ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΝΤΑΞΗΣ ΕΡΓΩΝ ΠΟΥ ΕΚΤΕΛΟΥΝΤΑΙ ΜΕ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ 2007-2013

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΝΤΑΞΗΣ ΕΡΓΩΝ ΠΟΥ ΕΚΤΕΛΟΥΝΤΑΙ ΜΕ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ 2007-2013

ΠΕΡΙΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ ΟΡΟΛΟΓΙΑ... 4 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 12 2. ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΑΞΟΝΩΝ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΩΝ... 16 2.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 16 2.2 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΈΡΓΩΝ ΚΑΙ ΔΥΝΗΤΙΚΟΙ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ ΚΑΤΑ ΕΙΔΙΚΟ ΣΤΟΧΟ... 17 2.3 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΠΟΥ ΈΧΟΥΝ ΔΕΣΜΕΥΤΕΙ ΚΑΤΑ ΆΞΟΝΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΕΙΔΙΚΟ ΣΤΟΧΟ... 17 2.4 ΡΗΤΡΑ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ... 18 2.5 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΩΝ... 20 2.5 ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΚΡΟΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ... 22 3. ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΥΠΟΒΟΛΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ... 23 3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΩΝ... 23 3.2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΣΥΝΗΜΜΕΝΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗΣ... 24 3.2.1 Περιεχόμενο της Πρόσκλησης... 24 3.2.2 Συνημμένα Τυποποιημένα και άλλα Έγγραφα στην Πρόσκληση... 27 3.3 ΤΕΧΝΙΚΑ ΔΕΛΤΙΑ ΈΡΓΟΥ... 28 3.4 ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗΣ ΠΑΡΟΧΗ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΠΡΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΥΣ... 29 3.5 ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ... 31 3.6 ΥΠΟΒΟΛΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ... 32 3.6.1 Αντικείμενο /Περιεχόμενο των Προτάσεων... 32 3.6.2 Συμβατότητα με τις Εθνικές και Κοινοτικές Πολιτικές/Κανόνες... 33 4. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ... 35 4.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 35 4.2 ΤΥΠΟΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ... 35 1

4.3 ΓΕΝΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΈΡΓΩΝ ΚΑΙ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΩΝ ΈΡΓΩΝ... 36 4.4 ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ... 37 4.5 ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΕΛΑΧΙΣΤΑ ΑΠΟΔΕΚΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΤΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ... 38 4.6 ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ / ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ... 40 4.7 ΦΥΛΛΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΡΓΟΥ... 40 4.8 ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟΨΕΙΣ... 42 4.9 ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ... 42 5. ΕΝΤΑΞΗ ΕΡΓΩΝ... 43 5.1 ΑΠΟΦΑΣΗ ΈΝΤΑΞΗΣ... 43 5.2 ΑΠΟΦΑΣΗ ΑΠΟΡΡΙΨΗΣ... 44 5.3 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΝΣΤΑΣΕΩΝ... 44 5.4 ΔΗΜΟΣΙΟΠΟΙΗΣΗ ΕΝΤΑΧΘΕΝΤΩΝ ΈΡΓΩΝ... 45 5.5 ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΈΝΤΑΞΗΣ ΈΡΓΩΝ... 46 5.5.1 Λόγοι και Διαδικασίες Τροποποίησης... 46 5.5.2 Τροποποίηση χωρίς Επαναξιολόγηση του Έργου... 46 5.5.3 Τροποποίηση με Επαναξιολόγηση του Έργου... 47 5.5 ΕΞΑΝΤΛΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗΣ... 48 6. ΜΕΓΑΛΑ ΕΡΓΑ... 50 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ... 53 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1: ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΈΡΓΩΝ ΑΝΑ ΆΞΟΝΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟ ΣΤΟΧΟ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ» 2007-2013 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2: ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΈΡΓΩΝ ΑΝΑ ΆΞΟΝΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟ ΣΤΟΧΟ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ, ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ» 2007-2013 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3: ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΙΝΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΈΝΤΑΞΗΣ ΈΡΓΩΝ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4: ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΚΡΟΩΝ ΚΑΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΠ «ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ» 2

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 5: ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΚΡΟΩΝ ΚΑΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΠ «ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ, ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ» ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 6: ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗΣ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 7: ΑΡΙΘΜΗΣΗ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΩΝ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 8: ΈΝΤΥΠΟ ΑΙΤΗΣΗΣ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 9: ΤΕΧΝΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΈΡΓΟΥ ΕΤΠΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 10: ΤΕΧΝΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΈΡΓΟΥ ΕΚΤ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 11: ΟΔΗΓΟΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΔΕΛΤΙΟΥ ΈΡΓΟΥ ΕΤΠΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 12: ΟΔΗΓΟΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΔΕΛΤΙΟΥ ΈΡΓΟΥ ΕΚΤ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 13: ΠΡΟΤΥΠΟ ΦΥΛΛΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΈΡΓΩΝ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 14: ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ ΔΡΑΣΕΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΥΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 15: ΠΡΟΤΥΠΟ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΈΝΤΑΞΗΣ ΈΡΓΟΥ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 16: ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΥΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΠ «ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ» ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 17: ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΥΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΠ «ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ, ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ» ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 18: ΑΝΑΛΥΣΗ ΓΕΝΙΚΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΈΡΓΩΝ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 19: ΠΡΟΤΥΠΟ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΨΗΣ ΈΡΓΟΥ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 20: ΠΡΟΤΥΠΟ ΑΙΤΗΣΗΣ ΜΕΓΑΛΩΝ ΈΡΓΩΝ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 21: ΦΥΛΛΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΈΡΓΟΥ 3

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΙΕΣ ΟΡΟΛΟΓΙΙΑ Αίτηση Υποβολής Πρότασης (ΑΥΠ) Η Αίτηση Υποβολής Πρότασης (ΑΥΠ) ετοιμάζεται από το Δικαιούχο σε τυποποιημένο έγγραφο. Με την ΑΥΠ, ο Δικαιούχος υποβάλει προς έγκριση, την πρόταση του για έργο που προτείνεται να συγχρηματοδοτηθεί από τα Διαρθρωτικά Ταμεία ή το Ταμείο Συνοχής στα πλαίσια των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων. Ανάδοχος Είναι το νομικό πρόσωπο, στο οποίο ανατίθεται από τον Δικαιούχο, με βάση Νομική Δέσμευση (κυρίως Δημόσια Σύμβαση) η εκτέλεση εργασιών στα πλαίσια υλοποίησης συγχρηματοδοτούμενου έργου από τα Διαρθρωτικά Ταμεία και το Ταμείο Συνοχής. Άξονας Προτεραιότητας Ο Άξονας Προτεραιότητας καθορίζεται στα πλαίσια του Γενικού Στόχου και των Στρατηγικών στόχων ενός Επιχειρησιακού Προγράμματος και περιλαμβάνει ομάδες έργων, οι οποίες σχετίζονται μεταξύ τους και έχουν συγκεκριμένους μετρήσιμους στόχους. Απόφαση Ένταξης Έργου (ΑΕΕ) Η Απόφαση Ένταξης Έργου εκδίδεται στην περίπτωση θετικής αξιολόγησης πρότασης έργου. Συντάσσεται βάσει τυποποιημένου υποδείγματος που εκδίδει η Διαχειριστική Αρχή και περιλαμβάνει το σύνολο των όρων χρηματοδότησης και τις υποχρεώσεις του Δικαιούχου. Απόφαση Απόρριψης Έργου (ΑΑΕ) Η Απόφαση Απόρριψης Έργου (ΑΑΕ) εκδίδεται στην περίπτωση που, μετά από την διαδικασία αξιολόγησης πρότασης έργου, κριθεί ότι το έργο είναι ανεπαρκές για ένταξη. Αρχή Πιστοποίησης (ΑΠ) Η Αρχή Πιστοποίησης (ΑΠ) είναι η αρμόδια Υπηρεσία που ορίζεται από το Κράτος-Μέλος της ΕΕ και η οποία έχει την τελική ευθύνη για την πιστοποίηση των δαπανών που θα συμπεριληφθούν στις αιτήσεις πληρωμής που υποβάλλει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για συγχρηματοδότηση για τα έργα που υλοποιούνται στα πλαίσια του κάθε Επιχειρησιακού Προγράμματος (ΕΠ). Στην Κύπρο ως ΑΠ έχει οριστεί το Γενικό Λογιστήριο της 4

Δημοκρατίας (Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου Αρ.65.106, στις 28 Φεβρουαρίου 2007). Τα καθήκοντα της ΑΠ έχουν καταγραφεί, σύμφωνα με τις πρόνοιες του Άρθρου 61 του Κανονισμού 1083/2006 της ΕΕ, στο Κεφάλαιο 7: Διατάξεις Εφαρμογής του κάθε Επιχειρησιακού Προγράμματος. Αρχή Ελέγχου (ΑΕ) Η Αρχή Ελέγχου, είναι η αρμόδια Υπηρεσία λειτουργικά ανεξάρτητη από τη Διαχειριστική Αρχή και την Αρχή Πιστοποίησης, που ορίζεται από το Κράτος-Μέλος και είναι υπεύθυνη για τον έλεγχο της ουσιαστικής λειτουργίας του συστήματος διαχείρισης και ελέγχου. Στην Κύπρο ως Αρχή Ελέγχου έχει οριστεί η Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου της Κυπριακής Δημοκρατίας (Απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου Αρ. 65.106, στις 28 Φεβρουαρίου 2007). Τα καθήκοντα της ΑΕ έχουν καταγραφεί, σύμφωνα με τις πρόνοιες του Άρθρου 62 του Κανονισμού 1083/2006 της ΕΕ, στο Κεφάλαιο 7: Διατάξεις Εφαρμογής του κάθε Επιχειρησιακού Προγράμματος. Γενικό Εγχειρίδιο Διαδικασιών (ΓενΕγχ) Το Γενικό Εγχειρίδιο Διαδικασιών για τη Διαχείριση και τον Έλεγχο των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, εφεξής Γενικό Εγχειρίδιο (ΓενΕγχ), αποτελεί εκτενές έγγραφο που εκδίδεται από τη ΔΑ και έχει ως στόχο την παροχή κατευθυντήριων γραμμών στους εμπλεκομένους φορείς σε σχέση με τη διαχείριση, παρακολούθηση και έλεγχο των Προγραμμάτων που συγχρηματοδοτούνται από τα Διαρθρωτικά Ταμεία και το Ταμείο Συνοχής. Στο εν λόγω ΓΕνΕγχ θα περιλαμβάνεται το περιεχόμενο όλων των επιμέρους Εγκυκλίων που έχουν εκδοθεί από τη Διαχειριστική Αρχή μέχρι της έκδοσης του ΓενΕγχ. Δείκτες Δείκτης, στα πλαίσια των Διαρθρωτικών Ταμείων, είναι το εργαλείο που χρησιμοποιείται για τη μέτρηση του στόχου που επιδιώκεται να επιτευχθεί, των πόρων που θα χρησιμοποιηθούν καθώς και των αποτελεσμάτων και επιπτώσεων ενός Προγράμματος ή Έργου. Οι δείκτες χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση και παρακολούθηση όλων των Προγραμμάτων που συγχρηματοδοτούνται από τα Διαρθρωτικά Ταμεία και το Ταμείο Συνοχής. Οι επιμέρους δείκτες είναι: - Οι Δείκτες Εκροών: αφορούν άμεσο αποτέλεσμα (ή παραδοτέο) μιας δραστηριότητας και μετρούνται σε φυσικές ή νομισματικές μονάδες. Παράδειγμα: Κατασκευασθέντα χιλιόμετρα καινούργιων δρόμων. 5

- Οι Δείκτες Αποτελεσμάτων: αφορούν το άμεσο αποτέλεσμα που μπορεί να επιφέρει το Πρόγραμμα, ο Άξονας ή το Έργο. Παράδειγμα: Εξοικονόμηση χρόνου οδήγησης από την κατασκευή νέας οδού. - Οι Δείκτες Επιπτώσεων: αφορούν τις γενικότερες επιπτώσεις που μπορεί να προκύψουν πέραν των άμεσων επενεργειών στους άμεσα ωφελούμενους. Παράδειγμα: Αριθμός δημιουργούμενων θέσεων απασχόλησης. Δημόσια Δαπάνη: Είναι η δημόσια συνεισφορά στην χρηματοδότηση έργων και περιλαμβάνει το σύνολο της συνεισφορά της ΕΕ στα πλαίσια των Διαρθρωτικών Ταμείων και του Ταμείου Συνοχής (Κοινοτική Συνεισφορά) και το προϋπολογισμό είτε τους Κράτους ή άλλου δημόσιου οργανισμού (π.χ. Ημικρατικός Οργανισμός και Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης). Διαρθρωτικά Ταμεία (ΔΤ) Τα Διαρθρωτικά Ταμεία (ΔΤ) είναι τα χρηματοδοτικά μέσα της EE για την άσκηση της Πολιτικής Συνοχής της ΕΕ. Υπάρχουν δύο Διαρθρωτικά Ταμεία (ΔΤ), τα οποία είναι: το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ETΠA) και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (EKT). Διαχειριστική Αρχή (ΔΑ) Η Διαχειριστική Αρχή (ΔΑ) είναι η Υπηρεσία η οποία ορίζεται από το Κράτος-Μέλος και έχει την κύρια ευθύνη για την αποτελεσματικότητα και την κανονικότητα της διαχείρισης και της εφαρμογής των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων. Ως ΔΑ για τα δύο Επιχειρησιακά Προγράμματα του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΠ «Αειφόρος Ανάπτυξη και Ανταγωνιστικότητα» και ΕΠ «Απασχόληση, Ανθρώπινο Κεφάλαιο και Κοινωνική Συνοχή») που θα συγχρηματοδοτηθούν κατά την προγραμματική περίοδο 2007-2013 από τα Διαρθρωτικά Ταμεία και το Ταμείο Συνοχής στην Κύπρο, έχει οριστεί το Γραφείο Προγραμματισμού με βάση Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου με Αρ. 65.106 και ημερομηνία 28 Φεβρουαρίου 2007. Τα καθήκοντα της ΔΑ έχουν καταγραφεί, σύμφωνα με τις πρόνοιες του Άρθρου 60 του Κανονισμού 1083/2006 της ΕΕ, στο Κεφάλαιο 7: Διατάξεις Εφαρμογής του κάθε Επιχειρησιακού Προγράμματος. Δικαιούχος 6

Δικαιούχος είναι κάθε δημόσιος ή ιδιωτικός οργανισμός, φορέας ή επιχείρηση, που είναι αρμόδιος για την υλοποίηση των έργων που συγχρηματοδοτούνται από τα Διαρθρωτικά Ταμεία και το Ταμείο Συνοχής. Στα πλαίσια των καθεστώτων ενίσχυσης (με μορφή Σχεδίων Χορηγιών), δυνάμει του Άρθρου 87 της Συνθήκης, οι Δικαιούχοι είναι δημόσιες ή ιδιωτικές επιχειρήσεις που εκτελούν μεμονωμένο έργο και λαμβάνουν δημόσια ενίσχυση. Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ) Στρατηγικό προγραμματικό έγγραφο, το οποίο καταρτίστηκε από το Γραφείο Προγραμματισμού σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μετά από ευρύτατο διάλογο, όπου αναλύεται η αναπτυξιακή στρατηγική στα πλαίσια της οποίας θα αξιοποιηθούν οι συνολικοί πόροι των Διαρθρωτικών Ταμείων και του Ταμείου Συνοχής της ΕΕ που θα παραχωρηθούν στην Κύπρο. Ειδικός Στόχος Οι Άξονες Προτεραιότητας των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων δομούνται στη βάση Ειδικών Στόχων, οι οποίοι εξειδικεύουν το (τους) Γενικό(ους) Στόχο(ους) των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων. Για την επίτευξη του Ειδικού Στόχου ορίζονται ενδεικτικά οι επιλέξιμες κατηγορίες έργων. Ενδιάμεσος Φορέας (ΕΦ) Ενδιάμεσος Φορέας (ΕΦ) ορίζεται, σύμφωνα με τις πρόνοιες των Άρθρων 2(6) και 59(2) του Κανονισμού της ΕΕ 1083/2006, κάθε δημόσιος ή ιδιωτικός φορέας ή υπηρεσία η οποία ενεργεί υπό την ευθύνη Διαχειριστικής Αρχής και εκτελεί καθήκοντα για λογαριασμό μιας τέτοιας αρχής σε σχέση µε τους Δικαιούχους που υλοποιούν έργα. Στην Κύπρο ορίστηκαν για κάθε Επιχειρησιακό Πρόγραμμα, Ενδιάμεσοι Φορείς (Υπουργεία, κυβερνητικά τμήματα, Ημικρατικοί Οργανισμοί και άλλοι φορείς), στους οποίους έχουν ανατεθεί συγκεκριμένα καθήκοντα τα οποία αφορούν κυρίως την ένταξη, την παρακολούθηση και τις επαληθεύσεις δαπανών των έργων που εμπίπτουν στην ευθύνη τους. Οι ΕΦ και τα καθήκοντα τους καθορίστηκαν με την Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου με αρ. 65.794 και ημερομηνία 4 Ιουλίου 2007. Επιτροπή Παρακολούθησης των ΕΠ (ΕπΠ) Με βάση τις πρόνοιες του Άρθρου 63 του Κανονισμού 1083/2006 της ΕΕ, για το κάθε Επιχειρησιακό Πρόγραμμα (ή μια κοινή για όλα τα Επιχειρησιακά Προγράμματα) συστήνεται 7

Επιτροπή Παρακολούθησης, η οποία έχει ως αποστολή την παρακολούθηση της αποτελεσματικής και ορθής εφαρμογής του κάθε προγράμματος. Η κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης και για τα δυο ΕΠ στην Κύπρο, αποτελείται από εκπροσώπους των αρμόδιων αρχών του Κράτους, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των οικονομικών και κοινωνικών εταίρων και αντιπροσωπευτικών μη κυβερνητικών οργανώσεων. Στην Επιτροπή Παρακολούθησης συμμετέχουν επίσης εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καθώς και εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων με συμβουλευτικό χαρακτήρα και χωρίς δικαίωμα ψήφου. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα (ΕΠ) Προγραμματικό Έγγραφο το οποίο υποβάλλεται από το Κράτος - Μέλος και εγκρίνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το οποίο καθορίζει μια αναπτυξιακή στρατηγική με τη χρήση ενός συνεκτικού συνόλου προτεραιοτήτων, που θα επιτευχθεί με τη συνδρομή των Διαρθρωτικών Ταμείων ή/και το Ταμείο Συνοχής. Για την Κύπρο εγκρίθηκαν δυο ΕΠ: Το ΕΠ «Αειφόρος Ανάπτυξη και Ανταγωνιστικότητα» και το ΕΠ «Απασχόληση, Ανθρώπινο Κεφάλαιο και Κοινωνική Συνοχή». Έργο Έργο («πράξη» - operation), σύμφωνα με τις πρόνοιες του Άρθρου 2 του Κανονισμού της ΕΕ 1083/2006, ορίζεται ως το έργο (ή η ομάδα έργων) που επιλέγεται από τη Διαχειριστική Αρχή του οικείου Επιχειρησιακού Προγράµµατος ή με ευθύνη της, σύμφωνα µε κριτήρια που καθορίζονται από την Επιτροπή Παρακολούθησης και υλοποιοείται από έναν ή περισσότερους Δικαιούχους, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του Άξονα Προτεραιότητας στον οποίο εντάσσεται. Το συγχρηματοδοτούμενο έργο πρέπει να έχει λειτουργική και διαχειριστική αυτοτέλεια, συγκεκριμένο φυσικό και οικονομικό αντικείμενο, εφικτούς στόχους και αναμενόμενα αποτελέσματα. Στην Κύπρο, τα καθήκοντα της επιλογής των έργων που θα συγχρηματοδοτηθούν στα πλαίσια του κάθε ΕΠ, έχει ανατεθεί κυρίως στους Ενδιάμεσους Φορείς με ευθύνη και εποπτεία της Διαχειριστικής Αρχής. Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) αποτελεί Διαρθρωτικό Ταμείο της ΕΕ και συμβάλλει στις προτεραιότητες της Κοινότητας για την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής μέσω της βελτίωσης της απασχόλησης και των ευκαιριών εργασίας, ενθαρρύνοντας υψηλό επίπεδο απασχόλησης και της δημιουργίας περισσότερων και καλύτερων θέσεων εργασίας. 8

Προς το σκοπό αυτό υποστηρίζει τις πολιτικές των κρατών μελών που αποσκοπούν στην επίτευξη πλήρους απασχόλησης, βελτίωση της ποιότητας και παραγωγικότητας στο χώρο εργασίας και προώθηση της κοινωνικής ένταξης, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης των μειονεκτούντων ατόμων στην απασχόληση και στη μείωση των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών ανισοτήτων στην απασχόληση. Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕ) Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕ) είναι το χρηματοδοτικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που χορηγεί μακροπρόθεσμα δάνεια και εγγυήσεις για επενδύσεις κεφαλαίου που προάγουν την ισόρροπη οικονομική ανάπτυξη και ολοκλήρωση της EE. Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) αποτελεί Διαρθρωτικό Ταμείο της ΕΕ και έχει ως στόχο τη συμβολή στην άμβλυνση των ανισοτήτων όσον αφορά την ανάπτυξη και το βιοτικό επίπεδο μεταξύ των διαφόρων περιφερειών, καθώς και τη μείωση της καθυστέρησης των λιγότερο ευνοημένων περιφερειών. Κανόνας «ν+2/ν+3» Κανόνας που προβλέπεται στο πλαίσιο των Κανονισμών που διέπουν τη λειτουργία των Διαρθρωτικών Ταμείων και του Ταμείου Συνοχής, όπου προνοείται ότι τα ετήσια κονδύλια όπως έχουν αποφασιστεί σε κάθε Επιχειρησιακό Πρόγραμμα και για κάθε Ταμείο, θα πρέπει να δαπανηθούν (δηλαδη υποβληθούν οι πιστοποιημένες αιτήσεις δαπανών στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή) σε δύο ή τρία έτη (σύμφωνα με τις σχετικές πρόνοιες των Κανονισμών των Διαρθρωτικών Ταμείων) από το έτος (έτος «ν») που δεσμεύονται. Κανόνες Επιλεξιμότητας Δαπανών Οι Κανόνες Επιλεξιμότητας Δαπανών συντάσσονται από το Κράτος-Μέλος και προσδιορίζουν, στο πλαίσιο που καθορίζεται από τις πρόνοιες των Κανονισμών της ΕΕ, τις επιλέξιμες κατηγορίες δαπανών που αναμένεται να πραγματοποιηθούν κατά την υλοποίηση ενός έργου που εντάσσεται σε Επιχειρησιακό Πρόγραμμα και συγχρηματοδοτείται από συγκεκριμένο Διαρθρωτικό Ταμείο και το Ταμείο Συνοχής της ΕΕ. Οι Κανόνες Επιλεξιμότητας στην Κύπρο εκδίδονται από τη Διαχειριστική Αρχή σε μορφή Εγκυκλίου, το περιεχόμενο της οποίας θα συμπεριληφθεί στο Γενικό Εγχειρίδιο Διαδικασιών (ΓενΕγχ). 9

Κοινοτική Συμμετοχή Κοινοτική Συμμετοχή είναι η δαπάνη που πραγματοποιείται για την κάλυψη μέρους της Επιλέξιμης Δημόσιας Δαπάνης ενός Έργου και προέρχεται από πόρους των Διαρθρωτικών Ταμείων ή του Ταμείου Συνοχής. Νομική Δέσμευση Τα έργα που εντάσσονται στα ΕΠ θα υλοποιούνται μέσω Νομικών Δεσμεύσεων. Ο γενικός κανόνας είναι ότι μία νομική δέσμευση αντιστοιχεί σε μια σύμβαση. Οι Νομικές Δεσμεύσεις αφορούν δύο διαδικασίες εκτέλεσης εργασιών: α) Δημόσιες Συμβάσεις: Όταν η εκτέλεση του έργου ανατίθεται σε Ανάδοχο σύμφωνα με τους σχετικούς Νόμους κα Κανονισμούς Σύναψης Δημόσιων Συμβάσεων Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών και για Συναφή Θέματα. β) Εκτέλεση με ίδια μέσα (αυτεπιστασία): όταν εργασίες του έργου για την υλοποίηση ή τη διαχείριση του έργου πραγματοποιούνται από τον ίδιο το Δικαιούχο χωρίς ανάθεση σε Ανάδοχο. Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (ΟΠΣ) Το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (ΟΠΣ), είναι το μηχανογραφημένο σύστημα που δημιουργείται από τη Διαχειριστική Αρχή, στο οποίο καταχωρούνται τα δεδομένα που αφορούν τα ΕΠ και με το οποίο συνδέονται οι Ενδιάμεσοι Φορείς, η Αρχή Πιστοποίησης και η Αρχή Ελέγχου. Το ΟΠΣ αποτελεί το βασικό εργαλείο για την παρακολούθηση, τις επαληθεύσεις και πιστοποιήσεις δαπανών καθώς και τον έλεγχο των έργων. Προγραμματική Περίοδος Η προγραμματική περίοδος είναι το χρονικό πλαίσιο μέσα στο οποίο, με βάση το νομικό πλαίσιο της ΕΕ, γίνεται ο πολυετής προγραμματισμός των πόρων που θα διατεθούν από τα Διαρθρωτικά Ταμεία και το Ταμείο Συνοχής. Η παρούσα προγραμματική περίοδος καλύπτει την επταετή περίοδο 2007-2013. Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου (ΣΔΕ) Το Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου (ΣΔΕ) αποτελεί θεσμοθετημένο πλαίσιο, στο οποίο περιγράφονται τα ορισθέντα αρμόδια όργανα/αρχές και οι διαδικασίες συντονισμού, διαχείρισης, ένταξης, παρακολούθησης, επαλήθευσης δαπανών και ελέγχου, ούτως ώστε να 10

διασφαλίζεται η κανονικότητα και αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων που συγχρηματοδοτούνται από τα Διαρθρωτικά Ταμεία για την προγραμματική περίοδο 2007-2013. Η περιγραφή του ΣΔΕ με βάση το Άρθρο 71 του Κανονισμού 1083/2006 υποβάλλεται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ταμείο Συνοχής (ΤΣ) Το Ταμείο Συνοχής αποτελεί χρηματοδοτικό μέσο της Πολιτικής Συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕE). Το Ταμείο προορίζεται για τις χώρες στις οποίες το μέσο κατά κεφαλήν Ακαθάριστο Εγχώριο Εισόδημα είναι μικρότερο του 90% του αντίστοιχου κοινοτικού μέσου όρου. Αποστολή του Ταμείου Συνοχής είναι η χορήγηση χρηματοδοτήσεων υπέρ προγραμμάτων υποδομών στους τομείς των μεταφορών και του περιβάλλοντος καθώς και γενικότερα σε τομείς βιώσιμης ανάπτυξης. 11

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Με τον όρο «Διαδικασίες Ένταξης Έργων», νοείται το σύνολο των ενεργειών που απαιτούνται για την επιλογή και ένταξη των έργων με βάση τα κριτήρια αξιολόγησης που εγκρίνονται από την Επιτροπή Παρακολούθησης, προκειμένου να τύχουν χρηματοδότησης στο πλαίσιο των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (ΕΠ) «Αειφόρος Ανάπτυξη και Ανταγωνιστικότητα» και «Απασχόληση, Ανθρώπινο Κεφάλαιο και Κοινωνική Συνοχή» 2007-2013. Οι διαδικασίες ένταξης έργων διαφοροποιούνται και εξειδικεύονται για δύο κατηγορίες έργων: α) τα έργα που υλοποιούνται μέσω δημοσίων συμβάσεων ή άλλων Νομικών Δεσμεύσεων περιλαμβανομένων και των Μεγάλων Έργων 1 και β) τα έργα που εντάσσονται σε Σχέδια Χορηγιών (όπου υπάρχει καθεστώς ενίσχυσης δυνάμει του Άρθρου 87 της Συνθήκης) ή υλοποιούνται στα πλαίσια νέων «χρηματοδοτικών εργαλείων» και σχετικών Πρωτοβουλιών της ΕΕ (π.χ. Εγγυοδοτικός Οργανισμός, Πρωτοβουλία «Jeremie»). Οι διαδικασίες ένταξης έργων περιγράφονται σε γενικές γραμμές στις Διατάξεις Εφαρμογής του κάθε ΕΠ της περιόδου 2007-2013 και η πιστή τήρησή τους αποτελεί υποχρέωση των αρχών/φορέων που εμπλέκονται στη διαχείριση των ΕΠ και έργων. Συνοπτική περιγραφή των διαδικασιών ένταξης αποτελεί μέρος της περιγραφής του Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου (ΣΔΕ) που υποβάλλεται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή με βάση το Άρθρο 71 του Κανονισμού της ΕΕ 1083/2006. Το Γραφείο Προγραμματισμού, ως Διαχειριστική Αρχή (ΔΑ) για τα δυο Επιχειρησιακά Προγράμματα, ανέθεσε στους Ενδιάμεσους Φορείς (ΕΦ) - με βάση το Άρθρο 59 (2) του Κανονισμού 1083/2006 και σύμφωνα με την Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου με αρ. 65.794 και ημερομηνία 4 Ιουλίου 2007- την εκτέλεση καθηκόντων για την ένταξη έργων όσον αφορά τις κατηγορίες έργων υπό την ευθύνη τους. Νοείται ότι για τα έργα που δεν ανατίθενται στην αρμοδιότητα του ΕΦ, τα καθήκοντα για τη διενέργεια του συνόλου των 1 Μεγάλα Έργα σύμφωνα με τις πρόνοιες του Άρθρου 39 του Κανονισμού 1083/2006, ονομάζονται τα έργα με προϋπολογισμό άνω των είκοσι πέντε εκατ. ευρώ ( 25.000.000) στον τομέα του περιβάλλοντος και άνω των πενήντα εκατ. ευρώ ( 50.000.000) σε όλους τους υπόλοιπους τομείς που μπορούν να συγχρηματοδοτηθούν από το ΕΤΠΑ και το Ταμείο Συνοχής. 12

διαδικασιών ένταξης παραμένουν στη Διαχειριστική Αρχή 2. Σε κάθε περίπτωση, η γενικότερη ευθύνη για την ένταξη έργων παραμένει στη Διαχειριστική Αρχή, η οποία θα πρέπει να διασφαλίσει ότι η εκτέλεση των καθηκόντων για την ένταξη των έργων είναι σύμφωνη με τη εθνική και κοινοτική νομοθεσία σε συνθήκες πλήρους διαφάνειας και αντικειμενικότητας με στόχο την αποτελεσματική εφαρμογή των ΕΠ. Στο πιο πάνω πλαίσιο, σκοπός του παρόντος εγγράφου είναι να παράσχει κατευθυντήριες γραμμές στους ΕΦ και τους εμπλεκόμενους λειτουργούς τους (καθώς και τους αρμόδιους λειτουργούς της Διαχειριστικής Αρχής), μέσω της περαιτέρω εξειδίκευσης και αποσαφήνισης των διαδικασιών που πρέπει να ακολουθούνται για την ένταξη έργων που υλοποιούνται μέσω δημοσίων συμβάσεων ή άλλων Νομικών Δεσμεύσεων και αφορούν την υλοποίηση των ΕΠ. Για τα έργα που εντάσσονται σε Σχέδια Χορηγιών (ΣΧ) ή υλοποιούνται στα πλαίσια των νέων χρηματοδοτικών εργαλείων και των σχετικών Πρωτοβουλιών της ΕΕ, θα εκδοθούν ξεχωριστές κατευθυντήριες γραμμές. Ειδικότερα στο παρόν έγγραφο, εξειδικεύονται οι Άξονες Προτεραιότητας των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, ορίζονται τα ελάχιστα απαιτούμενα περιεχόμενα της Πρόσκλησης Υποβολής Προτάσεων (πρότυπο), η μορφή των Τεχνικών Δελτίων Έργων και άλλων τυποποιημένων εγγράφων τα οποία χρησιμοποιούνται για την υποβολή των προτάσεων, η μεθοδολογία αξιολόγησης έργων και τα απαιτούμενα περιεχόμενα της Απόφασης Ένταξης (πρότυπο). Αποσαφηνίζονται επίσης περαιτέρω ο ρόλος και οι ευθύνες όλων των εμπλεκόμενων φορέων σε σχέση με την ένταξη έργων και παρέχονται πρόσθετες κατευθυντήριες γραμμές αναφορικά με τις ενέργειες που πρέπει να προωθηθούν στα πλαίσια της ένταξης έργων. Σημειώνεται ότι όλα τα δεδομένα / στοιχεία της διαδικασίας ένταξης έργων θα καταχωρούνται στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (ΟΠΣ) της Διαχειριστικής Αρχής. Οι προτάσεις (Τεχνικά Δελτία Έργων) πρέπει επίσης να υποβάλλονται ηλεκτρονικά από τους δυνητικούς Δικαιούχους μέσω του ειδικού υποσυστήματος ηλεκτρονικής υποβολής εγγράφων του ΟΠΣ. 2 Σημειώνεται ότι στο παρόν έγγραφο όταν αναφέρεται Ενδιάμεσος Φορέας, στην περίπτωση έργων που δεν έχουν ανατεθεί σε ΕΦ, εννοείται η ΔΑ. 13

Επειδή το ΟΠΣ για την περίοδο 2007 2013 είναι αυτή τη στιγμή υπό κατασκευή, όλα τα στοιχεία και έγγραφα θα υποβάλλονται και αρχειοθετούνται στο παρόν στάδιο μόνο εγγράφως. Με την ολοκλήρωση του ΟΠΣ θα εκδοθούν ξεχωριστές κατευθυντήριες γραμμές για όλα τα θέματα που αφορούν την καταχώρηση στοιχείων προγραμματισμού και υλοποίησης των έργων στο ΟΠΣ. Το περιεχόμενο των Κατευθυντήριων Γραμμών που περιλαμβάνονται στο παρόν έγγραφο είναι δυνατό να τροποποιείται από τη Διαχειριστική Αρχή με τη μορφή, είτε συμπληρωματικής είτε νέας αναθεωρημένης Εγκυκλίου. Οποιαδήποτε τροποποίηση θα ισχύει από την ημερομηνία έκδοσης της σχετικής Εγκυκλίου της Διαχειριστικής Αρχής. Επισημαίνεται ότι το περιεχόμενο του παρόντος εγγράφου θα αποτελέσει μέρος του «Γενικού Εγχειριδίου Διαδικασιών για τη Διαχείριση και τον Έλεγχο των ΕΠ που συγχρηματοδοτούνται από τα Διαρθρωτικά Ταμεία και το Ταμείο Συνοχής» (ΓενΕγχ), το οποίο θα εκδοθεί από τη ΔΑ σε μεταγενέστερο στάδιο. Η όλη διαδικασία ένταξης έργων που εμπίπτουν στο αντικείμενο του παρόντος εγγράφου παρουσιάζεται συνοπτικά στο διάγραμμα που ακολουθεί στην επόμενη σελίδα. 14

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1: ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΝΤΑΞΗΣ ΕΡΓΩΝ ΠΟΥ ΥΛΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΜΕΣΩ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΕΓΚΡΙΣΗ ΓΕΝΙΚΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΝΤΑΞΗΣ ΕΡΓΩΝ ΕΝΔΙΑΜΕΣΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΕΓΚΡΙΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΩΝ ΕΝΔΙΑΜΕΣΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙΣ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ / ΜΕΤΡΑ ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑΣ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ ΥΠΟΒΟΛΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ / ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΔΕΛΤΙΩΝ ΕΡΓΩΝ (ΤΔΕ) ΕΝΔΙΑΜΕΣΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΡΓΩΝ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΕΝΤΑΞΗΣ ΕΡΓΟΥ Η ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΨΗΣ ΕΡΓΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ ΑΠΟΔΟΧΗ ΤΩΝ ΟΡΩΝ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΕΝΤΑΞΗΣ ΕΡΓΟΥ 15

2. ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΑΞΟΝΩΝ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Α ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΩΝ 2.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σε κάθε Επιχειρησιακό Πρόγραμμα (ΕΠ), καθορίζονται οι χρηματοδοτικοί πόροι σε επίπεδο Άξονα Προτεραιότητας και καταγράφονται ανά Ειδικό Στόχο ενδεικτικά οι επιλέξιμες κατηγορίες έργων καθώς και οι δυνητικοί Δικαιούχοι. Για την έναρξη των διαδικασιών ένταξης, μετά την έγκριση των γενικών κριτηρίων αξιολόγησης (ένταξης) από την Επιτροπή Παρακολούθησης, καθίσταται αναγκαίο, ως πρώτο βήμα, η περαιτέρω εξειδίκευση των Αξόνων Προτεραιότητας του κάθε ΕΠ. Ειδικότερα είναι αναγκαίο πριν την επίσημη έκδοση των Προσκλήσεων Υποβολής Προτάσεων να γίνει ενδεικτικός καταμερισμός των χρηματοδοτικών πόρων και σαφής προσδιορισμός των επιλέξιμων κατηγοριών έργων και των Δικαιούχων κατά Ειδικό Στόχο. Θα πρέπει επίσης να γίνει και ο ανάλογος προγραμματισμός των Προσκλήσεων Υποβολής Προτάσεων (ΠρΥΠ). Η εξειδίκευση των Αξόνων Προτεραιότητας σε κάθε περίπτωση αποτελεί ευθύνη της Διαχειριστικής Αρχής. Η εν λόγω εξειδίκευση, η οποία είναι ενδεικτική και δύναται να διαφοροποιείται από τη ΔΑ ανάλογα με τα δεδομένα εφαρμογής των ΕΠ, αφορά μόνο τις εμπλεκόμενες αρχές/φορείς στην Κύπρο και δεν είναι αντικείμενο έγκρισης ή διαβούλευσης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Θα πρέπει να τονιστεί ότι τα μοναδικά έγγραφα αναφοράς σε σχέση με τις αρμόδιες υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όσον αφορά το προγραμματισμό και αξιοποίηση των πόρων των Ταμείων στην Κύπρο, αποτελούν τα δυο εγκεκριμένα ΕΠ. Πιο συγκεκριμένα, στο παρόν Κεφάλαιο καθορίζονται τα ακόλουθα: (i) (ii) Επιλέξιμες κατηγορίες έργων και δυνητικοί Δικαιούχοι κατά Ειδικό Στόχο: καθορισμός κατά ειδικό στόχο των επιλέξιμων κατηγοριών έργων και των δυνητικών Δικαιούχων στους οποίους θα απευθύνουν την/τις Πρόσκληση/σεις Υποβολής Προτάσεων οι Ενδιάμεσοι Φορείς. Ενδεικτική κατανομή πόρων που έχουν δεσμευτεί κατά Άξονα Προτεραιότητας κατά Ειδικό Στόχο: κατανομή χρηματοδοτικών πόρων κατά Ειδικό Στόχο ώστε να επιτυγχάνεται η επίτευξη των στόχων του κάθε Επιχειρησιακού Προγράμματος. 16

(iii) (iv) Κατάλογος δεικτών εκροών, αποτελεσμάτων και απασχόλησης: καθορισμός τελικού Πίνακα με δείκτες εκροών, αποτελεσμάτων και απασχόλησης, οι οποίοι να καλύπτουν όλες τις επιλέξιμες κατηγορίες έργων ανά Ειδικό Στόχο. Προγραμματισμός Προσκλήσεων: κατευθύνσεις για τον προγραμματισμό των Προσκλήσεων Υποβολής Προτάσεων. 2.2 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΈΡΓΩΝ ΚΑΙ ΔΥΝΗΤΙΚΟΙ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ ΚΑΤΑ ΕΙΔΙΚΟ ΣΤΟΧΟ Με βάση τη στοχοθεσία και τις άλλες σχετικές πρόνοιες του κάθε ΕΠ, διαμορφώθηκε από τη ΔΑ ο ακριβής καθορισμός των επιλέξιμων κατηγοριών Έργων κατά Ειδικό Στόχο του κάθε Άξονα Προτεραιότητας των ΕΠ. Λόγω της φύσης και της ποικιλομορφίας των έργων που προβλέπονται σε κάθε Ειδικό Στόχο, όπου όλα τα επιλέξιμα είδη έργων δύναται να μην αφορούν όλους τους δυνητικούς Δικαιούχους, διαμορφώθηκε επίσης η αντιστοίχηση δυνητικών Δικαιούχων με τις επιλέξιμες κατηγορίες έργων κατά Ειδικό Στόχο. Στα Παραρτήματα 1 και 2 παρουσιάζονται, σε πίνακες, οι επακριβώς καθορισμένες επιλέξιμες κατηγορίες έργων σε αντιστοίχηση με τους δυνητικούς Δικαιούχους κατά Ειδικό Στόχο του κάθε Άξονα Προτεραιότητας για το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Αειφόρος Ανάπτυξη και Ανταγωνιστικότητα» και για το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Απασχόληση, Ανθρώπινο Κεφάλαιο και Κοινωνική Συνοχή» αντίστοιχα. Με βάση τα πιο πάνω θα πρέπει να διαμορφωθεί από τους ΕΦ το σχετικό περιεχόμενο και ο αριθμός των Προσκλήσεων, ο προγραμματισμός των οποίων θα τύχει της έγκρισης της ΔΑ (βλ. Ενότητα 2.5). Όπου είναι απαραίτητο, ο ΕΦ δύναται να προβεί σε περαιτέρω εξειδίκευση, η οποία σε κάθε περίπτωση πρέπει να εγκριθεί από τη ΔΑ πριν από τη έκδοση των σχετικών Προσκλήσεων. 2.3 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΠΟΥ ΈΧΟΥΝ ΔΕΣΜΕΥΤΕΙ ΚΑΤΑ 2.3 ΆΞΟΝΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΕΙΔΙΚΟ ΣΤΟΧΟ Η κατανομή των χρηματοδοτικών πόρων που θα διατεθούν είναι κρίσιμη για τη διασφάλιση της επίτευξης των ποσοτικοποιημένων στόχων κάθε Άξονα Προτεραιότητα, οι οποίοι αντικατοπτρίζουν την αποτελεσματική εφαρμογή του κάθε ΕΠ. Απαιτείται λοιπόν κατ αρχήν 17

προγραμματισμός της κατανομής των συνολικών χρηματοδοτικών πόρων, όπως καθορίζεται σε κάθε Άξονα Προτεραιότητας και κατά Ειδικό Στόχο. Η ενδεικτική κατανομή των χρηματοδοτικών πόρων κατά Ειδικό Στόχο παρουσιάζεται επίσης στα Παραρτήματα 1 και 2 για το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Αειφόρος Ανάπτυξη και Ανταγωνιστικότητα» και για το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Απασχόληση, Ανθρώπινο Κεφάλαιο και Κοινωνική Συνοχή», αντίστοιχα. Επισημαίνεται ότι η κατανομή είναι ενδεικτική και δύναται να διαφοροποιείται με απόφαση της Διαχειριστικής Αρχής ανάλογα με την πορεία υλοποίησης του κάθε ΕΠ. Σημειώνεται ότι η πιο πάνω ενδεικτική κατανομή αναφέρεται στη συνολική δημόσια δαπάνη (δηλαδή το άθροισμα της Κοινοτικής συνδρομής και της αντίστοιχης εθνικής δημόσιας συμμετοχής) που δεσμεύονται για όλη την προγραμματική περίοδο. Το ποσοστό της Κοινοτικής Συμμετοχής (συγχρηματοδότηση από τα Ταμεία της ΕΕ) για το κάθε έργο θα καθορίζεται στην Απόφαση Ένταξης σύμφωνα με σχετικές οδηγίες της Διαχειριστικής Αρχής. Τονίζεται ότι για σκοπούς αιτήσεων πληρωμών και ανακτήσεων των πόρων των Ταμείων ισχύει το μέγιστο ποσοστό της Κοινοτικής Συμμετοχής που καθορίζεται σε επίπεδο Άξονα Προτεραιότητας στο εκάστοτε Επιχειρησιακό Πρόγραμμα. Η ΔΑ είναι δυνατό επίσης να διαμορφώσει, σε συνεργασία με τους ΕΦ, για σκοπούς έγκαιρης απορρόφησης, πιο λεπτομερή προγραμματισμό των ετήσιων δεσμεύσεων και πληρωμών κατά Ειδικό Στόχο/ επιλέξιμων κατηγοριών έργων. 2.4 ΡΗΤΡΑ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ Η Ρήτρα Ευελιξίας, σύμφωνα με το Άρθρο 34 του Κανονισμού (ΕΚ) 1083/2006, αφορά τη δυνατότητα χρηματοδότησης κατά συμπληρωματικό τρόπο μέχρι 10% της κοινοτικής συνδρομής του Άξονα Προτεραιότητας, για την υλοποίηση έργων / δράσεων που εμπίπτουν στο πεδίο συνδρομής άλλου ΔΤ. Συγκεκριμένα, στην περίπτωση του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Αειφόρος Ανάπτυξη και Ανταγωνιστικότητα» δύναται να χρηματοδοτηθούν π.χ. δράσεις κατάρτισης και άλλες δράσεις που εμπίπτουν στο πεδίο συνδρομής του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ). Στην περίπτωση του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Απασχόληση, Ανθρώπινο Κεφάλαιο και Κοινωνική Συνοχή» δύναται η χρηματοδότηση δράσεων όπως προμήθεια εξοπλισμού, κτιριακές υποδομές και άλλες δράσεις οι οποίες εμπίπτουν στο πεδίο συνδρομής του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής 18

Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ). Οι δράσεις που θα χρηματοδοτηθούν με τη χρήση της Ρήτρας Ευελιξίας πρέπει να είναι απόλυτα συμπληρωματικές και απαραίτητες για την επίτευξη των στόχου του έργου ή/και Άξονα Προτεραιότητας. Η Ρήτρα Ευελιξίας δύναται να εφαρμοστεί και στους δυο Άξονες Προτεραιότητας του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Απασχόληση, Ανθρώπινο Κεφάλαιο και Κοινωνική Συνοχή» όπως προνοείται στο ΕΠ: Άξονας Προτεραιότητας 1: Ανάπτυξη του Ανθρώπινου Δυναμικού και Προσαρμοστικότητα: Προβλέπεται η χρηματοδότηση δράσεων που σχετίζονται με την Αναβάθμιση και Εκσυγχρονισμό του Συστήματος Μαθητείας ή / και τη Βελτίωση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης. Άξονας Προτεραιότητας 2: Διεύρυνση της Αγοράς Εργασίας και Κοινωνική Συνοχή: Προνοείται η χρηματοδότηση δράσεων για την ολοκλήρωση του δικτύου της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης. Οι Άξονες Προτεραιότητας του Επιχειρησιακού Προγράμματος Αειφόρος Ανάπτυξη και Ανταγωνιστικότητα στους οποίους εφαρμόζεται η Ρήτρα Ευελιξίας είναι: Άξονας Προτεραιότητας 3: Κοινωνία της Γνώσης και Καινοτομία: Προβλέπεται η χρηματοδότηση δράσεων κατάρτισης των δικαιούχων των παρεμβάσεων του Άξονα καθώς και δράσεις ανάπτυξης ερευνητικού δυναμικού (αφορά Σχέδιο Χορηγιών). Άξονας Προτεραιότητας 5: Αναζωογόνηση Αστικών Περιοχών & Περιοχών της Υπαίθρου: Προβλέπεται να γίνει χρήση της Ρήτρας στις αστικές περιοχές για υλοποίηση απαραίτητων δράσεων σχετικές με τη λειτουργία των έργων που θα χρηματοδοτηθούν στα πλαίσια του Άξονα. Πέραν των πιο πάνω δράσεων, μπορούν να χρηματοδοτηθούν και άλλες δράσεις που θεωρούνται συμπληρωματικές και απαραίτητες για την επίτευξη του στόχου του έργου ή/και Άξονα Προτεραιότητας, μετά από τη σύμφωνη γνώμη της ΔΑ. Οι δαπάνες για δραστηριότητες τύπου του άλλου Ταμείου που είναι επιλέξιμες στα πλαίσια των Αξόνων του κάθε ΕΠ, θα πρέπει να καθορίζονται με την Υποβολή Πρότασης Έργου σύμφωνα με του όρους της κάθε ΠρΥΠ. Στα πλαίσια αυτά, θα καθορίζεται στην ΠρΥΠ, με έγκριση της Διαχειριστικής Αρχής, το ανώτατο ποσοστό της συνολικής επιλέξιμης δαπάνης 19

του έργου που είναι δυνατό να αποτελούν οι εν λόγω δραστηριότητες σύμφωνα με τους Κανόνες Επιλεξιμότητας Δαπανών και τους οποίους θα εκδώσει η ΔΑ με ξεχωριστή Εγκύκλιο. Στα πλαίσια του προγραμματισμού των ΠρΥΠ, ο κάθε ΕΦ θα πρέπει να ορίσει σε ποιες ΠρΥΠ θα χρησιμοποιήσει τη Ρήτρα Ευελιξίας και να καθορίσει το εκτιμώμενο ανώτατο ποσοστό της συνολικής επιλέξιμης δαπάνης του έργου που είναι δυνατό να έχουν οι εν λόγω δραστηριότητες. 2.5 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ / ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΩΝ Ο σχεδιασμός των Προσκλήσεων Υποβολής Προτάσεων (ΠρΥΠ) αποτελεί καθήκον του ΕΦ. Οι ΠρΥΠ, πρέπει να εκδίδονται κατά κανόνα για κάθε Ειδικό Στόχο του Άξονα Προτεραιότητας. Στην περίπτωση που η έκδοση της Πρόσκλησης κατά Ειδικό Στόχο δεν είναι εφικτή, αυτή θα εκδίδεται κατά ομαδοποιημένες κατηγορίες έργων. Η ομαδοποίηση σε κατηγορίες έργων για την έκδοση Πρόσκλησης Υποβολής Προτάσεων, θα πρέπει να συμβάλει στην υποστήριξη του προγραμματισμού και την έγκαιρη αξιοποίηση των πόρων του κάθε ΕΠ. Σε κάθε περίπτωση η ως άνω ομαδοποίηση πρέπει να γίνεται κατά τρόπο ώστε η κάθε ΠρΥΠ να αφορά κατά το δυνατόν ομοειδή έργα προκειμένου: Η αξιολόγηση να καταστεί ομοιογενής Η υποβολή προτάσεων να γίνεται κατά τρόπο ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι του Άξονα Προτεραιότητας. Οι ΠρΥΠ μπορούν να γίνουν από τον ΕΦ με εναλλακτικές προσεγγίσεις λαμβάνοντας υπόψη τον αριθμό των Δικαιούχων, τον αριθμό και την ωριμότητα των προτεινόμενων έργων, καθώς και τον προϋπολογισμό, ως ακολούθως: (i) Μία πρόσκληση με διαθέσιμο συνολικό προϋπολογισμό κατά Ειδικό Στόχο ή ομαδοποιημένη κατηγορία έργων για όλη την προγραμματική περίοδο με χρονικό περιορισμό, δηλαδή: Η ΠρΥΠ που θα απευθύνει ο ΕΦ θα λάβει χώρα μία φορά για όλη την προγραμματική περίοδο. 20

Οι δυνητικοί Δικαιούχοι θα έχουν τη δυνατότητα υποβολής των προτάσεών τους με βάση τον χρονικό περιορισμό που θα αναφέρεται ρητά στην πρόσκληση. (ii) Περιοδικές προσκλήσεις με χρονικό περιορισμό, δηλαδή: Οι προσκλήσεις θα επαναλαμβάνονται περιοδικά στο σύνολο της προγραμματικής περιόδου, με γνωστοποίηση του αντίστοιχου προϋπολογισμού που πρόκειται να διατεθεί. Οι Δικαιούχοι θα δύνανται να υποβάλλουν αιτήσεις εντός συγκεκριμένου χρονικού ορίου, το οποίο θα καθορίζεται από τον ΕΦ. Ο κάθε ΕΦ με βάση τα καθορισθέντα στις Ενότητες 2.2 και 2.3 (επιλέξιμες κατηγορίες έργων/δυνητικοί Δικαιούχοι και ενδεικτική κατανομή χρηματοδοτικών πόρων), θα πρέπει να καθορίσει εκ των προτέρων τον αριθμό προσκλήσεων που θα εκδώσει συντάσσοντας Πίνακα Προγραμματισμού Προσκλήσεων, ο οποίος να περιλαμβάνει ανά Ειδικό Στόχο ή ομαδοποιημένη κατηγορία έργων, τον αριθμό Προσκλήσεων, τον συνολικό προϋπολογισμό, το χρονοδιάγραμμα της κάθε Πρόσκλησης, το ελάχιστο και μέγιστο ποσό ανά πρόταση και καθορισμό της χρησιμοποίησης της Ρήτρας Ευελιξίας σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Ενότητα 2.4. Πρότυπο του εν λόγω Πίνακα επισυνάπτεται στο Παράρτημα 3. Ο εν λόγω Πίνακας αφού συμπληρωθεί θα υποβληθεί στη ΔΑ για έγκριση. Ο Πίνακας Προγραμματισμού Προσκλήσεων μπορεί να επικαιροποιείται/ διαφοροποιείται, με έγκριση της ΔΑ, ανάλογα με την πορεία υλοποίησης του Προγράμματος. Η ΔΑ επίσης, στα πλαίσια των ευθυνών της δύναται να καλέσει τον αρμόδιο ΕΦ να διαφοροποιήσει τον προγραμματισμό των ΠρΥΠ με σκοπό την έγκαιρη επίτευξη των στόχων του ΕΠ. Οι πρώτες ΠρΥΠ είναι δυνατόν να εκδοθούν με έγκριση της ΔΑ προτού ολοκληρωθεί ο συνολικός προγραμματισμός των ΠρΥΠ. Σημειώνεται ότι για κάθε ΠρΥΠ πρέπει επίσης να ορίζεται ο Τύπος Αξιολόγησης (Συγκριτική ή Άμεση ή Μικτή αξιολόγηση) με βάση το σχετικό καθορισμό κατά επιλέξιμη Κατηγορία Έργων που έγινε από τη Διαχειριστική Αρχή. Ο καθορισμός του Τύπου Αξιολόγησης κατά επιλέξιμη Κατηγορία Έργων και το αναλυτικό πλαίσιο επεξεργασίας της μεθοδολογίας αξιολόγησης παρουσιάζεται στο Κεφάλαιο 4: Διαδικασία Αξιολόγησης. 21

Ο ΕΦ στα πλαίσια των διαδικασιών παρακολούθησης, θα ενημερώνει σε τακτά χρονικά διαστήματα τη ΔΑ για τις ενέργειες και την πρόοδο που επιτεύχθηκε όσον αφορά την έκδοση, την υλοποίηση του προγραμματισμού των ΠρΥΠ και την αξιολόγηση των προτάσεων, με βάση τις κατευθύνσεις που θα εκδώσει η ΔΑ. 2.5 ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΚΡΟΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Κρίσιμο στοιχείο για την αποτελεσματική και αποδοτική υλοποίηση των ΕΠ είναι ο καθορισμός ποσοτικοποιημένων δεικτών βάσει των οποίων επιμετρείται η επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί. Οι δείκτες αποτελούν σημαντικό διαχειριστικό εργαλείο στα πλαίσια της υλοποίησης των Προγραμμάτων. Στα Επιχειρησιακά Προγράμματα περιλαμβάνεται ένας κατάλογος δεικτών σε επίπεδο Άξονα Προτεραιότητας, ο οποίος ενδείκνυται με την εξειδίκευση των Αξόνων Προτεραιότητας, να εμπλουτιστεί περαιτέρω από τη ΔΑ μετά από εισήγηση του ΕΦ ή των Δικαιούχων, ώστε να αντικατοπτρίζει τα πιθανά αποτελέσματα όλων των δυνητικών έργων. Η επίτευξη των δεικτών του Προγράμματος αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη έργων. Ως εκ τούτου κατά την αξιολόγηση των έργων, αξιολογείται ο βαθμός συμβολής του έργου στην επίτευξη των στόχων του Προγράμματος, με βάση τα Κριτήρια Αξιολόγησης που έχουν εγκριθεί από την Επιτροπή Παρακολούθησης. Οι πίνακες οι οποίοι επισυνάπτονται ως Παράρτημα 4 και 5 για το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Αειφόρος Ανάπτυξη και Ανταγωνιστικότητα» και το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Απασχόληση, Ανθρώπινο Κεφάλαιο και Κοινωνική Συνοχή» αντίστοιχα, περιέχουν ένα πλήρη κατάλογο δεικτών κατά Ειδικό Στόχο ή ομαδοποιημένη κατηγορία έργων. Με βάση τον πιο πάνω πίνακα, στην κάθε Πρόσκληση πρέπει να αναγράφονται οι σχετικοί δείκτες, για χρήση από τους δυνητικούς Δικαιούχους κατά την συμπλήρωση των Τεχνικών Δελτίων Έργων. Σε κάθε Τεχνικό Δελτίο Έργου θα πρέπει υποχρεωτικά να συμπληρώνεται ένας τουλάχιστον σχετικός δείκτης εκροής από τον εν λόγω Κατάλογο. Ο ΕΦ και/ή οι Δικαιούχοι δύνανται να εισηγηθούν προς τη ΔΑ τροποποίηση του εν λόγω πίνακα για συμπερίληψη και άλλων δεικτών. 22

3. ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΥΠΟΒΟΛΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ 3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΩΝ Η έκδοση της Πρόσκλησης Υποβολής Προτάσεων (ΠρΥΠ) είναι κρίσιμη ενέργεια για την εξασφάλιση της διαφάνειας στην υλοποίηση του εκάστοτε Επιχειρησιακού Προγράμματος και τις ευκαιρίες χρηματοδότησης που προσφέρει με τη συνεισφορά της ΕΕ. Η ΠρΥΠ θα πρέπει να λαμβάνει την κατάλληλη μορφή και να τυγχάνει δημοσιότητας ανάλογα με τη φύση και το είδος του Ειδικού Στόχου ή της ομαδοποιημένης κατηγορίας έργων και των δυνητικών Δικαιούχων, σύμφωνα με τις πρόνοιες του Άρθρου 5 του Κανονισμού 1828/2006 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι οι δυνητικοί Δικαιούχοι είχαν τη δυνατότητα να λάβουν γνώση της πρόσκλησης αυτής και ότι δεν υπάρχει μεροληπτική διάκριση στην ενημέρωση τους. Όπως έχει αναφερθεί στο Κεφάλαιο 2 οι ΠρΥΠ θα πρέπει να εκδίδονται με βάση τον προγραμματισμό και εξειδίκευση των ΠρΥΠ που έχει εγκριθεί από τη ΔΑ. Επισημαίνεται, ότι οι πρώτες Προσκλήσεις υποβολής προτάσεων είναι δυνατόν να εκδοθούν προτού ολοκληρωθεί και εγκριθεί ο συνολικός προγραμματισμός των προγραμμάτων, νοουμένου ότι υπάρχει σχετική έγκριση της ΔΑ. Προτού ο ΕΦ προχωρήσει στη διαδικασία σύνταξης/έκδοσης της ΠρΥΠ θα πρέπει να βεβαιωθεί κατά πόσο έχουν εκπληρωθεί οι τυχόν ελάχιστες προϋποθέσεις για ένταξη των έργων, όπως αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου, Επιχειρησιακά Σχέδια, π.χ. Αστική Ανάπτυξη. Η σύνταξη των ΠρΥΠ, συμπεριλαμβανομένης της εξειδίκευσης των Γενικών Κριτήριων Αξιολόγησης των Έργων, γίνεται από τον κατά περίπτωση αρμόδιο Ενδιάμεσο Φορέα, λαμβάνοντας υπόψη και τον Τύπο Αξιολόγησης όπως αυτός καθορίζεται στο Κεφάλαιο 4: Διαδικασία Αξιολόγησης. 23

3.2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΣΥΝΗΜΜΕΝΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗΣ 3.2.1 Περιεχόμενο της Πρόσκλησης Το περιεχόμενο της ΠρΥΠ θα πρέπει να είναι σαφές, κατανοητό και πλήρες, παρέχοντας τα απαραίτητα στοιχεία που πρέπει ο δυνητικός Δικαιούχος να έχει υπόψη του για την άρτια κατάρτιση της πρότασης του για ένταξη έργου στο ΕΠ, συμπεριλαμβανομένης και της μεθοδολογίας αξιολόγησης και τα απαραίτητα προς υποβολή στοιχεία, σύμφωνα με τις πρόνοιες του Άρθρου 5.2. του Εφαρμοστικού Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1828/2006. Τα ελάχιστα περιεχόμενα της κάθε Πρόσκλησης πρέπει να προσαρμόζονται ανάλογα με τη φύση και το είδος της επιλέξιμης Κατηγορίας Έργων και των δυνητικών Δικαιούχων. Στις περιπτώσεις που η επιλέξιμη Κατηγορία Έργων αφορά έργα ονοματιζόμενα στο ΕΠ ή υπάρχει ένας και μοναδικός Δικαιούχος η ΠρΥΠ, θα πρέπει στο μέτρο του δυνατού, να είναι απλοποιημένη. Οι ΕΦ θα ετοιμάζουν και εκδίδουν Πρόσκληση Υποβολής Προτάσεων (ΠρΥΠ), η οποία θα βασίζεται στο επισυναπτόμενο τυποποιημένο πρότυπο (Παράρτημα 6) και θα διαμορφώνεται ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του κάθε Επιχειρησιακού Προγράμματος και το είδος των έργων που δύνανται να χρηματοδοτηθούν από την εν λόγω Πρόσκληση. Η αρίθμηση των Προσκλήσεων θα γίνεται σύμφωνα με το Παράρτημα 7. Στα περιεχόμενα της Πρόσκλησης θα πρέπει να περιλαμβάνονται ανάλογα προσαρμοσμένα τα ακόλουθα: Τυπωμένο το έμβλημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το έμβλημα της Κυπριακής Δημοκρατίας και το λογότυπο των Διαρθρωτικών Ταμείων που έχει καθορίσει η Διαχειριστική Αρχή. Αναφορά στο θεσμικό και νομικό πλαίσιο, βάσει του οποίου εκδίδεται η παρούσα Πρόσκληση (π.χ. Aπόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την έγκριση του ΕΠ, Αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου, σχετικές εθνικές και κοινοτικές Νομοθεσίες, κλπ). 24

Αναφορά στον εκάστοτε Ειδικό Στόχο, ή, όπου απαιτείται στην ομαδοποιημένη κατηγορία έργων κάτω από τον Ειδικό Στόχο, του Άξονα Προτεραιότητας του ΕΠ, στα πλαίσια του οποίου εκδίδεται η συγκεκριμένη ΠρΥΠ. Την/τις επιλέξιμες Κατηγορίες Έργων που αφορά η συγκεκριμένη Πρόσκληση καθώς και ορισμό της φύσης των έργων που μπορούν να προταθούν με βάση τα καθορισθέντα στο Κεφάλαιο 2, Ενότητα 2.2. και τα Παραρτήματα 1 και 2. Τους δυνητικούς Δικαιούχους που δύνανται να υποβάλουν πρόταση. Το διαθέσιμο με την συγκεκριμένη πρόσκληση προϋπολογισμό. Σημειώνεται ότι το ύψος του προϋπολογισμού πρέπει να είναι σύμφωνα με τον καταμερισμό των πόρων κατά Ειδικό Στόχο και τον εγκεκριμένο από τη ΔΑ προγραμματισμό Προσκλήσεων (βλέπε Κεφάλαιο 2, Ενότητα 2.3). Λαμβάνεται επίσης υπόψη το ποσό που έχει διατεθεί στις προηγούμενες (εάν υπάρχουν). Τις πηγές χρηματοδότησης, και ειδικότερα το Ταμείο της ΕΕ από όπου συγχρηματοδοτείται. Αναφορά στους Δείκτες οι οποίοι σχετίζονται με τον Ειδικό Στόχο/ Κατηγορία Έργων σύμφωνα με τους σχετικούς Καταλόγους Δεικτών που περιέχονται στα Παραρτήματα 4 και 5. Τη χρονική προθεσμία μέσα στην οποία θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το προτεινόμενο έργο. Η χρονική προθεσμία που τίθεται πρέπει να είναι σύμφωνη με τον εγκεκριμένο από τη ΔΑ προγραμματισμό και να λαμβάνεται υπόψη ο χρόνος έκδοσης της Πρόσκλησης. Τον τύπο του Τεχνικού Δελτίου Έργου (ΤΔΕ) που πρέπει να συμπληρωθεί ανάλογα με το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα [ανάλυση και των δύο τύπων ΤΔΕ (ΕΤΠΑ / Ταμείο Συνοχής ή ΕΚΤ) γίνεται στην Ενότητα 3.3]. Σημειώνεται ότι επισυνάπτεται Οδηγός Συμπλήρωσης του ΤΔΕ που ετοίμασε η ΔΑ. 25

Αναφορά στα πρόσθετα έγγραφα ή δικαιολογητικά (αν απαιτούνται) που πρέπει να υποβάλει ως συνημμένα στην πρότασή του ο δυνητικός Δικαιούχος. Ειδικότερους όρους, περιορισμούς ή προϋποθέσεις (αν εφαρμόζεται) όσον αφορά το συγκεκριμένο Ειδικό Στόχο ή ομαδοποιημένη κατηγορία έργων, π.χ. το ελάχιστο ή/και μέγιστο ύψος προϋπολογισμού προτάσεων, ελάχιστο φυσικό αντικείμενο, εσωτερικές αναλογίες φυσικού αντικειμένου ή κόστους, ειδικό θεσμικό πλαίσιο που πρέπει να τηρείται κλπ. Το χρονικό όριο/προθεσμία υποβολής προτάσεων. Ανάλογα με τον τύπο Αξιολόγησης και τη φύση των επιλέξιμων Κατηγοριών Έργων κάτω από τον Ειδικό Στόχο, τίθενται τα χρονικά πλαίσια, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Ενότητα 3.5. Αναφορά στους Κανόνες Επιλεξιμότητας Δαπανών, οι οποίοι εκδίδονται από τη Διαχειριστική Αρχή σε ξεχωριστή εγκύκλιο, για κάθε Επιχειρησιακό Πρόγραμμα/Ταμείο. Τα στοιχεία των αρμόδιων λειτουργών του ΕΦ, οι οποίοι θα είναι υπεύθυνοι για παροχή σχετικών πληροφοριών και διευκρινίσεων στους ενδιαφερομένους, καθώς και τον τρόπο υποβολής των προτάσεων. Αναφορά στον τύπο και τη μεθοδολογία αξιολόγησης, τα κριτήρια αξιολόγησης όπως εξειδικεύονται στο Φύλλο Αξιολόγησης Έργου σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο Κεφάλαιο 4: Διαδικασία Αξιολόγησης του παρόντος εγγράφου. Οποιοδήποτε πρόσθετο στοιχείο κρίνεται χρήσιμο για την αποσαφήνιση του Ειδικού Στόχου (ή την επιλέξιμη Κατηγορία Έργων), για τον οποίο εκδίδεται η Πρόσκληση, του τρόπου συμπλήρωσης της πρότασης, της διαδικασίας ένταξης, της διαδικασίας ενημέρωσης, των προδιαγραφών των προτάσεων κλπ. Αναφορά στο δικαίωμα του ΕΦ να ζητήσει υποβολή διευκρινίσεων ή συμπληρωματικών στοιχείων από τους δυνητικούς Δικαιούχους και την αναπροσαρμογή του περιεχομένου της πρότασης (π.χ. ως προς τον προϋπολογισμό ή το φυσικό αντικείμενο) έτσι ώστε να εξυπηρετεί καλύτερα τους στόχους του 26

Προγράμματος. Σε κάθε τέτοια περίπτωση το Τεχνικό Δελτίο Έργου με τις ζητούμενες τροποποιήσεις θα συμπληρώνεται οριστικά και θα επανυποβάλλεται από τον Δικαιούχο, πριν την ένταξη του έργου. Σημειώνεται ότι, το ΤΔΕ θα επισυνάπτεται στην Απόφαση Ένταξης Έργου που θα αποστέλλει ο ΕΦ στο Δικαιούχο. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει όλοι οι Δικαιούχοι να τυγχάνουν ίσης μεταχείρισης από τον ΕΦ. Αναφορά σε έγγραφα (εάν υπάρχουν) που δεν είναι συνημμένα στην ΠρΥΠ. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να αναφέρεται η διεύθυνση στην οποία αυτά θα διατίθενται ή/και η ηλεκτρονική διεύθυνση όπου θα είναι αναρτημένα. Ειδικές πληροφορίες για τους σχετικούς κανόνες της ΕΕ (όπως αναφορά στους επί μέρους Κανονισμούς της ΕΕ και στην ηλεκτρονική διεύθυνση στην οποία είναι δημοσιευμένοι κλπ). Το πρότυπο Απόφασης Ένταξης Έργων στο οποίο περιλαμβάνονται οι όροι χρηματοδότησης συμπεριλαμβανομένων και των καθηκόντων των Δικαιούχων. Ο ΕΦ γνωστοποίει/δημοσιοποιεί την ΠρΥΠ (για τη Δημοσιότητα αναφορά γίνεται στην Ενότητα 3.4) και καλεί τους δυνητικούς Δικαιούχους να υποβάλουν προτάσεις. Όταν θα είναι έτοιμο το νέο Ολοκληρωμένο Πληροφορικό Σύστημα (ΟΠΣ) της προγραμματικής περιόδου 2007-2013, η ΠρΥΠ καταχωρείται από τον ΕΦ στο ΟΠΣ ώστε να καταστεί δυνατό στη συνέχεια οι Δικαιούχοι να υποβάλουν τα Τεχνικά Δελτία Έργου σε ηλεκτρονική μορφή, μέσω του συστήματος ηλεκτρονικής υποβολής. Για το εν λόγω θέμα περαιτέρω κατευθύνσεις θα εκδοθούν από τη Διαχειριστική Αρχή σε ξεχωριστή Εγκύκλιο. 3.2.2 Συνημμένα Τυποποιημένα και άλλα Έγγραφα στην Πρόσκληση Με την Πρόσκληση Υποβολής Προτάσεων τίθενται στη διάθεσή των δυνητικών Δικαιούχων τα ακόλουθα συνημμένα έγγραφα, τα οποία θα αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της ΠρΥΠ: Έντυπο Αίτησης Υποβολής Πρότασης (Παράρτημα 8) 27

Συγκεκριμένο τύπο Τεχνικού Δελτίου Έργου (ΕΤΠΑ/Ταμείο Συνοχής ή ΕΚΤ) που πρέπει να συμπληρώσουν οι Δικαιούχοι (Παραρτήματα 9 και 10 αντίστοιχα) Αναλυτικό Οδηγό Συμπλήρωσης των επί μέρους πεδίων του Τεχνικού Δελτίου Έργου Παραρτήματα 11 και 12). Πρότυπο Φύλλου Αξιολόγησης Έργου (Παράρτημα 13). Εκτενής αναφορά για το ΦΑΕ γίνεται στο Κεφάλαιο 4, Ενότητα 4.7. Κατευθυντήριες γραμμές για τη διενέργεια των δράσεων πληροφόρησης και δημοσιότητας από τους Δικαιούχους (Παράρτημα 14). Κανόνες Επιλεξιμότητας Δαπανών (θα σταλούν με ξεχωριστή εγκύκλιο). Πρότυπο Απόφασης Ένταξης του Έργου (Παράρτημα 15). Επισήμανση απαιτούμενων εγγράφων που τυχόν να χρειάζεται να υποβληθούν μαζί με το ΤΔΕ καθώς και των ειδικότερων στοιχείων που ενδεχομένως απαιτούνται να υποβληθούν σε σχέση με τα εξειδικευμένα κριτήρια που θα έχουν προσδιοριστεί στην ΠρΥΠ. Πηγές και άλλες πληροφοριακές βάσεις δεδομένων που ενδεχομένως μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους δυνητικούς Δικαιούχους για να υποβοηθούν περαιτέρω στην ολοκληρωμένη παρουσίαση της πρότασης προκειμένου αυτή να καλύπτει τις απαιτήσεις της αξιολόγησης. 3.3 ΤΕΧΝΙΚΑ ΔΕΛΤΙΑ ΈΡΓΟΥ Οι προτάσεις έργων πρέπει να υποβάλλονται σε ειδικά έντυπα τα οποία έχει σχεδιάσει η ΔΑ, δηλαδή τα Τεχνικά Δελτία Έργων (ΤΔΕ). Τα ΤΔΕ είναι τυποποιημένα έντυπα, τα οποία περιέχουν το σύνολο των αναγκαίων πληροφοριών προκειμένου ένα έργο να αξιολογηθεί από τον ΕΦ. Ενδεικτικά περιλαμβάνουν πληροφορίες που αναφέρονται στην ταυτότητα του έργου, στο φυσικό αντικείμενο, τον τρόπο υλοποίησης του έργου, τους δείκτες παρακολούθησης,τη διαχειριστική επάρκεια του δικαιούχου, στοιχεία που τεκμηριώνουν τη σκοπιμότητα και ωριμότητα του έργου, καθώς επίσης και στοιχεία χρονικού και οικονομικού προγραμματισμού συμπεριλαμβανομένου του προϋπολογισμού τους. Τα ΤΔΕ είναι ομοιόμορφα και παραμετρικά ώστε το ίδιο έντυπο να μπορεί να χρησιμοποιηθεί για παρόμοιας φύσης έργα αλλά και για λόγους σαφήνειας και συγκρισιμότητας των υποψηφίων έργων. Τα ΤΔΕ είναι διαμορφωμένα με τέτοιο τρόπο ώστε να αποφεύγονται οι εκτεταμένες λεκτικές περιγραφές και είναι κατάλληλα κωδικοποιημένα σε ορισμένα σημεία, 28

για το σκοπό της εύκολης παρακολούθησης συγκεκριμένων στοιχείων στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (ΟΠΣ). Συγκεκριμένα το ΤΔΕ διαρθρώνεται ως εξής: Ταυτότητα έργου Περιγραφή/φυσικό αντικείμενο Δείκτες παρακολούθησης Συμβατότητα με Εθνικές και Κοινοτικές Πολιτικές Ωριμότητα Έργου Διαχειριστική επάρκεια Δικαιούχου Σκοπιμότητα Χρονικός Προγραμματισμός Νομικών Δεσμεύσεων Χρηματοδοτική Ανάλυση Κατάλογος συνημμένων εγγράφων Υπάρχουν δύο τύποι ΤΔΕ: ΤΔΕ για έργα που συγχρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) ή το Ταμείο Συνοχής (Παράρτημα 9), τα οποία εντάσσονται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Αειφόρος Ανάπτυξη και Ανταγωνιστικότητα». ΤΔΕ για έργα που συγχρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) (Παράρτημα 10), τα οποία εντάσσονται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Απασχόληση, Ανθρώπινο Κεφάλαιο και Κοινωνική Συνοχή». Σημειώνεται ότι για τη διευκόλυνση της συμπλήρωσης των ΤΔΕ από τους Δικαιούχους έχουν ετοιμαστεί από τη ΔΑ Οδηγοί Συμπλήρωσης των ΤΔΕ (Παραρτήματα 11 και 12). Για τα έργα στα οποία γίνεται χρήση της Ρήτρας Ευελιξίας, σύμφωνα με την Ενότητα 2.4, ο τύπος του ΤΔΕ ο οποίος θα χρησιμοποιείται είναι εκείνος που αντιστοιχεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα στο οποίο εντάσσεται το έργο. 3.4 ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗΣ ΠΑΡΟΧΗ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΠΡΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΥΣ 29