ΤΟΜΕΛΙ ΠΕΡΙΒΑΝΤΟΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΧ.ΕΤΟΣ 2013-14
ΟΡΙΣΜΟΣ Το μέλι είναι ένα αρωματικό, ιξώδες, γλυκό υλικό πουπροέρχεταιαπότονέκταρτωνφυτών, το οποίο μαζεύουν οι μέλισσες και το μεταβάλλουν γιατηντροφήτουςσεέναπυκνότερουγρόκαι τελικά το αποθηκεύουν στις κηρήθρες τους.
ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΜΕΛΙΟΥ Τομέλιδρακατάτηςκοπώσεωςκαιαυτόπετυχαίνεταιμε αποθήκευση της φρουκτόζης που περιέχει στο συκώτι ως γλυκογόνο. Εκεί μετατρέπεται σε γλυκόζη, αυξάνοντας έτσι την περιεκτικότητα της στο αίμα. Ευκολύνει την αφομοίωση του ασβεστίου, δραστηριοποιεί την οστεοποίηση. Γιατρεύειήανακουφίζειτιςεσωτερικέςδιαταραχές, ταέλκητουστομάχου, τηναϋπνία, τουςπονόλαιμους, μερικές καρδιακές παθήσεις και γενικά έχει ευεργετική επίδραση και στην καρδιά, αυξάνει τις αιμογλοβίνες του αίματος και τη μυϊκή δύναμη, κ.α.
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕΛΙΟΥ Όταν, σφραγιστούν τουλάχιστον τα 2/3 της κηρήθρας με κερί, ο μελισσοκόμος μπορεί να πάρειτηνκηρήθραμετομέλι. Γιαναβγάλει το μέλι, πρέπει αρχικά να απολεπίσει την κηρήθρα, δηλαδήνααφαιρέσειτοκερίαπότακελιάκαιστη συνέχεια να την τοποθετήσει σε ένα μελιτοεξαγωγέα που περιστρέφεται οπότε το μέλι βγαίνει από τα κελιά. Το μέλι μετά χρειάζεται μόνο φιλτράρισμα(απομακρύνονται κομματάκια κεριού, γύρης) γιανασυσκευασθείσεβάζακαινα πάει στα ράφια των καταστημάτων.
ΧΡΗΣΗ ΜΕΛΙΟΥ Ηχρήσηφυσικούμελιούπουπροάγειτηνκαλήυγείαδεν είναι μια νέα πρακτική. Η πρακτική χρησιμοποιείτε περισσότερο από 3.000 χρόνια 1. Το μέλι καταναλώνεται με μεγάλη ευκολία. 2. Μπορείεύκολανααπλωθείσεμία φέτα ψωμίήναπροστεθείσεέναρόφημα 3. Έχειμιαθέσηστοπρωινόμας, το χρησιμοποιούμε αντί για τη ζάχαρη γιανα γλυκάνουμε τα αφεψήματα μας. 4. Αλλάκαιστημαγειρικήκαιστη ζαχαροπλαστική.
Στην Αίγυπτο το θεωρούσαν θεραπευτικό. Οι Ινδοί πίστευαν ότι το µέλι και το γάλα παρατείνουν τη ζωή. Στην αρχαία Ελλάδα, επίσης, έχει µεγάλη σηµασία αν σκεφτεί κανείς ότι µε νέκταρ τρέφονταν οι Θεοί του Ολύµπου και ότι ο ίας ανατράφηκε µε µέλι από τη νύµφη Μέλισσα. Στις θεραπευτικές ιδιότητες του µελιού πίστευε και ο Ιπποκράτης και ο Αριστοτέλης που πίστευε, όπως και οι Ινδοί, ότι το µέλι παρατείνει τη ζωή.
ΤΟ ΜΕΛΙ ΣΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΟ ΌτανοθεόςΡαέκλαιγεγιατακρίματακαιτιςαμαρτίεςτων ανθρώπων και τα δάκρυα του πέφτοντας άγγιζαν την Γη μεταμορφωνόταν σε μέλισσες οι οποίες άρχιζαν αμέσως να κτίζουν κηρύθρες και να επισκέπτονται τα λουλούδια και τα γένη όλων των λουλουδιών του φυτικού βασιλείου αυτόν τον τρόπο έγιναν οι πρώτες μέλισσες αυτόν τον τρόπο έγινε το πρώτομέλι, απόταδάκρυατουθεούρα.
Οι κυψέλες στην Αίγυπτο Η βασική κυψέλη των Αιγύπτιων είχε σχήμα κυλινδρικό με μια τρυπά στο μπροστινό μέρος για να μπαινοβγαίνουν οι μέλισσες.η αφαίρεση τμήματος ή ολόκληρης κηρήθρας γινότανεαπότοπίσωμέροςπουεπίσηςάνοιγε. Οι κυψέλες τους ήταν καλοφτιαγμένες,πολύ γερές και τις τοποθετούσαν σε οριζόντια θέση.τις κατασκεύαζαν σε καλούπιααπόπυλόήπυρόχωμακαιτιςψήνανεσεφούρνους. ΤοειδικόχώμαήπυρόχωματοεισήγαγαναπότηνΕλλάδααπό το400π.χ. μέχρικαιτο600 μχ.
Οι κυψέλες της Αιγύπτου
ΕΙΔΗ ΜΕΛΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Πευκόμελο Αποτελεί περίπου το 65% της συνολικής παραγωγής μελιού στην Ελλάδα και προέρχεται απότις μελιτώδεις εκκρίσεις τουεντόμουmarchalinahellenica (γνωστό ως"βαμβακάδα", "Εργάτης"), ότανπαρασιτείστηχαλέπειοκαιτραχείαπεύκη. Οι κυριότερες περιοχές παραγωγής πευκόμελου είναι βόρεια Εύβοια Χαλκιδική Θάσος Σκόπελος Zάκυνθος Ρόδος
Πευκόμελο Από τα μέσα Αυγούστου ξεκινούν σε μεγάλες ποσότητες οι μελιτοεκκρίσεις και διαρκούν έως την επόμενη άνοιξη οι περίοδοι όμως των εκκρίσεων που αξιοποιούνται για την παραγωγή του πευκόμελου είναι από τον Αύγουστο μέχρι τον Οκτώβριο
Πευκόμελο ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: γεύση: λόγω της χαμηλής συγκέντρωσης σακχάρων, δεν είναι πάρα πολύ γλυκό. άρωμα: ιδιαίτερο, κάποιοι το παρομοιάζουν με το άρωμα ιωδίου. xρώμα: το χρώμα του πευκόμελου είναι χαρακτηριστικό και πιο σκούροαπότοθυμαρίσιο. εκείνο μάλιστα που παράγεται την άνοιξη είναι πιο ανοιχτόχρωμο και πιο διαυγές από εκείνο που παράγεται το φθινόπωρο. κρυστάλλωση: η κρυστάλλωση του πευκόμελου γίνεται με αρκετά βραδύρυθμό, αφούηφυσικήπεριεκτικότητάτουσεγλυκόζηείναιχαμηλή. συγκεκριμένα, τα αμιγή πευκόμελα παραμένουν ρευστά, δηλαδή χωρίς να κρυσταλλώσουν, για περισσότερο από ενάμιση χρόνο.
Πευκόμελο Θρεπτική αξία: το πευκόμελο θεωρείται μέλι υψηλής θρεπτικής αξίας κάτι πούείναιενδεικτικόαπότουψηλόποσοστότέφραςπουδιαθέτει. Αυτό οφείλεται κυρίως στο μεγάλο αριθμό διαφορετικών ουσιών που υπάρχουνστησύστασήτου. Από τις ουσίες αυτές επικρατούν 1. τα μέταλλα 2. ταιχνοστοιχεία(τοασβέστιο, τομαγνήσιο, οψευδάργυρος, οσίδηρος, οχαλκόςκλπ.), τα οποία βρίσκονται σε μεγάλες συγκεντρώσεις στα ελληνικά πευκόμελα.
Μέλι Ελάτης Υπολογίζεται ότι το 5% περίπου του μελιού που παράγεται στην είναιελατήσιο. Προέρχεται κυρίως από τις ορεινές περιοχές της Ευρυτανίας, της Πίνδου, τουολύμπουτηςβοιωτίαςαπόταβουνάμαίναλο, Πάρνωνα, Ελικώνα και Xελμό στην Πελοπόννησο και από την Πάρνηθα στην Αττική. Υπάρχουν έντομα που παρασιτούν στα έλατα και παράγουν μελιτώδεις εκκρίσεις όπως τα Cinara confinis και Physokermes hemicryfus.
Μέλι Ελάτης Χαρακτηριστικά: Γεύση: Tο συγκεκριμένο είδος μελιού διακρίνεται για την ιδιαίτερα καλή του γεύση. Άρωμα: Δεν παρουσιάζει έντονο άρωμα. Xρώμα:Ποικίλλειανάλογαμετηνπεριοχήπροέλευσήςτου. Έτσι, το μέλι ελάτης από τη Bυτίνα Aρκαδίας ξεχωρίζει λόγω των κρεμ ανταυγειών που δημιουργούνται στο εσωτερικό του και λέγεται«bανίλια ελάτης». Γενικά, τομέλιελάτηςέχειέντοναμελίχρώμα, σεάλλεςπεριοχέςπιοσκούροκαισε άλλες πιο ανοιχτό. Kρυστάλλωση: Λόγω του χαμηλού ποσοστού γλυκόζης, δεν κρυσταλλώνει. Θρεπτική αξία: Eίναι πλούσιο σε ιχνοστοιχεία(κάλιο, μαγνήσιο, φώσφορο, σίδηροκλπ.). Περιέχει βιταμίνες σε πολύ μικρές ποσότητες, αλλά ακόμα και αυτή η μικρή ποσότητα βοηθάει στην καλύτερη αφομοίωση των σακχάρων από τον ανθρώπινο Οργανισμό.
Μέλι Καστανιάς Η καστανιά είναι δέντρο διαδεδομένο σε ολόκληρη την ορεινή ζώνητηςχώραςμας. Θεωρείται σπουδαίο μελισσοκομικό φυτό και αυτό αποδεικνύεται από την εξαιρετικής ποιότητας γύρη καθώς καιαπότουψηλήςδιατροφικήςαξίαςνέκταρπουπαράγει. Παράλληλα η καστανιά δίνει και μελιτώδεις εκκρίσεις από την αφίδα Myzocallis castanicola, οι οποίες αρχίζουν το Μάιο και συνεχίζονται μέχρι τον Ιούλιο.
Μέλι Καστανιάς ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: Γεύση: Δυνατή, ελαφρώς πικρή. H γεύση του καστανόμελου είναι τόσο έντονη, που μια μικρή αναλογία μπορεί να υπερκαλύψει τη γεύση άλλων μελιών. Άρωμα: Έντονα αρωματικό μέλι. Xρώμα: Ποικίλλει ανάλογα με την προέλευσή του από ανοιχτό καφέ μέχρι σκούρο καφέ και συχνά κοκκινωπό, αν πρόκειται για μελίτωμα. Κρυστάλλωση: Κρυσταλλώνει σε λεπτούς κόκκους και αργά μετά από 1-2 χρόνια. Θρεπτικήαξία:Πλούσιοσειχνοστοιχείακαιαμινοξέα. Έχει εφιδρωτικές ιδιότητες και ενθαρρύνει την κυκλοφορία του αίματος. Διαθέτει στυπτικές και απολυμαντικές ιδιότητες των ουρικών οδών.
Μέλι Εσπεριδοειδών Τομέλιτωνεσπεριδοειδώνσεσυνδυασμόμετομέλιτωνάλλων οπωροφόρωναποτελείτο25% τηςελληνικήςπεριοχής. ΤαεσπεριδοειδήκαλλιεργούνταικυρίωςστηνΉπειρο, Πελοπόννησο, Κρήτη και νησιά. Γεύση: Εξαιρετικά ιδιαίτερη γεύση. Άρωμα: Έντονο, υπέροχο άρωμα. Xρώμα: Ανοιχτό κίτρινο. Kρυστάλλωση: Κρυσταλλώνει πολύ γρήγορα, γι αυτό καλό είναι να καταναλώνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα. Θρεπτική αξία: Το μέλι των εσπεριδοειδών έχει την υψηλότερη περιεκτικότηταψευδαργύρουσυγκριτικάμεταυπόλοιπαμέλια. Γιαναδιατηρηθείηθρεπτικήαξίααυτούτουτύπουμελιού, θα πρέπει να καταναλώνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα και να προφυλάσσεται από υψηλές θερμοκρασίες.
Μέλι Θυμαρίσιο Η παραγωγή του ανέρχεται περίπου στο 10% της συνολικής παραγωγής μελιούτηςελλάδος. Ηάνθησητουθυμαριούδιαρκεί30 με40 μέρεςανάλογαμετη Διαμόρφωσητουεδάφουςκαιτιςκαιρικέςσυνθήκες. Οι καλύτερες περιοχές παραγωγής θυμαρίσιου μελιού θεωρούνται τα ελληνικά νησιά και ιδιαίτερα η Kρήτη τα Kύθηρα καθώς και τα Δωδεκάνησα.
Μέλι Θυμαρίσιο ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: Γεύση:Tοθυμαρίσιομέλιέχειευχάριστηγεύση, αλλάορισμένεςφορές, λόγω υψηλής συγκέντρωσης σε φρουκτόζη, αφήνει μια αίσθηση καψίματος στο στόμα. Άρωμα: Έντονα αρωματικό μέλι. Xρώμα:Συνήθωςανοιχτόκεχριμπαρένιο. (TοθυμαρίσιομέλιτηςΑττικήςκαιτωνKυκλάδωνείναιπιοανοιχτόαπότο θυμαρίσιο μέλι της Kρήτης και των Δωδεκανήσων που είναι σκούρο πορτοκαλί.) Kρυστάλλωση: Tο συγκεκριμένο είδος μελιού ζαχαρώνει σε διάστημα 6-18 μηνών. Θρεπτική αξία: Tο θυμαρίσιο μέλι θεωρείται ότι έχει τονωτικές και αντισηπτικές ιδιότητες καθώς επίσης συνίσταται για την πρόληψη- αντιμετώπιση λοιμωδών, πεπτικών και αναπνευστικών παθήσεων. Είναι πλούσιο σε μέταλλα όπως ο χαλκός και ο σίδηρος, ενώ περιέχει και βόριο.
Μέλι Ερείκης Διακρίνεται στην ανοιξιάτικη και την φθινοπωρινή ερείκη (ήσούσουρα) Είναι από τα πιο σημαντικά μελισσοκομικά φυτά τηςελλάδας. Η διαφορά ανάμεσα στα δύο είδη μελιού ερείκης έγκειται στηγεύσηκαιτοχρώμα.
Μέλι Ερείκης ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: Γεύση: Το ανοιξιάτικο μέλι ερείκης είναι πιο εύγευστο από αυτό της φθινοπωρινής αλλά διακρίνεται για τη χαρακτηριστική δυνατή γεύση του. Άρωμα: Χαρακτηριστικό, λεπτό άρωμα. Xρώμα: Κοκκινωπό-σκουρόχρωμο της φθινοπωρινής και πιο ανοιχτόχρωμο της ανοιξιάτικης. Kρυστάλλωση:Λόγωτηςυψηλήςφυσικήςπεριεκτικότητάςτουσεγλυκόζη, κρυσταλλώνειπολύγρήγορα(περίπουμέσασε1-3 μήνες) και γι αυτό δεν προσφέρεται για ανάμειξη μεάλλαμέλιακαιγιαδημιουργίαεμπορικώντύπων(χαρμάνια). Tομέλιαυτόξινίζειεπίσηςπιοεύκολααπόταάλλαείδημελιού, γιατί έχει υψηλή υγρασία και μεγάλη περιεκτικότητα σε σακχαρομύκητες. Θρεπτική αξία: Tο ερεικόμελο(κυρίως το φθινοπωρινό) θεωρείται ένα πολύ θρεπτικό είδος μελιού και ιδιαίτερα τονωτικό για τον ανθρώπινο οργανισμό,γιατί περιέχει δεκάδες φυσικά θρεπτικά στοιχεία,βιταμίνες,ένζυμα και αμινοξέα, γι αυτό και πωλείται κυρίως σε καταστήματα υγιεινής διατροφής.
ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΜΕΛΙΟΥ ΠΟΥ ΕΦΤΙΑΞΑΝ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ!!!