ΟΜΑΓΑ ΔΡΓΑΗΑ (ΟΛΟΜΔΛΔΗΑ)

1

ΟΜΑΓΑ ΔΡΓΑΗΑ (ΟΛΟΜΔΛΔΗΑ) 1 ν ΓΔ.Λ. Ζξαθιείνπ Αηηηθήο STAFF 1. Γηψξγνο Κακάξαο 2. Καηεξίλα Γεκεηξίνπ 3. Μαξγαξίηα ηξνχδα 4. Νηθνιέηα Γαιηάλε 5. Ραθαήι Κειατδίηεο 6. Υξηζηίλα ηαξάθε RTDS 1. Ακαιία-Διέλε Υαξνχιε 2. Δηξήλε Μπνγηαηδή 3. Διέλε Γηαλλαθνπνχινπ 4. Διέλε Κνκίλε 5. Θενδνζία Γάθε 6. Ραθαέια Κφηζαξε BLUE 1. Γηάλλεο Γήκαο 2. Θενδψξα Κηθίκε 3. Ησάλλα Μπαξθηά 4. Κίκσλαο Γαπίδ 5. Παξαζθεπή πειηνπνχινπ 6. ηαχξνο Λχθνο Τπεχζπλε Καζεγήηξηα: Παξαζθεπή Ξέλνπ ηξνχδα ρνιηθφ έηνο 2011-2012 2

ΓΗΚΑΗΩΜΑΣΑ ΣΟΤ ΠΑΗΓΗΟΤ ΚΑΗ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ 2 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ 3 VIDEO 1 4 ΔΗΑΓΩΓΖ 5 Λίγα ιφγηα γηα ην πψο εξγαζηήθακε σο ηκήκα ελδηαθέξνληνο 6 ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΣΟ: ΔΓΩ ΚΑΙ ΣΑ ΓΙΑΚΑΙΩΜΑΣΑ ΣΟΤ ΠΑΙΓΙΟΤ 7 Δξσηήκαηα Κεθαιαίνπ - Έξεπλα - ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ ΔΡΩΣΖΜΑΣΟΛΟΓΗΟΤ 8-20 Η ΓΙΔΘΝΗ ΤΜΒΑΗ ΣΩΝ ΓΙΚΑΙΩΜΑΣΩΝ ΣΟΤ ΠΑΙΓΙΟΤ 21 ΣΑ ΓΙΚΑΙΩΜΑΣΑ ΣΟΤ ΠΑΙΓΙΟΤ 22-31 ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΓΔΤΣΔΡΟ: ΓΙΚΑΙΩΜΑΣΑ ΣΟΤ ΠΑΙΓΙΟΤ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ 32 Δξσηήκαηα Κεθαιαίνπ 33 1. Πφζν απέρεη ε ζεσξία απφ ηελ πξάμε ζηε γλψζε, ζηελ εθαξκνγή θαη ζηελ πξνζηαζία ησλ δηθαησκάησλ ηνπ παηδηνχ; 34 2. Τπάξρνπλ παξαβηάζεηο; Πνηα παηδηά αθνξνχλ; Πνηεο πεξηπηψζεηο; Καη ηη γίλεηαη ζε απηέο; 35 3. Έρνπλ φια ηα παηδηά ηα ίδηα δηθαηψκαηα θαη ηα απνιακβάλνπλ κε ηνλ ίδην ηξφπν; 36 4. Πνηα δηθαηψκαηα απεηινχληαη πεξηζζφηεξν; 37 5. Φνξείο πνπ αζρνινχληαη κε ηα παηδηά θαη ηα δηθαηψκαηά ηνπο 38 ΤΝΖΓΟΡΟ ΣΟΤ ΠΑΗΓΗΟΤ 39 πλάληεζε θαη ζπλέληεπμε απφ ην πλήγνξν ηνπ Παηδηνχ 40-51 ΥΑΜΟΓΔΛΟ ΣΟΤ ΠΑΗΓΗΟΤ 52 UNICEF 53 UNESCO 54 ACTIONAID 55 ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΣΡΙΣΟ: ΓΙΚΑΙΩΜΑΣΑ ΣΟΤ ΠΑΙΓΙΟΤ ΚΑΙ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ 56 Κπξίαξρν εξψηεκα - ππνεξσηήκαηα Κεθαιαίνπ 57-58 1. Σν εθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα ηεο Διιάδνο; 59-60 Έξεπλα 61-67 2. Γηαηί είλαη ζεκαληηθή ε εθπαίδεπζε ζηα δηθαηψκαηα ηνπ παηδηνχ; Ση είδνπο αληηιήςεηο θαη ζηάζεηο δηακνξθψλνπλ ηα παηδηά κέζσ απηήο; 68-70 3. Πσο ζπκπεξηθέξνληαη ηα παηδηά φηαλ έρνπλ εθπαηδεπηεί ζηα δηθαηψκαηα ηνπο θαη πσο ρξεζηκνπνηνχλ ηα δηθαηψκαηά ηνπο ζηηο δηαπξνζσπηθέο ηνπο ζρέζεηο; 71-72 4. Σειηθά ε παξερφκελε εθπαίδεπζε αληαπνθξίλεηαη ή δελ αληαπνθξίλεηαη ζηηο πξνζδνθίεο θαη ζηηο αλάγθεο ησλ παηδηψλ; Πψο ληψζεη έλα παηδί ζήκεξα ζην ζρνιείν; Δίλαη επράξηζην ην ζρνιηθφ πεξηβάιινλ γηα έλα παηδί ή ληψζεη «εγθισβηζκέλν ζην ζρνιηθφ ζεζκφ»; 73-79 5. Γηθαηψκαηα καζεηψλ 80-81 Σαηλία 82 ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΣΔΣΑΡΣΟ: Η ΠΡΟΣΑΗ ΜΑ - ΚΑΝΟΝΙΜΟ ΥΟΛΔΙΟΤ (ΣΔΥΝΗΜΑ - ΑΦΙΑ) 83-105 VIDEO 2 106 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 107 3

-Επιμέλεια: Νικολέτα Δαλιάνη- 4

ήκεξα ηα δηθαηψκαηα ησλ παηδηψλ θηλδπλεχνπλ πεξηζζφηεξν απφ πνηέ. Ζ απμαλφκελε θηψρεηα φιν θαη κεγαιχηεξνπ κέξνπο ηνπ πιεζπζκνχ επεξεάδεη θπζηθά θαη ηα παηδηά. Οη γνλείο επηβαξχλνληαη ςπρνινγηθά θαη επεξεάδεηαη αξλεηηθά ε ζρέζε ηνπο κε ηα παηδηά ηνπο. Πνιιά παηδηά ράλνπλ βαζηθά δηθαηψκαηα φπσο είλαη απηφ ηεο αζθάιεηαο θαη ηνπ επαξθνχο βηνηηθνχ επηπέδνπ. Αο πάξνπκε φκσο ηα πξάγκαηα απφ ηελ αξρή. χκθσλα κε ηε Γηεζλή χκβαζε γηα ηα δηθαηψκαηα ηνπ παηδηνχ (βιέπε άξζξν 1), σο παηδί νξίδεηαη θάζε αλζξψπηλν νλ κηθξφηεξν ησλ 18 εηψλ, εθηφο αλ ε ελειηθίσζε επέξρεηαη λσξίηεξα ζχκθσλα κε ηελ ηζρχνπζα γηα ην παηδί λνκνζεζία ηνπ θάζε θξάηνπο. Έλαο αθφκε ρξήζηκνο νξηζκφο γηα ην ηη είλαη δηθαίσκα είλαη πσο δηθαίσκα είλαη ε ππφ ηνπ Γηθαίνπ παξερφκελε ζε πξφζσπν εμνπζία πξνο πξνζηαζία ηνπ έλλνκνπ ζπκθέξνληφο ηνπ. Σελ εμνπζία απηή ηνπ πξνζψπνπ πνπ αλαγλσξίδεη ν λφκνο, απνξξέεη, επηβάιιεηαη, πξνζηαηεχεηαη θαη επαλνξζψλεηαη (ζε πεξίπησζε πξνζβνιήο ηνπ) απφ ηνλ ίδην ηνλ λφκν. Αληίζηνηρε έλλνηα ηνπ δηθαηψκαηνο, απφ ηξίηνπο, είλαη ε "ππνρξέσζε" είηε πάλησλ πξνο απνρή ελέξγεηαο πνπ κπνξεί λα πξνζβάιεη ην "δηθαίσκα" φπσο ζε εκπξάγκαηα δηθαηψκαηα, είηε νξηζκέλσλ πξνζψπσλ ζε πξάμεηο ή παξαιήςεηο επί ελνρηθψλ δηθαησκάησλ. Ζ αιήζεηα είλαη πσο ηα πεξηζζφηεξα παηδηά δελ γλσξίδνπλ ηα δηθαηψκαηά ηνπο. Σν ίδην θαη εκείο ηνπιάρηζηνλ πξηλ μεθηλήζνπκε ηελ εξγαζία απηή. Σα δηθαηψκαηα ηνπ παηδηνχ πεγάδνπλ απφ πνιινχο θνξείο, Γηεζλείο, Δπξσπατθνχο θαη Δζληθνχο. Έλα ελδηαθέξνλ εξψηεκα είλαη ην πνηα δηθαηώκαηα ζα ζέιακε εκείο λα έρνπκε σο παηδηά. Μαο ιείπεη ε ειεπζεξία ηεο γλψκεο καο, ε νπνία δελ δεηείηαη πάληα. Πνιιέο θνξέο ζεκαληηθέο απνθάζεηο γηα ηελ δσή καο ιακβάλνληαη ρσξίο εκάο. Ηδηαίηεξα ζηνλ ηνκέα ηνπ επαγγέικαηνο δερφκαζηε πίεζε σο πξνο ηα πνπ πξέπεη λα θαηεπζπλζνχκε. Λνγαξηαδφκαζηε ζαλ θαηψηεξεο ππάξμεηο πνπ δελ μέξνπλ πνην είλαη ην θαιφ ηνπο, αιιά πξέπεη λα ηνπο ην ππνδείμνπλ θαη λα ηνπο ην επηβάιινλ νη άιινη. Πνιινί δηαλννχκελνη άλζξσπνη αλά ηνπο αηψλεο δηαθήξπμαλ ηελ ειεπζεξία πνπ πξέπεη λα δψζνπκε ζηα παηδηά. Υαξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα ν Γάιινο δηαθσηηζηήο θαη παηδαγσγφο Ρνπζζψ πνπ ππνζηήξηδε φηη πξέπεη λα αθήζνπκε ηα παηδηά λα κεγαιψζνπλ ειεχζεξα. 5

Αθνινπζήζακε ην ηέηαξην ζρήκα ηνπ νδεγνύ (Πξψην Μέξνο «ΘΔΩΡΖΣΗΚΔ ΑΡΥΔ ΚΑΗ ΓΗΓΑΚΣΗΚΔ ΔΠΗΛΟΓΔ» πγγξαθή θαη Δπηκέιεηα: Ζιίαο Γ. Μαηζαγγνχξαο), ζχκθσλα κε ην νπνίν πξνζεγγίζακε ην ζέκα κέζσ ελφο θξηηηθά εξκελεπηηθνχ θχθινπ ζε ηέζζεξηο θάζεηο, απφ ηξεηο νκάδεο θαη ηελ Οινκέιεηα. Έηζη, κεηά ηε ζπγθξφηεζή καο ζε ηξεηο νκάδεο ζπλεξγαζηήθακε πξνθεηκέλνπ λα δηαηξέμνπκε παξάιιεια φιεο ηηο θάζεηο (νη νπνίεο δνκήζεθαλ αξγφηεξα ζε ηέζζεξα θεθάιαηα) εμέιημεο ηεο Δξεπλεηηθήο Δξγαζίαο καο. ηελ πξψηε θάζε-θεθάιαην ηνπνζεηήζακε ηνλ εαπηό καο ζην ζέκα, ζηε δεχηεξε αλαδεηήζακε όζνπο ζρεηίδνληαη κε ην ζέκα, ζηελ ηξίηε ζπλδέζακε ην ζέκα κε ην ζεζκό ηεο εθπαίδεπζεο θαη ηέινο ζηελ ηέηαξηε θάζε ζηαζήθακε θξηηηθά θαη απηφ-θξηηηθά ζην ζέκα, ππνβάιινληαο ηε δηθή καο πξόηαζε. Δλψ παξάιιεια, ζε ηαθηά δηαζηήκαηα (α) παξνπζηάδακε ζηελ Οινκέιεηα ηηο ζθέςεηο, ηηο «καξηπξίεο», ηα ζπκπεξάζκαηα θαη ηηο εξκελείεο πνπ ζπλέζεηαλ ην λφεκα θάζε θάζεο, (β) παξαθνινπζνχζακε ηηο παξνπζηάζεηο ησλ άιισλ θαη (γ) ζπλνκηινχζακε, πξνθεηκέλνπ λα αλαδεηήζνπκε έλα λέν, πεξηζζφηεξν δηεηζδπηηθφ λφεκα θαη λα ζπλερίζνπκε ζηελ επφκελε θάζε. Έξγν καο ήηαλ λα δεκηνπξγήζνπκε -κέζσ επαλαιακβαλφκελσλ ζπλνκηιηψλ ζηηο ηξεηο νκάδεο θαη ζηελ Οινκέιεηα- ηελ πινχζηα «εηθφλα» ηνπ δεηήκαηνο πνπ πξαγκαηεπφκαζηε, πξνθεηκέλνπ λα ην εξκελεχζνπκε θξηηηθά θαη απηφ-θξηηηθά θαη λα πξνηείλνπκε δεκηνπξγηθέο δξάζεηο θαη παξεκβάζεηο. ηε δεκηνπξγία απηήο ηεο πινχζηαο «εηθφλαο» ζπλέξγεζαλ νη πξσηνγελείο έξεπλεο πνπ πξαγκαηνπνηήζακε. Γελ ήηαλ πάληα εχθνιν ην εγρείξεκα ηεο νκαδνζπλεξγαηηθήο δξάζεο καο, σζηφζν απνθνκίζακε πνιιέο γλψζεηο θαη εκπεηξίεο πνπ ζα καο θαλνχλ ρξήζηκεο ζε επφκελεο θάζεηο ζηε δσή καο. 6

ΕΓΩ ΚΑΙ ΤΑ ΔΙΑΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ STAFF 7

ηελ αξρηθή απηή θάζε ζέζακε ηα εξσηήκαηα: Γλσξίδνπκε ηα δηθαηψκαηα καο σο παηδηά; Πνηα είλαη απηά θαη απφ πνχ πεγάδνπλ; ρεηηθά κε ηελ πξψηε εξψηεζε, ε νκάδα καο δηεμήγαγε έξεπλα, ζε δείγκα 320 παηδηψλ, κε ζθνπφ λα κάζνπκε, ηα παηδηά γλσξίδνπλ: ηα δηθαηψκαηα ηνπο απφ πνπ πεγάδνπλ αλ παξαβηάδνληαη αλ ηα ζέβεηαη ν θφζκνο ζήκεξα αλ ζα ηα δηεθδηθνχζαλ Σα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο είλαη: 8

9

Με βάζε ηνπο ζηαηηζηηθνχο πίλαθεο, δηαπηζηψλνπκε φηη ηα παηδηά ζε αξθεηά πςειφ πνζνζηφ (84,2%) γλσξίδνπλ ηα δηθαηψκαηά ηνπο. 10

Αξρηθά πνιιά παηδηά απάληεζαλ λαη, ζηε ζπλέρεηα φκσο αθφκα θαη ζε ζπδήηεζε ζηελ νινκέιεηα, δηαπηζηψζακε φηη δελ πξέπεη λα ζπκπεξηιεθζεί θάπνην επηπιένλ δηθαίσκα. 11

Σα παηδηά ζεσξνχλ ζε πνζνζηφ 82,35% φηη ηα δηθαηψκαηα ηνπο παξαβηάδνληαη. 12

ε αξθεηά κεγάιν πνζνζηφ 60% ε εθπαίδεπζε, σο βαζηθφο ζεζκφο, δε βνεζάεη λα γλσξίζνπλ ηα παηδηά ηα δηθαηψκαηά ηνπο, θάηη πνπ θαη ν πλήγνξνο ηνπ Παηδηνχ δηαπηζηψλεη... 13

Γηαπηζηψλνπκε φηη ζε πνζνζηφ 85,88% δελ γίλνληαη ζεβαζηά ηα δηθαηψκαηα. ηνπ παηδηνχ. 14

Σα δηθαηψκαηα είλαη ίδηα ζε φιεο ηηο ρψξεο αιιά δελ γίλνληαη ζεβαζηά ή δελ εθαξκφδνληαη κε ηνλ ίδην ηξφπν, θη εθεί ην πνζνζηφ είλαη πνιχ κεγάιν ζην φρη. 15

Σα παηδηά θαίλεηαη λα γλσξίδνπλ ηελ πεγή ηνλ δηθαησκάησλ ηνπο, αιιά είλαη αξθεηά κεγάιν ην πνζνζηφ (42,35%) πνπ δελ ηελ γλσξίδεη. 16

Σν άκεζν πεξηβάιινλ, επίζεο, νη ζεκαληηθνί ζεζκνί ηεο νηθνγέλεηαο θαη ησλ θίισλ, δε ζέβεηαη ηα δηθαηψκαηα ησλ παηδηψλ. 17

Σα παηδηά αθφκα θαη ζηελ ζεκεξηλή θνηλσλία ζηεξνχληαη ηα δηθαηψκαηά ηνπο. 18

Σα παηδηά δελ δεηνχλ εχθνια βνήζεηα απφ εηδηθφ θαηά ηελ παξαβίαζε ησλ δηθαησκάησλ ηνπο, φηαλ φκσο πξνθχςεη πξφβιεκα, ηφηε δηεθδηθνχλ ζε κεγάιν πνζνζηφ (90%) ηα δηθαηψκαηά ηνπο θη απηφ είλαη αηζηφδνμν. 19

Σα παηδηά δελ δεηνχλ εχθνια βνήζεηα απφ εηδηθφ θαηά ηελ παξαβίαζε ησλ δηθαησκάησλ ηνπο. 20

Σν ζεκαληηθφηεξν θείκελν γηα ηα δηθαηψκαηα ηνπ παηδηνχ, ε Γηεζλήο ύκβαζε ηνπ ΟΗΔ γηα ηα Γηθαηώκαηα ηνπ Παηδηνύ, ξπζκίδεη ηηο ππνρξεψζεηο ησλ θξαηψλ γηα ηελ πξνζηαζία θαη ηελ πξναγσγή ησλ δηθαησκάησλ ηνπ παηδηνχ. Ζ Γηεζλήο ύκβαζε γηα ηα Γηθαηώκαηα ηνπ Παηδηνύ πηνζεηήζεθε νκφθσλα απφ ηε Γεληθή πλέιεπζε ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ ην 1989 θαη ηέζεθε ζε ηζρχ ζηηο 2 επηεκβξίνπ 1990. Μέρξη ζήκεξα έρεη θπξσζεί απφ 193 ρψξεο. ηελ Διιάδα θπξψζεθε ζηηο 2 Γεθεκβξίνπ ηνπ 1992 κε ηνλ Ν.2101/92 (ΦΔΚ Α 192). Πεξηιακβάλεη ηξεηο κεγάιεο θαηεγνξίεο δηθαησκάησλ: Πξνζηαζία (απφ θάζε κνξθήο θαθνπνίεζε, εθκεηάιιεπζε, δηάθξηζε, ξαηζηζκφ, θ.ιπ.) Παξνρέο (δηθαίσκα ζηελ εθπαίδεπζε, ηελ πγεία, ηελ πξφλνηα, ηελ ςπραγσγία, θ.ιπ.) πκκεηνρή (δηθαίσκα ζηελ έθθξαζε γλψκεο, ηελ πιεξνθφξεζε, ηνλ ειεχζεξν ρξφλν, θ.ιπ.) 21

Η Σύμβαση άρθρο προς άρθρο 1 Οξηζκφο έλλνηαο "παηδί" 2 Αξρή ηεο κε δηάθξηζεο 3 πκθέξνλ ηνπ παηδηνχ 4 Λήςε κέηξσλ εθαξκνγήο 22

6 Εσή θαη αλάπηπμε 7 Όλνκα & ηζαγέλεηα 8 Σαπηφηεηα 9 Υσξηζκφο απφ γνλείο 10 Οηθνγελεηαθή επαλέλσζε 5 Ρφινο γνλέσλ & θεδεκφλσλ 23

11 Αζέκηηεο κεηαθηλήζεηο 12 εβαζκφο απφςεσλ ηνπ παηδηνχ 13 Διεπζεξία έθθξαζεο 14 Διεπζεξία ζθέςεο & ζξεζθείαο 15 Διεπζεξία ηνπ ζπλέξρεζζαη εηξεληθά 24

16 Απαξαβίαζην ηεο ηδησηηθήο δσήο 17 ΜΜΔ - πιεξνθφξεζε 18 Δπζχλε γνλέσλ - θέληξα παηδηθήο θξνληίδαο 19 Βία, παξακέιεζε, εθκεηάιιεπζε 20 Δλαιιαθηηθή επηκέιεηα 25

21 Τηνζεζία 22 Παηδηά πξφζθπγεο 23 Παηδηά κε εηδηθέο αλάγθεο 24 Τγεία & ηαηξηθέο ππεξεζίεο 25 Αλαζεψξεζε αλαδνρήο 26

26 Κνηλσληθή πξφλνηα θαη αζθάιηζε 27 Αλάπηπμε - επίπεδν δσήο 28 Δθπαίδεπζε 29 θνπνί εθπαίδεπζεο 30 Μεηνλφηεηεο 27

31 Διεχζεξνο ρξφλνο - ςπραγσγία 32 Παηδηθή εξγαζία - νηθνλνκηθή εθκεηάιιεπζε 33 Ναξθσηηθά 34 εμνπαιηθή εθκεηάιιεπζε & βία 35 Απαγσγή - εκπνξία παηδηψλ 28

36 Άιιεο κνξθέο εθκεηάιιεπζεο 37 Βαζαληζηήξηα - ζηέξεζε ειεπζεξία 38 Έλνπιεο ζπξξάμεηο 39 Δπαλέληαμε παηδηνχ-ζχκαηνο 40 Πνηληθή κεηαρείξηζε 29

41 Δπλντθφηεξε ξχζκηζε 42 έσο 45: Δθαξκνγή θαη έιεγρνο 42 Γλσζηνπνίεζε 43 Δπηηξνπή 44 Δθζέζεηο θξαηψλ 45 πλεξγαζία 30

46 έσο 54: Ηζρχο θαη αλαζεώξεζε 46 Τπνγξαθή 47 Δπηθχξσζε 48 Πξνζρψξεζε 49 Ηζρχο 50 Αλαζεψξεζε 51 Δπηθπιάμεηο 52 Καηαγγειία 53 Θεζκνθχιαθαο 54 Δπίζεκεο γιψζζεο δεκνζίεπζεο αλαζεψξεζε 31

ΓΙΚΑΙΩΜΑΣΑ ΣΟΤ ΠΑΙΓΙΟΤ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ RTDS 32

ηε θάζε απηή ζέζακε ηα εξσηήκαηα: Πφζν απέρεη ε ζεσξία από ηελ πξάμε ζηε γλψζε, ζηελ εθαξκνγή θαη ζηελ πξνζηαζία ησλ δηθαησκάησλ ηνπ παηδηνχ; Τπάξρνπλ παξαβηάζεηο; Πνηα παηδηά αθνξνχλ; Πνηεο πεξηπηψζεηο; Καη ηη γίλεηαη ζε απηέο; Έρνπλ όια ηα παηδηά ηα ίδηα δηθαηώκαηα θαη ηα απνιακβάλνπλ κε ηνλ ίδην ηξφπν; Πνηα δηθαηώκαηα απεηινύληαη πεξηζζόηεξν; Πνηνη θνξείο αζρνινχληαη κε ηα παηδηά θαη ηα δηθαηψκαηά ηνπο θαη πνηα είλαη ε πξνζθνξά ηνπο; 33

Με πξνβνιή δηθαησκάησλ δεκηνπξγεί παξαβηάζεηο. Αλαγθαία ε γλψζε ησλ δηθαησκάησλ απφ ην παηδί. Ζ κε γλψζε νδεγεί ζε εθκεηάιιεπζε. Πξνβιήκαηα ζηελ εθαξκνγή ησλ λφκσλ (π.ρ. δελ ηηκσξνχληαη άηνκα πνπ αζθνχλ ζσκαηηθή θαη ςπρνινγηθή βία ζε πνιιά παηδηά). 34

ηελ ζχγρξνλε επνρή ππάξρνπλ παξαβηάζεηο. ηηο ρψξεο ηνπ ηξίηνπ θφζκνπ θαη φρη κφλν. Παηδηά ζε πγηείο αιιά θαη δηαιπκέλεο νηθνγέλεηεο ηα ζχκαηα. ηηο πεξηπηψζεηο παξαβίαζεο: ν έλνρνο θαηαδηθάδεηαη ζε θπιάθηζε ή πιεξψλεη ρξεκαηηθφ πνζφ. ν έλνρνο δελ ηηκσξείηαη, αθνχ δελ απνθαιχπηεηαη πνηέ. Αχμεζε παξαβηάζεσλ ζήκεξα. 35

Όια ηα παηδηά αλεμαξηήησο θπιήο, ρξψκαηνο, ζξεζθείαο θ.ηι. ηηο ππναλάπηπθηεο πεξηνρέο παξαβηάδνληαη ηα δηθαηψκαηα ησλ παηδηψλ θαζψο ζεσξνχληαη αζήκαληα, αιιά θαη ζηηο αλεπηπγκέλεο ηα δηθαηψκαηα ησλ παηδηψλ παξαβηάδνληαη εμίζνπ. 36

ηέγεο, ζίηηζεο θαη νηθνγελεηαθήο πξνζηαζίαο ηνηρεηψδνπο κφξθσζεο Καηά ηεο ζσκαηηθήο θαη ςπρνινγηθήο θαθνπνίεζεο - εθκεηάιιεπζεο Τγείαο θαη πξφλνηαο Λφγνο ζηα παηδηά Πιεξνθφξεζεο Διεχζεξνο ρξφλνο Πξνζηαζία απφ ην δηαδίθηπν θαη ηα Μ.Μ.Δ. Πξνζηαζία απφ δηαθξίζεηο Αλήιηθνη παξαβάηεο ηνπ λφκνπ θ.ιπ. 37

Πνιινί, επίζεκνη θαη κε. Θεκαηνθχιαθαο ησλ δηθαησκάησλ ηνπ παηδηνχ ζηελ Διιάδα ν πλήγνξνο ηνπ Παηδηνχ παξέρεη ηε δπλαηφηεηα ζε θάζε παηδί: λα εθθξάζεη θξπθά ή θαλεξά ην πξφβιεκά ηνπ λα εθθέξεη ιφγν γηα φ,ηη ην αθνξά λα βξεη ζηήξηγκα λα ζπκκεηέρεη ζηα θνηλά κέζσ ησλ πκβνπιίσλ ησλ Δθήβσλ λα πξνζηαηεπηεί απφ ηε ζσκαηηθή ηηκσξία ζηα παηδηά Μεξηθνί αθφκα είλαη: ε UNICEF, ΣΟ ΥΑΜΟΓΔΛΟ ΣΟΤ ΠΑΗΓΗΟΤ, ε UNESCO, ε ACTIONAID θ.ά. 38

Ο πλήγνξνο ηνπ παηδηνχ εληάζζεηαη ζην πλήγνξν ηνπ Πνιίηε ν νπνίνο είλαη κηα αλεμάξηεηε αξρή πνπ δεκηνπξγήζεθε ηα 1997 γηα λα πξνζηαηεχεη ηα δηθαηψκαηα ησλ πνιηηψλ. Δξεπλά ζπγθεθξηκέλεο παξαβηάζεηο δηθαησκάησλ ησλ παηδηψλ απφ θνξείο ε άηνκα θαη πξνηείλεη ηξφπνπο πξνζηαζίαο ηνπο. Φξνληίδεη ψζηε ηα παηδηά λα ζπκκεηέρνπλ θαη λα αθνχγεηαη ε θσλή ηνπο ζηα ζέκαηα πνπ ηα αθνξνχλ. http://www.0-18.gr 39

πλαληήζακε, σο Οινκέιεηα, ην πλήγνξν ηνπ Παηδηνχ θ. Γεψξγην Μφζρν ζηα γξαθεία ηνπ θαη ηνπ ζέζακε φινη εξσηήκαηα ζηα νπνία καο απάληεζε: 40

Μνπ δεκηνπξγεί αλάκεηθηα ζπλαηζζήκαηα ε ελαζρφιεζή κνπ κε ηα παηδηά, δηφηη απφ ηελ κία ζπλαληψ δπζθνιία ζην πώο λα βνεζήζσ ζηελ αληηκεηψπηζε ησλ πξνβιεκάησλ ησλ παηδηψλ θαη απφ ηελ άιιε ε επηθνηλσλία κε ηα παηδηά κε επραξηζηεί. Έλαο πλήγνξνο πξέπεη: λα γλσξίδεη, λα παίξλεη θαη λα δέρεηαη φια ηα κελύκαηα, λα μέξεη λα αθνύεη θαη απηά πνπ ιέγνληαη θαη απηά πνπ δε ιέγνληαη, γηαηί πνιιά πξνβιήκαηα πνπ πξνβιεκαηίδνπλ ηα παηδηά δε ιέγνληαη εχθνια. 41

πνχδαζα ζηε λνκηθή, αιιά απφ ην λα δνπιέςσ ζαλ δηθεγφξνο κε ηξάβεμε πεξηζζόηεξν, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ εγθιεκαηνινγία, λα αζρνιεζώ κε ηα δηθαηώκαηα ησλ παηδηώλ. Μνπ αξέζεη λα βνεζάσ θαη λα βξίζθσ ιύζεηο ζε πξνβιήκαηα παηδηψλ πνπ βξίζθνληαη ζε θπιαθέο, παηδηά πνπ αληηκεησπίδνπλ βία απφ ηελ νηθνγέλεηά ηνπο, παηδηά πνπ ηα εθκεηαιιεχνληαη γηα νηθνλνκηθνχο ιφγνπο, αιινδαπά, παηδηά κε ςπρνινγηθά πξνβιήκαηα θ.ιπ. 42

Σν έξγν καο είλαη λα εμεηάδνπκε φιεο ηηο θαηαγγειίεο πνπ ιακβάλνπκε, εάλ φλησο ππάξρεη πξόβιεκα ζην παηδί θαη ζηε ζπλέρεηα αθνχ ην εληνπίζνπκε, πξνζπαζνχκε ζχκθσλα κε ηνπο λφκνπο λα παξέκβνπκε εξρφκελνη ζε επαθή κε ηα παηδηά, κε ηελ νηθνγέλεηα, κε ην ζρνιείν, αθφκα θαη κε ηελ παξέκβαζε ηνπ εηζαγγειέα, λα εμαιείςνπκε ην θάζε πξφβιεκα. 43

Καιή εξψηεζε. Θεσξψ πσο ηα ζεκειηώδε δηθαηώκαηα είλαη απηά πνπ πξέπεη λα ζπλδπάδνληαη γηα λα έρνπκε έλα θαιχηεξν απνηέιεζκα. Αθφκα θαη δηθαηψκαηα κηθξήο θαηλνκεληθήο αμίαο κπνξεί λα θάλνπλ έλα παηδί δπζηπρηζκέλν. 44

Σα ζπρλφηεξα πεξηζηαηηθά είλαη: ηελ εθπαίδεπζε: θνίηεζε εηδηθέο εθπαηδεπηηθέο αλάγθεο βία ζηα ζρνιεία ηελ νηθνγέλεηα βία (θξίζηκα νηθνγελεηαθά δεηήκαηα, θνηλσληθφ πεξηβάιινλ), αθφκα θαη ζε ζέκαηα πγείαο 45

Όρη θπζηθά. ηνλ πξώην θφζκν νη παξαβηάζεηο ησλ δηθαησκάησλ ησλ παηδηψλ είλαη θξπθέο. ηνλ ηξίην θφζκν νη παξαβηάζεηο είλαη θαλεξέο. Αθφκα ζέισ λα επηζεκάλσ φηη νη Ζ.Π.Α δελ έρνπλ ππνγξάςεη ηε ζχκβαζε γηα ηα δηθαηψκαηα ηνπ παηδηνχ. 46

ην νηθνγελεηαθφ πεξηβάιινλ ηα πξάγκαηα είλαη δύζθνια θαη πνιύπιεπξα. Πξέπεη λα γίλεη θνηλσληθή έξεπλα, κεξηθέο θνξέο κε εηζαγγειηθή παξέκβαζε. Να αθνύζεηο πξνζεθηηθά όια ηα κέιε ηεο νηθνγέλεηαο. Να θαηαθέξεηο λα ππάξρεη επηθνηλσλία κεηαμύ ηνπο. Να ππάξρεη θαη ππνζηήξημε από θάπνηα θξαηηθή ππεξεζία. 47

Τπάξρεη ηζηνζειίδα: www.somatikitimoria.gr Πξέπεη λα αιιάμεη ε λνκνζεζία θαη λα γίλεη ζαθέο φηη απαγνξεύεηαη ε ζσκαηηθή ηηκσξία ζηα παηδηά, σο κέζν αγσγήο. Πξέπεη λα ππάξρεη πεξηζζόηεξε επηθνηλσλία θαη ζπδήηεζε κε ην παηδί. 48

Θα πξέπεη λα ππάξρνπλ ώξεο ζπδήηεζεο γηα ηα δηθαηψκαηα ηνπ παηδηνχ απφ ηελ αξρή ηεο εθπαίδεπζήο ηνπ. Καιχηεξε γλώζε εθαξκνγήο δηθαησκάησλ θαζψο επίζεο. Οη θαζεγεηέο λα είλαη πνην επηκνξθσκέλνη. Να ππάξρεη δηάδνζε απνηειεζκάησλ. πδήηεζε ζε θάζε ηάμε μερσξηζηά θαη επηθνηλσληαθά θαη δξαζηηθά κέηξα. 49

Δίλαη κία παλειιήληα νκάδα εθιεγκέλσλ καζεηψλ ειηθίαο (14-17). Με δηεηή ζεηεία. Πνπ ζπλαληώληαη ηνπιάρηζηνλ ηξεηο θνξέο ην ρξόλν. Έρνπλ θαη επηθνηλσλία κέζν ηνπ δηαδηθηχνπ. πδεηνύλ γηα ζέκαηα πνπ αθνξνχλ ηα παηδηά. 50

πδήηεζε γηα ηα δηθαηψκαηα ησλ παηδηψλ. Τπελζχκηζε, εμεηδίθεπζε θαη απινχζηεπζε λνκνζεζίαο, ψζηε λα γίλεη γλσζηή ζε καζεηέο θαη εθπαηδεπηηθνχο. Πξνηάζεηο απφ ην ζχλνιν ηνπ ζρνιείνπ θαη ην ζρνιηθφ ζπκβνχιην. Σήξεζε σξαξίνπ ηνπ ζρνιείνπ. Μηθξφο ζε έθηαζε Καλνληζκφο (έσο 2 ζειίδεο), ζε φιεο ηηο αίζνπζεο ηνπ ζρνιείνπ. 51

Δζεινληηθφο ζχιινγνο κε θεξδνζθνπηθνχ ραξαθηήξα θνπνί ηνπ: Ζ θαηνρχξσζε, ε πξνζηαζία θαη ε πξνψζεζε ησλ δηθαησκάησλ θαη ζπκθεξφλησλ ησλ αλήιηθσλ παηδηψλ πνπ δηακέλνπλ εληφο ηνπ ειιαδηθνχ ρψξνπ, αλεμαξηήησο ππεθνφηεηαο απηψλ. Ζ παξνρή θάζε δπλαηήο βνήζεηαο θαη ππνζηήξημεο, εζηθήο, νηθνλνκηθήο, ςπρνινγηθήο ζηα παηδηά κε εηδηθέο αλάγθεο, εζληθψλ ή ζξεζθεπηηθψλ κεηνλνηήησλ, παηδηά πνπ έρνπλ ζνβαξφ πξφβιεκα πγείαο θαη ρξήδνπλ ηαηξηθήο βνήζεηαο. Ζ βειηίσζε ησλ ζπλζεθψλ δηαβίσζεο ησλ παηδηψλ πνπ ρξήδνπλ θνηλσληθήο βνήζεηαο, πνπ πθίζηαληαη νπνηαζδήπνηε θχζεσλ θαθνπνίεζε θαη εθκεηάιιεπζε. Δπηηπραίλεη ηνπο ζηφρνπο ηνπ: Με ηε δεκηνπξγία ρψξσλ θηινμελίαο αλήιηθσλ παηδηψλ πνπ ρξήδνπλ βνήζεηαο. Με ηε δεκηνπξγία νηθνγελεηψλ κε αλάδνρεο κεηέξεο κε απηφλνκε δηαβίσζε ησλ παηδηψλ. Με ηε ιεηηνπξγία γξαθείνπ γηα ηελ αλεχξεζε ρακέλσλ θαη εγθαηαιειεηκκέλσλ παηδηψλ. www.hamogelo.gr 52

H UNICEF (Γηεζλήο Οξγάλσζε ηνπ ΟΖΔ γηα ηα παηδηά, ηεο νπνίαο ην έξγν θαη ε πξνζθνξά ζηα παηδηά ηνπ θφζκνπ έρεη ηηκεζεί κε βξαβείν Νφκπει): Δμνπζηνδνηείηαη απφ ηε Γεληθή πλέιεπζε ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ γηα ηελ πξνάζπηζε ησλ δηθαησκάησλ ησλ παηδηψλ, γηα λα βνεζά λα θαιπθζνχλ νη βαζηθέο ηνπο αλάγθεο θαη γηα λα ηνπο παξέρεη ηηο επθαηξίεο ψζηε λα αλαπηχμνπλ ην πιήξεο δπλακηθφ ηνπο. Καζνδεγείηαη απφ ηε χκβαζε γηα ηα Γηθαηψκαηα ηνπ Παηδηνχ θαη πξνζπαζεί λα εδξαηψζεη ηα δηθαηψκαηα ησλ παηδηψλ σο πάγηεο εζηθέο αξρέο θαη δηεζλή πξφηππα ζπκπεξηθνξάο πξνο ηα παηδηά. Δπηκέλεη φηη ε επηβίσζε, ε πξνζηαζία θαη ε αλάπηπμε ησλ παηδηψλ είλαη παγθφζκηεο επηηαγέο αλάπηπμεο πνπ είλαη αδηαίξεηεο απφ ηελ αλζξψπηλε πξφνδν. Κηλεηνπνηεί ηελ πνιηηηθή ζέιεζε αιιά θαη πιηθνχο πφξνπο κε ζηφρν λα βνεζά ηηο ρψξεο, ηδηαίηεξα ηηο αλαπηπζζφκελεο, ψζηε λα ζέζνπλ "ΠΡΩΣΑ ΣΑ ΠΑΗΓΗΑ" θαη λα γίλνπλ ηθαλέο λα δηακνξθψζνπλ ηελ αξκφδνπζα πνιηηηθή αιιά θαη λα δεκηνπξγήζνπλ ηελ πιηθνηερληθή ππνδνκή γηα ηε θξνληίδα ησλ παηδηψλ θαη ησλ νηθνγελεηψλ ηνπο. Δίλαη αθνζησκέλε ζην λα εμαζθαιίδεη εηδηθή πξνζηαζία γηα ηα ιηγφηεξν πξνλνκηνχρα παηδηά - ζχκαηα πνιέκνπ, θπζηθψλ θαηαζηξνθψλ, εμαηξεηηθήο θηψρεηαο, θάζε κνξθήο βίαο θαη εθκεηάιιεπζεο, αιιά θαη εθείλα κε εηδηθέο αλάγθεο. Αληαπνθξίλεηαη ζε έθηαθηεο αλάγθεο γηα λα πξναζπίζεη ηα δηθαηψκαηα ησλ παηδηψλ. ε ζπληνληζκφ κε άιιεο νξγαλψζεηο ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ θαη αλζξσπηζηηθέο νξγαλψζεηο, ε UNICEF ζέηεη ηηο εηδηθέο εγθαηαζηάζεηο άκεζεο επέκβαζεο πνπ δηαζέηεη ζηε δηάζεζε ησλ ζπλεξγαηψλ ηεο, ψζηε λα απαιχλνπλ ηα βάζαλα ησλ παηδηψλ αιιά θαη ησλ νηθνγελεηψλ ηνπο. Γελ κεξνιεπηεί εζληθά θαη ε ζπλεξγαζία ηεο πξνζθέξεηαη ρσξίο δηαθξίζεηο. ε νηηδήπνηε θάλεη, ηα ιηγφηεξν πξνλνκηνχρα παηδηά θαη νη ρψξεο πνπ βξίζθνληαη ζηε κεγαιχηεξε αλάγθε έρνπλ ηελ πξνηεξαηφηεηα. Έρεη ζηόρν κέζσ ησλ ηνπηθψλ πξνγξακκάησλ ηεο, λα πξναγάγεη ηελ ηζνλνκία ησλ δηθαησκάησλ γπλαηθψλ θαη θνξηηζηψλ θαη λα ππνζηεξίμεη ηελ πιήξε ζπκκεηνρή ηνπο ζηελ πνιηηηθή, θνηλσληθή θαη νηθνλνκηθή αλάπηπμε ησλ ρσξψλ ηνπο. Δξγάδεηαη καδί κε φινπο ηνπο εηαίξνπο ηεο γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηεο αεηθφξνπ αλζξψπηλεο αλάπηπμεο, πνπ έρνπλ πηνζεηεζεί απφ ηελ παγθφζκηα θνηλφηεηα θαη γηα ηελ πξαγκάησζε ηνπ νξάκαηνο ηεο εηξήλεο θαη ηεο θνηλσληθήο αλάπηπμεο, πνπ είλαη ραξαγκέλα ζηνλ Υάξηε ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ. www.unicef.gr, http://www.unicef.org 53

Ο Δθπαηδεπηηθφο, Δπηζηεκνληθφο θαη Πνιηηηζηηθφο Οξγαληζκφο ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ (UNESCO - United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization) ηδξχζεθε ζηηο 16 Ννεκβξίνπ 1945. Δπηδίσμε απηνχ ηνπ εμεηδηθεπκέλνπ Οξγαληζκνχ ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ δελ είλαη κφλνλ ε νηθνδφκεζε ζρνιείσλ ζε θαηεζηξακκέλεο ρψξεο ή ε δεκνζίεπζε επηζηεκνληθψλ αλαθαιχςεσλ. Ζ Δθπαίδεπζε, νη Κνηλσληθέο θαη Φπζηθέο Δπηζηήκεο, ν Πνιηηηζκφο θαη ε Δπηθνηλσλία είλαη νρήκαηα γηα έλαλ πνιχ πην θηιφδνμν ζηφρν: ηελ εγθαζίδξπζε ηεο εηξήλεο κεηαμχ ησλ αλζξψπσλ. Αγσλίδεηαη γηα λα δεκηνπξγήζεη ζπλζήθεο γηα έλαλ εηιηθξηλή δηάινγν πνπ ζα βαζίδεηαη ζην ζεβαζκφ ησλ θνηλψλ αμηψλ θαη ησλ ηδεσδψλ φισλ ησλ πνιηηηζκψλ. Ο θφζκνο απαηηεί άκεζα παγθφζκηα νξάκαηα γηα κηα βηψζηκε αλάπηπμε πνπ ζα βαζίδεηαη ζηελ πξνζηαζία ησλ αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ, ηνλ ακνηβαίν ζεβαζκφ θαη ηελ εμάιεηςε ηεο θηψρεηαο. Μέζσ ησλ ζηξαηεγηθψλ θαη ησλ δξάζεσλ ηεο, ε UNESCO επηδηώθεη ελεξγά λα πινπνηήζεη ηνπο Αλαπηπμηαθνχο ηφρνπο ηνπ Ο.Ζ.Δ γηα ηε Υηιηεηία (Millennium Development Goals), εηδηθά εθείλνπο πνπ ζηνρεχνπλ ζην: λα κεησζεί ζην κηζφ ην πνζνζηφ ησλ αλζξψπσλ πνπ δνπλ ζηελ έζραηε θηψρεηα ζηηο αλαπηπζζφκελεο ρψξεο θαη κέρξη ην 2015 λα επηηεπρζεί παγθνζκίσο ε παξνρή πξσηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο ζε φιεο ηηο ρψξεο λα εμαιεηθζεί ε αληζφηεηα ησλ θχισλ ζηελ πξσηνβάζκηα θαη δεπηεξνβάζκηα εθπαίδεπζε λα βνεζεζνχλ νη ρψξεο ψζηε λα εθαξκφζνπλ κηα εζληθή ζηξαηεγηθή γηα ηελ βηψζηκε αλάπηπμε (sustainable development) θαη λα αληηζηξαθνχλ νη ππάξρνπζεο ηάζεηο ζηελ απψιεηα πεξηβαιινληηθψλ πφξσλ Ζ UNESCO ιεηηνπξγεί σο έλα παγθφζκην εξγαζηήξην ηδεψλ θαη δηαδξακαηίδεη έλα ξπζκηζηηθφ ξφιν ζηελ πξνψζεζε ηεο δηεζλνχο ζπλεξγαζίαο ζέηνληαο ηα πξφηππα ζχλαςεο δηεζλψλ ζπκθσληψλ επί δηαθφξσλ δεηεκάησλ ηα νπνία αλαθχπηνπλ ζηηο ζχγρξνλεο θνηλσλίεο. Ο νξγαληζκφο επίζεο πξνσζεί ηε δηάδνζε θαη ηελ αληαιιαγή πιεξνθνξηψλ θαη γλψζεο Πξνζθέξεη βνήζεηα ζηα θξάηε κέιε, ψζηε λα απνθηήζνπλ ηηο θαηάιιειεο πξνυπνζέζεηο, πξνθεηκέλνπ λα ππεξεηνχλ ηνπο ζεζκνχο θαη ηειηθά ηνλ άλζξσπν ζηηο ηνπηθέο θνηλσλίεο. www.unesco-hellas.gr 54

Ζ ActionAid είλαη κηα δηεζλήο κε θπβεξλεηηθή αλαπηπμηαθή νξγάλσζε γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο απφιπηεο θηψρεηαο θαη ηεο αληζφηεηαο Με όξακα: Έλαλ θφζκν ρσξίο θηψρεηα θαη αδηθία, κέζα ζηνλ νπνίν θάζε άηνκν απνιακβάλεη ην δηθαίσκα λα δεη κε αμηνπξέπεηα Η απνζηνιή ηεο: Να δνπιεχεη ζε ηνπηθφ, εζληθφ θαη δηεζλέο επίπεδν καδί κε ηνπο θησρνχο θαη πεξηζσξηνπνηεκέλνπο αλζξψπνπο, γηα λα θαηαπνιεκήζεη ηε θηψρεηα θαη ηελ αδηθία ηνρεύεη ζε έλαλ θφζκν ρσξίο θηψρεηα θαη αδηθία, κέζα ζηνλ φπνην θάζε άηνκν απνιακβάλεη ην δηθαίσκα λα δεη κε αμηνπξέπεηα Δξγάδεηαη ζε ηνπηθφ, εζληθφ θαη δηεζλέο επίπεδν καδί κε ηνπο θησρνχο θαη πεξηζσξηνπνηεκέλνπο αλζξψπνπο www.actionaid.gr http://www.actionaid.gr/whoiswho 55

ΓΙΚΑΙΩΜΑΣΑ ΣΟΤ ΠΑΙΓΙΟΤ ΚΑΙ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ BLUE 56

ηελ παξνχζα εξγαζία ζα καο απαζρνιήζεη θπξίσο ε ιεηηνπξγία ηνπ ζεζκνχ ηεο εθπαίδεπζεο, σο βαζηθνχ θνξέα γλψζεηο ησλ δηθαησκάησλ θάζε αλζξψπνπ. Η εθπαίδεπζε κέζα απφ ηε ιεηηνπξγία ηεο (αλαιπηηθά πξνγξάκκαηα θαη δηδαζθφκελα καζήκαηα, αιιά θαη δηνηθεηηθή δηαδηθαζία θαη νξγάλσζε) νθείιεη: λα δηδάζθεη λα εθαξκφδεη λα πξναζπίδεη ηα δηθαηψκαηα θαη ηηο ππνρξεψζεηο ηνπ παηδηνχ Σν θπξίαξρν εξψηεκα πνπ ζα καο απαζρνιήζεη εδψ είλαη ην θαηά πφζν ην πεηπραίλεη απηφ ζηελ πξάμε; 57

Τπνεξσηήκαηα πνπ ζέζακε ζηε θάζε απηή είλαη: Πνηα είλαη ε ζέζε θαη ν ξόινο ησλ δηθαησκάησλ ησλ παηδηψλ ζην εθπαηδεπηηθό ζύζηεκα ηεο Διιάδνο; Γηαηί είλαη ζεκαληηθή ε εθπαίδεπζε ζηα δηθαηψκαηα ηνπ παηδηνχ; Ση είδνπο αληηιήςεηο θαη ζηάζεηο δηακνξθψλνπλ ηα παηδηά κέζσ απηήο; Πσο ζπκπεξηθέξνληαη ηα παηδηά φηαλ έρνπλ εθπαηδεπηεί ζηα δηθαηψκαηα ηνπο θαη πσο ρξεζηκνπνηνύλ ηα δηθαηώκαηά ηνπο ζηηο δηαπξνζσπηθέο ηνπο ζρέζεηο; Σειηθά ε παξερφκελε εθπαίδεπζε αληαπνθξίλεηαη ή δελ αληαπνθξίλεηαη ζηηο πξνζδνθίεο θαη ζηηο αλάγθεο ησλ παηδηψλ; Πψο ληψζεη έλα παηδί ζήκεξα ζην ζρνιείν; Δίλαη επράξηζην ην ζρνιηθφ πεξηβάιινλ γηα έλα παηδί ή ληψζεη «εγθισβηζκέλν ζην ζρνιηθφ ζεζκφ»; Πνηα είλαη ηα δηθαηώκαηα ησλ καζεηώλ; 58

Ζ Δθπαίδεπζε ζηελ Διιάδα είλαη ππνρξεσηηθή γηα φια ηα παηδηά κεηαμχ ησλ ειηθηψλ 6-15. Παξέρεηαη απφ ηδξύκαηα ηδησηηθά θαη δεκόζηα. Ζ επίζεκε ηππηθή εθπαίδεπζε ραξαθηεξίδεηαη απφ θαζνξηζκέλε δηάξθεηα ζπνπδώλ θαη απνλνκή επίζεκνπ ηίηινπ ζπνπδώλ ζην ηέινο ηνπο, ν νπνίνο απνηειεί θαη ηελ θξαηηθή λνκηκνπνίεζή ηεο. 59

Γηαθξίλεηαη ζε: Πξσηνβάζκηα (Νεπηαγσγείν, Γεκνηηθφ) Γεπηεξνβάζκηα (Γπκλάζην, Γεληθφ Λχθεην (ΓΔ.Λ.) θαη Δπαγγεικαηηθφ Λχθεην (ΔΠΑ.Λ.) ρνιεία Δηδηθήο Αγσγήο (Νεπηαγσγεία, Γεκνηηθά, Γπκλάζηα, Λχθεηα θαη Λπθεηαθέο Σάμεηο) Μνπζηθά, Δθθιεζηαζηηθά θαη Αζιεηηθά Γπκλάζηα θαη Λχθεηα Μεηά-ππνρξεσηηθή Γεπηεξνβάζκηα Δθπαίδεπζε {Ηλζηηηνχηα Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο (ΗΔΚ)} επίζεκε, αιιά αδηαβάζκεηε εθπαίδεπζε. (Σα Ηδξχκαηα απηά ραξαθηεξίδνληαη αδηαβάζκεηα, γηαηί δέρνληαη ηφζν απνθνίηνπο Γπκλαζίνπ φζν θαη απνθνίηνπο Λπθείνπ, αλάινγα κε ηηο επηκέξνπο εηδηθφηεηεο πνπ πξνζθέξνπλ) Σξηηνβάζκηα εθπαίδεπζε (Α.Δ.Η. θαη Σ.Δ.Η.) Ζ εηζαγσγή ζε απηήλ πξαγκαηνπνηείηαη κε εμεηάζεηο ζε εζληθφ επίπεδν. Δζληθφ Αλνηθηφ Παλεπηζηήκην (Δ.Α.Π.) Φνίηεζε απφ 22 εηψλ, κεηά απφ θιήξσζε. 60

ΔΡΔΤΝΑ Δξψηεζε πξνο ηνπο θαζεγεηέο καο: Πηζηεχεηαη φηη κέζα απφ ην κάζεκα ζαο ην παηδί καζαίλεη ηα δηθαηψκαηά ηνπ; Αλ λαη πσο; Απφ νξηζκέλεο εηδηθφηεηεο (π.ρ. καζεκαηηθνί) εξσηήζεθαλ πεξηζζφηεξνη ηνπ ελφο εθπαηδεπηηθνί. Σα ζπλνπηηθά ζπκπεξάζκαηα ήηαλ ηα παξαθάησ: 61

Γίθαην θαη Πνιηηηθή-Κνηλσληνινγία: Kνηλσληθά καζήκαηα κε αληηθείκελν: ηνλ άλζξσπν, ηε ζπιινγηθή ηνπ δξάζε θαη ζπκπεξηθνξά, ηα ζπζηήκαηα θνηλσληθψλ αμηψλ, αξρψλ θαη θαλφλσλ. Δκβαζχλνπλ ζηα αλζξψπηλα δηθαηψκαηα θαη ηελ πξνάζπηζή ηνπο αιιά θαη ζηελ θνηλσληθνπνίεζε ησλ λέσλ. Γηδάζθνπλ ηελ πξνζηαζία ησλ δηθαησκάησλ ηελ θαηνρχξσζε, ηελ αμηνπηζηία, ηελ ειεπζεξία έθθξαζεο θαη ηελ αμηνπξέπεηα ησλ πνιηηψλ. Οη καζεηέο καζαίλνπλ πσο λα πξναζπίδνπλ θαη λα δηεθδηθνχλ κε ηξφπν αληηθεηκεληθφ θαη θξηηηθή πξνζέγγηζε θάζε κνξθήο δηθαηψκαηα. 62

Μαζεκαηηθά: Μέζα απφ απηφ ην κάζεκα νη καζεηέο καζαίλνπλ λα ζθέθηνληαη, ψζηε λα κελ ηνπο εμαπαηνχλ νηθνλνκηθά. 63

Γπκλαζηηθή-Βηνινγία: Οη καζεηέο γλσξίδνπλ ηη αθξηβψο ζπκβαίλεη ζην ζψκα ηνπο θαη μέξνπλ πσο λα ζπκπεξηθεξζνχλ ζε απηφ αιιά θαη ηη λα απνθεχγνπλ, ψζηε λα κελ ηνπ πξνθαιέζνπλ πξνβιήκαηα. Δπίζεο καζαίλνπκε ζαλ καζεηέο, λα κελ αθήζνπκε θαλέλαλ μέλν λα θαθνκεηαρεηξηζηεί θαη λα απνβάιεη αξθεηνχο νξγαληζκνχο απφ ην ζψκα καο γηα νπνηνδήπνηε ζθνπφ θαη γεληθά ηα δηθαηψκαηα ηνπ αηφκνπ ζηελ πγεία. 64

Έθζεζε-Κείκελα: Κείκελα πνπ δηδαζθφκαζηε θαη αλαιχνπκε αλαθέξνπλ πνιιέο θαηαπαηήζεηο ησλ δηθαησκάησλ ηνπ παηδηνχ πνπ πξέπεη λα απνθχγνπκε, φπσο παηδηθή θαθνκεηαρείξηζε (λα δνπιεχνπλ ηα παηδηά αιιά θαη άζθεζε ζσκαηηθήο βίαο). Έηζη επηκνξθσλφκαζηε κέζα απφ εκπεηξίεοηζηνξίεο άιισλ θαη γλσξίδνπκε ηη πξέπεη λα απνθχγνπκε ζηε δσή καο θαη κε πνηφλ ηξφπν. 65

Θξεζθεπηηθά: ε απηφ ην κάζεκα καζαίλνπκε ην δηθαίσκα ηεο αλεμηζξεζθίαο, αθνχ φινη έρνπκε ην δηθαίσκα λα πηζηεχνπκε φπνπ ζέινπκε θαη θαλείο δελ κπνξεί λα καο επηβάιεη θάπνηα πίζηε ή θάπνηα δηθή ηνπ ζξεζθεπηηθή πεπνίζεζε. 66

Αξραία-Ηζηνξία: Μαζαίλνπκε ηξφπνπο αλαηξνθήο ησλ παηδηψλ ζε άιιεο επνρέο θαη κπνξνχκε λα ζπγθξίλνπκε ηη έρεη αιιάμεη ζεηηθά απφ ηφηε ζηελ αληηκεηψπηζε ησλ εθήβσλ. 67

Ζ εθπαίδεπζε είλαη ζεκαληηθή γηαηί: Μαζαίλεη ζην θάζε παηδί ηα δηθαηώκαηά ηνπ. Μαζαίλεη πσο λα ηα πξνζηαηεύεη. Μαζαίλεη θαη ηηο ππνρξεώζεηο ηνπ. Μαζαίλεη λα δηεθδηθεί, λα ζέβεηαη θαη λα κελ θαηαπαηά ηα δηθαηψκαηα ησλ άιισλ. 68

Ζ εθπαίδεπζε έρεη ηε δχλακε λα κεηακνξθώλεη ηε δσή ησλ παηδηώλ, ηψξα αιιά θαη γηα ηηο επφκελεο γεληέο. Ζ εθπαίδεπζε είλαη γηα πνιιά παηδηά ε κόλε έμνδνο από ηε θηώρεηα. Γίλεη ζηα παηδηά ηελ επθαηξία λα απνθηήζνπλ πνιύηηκεο γλώζεηο θαη δεμηόηεηεο θαη λα βειηηψζνπλ ηε δσή ηνπο. Σα παηδηά κέζσ ηεο εθπαίδεπζεο δηακνξθώλνπλ ηε δηθή ηνπο αληίιεςε γηα ηε δσή θαη ηα ζέκαηα θαη δεηήκαηα ηεο θνηλσλίαο θαη ηνπ θόζκνπ ηνπο. Δπίζεο, καζαίλνπλ λα μερσξίδνπλ ην ζσζηό από ην ιάζνο, ην δίθαην από ην άδηθν. 69

Ωζηφζν, ε εθπαίδεπζε δελ πξνζειθύεη ηνπο λένπο ζην λα ελεκεξσζνχλ γηα ηα δηθαηψκαηά ηνπο. Δθαηνκκχξηα παηδηά ζήκεξα δελ έρνπλ δεη πνηέ ζηε δσή ηνπο αίζνπζα δηδαζθαιίαο. Πνιιά άιια εγθαηαιείπνπλ ζπρλά ην ζρνιείν, είηε γηαηί νη ηάμεηο είλαη ππεξπιήξεηο, είηε δηφηη νη θαζεγεηέο δελ κπνξνχλ λα δηδάμνπλ, θαζψο δελ έρνπλ ηηο απαξαίηεηεο γλώζεηο. 70

Σα παηδηά καζαίλνληαο θαη θαηαλνψληαο ηα δηθαηψκαηά ηνπο αξρίδνπλ θαη αιιάδνπλ ζπκπεξηθνξά κέξα κε ηε κέξα. Καηαιαβαίλνπλ πσο ηνπο παξνπζηάδνληαη δηθαηώκαηα πνπ πξέπεη λα δηεθδηθήζνπλ θαη ππνρξεώζεηο πνπ θαινύληαη λα ζεβαζηνύλ. Έηζη, αθνχ έρνπλ κάζεη ηα δηθαηψκαηα ηνπο αξρίδνπλ λα είλαη πην δπλακηθά, αθφκα θαη αλεμάξηεηα, δηφηη κπνξνύλ λα ππεξαζπηζηνύλ κόλνη ηνπο, ηνπο εαπηνύο ηνπο θαη λα θπλεγήζνπλ ηηο επηζπκίεο ηνπο. 71

ηηο δηαπξνζσπηθέο ηνπο ζρέζεηο ηα παηδηά πνπ γλσξίδνπλ ηα δηθαηψκαηά ηνπο: Απνθηνχλ απηνπεπνίζεζε. Γίλνληαη θνηλσληθνί θαη θηιηθνί πξνο ηνπο άιινπο. έβνληαη ηνπο άιινπο. Γελ θάλνπλ δηαθξίζεηο. Βνεζνχλ ηνπο άιινπο λα κάζνπλ θαη λα δηεθδηθνχλ ηα δηθαηψκαηά ηνπο. Γελ επηηξέπνπλ ηελ παξαβίαζε ησλ δηθαησκάησλ γηα ηνπο ίδηνπο θαη γηα ηνπο άιινπο. Γηεθδηθνχλ θαη ηνικνχλ. 72

73

Οη δάζθαινη έρνπλ κηα εμαηξεηηθά δχζθνιε απνζηνιή. Όρη κφλν πξέπεη λα επεξεάζνπλ ηνπο καζεηέο ζηελ αλάπηπμή ηνπο, αιιά κέζσ ησλ καζεηώλ πξέπεη λ αιιάμνπλ ηε κνξθή ηεο θνηλσλίαο Σν ηέινο ηνπ πνιέκνπ αλάκεζα ζε δαζθάινπο θαη παηδηά κπνξεί λα έξζεη κφλν φηαλ ηα ζρνιεία γίλνπλ πξαγκαηηθά δεκνθξαηηθά. Η δηνίθεζε, νη δάζθαινη, νη ζύκβνπινη θαη ην πξνζσπηθό πξέπεη λα ζπλαληώληαη κε ηνπο καζεηέο θαη λα ζπδεηνύλ απφ θνηλνχ ηα δηάθνξα πξνβιήκαηα πνπ ηνπο απαζρνινχλ. Γελ γίλεηαη πηα λα δηνηθνχληαη ηα ζρνιεία γηα ινγαξηαζκφ ησλ παηδηψλ. Πξέπεη θαη ηα παηδηά λα ζπκκεηέρνπλ ζηε δηαδηθαζία ηεο εθπαίδεπζεο. Γηα λα γίλεη πξαγκαηηθφηεηα απηφ, ρξεηάδεηαη κηα λέα ζρέζε αλάκεζα ζηνπο κεγάινπο θαη ζηα παηδηά, πνπ λ αληαλαθιά ηελ ακνηβαία εκπηζηνζύλε, ην ζεβαζκό θαη ηε ζπλαίζζεζε ηεο επζύλεο. 74

Σν ζεκεξηλφ ζρνιείν αδπλαηεί λα θαιύςεη βαζηθνύο γλσζηηθνύο θαη καζεζηαθνύο ζηόρνπο. Ζ παξερφκελε εθπαίδεπζε δελ αληαπνθξίλεηαη πιήξσο ζηηο πξνζδνθίεο ησλ παηδηψλ. Σα παηδηά λνηώζνπλ εγθισβηζκέλα ζην ζεζκφ. Σν ζεκεξηλφ ζρνιείν δελ θεληξίδεη ην καζεηηθό ελδηαθέξνλ γηα ηα δηδαζθφκελα καζήκαηα, φπσο αξκφδεη θαη φπσο ζα έπξεπε. 75

Δπηζεκαίλεηαη: Ζ έιιεηςε ζρνιηθώλ θηηξίσλ θαη αηζνπζώλ. Η αλεπάξθεηα πιηθνηερληθνύ εμνπιηζκνύ. Ζ ζπζζψξεπζε πνιιψλ καζεηψλ ζε κηθξνχο ζπλήζσο, ρψξνπο επηβάιιεη κηα ζεηξά απφ πεξηνξηζκνύο ζηηο δξαζηεξηόηεηεο θαη ηηο θηλήζεηο ηνπο. Όηη δεκηνπξγείηαη έλα αίζζεκα αζθπμίαο θαη ερζξόηεηαο. Όηη ηα ζρνιεία πεξηθιείνληαη από ηζηκεληέληα πνιπώξνθα θηίξηα θαη ππάξρεη έιιεηςε πξάζηλνπ. Όηη ηα ζρνιεία ζπκίδνπλ θπιαθέο. Όηη ηα ζρνιηθά θηίξηα ραξαθηεξίδνληαη από ςπρξόηεηα, κνλνηνλία θαη γηγαληηζκό. Όηη ηα ζρνιηθά θηίξηα δελ είλαη θηιηθά γηα καζεηέο κε καζεζηαθέο δπζθνιίεο ή αλαπεξίεο. 76

Ζ δνκή θαη ην πεξηερόκελό ηνπ ζεκεξηλνχ εθπαηδεπηηθνχ καο ζπζηήκαηνο, δελ αληαπνθξίλνληαη ζηηο ζύγρξνλεο κνξθσηηθέο αλάγθεο ησλ καζεηψλ. Γελ πξνσζνύληαη νη λέεο ηερλνινγίεο. Οη εθπαηδεπηηθνί, ρσξίο ηηο θαηάιιειεο γλψζεηο θαη ηα απαξαίηεηα κεζνδνινγηθά εξγαιεία, δπζθνιεύνληαη λα δηαρεηξηζηνύλ κε απνηειεζκαηηθφηεηα ηελ εηεξνγέλεηα πνπ ππάξρεη ζηηο ηάμεηο ηνπο. Μέηξα πνπ έρνπλ ιεθζεί, εθαξκφδνληαη κε απνζπαζκαηηθόηεηα, ρσξίο ζηαζεξόηεηα θαη δηάξθεηα, ρσξίο ζνβαξή κειέηε θαη ζρεδηαζκό. 77

ΔΡΔΤΝΑ ΠΑΙΓΑΓΩΓΙΚΟΤ ΙΝΣΙΣΟΤΣΟΤ έδεημε φηη νη καζεηέο θπξίσο βίσλαλ αξλεηηθά ζπλαηζζήκαηα. ε εξσηήζεηο φπσο: «Πσο ληώζεηο όηαλ βξίζθεζαη ζην ζρνιείν ζνπ;» ην 68% ησλ καζεηψλ απάληεζε φηη ληψζεη «Κνύξαζε» ην 58% φηη ληψζεη «Πίεζε» ην 53% φηη ληψζεη «Πιήμε» ην 32% φηη ληψζεη «απνγνήηεπζε, άγρνο, απαηζηνδνμία νξγή, κνλαμηά» Αθνινπζνχλ ζε πνιχ ρακειόηεξα πνζνζηά, πην ζεηηθά ζπλαηζζήκαηα φπσο, επραξίζηεζε, ραξά, αηζηνδνμία θαη αζθάιεηα θ.ά. Απηά ηα απνηειέζκαηα αλαδεηθλχνπλ πεξαηηέξσ φηη ζηα ειιεληθά ζρνιεία απνπζηάδεη ε ραξά ηεο κάζεζεο, ηεο ζπλεξγαηηθόηεηαο, ηεο αλαθάιπςεο λέσλ νξηδόλησλ. 78

Σα παηδηά νξακαηίδνληαη: Έλα λέν ζρνιείν δηαθνξεηηθό απφ ην ζεκεξηλφ. Έλα ζρνιείν φπνπ ε απζηεξόηεηα εθαξκνγήο ησλ θαλφλσλ ζα ηζνξξνπεί κε ηελ ειεπζεξία θηλήζεσλ ησλ καζεηψλ θαη ηε δεκηνπξγηθόηεηά ηνπο. Έλα ζρνιείν ζην νπνίν ην νηθνλνκηθφ δελ ζα απνηειεί ην θίλεηξν γηα ηελ παξαγσγηθόηεηα ησλ εθπαηδεπηηθώλ ηνπ. Έλα ζρνιείν πνπ ζα ζπλδέεηαη κε ηελ αγνξά εξγαζίαο κεηψλνληαο ζεκαληηθά ηελ αλεξγία ησλ λέσλ. Έλα ζρνιείν ίζν γηα όινπο ρσξίο ην άγρνο θαη ηελ αλαζθάιεηα ησλ καζεηψλ γηα ην αχξην λα επηηείλνληαη θαη λα επεθηείλνληαη. Έλα ζρνιείν πνπ αθνύεη ηα παηδηά ηνπ. 79

5. Γηθαηψκαηα καζεηψλ Σα παηδηά κέζα ζην εθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα έρνπλ εηδηθόηεξα δηθαηώκαηα ζρεηηθά κε ηε καζεηηθή ηνπο ηδηόηεηα, νξηζκέλα απφ ηα νπνία είλαη ηα εμήο: 80

Γηθαίσκα εγγξαθήο θαη θνίηεζεο γηα θάζε παηδί. Μέρξη ηελ ειηθία ησλ 16 ρξφλσλ θαη έσο ηελ Γ ηάμε ηνπ Γπκλαζίνπ (9ρξνλε ππνρξεσηηθή εθπαίδεπζε). Γηθαίσκα δηεπθόιπλζεο ζηελ πξόζβαζε. Γηθαίσκα κε δηάθξηζεο γηα ην θχιν, ηε θπιή, ηελ εζληθφηεηα, ηελ θαηαγσγή, ηηο ζξεζθεπηηθέο ηνπ πεπνηζήζεηο ή ηελ θαηάζηαζε ηεο πγείαο ηνπ. Γηθαίσκα πνηόηεηαο ζπνπδώλ. Γηθαίσκα πγηεηλήο θαη αζθάιεηαο. Γηθαίσκα εμεηδηθεπκέλεο εθπαίδεπζεο (ειιεληθή, μέλε γιψζζα, άηνκα κε εηδηθέο αλάγθεο). Γηθαίσκα ζεβαζκνύ ηεο πξνζσπηθόηεηαο θαη ηεο αμηνπξέπεηαο. Γηθαίσκα ελεκέξσζεο, έθθξαζεο απόςεσλ, ζπκκεηνρήο ζηα θνηλά (Βνπιή ησλ Δθήβσλ-καζεηηθά ζπκβνχιηα) θαη δηαιόγνπ. Γηθαίσκα πξνζηαζίαο από ηε βία. 81

http://gr.humanrights.com/what-arehuman-rights/videos/right-toeducation.html -Επιμέλεια: Σταύρος Λύκος- 82

Η ΠΡΟΣΑΗ ΜΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ 83

Σα δηθαηώκαηα ησλ παηδηψλ, φπσο θαη ηα δηθαηψκαηα φισλ: δελ είλαη δεδνκέλα δελ ηα απνιακβάλνπλ φινη κε ηνλ ίδην ηξφπν πλεπψο, πξέπεη: λα ηα δηεθδηθνχκε λα ηα καζαίλνπκε λα ηα πξνζηαηεχνπκε λα βνεζνχκε θαη ηνπο άιινπο λα θάλνπλ ην ίδην Οη άλζξσπνη θαη ηα παηδηά δελ έρνπλ κφλν δηθαηψκαηα αιιά θαη ππνρξεώζεηο. πλεπψο, πξέπεη: λα αλαιακβάλνπκε ηελ επζχλε καο γηα φζα ζπκβαίλνπλ γχξσ καο λα ζπκβάιινπκε, φπνπ κπνξνχκε, αλάινγα κε ηηο δπλαηφηεηεο καο 84

Ο ζρνιηθφο Καλνληζκφο: Πξέπεη λα πεξηιακβάλεη ππνρξεψζεηο θαη δηθαηψκαηα καζεηψλ, αιιά θαη θαζεγεηψλ. Πξέπεη λα είλαη ιηηφο, απιφο θαη θαηαλνεηφο. Πξέπεη λα εηζάγεη ζηε ιεηηνπξγία ηνπ ζρνιείνπ ηηο αξρέο ηεο δεκνθξαηίαο, ηνπ αιιεινζεβαζκνχ, ηεο επηθνηλσλίαο, ηεο ηζφηεηαο, ηεο ζπκκεηνρήο, ηεο αλεθηηθφηεηαο, ηεο αιιειεγγχεο θαη ηεο ζπλεξγαζίαο γηα ηελ εθαξκνγή ησλ θαλφλσλ. Πξέπεη λα καο εκπλέεη γηα ηε θξνληίδα ηεο θαιήο ιεηηνπξγίαο ηνπ ζρνιείνπ αιιά θαη ησλ θαζεκεξηλψλ ζρέζεσλ κεηαμχ καζεηψλ θαη εθπαηδεπηηθψλ. Πξέπεη λα ιεηηνπξγεί πεξηζζφηεξν πξνιεπηηθά παξά θαηαζηαιηηθά. 85

Ο Καλνληζκφο απνηειεί ην ηέρλεκά καο. Πξνέθπςε από ηελ νινκέιεηα ηεο νκάδαο εξγαζίαο καο. Σίζεηαη σο πξόηαζε-ζρέδην πξνο έγθξηζε θαη ζπκπιήξσζε απφ ην χιινγν ησλ Γηδαζθφλησλ θαη ηνπο ζπκκαζεηέο καο. Δθφζνλ ην ζρέδην εγθξηζεί, κπνξεί λα δνζεί ζηηο ηάμεηο, ώζηε λα κάζνπλ όινη νη ζπκκαζεηέο καο πνηα δηθαηώκαηα θαη πνηεο ππνρξεώζεηο έρνπλ γηα λα κπνξνχλ λα δηεθδηθνχλ αιιά θαη λα γλσξίδνπλ ηα φξηά ηνπο ζην ρψξν ηνπ ζρνιείνπ. Κάζε ρξφλν κπνξεί λα αλαλεώλεηαη κε ηε ζπλεξγαζία καζεηψλ, θαζεγεηψλ θαη γνλέσλ. 86

ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ 87

1. Έγθαηξε πξνζέιεπζε θαη παξνπζία ζην ρψξν ηνπ ζρνιείνπ 88

2. εβαζκφο ζηα δηθαηψκαηα, ρσξίο δηαθξίζεηο 89

3. εκλή δηαηχπσζε απφςεσλ καζεηψλ ζε πίλαθα αλαθνηλψζεσλ 90

4. Κνζκία ζπκπεξηθνξά απέλαληη ζε φινπο 91

5. Απνθπγή θαηαρξήζεσλ ζην ρψξν ηνπ ζρνιείνπ 92

6. Με ρξήζε θηλεηψλ ηειεθψλσλ 93

7. Γηαηήξεζε θαζαξηφηεηαο ζην ρψξν ηνπ ζρνιείνπ 94

8. Πξνζηαζία ζρνιηθήο πεξηνπζίαο 95

9. Απνθπγή δηαηάξαμεο νκαιήο ιεηηνπξγίαο ηνπ καζήκαηνο 96

10. πκκεηνρή ζηηο ζρνιηθέο δξαζηεξηφηεηεο 97

11. πκκεηνρή θαη εθινγή εθπξνζψπσλ ζηα καζεηηθά ζπκβνχιηα 98

12. Κνηλή ιήςε απνθάζεσλ 99

13. χγθιηζε ζρνιηθνχ ζπκβνπιίνπ ζε πεξίπησζε ζνβαξνχ πξνβιήκαηνο 100

14. Γηθαίσκα πξνεγνχκελεο αθξφαζεο πξηλ ηελ επηβνιή θπξψζεσλ 101

15. Ζ δεκνθξαηία, ην θιίκα ειεπζεξίαο θαη ε επηθξάηεζε πνιηηηζκνχ ζπκβάιινπλ ζηε ζσζηή ιεηηνπξγηά ηνπ ζρνιείνπ 102

16. ηηο παξαβηάζεηο ηνπ Καλνληζκνχ ηνπ ρνιείνπ επηβάιινληαη θπξψζεηο 103

1. Έγθαηξε πξνζέιεπζε θαη παξνπζία ζην ρψξν ηνπ ζρνιείν 2. εβαζκφο ζηα δηθαηψκαηα, ρσξίο δηαθξίζεηο 3. εκλή δηαηχπσζε απφςεσλ καζεηψλ ζε πίλαθα αλαθνηλψζεσλ 4. Κνζκία ζπκπεξηθνξά απέλαληη ζε φινπο 5. Απνθπγή θαηαρξήζεσλ ζην ρψξν ηνπ ζρνιείνπ 6. Με ρξήζε θηλεηψλ ηειεθψλσλ 7. Γηαηήξεζε θαζαξηφηεηαο ζην ρψξν ηνπ ζρνιείνπ 8. Πξνζηαζία ζρνιηθήο πεξηνπζίαο 9. Απνθπγή δηαηάξαμεο νκαιήο ιεηηνπξγίαο ηνπ καζήκαηνο 10. πκκεηνρή ζηηο ζρνιηθέο δξαζηεξηφηεηεο 11. πκκεηνρή θαη εθινγή εθπξνζψπσλ ζηα καζεηηθά ζπκβνχιηα 12. Κνηλή ιήςε απνθάζεσλ 13. χγθιηζε ζρνιηθνχ ζπκβνπιίνπ ζε πεξίπησζε ζνβαξνχ πξνβιήκαηνο 14. Γηθαίσκα πξνεγνχκελεο αθξφαζεο πξηλ ηελ επηβνιή θπξψζεσλ 15. Ζ δεκνθξαηία, ην θιίκα ειεπζεξίαο θαη ε επηθξάηεζε πνιηηηζκνχ ζπκβάιινπλ ζηε ζσζηή ιεηηνπξγηά ηνπ ζρνιείνπ 16. ηηο παξαβηάζεηο ηνπ Καλνληζκνχ ηνπ ρνιείνπ επηβάιινληαη θπξψζεηο 104

Α Φ Ι Σ Α Κ Α Ν Ο Ν Ο Ν Ι Σ Μ Ο Σ -Επιμέλεια αφίσας: Κατερίνα Δημητρίου- 105

-Επιμέλεια: Θεοδώρα Κικίμη- 106

χκβαζε ησλ Γηθαησκάησλ ηνπ Παηδηνχ (The Convention on the Rights of the Child, 1989). Ζ Οηθνπκεληθή Γηαθήξπμε ησλ Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ Ζ Δπξσπατθή χκβαζε Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ Δγρεηξίδηα Δθπαίδεπζεο: Γίθαην θαη Πνιηηηθή Β ηάμεο Γεληθνχ Λπθείνπ, Κνηλσληθή θαη Πνιηηηθή Αγσγή Γ ηάμεο Γπκλαζίνπ Ννκνζεζία: χληαγκα ηεο Διιάδαο, Νφκνο 1566/85 (ΦΔΚ 167, η.α /30-09-1985), Π.Γ. 60/2006 (ΦΔΚ 65, η.α /30/03/2006 πεξί αμηνιφγεζεο καζεηψλ Γεπηεξνβάζκηαο Δθπαίδεπζεο, Π.Γ. 104/79 (ΦΔΚ 23, η.α /07-02-1979) πεξί θνίηεζεο καζεηψλ Γ.Δ. Δθπ/ζεο, Απφθαζε 23/1986/Β «Καλνληζκφο ιεηηνπξγίαο καζεηηθψλ θνηλνηήησλ», Νφκνο 2690/99 άξζξν 6 http://el.wikipedia.org www.0-18.gr Ηζηνζειίδα ηνπ πλεγφξνπ ηνπ Παηδηνχ www.synigoros.gr Ηζηνζειίδα Έιιελα πλεγφξνπ ηνπ Πνιίηε www.somatikitimoria.gr Γίθηπν θαηά ηεο σκαηηθήο Σηκσξίαο ζηα Παηδηά www.europeanchildrensnetwork.org Δπξσπατθφ Γίθηπν γηα ηα Παηδηά www.hrea.org The Global Human Rights Education Network www.minorityrights.org Ηζηνζειίδα γηα ηα δηθαηψκαηα ησλ κεηνλνηήησλ www.oxfaminternational.org Γίθηπν νξγαληζκψλ γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο θηψρεηαο θαη ηεο αδηθίαο www.savethechildren.net Αλεμάξηεηνο Γηεζλήο Οξγαληζκφο γηα ηα παηδηά www.unicef.org Δπίζεκε ηζηνζειίδα ηεο UNICEF www.unicef.gr Διιεληθή Δζληθή Δπηηξνπή UNICEF www.νhchr.org UN Office of the High Commissioner for Human Rights www.right-to-education.org Οξγαληζκφο γηα ηελ πξνψζεζε ηνπ δηθαηψκαηνο ζηελ εθπαίδεπζε www.actionaid.org Γηεζλέο δίθηπν βνήζεηαο γηα παηδηά Σξίησλ ρσξψλ www.childnet-int.org Γηεζλέο δίθηπν γηα ηα παηδηά www.hamogelo.com Σν ρακφγειν ηνπ Παηδηνχ www.actionaid.gr Acion aid Διιάδαο www.unicef.gr Unicef Διιάδαο www.unesco-hellas.gr Unesco http://ddp.org.gr/about Γίθηπν πξνζηαζίαο ησλ δηθαησκάησλ ηνπ παηδηνχ http://www.arsis.gr Κνηλσληθή Οξγάλσζε Τπνζηήξημεο Νέσλ http://paizwmetadikaiomata.blogspot.com 107