τη βιώσιμη χρήση και διαχείριση των υδάτινων πόρων εντός της ΕΕ 12. ΠΡΟΣΒΛΕΠΕΙ στην επανεξέταση της ΟΠΥ από την Επιτροπή το 2019 ΤΟΝΙΖΕΙ τον στόχο της ΟΠΥ να επιτευχθεί καλή κατάσταση όλων των υδάτων μέχρι το 2027 το αργότερο και ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ ότι η ΟΠΥ αποτελεί επίσης την κύρια πράξη για την αντιμετώπιση του αντίκτυπου της κλιματικής αλλαγής και την εφαρμογή μέτρων προσαρμογής 13. ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη για να αναπτύξει, πριν από την επανεξέταση της ΟΠΥ το 2019, εναλλακτικές ώστε να καταστεί δυνατή η συνεχής και φιλόδοξη εθνική εφαρμογή μέχρι το 2027 και μετά. 11559/1/16 REV 1 7