Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 29 Νοεμβρίου 2017 (OR. en) Διοργανικοί φάκελοι: 2016/0360 (COD) 2016/0361 (COD) 2016/0362 (COD) 2016/0363 (COD) 2016/0364 (COD) 2016/0360B (COD) 14896/1/17 REV 1 EF 307 ECOFIN 1034 CODEC 1913 DRS 75 CCG 37 ΕΚΘΕΣΗ Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: Προεδρία Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων/Συμβούλιο Δέσμη για τις τράπεζες (CRR/CRD/BRRD/SRMR/IFRS9/BCH) - Έκθεση προόδου I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Στις 17 Ιουνίου 2016, το Συμβούλιο ενέκρινε συμπεράσματα σχετικά με οδικό χάρτη για την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης, στα οποία τονίζει τη σημασία που έχει η επιδίωξη εφαρμογής μέτρων μείωσης και επιμερισμού των κινδύνων με κατάλληλη αλληλουχία. 2. Σύμφωνα με τον οδικό χάρτη του Συμβουλίου του 2016, στις 23 Νοεμβρίου 2016, η Επιτροπή υπέβαλε δέσμη νομοθετικών προτάσεων για τον τραπεζικό τομέα («δέσμη για τις τράπεζες») που περιλαμβάνει, ειδικότερα, τις προτάσεις CRR, CRD, BRRD και SRMR. 3. Η ομάδα «Χρηματοοικονομικές υπηρεσίες» συνεδρίασε 31 φορές κατά τη διάρκεια της σλοβακικής, της μαλτέζικης και της εσθονικής Προεδρίας προκειμένου να εξετάσει τις προτάσεις της δέσμης για τις τράπεζες. Οι συνεδριάσεις της ομάδας διαρθρώθηκαν γύρω από δυο άξονες εργασίας: απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας (κεφάλαια, ρευστότητα και εποπτεία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων) και ανάκαμψη και εξυγίανση των τραπεζών. 14896/1/17 REV 1 ΣΙΚ,ΘΛ/γομ 1
4. Η εσθονική Προεδρία θεωρεί ότι η προσπάθεια αυτή είχε ως αποτέλεσμα να επιτευχθεί σημαντική πρόοδος επί της δέσμης. 5. Δύο στοιχεία της δέσμης για τις τράπεζες που είχαν προωθηθεί με ταχείες διαδικασίες ολοκληρώθηκαν επιτυχώς σε πολιτικό επίπεδο. Στις 25 Οκτωβρίου 2017, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξαν σε πολιτική συμφωνία σχετικά με σχέδιο οδηγίας για την τροποποίηση της BRRD όσον αφορά την κατάταξη των μη εξασφαλισμένων χρεωστικών μέσων στην πτωχευτική ιεραρχία και σχέδιο κανονισμού σχετικά με μεταβατικές διατάξεις για την εισαγωγή του ΔΠΧΑ 9 και την αντιμετώπιση μεγάλων χρηματοδοτικών ανοιγμάτων. Οι δυο αυτές νομοθετικές πράξεις θα πρέπει να δημοσιευτούν στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης πριν από το τέλος του έτους. 6. Όσον αφορά τα υπόλοιπα τέσσερα στοιχεία της δέσμης, η Προεδρία κατάρτισε συμβιβαστικές προτάσεις όσον αφορά τις προτάσεις CRR, CRD, BRRD και SRMR (ως έχουν στα έγγραφα 14891/17, 14892/17, 14894/17 και 14895/17 αντιστοίχως). 7. Η Προεδρία θεωρεί ότι τα προαναφερθέντα νομικά κείμενα απηχούν μια καλά ισορροπημένη δέσμη και συνιστούν τη βέλτιστη δυνατή συμβιβαστική πρόταση στο παρόν στάδιο. Όπως αναφέρεται στα νομικά κείμενα, σε ευρύ φάσμα ζητημάτων έχει επιτευχθεί προκαταρκτική συμφωνία, με την επιφύλαξη συνολικού συμβιβασμού. 8. Ορισμένα σημαντικά πολιτικά ζητήματα προέκυψαν κατά τις διαπραγματεύσεις. Τα σημαντικά αυτά ζητήματα καθορίζονται λεπτομερώς στο Τμήμα «ΙΙ» της παρούσας έκθεσης και, όπου ενδείκνυται, η Προεδρία προτείνει μια συγκεκριμένη λύση. 9. Επιπλέον, η Προεδρία αναγνωρίζει ότι ορισμένες τεχνικές προσαρμογές θα πρέπει να γίνουν στα συμβιβαστικά κείμενα, όπου αρμόζει. Ειδικότερα, το κείμενο για τον SRMR θα πρέπει να προσαρμοστεί περαιτέρω ώστε να απηχεί τις ιδιαιτερότητες του Ενιαίου Μηχανισμού Εξυγίανσης και να διασφαλίζει τη συνέπεια με το πλαίσιο της BRRD, όπου αρμόζει. 10. Η παρούσα έκθεση προόδου έχει καταρτιστεί υπό την ευθύνη της εσθονικής Προεδρίας και δεν μπορεί να θεωρηθεί δεσμευτική για τις αντιπροσωπίες. Στόχος της παρούσας έκθεσης είναι να παρέχει συνέχεια και να διευκολύνει το έργο της εισερχόμενης Προεδρίας. 14896/1/17 REV 1 ΣΙΚ,ΘΛ/γομ 2
II. ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ A. ΜΑΚΡΟΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΑΙ ΠΥΛΩΝΑΣ 2 11. Δυνάμει της CRD ως έχει σήμερα, το πλαίσιο του πυλώνα 2 είναι μια σειρά διατάξεων που παρέχει στις αρμόδιες αρχές την ευχέρεια να επιβάλλουν επιπρόσθετες κεφαλαιακές απαιτήσεις και άλλα προληπτικά μέτρα σε περιπτώσεις όπου, κατά την εκτίμηση των αρχών, οι απαιτήσεις βάσει του κανονισμού CRR και της οδηγίας CRD δεν καταφέρνουν να αποτυπώσουν (εν μέρει ή εν όλω) ορισμένους κινδύνους. Το πλαίσιο του πυλώνα 2 επιτρέπει στις αρμόδιες αρχές να χρησιμοποιούν τις εξουσίες αυτές τόσο για «μικροπροληπτικούς» όσο και για «μακροπροληπτικούς» σκοπούς. 12. Η πρόταση της Επιτροπής τροποποιεί σημαντικά το ισχύον πλαίσιο του πυλώνα 2. Υπό το νέο πλαίσιο, οι αρμόδιες αρχές θα έχουν τη δυνατότητα να επιβάλλουν πρόσθετες κεφαλαιακές απαιτήσεις μόνο για μικροπροληπτικούς σκοπούς και αυστηρά ανά ίδρυμα. 13. Διάφορα κράτη μέλη αντιτίθενται σθεναρά στην προσέγγιση αυτή διότι θεωρούν ότι η απώλεια μακροπροληπτικών εργαλείων στον πυλώνα 2 δεν αντισταθμίζεται από αντίστοιχες τροποποιήσεις σε άλλες διατάξεις του προληπτικού πλαισίου που θα επέτρεπαν στις αρχές τους να αντιμετωπίζουν τους μακροοικονομικούς κινδύνους με τη χρήση των κατάλληλων μέσων. 14. Η Προεδρία πρότεινε πολλές αλλαγές στο ισχύον προληπτικό εποπτικό πλαίσιο προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα αυτά. Ειδικότερα, η Προεδρία πρότεινε τροποποιήσεις ώστε να εξασφαλίζεται ότι η μακροπροληπτική εργαλειοθήκη παραμένει ευέλικτη και περιλαμβάνει όλα τα αναγκαία εργαλεία. Η Προεδρία έχει επίσης εξορθολογίσει τις διαδικαστικές απαιτήσεις (όπως και όπου χρειάζεται), αντισταθμίζοντας έτσι τη θεωρούμενη έλλειψη ευελιξίας στην πρόταση της Επιτροπής. Δεδομένου ότι ο στόχος της μακροπροληπτικής εποπτείας είναι να καλυφθεί το κενό μεταξύ μακροοικονομικής πολιτικής και θέσπισης μικροπροληπτικών ρυθμίσεων για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, υπάρχει ζωτική ανάγκη για μια επαρκώς ευέλικτη (αλλά προαιρετική) μακροπροληπτική εργαλειοθήκη που θα προλαμβάνει την υπερβολική συσσώρευση συστημικού κινδύνου. 14896/1/17 REV 1 ΣΙΚ,ΘΛ/γομ 3
15. Ως προς το θέμα αυτό, δύο κύρια ζητήματα παραμένουν σε εκκρεμότητα: (i) το επίπεδο του ανώτατου ορίου αποθεματικών ασφαλείας των άλλων συστημικά σημαντικών ιδρυμάτων (O- SII), μεταξύ άλλων και για τις θυγατρικές και (ii) το συνολικό ανώτατο όριο και η προσθετικότητα των αποθεματικών ασφαλείας των G-SIBs (συστημικών τραπεζών) ή των O- SII και του αποθέματος ασφαλείας συστημικού κινδύνου (SRB), αντί της απλής εφαρμογής του υψηλότερου των δύο όπως επιτρέπεται επί του παρόντος. Ανώτατο όριο αποθεματικού ασφαλείας O-SII και ανώτατο όριο αποθεματικού ασφαλείας O-SII για θυγατρικές 16. Τα O-SII είναι ιδρύματα που δεν χαρακτηρίζονται ως «συστημικά» βάσει των διεθνών τραπεζικών προτύπων, αλλά που, παρόλα αυτά, θεωρούνται συστημικής σημασίας για την εγχώρια τραπεζική αγορά σε ένα κράτος μέλος. Τα εν λόγω O-SII υπόκεινται σε συγκεκριμένες πρόσθετες κεφαλαιακές απαιτήσεις υπό τη μορφή αποθεμάτων ασφαλείας που λαμβάνει υπόψη τον συστημικό τους χαρακτήρα. Ωστόσο, οι αρχές των κρατών μελών δύνανται να επιβάλλουν το εν λόγω αποθεματικό ασφαλείας μέχρι ενός ανωτάτου ορίου. 17. Μεγάλος αριθμός κρατών μελών θα επιθυμούσε να μπορεί να ορίσει υψηλό ανώτατο όριο ώστε να υπάρχει υψηλότερο κεφαλαιακό αποθεματικό ασφαλείας για λόγους χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Αντιθέτως, άλλα κράτη μέλη θα προτιμούσαν ένα χαμηλότερο ανώτατο όριο ούτως ώστε οι εποπτικές αρχές ειδικότερα να μην μπορούν να ορίζουν υπερβολικά υψηλά επίπεδα κεφαλαιακών αποθεμάτων ασφαλείας. 18. Η Προεδρία έλαβε υπόψη τις συζητήσεις που έχουν λάβει χώρα ως τώρα εντός του Συμβουλίου και προτείνει το ανώτατο όριο για τα O-SII να κυμαίνεται μεταξύ 3% και 3,5%, αλλά με δυνατότητα οι εποπτικές αρχές να το υπερβούν με την έγκριση της Επιτροπής. Αυτό συνιστά αύξηση από το ισχύον επίπεδο του 2% που ορίζει η CRD και έχει ως στόχο να αντισταθμίσει την αδυναμία αντιμετώπισης μακροπροληπτικών κινδύνων μέσω του πυλώνα 2. 19. Αμφισβητήσεις υπήρξαν και αναφορικά με τον ορισμό του επιπέδου του ανωτάτου ορίου επί των αποθεματικών ασφαλείας των O-SII για τις θυγατρικές -που καθορίζει τα περιθώρια ελιγμών που έχουν οι αρμόδιες/εντεταλμένες αρχές να επιβάλουν υψηλότερα επίπεδα κεφαλαίου στις θυγατρικές που θεωρούνται συστημικού χαρακτήρα για την εγχώρια αγορά. 14896/1/17 REV 1 ΣΙΚ,ΘΛ/γομ 4
20. Πολλά κράτη μέλη θα ήθελαν να μην υπάρχει καθόλου όριο ή να υπάρχει υψηλό όριο αποθεματικού ασφαλείας για O-SII για τις θυγατρικές, διότι θεωρούν ότι είναι σημαντικό να διασφαλίζεται κατάλληλο επίπεδο κεφαλαίου στις τοπικές θυγατρικές ώστε να διασφαλίζεται χρηματοπιστωτική σταθερότητα και ίσοι όροι ανταγωνισμού σε όλα τα εγχώρια συστημικώς σημαντικά ιδρύματα ενός κράτους μέλους. Ωστόσο, ορισμένα κράτη μέλη θα επιθυμούσαν να παραμείνει ο περιορισμός στο ανώτατο όριο αποθεματικού ασφαλείας για O-SII για τις θυγατρικές, καθώς ανησυχούν ότι ένα υψηλότερο όριο ενδέχεται να οδηγήσει σε σημαντικά υψηλότερες κεφαλαιακές απαιτήσεις για τις θυγατρικές τραπεζικών ομίλων, με αποτέλεσμα τον κατακερματισμό του κεφαλαίου. 21. Παρόλα αυτά, δεδομένης της ανάγκης να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι λόγω των θυγατρικών (που έχουν μεγαλύτερη σημασία για μια εγχώρια αγορά σε σχέση με τη σημασία της μητρικής τράπεζας στην αγορά της χώρας της ή με τον τραπεζικό όμιλο στο σύνολό του), οι αρχές θα πρέπει να μπορούν να ορίζουν ένα ποσοστό αποθέματος ασφαλείας για θυγατρικές υψηλότερο από το απόθεμα ασφαλείας του τραπεζικού ομίλου. 22. Η Προεδρία πρότεινε να οριστεί το ανώτατο όριο για το ποσοστό αποθεματικού ασφαλείας για τις θυγατρικές στο επίπεδο του τραπεζικού ομίλου συν επιπλέον 1% ή 1,5% (το πολύ) -με συνολικό ανώτατο όριο 3% ή 3,5% αντίστοιχα. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τους διαφορετικούς τομείς που καλύπτει η δέσμη για τις τράπεζες και την ευρεία συμφωνία που επετεύχθη αρχικά σε άλλα σημεία της δέσμης με την επιφύλαξη της τελικής συμφωνίας, η Προεδρία θεωρεί ότι μια ισορροπημένη συμβιβαστική λύση θα ήταν να οριστεί το ανώτατο όριο για το ποσοστό αποθεματικού ασφαλείας για τις θυγατρικές στο επίπεδο του τραπεζικού ομίλου συν ποσό που δεν θα υπερβαίνει το 1% (δηλ. με συνολικό όριο 3%). Προσθετικότητα - συνολικό ανώτατο όριο αποθεματικού ασφαλείας για O-SII και SRB 23. Άλλο θέμα που συζητήθηκε εκτενώς είναι το εάν θα πρέπει να επιτρέπεται να προστεθεί το συγκεκριμένο απόθεμα ασφαλείας για G-SII ή O-SII στο SRB -οπότε, στην περίπτωση αυτή, εάν ένα συνολικό ανώτατο όριο θα πρέπει να εφαρμόζεται στο ποσό των δύο απαιτήσεων. 24. Πολλά κράτη μέλη υποστηρίζουν την προσθετικότητα των αποθεματικών ασφαλείας, χωρίς επιβολή ανώτατου ορίου. Ωστόσο, άλλα κράτη μέλη θα μπορούσαν να δεχτούν την προσθετικότητα - αλλά θα ήθελαν ένα συνολικό ανώτατο όριο ώστε να αποφεύγεται η συσσώρευση δυνητικά υπερβολικών κεφαλαιακών απαιτήσεων. 14896/1/17 REV 1 ΣΙΚ,ΘΛ/γομ 5
25. Η Προεδρία προτείνει ένα συνολικό όριο 5%, η υπέρβαση του οποίου θα είναι δυνατή μόνο με προηγούμενη έγκριση της Επιτροπής. Η Προεδρία θεωρεί ότι, ανεξάρτητα από το επίπεδο των ανώτατων ορίων για O-SII, το συνολικό όριο της πρότασης θα πρέπει να διατηρηθεί. Β. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΩΝ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ 26. Το βασικό εκκρεμές ζήτημα όσον αφορά την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων της Βασιλείας είναι οι μεταβατικές ρυθμίσεις για τη σταδιακή εφαρμογή ορισμένων στοιχείων του νέου προτύπου ρευστότητας (Net Stable Funding Ratio (δείκτης καθαρής σταθερής χρηματοδότησης) - NSFR) και του νέου προτύπου κινδύνου αγοράς (Fundamental Review of the Trading Book (ριζική αναθεώρηση του χαρτοφυλακίου συναλλαγών) - FRTB). Χρηματοπιστωτικός κίνδυνος στη σταδιακή εφαρμογή του χαρτοφυλακίου συναλλαγών (FRTB) 27. Η βαθμονόμηση του FRTB που έχει συζητηθεί σε διεθνές επίπεδο συνεπάγεται σημαντική αύξηση των κεφαλαιακών απαιτήσεων για τον κίνδυνο αγοράς. Η σταδιακή εφαρμογή για την εξομάλυνση της μετάβασης είναι, ως εκ τούτου, αναγκαία. Ωστόσο, τα κράτη μέλη έχουν αποκλίνουσες απόψεις όσον αφορά τα χαρακτηριστικά της σταδιακής εφαρμογής (διάρκεια, διαδικασία για την καθιέρωση νέων απαιτήσεων και το ζήτημα του κατά πόσον οι νέες διεθνείς απαιτήσεις θα εισαχθούν αυτομάτως). Τα περισσότερα κράτη μέλη θα προτιμούσαν να διατηρηθεί η ευθυγράμμιση με τον χρονικό ορίζοντα και τις απαιτήσεις των διεθνών συμφωνιών, παρόλο που είναι ακόμη υπό συζήτηση. Άλλα κράτη μέλη θα προτιμούσαν να περιμένουν το αποτέλεσμα των διεθνών διαπραγματεύσεων και να αξιολογήσουν την ανάγκη να συνυπολογιστούν οι ευρωπαϊκές ιδιαιτερότητες προτού ληφθεί τελική απόφαση σχετικά με την εφαρμογή τους. 28. Συνεπώς, η Προεδρία προτείνει περίοδο εφαρμογής τεσσάρων ετών, προκειμένου να μπορέσουν οι τράπεζες και οι εποπτικές αρχές να προσαρμοστούν στις νέες απαιτήσεις. Μετά την περίοδο εφαρμογής θα ακολουθήσει κατ εξουσιοδότηση πράξη της Επιτροπής για την καθιέρωση των νέων απαιτήσεων μοντελοποίησης που έχουν συμφωνηθεί σε διεθνές επίπεδο και, στη συνέχεια, διετής σταθερή σταδιακή εφαρμογή στο 65% του συνόλου των κεφαλαιακών απαιτήσεων, με αυτόματη αύξηση σε βαθμονόμηση 100% στο τέλος. 14896/1/17 REV 1 ΣΙΚ,ΘΛ/γομ 6
Δείκτης καθαρής σταθερής χρηματοδότησης για παράγωγα 29. Δυνάμει των διεθνών συμφωνιών οι απαιτήσεις σταθερής χρηματοδότησης για τον κίνδυνο χρηματοδότησης που προκαλείται από παράγωγα μπορούν να καθορίζονται σε ποσοστό μεταξύ 5% και 20%. Τα κράτη μέλη έχουν επί του παρόντος αποκλίνουσες απόψεις ως προς το κατάλληλο ποσοστό. Διάφορα κράτη μέλη υιοθετούν μια πιο συντηρητική στάση και επιθυμούν να ισχύσει το 20%, ενώ κάποια άλλα θα ήθελαν να ισχύσει μόνο το 5% και επισημαίνουν ότι και αυτό το ποσοστό θα ήταν αρκετό για να συμμορφωθούν με τις διεθνείς συμφωνίες. 30. Δεδομένης της έλλειψης συμφωνίας κατά τις διαπραγματεύσεις και του γεγονότος ότι η μικρότερη απαίτηση του 5% εξακολουθεί να θεωρείται αρκετά συντηρητική διεθνώς, η Προεδρία εκτιμά ότι θα ήταν ενδεδειγμένη η απαίτηση του 5% για παράγωγα - συνοδευόμενη από ρήτρα επανεξέτασης σε περίπτωση αναθεώρησης του προτύπου σε διεθνές επίπεδο. Δείκτης καθαρής σταθερής χρηματοδότησης για τις συμφωνίες επαναγοράς και επαναπώλησης (repos and reverse repos) 31. Το διεθνώς συμφωνημένο πρότυπο NSFR είναι ασύμμετρο για βραχυπρόθεσμες συναλλαγές που απαιτούν από τις τράπεζες να διατηρούν σταθερές πηγές χρηματοδότησης όταν δανείζουν μετρητά (reverse repos ή συμφωνίες επαναπώλησης), αλλά δεν αναγνωρίζει τη σταθερή χρηματοδότηση όταν δανείζονται μετρητά (repos). Ορισμένα κράτη μέλη θεωρούν ότι αυτό είναι υπερβολικά συντηρητικό. 32. Ορισμένα κράτη μέλη επιθυμούν να εφαρμόσουν τα διεθνή πρότυπα με μεταβατική περίοδο, ενώ άλλα επιθυμούν να θεσπιστεί χαμηλότερη απαίτηση σταθερής χρηματοδότησης (συμπεριλαμβανομένου και του δανεισμού μετρητών - reverse repos) προκειμένου να μειωθεί η ασυμμετρία. Δεδομένης της έλλειψης συμφωνίας κατά τις τεχνικές διαπραγματεύσεις και δεδομένου του γεγονότος ότι οι απόψεις ορισμένων κρατών μελών αποκλίνουν από το θεωρούμενο ως συντηρητικό πνεύμα σε διεθνές επίπεδο, η Προεδρία θεωρεί ότι μια ενδεδειγμένη λύση θα είναι να επιμηκυνθεί η φάση εφαρμογής διεθνών συμφωνιών. 14896/1/17 REV 1 ΣΙΚ,ΘΛ/γομ 7
33. Εν κατακλείδι, η Προεδρία προτείνει να εισαχθεί ο NSFR για τις συμφωνίες επαναγοράς και επαναπώλησης (repos and reverse repos) με τετραετή σταθερή σταδιακή εφαρμογή (5% και 10%), με αυτόματη αύξηση στο 10% και 15% αντίστοιχα στο τέλος της περιόδου σταδιακής εφαρμογής (εκτός εάν η Επιτροπή προτείνει άλλως σε χωριστή νομοθετική πρόταση πρώτου επιπέδου). Γ. ΠΑΡΕΚΚΛΙΣΕΙΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ CRR 34. Η πρόταση CRR επιτρέπει στις εποπτικές αρχές, υπό αυστηρές προϋποθέσεις, να απαλλάσσουν από την ατομική εφαρμογή των απαιτήσεων κεφαλαίου και ρευστότητας εντός τραπεζικών ομίλων σε διασυνοριακή βάση. 35. Ωστόσο, η πλειοψηφία των κρατών μελών θεωρεί αυτή τη δυνατότητα επιζήμια για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα καθώς και πρόωρη, εφόσον οι συνέπειες της χρεωκοπίας των τραπεζών ακόμη αναλαμβάνονται εν μέρει σε εθνικό επίπεδο μέχρι την ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης. Ταυτόχρονα, ορισμένα κράτη μέλη πιστεύουν ότι οι απαλλαγές διευκολύνουν τη διασυνοριακή διαχείριση της ρευστότητας και των κεφαλαίων στο πλαίσιο των πανευρωπαϊκών τραπεζικών ομίλων και τις θεωρούν εύλογες, δεδομένων των προϋποθέσεων που τις συνοδεύουν στο τρέχον στάδιο ολοκλήρωσης της Τραπεζικής Ένωσης. 36. Λαμβάνοντας υπόψη την έντονη αντίθεση που έχει εκφραστεί ως προς τις απαλλαγές ήδη από τις διαπραγματεύσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά τη μαλτέζικη Προεδρία, η Προεδρία προτείνει να διαγραφούν από το νομοθετικό κείμενο οι αντίστοιχες αλλαγές που αφορούν τις διασυνοριακές απαλλαγές. Δ. ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ: ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ CRR/ΤΗΝ ΟΔΗΓΙΑ CRD 37. Δύο κράτη μέλη ζήτησαν οι εθνικές τους αναπτυξιακές τράπεζες να εξαιρεθούν από τους CRR/CRD σύμφωνα με υφιστάμενη διάταξη που ήδη προβλέπεται για μια σειρά αναπτυξιακών τραπεζών σε άλλα κράτη μέλη. Ένα άλλο κράτος μέλος έχει ζητήσει την ίδια εξαίρεση για τις δεκαέξι περιφερειακές του τράπεζες προώθησης. 14896/1/17 REV 1 ΣΙΚ,ΘΛ/γομ 8
38. Η μεγάλη πλειονότητα των αντιπροσωπιών συμφωνεί ότι ο κατάλογος των εξαιρέσεων από το πεδίο εφαρμογής των CRR/CRD θα πρέπει να παραμείνει ανοικτός στους πιστωτικούς συνεταιρισμούς και τις τράπεζες προώθησης ή ανάπτυξης που επί του παρόντος δεν περιλαμβάνονται στον κατάλογο. Υπάρχει επίσης ευρεία υποστήριξη για το αίτημα των δύο ανωτέρω κρατών μελών όσον αφορά τις εθνικές τους αναπτυξιακές τράπεζες. Ωστόσο, ορισμένες αντιπροσωπίες εξέφρασαν προβληματισμό για την εξαίρεση των δεκαέξι περιφερειακών τραπεζών προώθησης που ζητήθηκε από το τρίτο κράτος μέλος, με το σκεπτικό ότι θα εξαιρεθεί ένα σχετικά μεγάλο τμήμα του τραπεζικού συστήματος του συγκεκριμένου κράτους μέλους από το ενιαίο εγχειρίδιο κανόνων. 39. Ως συμβιβαστική λύση, η Προεδρία προτείνει να επιτραπεί στα δύο προαναφερόμενα κράτη μέλη να εξαιρέσουν τις εθνικές τους αναπτυξιακές τράπεζες από τους CRR/CRD και να επιτραπεί στο τρίτο κράτος μέλος να πράξει το ίδιο μόνο για τις μικρότερες περιφερειακές του τράπεζες προώθησης, δηλαδή όσες έχουν στοιχεία ενεργητικού κάτω των 30 δισεκατ. ευρώ. Ε. ΒΑΘΜΟΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΕΛΑΧΙΣΤΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ (MR) 40. Το πρότυπο συνολικής ικανότητας απορρόφησης ζημιών (Total Loss Absorption Capacity - TLAC) για τις G-SIBs που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας πρέπει να εφαρμοστεί στο ισχύον πλαίσιο MR. Ορισμένες πτυχές του πλαισίου MR για άλλες τράπεζες επίσης επανεξετάζονται προκειμένου να ενισχυθεί η δυνατότητα εξυγίανσης των τραπεζών εν γένει. Πεδίο εφαρμογής της απαίτησης του Πυλώνα 1 των MR 41. Το πρότυπο TLAC προβλέπει ένα εναρμονισμένο ελάχιστο επίπεδο ικανότητας απορρόφησης των ζημιών και ανακεφαλαιοποίησης για τις G-SIBs που πρέπει γενικά να τηρείται με μέσα μειωμένης εξασφάλισης. Η Επιτροπή έχει εισηγηθεί η TLAC να μεταφερθεί ως απαίτηση του Πυλώνα 1 των MR. 14896/1/17 REV 1 ΣΙΚ,ΘΛ/γομ 9
42. Ορισμένα κράτη μέλη θα προτιμούσαν να επεκτείνουν το πεδίο εφαρμογής του Πυλώνα 1 των MR και σε άλλες συστημικές τράπεζες (O-SII και/ή τράπεζες στο πλαίσιο του Ενιαίου Συμβουλίου Εξυγίανσης πάνω από ένα ορισμένο κατώτατο όριο). Η μεγάλη πλειονότητα των κρατών μελών προτιμά να διατηρήσει το πεδίο εφαρμογής TLAC. 43. Συνεπώς, η Προεδρία διατήρησε το πεδίο εφαρμογής TLAC της απαίτησης του Πυλώνα 1 των MR, που ισχύει για τις G-SIBs. Βαθμονόμηση της απαίτησης του Πυλώνα 2 των MR: Ο αντίκτυπος της παραβίασης του αποθέματος ασφαλείας εμπιστοσύνης της αγοράς στους περιορισμούς του μέγιστου διανεμητέου ποσού 44. Η συνολική βαθμονόμηση της απαίτησης του Πυλώνα 2 των MR θα πρέπει να επιτρέπει την κατάλληλη ικανότητα απορρόφησης των ζημιών (που ισοδυναμούν με τις προληπτικές κεφαλαιακές απαιτήσεις, συμπεριλαμβανομένων των κατευθυντηρίων γραμμών για τα ίδια κεφάλαια) και την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών μέχρι το επίπεδο που θα επιτρέψει στην τράπεζα να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις της προληπτικής εποπτείας και να διαθέτει επαρκές απόθεμα ασφαλείας εμπιστοσύνης της αγοράς (MCB), σύμφωνα με τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο σχέδιο εξυγίανσης. 45. Προκειμένου να διαμορφωθεί μια αναλογική κλίμακα μέτρων παρέμβασης στη διάθεση των αρχών εξυγίανσης τη στιγμή της παραβίασης των MR, η Επιτροπή πρότεινε τη θέσπιση κατευθυντήριων γραμμών για τον πυλώνα 2 των MR ούτως ώστε οι περιορισμοί για το μέγιστο διανεμητέο ποσό (MDA) να εφαρμοστούν σε μεταγενέστερο στάδιο όταν η παραβίαση των MR φτάσει ένα ορισμένο επίπεδο (δηλαδή σε χαμηλότερο επίπεδο κεφαλαίων). 46. Ο πυλώνας 2 των MR που προτείνει η Επιτροπή περιλαμβάνει ως εκ τούτου την απαίτηση των MR και τις κατευθυντήριες γραμμές των MR. Τόσο η απαίτηση όσο και οι κατευθυντήριες γραμμές είναι υποχρεωτικές και θα πρέπει να τηρούνται πάντα. 14896/1/17 REV 1 ΣΙΚ,ΘΛ/γομ 10
47. Η απαίτηση του πυλώνα 2 των MR που προτείνει η Επιτροπή αποσκοπεί να καλύψει i) την απορρόφηση των ζημιών που ισοδυναμούν με προληπτικές κεφαλαιακές απαιτήσεις και ii) τις απαιτήσεις ανακεφαλαιοποίησης που θα επιτρέπουν σε μια τράπεζα να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις έγκρισης μετά την εξυγίανση. 48. Οι κατευθυντήριες γραμμές των MR που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλύπτουν την απορρόφηση πρόσθετων ζημιών έως το επίπεδο των προληπτικών κατευθυντήριων γραμμών και το MCB. Προκειμένου να αποφεύγεται η περίπτωση τα MDA να περιορίζονται σε καταστάσεις στις οποίες οι τράπεζες εξακολουθούν να συμμορφώνονται με άνεση προς τις απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας, η Επιτροπή πρότεινε οι περιορισμοί στα MDA να μην εφαρμόζονται όταν παραβιάζονται οι κατευθυντήριες γραμμές των MR (οι οποίες περιλαμβάνουν το MCB). Ωστόσο, εάν παραβιάζονται συστηματικά οι κατευθυντήριες γραμμές των MR, οι αρχές εξυγίανσης μπορούν να τις μετατρέπουν σε απαίτηση των MR (όπου είναι εφαρμοστέοι οι περιορισμοί των MDA). 49. Το ζήτημα του κατά πόσον το MCB πρέπει να διατηρηθεί στις κατευθυντήριες γραμμές των MR ή να μεταφερθεί στην απαίτηση των MR (το οποίο, στην τελευταία αυτή περίπτωση, θα ενεργοποιήσει πρώιμους περιορισμούς των MDA) έχει συζητηθεί επί μακρόν κατά το τελευταίο έτος. 50. Πολλά κράτη μέλη επιθυμούν απαίτηση για τα MR που καλύπτει τα MDA. Επίσης, τα εν λόγω κράτη μέλη είναι της γνώμης ότι, εάν τα MDA παραμείνουν στις κατευθυντήριες γραμμές των MR, τότε αυτές θα πρέπει αυτομάτως να μετατρέπονται στην απαίτηση των MR, εάν η παραβίαση υπερβαίνει τους τρεις μήνες. 51. Άλλα κράτη μέλη θεωρούν ότι τα MDA πρέπει να αποτελούν τμήμα των κατευθυντήριων γραμμών. Επιπλέον, τα εν λόγω κράτη μέλη προτιμούν επίσης οι κατευθυντήριες γραμμές των MR να μετατρέπονται σε απαίτηση των MR, μόνο μετά από τη λήψη απόφασης από μια/την αρχή εξυγίανσης. 14896/1/17 REV 1 ΣΙΚ,ΘΛ/γομ 11
52. Ως συμβιβαστική λύση και με σκοπό την εξισορρόπηση των εξαιρετικά αποκλινουσών θέσεων των κρατών μελών, η Προεδρία προτείνει τα MDA να διατηρηθούν στις κατευθυντήριες γραμμές του πυλώνα 2 και να καταστούν υποχρεωτικά για τις G-SIB (συστημικές τράπεζες) και τις O-SI. Εάν οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές του πυλώνα 2 παραβιάζονται συστηματικά, θα πρέπει να κληθούν οι αρχές εξυγίανσης να λάβουν απόφαση για τη μετατροπή των εν λόγω κατευθυντήριων γραμμών του πυλώνα 2 σε απαίτηση του πυλώνα 2, την κατάλληλη χρονική στιγμή. Βαθμονόμηση της απαίτησης του Πυλώνα 2 των MR: Κυρώσεις για παραβιάσεις των MR 53. Η Επιτροπή πρότεινε περαιτέρω ότι θα πρέπει να εφαρμόζονται περιορισμοί στα MDA μόνο μετά από εξάμηνη περίοδο χάριτος, στην περίπτωση που οι εν λόγω περιορισμοί απορρέουν από την αδυναμία να διατηρηθούν οι υποχρεώσεις που είναι επιλέξιμες για τους σκοπούς των MR. 54. Αρκετά κράτη μέλη διαφώνησαν με την ανάγκη για την εν λόγω περίοδο χάριτος και αναφέρθηκαν στα διεθνή πρότυπα για τη TLAC, που απαιτούν η ικανότητα απορρόφησης των ζημιών και ανακεφαλαιοποίησης να αντιμετωπίζεται ως μία ελάχιστη απαίτηση κεφαλαίου. Ορισμένα κράτη μέλη επιθυμούν να διαγραφεί κάθε αυτοματισμός και οι περιορισμοί των MDA να καταστούν ένα προαιρετικό μέσο σε περίπτωση παραβίασης των MR. 55. Ως συμβιβαστική λύση, η Προεδρία προτείνει να γίνει δεκτή η πρόταση της Επιτροπής και να εφαρμόζονται αυτομάτως οι περιορισμοί των MDA μετά την πάροδο εξάμηνης περιόδου χάριτος. Βαθμονόμηση της απαίτησης του Πυλώνα 2 των MR: Σύνδεση της απαίτησης των MR στον ελάχιστο κανόνα διάσωσης με ίδια μέσα, που ανέρχεται σε 8 % 56. Ένα βασικό ζήτημα που ανέκυψε κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων είναι το κατά πόσον η απαίτηση των MR θα πρέπει να συνδέεται με τον ελάχιστο κανόνα διάσωσης με ίδια μέσα, που ανέρχεται σε 8 % των συνολικών υποχρεώσεων και των ιδίων κεφαλαίων - και, εάν ναι, με ποιον τρόπο. 14896/1/17 REV 1 ΣΙΚ,ΘΛ/γομ 12
57. Αρκετά κράτη μέλη επιθυμούν οι MR για όλες τις τράπεζες να ανέρχονται τουλάχιστον στο 8 % του συνόλου των υποχρεώσεων και των ιδίων κεφαλαίων. 58. Άλλα κράτη μέλη διαφωνούν με αυτή την ιδέα, με την αιτιολογία ότι η επίτευξη 8 % της διάσωσης με ίδια μέσα δεν θα εγγυάται οποιαδήποτε συνεισφορά από το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης (SRF) σε μια πραγματική περίπτωση εξυγίανσης. Τα εν λόγω κράτη μέλη θεωρούν ότι το επίπεδο του 8 % της διάσωσης με ίδια μέσα θα μπορούσε να επιτευχθεί όχι μόνο με τις MR, αλλά και με όλα τα άλλα μέσα (διότι το πεδίο εφαρμογής των μέσων διάσωσης με ίδια μέσα είναι ευρύτερο από τις MR). 59. Η Προεδρία προτείνει, ως εκ τούτου, ότι οι αρχές εξυγίανσης θα πρέπει, κατά τον καθορισμό του επιπέδου των κατευθυντήριων γραμμών των MR, να έχουν τη διακριτική ευχέρεια να λαμβάνουν υπόψη τον κανόνα διάσωσης του 8 % με ίδια μέσα, όπου αυτό είναι συμβατό με τα σχέδια εξυγίανσης και λαμβάνοντας υπόψη τη διαθεσιμότητα άλλων μέσων διάσωσης με ίδια μέσα που δεν είναι επιλέξιμα για τις MR. 60. Η Προεδρία πιστεύει ότι ο συμβιβασμός αυτός επιτυγχάνει την κατάλληλη ισορροπία μεταξύ των απόψεων των διαφόρων κρατών μελών Μειωμένη εξασφάλιση 61. Η Επιτροπή πρότεινε ο πυλώνας 1 των MR να καλύπτεται με μέσα μειωμένης εξασφάλισης. Ωστόσο, οι αρχές εξυγίανσης έχουν την ευχέρεια να απαιτούν μειωμένη εξασφάλιση για τον πυλώνα 2 των MR (τόσο για την απαίτηση των MR όσο και για τις κατευθυντήριες γραμμές των MR) όταν αυτό απαιτείται για να εξασφαλιστεί ότι οι πιστωτές δεν τυγχάνουν δυσμενέστερης μεταχείρισης στο πλαίσιο της εξυγίανσης απ ό,τι στο πλαίσιο της διαδικασίας αφερεγγυότητας. 62. Το βασικό ερώτημα είναι κατά πόσον η μειωμένη εξασφάλιση θα πρέπει να είναι υποχρεωτική σε υψηλότερα επίπεδα βαθμονόμησης από ό,τι ο πυλώνας 1 των MR και για μια ευρύτερη κατηγορία τραπεζών από τις G-SIB. 14896/1/17 REV 1 ΣΙΚ,ΘΛ/γομ 13
63. Ορισμένα κράτη μέλη απαιτούν το σύνολο της απαίτησης του Πυλώνα 2 των MR να επιτυγχάνεται με μειωμένη εξασφάλιση, για όλες τις τράπεζες. Απαιτούν επίσης το ισοδύναμο του 8% των MR να επιτυγχάνεται με μειωμένη εξασφάλιση, για όλες τις τράπεζες. 64. Άλλα κράτη μέλη προτιμούν να περιοριστεί η υποχρεωτική μειωμένη εξασφάλιση μόνο στην απαίτηση του πυλώνα 1 των MR. Επιπλέον, ορισμένα κράτη μέλη προτιμούν οι αρχές εξυγίανσης να μην έχουν τη δυνατότητα να απαιτούν μειωμένη εξασφάλιση για τις κατευθυντήριες γραμμές των MR. 65. Χάριν συμβιβασμού, η Προεδρία προτείνει η υποχρεωτική μειωμένη εξασφάλιση να εφαρμόζεται μόνο στην απαίτηση του Πυλώνα 1 (που εφαρμόζεται μόνο για τις G-SIB). Όσον αφορά τη μειωμένη εξασφάλιση για την απαίτηση και τις κατευθυντήριες γραμμές του πυλώνα 2, η μειωμένη εξασφάλιση είναι επιλεκτική και οι αρχές εξυγίανσης (αφ ης στιγμής πληρούνται ορισμένα κατώτατα όρια υπαγωγής) αξιολογούν κατά πόσον είναι αναγκαία. 66. Όσον αφορά τις μεταβατικές περιόδους, ορισμένα κράτη μέλη ισχυρίστηκαν ότι το ισχύον πλαίσιο των MR που βασίζεται στο τρέχον BRRD, το οποίο ισχύει από το 2016, πρέπει να εφαρμόζεται χωρίς να απαιτούνται ιδιαίτερες μεταβατικές περίοδοι, εκτός εάν τούτο είναι αναγκαίο για συγκεκριμένες τράπεζες. Άλλα κράτη μέλη προτιμούν σαφείς ελάχιστες μεταβατικές περιόδους, και επαρκείς μεταβατικές περιόδους για συγκεκριμένες τράπεζες, όπως ιδρύματα τα οποία χρηματοδοτούνται σε μεγάλο βαθμό από καταθέσεις. 67. Επίσης, η Προεδρία προτείνει να μπορούν να χορηγηθούν έως το 2024 επιμέρους προθεσμίες συμμόρφωσης των MR και να παρατείνονται στη συνέχεια (αν δικαιολογείται κατά περίπτωση). 14896/1/17 REV 1 ΣΙΚ,ΘΛ/γομ 14
III. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ 68. Η Εσθονική Προεδρία καλεί το Συμβούλιο να λάβει υπόψη την παρούσα έκθεση με στόχο την προώθηση περαιτέρω εργασιών. 69. Η βουλγαρική Προεδρία καλείται να βασιστεί στην πρόοδο που συντελέστηκε κατά την ανάληψή της και να εξακολουθήσει να εργάζεται για την ενίσχυση της Τραπεζικής Ένωσης, εξετάζοντας τους διάφορους άξονες εργασίας όπως συμφωνήθηκε στο χάρτη πορείας του Ιουνίου 2016. 14896/1/17 REV 1 ΣΙΚ,ΘΛ/γομ 15