ISBN: 978-618-5104-52-8



Σχετικά έγγραφα
ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ

Μια νύχτα. Μπαίνω στ αμάξι με το κορίτσι μου και γέρνει γλυκά στο πλάϊ μου και το φεγγάρι λες και περπατάει ίσως θέλει κάπου να μας πάει

«Ο Αϊούλαχλης και ο αετός»

Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο

ΠΑΝΑΓΙΩΣΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΣΡΙΟΤ. Δέκα ποιήματα για τον πατέρα μου. Αλκιβιάδη

ΙΕ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΛΕΜΕΣΟΥ (Κ.Α.) ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ:

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ

Ο εγωιστής γίγαντας. Μεταγραφή : Γλυμίτσα Ευθυμία. Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης. «Αλέξανδρος Δελμούζος»

Περιεχόμενα. Εφτά ξύλινα αλογάκια κι ένα αληθινό Αν έχεις τύχη Η μεγάλη καφετιά αρκούδα κι εμείς... 37

Τράντα Βασιλική Β εξάμηνο Ειδικής Αγωγής

Απόψε (ξανα)ονειρεύτηκα

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις.

Το παραμύθι της αγάπης

Αγγελική Δαρλάση. Το παλιόπαιδο. Εικονογράφηση Ίρις Σαμαρτζή

Τα λουλούδια που δεν είχαν όνομα ''ΜΥΘΟΣ''

Στην ζωή πρέπει να ξέρεις θα σε κάνουν να υποφέρεις. Μην λυγίσεις να σταθείς ψηλά! Εκεί που δεν θα μπορούν να σε φτάσουν.

Δύο ιστορίες που ρωτάνε

ALBUM ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ 2010 ΦΥΣΑΕΙ

A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES.

ΤΑ ΜΠΑΛΟΝΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΙΑΣ

Η Μόνα, η μικρή χελώνα, μετακόμισε σε ένα καινούριο σπίτι κοντά στη λίμνη του μεγάλου δάσους.

Μαριέττα Κόντου ΦΤΟΥ ΞΕΛΥΠΗ. Εικόνες: Στάθης Πετρόπουλος

«Πώς να ξέρει κανείς πού στέκει; Με αγγίζεις στο παρελθόν, σε νιώθω στο παρόν» Μυρσίνη-Νεφέλη Κ. Παπαδάκου «Νερό. Εγώ»

ΟΝΕΙΡΟ ΜΙΑΣ ΚΑΠΟΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ. ακριβώς το που.την μητέρα μου και τα αδέρφια μου, ήμουν πολύ μικρός για να τους

ΔΕΝ ΜιΛΗΣΑ ΠΟΤΕ, ΣΕ ΚΑΝΕΝΑΝ, ΓιΑ ΕΚΕιΝΟ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑιΡι ΠΑΡΑ ΜΟΝΟ ΣΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΣΟΥ. ΗΜΑΣΤΑΝ ΠΑΝΤΡΕΜΕΝΟι ΚΟΝΤΑ 16 ΧΡΟΝιΑ.

Κείμενα Κατανόησης Γραπτού Λόγου

Τα παιδιά της Πρωτοβουλίας και η Δώρα Νιώπα γράφουν ένα παραμύθι - αντίδωρο

Τι όμορφη μέρα ξημέρωσε και σήμερα. Ως συνήθως εγώ ξύπνησα πιο νωρίς από όλους και πήγα δίπλα στην κυρία Σταυρούλα που κοιμόταν. Την ακούμπησα ελαφρά

ΧΑΡΤΙΝΗ ΑΓΚΑΛΙΑ ΟΜΑΔΑ Β. Ερώτηση 1 α

ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΏΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ

Παραμύθι για την υγιεινή διατροφή

ΕΚ ΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ Α.Ε.

Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη: Στόχος μου είναι να πείσω τους αναγνώστες μου να μην σκοτώσουν το μικρό παιδί που έχουν μέσα τους 11 May 2018

το θύμα, ο θύτης και ο θεατής Σοφία Ζαχομήτρου Μαθήτρια της Ε2 Τάξης

Χάρτινη αγκαλιά. Σχολή Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου, Β Γυμνασίου

ΛΕΟΝΑΡΝΤ ΚΟΕΝ. Στίχοι τραγουδιών του. Δεν υπάρχει γιατρειά για την αγάπη (Ain t no cure for love)

Μαμά, γιατί ο Φώτης δε θέλει να του πιάσω το χέρι; Θα σου εξηγήσω, Φωτεινή. Πότε; Αργότερα, όταν μείνουμε μόνες μας. Να πάμε με τον Φώτη στο δωμάτιό

ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΩΝ ΞΩΤΙΚΩΝ. Ιστορίες από τη Σκωτία και την Ιρλανδία

3 ο βραβείο ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΤΑΜΟΥΛΗ. Βασιλεία Παπασταύρου. 1 ος Πανελλήνιος διαγωνισμός λογοτεχνικής έκφρασης για παιδιά ( )

Το ημερολόγιο της Πηνελόπης

Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες

Αϊνστάιν. Η ζωή και το έργο του από τη γέννησή του έως το τέλος της ζωής του ΦΙΛΟΜΗΛΑ ΒΑΚΑΛΗ-ΣΥΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ. Εικόνες: Νίκος Μαρουλάκης

Πρόλογος. Καλή τύχη! Carl-Johan Forssén Ehrlin

μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου

Αποστολή. Κρυμμένος Θησαυρός. Λίνα Σωτηροπούλου. Εικόνες: Ράνια Βαρβάκη

Πώς γράφεις αυτές τις φράσεις;

Ευχαριστώ Ολόψυχα για την Δύναμη, την Γνώση, την Αφθονία, την Έμπνευση και την Αγάπη...

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς

17.Γ. ΠΡΟΣΤΧΑ ΑΝΕΚΔΟΣΑ ΜΕ ΣΟΝ ΣΟΣΟ 4 - ΧΑΣΖΗΑΛΕΞΑΝΔΡΟΤ ΜΑΡΙΑ


Το δικό µου σκυλάκι. Ησαΐα Ευτυχία

ΓΙΑΤΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ

Δεν είναι λοιπόν μόνο οι γυναίκες που έχουν αυτήν την ανάγκη, αλλά κι οι άντρες επίσης, όσο σκληροί κι αν το παίζουν.

ΑΠΟΔΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ

Η ιστορία του Φερδινάνδου Συγγραφέας: Μούνρω Λιφ. Μετάφραση: Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου

Χάρτινη Αγκαλιά Συγγραφέας: Ιφιγένεια Μαστρογιάννη

Γεια σας, παιδιά. Είμαι η Μαρία, το κοριτσάκι της φωτογραφίας, η εγγονή

Μαρία Κωνσταντινοπούλου Ψυχολόγος - ειδική παιδαγωγός

Εικόνες: Eύα Καραντινού

Φωνή: Θανούλη! Φανούλη! Μαριάννα! Φανούλης: Μας φωνάζει η μαμά! Ερχόμαστε!

Εργασία Οδύσσειας: θέμα 2 ο «Γράφω το ημερολόγιο του κεντρικού ήρωα ή κάποιου άλλου προσώπου» Το ημερολόγιο της Πηνελόπης

ΜΠΑ Μ! Μ Π Α Μ! Στη φωτογραφία μάς είχαν δείξει καλύτερη βάρκα. Αστραφτερή και καινούρια, με χώρο για όλους.

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΤΟΥ JOSTEIN GAARDER

ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΝΑΝ ΚΑΙΡΟ ΚΟΥΒΕΝΤΙΑΣΑΜΕ ΚΑΙ ΝΙΩΣΑΜΕ.. ΠΟΣΟ ΠΟΛΥΤΙΜΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ Ο ΕΝΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΛΛΟΝ!

Δύο μικρά δεινοσαυράκια θέλουν να πάνε σχολείο μαζί με τα παιδάκια

Μια φορά και έναν καιρό ζούσε στα βάθη του ωκεανού µια µικρή σταγόνα, ο Σταγονούλης. Έπαιζε οληµερίς διάφορα παιχνίδια µε τους ιππόκαµπους και τις

Παιχνίδια στην Ακροθαλασσιά

Στέφανος Λίβος: «Η συγγραφή δεν είναι καθημερινή ανάγκη για μένα. Η έκφραση όμως είναι!»

T: Έλενα Περικλέους

«Ο Σάββας η κλώσσα και ο αετός»

Οι αριθμοί σελίδων με έντονη γραφή δείχνουν τα κύρια κεφάλαια που σχετίζονται με το θέμα. ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΜΑΘΗΜΑ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΑΙΔΙΩΝ. Τραγούδι:

Τα παραμύθια της τάξης μας!

Ο Αϊ-Βασίλης και...το όνομα του παιδιού σας...

ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΚΑΝΑΡΑΚΗΣ ΤΟ ΔΙΛΗΜΜΑ ΤΟΥ ΕΡΜΗ. Εικονογράφηση Βίλλυ Καραμπατζιά

ISBN:

Ένα παραμύθι φτιαγμένο από τα παιδιά της Δ, Ε και Στ τάξης του Ζ Δημοτικού Σχολείου Πάφου κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους με τη συγγραφέα Αμαλία

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΚΟΥΤΣΙΚΟΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΦΑΡΚΑΔΟΝΑΣ ΤΡΙΚΑΛΩΝ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ «ΠΡΟΣΕΧΕ ΤΙ ΠΕΤΑΣ, ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΡΔΙΑ ΜΟΥ»

ΙΑ ΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ

ΣΚΕΤΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ. ΑΡΗΣ (Συναντώνται μπροστά στη σκηνή ο Άρης με τον Χρηστάκη.) Γεια σου Χρηστάκη, τι κάνεις;

μέρα, σύντομα δε θα μπορούσε πια να σωθεί από βέβαιο αφανισμό, αποφάσισε να ζητήσει τη βοήθεια του Ωκεανού.

Ένα βήμα μπροστά στίχοι: Νίκος Φάρφας μουσική: Κωνσταντίνος Πολυχρονίου

καθηγητές ν ανοιγοκλείνουν το στόμα τους, αλλά η φωνή τους δε φτάνει στ αυτιά μου, λες κι έρχεται από το υπερπέραν.

Δώρα Μωραϊτίνη. Μυθιστόρημα. Εκδόσεις CaptainBook.gr

Χάνς Κρίστιαν Άντερσεν

Την επομένη ήρθε προς το μέρος μου και μου είπε καλημέρα.

Τριγωνοψαρούλη, μην εμπιστεύεσαι ΠΟΤΕ... αχινό! Εκπαιδευτικός σχεδιασμός παιχνιδιού: Βαγγέλης Ηλιόπουλος, Βασιλική Νίκα.

Η κλέφτρα των ονείρων Ο δράκος που άρπαξε την αγάπη Το ελιξίριο της ευτυχίας... 47

ΜΑΜΑ, ΘΑ ΜΕ ΘΗΛΑΣΕΙΣ;

Μεγάλο βραβείο, μεγάλοι μπελάδες. Μάνος Κοντολέων. Εικονογράφηση: Τέτη Σώλου

Μανώλης Ισχάκης - Πνευματικά δικαιώματα - για περισσότερη εκπαίδευση

ΘΕΑΤΡΙΚΟ 2 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ

Γεννηθήκαμε και υπήρξαμε μωρά. Κλαίγαμε, τρώγαμε, γελάγαμε, κοιμόμασταν, ξυπνάγαμε, λερωνόμασταν.

Ο Φώτης και η Φωτεινή

ΜΙΑ ΤΡΕΛΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΕ ΠΕΝΤΕ ΣΚΥΛΟΥΣ

ΑΝΔΡΟΓΥΝΟ: Η ΘΕΣΗ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

κι η τιμωρία των κατηγορουμένων. Βέβαια, αν δεν έχεις πάρει καθόλου βάρος, αυτό θα σημαίνει ότι ο κατηγορούμενος

Από την Διονυσία Γιαννοπούλου Ψυχοθεραπεύτρια Οικογενειακή Σύμβουλο Επιστημονικά Υπεύθυνη του Κ.Π «ΠΡΟΝΟΗ»

Σκηνή 1η Φθινοπωρινή Φυλλαράκι Φθινοπωρινή Φυλλαράκι Φθινοπωρινή Φυλλαράκι Φθινοπωρινή Φυλλαράκι

Εμπιστεύομαι τον εαυτό μου! Είμαι παρόν στη ζωή. Εμπιστεύομαι τη ζωή! Είμαι εγώ και είμαι καλά. Επιλέγω να κοιτάζω με όμορφο τρόπο τον εαυτό μου

Transcript:

Σειρά: Ελληνική Λογοτεχνία Τίτλος: Μείνε λίγο ακόμα Συγγραφέας: Χαρά Σαμπανίδου Φιλολογική επιμέλεια: Ανθή Μπίσσα Σελιδοποίηση: Έλενα Ματθαίου Εκπόνηση εξωφύλλου: Aρχέτυπο Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική, η απόδοση κατά παράφραση ή διασκευή του περιεχομένου του βιβλίου με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Νόμος 2121/1993 και κανόνες του Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα. Copyright 2015: ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΩΚΕΑΝΟΣ & Χαρά Σαμπανίδου Σόλωνος 136, Αθήνα 106 77 Τηλ.: 210 3829339-210 3803925, Φαξ: 210 3829659 e-mail: info@oceanosbooks.gr www.oceanosbooks.gr ISBN: 978-618-5104-52-8

ΧΑΡΑ ΣΑΜΠΑΝΙΔΟΥ Μείνε λίγο ακόμα

Αφιερωμένο στον εξαιρετικό Άνθρωπο και Επιστήμονα Παναγιώτη Σιούτο ο οποίος με την πολύτιμη φροντίδα του με βοήθησε να ξεπεράσω τα σοβαρά προβλήματα υγείας και να μπορέσω να συνεχίσω το συγγραφικό μου έργο.

Εισαγωγή Μετακόμισα δίχως αποσκευές και τα απαραίτητα. Άλλωστε, δεν μου χρειάζονται πια, δεν θέλω τίποτε απ αυτά και μάλιστα μου είναι εντελώς άχρηστα. Πρώτη φορά ταξίδεψα δίχως όνειρα, αλλά φορτωμένη με αναμνήσεις. Κανείς δεν μπορεί πια να με βλάψει, να με πληγώσει, κι αυτό διότι δεν με φτάνει Το ξέρω ότι τους πλήγωσα, τους έκανα να κλάψουν, μα δεν το επεδίωξα. Δεν ήθελα να τους εγκαταλείψω, να τους αποχωριστώ τους αγαπούσα, ήταν οι άνθρωποί μου, η ζωή μου ολάκερη, η έγνοια μου! Δεν μπορούσε όμως να γίνει διαφορετικά ναι, δεν μπορούσα να το αποφύγω

ΧΑΡΑ ΣΑΜΠΑΝΙΔΟΥ Πόσο πολύ μου πήγαινε εκείνο το φόρεμα! Από την πρώτη στιγμή που το είδα στη βιτρίνα, σκέφθηκα πως είχε ραφτεί ειδικά για μένα, για να το φορέσω τη νύχτα της Πρωτοχρονιάς, στο γιορτινά στολισμένο σπίτι, με τους καλεσμένους ολόγυρα να χαίρονται και να εύχονται για το νέο έτος και το εορταστικό τραπέζι να δεσπόζει στο κέντρο με το λευκό τραπεζομάντιλο και τα κολονάτα ποτήρια να αστράφτουν κι όσο για το δένδρο, αυτό θα ήταν τεράστιο και επιβλητικό Για εκείνην, λοιπόν, τη βραδιά είχα διαλέξει το μαύρο φόρεμα, κι όταν το δοκίμασα μου άρεσε ακόμη περισσότερο καθώς τόνιζε τις γραμμές μου κι αναδείκνυε το καλογυμνασμένο μου κορμί όχι ότι είχε τίποτε το ιδιαίτερο, αλλά παρ όλη την απλότητά του ήταν εντυπωσιακό Εκτός από τον καθρέφτη μου μου το επιβεβαίωνε κάθε τόσο και ο άνδρας μου με λόγια και γλυκά βλέμματα θαυμασμού. Πέρασαν αρκετά χρόνια από τότε Αυτό το φόρεμα ενδύθηκα για την απόδρασή μου. Δεν το επέλεξα εγώ, αλλά μάλλον αυτό με επέλεξε, γιατί ήξερε ότι ήταν το αγαπημένο μου. Φορούσα και το περιδέραιό μου, αυτό με τα πετράδια. Μάλιστα, σε μια στιγμή περισυλλογής, είχα αφήσει τη φαντασία μου και τα συναισθήματά μου να προσδώσουν τη δική τους βαρύτητα σ αυτό το σπάνιο κόσμημα. Οι εξαιρετικές στιγμές της ζωής μας μα και οι απότομες στροφές της είναι τα δικά μας πετράδια που τα μαζεύουμε στη διάρκεια του βίου μας κι όταν γίνουν πολλά, % 10 %

ΜΕΙΝΕ ΛΙΓΟ ΑΚΟΜΑ φτιάχνουμε το δικό μας περιδέραιο, κάθε πέτρα του οποίου σηματοδοτεί ό,τι έχουμε αποκομίσει από τούτη τη ζωή Έφυγα και τους εγκατέλειψα όλους, μα κι αν ακόμη δεν με βλέπουν ξέρω ότι θα με νιώθουν, γιατί υπήρξα σημαντικό κομμάτι της ζωής τους. Θα είμαι ο ίσκιος και το πέρασμα από τις ζωές τους, η αύρα στον θαλασσινό αέρα που αναπνέουν, η ευωδιά από τα ανοιξιάτικα άνθη και θα με αναζητούν. Το ξέρω Με την απουσία καταλαβαίνεις περισσότερο την αξία του άλλου, τον αγαπάς ακόμη περισσότερο, εκτιμάς ακόμη κι αυτά που θεωρούσες μικρά, αυτά που ήταν δεδομένα. Τί κρίμα να μην είναι πια δίπλα σου, να μην μπορείς να γυρίσεις τον χρόνο πίσω, να του βροντοφωνάξεις πόσο πολύ τον θαυμάζεις, πόσο πολύ τον αγαπάς, πόσο σου λείπει Εγώ δεν θα γυρίσω, όχι δεν θα γυρίσω δεν μπορώ, δεν γίνεται. Θα είμαι όμως πάντα εκεί, κοντά τους, θα τους βλέπω και θα τους λατρεύω, όπως άλλωστε κι όταν ήμουν μαζί τους κι ας μην το καταλάβαιναν πάντα, κι ας μη μου το έδειχναν όπως εγώ θα ήθελα. Μα το είχα ανάγκη. Γιατί δεν φτάνει να ξέρεις ότι σε αγαπούν, δεν φτάνει έχεις ανάγκη και να σ το δείχνουν και να σ το λένε. Όπως άλλωστε έκανα εγώ για τα αγαπημένα μου πρόσωπα. Δεν διαμαρτυρήθηκα γι αυτό, δεν γκρίνιαξα, αλλά μ έπαιρνε πολλές φορές το παράπονο Πόσο όμορφη ήμουν με το μαύρο εκείνο φόρεμα, πόσο το αγαπούσα! Γι αυτό και έφυγα φορώντας αυτό % 11 %

ΧΑΡΑ ΣΑΜΠΑΝΙΔΟΥ το συγκεκριμένο. Τα μαλλιά μου ήταν καλοχτενισμένα και το μακιγιάζ στο πρόσωπό μου άψογο Όμορφη ήμουν, πολύ όμορφη όταν τους εγκατέλειψα, ανέκφραστη, σαν κούκλα βιτρίνας ίσως να είχα ένα ανεπαίσθητο μειδίαμα, ίσως Εν αντιθέσει με τους υπόλοιπους που άφηνα πίσω μου. Αυτοί ήταν θλιμμένοι και την περισσότερη ώρα έκλαιγαν, με κοιτούσαν με πόνο κι ό,τι είχαν να πουν το έλεγαν από μέσα τους, με το βουβό δάκρυ τους. Δεν γινόταν να με μεταπείσουν, δεν μπορούσαν να το κάνουν. Εκείνη η ώρα του αποχωρισμού ήταν οδυνηρή. Στα μάτια τους μπορούσα να διαβάσω τί σκεφτόταν ο καθένας, τί θυμόταν από την κοινή ζωή μας που σαν ένα όνειρο πέρασε και χάθηκε στη λήθη εικόνες που διαδέχονταν η μια την άλλη σε διάφορα στάδια της ηλικίας μας, χαρές που ξεχάστηκαν, πίκρες κι ενοχές που πήραν τη θέση τους κι έκατσαν σαν κόμπος στον λαιμό, τύψεις και κρυμμένα μυστικά από μια ζωή που κύλησε σαν το νερό στο ποτάμι, που άλλοτε ρέει γαλήνιο, νωχελικό κι άλλοτε ορμητικό, επιθετικό παρασέρνοντας κιτρινισμένα φύλλα. Από ένα ποτάμι που δεν γυρίζει πίσω. Από τον χρόνο που δεν γυρίζει. Ναι, δεν γυρίζει Καλό ταξίδι Καλό παράδεισο Κι εγώ ξεκίνησα το ταξίδι για έναν άλλον τόπο. Δεν ξέρω αν λέγεται «παράδεισος», πάντως ένιωθα μια γαλήνη μέσα μου. Ανέβαινα, ανέβαινα όλο και πιο ψηλά, με το σώμα ελαφρύ σαν πούπουλο το αεράκι σαν χάδι με παράσερνε % 12 %

ΜΕΙΝΕ ΛΙΓΟ ΑΚΟΜΑ κι όλο απομακρυνόμουν από κοντά τους. Με τούτη την εγκατάλειψή μου δήλωσα παραίτηση, έτσι όπως γίνεται σε κάθε αποχώρηση, γι αυτό και δεν πονάω, δεν υποφέρω. Τώρα πια είμαι καλά. Αντίο Μην κλαίτε για μένα, ό,τι ήταν να σας δώσω σας το έδωσα, ό,τι ήταν να μου δώσετε, μου το δώσατε, χαρές, πίκρες, γέλιο, κλάμα Ναι, όλα τα συναισθήματα. Όσα χωράει μια ζωή γεμάτη, χορτασμένη, μια ζωή που το πιο σημαντικό εφόδιό της ήταν η αγάπη κι ο δρόμος της δύσκολος Και πόσο σημαντικό είναι όταν σε σκέφτονται να σου το εκφράζουν, όταν σε θέλουν να σ το φωνάζουν, όταν σε νοιάζονται να σου το δείχνουν κι όταν σε αγαπάνε να το νιώθεις, να σου το λένε, ναι, να σου το λένε ακόμη και αν το ξέρεις Πόσο όμορφα είναι εδώ πάνω! Πόσο πολύ μου πηγαίνει αυτό το φόρεμα! Καλά κάνατε και μου το φορέσατε, ήταν το αγαπημένο μου Δεν πονάω, δεν λυπάμαι, δεν χαίρομαι, δεν δεν Πάντα θα είμαι κοντά σας, στη σκέψη σας και στις καρδιές σας Κι επειδή δεν μπορώ να σας αποχωριστώ, θα περνώ από τις ζωές σας. Έτσι, σαν απαλό αεράκι, σαν σκιά, σαν παράξενη αίσθηση, σαν αόρατος φύλακας-άγγελος Ναι, θα έρχομαι στα καλά και στα δύσκολα δίπλα σας Καλό μου ταξίδι % 13 %

Κεφάλαιο 1 Εκείνες τις πρώτες ημέρες της απουσίας μου, ήμουν σχεδόν συνέχεια κοντά τους, ειδικά δίπλα στον Κίμωνα, λες και ήθελα να του κρατώ συντροφιά. Δεν άντεχα να τον βλέπω θλιμμένο, να κοιτάει στο πουθενά, με το βλέμμα καρφωμένο σ' ένα κενό που δεν έλεγε να γεμίσει, να μην τον χωράει το ίδιο μας το σπίτι, να βυθίζεται στις φωτογραφίες μας, αυτές που είχαμε βγάλει σε εξαιρετικές στιγμές και κάποιες είχα τοποθετήσει στα έπιπλα, ενώ κάποιες άλλες είχα κρεμάσει στους τοίχους. Πλησίαζε πολύ κοντά και με κοιτούσε με παράπονο, λες κι ήθελε να γυρίσει πίσω τον χρόνο, να παγώσει τις

ΧΑΡΑ ΣΑΜΠΑΝΙΔΟΥ στιγμές, και κουνούσε απελπισμένος το κεφάλι του, σαν να μου έλεγε ότι τον πρόδωσα, ότι δεν έκανα καλά που έφυγα και τον άφησα μόνο Εγώ εκεί, ανεπηρέαστη! Χαμογελούσα ανυποψίαστη κι ευτυχισμένη τον κοιτούσα ίσια στα μάτια. Ήμουν πολύ όμορφη, ναι, πολύ, πάντα ήμουν όμορφη, χαρούμενη και χαμογελαστή Άλλες φορές τον έβλεπα να ανοίγει τις ντουλάπες μου και να κοιτάζει τα ρούχα μου, αρκετή ώρα, να τα αγγίζει, να τα χαϊδεύει και να τα μυρίζει πολλές φορές τα έπαιρνε μαζί του στο κρεβάτι μας και κοιμόταν αγκαλιάζοντάς τα. Μάλλον δεν κοιμόταν γιατί τον άκουγα να αναστενάζει και κάτι σαν λυγμοί έβγαιναν από τα χείλη του Ποτέ πριν δεν τον είχα ακούσει να κλαίει έτσι, σαν μωρό παιδί, και δεν ήξερα πώς είναι το κλάμα του Τον εγκατέλειψα έπειτα από σαράντα χρόνια κοινής ζωής Είπα «κοινής ζωής»; Ε, κάπως έτσι Τον γνώρισα σε μια πολύ όμορφη και δημιουργική περίοδο της ζωής μου. Στον επαγγελματικό τομέα, γιατί στον συναισθηματικό ήμουν σαν κτήριο υπό κατεδάφιση. Τότε που αποφάσισα, παρά τις αντιρρήσεις των γονιών μου, να φοιτήσω στη Δραματική Σχολή και να κάνω το όνειρό μου πραγματικότητα. % 16 %

ΜΕΙΝΕ ΛΙΓΟ ΑΚΟΜΑ Πολύ εύκολος και χωρίς αντιξοότητες ήταν ο δρόμος κι η χαρά μου απερίγραπτη όταν αμέσως μόλις αποφοίτησα, επιλέχθηκα ύστερα από μια οντισιόν για την πρώτη μου επίσημη θεατρική παράσταση! Ήμουν πολύ καλή στην υποκριτική κι η αγάπη μου για το θέατρο δεν είχε όρια. Το όνειρό μου πάντα, από μικρή, ήταν να γίνω ηθοποιός και το πάθος μου ήταν τόσο μεγάλο που τα κατάφερα. Με επέλεξαν με την πρώτη. Μου έδωσαν έναν σχετικά δύσκολο ρόλο, αλλά για μένα αυτό δεν αποτελούσε εμπόδιο. Θα έλεγα ότι ήταν μια πρόκληση, αφού αυτό ήταν που λάτρευα. Ήθελα να υποδύομαι πάντα ρόλους διαφορετικούς, να γίνομαι στη σκηνή κάτι άλλο από μένα. Ποτέ δεν με κούρασαν οι εξαντλητικές και πολύωρες πρόβες, ποτέ. Μάλλον με δυνάμωναν και κάθε φορά είχαν να μου μάθουν καινούργια πράγματα, να μου χαρίσουν νέες εμπειρίες. Μετά δύο επιτυχημένες σεζόν, επιλέχθηκα και πάλι για το επόμενο έργο και μάλιστα αυτή τη φορά θα έπαιζα δίπλα σε γνωστούς κι αξιόλογους ηθοποιούς που θαύμαζα. Στην αρχή τρομοκρατήθηκα, σκέφθηκα ότι δεν θα μπορούσα να ανταποκριθώ, ότι θα ήμουν ασήμαντη δίπλα τους, όμως τελικά πίστεψα στις δυνάμεις μου, στο πείσμα και % 17 %

ΧΑΡΑ ΣΑΜΠΑΝΙΔΟΥ στην εργατικότητά μου γιατί διέθετα και από τα δύο. Ήμουν ευτυχισμένη, πετούσα από τη χαρά μου και στο πέταγμά μου αυτό παρέσυρα και την οικογένειά μου, η οποία είχε έρθει στην πρεμιέρα του έργου. Στο πρώτο έργο, στο οποίο έπαιζα για δύο συνεχόμενα χρόνια, δεν ήθελαν να έρθουν να με δουν, γιατί ήταν αντίθετοι με την απόφασή μου, αντίθετοι με την τρέλα μου αυτή. Δεν ήθελαν να συνηγορούν στην «επιπολαιότητά» μου, όπως έλεγαν. Περίμεναν ότι θα μου περάσει καθώς νόμιζαν πως επρόκειτο για ένα καπρίτσιο. Το παράπονό μου ήταν ότι ποτέ δεν με κατάλαβαν, ποτέ δεν συναισθάνθηκαν το πάθος μου, τη λαχτάρα μου για το θέατρο. Η μητέρα μου ειδικά απορούσε όταν διάφοροι γνωστοί και φίλοι τής έδιναν συγχαρητήρια για μένα, είτε γιατί είχαν έρθει και με είχαν δει στη σκηνή είτε γιατί είχαν διαβάσει καλές κριτικές στα διάφορα περιοδικά και στις εφημερίδες. Είχε μπερδευτεί για τα καλά δεν ήξερε αν έπρεπε να χαρεί με τον θαυμασμό που μου έδειχναν, να χαρεί για το ταλέντο μου ή να κατεβάσει το κεφάλι λυπημένη, ίσως και ντροπιασμένη. Η αδελφή μου η Δάφνη, που είχε μεγάλη καρδιά και κατανοούσε και τις δυο πλευρές, ήταν αυτή που μιλώντας της της άλλαξε κάπως τον τρόπο % 18 %

ΜΕΙΝΕ ΛΙΓΟ ΑΚΟΜΑ σκέψης. Εκείνη την απελευθέρωσε απ' όλο το βάρος που κουβαλούσε μέσα της. Για άλλη μια φορά κατάλαβα πως ενώ είχα μια αδελφή που δεν ταιριάζαμε, που είχαμε διαφορετικούς χαρακτήρες, πάντα εκείνη θα ήταν το σωσίβιό μου, πάντα θα ήταν αυτή που θα με συναισθανόταν. Αυτή τη φορά όμως, στο επόμενο έργο που ανεβάσαμε ήρθαν και με καμάρι κάθισαν στα πρώτα καθίσματα που τους είχα κρατήσει με τα ονόματά τους. Άλλωστε, εκεί ήταν η θέση τους. Η συγκίνηση όλη δική τους, διότι εγώ δεν είχα αυτό το δικαίωμα. Από τη στιγμή που πατούσα το πόδι μου στο σανίδι, ήμουν εγώ με τον ρόλο μου, με τον άλλο μου εαυτό. Δοσμένη ολοκληρωτικά στη μεγάλη μου αγάπη, κι όπως πίστευα τότε κανείς δεν ήταν ικανός να με κρατήσει μακριά, κανείς. Η μαμά συνήθιζε να λέει πως από μικρή ήμουν ατίθαση και πεισματάρα, πάντα έκανα αυτό που καρφωνόταν στο κεφάλι μου, εν αντιθέσει με τη μεγαλύτερη αδελφή μου, τη Δάφνη, που ήταν λογική και μετρημένη. Εκείνη σοβαρή, εγώ μέσα σ' όλα και με όποιο τίμημα Τώρα όμως, εμένα καμάρωναν στα μπροστινά καθίσματα, εμένα χειροκροτούσαν βουρκωμένοι κι έδειχναν να το έχουν χωνέψει για τα καλά. Αν μπορούσαν ας έκαναν κι αλλιώς, εγώ πάντως ούτε μισό βήμα πίσω δεν έκανα Κι ούτε θα έκανα ποτέ. Ποτέ % 19 %

ΧΑΡΑ ΣΑΜΠΑΝΙΔΟΥ Αυτό το «ποτέ» πόσες φορές στη ζωή μου άραγε το αναθεώρησα! Εκείνο το διάστημα, εκείνα τα χρόνια ήταν τα πιο χαρούμενα της ζωής μου και πίστευα ότι έτσι θα ήταν όλη μου η ζήση. Παρέες, ξεγνοιασιά, πρόβες, ταβερνούλες, κρασάκι και παραστάσεις Ήμουν ανάλαφρη κι ευτυχισμένη. Αιωρούμουν ανάμεσα στο γέλιο της χαράς και στο δάκρυ της συγκίνησης. Ο Πάνος βρήκε πρόσφορο έδαφος και τρύπωσε γλυκά, τρυφερά. Ίσως έφταιγε ότι ήμουν διαθέσιμη, ίσως όμως και ότι έπρεπε να αποδώσουμε στο έπακρον τον ρόλο μας και τις τρυφερές ερωτικές στιγμές πάνω στη σκηνή. Το ζούσαμε για να πείσουμε το κοινό και τελικά πείσαμε και τους εαυτούς μας Το φιλί μας ήταν αληθινό και δυνατό, γεμάτο πάθος και όχι μόνο για τις ανάγκες του έργου. Αυτό ήταν η σπίθα Ένα βράδυ μετά την παράσταση δέχθηκα την πρότασή του και κοιμήθηκα στο σπίτι του. Ακολούθησαν πολλά βράδια ακόμη. Οι γονείς μου μού είχαν εναντιωθεί, γκρίνιαζαν, έλεγαν ότι πήρα την κάτω βόλτα, ό,τι ακριβώς φοβόντουσαν. Ήθελαν μάλιστα να με αποκληρώσουν αν θα συνέχιζα αυτήν την άσωτη ζωή. Κατάντησα μια θεατρίνα, μου έλεγε η μαμά και απαιτούσαν να τους αποδείξω πως μεγάλωσα. % 20 %

ΜΕΙΝΕ ΛΙΓΟ ΑΚΟΜΑ Πώς; Να μαζέψω τα μυαλά στο κεφάλι μου, να νοικοκυρευτώ και να κάνω δική μου οικογένεια. Την τρέλα μου και τα καπρίτσια μου τα έκανα, λέγανε, ας μαζευόμουν επιτέλους και σαν κορίτσι καλής οικογενείας, να αποκτήσω κι εγώ έναν καλό σύζυγο και παιδάκια Πόσο πολύ γέλασα εκείνην την ημέρα μ' αυτές τις κουβέντες! Είχα περάσει από το σπίτι για να πάρω μερικά ρούχα και να γυρίσω στον Πάνο. Εκείνοι πίστευαν πως επέστρεψα μετανιωμένη. Θυμάμαι, η μαμά άνοιξε χαρούμενη τα χέρια της και με έσφιξε δυνατά στην αγκαλιά της για να απομακρύνει σχεδόν αμέσως το πρόσωπό της. «Καπνίζεις;» με ρώτησε με απέχθεια. «Ναι, καπνίζω», της πέταξα εριστικά, γιατί δεν μου άρεσε καθόλου το ύφος της. Έπρεπε να καταλάβει επιτέλους ότι μεγάλωσα και δεν ήμουν πια το κοριτσάκι εκείνο που το έπαιζαν στα γόνατά τους και του έλεγαν παραμύθια. Εν αντιθέσει με τη μητέρα μου, η ξαδέλφη μου, η Γαβριέλα, ήταν το πρόσωπο εκείνο που πίστευε σ' εμένα, με θαύμαζε και ήθελε να μου μοιάσει. Ήμασταν πολύ δεμένες. Κάποιες φορές την έπαιρνα μαζί μου τόσο στις πρόβες όσο και στις παραστάσεις για να κοινωνεί σ' ένα περιβάλλον που της άρεσε πολύ, που τη μάγευε. Το έβλεπα στις εκφράσεις της, το διάβαζα στα μάτια της. % 21 %

ΧΑΡΑ ΣΑΜΠΑΝΙΔΟΥ Όταν μάλιστα κάποια στιγμή αρρώστησε η υποβολέας και μας άφησε στα κρύα του λουτρού, σκέφθηκα αμέσως τη Γαβριέλα. Έτσι ενσωματώθηκε στη θεατρική ζωή κι ας μην έπαιρνε μέρος στις παραστάσεις. Βρήκε ένα ενδιαφέρον και είχε κάποιον σκοπό, μα το σημαντικότερο ήταν ότι βρισκόταν μαζί μου. Αν και δεν ήμασταν αδελφές, εμείς νιώθαμε σαν πραγματικές αδελφές. Αυτό το κορίτσι με κοιτούσε στα μάτια με λατρεία ήξερα ότι είχα έναν άνθρωπο που με θαυμάζει και με αποδέχεται γι' αυτό που είμαι. Ήμουν το πρότυπό της κι όποιες απορίες είχε σ' εμένα ερχόταν για να της τις λύσω και δεν είχε λίγες, διψούσε να μάθει τα πάντα. Ποθούσε να εξερευνήσει αυτόν τον άγνωστο κόσμο. Ήθελε να δοκιμάζει γεύσεις ζωής, γεύσεις χαράς και δημιουργίας. Οι παραστάσεις ολοκληρώθηκαν και αμέσως θα άρχιζαν οι προετοιμασίες για το επόμενο έργο. Δυστυχώς, δεν θα έπαιζα και πάλι με τον Πάνο. Αυτό ήταν κάτι που με στενοχωρούσε. Το ίδιο κι εκείνον. Θα χώριζαν οι δρόμοι μας όμως μόνο θεατρικά, μια και στη ζωή ήμασταν πια ζευγάρι. Οι νύχτες μας απέκτησαν περισσότερο πάθος, ήταν πιο μαγικές, περιμέναμε τη στιγμή που θα συναντηθούμε και θα σμίξουμε σαν εραστές που % 22 %

ΜΕΙΝΕ ΛΙΓΟ ΑΚΟΜΑ επρόκειτο να χωρίσουν σε λίγο. Όμως όχι, εμείς δεν θα χωρίζαμε ποτέ. Οι πρόβες μου έγιναν ακόμη πιο εξαντλητικές, όπως και οι δικές του, εν όψει της νέας σεζόν. Τότε ήταν που επήλθε το πρώτο ρήγμα στη σχέση μας. Λίγος εκνευρισμός, κάποιες περίεργες παρεξηγήσεις που τις αποδίδαμε στην κούραση, ζήλιες από την πλευρά μου και κάπως έτσι άρχισα να πηγαίνω τα βράδια στο σπίτι των γονιών μου, όπως τον πρώτο καιρό. Έφυγα περισσότερο για να δω αν θα του λείψω κι αν με την απουσία μου θα καταλάβαινε πόσο πολύ με αγαπούσε, αν θα με αναζητούσε. Οι γονείς μου ήταν χαρούμενοι, εγώ πληγωμένη. Σαν το λαβωμένο πουλί κούρνιασα στη ζεστασιά τους, που όμως δεν μου έφτανε, δεν μου γιάτρευε τον πόνο. Όσο περνούσαν οι 'μέρες κι ο αγαπημένος μου δεν έδινε σημεία ζωής, εγώ βασανιζόμουν όλο και πιο πολύ ώσπου δεν άντεξα άλλο. Ένα βράδυ πήρα την απόφαση να πάω στον Πάνο με σκοπό να βάλουμε κάτω τα προβλήματά μας και να συζητήσουμε. Ήθελα να μιλήσουμε, όπως κάναμε πάντα, να μοιραστούμε τις σκέψεις μας και να ζυγίσουμε την αγάπη μας. Έκανα το λάθος να πάω στο σπίτι του, στο σπίτι μας, δίχως να τον ειδοποιήσω. Είχα το κλειδί, μα % 23 %

ΧΑΡΑ ΣΑΜΠΑΝΙΔΟΥ τελευταία στιγμή αποφάσισα να χτυπήσω το κουδούνι. Προς μεγάλη μου έκπληξη είδα μπροστά μου τη Γαβριέλα. Εκείνη μου άνοιξε. Μα τί δουλειά έχει η μικρή μου στο σπίτι του Πάνου; αναρωτήθηκα. Πάγωσα, μούδιασα, προσπαθούσα να καταλάβω, να δώσω μια λογική εξήγηση, νόμιζα ότι έχω ψευδαισθήσεις. Όμως εκείνη στεκόταν εκεί, μπροστά μου. Στην αρχή με κοιτούσε αμήχανα, σαν φοβισμένο γατί που το ξάφνιασαν οι προβολείς ενός αυτοκινήτου. Είχα να τη δω πολλές ημέρες, την είχα χάσει Ώστε γι' αυτό γι' αυτό! Η Γαβριέλα που ήταν η σκιά μου, που δεν μπορούσε μακριά μου, που ρουφούσε σταγόνα-σταγόνα γεύσεις από τη ζωή μου, που μάθαινε από πρώτο χέρι τις μαγικές στιγμές μου δίπλα στον Πάνο Ναι, η Γαβριέλα μου, αυτή που την έβαλα στη ζωή μου, στη σχέση μου, ακόμη και στο κρεβάτι μου, δίπλα στην αγάπη μου, στον Πάνο, ναι «Γαβριέλα Γαβριέλα Εσύ εδώ;» Ήταν το μόνο που μπόρεσα να πω με σβησμένη φωνή. «Έλα μέσα» Με το κεφάλι σκυμμένο και το βλέμμα γεμάτο ενοχές παραμέρισε για να περάσω. Τη στιγμή εκείνη ήρθε κι ο Πάνος. Τα ίδια λόγια ψέλλισε κι εκείνος. Τα πόδια μου άψυχα, δεν τα όριζα, λες κι είχαν καρφωθεί στο πάτωμα, δεν μπορούσα % 24 %

ΜΕΙΝΕ ΛΙΓΟ ΑΚΟΜΑ να κάνω ούτε μισό βήμα για να μετακινήσω το σώμα μου. Η αναπνοή μου είχε γίνει γρήγορη, μετά άρχισε να κόβεται, ώσπου δεν μπορούσα να αναπνεύσω. Δεν ήθελα να μπω, δεν ήθελα να δουν την ήττα μου, έπρεπε να γυρίσω την πλάτη και να φύγω, να φύγω μακριά. Αυτό έκανα. Χώθηκα στο μικρό πάρκο της γωνίας, στο πιο απόμερο σημείο, και άφησα τα δάκρυά μου να βρουν διέξοδο. Πόσο πολύ πονούσα για την πρώτη μου αγάπη, πόσο πολύ πονούσα για τη Γαβριέλα! «Προδοσία», ήταν η λέξη που αναβόσβηνε στο μυαλό μου, μια προδοσία που πονάει και σε σκίζει. Ο Πάνος με τη Γαβριέλα, την αγαπημένη μου ξαδελφούλα Όλο με ρωτούσε για τη σχέση μου μαζί του κι εγώ της έλεγα βρίσκοντας φυσιολογική την περιέργειά της και συνέχιζα να της μιλάω, έτσι όπως κάνουν οι καλές φίλες, οι αγαπημένες αδελφές Της παρουσίαζα τον ιδανικό άνδρα, τον τέλειο εραστή. Της τον σέρβιρα και στο πιάτο και μάλιστα με την καλύτερη διακόσμηση, γευστικό και λαχταριστό! Οι περαστικοί με κοίταζαν να κλαίω και δεν ήξεραν αν μπορούσαν να κάνουν κάτι για μένα, γι' αυτό το αδύναμο πλάσμα, το παρατημένο εκεί, στην απόμερη γωνιά του πάρκου. Στο μυαλό μου ήρθε η Δάφνη, η αδελφή μου. Μόνο αυτή. Ήθελα να της μιλήσω, να της τα πω όλα. Εκείνη, ως πιο % 25 %

ΧΑΡΑ ΣΑΜΠΑΝΙΔΟΥ ώριμη, κάτι θα είχε να μου πει για να με ηρεμήσει, να με βγάλει από αυτή τη θλιβερή πραγματικότητα Όσο γινόταν βέβαια u Οι ώρες, οι 'μέρες περνούσαν και η συνειδητοποίηση των γεγονότων με πονούσε βαθιά. Οι εντατικές πρόβες του επόμενου έργου απάλυναν τον πόνο μου από την πρώτη εκείνη χαμένη αγάπη, όμως τα σημάδια της δεν έλεγαν να σβήσουν. Προσπαθούσα να κρατήσω τις ισορροπίες. Eυτυχώς, το έργο ήταν κωμωδία και αυτό μου έκανε πολύ καλό. Αν και δεν ήθελα να μάθω νέα του Πάνου, όλο και κάτι έφθανε στ' αυτιά μου. Όσο για τη Γαβριέλα, εκείνη είχε εγκατασταθεί μόνιμα στο σπίτι και στη ζωή του. Δεν ήθελα να μαθαίνω νέα τους, πόσω μάλλον να τους συναντήσω έστω και τυχαία κάπου. Μαχαιριά στην καρδιά θα ήταν για μένα, και μάλιστα διπλή. Πόσο πολύ μου στάθηκε η Δάφνη, πόση παρηγοριά και ανακούφιση μου έδινε! Κανείς δεν χάνεται, μου είχε πει, κι ο καθείς έχει αυτό που του αναλογεί, αυτό που του αξίζει, κι εμένα δεν μου άξιζε ο Πάνος. Η καρδιά μου όμως, άλλα μου έλεγε. Εκείνη είχε κάνει ήδη την επιλογή της % 26 %