ΑΛΕΞΑΝ ΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟ ΟΜΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ << ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΚΤΙΡΙΩΝ >> ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ : ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ ΝΙΚΟΛΕΤΑ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΚΟΝΙΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2013
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ...2 2.ΚΤΙΡΙΑΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ...3 3.ΚΤΙΡΙΑΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α...5 4.ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ...8 5.ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ...9 6.ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΣΤΗ ΕΛΛΑ Α...15 7.ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΚΤΙΡΙΩΝ...17 7.1.ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ ΚΤΙΡΙΟΥ...17 7.2. ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝ...17 7.3.ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ ΚΤΙΡΙΟΥ...20 7.4. ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΚΤΙΡΙΟΥ...24 7.4.1.ΑΝΑΘΕΣΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ...25 7.4.2.ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ...27 7.4.3.ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ- ΣΥΛΛΟΓΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΚΤΙΡΙΟΥ....27 7.4.4.ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΚΤΙΡΙΟΥ...27 - Επεξεργασία εδοµένων Κτιρίου...29 - Ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης κτιρίων...31 - Ελάχιστες προδιαγραφές...31 - Συνθήκες λειτουργίας...33 - Εσωτερικά θερµικά κέρδη...33 - Γεωµετρία του κτιρίου ή θερµικών ζωνών...34 - Θερµοφυσικές ιδιότητες δοµικών στοιχείων κτιρίου...36 - Αεροστεγανότητα κτιρίου...38 - Συστήµατα σκιασµού...39 - Σύστηµα θέρµανσης χώρων...40 - Συστήµατα ψύξης χώρων...42 - Συστήµατα µηχανικού αερισµού...43 - Σύστηµα παραγωγής ζεστού νερού χρήσης - ΖΝΧ...44 - Σύστηµα Φωτισµού...45 - ιατάξεις αυτοµάτου ελέγχου...46 - Συστήµατα ανανεώσιµων πηγών ενέργειας ΑΠΕ...46 - Κλιµατικά δεδοµένα...47 8. ΕΚ ΟΣΗ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ ΚΤΙΡΙΟΥ...52 8.1.ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ ΚΤΙΡΙΩΝ...52 8.1.1. Καθορισµός κατηγοριών ενεργειακής απόδοσης κτιρίων...52 8.2.2. Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης κτιρίων...53 9. ΑΜΟΙΒΗ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ...58 10.ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ (ΕΝΤΥΠΟ)...59 11.ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ ΚΤΙΡΙΩΝ...61 12. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ...84 1
1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η συνεχώς αυξανόµενη ζήτηση ενέργειας στην Ευρώπη τις τελευταίες δεκαετίες, έχει προκαλέσει σηµαντικά προβλήµατα στην ισορροπία του περιβάλλοντος. Τα διογκούµενα επιστηµονικά στοιχεία για την κλιµατική αλλαγή, οι υψηλές τιµές της ενέργειας, η αυξανόµενη εξάρτηση από εισαγόµενη ενέργεια και οι πιθανές γεωπολιτικές επιπτώσεις από την εξάρτηση αυτή, οδήγησαν την Ευρωπαϊκή Ένωση να υιοθετήσει δραστικά µέτρα. Η ΕΕ επικεντρώθηκε στην µείωση της καταναλισκόµενης ενέργειας, στην αύξηση της παραγωγής ενέργειας από Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), καθώς και στην µείωση των εκποµπών των αερίων του θερµοκηπίου. Επίσηµα η αρχή έγινε µε το πρωτόκολλο του Κιότο όπου προϋπογράφηκε το 1997. Σύµφωνα µε το πρωτόκολλο αυτό οι 191 χώρες που τελικά το υπέγραψαν (µέχρι το 2010) συµφώνησαν στην µείωση των ρύπων του θερµοκηπίου µέχρι το 2012 σε ποσοστό 5,2% µε βάση τα δεδοµένα του έτους 1990. Τον Ιανουάριο του 2007, η Επιτροπή πρότεινε την λήψη δραστικών µέτρων, δηλαδή επίτευξη 20% λιγότερης κατανάλωσης ενέργειας, 20% µείωση στις εκποµπές αερίων θερµοκηπίου, και 20% µερίδιο στην παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ. Ο κτιριακός τοµέας στην Ευρώπη είναι ο µεγαλύτερος χρήστης ενέργειας και η µεγαλύτερη πηγή εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα καθώς ευθύνεται για το 40% περίπου της συνολικής ενεργειακής κατανάλωσης και 40% των συνολικών εκποµπών CO2. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει µεγάλη αύξηση των κτιρίων στον χώρο της Ευρώπης, και οι ρυθµοί απόσυρσης παλαιών κτιρίων είναι πολύ µικροί µε αποτέλεσµα ακόµα µεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας. Μοναδική ευκαιρία για να εξοικονοµηθεί ενέργεια αποτελεί ο κτιριακός τοµέας ο οποίος παρουσιάζει από τα µεγαλύτερα ποσοστά κατανάλωσης ενέργειας παγκοσµίως, αλλά είναι και ο τοµέας που είναι αρκετά ευέλικτος, ώστε να επιδέχεται σηµαντικές αλλαγές προς την εξοικονόµηση ενέργειας. Στην χώρα µας ο κτιριακός τοµέας- οικιστικός και τριτογενής- πλησιάζει σήµερα σε ποσοστό το 40% και καταναλώνει το 65% της ηλεκτρικής ενέργειας που αντιστοιχεί στην εγχώρια κατανάλωση. Λόγω της υψηλής αυτής κατανάλωσης, τα κτίρια συµµετέχουν σήµερα στις εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα σε ποσοστό άνω του 43%, επιδέχεται σηµαντικές αλλαγές προς την εξοικονόµηση ενέργειας. 2
Στην Ελλάδα οι δυνατότητες εξοικονόµησης ενέργειας είναι πολυάριθµες. Τα περισσότερα κτίρια, σε ποσοστό σχεδόν 70% παρουσιάζουν ελλιπή η καθόλου θερµοµόνωση και παλιάς τεχνολογίας ηλεκτροµηχανολογικές εγκαταστάσεις. Σήµερα υπάρχει η δυνατότητα ώστε η κατάσταση αυτή να αναστραφεί µε τη χρήση των νέων πρωτοποριακών τεχνολογιών. Τον Απρίλιο του 2010, εκδόθηκε ο Κανονισµός Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων ΚΕΝΑΚ (Φ.Ε.Κ.407/9.4.2010), όπως προέβλεπε ο νόµος 3661/2008, που εναρµόνισε τη νοµοθεσία της χώρας µας προς την κοινοτική οδηγία 91/2000 περί ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων. Στην παρούσα πτυχιακή εργασία γίνεται µια προσπάθεια παρουσίασης και αποτίµησης του νοµοθετικού και θεσµικού πλαισίου που ισχύει σήµερα στην Ελλάδα για την µελέτη ενεργειακής απόδοσης και την ενεργειακή επιθεώρηση. 2.ΚΤΙΡΙΑΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ Κατανάλωση ενέργειας στον κτιριακό τοµέα στην ΕΕ Ο κτιριακός τοµέας στην Ευρώπη είναι ο µεγαλύτερος χρήστης ενέργειας και η µεγαλύτερη πηγή εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα καθώς ευθύνεται περίπου για το 40% περίπου της συνολικής ενεργειακής κατανάλωσης και 40% των συνολικών εκποµπών CO2. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει µεγάλη αύξηση των κτιρίων στον χώρο της Ευρώπης, και οι ρυθµοί απόσυρσης παλαιών κτιρίων είναι πολύ µικροί µε αποτέλεσµα ακόµα µεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας. Ο κτιριακός τοµέας ενδείκνυται για την εφαρµογή των στρατηγικών εξοικονόµησης ενέργειας καθώς κάτι τέτοιο έχει πολλαπλά οφέλη. Αφενός µεν έχει µεγάλο αντίκτυπο στην µείωση της καταναλισκόµενης ενέργειας λόγω του µεγάλου ποσοστού που καταλαµβάνει, αφετέρου δε επιδρά θετικά στη διαµόρφωση συνθηκών υγιεινής και άνεσης στο εσωτερικό των κτιρίων. Μεταξύ του 2003 και το 2007 το κτιριακό απόθεµα στην Ευρώπη των 27 αυξήθηκε κατά 5%, προσεγγίζοντας σχεδόν τα 200 εκατοµµύρια κτίρια. 3
ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΕΩΣ ΤΟ 2006 38, 7% 31, 4% 27, 5% 2,4% Οικιακά και υπηρεσίες µεταφορές βιοµηχανία γεωργία Σχήµα: Κατανάλωση ενέργειας στην ΕΕ ανά τοµέα Οι επεµβάσεις στον κτιριακό τοµέα µε σκοπό την ελάττωση της καταναλισκόµενης ενέργειας είναι ξεκάθαρος στόχος της ΕΕ, καθώς όχι µόνο µπορεί να επιτευχθεί µεγάλη µείωση στην απαιτούµενη ενέργεια, αλλά παράλληλα βελτιώνεται και το εσωκλείον του κτιρίου που είναι απαραίτητο για την άνεση των χρηστών του. Στον οικιακό τοµέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρατηρείται ότι η ενέργεια που απαιτείται για τα κτίρια προέρχεται από διάφορες µορφές (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, ηλεκτρική ενέργεια κ.α.). Αντίθετα στον τοµέα των µεταφορών υπάρχει σχεδόν αποκλειστική χρήση του πετρελαίου. εδοµένου των παραπάνω, οι επιλογές για τις επεµβάσεις στον κτιριακό τοµέα είναι περισσότερες, αφού υπάρχουν πολλοί τρόποι παροχής ενέργειας στο κτίριο. 4
3.ΚΤΙΡΙΑΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α Κατανάλωση ενέργειας στην Ελλάδα Ο κτιριακός τοµέας στην Ελλάδα αποτελείται κατά 70% από κτίρια οικιακού τοµέα, ενώ το 30% αποτελείται από κτίρια του τριτογενή τοµέα (αθλητικές εγκαταστάσεις, ξενοδοχεία, αεροδρόµια,σχολεία,εµπορικά καταστήµατα κ.α.). Ξενοδοχεία 1% Γραφεία 2% Κολυµβητήρι α 2% Σχολεία 2% Νοσοκοµεία 4% Γυµναστήρια 7% Αεροδρόµια 12% Κατοικίες 70% Σχήµα : Κατανάλωση ενέργειας στην Ελλάδα Επίσης, στο παρακάτω σχήµα δίνεται η συνολική επιφάνεια των κτιρίων ανά χρήση. 5
Όπως, είναι φανερό το µεγαλύτερο ποσοστό αριθµού κτιρίων, αλλά και επιφάνειας κτιρίων, ανήκει στις κατοικίες. Όπως φαίνεται και στο σχήµα οι κατοικίες συµµετέχουν δυναµικά στο ενεργειακό πρόβληµα της χώρας µας. Για το λόγω αυτό εστίασαν την λύση του προβλήµατος στην µετατροπή κτιρίων σε ενεργειακά και φυσικά µε στόχο την µείωση της ρύπανσης του περιβάλλοντος νοσοκοµεία σχολεία ξενοδοχεία Γραφεία και εµπορικά κατοικίες Σχήµα : Επιφάνεια κτιρίων ανά χρήση στην Ελλάδα [Πηγή: www.statistics.gr] Ο κτιριακός τοµέας στην Ελλάδα καταναλώνει περίπου το 40% της συνολικής καταναλισκόµενης ενέργειας. Πιο συγκεκριµένα η κατανάλωση θερµικής ενέργειας των κατοικιών κυµαίνεται από 35 ως 329 kwh/m2 µε µέση τιµή 126 kwh/m2, ενώ η κατανάλωση της θερµικής ενέργειας στον τριτογενή τοµέα κυµαίνεται από 9 ως 618 kwh/m2 µε µέση τιµή τα 145 kwh/m2. Η συνολική κατανάλωση ενέργειας στον οικιακό τοµέα κυµαίνεται από 41 ως 409 kwh/m2 µε µέση τιµή 167 kwh/m2 ενώ στον τριτογενή τοµέα η κατανάλωση συνολικής ενέργειας κυµαίνεται από 17 ως 792 kwh/m2 µε µέση τιµή 251 kwh/m2. 6
ροσισµός 2% Φωτισµός 3% ιατήρηση τροφίµων 5% Λοιπές χρήσεις 6% Ζεστό νερό χρήσης 10% Μαγείρεµα 13% Θέρµανση χώρων 61% Σχήµα 3.3: Κατανάλωση ενέργειας ανά χρήση σε κατοικίες [Πηγή: ΥΠ.ΑΝ.] Στο παραπάνω διάγραµµα παρατηρούµε ότι το µεγαλύτερο ποσοστό ενέργειας που καταναλώνεται σε µια κατοικία, είναι για τις ανάγκες θέρµανσης. Σηµαντική επίσης κατανάλωση ενέργειας αποτελεί το µαγείρεµα καθώς και το ΖΝΧ. Λοιπές χρήσεις 7% Φωτισµός 11% ροσισµός 13% Εξοπλισµός γραφείου 18% Θέρµανση χώρων 51% Σχήµα : Κατανάλωση ενέργειας ανά χρήση στον τριτογενή τοµέα [Πηγή: ΥΠ.ΑΝ.] 7
Στα κτίρια του τριτογενή τοµέα το µεγαλύτερο ποσό ενέργειας (51%) χρησιµοποιείται για την θέρµανση του χώρου. Στον τριτογενή τοµέα υπάρχει πολύ µεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας για την ανάγκη φωτισµού του χώρου. Στο παραπάνω σχήµα παρουσιάζονται οι µορφές ενέργειας που χρησιµοποιούνται στον τριτογενή τοµέα για όλες τις ενεργειακές ανάγκες του κτιρίου. 4. ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Η Πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η παροχή στους κατοίκους της, των πιο ενεργειακά αποδοτικών προϊόντων, η κατασκευή κτιρίων µε χαµηλή ενεργειακή κατανάλωση, καθώς και η εγκατάσταση των πιο ενεργειακά αποδοτικών συστηµάτων. Για το λόγω αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχώρησε σε µια σειρά από µέτρα τα οποία είναι : Α. Μέτρα για την ενεργειακή επίδοση στον κτιριακό τοµέα: Όπως αναφέρθηκε και προηγουµένως ο τριτογενής τοµέας οφείλεται για περίπου το 40% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας, καθώς και το 40% των εκποµπών του CO2. Για αυτό τον λόγω συστάθηκαν οι κατάλληλες οδηγίες οι οποίες περιλαµβάνουν µέτρα για την ενεργειακή επίδοση των κτιρίων. B. Μέτρα για την ενεργειακή επίδοση των προϊόντων: Η οικολογική σχεδίαση των προϊόντων και των ηλεκτρικών συσκευών είναι ζωτικής σηµασίας όσον αφορά την µείωση της καταναλισκόµενης ενέργειας στην ΕΕ. Για αυτό τον λόγω συστάθηκε η Directive 92/75/EEC η οποία περιλαµβάνει τις κατάλληλες οδηγίες και µέτρα που αφορούν στα προϊόντα αυτά. Γ. Συµπαραγωγή: Η Συµπαραγωγή Ηλεκτρισµού και Θερµότητας (ΣΗΘ) είναι ένα αρκετά αποδοτικό µέτρο για την επίτευξη του στόχου µας. Για αυτό η ΕΕ θέσπισε την Directive 2004/8/EC.. Χρηµατοδότηση: Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων απαιτούνται µεγάλα κεφάλαια, δεδοµένου ότι οι τεχνολογίες που πρόκειται να χρησιµοποιηθούν έχουν αρκετά µεγάλο αρχικό κόστος. Η ΕΕ κάλεσε τον τραπεζικό τοµέα να συνεισφέρει οικονοµικά στην κατεύθυνση αυτή. Επίσης, η Ευρωπαϊκή τράπεζα Ανακατασκευής και Ανάπτυξης, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα επενδύσεων καθώς και άλλοι οργανισµοί της ΕΕ, θα συνεισφέρουν οικονοµικά στην διεκπεραίωση της 8
οδηγίας για την ενεργειακή επίδοση στον κτιριακό τοµέα. Επίσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στοχεύει στο να καταργήσει τα εθνικά νοµικά εµπόδια και να επιτρέψει την συµµετοχή επενδύσεων από τρίτους (ΕSCO). Οι ΕSCO είναι εταιρίες που µπορούν να καλύψουνε το αρχικό κεφάλαιο για την πραγµατοποίηση της ανακαίνισης του υφιστάµενου κτιρίου. Το κόστος για τον περιβαλλοντολογικά φιλικό εξοπλισµό είναι πολύ µεγάλο και η µεγαλύτερη πλειοψηφία δεν διαθέτει το αρχικό αυτό κεφάλαιο. Οι ESCO, αφού έρθουν σε συνεννόηση µε τον ιδιοκτήτη του κτιρίου αναλαµβάνουν την απαραίτητη µελέτη του κτιρίου λαµβάνοντας υπόψη όλους τους διαθέσιµους φυσικούς πόρους που υπάρχουν στην περιοχή και προχωρούν στην ανακαίνιση του κτιρίου καθώς και στην εγκατάσταση συστηµάτων που στοχεύουν στην εξοικονόµηση, αλλά και στην παραγωγή ενέργειας (µόνωση, εγκατάσταση φωτοβολταϊκών κλπ). Συνεπώς, ο ιδιοκτήτης δεν χρειάζεται να διαθέσει χρήµατα. Για τα επόµενα 10-15 χρόνια, οι ESCOs παραλαµβάνουν τα κέρδη από την εξοικονόµηση ενέργειας που επιτεύχθηκε στο κτίριο. Μόλις εξοφληθεί η ESCO, ο φιλικός προς το περιβάλλον εξοπλισµός παραµένει στον ιδιοκτήτη και µπορεί να λαµβάνει αυτός τα κέρδη από την εξοικονόµηση ενέργειας που επιτεύχθηκε. Η φοροαπαλλαγή επίσης είναι ένα πολύ σηµαντικό µέτρο ώθησης των κατοίκων της ΕΕ. Επίσης συστάθηκε και η GEEREF (Global Energy Efficiency and Renewable energy Fund) που θα βοηθήσει οικονοµικά τις ιδιωτικές επενδύσεις προς την ανακαίνιση του κτιριακού τοµέα καθώς και την εγκατάσταση τεχνολογιών που χρησιµοποιούν ΑΠΕ. Η GEEREF θα ενισχύει οικονοµικά επενδύσεις µεσαίου και υψηλού ρίσκου σε ποσοστό από 25% µέχρι 50% ενώ για επενδύσεις χαµηλού ρίσκου σε ποσοστό 15%. 5.ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΕ I. Directive 2002/91/EC (16 December 2002)[Ενεργειακή επίδοση Κτιρίων]: Η οδηγία αυτή αφορά στην ενεργειακή επίδοση του κτιριακού τοµέα. Αποτελεί το νοµικό εργαλείο της Ευρωπαϊκής Κοινότητας µε στόχο την ορθολογική χρήση της ενέργειας στον κτιριακό τοµέα. Οι διατάξεις καλύπτουν τις ενεργειακές ανάγκες για θέρµανση χώρων, παραγωγή ΖΝΧ, ψύξης, αερισµού και φωτισµού για νέα αλλά και για υφιστάµενα κτίρια. Η οδηγία συνδυάζει διάφορα µέσα κανονιστικής και πληροφοριακής φύσης. 9
Σηµαντικό να αναφερθεί είναι ότι δεν καθορίζει τα επίπεδα και την νοµοθεσία για το κάθε µέλος της, αλλά τα µέλη πρέπει να θεσπίσουν τους αντίστοιχους µηχανισµούς καθώς και τις απαιτήσεις λαµβάνοντας υπόψη τις τοπικές κλιµατολογικές, οικονοµικές και κοινωνικές συνθήκες. Το θετικό είναι ότι η οδηγία αυτή έχει ενσωµατωθεί στο πολιτικό θεµατολόγιο, στους πολεοδοµικούς νόµους στην πλειοψηφία των κρατών µελών της ΕΕ. Επίσης, θετική είναι και η ανταπόκριση που υπάρχει από τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Τα κύρια σηµεία της είναι: 1.Μια κοινή µεθοδολογία για τον υπολογισµό της ενεργειακής επίδοσης του κτιρίου. 2.Θέσπιση ελάχιστων ορίων για την ενεργειακή επίδοση των νέων κτιρίων, αλλά και αυτών που πρόκειται να υποστούν σηµαντική ανακαίνιση (πάνω από το 25 % της αξίας τους ή και πάνω από 25 % της συνολικής έκτασης τους). 3.Θέσπιση κανονισµών όσον αφορά στα πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης των νέων και υφιστάµενων κτιρίων καθώς και τη δηµοσιοποίηση αυτών των πιστοποιητικών στα δηµόσια κτίρια. 4.Τακτικές επιθεωρήσεις στους λέβητες και στην κεντρική κλιµατιστική µονάδα στα νέα και υφιστάµενα κτίρια, καθώς και αξιολόγηση για τις εγκαταστάσεις θέρµανσης, σε κτίρια που το σύστηµα τους είναι περισσότερο από 15 χρόνια. Το πεδίο δράσης της Οδηγίας Ενεργειακής Επίδοσης Κτιρίων είναι οι κατοικίες, καθώς και ο τριτογενής τοµέας (γραφεία, δηµόσια κτίρια κλπ). Στην κατηγορία αυτή δεν περιλαµβάνονται τα κτίρια µε ιστορική σηµασία, κτίρια µικρότερα από 50 m 2,κτίρια που δεν είναι µόνιµες κατοικίες και έχουν µικρή κατανάλωση ενέργειας και εργοτάξια. Τα πιστοποιητικά ενεργειακής επίδοσης πρέπει να είναι διαθέσιµα όταν τα κτίρια κατασκευαστούν, πουληθούν ή νοικιαστούν. Επίσης η οδηγία αναφέρει ότι οι χρήστες των κτιρίων πρέπει να είναι ικανοί, ώστε να µπορούν να ρυθµίσουν την κατανάλωση ενέργειας για θέρµανση και ΖΝΧ, σε τέτοιο βαθµό, ώστε να είναι οικονοµικά συµφέρουσα. II. Directive 2010/31/EU [Ενεργειακή επιθεώρηση κτιρίων-αναθεώρηση] H οδηγία αυτή είναι µια αναθεώρηση της προηγούµενης και ήρθε για να καλύψει κάποια κενά και να αποσαφηνίσει κάποιες έννοιες. Οι ενστάσεις που εµφανίστηκαν 10
εναντίον της προηγούµενης οδηγίας είναι : 1.Κατάργηση του ορίου των 1000 m 2. Σύµφωνα µε την προηγούµενη οδηγία τα κτίρια που θα έπρεπε να ανακαινιστούν είναι µόνο αυτά που η επιφάνεια τους είναι µεγαλύτερη από 1000 m 2. Έτσι όµως η πλειοψηφία των κτιρίων είναι µικρότερη από 1000 m 2 και αυτά οφείλονται για το µεγαλύτερο κοµµάτι της ενεργειακής κατανάλωσης. 2.Τα κράτη µέλη πρέπει επίσης να θέσουν κατώτατα όρια στις τεχνικές εγκαταστάσεις, όπως λέβητες και κεντρικές κλιµατιστικές µονάδες. 3.Η νέα οδηγία επίσης αναφέρεται και σε προϊόντα και ηλεκτρικές συσκευές που πρόκειται να προωθηθούν στην αγορά. Στην νέα οδηγία υπάρχει η σύσταση µέτρων για την ενεργειακή απόδοση των συσκευών. Σε γενικές γραµµές αναφέρει ότι τα κράτη µέλη της ΕΕ θα πρέπει να υιοθετήσουν είτε σε εθνικό είτε σε τοπικό επίπεδο, µια µεθοδολογία για τον υπολογισµό της ενεργειακής επίδοσης των κτιρίων η οποία λαµβάνει υπόψη τα παρακάτω: 1.Τα θερµικά χαρακτηριστικά του κτιρίου (µόνωση, θερµοχωρητικότητα κ.α.) 2.Μόνωση του συστήµατος θέρµανσης και του συστήµατος ΖΝΧ. 3.Τις εγκαταστάσεις κλιµατισµού 4.Τις εγκαταστάσεις φωτισµού 5.Τις εσωτερικές κλιµατολογικές συνθήκες 6.Τη θετική επίδραση της έκθεσης του κτιρίου σε κατάλληλο προσανατολισµό για την επίδραση ηλιοφάνειας 7.Την παραγωγή ηλεκτρισµού από ΣΗΘ Τα κράτη µέλη πρέπει να ορίσουν τις ελάχιστες ενεργειακές απαιτήσεις που πρέπει να εµφανίζει ένα κτίριο καθώς και µεθοδολογία όπου να θέτει την οικονοµικά βέλτιστη λύση για την εφαρµογή της οδηγίας. Επίσης, έχουν το δικαίωµα να διαφοροποιούν αυτά τα όρια ανάλογα µε το αν τα κτίρια είναι υφιστάµενα ή νέα, καθώς και ανάλογα µε την λειτουργία του κτιρίου (γραφεία, εργοστάσια, νοσοκοµεία κλπ). Η Οδηγία προτείνει ένθερµα επίσης και την εγκατάσταση έξυπνων µετρητικών διατάξεων σε νέα και υφιστάµενα κτίρια. Ένα πολύ ουσιαστικό σηµείο που αναφέρεται στην οδηγία είναι τα κτίρια χαµηλής ενεργειακής κατανάλωσης (Zero Energy Building ). Ως τις 31 εκεµβρίου του 2020 όλα τα νέα κτίρια θα πρέπει να είναι κτίρια σχεδόν µηδενικής κατανάλωσης, ενώ τα κτίρια που στεγάζουν δηµόσιες αρχές ή είναι ιδιοκτησίας τους να αποτελούν κτίρια 11
µε σχεδόν µηδενική κατανάλωση ενέργειας. Τα κράτη µέλη πρέπει να εφαρµόσουν εθνικά σχέδια µε σκοπό: 8.Την εφαρµογή καθώς και τον ακριβή ορισµό του όρου Zero Energy Building. 9.Την δηµιουργία ενδιάµεσων στόχων για την βελτίωση της ενεργειακής επίδοσης των νέων κτιρίων ως το 2015. 10.Την παροχή πληροφοριών για τις πολιτικές καθώς και για τα οικονοµικά µέτρα που πρέπει να παρθούν. Τα κράτη µέλη πρέπει να θεσπίσουν µια λίστα µε ήδη υπάρχοντες οργανισµούς που να προωθούν την βελτίωση της ενεργειακής επίδοσης των κτιρίων. Αυτή η λίστα πρέπει να ανανεώνεται κάθε τρία χρόνια. Επίσης όσον αφορά στα πιστοποιητικά ενεργειακής επίδοσης των κτιρίων, αν τα κτίρια έχουν επιφάνεια µεγαλύτερη από 500 m 2 και το κτίριο χρησιµοποιείται από τις δηµόσιες αρχές ή κτίρια που επισκέπτονται τακτικά από το κοινό, το πιστοποιητικό πρέπει να είναι σε εµφανές σηµείο. III. Directive 2006/32/EC [Ενεργειακή απόδοση κατά την τελική χρήση και τις ενεργειακές υπηρεσίες] Αυτή η οδηγία της ΕΕ ακυρώνει τον προκάτοχο της (Directive 93/76/EEC). Η οδηγία αυτή: 1.Θέτει ενδεικτικά µέτρα, κίνητρα καθώς και οικονοµικά και νοµικά πλαίσια έτσι ώστε να καταργηθούν τα εµπόδια στην αγορά καθώς και οι ατέλειες που εµποδίζουνε την αποτελεσµατική χρήση ενέργειας. 2. ηµιουργεί συνθήκες για την ανάπτυξη και την προώθηση µιας αγοράς προσανατολισµένης προς τις υπηρεσίες ενέργειας, ώστε να µπορούν να εφαρµοστούν προγράµµατα εξοικονόµησης ενέργειας και άλλα µέτρα που συντελούν στην βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. Σύµφωνα µε την οδηγία αυτή τα κράτη µέλη πρέπει να υιοθετήσουν και να επιτύχουν 9% µείωση στην καταναλισκόµενη ενέργεια µέσα στο πλαίσιο του εθνικού σχεδίου για την ενεργειακή επίδοση (ΝΕΕΑΠ). Επίσης, είναι υπεύθυνα στην σύσταση ανεξάρτητων δηµόσιων οργανισµών, οι οποίοι θα είναι υπεύθυνοι για την παρακολούθηση της προόδου. Ο δηµόσιος τοµέας επίσης πρέπει να πάρει µέτρα έτσι ώστε να επιτευχθεί η αγορά συσκευών και οχηµάτων που καταναλώνουν χαµηλά ποσά ενέργεια καθώς και την σύσταση οργάνων οικονοµικής υποστήριξης. 12
Ένα άλλο σηµαντικό σηµείο της οδηγίας αυτής αφορά τους λογαριασµούς που πληρώνουν οι κάτοικοι του κράτους µέλους. Οι λογαριασµοί για την αγορά ενέργειας πρέπει να βασίζονται µόνο στην κατανάλωση της εκάστοτε ενέργειας. Επίσης, πρέπει να εγκαθίστανται σε κάθε καταναλωτή, προσωπικοί µετρητές που να δείχνουν το ποσό της ενέργειας που καταναλώθηκε από το κάθε χρήστη. IV. Directive 2004/8/EC [Προώθηση της συµπαραγωγής ενέργειας βάσει της ζήτησης για χρήσιµη θερµότητα στην εσωτερική αγορά ενέργειας] Η Συµπαραγωγή είναι η τεχνική που µπορεί να παραχθεί µέσω κατάλληλης διαδικασίας ηλεκτρισµού και θερµότητας. Οι εγκαταστάσεις ΣΗΘ µπορούν να επιτύχουν ενεργειακές αποδόσεις ως και 90%. Στόχος αυτής της οδηγίας είναι να δηµιουργηθεί ένα πλαίσιο δράσης που να προωθεί την χρήση συµπαραγωγής. Προσανατολίζεται σε δύο άξονες: 1.Βραχυπρόθεσµος: Η οδηγία πρέπει να εδραιώσει τις υπάρχουσες εγκαταστάσεις ΣΗΘ αλλά και να προωθήσει νέες. 2.Μακροπρόθεσµος: Η οδηγία πρέπει να υποβάλλει το κατάλληλο πλαίσιο για την ΣΗΘ υψηλής αποδοτικότητας έτσι ώστε να µειωθούν οι εκποµπές αερίων του θερµοκηπίου. Τα κράτη µέλη πρέπει να ελέγχουν ανά τέσσερα χρόνια τις αποδόσεις στην εγκαταστάσεις ΣΗΘ. Επίσης, πρέπει να ενθαρρύνουν την δηµιουργία νέων µονάδων ΣΗΘ καθώς και να αναλάβουν µέτρα έτσι ώστε να εξαλειφθούν οι οικονοµικές αδυναµίες που εµποδίζουν την προώθηση των µονάδων ΣΗΘ. V. Directive 2010/30/EU [Οδηγία για την ένδειξη της κατανάλωσης ενέργειας και λοιπών πόρων των οικιακών συσκευών µε την επισήµανση και την παροχή οµοιόµορφων πληροφοριών σχετικά µε τα προϊόντα. Η οδηγία αυτή αναφέρεται σε προϊόντα που έχουν άµεση ή έµµεση επίδραση στην κατανάλωση της ενέργειας. Τα κράτη µέλη πρέπει να την θέσουν σε εφαρµογή από της 20 Ιουλίου 2011. Η οδηγία αυτή καταργεί την Directive 92/75/EEC. Οι προµηθευτές αυτών των προϊόντων πρέπει να τοποθετήσουν ετικέτες στα προϊόντα που παράγουν για, η οποία να αναγράφει την ενεργειακή κατανάλωση του προϊόντος, καθώς και µια σύντοµη περιγραφή του, τα αποτελέσµατα από τους 13
υπολογισµούς κατά την διάρκεια της σχεδίασης του προϊόντος, σχετικές αναφορές που να επιτρέπουν την παρουσίαση άλλων προϊόντων. Επίσης πρέπει να περιέχει την ενεργειακή κατάταξη του προϊόντος ( A-G µε την G να είναι το χειρότερο αποδοτικά). Το πιο ενεργειακά αποδοτικό σύµβολο είναι το Α+++. VI. Directive 2009/125/EC [Οδηγία για την θέσπιση πλαισίου για τον καθορισµό απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασµού όσον αφορά τα συνδεόµενα µε την ενέργεια προϊόντα.] Οι παράγοντες που σχετίζονται µε το κατά πόσο ένα προϊόν είναι ενεργειακά φιλικό προς το περιβάλλον εξαρτάται από όλες τις φάσεις της σχεδίασης του (εξόρυξη πρώτων υλών, κατασκευή, διανοµή και µεταφορά, εγκατάσταση και συντήρηση, χρήση, ανακύκλωση). Για αυτό η ΕΕ υποχρεώνει όλα τα προϊόντα που κυκλοφορούν στην αγορά να φέρουν το σήµα CE (Conformite Europeene στα γαλλικά). Αν το προϊόν δεν ικανοποιεί τα κριτήρια που θέτει το κάθε κράτος µέλος, πρέπει να απαγορεύσει την είσοδο του στην αγορά. VII. Decision 2006/1005/EC [Συµφωνία µεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ για την προσθήκες ετικετών στον εξοπλισµό γραφείου] Η οδηγία αυτή αφορά στον εξοπλισµού γραφείου. Η ΕΕ µαζί µε τις ΗΠΑ υπέγραψαν συµφωνία σχετικά µε το σήµα Energy Star. Σύµφωνα µε αυτή την συµφωνία οι συσκευές γραφείου όπως ηλεκτρονικοί υπολογιστές, εκτυπωτές, πολυµηχανήµατα, fax, πρέπει να φέρουν το σήµα Energy Star που σηµαίνει ότι έχουνε χαµηλή ενεργειακή κατανάλωση. VIII. Directive 2000/55/EC [Σχετικά µε τις απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης για τα στραγγαλιστικά πηνία που προορίζονται για τους λαµπτήρες φθορισµού] Αυτή η οδηγία αφορά την εγκατάσταση τεχνητού φωτισµού στο κτίριο. Συγκεκριµένα µέσω του προγράµµατος SAVE η Ευρωπαϊκή επιτροπή ενθαρρύνει την χρήση ballast στα φωτιστικά µε σκοπό την µεγαλύτερη απόδοση και συνεπώς τις µικρότερες εκποµπές CO2. Όλες οι λάµπες φθορίου περιλαµβάνουν ballast τα οποία πρέπει να φέρουν την σήµανση CE. 14
6.ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α Η Ελλάδα ως µέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης συµµετέχει στην αναβάθµιση του κτιριακού τοµέα µε σκοπό την µείωση της ενεργειακής κατανάλωσης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκανε σαφές ότι τα κράτη µέλη θα θεσπίσουν τις δικές τους οδηγίες λαµβάνοντας υπόψη τις τοπικές κλιµατολογικές, οικονοµικές και κοινωνικές συνθήκες. Έτσι συστάθηκε ο ΚΕΝΑΚ (Κανονισµός Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων). Η πρώτη προσπάθεια της Ελλάδας για εξοικονόµηση ενέργειας στον κτιριακό τοµέα εµφανίστηκε το 1979 µε τον Κανονισµό Θερµοµόνωσης Κτιρίων (ΚΘΚ) και στην συνέχεια µε την σύσταση του Κανονισµού Ορθολογικής Χρήσης και Εξοικονόµησης Ενέργειας (Κ.Ο.Χ.Ε.Ε.) 1.ΚΘΚ (Κανονισµός Θερµοµόνωσης Κτιρίων ): -είχε κύριο στόχο τη µείωση των απωλειών θερµότητας από το κτιριακό κέλυφος, έτσι ώστε οι απαιτήσεις θέρµανσης του κτιρίου να ελαχιστοποιούνται. -δεν διατύπωνε απαιτήσεις για τα υφιστάµενα κτίρια. -Απαιτούσε υπολογισµούς µε βάση: o Το χωρισµό της χώρας σε 3 κλιµατικές ζώνες o Τη χρήση πίνακα θερµικής αγωγιµότητας υλικών o Τη χρήση πίνακα κατηγοριών θερµοπερατότητας κουφωµάτων. 2.ΚΟΧΕΕ (Κανονισµού Ορθολογικής Χρήσης και Εξοικονόµησης Ενέργειας ): -Προσανατολίζεται στον περιορισµό των εκποµπών CO2 µε τον καθορισµό µέτρων και όρων για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων. -Περιείχε µέτρα πολιτικής για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων και του µικροκλίµατος. -Εισήγαγε έννοιες και θεσµούς για προαγωγή της ορθολογικής χρήσης και διαχείρισης των ενεργειακών πόρων και της χρήσης των ΑΠΕ, τη βελτίωση της ποιότητας κατασκευής κλπ, που εντάσσονται στις αρχές του αειφόρου σχεδιασµού και της οικολογικής δόµησης. 3.ΚΕΝΑΚ (Κανονισµός Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων): 15
Ο σκοπός είναι η διαµόρφωση του πλαισίου και ο καθορισµός των ελάχιστων απαιτήσεων για την αναβάθµιση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων. Αποτελεί υλοποίηση του νόµου 3661/2008 που εκδόθηκε µε σκοπό την εναρµόνιση της ελληνικής νοµοθεσίας µε την οδηγία 2002/91/ΕΚ. Ο ΚΕΝΑΚ είναι η πρώτη ολοκληρωµένη προσπάθεια από ελληνικής πλευράς όσον αφορά τον καθορισµό όλων των παραµέτρων που επιδρούν στην ενεργειακή απόδοση ενός κτιρίου. Ειδικότερα εστιάζεται στην µείωση της κατανάλωσης συµβατικής ενέργειας για Θέρµανση, Ψύξη, Κλιµατισµό, Φωτισµό και Παραγωγή Ζεστού Νερού Χρήσης(ΖΝΧ). Αναφέρεται σε τεχνικές όπως ο Ενεργειακός Σχεδιασµός του Κελύφους, τα αποδοτικά δοµικά υλικά που πρέπει να χρησιµοποιούνται, τις ηλεκτροµηχανολογικές εγκαταστάσεις, τις ΑΠΕ και την συµπαραγωγή ηλεκτρισµού και θερµότητας (ΣΗΘ). ΒΑΣΙΚΗ ΟΜΗ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΤΕΕ- ΚΕΝΑΚ Υπολογισµοί ενεργειακής απόδοσης Βασική δοµή λογισµικού Γραφικό περιβάλλον ΤΕΕ ΚΕΝΑΚ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΑΡΧΕΙΟ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΥΠΟ ΜΕΛΕΤΗ ΚΤΙΡΙΟΥ ΚΑΙ ΚΤΙΡΙΟΥ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΠΥΡΗΝΑΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΑ Ε ΟΜΕΝΑ - ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΩΝ - - Ε ΟΜΕΝΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ 16
7.ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΚΤΙΡΙΩΝ 7.1.ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ ΚΤΙΡΙΟΥ 1. Η Μελέτη Ενεργειακής Απόδοσης: - Τεκµηριώνει ότι το κτίριο ικανοποιεί τις ελάχιστες απαιτήσεις. - Περιλαµβάνεται στο φάκελο που υποβάλλεται στην αρµόδια Πολεοδοµική Υπηρεσία για την έκδοση οικοδοµικής άδειας σύµφωνα µε το άρθρο 10 του ν.3661/08. - Αποτελεί πρόσθετη µελέτη επιπλέον των µελετών αρχιτεκτονικής, διαµόρφωσης περιβάλλοντος χώρου, θέρµανσης, ψύξης, ΖΝΧ και φωτισµού. - Αντικαθιστά τη µελέτη θερµοµόνωσης, σύµφωνα µε το άρθρο 13 του Ν 3661/2008. Εφ εξής οι υπολογισµοί για τη θερµοµόνωση του κτιριακού κελύφους περιλαµβάνονται στη µελέτη ενεργειακής απόδοσης. 2. Για την εκπόνηση της µελέτης ενεργειακής απόδοσης κτιρίου, υπολογίζονται, οι καταναλώσεις πρωτογενούς ενέργειας ανά τελική χρήση: θέρµανση, ψύξη, κλιµατισµό, ΖΝΧ και συµπεριλαµβανοµένου του φωτισµού για κτίρια εκτός κατοικίας. 3. Για τα νέα κτίρια, πρέπει να εκπονείται και να υποβάλλεται στην αρµόδια Πολεοδοµική Υπηρεσία µελέτη τεχνικής, περιβαλλοντικής και οικονοµικής σκοπιµότητας, που συνοδεύει την ενεργειακή µελέτη, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στην παράγραφο 2 του άρθρου 4 του ν. 3661/08. 7.2.ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝ 1. Νόµος 3661/2008 «Μέτρα για τη µείωση της ενεργειακής κατανάλωσης των κτιρίων και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α 89). Ενσωµατώνει στο εθνικό µας δίκαιο την Οδηγία 2002/91/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου,της 16ης εκεµβρίου 2002, για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (ΕΕ L1/4-1-2003).Πεδίο εφαρµογής αποτελούν τα κτίρια του τριτογενούς τοµέα καθώς και τα κτίρια κατοικίας. Βασικότερες ρυθµίσεις: 17
Θέσπιση ελάχιστων απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης για όλα τα νέα κτίρια και τα υφιστάµενα άνω των 1000 m 2 που ανακαινίζονται ριζικά και υποχρέωση εκπόνησης µελέτης ενεργειακής απόδοσης. Έκδοση Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (Π.Ε.Α.) κτιρίου για όλα τα νέα και τα ριζικά ανακαινιζόµενα καθώς και σε περίπτωση αγοραπωλησίας, µίσθωσης ή µεταβίβασης υφισταµένων. Τακτική επιθεώρηση Λεβήτων, Εγκαταστάσεων Θέρµανση, Ψύξης και Κλιµατισµού. 2. Νόµος 3851/2010 «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας για την αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής και άλλες διατάξεις σε θέµατα αρµοδιότητας του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής» (ΦΕΚ Α 85). Με το άρθρο 10 τροποποιούνται ρυθµίσεις του Ν 3661/2008. Βασικότερη τροποποίηση αποτελεί η κατάργηση του ορίου των 1000 m 2 για την τήρηση των ελάχιστων απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης υφισταµένων κτιρίων που ανακαινίζονται ριζικά. Επίσης, προστίθεται η υποχρέωση κάλυψης του 60% των αναγκών για ζεστό νερό χρήσης (ΖΝΧ) από ηλιοθερµικά συστήµατα, καθώς και η πρόβλεψη για κτίρια σχεδόν «µηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης». 3. Προεδρικό ιάταγµα 100/2010 «Ενεργειακοί Επιθεωρητές κτιρίων, λεβήτων και εγκαταστάσεων θέρµανσης και εγκαταστάσεων κλιµατισµού» (ΦΕΚ Α 177). Προβλέπονται θέµατα που σχετίζονται µε τα απαιτούµενα προσόντα των Ενεργειακών Επιθεωρητών, τη διαδικασία εγγραφής στα σχετικά µητρώα, τις αµοιβές τους και τις κυρώσεις σε περίπτωση παραβάσεων. 4. Προεδρικό ιάταγµα 72/2010 «Συγκρότηση, διοικητική-οργανωτική δοµή και στελέχωση της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Ενέργειας (Ε.Υ.ΕΠ.ΕΝ.)» (ΦΕΚ Α 132). Συγκροτείται η δηµόσια υπηρεσία ελέγχου του έργου των Ενεργειακών Επιθεωρητών. 5. Κοινή Υπουργική Απόφαση Αριθµ. 6/Β/οικ.5825/2010 «Έγκριση Κανονισµού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (Κ.ΕΝ.Α.Κ.)» (ΦΕΚ Β 407). Βασικότερες ρυθµίσεις: Ορίζεται µεθοδολογία υπολογισµού της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων. 18
Καθορίζονται ελάχιστες απαιτήσεις για την ενεργειακή απόδοση και κατηγορίες για την ενεργειακή κατάταξη των κτιρίων. Καθορίζονται οι ελάχιστες προδιαγραφές για τον αρχιτεκτονικό σχεδιασµό, τα θερµικά χαρακτηριστικά των δοµικών στοιχείων του κτιριακού κελύφους και οι προδιαγραφές των Η/Μ εγκαταστάσεων των υπό µελέτη νέων κτιρίων καθώς και των ριζικά ανακαινιζόµενων. Ορίζεται το περιεχόµενο της µελέτης ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων. Καθορίζεται η µορφή του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίου, καθώς και τα στοιχεία που αυτό θα περιλαµβάνει. Καθορίζεται η διαδικασία των ενεργειακών επιθεωρήσεων των κτιρίων, καθώς και η διαδικασία των επιθεωρήσεων λεβήτων και εγκαταστάσεων θέρµανσης και κλιµατισµού. 6. Υπουργική Απόφαση Αριθ. οικ.17178/2010 «Έγκριση και εφαρµογή των Τεχνικών Οδηγιών TEE για την Ενεργειακή Απόδοση Κτιρίων» (ΦΕΚ Β 1387). Για την πλήρη εφαρµογή του Κ.ΕΝ.Α.Κ. εγκρίνονται και ορίζονται υποχρεωτικές οι παρακάτω Τεχνικές Οδηγίες ΤΕΕ (Τ.Ο.Τ.Ε.Ε.): Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010 «Αναλυτικές Εθνικές Προδιαγραφές παραµέτρων για τον υπολογισµό της ενεργειακής απόδοσης κτιρίων και την έκδοση πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης». Η οδηγία αυτή καθοδηγεί τον επιθεωρητή για την επιλογή των κατάλληλων παραµέτρων και δεδοµένων που θα χρησιµοποιήσει για τους υπολογισµούς της ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-2/2010 «Θερµοφυσικές ιδιότητες δοµικών υλικών και έλεγχος της θερµοµονωτικής επάρκειας των κτιρίων». Η οδηγία αυτή καθοδηγεί τον επιθεωρητή για τον υπολογισµό των θερµοφυσικών ιδιοτήτων των δοµικών υλικών και στοιχείων του εξωτερικού κτιριακού κελύφους (τοίχοι, οροφές, κουφώµατα, κ.τ.λ. Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-3/2010 «Κλιµατικά δεδοµένα Ελληνικών Περιοχών». Η οδηγία αυτή περιλαµβάνει τα κλιµατικά δεδοµένα (συνθήκες σχεδιασµού) για την διαστασιολόγηση των ηλεκτροµηχανολογικών συστηµάτων ενός κτιρίου, καθώς και τα κλιµατικά 19