ΛΙΜΝΗ ΥΛΙΚΗ. Η φυσική λίμνη της Υλίκης (9η σε μέγεθος στην Ελλάδα) βρίσκεται στην

Σχετικά έγγραφα
Το ταξίδι του νερού. Το φράγμα και τη τεχνητή λίμνη του Μόρνου

1. Πώς υδρευόταν η Αθήνα στην αρχαιότητα; 2. Πότε έγινε το πρώτο μεγάλο υδροδοτικό έργο για την πόλη της Αθήνας στην αρχαιότητα;

Κεφάλαιο 3: Το υδροδοτικό σύστημα της Αθήνας

Το υδροδοτικό σύστημα της Αθήνας

Αστικά υδραυλικά έργα

Ταµιευτήρας Πλαστήρα

Επίσκεψη στο υδροδοτικό σύστηµα της Αθήνας Σχολή Πολιτικών Μηχανικών ΕΜΠ. Μάθηµα: Αστικά Υδραυλικά Έργα Μάιος 2012

ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΙ ΩΝ Πλήθος εισαγωγών για την περίοδο

ΥΔΑΤΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΝΕΟΥ ΔΗΜΟΥ ΣΑΡΩΝΙΚΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ

ΑΣΚΗΣΗ 2 Στην έξοδο λεκάνης απορροής µετρήθηκε το παρακάτω καθαρό πληµµυρογράφηµα (έχει αφαιρεθεί η βασική ροή):

THA001 - Φραγμολίμνη Μαριών

ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΕΡΓΟΥ Υ ΡΕΥΣΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ

ΕΙΔΙΚΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

IKA001 - Εκβολή ποταμού Χάλαρη (Να)

EUB003 - Έλος Ψαχνών ή Κολοβρέχτης

13/ /01/2013 Buteo rufinus Αετογερακίνα. 13/ /01/2013 Buteo buteo Γερακίνα. 13/ /01/2013 Buteo buteo Γερακίνα

Η Αφρική είναι η τρίτη σε μέγεθος ήπειρος του πλανήτη μας, μετά την Ασία και την Αμερική. Η έκτασή της είναι, χωρίς τα νησιά, 29,2 εκατομμύρια τετρ. χ

Οι λίμνες στις τέσσερις εποχές

ρ. ρ. MSc Νίκη Ευελπίδου, ΕΚΠΑ

Νερό για την πόλη: Στρατηγικός σχεδιασμός, διαχείριση της ζήτησης και έλεγχος των διαρροών στα δίκτυα

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΓΡΙΑΣ ΠΑΝΙΔΑΣ 2. ΑΦΘΟΝΙΑ ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

Oρνιθοπανίδα της Οίτης

ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΦΙΛΙΠΠΙΑ ΑΣ. Λούρος Ζηρός - Αμβρακικός

KRI107 - Εκβολή ρύακα Καρτερού

ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Χλωρίδα και Πανίδα

ΛΙΜΝΟΛΟΓΙΑ. Αποτελεί υποσύνολο της επιστήμης της Θαλάσσιας Βιολογίας και της Ωκεανογραφίας.

Συστήματα υποστήριξης αποφάσεων στη διαχείριση υδατικών πόρων: Η περίπτωση του υδροδοτικού συστήματος της Αθήνας

MIL009 - Λίμνη ορυχείου Χονδρού Βουνού 1

Συστήματα υποστήριξης αποφάσεων στη διαχείριση υδατικών πόρων: Η περίπτωση του υδροδοτικού συστήματος της Αθήνας

Κλείδα αναγνώρισης για τα κυριότερα είδη πουλιών της λίμνης της Ορόκλινης

Φορέας ιαχείρισης Υγροτόπων Κοτυχίου Στροφυλιάς Καραµπέρου Γεωργία, ασολόγος-συντονίστρια έργου Αρετή Ζαχαροπούλου, Περιβαλλοντολόγος Βασιλική

Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών

τον Τόμαρο και εκβάλλει στον Αμβρακικό και ο Άραχθος πηγάζει από τον Τόμαρο και εκβάλλει επίσης στον Αμβρακικό (Ήπειρος, Ζαγόρι).

Δ.Ε.Π.Ο.Δ.Α.Θ. ΑΕ ΔΙΑΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΘΗΒΑΣ

ΜΙΚΡΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΑ ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΕΡΓΑ ΣΤΗΝ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ ΝΙΚΟΣ ΜΑΣΙΚΑΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ

Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 4 η Λειτουργίες και αξίες των υγροτόπω. Εαρινό

Έργα μεταφοράς ύδατος και διανομής νερού άρδευσης από πηγές Κιβερίου (Ανάβαλος) στο Δήμο Βόρειας Κυνουρίας 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ευήνου (322 hm 3 ) Μόρνου (319 hm 3 ) Υλίκης (353 hm 3 )

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΛΙΜΝΗΣ ΠΑΡΑΛΙΜΝΙΟΥ

Αποδημητικά πουλιά της Κύπρου. Όνομα: Κωνσταντίνος Χριστοφή Τμήμα: Γ 4 Μάθημα: Βιολογία

SAM003 - Έλος Γλυφάδας

SAM002 - Έλος Μεσοκάμπου

ROD022 - Έλος Κατταβιάς

Εισαγωγή στα εγγειοβελτιωτικά έργα

Τεχνικοοικονοµική Ανάλυση Έργων

Επίσκεψη στο υδροδοτικό σύστημα της Αθήνας

Υδατικοί πόροι Ν. Αιτωλοακαρνανίας: Πηγή καθαρής ενέργειας

ΟΙ ΥΔΡΟΒΙΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ

Τεχνητή λίμνη Πουρναρίου

THA002 - Βάλτα Ραχωνίου

Κεφάλαιο 6: Γενική διάταξη υδρευτικών έργων

KRI148 - Εκβολή ρύακα Πλατύ

και Αξιοποίηση Υδατικού Δυναμικού»

KRI135 - Εκβολή Γεροποτάμου

1. Το φαινόµενο El Niño

Η ΔΙΩΡΥΓΑ ΤΩΝ ΜΙΝΥΩΝ. Ομάδα 4η Αδάμου Εβίτα, Αντωνίου Σέρη, Μόκας Αλέξανδρος, Ρόκο Γιώργος, Τσιώλης Φώτης

Η ΛΙΜΝΗ ΚΟΡΩΝΕΙΑ ΩΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΠΑΓΙΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΤΗΝΟΠΑΝΙΔΑ. Μπίρτσας Π. Κ., Χ. Κ. Σώκος, & Κ. Ε. Σκορδάς Κυνηγετική Ομοσπονδία Μακεδονίας & Θράκης

25/11/2010. Κ. Ποϊραζίδης Εισήγηση 4 η Παρόχθιες Ζώνες στην Ελλάδα Χειμερινό Παρόχθια ζώνη

ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΚΑΡΛΑΣ

Εισήγηση 2 η Τύποι υγροτόπων 29/10/10

Φραγκομονάστηρο Ζαράκα - Λίμνη Στυμφαλία Λίμνη Δόξα

2ο ΕΠΑΛ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ PROJECT ΘΕΜΑ: ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΚΔΡΟΜΗ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΜΕΤΣΟΒΙΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ

Διαχείριση ξηρασιών Η έμμονη ξηρασία των ετών

Υ ΡΟΓΑΙΑ. Λογισµικό ιαχείρισης Υδατικών Πόρων. Υ ΡΟΝΟΜΕΑΣ: : Βέλτιστη διαχείριση υδροσυστηµάτων

ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΝΟΜΟΥ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΙΑΣ ΠΑΝΙΔΑΣ 5. ΜΕΓΑΛΑ ΠΑΡΥΔΑΤΙΑ ΠΤΗΝΑ

[TYPE ΤΑ ΠΟΥΛΙΑ ΤΩΝ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΟΡΝΙΘΟΠΑΝΙΔΑΣ ΣΤΟΥΣ ΥΓΡΟΤΟΠΟΥΣ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ THE COMPANY NAME]

AIG003 - Εκβολή ρύακα Αννίτσα

ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΜΑΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΝΕΡΟΥ ΗΡΩ ΓΚΑΝΤΑ ΕΛΣΑ ΜΕΜΜΟΥ

Υδατικοί πόροι και έργα αξιοποίησης

Κώστας Κωνσταντίνου Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης

γλυκό νερό που υπάρχει στον κόσμο θα μπορούσε να καλύψει τις ανάγκες των ανθρώπων και στο μέλλον βροχοπτώσεις ήταν ομοιόμορφα κατανεμημένες

Υ ΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ. ιαχείριση πληµµυρών

Αθανάσιος Λουκάς Καθηγητής Π.Θ. Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών Εργαστήριο Υδρολογίας και Ανάλυσης Υδατικών Συστημάτων

SAT013 - Εκβολή Ξηροποτάμου

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΦΡΑΓΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΘΕΣΗ ΜΠΕΛΜΑ. ΑΓΙΑΣ

Το νερό στο φυσικό περιβάλλον συνθέτει την υδρόσφαιρα. Αυτή θα μελετήσουμε στα επόμενα μαθήματα.

γεωγραφικό γλωσσάρι για την πέμπτη τάξη (από το βιβλίο «Μαθαίνω την Ελλάδα» του ΟΕΔΒ)

Εργασία στο μάθημα: ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥΣ. Θέμα: ΕΥΤΡΟΦΙΣΜΟΣ

Πλημμύρες Case studies

PAR011 - Αλυκές Λάγκερη (Πλατιά Άμμος)

Υδρολογική θεώρηση της λειτουργίας του υδροηλεκτρικού έργου Πλαστήρα

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

ΕΠΑΝ II, KOYΠΟΝΙΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΓΙΑ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Κωδικός Αριθμός Κουπονιού:

ΔΡΑΣΗ D4: ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΤΟΥ ΥΓΡΟΤΟΠΟΥ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΟΡΝΙΘΟΠΑΝΙΔΑΣ

ιαχείριση Υδατικών Οικοσυστηµάτων: Μεταβατικά ύδατα ρ. Παναγιώτης ΠΑΝΑΓΙΩΤΙ ΗΣ /ντης Ερευνών Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών

Τα ποτάμια και οι λίμνες της Ελλάδας. Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός

SAT003 - Λιμνοθάλασσα Αγίου Ανδρέα

4. γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο

Ïé Üíèñùðïé êáé ïé ëßìíåò Ý ïõí. ó Ýóç áëëçëåîüñôçóçò. Ç. âéùóéìüôçôü ôïõò åíéó ýåôáé. åãêáèéäñýïíôáò êáé äéáôçñþíôáò. ó Ýóåéò ðïõ åíþíïõí ôéò

MIL019 - Εποχικό αλμυρό λιμνίο όρμου Αγ. Δημητρίου

Ευρωπαϊκά Γεωπάρκα. Αγγελική Καμπάνη Βασιλική Καμπάνη Μαρία Καλέλλη Δέσποινα Πάνου

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ Υ ΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ

Τεχνητές Υδατοσυλλογές της Κρήτης Ταµιευτήρες νερού ή και Υγρότοποι; υνατότητες Πολλαπλών ρόλων

3. ΚΟΛΠΟΣ ΚΑΙ ΑΛΥΚΕΣ ΕΛΟΥΝΤΑΣ - ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΣ ΣΠΙΝΑΛΟΓΚΑΣ ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ: Η Ελούντα βρίσκεται 10 χλµ βόρεια του Αγίου Νικολάου στη θέση της αρχαίας Ολούς.

AND014 - Εκβολή όρμου Λεύκα

ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΙ ΩΝ Πλήθος εισαγωγών για την περίοδο

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣΒΟΛΟΥ

ROD002 - Φραγμολίμνη Απολακκιάς

Transcript:

ΛΙΜΝΗ ΥΛΙΚΗ Γενικά. Η φυσική λίμνη της Υλίκης (9η σε μέγεθος στην Ελλάδα) βρίσκεται στην ανατολική Στερεά Ελλάδα, στο νομό Βοιωτίας, στα νοτιοανατολικά όρια του Δήμου Ορχομενού και στα βορειοδυτικά του Δήμου Θηβαίων. Παλαιότερα ονομαζόταν και Λικέρι ενώ στην αρχαία εποχή το όνομα τονιζόταν στη λήγουσα "Υλική" και προέρχεται από την αρχαία πόλη Ύλη ή Ύλαι. Ως πιθανή θέση της πόλης αυτής αναφέρεται η κορυφή μικρού υψώματος ανάμεσα στους πρόποδες του Πτώου όρους και της λίμνης Υλίκης, όπου υπάρχουν βυζαντινά τείχη με θεμέλιους λίθους των Ελληνιστικών χρόνων. Στην πόλη αυτή κατασκευάζονταν οι ξακουστές βοιωτικές ασπίδες με πρωτομάστορα τον Τυχίο που τον αναφέρει ο Όμηρος στην Ηλιάδα. Πριν την αποξήρανση της Κωπαΐδας το μέσο βάθος της λίμνης ήταν μόλις 3,8 μέτρα. Μετά την αποξήρανση η έκταση σχεδόν διπλασιάστηκε και η μέση στάθμη ανήλθε κατά 25-30 μέτρα. Η Υλίκη βρίσκεται σε συντεταγμένες 38 24'26"N, 23 16'49"E στη λεκάνη που σχηματίζουν τα βουνά Κτυπάς ή Μεσσάπιο (1.021 μέτρα) ανατολικά, Πτώο (726 μέτρα) βόρεια, Σφίγγειο (565 μέτρα) δυτικά και από χαμηλούς λόφους νότια. Η λεκάνη της δέχεται τα νερά της αποξηραμένης Κωπαΐδας λίμνης μέσω του ποταμού Βοιωτικού Κηφισού, αλλά εμπλουτίζεται και από υπόγειες πηγές και άλλα μικρότερα υδάτινα ρεύματα από τα βουνά που την περικλείουν. Η έκτασή της αν και αυξομειώνεται ανάλογα με τις κλιματολογικές συνθήκες καλύπτει σχεδόν 22 τετραγ. χλμ., το μέγιστο βάθος της φτάνει τα 38,5 μέτρα (με μέσο βάθος 28,8 μέτρα), ενώ η συνολική ποσότητα νερού (όταν είναι γεμάτη), ανέρχεται περίπου στα 663.000.000 κυβικά μέτρα.

Σε μικρή απόσταση βορειοανατολικά της Υλίκης βρίσκεται ή μικρότερη Παραλίμνη, (15 τετραγ. χλμ.) η αρχαία Τρεφία ή Ουγγρία, που ως προς την επιφάνεια της στάθμης βρίσκεται 20 μέτρα χαμηλότερα, με την οποία συνδέεται με διώρυγα μήκους 2,5 χιλιομέτρων. Παλαιότερα μέσω αυτής της διώρυγας, ανάλογα με τις εποχές, τα πλεονάζοντα νερά της Υλίκης διοχετεύονταν στην Παραλίμνη και από εκεί στον Ευβοϊκό Κόλπο. Λόγω της ασβεστολιθικής σύστασης του πυθμένα της Υλίκης, υπάρχουν πολλά καρστικά υπόγεια έγκοιλα και καταβόθρες που συντελούν στην παροχέτευση πρόσθετου υδάτινου δυναμικού (30%) προς την Παραλίμνη και τον Βόρειο Ευβοϊκό Κόλπο. Στο παρελθόν έγιναν προσπάθειες στεγανοποίησης του πυθμένα οι οποίες όμως δεν απέδωσαν.

Το τοπίο. Η Υλίκη έχει σχήμα ακανόνιστο, με βραχώδεις όχθες που παρουσιάζουν έντονο οριζόντιο διαμελισμό και γεωμορφολογική σύσταση με πληθώρα καταβοθρών, ρηγμάτων και ρωγμών. Η μέση στάθμη βρίσκεται σε υψόμετρο 80 περίπου μέτρα, το μέσο βάθος της είναι 28,8 μέτρα ενώ το μέγιστο φτάνει τα 38,5 μέτρα. Οι όχθες της στερούνται ή έχουν ελάχιστη βλάστηση, και μόνο λίγη μεσογειακή μακία προσδιορίζει το περίγραμμα της λίμνης. Σε τμήματα της περιμετρικής ζώνης υπάρχουν αροτριαίες καλλιέργειες, φρύγανα και θαμνώνες αείφυλλων πλατύφυλλων (Quercus coccifera πρίνος, Pistacia lentiscus σχίνος). Έχει διαπιστωθεί ότι στον βυθό της ζει το ενδημικό είδος καλαμίθρα, το οποίο το βρίσκουμε μόνο εδώ σε όλα τα Βαλκάνια. Στα νερά της κολυμπούν επίσης κυπρίνοι (το γνωστό γριβάδι) που έχουν εμπλουτισθεί από γόνο. Κατά τους χειμερινούς μήνες φιλοξενεί και αρκετό αριθμό πουλιών που έρχονται να ξεχειμωνιάσουν. Τα Σαββατοκύριακα πολλοί ψαράδες, ακόμη και μεγάλες παρέες κατασκηνώνουν στις όχθες της λίμνης και στήνουν τα καλάμια τους με διαίτερα αποδοτικές ψαριές. Οι επισκέπτες θα αντικρύσουν εικόνες σπάνιας ομορφιάς, ιδιαίτερα την Άνοιξη που τα χρώματα και οι ήχοι μαγεύουν. Πάπιες και άλλα παρυδάτια πτηνά ακόμα και γερανούς μπορούν να δουν. Η περιοχή Υλίκης-Βοιωτικού Κηφισού-Παραλίμνης έχει ενταχθεί στο "Δίκτυο Natura 2000" (GR 2410001) στην κατηγορία Α, σύμφωνα με την οδηγία 92/93 της Ε.Ε. για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων. Η ευρύτερη περιοχή, κυρίως με την Υλίκη και

Παραλίμνη, τον ποταμό Κηφισσό, τον ποταμό Μέλανα και τις πηγές των Χαρίτων, θεωρείται σε Ευρωπαϊκό επίπεδο περιοχή σημαντική για τα πουλιά, ενώ αποτελεί το νοτιότερο σημείο φωλιάσματος των πελαργών στην Ελλάδα (αποτελούν καταφύγια θηραμάτων και περιέχονται στους καταλόγους CORINE). Οικισμοί κοντά στην Υλίκη: Ακραίφνιο, Αλίαρτος, Βάγια, Θήβα, Κόκκινο, Μαυρομμάτι, Μουρίκι, Ύπατο.

Η Υλίκη στο υδροδοτικό σύστημα της Αθήνας. Η συνεχής αύξηση του πληθυσμού της Αθήνας προκάλεσε, όπως ήταν αναμενόμενο, την αύξηση της κατανάλωσης νερού. Τα αποθέματα της λίμνης του Μαραθώνα δεν επαρκούσαν, γι αυτό από το 1956 η λίμνη Υλίκη εντάχθηκε στο υδροδοτικό σύστημα της Αθήνας. Μετά από πολλά τεχνικά έργα που έγιναν το 1957-1959 πρόσφερε ανεκτίμητη συμβολή στην ύδρευση της Αθήνας, μέσω της λίμνης του Μαραθώνα. Τα νερά της Υλίκης, με μιαν αύλακα και σήραγγα, και πάρα πέρα, στη θέση Μουρίκη - Βίλιζα, με άντληση γιατί χρειάζεται να υψωθούν σε νέο επίπεδο λόγω της χαμηλής υψομετρικής της θέσης μεταφέρονταν τελικά στη λίμνη τού Μαραθώνα και λειτουργούσε ως ταμιευτήρας που τροφοδοτούσε την λίμνη του Μαραθώνα για τις υδρευτικές ανάγκες της Αθήνας. Τα αντλιοστάσια όμως καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας, γι αυτό η υδροληψία και η μεταφορά νερού από την Υλίκη παρουσιάζει υψηλό λειτουργικό κόστος. Από τους ταμιευτήρες της ΕΥΔΑΠ μόνο αυτός της Υλίκης είναι φυσικά σχηματισμένη λίμνη. Στην Υλίκη υπάρχει το χερσαίο κεντρικό αντλιοστάσιο με παροχετευτική ικανότητα: 750.000 κ.μ. νερού/ημέρα, εγκατεστημένη ισχύ: 21.000 ίπποι και ελάχιστη στάθμη αναρρόφησης: +71 μέτρα από τη στάθμη της θάλασσας και το πλωτό αντλιοστάσιο (που μεταφέρει νερό από τα βαθύτερα σημεία του ταμιευτήρα προς το κεντρικό αντλιοστάσιο) με παροχετευτική ικανότητα: 800.000 κ.μ. νερού/ημέρα, εγκατεστημένη ισχύ: 5.000 ίπποι και ελάχιστη στάθμη αναρρόφησης: +44 μέτρα από τη στάθμη της θάλασσας. Και πάλι όμως η αύξηση του πληθυσμού της Αθήνας ξεπέρασε τις δυνατότητες των δύο λιμνών. Στο διάστημα μεταξύ 1969-1979 κατασκευάστηκε φράγμα στον ποταμό Μόρνο, που βρίσκεται στο νομό Φωκίδος, καθώς και το υδραγωγείο του Μόρνου. Είναι το ψηλότερο φράγμα της Ευρώπης, ύψους 126 μ. Η τεχνητή λίμνη του Μόρνου έχει

χωρητικότητα 780 εκατ. κ.μ. νερού. Από το Μόρνο το νερό φτάνει στην Αθήνα μέσω του υδραγωγείου του Μόρνου, που είναι ένα κανάλι ελεύθερης ροής και διασχίζει τους νομούς Φωκίδος, Βοιωτίας και Αττικής. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα υδραγωγεία στην Ευρώπη, έχει μήκος 192 χλμ. και από το 1981 το περισσότερο νερό για την ύδρευση της ελληνικής πρωτεύουσας προέρχεται από την τεχνητή λίμνη του Μόρνου. Το 1992 ξεκίνησε και το 2001 ολοκληρώθηκε και άρχισε να λειτουργεί το φράγμα στον ποταμό Εύηνο στο νομό Αιτωλοακαρνανίας. Το ύψος του είναι 124 μ. και η τεχνητή λίμνη έχει χωρητικότητα 140 εκατ. κ.μ. νερού. Το νερό από τον Εύηνο μεταφέρεται πρώτα στην τεχνητή λίμνη του Μόρνου μέσω μιας ενωτικής σήραγγας, μήκους 29,4 χλμ. και κατόπιν μέσω του υδραγωγείου του Μόρνου φτάνει στην Αθήνα αφού έχει διασχίσει πρώτα 4 νομούς. Σήμερα η Υλίκη λειτουργεί ως βοηθητική πηγή υδροληψίας της Αθήνας μόνο για περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Λόγω αυτής της εξέλιξης, από το 1992 έχει σχεδόν επανακτήσει το σύνολο των υδάτων της και χρησιμοποιείται κυρίως για την άρδευση των γεωργικών καλλιεργειών. Οι λίμνες Υλίκη και Παραλίμνη καθώς και οι κλειστοί αγωγής προσαγωγής νερού από Υλίκη και Μόρνο προστατεύονται θεσμικά με Υγειονομική Διάταξη «περί προστασίας των νερών για την ύδρευση της πρωτεύουσας» κυρίως όσον αφορά την εγκατάσταση βιοτεχνιών και βιομηχανιών από 1.500-5.000 μέτρα (απόφαση Υπουργών Εσωτερικών και Υγείας-Πρόνοιας Α5/2280/Α.Φ. 720/13 Δεκ, 1983). Μία σειρά άλλων διατάξεων στοχεύουν στον περιορισμό δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τη διάθεση υγρών αποβλήτων και το στάβλισμα ζώων. Το 2015 οι περιορισμοί αυτοί με σχετική νομοθεσία χαλάρωσαν και έγιναν λιγότερο αυστηροί.

Μορφομετρικά χαρακτηριστικά. Επιφάνεια στη στάθμη υπερχείλισης: 24,5 τετραγ. χιλιόμετρα. Επιφάνεια λεκάνης απορροής: 2.467 τετραγ. χιλιόμετρα. Μέγιστο Βάθος: 38,5 μέτρα. Μέσο Βάθος: 28,8 μέτρα. Ανάπτυγμα ακτών: 50 Km. Μεγαλύτερο Μήκος: 11 Km. Μεγαλύτερο Πλάτος: 6 Km. Μέση βροχόπτωση: 648 χιλ./έτος (τυπ. απόκλιση 165 χιλ./έτος). Μέση εισροή: 300 εκατ. κ.μ. νερού/έτος. Μέση εκροή: 113 εκατ. κ.μ. νερού/έτος. Με φυσική στάθμη: Υπερχείλιση (προς Παραλίμνη): + 78,10 μέτρα από τη στάθμη της θάλασσας. Μέγιστη χωρητικότητα: 553 εκατ. κ.μ. νερού. Μέγιστος ωφέλιμος όγκος: 543 εκατ. κ.μ. νερού. Με τεχνητή στάθμη: Υπερχείλιση (προς Παραλίμνη): + 79,80 μέτρα από τη στάθμη της θάλασσας. Μέγιστη χωρητικότητα: 600 εκατ. κ.μ. νερού. Μέγιστος ωφέλιμος όγκος: 590 εκατ. κ.μ. νερού. Κατώτατη στάθμη υδροληψίας: + 43,50 μέτρα από τη στάθμη της θάλασσας. Πανίδα της Υλίκης. Στην περιοχή της Υλίκης έχουν καταγραφεί τα εξής: Θηλαστικά: Lutra lutra (Βίδρα) Πτηνά: Acrocephalus arundinaceus (Τσιχλοποταμίδα) Actitis hypoleucos (Ποταμότριγγας) Alcedo atthis (Αλκυόνα) Alectoris graeca (Πετροπέρδικα) Anas platyrhynchos (Πρασινοκέφαλη) Anas querquedula (Σαρσέλα) Aquila chrysaetos chrysaetos (Χρυσαητός) Ardea cinerea (Σταχτοτσικνιάς) Ardea purpurea (Πορφυροτσικνιάς) Ardeola ralloides (Κρυπτοτσικνιάς) Athene noctua (Κουκουβάγια) Cettia cetti cetti (Ψευταηδόνι) Circaetus gallicus (Φιδαητός) Circus aeruginosus (Καλαμόκιρκος) Coracias garrulus (Χαλκοκουρούνα) Coturnix coturnix (Ορτύκι)

Egretta alba (Αργυροτσικνιάς) Egretta garzetta (Λευκοτσικνιάς) Erithacus rubecula rubecula (Κοκκινολαίμης) Falco eleonorae (Μαυροπετρίτης) Falco peregrinus peregrinus (Πετρίτης) Falco tinnunculus (Βραχοκιρκίνεζο) Galerida cristata caucausica (Κατσουλιέρης) Gallinago gallinago (Μεκατσίνι) Gallinula chloropus (Νερόκοτα) Gelochelidon nilotica (Γελογλάρονο) Hieraaetus fasciatus (Σπιζαητός) Hirundo daurica rufula (Δεντροχελίδονο) Ixobrychus minutus (Μικροτσικνιάς) Larus ridibundus (Καστανοκέφαλος γλάρος) Luscinia megarhynchos (Αηδόνι) Motacilla alba alba (Λευκοσουσουράδα) Motacilla cinerea (Σταχτοσουσουράδα) Nycticorax nycticorax (Νυχτοκόρακας) Otus scops (Γκιώνης) Pernis apivorus (Σφηκιάρης) Philomachus pugnax (Μαχητής) Phoenicurus ochruros (Καρβουνιάρης) Plegadis falcinellus Podiceps cristatus (Σκουροβουτηχτάρι) Sterna hirundo (Ποταμογλάρονο) Tringa erythropus (Μαυρότριγγας) Tringa glareola (Λασπότριγγας) Upupa epops epops (Τσαλαπετεινός) Ψάρια: Aristichthys nobilis (Μαρμαροκυπρίνος) Luciobarbus ή Barbus graecus (Σκαρούνι), ενδημικό της περιοχής Ctenopharyngodon idella (χορτοφάγος Κυπρίνος) Telestes ή Pseudophoxinus beoticus (Πασκοβίτσα), ενδημικό της περιοχής Pelasgus ή Pseudophoxinus stymphalicus (Ντάσκα), ενδημικό των Βαλκανίων Rutilus ylikiensis (Χερακούβα ή Δρομίτσα), ενδημικό της Ελλάδας Scardinius graecus (Καλαμίθρα ή Χιόνα), ενδημικό της Υλίκης Anguilla anguilla (Χέλι). Στην περιοχή έχει καταγραφεί ότι ζει ένας γενετικά τροποποιημένος πληθυσμός του νερόφιδου Natrix tesselata. Επίσης στην περιοχή έχει καταγραφεί πλούσια ασπόνδυλη υδρόβια και άλλη πανίδα (π.χ. σε σπήλαια το ενδημικό κολεόπτερο Laemostemus vignai).

Ιχθυοπαραγωγικότητα της Υλίκης. Πριν από την έναρξη της εκμετάλλευσης του νερού της Υλίκης για την ύδρευση της Αθήνας, η λίμνη είχε μία αρκετά σταθερή στάθμη και διέθετε πλούσια υδρόβια βλάστηση. Κάτω από τις συνθήκες αυτές η βιολογική παραγωγικότητα της λίμνης ήταν μεγάλη και οι γηραιότεροι ψαράδες ισχυρίζονται ότι οι ημερήσιες αποδόσεις ήταν της τάξης των 200-300 kg ανά ψαρά. Κατά τις εκτιμήσεις των ίδιων ψαράδων η ημερήσια παραγωγή όλων των ψαράδων ήταν 3-4 τόνοι, και η ετήσια υπερέβαινε τους 500 τόνους. Τα αλιεύματα αποτελούνταν κυρίως από κυπρίνο και χερακούβα, που διατίθεντο σχετικά εύκολα στα γύρω χωριά και στις αγορές της Λάρισας και της Θεσσαλονίκης. Επισημαίνεται ότι τα δεδομένα αυτά είναι πολύ πιθανό να περιέχουν το στοιχείο της υπερβολής. Μετά τη εγκατάσταση των αντλιοστασίων άρχισε η διακύμανση της στάθμης και δημιουργήθηκε έντονη αστάθεια στο σύστημα. Αν και σπάνια πλέον γίνεται απόληψη υδρευτικού νερού από την Υλίκη, οι γεωτρήσεις σε γύρω περιοχές και οι έντονες διακυμάνσεις της απορροής του Βοιωτικού Κηφισού (εξαιτίας εποχιακών απολήψεων αρδευτικού νερού) συντηρούν την αστάθεια, που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Αποτέλεσμα των οικολογικών αυτών διαταραχών ήταν η ελάττωση της ιχθυοπαραγωγικότητας του συστήματος, που σε συνδυασμό με την εισαγωγή πεταλούδας (Carassius auratus gibelio) και τη μείωση του αγοραστικού ενδιαφέροντος για ψάρια γλυκού νερού, προκάλεσε μία σημαντική ελάττωση της αλιευτικής προσπάθειας και της παραγωγής. Πάντως, πολύ αρνητική επίδραση στην τοπική αλιεία είχε η εισαγωγή πεταλούδας, που πρωτοεμφανίστηκε στην περίοδο 1985-90, και πιθανώς είναι αποτέλεσμα ενός αυτοσχέδιου εμπλουτισμού.

Γεωλογικά στοιχεία. Η λίμνη της Υλίκης αποτελούσε μαζί με την Παραλίμνη και την Κωπαΐδα, πριν από τις Μεταδιλουβικές γεωλογικές περιόδους, μία ενιαία λεκάνη. Σχηματίστηκαν αρχικά μέσα σε τεκτονικές τάφρους-βυθίσματα και στη συνέχεια, η διαμόρφωση των δύο αυτών λιμνών οφείλεται στην καρστική διάβρωση των ασβεστολιθικών πετρωμάτων της περιοχής. Εξάλλου, άλλοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι οι δύο αυτές λίμνες δημιουργήθηκαν από εγκατακρήμνιση των οροφών μεγάλων ασβεστολιθικών σπηλαίων, συνέπεια της διάλυσης (καρστικοποίηση) των ασβεστολίθων της περιοχής. Αυτά συνδέονταν υπόγεια με αγωγούς οι οποίοι προέρχονται από τη διαλυτική ενέργεια του νερού πάνω στα πετρώματα της περιοχής και επικοινωνούν και με την περιοχή της Κωπαΐδας στα νοτιοδυτικά και με την περιοχή του Ευβοϊκού κόλπου στα βορειοανατολικά. Η θέση αυτών των λιμνών, σε χαμηλή περιοχή μεταξύ μεγάλων υψωμάτων, δημιουργεί την υπόθεση ότι αυτές βρίσκονταν στην κατεύθυνση του παλαιού βοιωτικού Κηφισού ποταμού, ο οποίος διέσχιζε το ενιαίο Φωκικό-Βοιωτικό βύθισμα, πριν από το σχηματισμό της μεγάλης λεκάνης της Κωπαΐδας. Με την δημιουργία της λεκάνης της Κωπαΐδας, διαμορφώνεται ο Κηφισός ποταμός και σχηματίζεται η λίμνη της Κωπαΐδας, ενώ στη κατεύθυνση του παλαιού Βοιωτικού Κηφισού (ανατολικά της Κωπαΐδας), δημιουργούνται οι βοιωτικές λίμνες Υλίκη και Παραλίμνη. Φυσικοχημικά χαρακτηριστικά. Η χωρητικότητά της λίμνης Υλίκης είναι 500-600 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερό, αλλά δέχεται μόλις 250 με 300 εκατομμύρια κυβικά μέτρα. Από αυτά, μόλις τα μισά φθάνουν στο δίκτυο ύδρευσης (όταν σε περίπτωση ανομβρίας χρησιμοποιούνται), γιατί τα υπόλοιπα διαφεύγουν από τις καταβόθρες και ρωγμές που έχει ο πυθμένας της Υλίκης. Για την ποιότητα των νερών της ελέγχεται από την ΕΥΔΑΠ, σύμφωνα με τις απαιτήσεις των κοινοτικών Οδηγιών 75/440/ΕΕC και 76/464/EEC και της εναρμονισμένης Εθνικής νομοθεσίας. Σε διατριβή του 2007 μελετήθηκαν τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά της λίμνης σε ολόκληρη τη στήλη του νερού. Από θερμοκρασιακή άποψη η λίμνη εντάσσεται στην κατηγορία των θερμών μονομικτικών λιμνών, καθώς παρουσιάζει θερμοκρασιακή στρωμάτωση μία φορά κάθε έτος και με θερμοκρασία στην επιφάνειά της περίπου 30 0 C, ενώ όλο το υπόλοιπο έτος η θερμοκρασία της είναι υψηλότερη από τους 4 0 C. Ειδικότερα, κατά την εαρινή περίοδο καταγράφηκαν θερμοκρασίες στην επιφάνεια 15.9-18.2 0 C, στον πυθμένα 8.6-8.3 0 C αντίστοιχα, την καλοκαιρινή περίοδο στην επιφάνεια 24.1-31.3 0 C, στον πυθμένα 8.0-11.2 0 C, τη φθινοπωρινή περίοδο στην επιφάνεια 28.1-28.3 0 C, στον πυθμένα 8.4-11.9 0 C, ενώ τη χειμερινή περίοδο στην επιφάνεια 8.6-11.6 0 C, στον πυθμένα 8.2-9.5 0 C. Σημειώνεται ότι οι καιρικές συνθήκες (π.χ., βροχόπτωση, ισχυρός άνεμος), αλλά και η

λειτουργία ή μη της υδροληψίας (απόληψη ύδατος και ρυθμός), καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την κατανομή της θερμοκρασίας σε ολόκληρη την υδάτινη στήλη και τις επιμέρους ιδιαιτερότητές της. Και το ph της λίμνης, όπως και η θερμοκρασία στην υδάτινη μάζα της λίμνης, δεν παραμένουν σταθερή, αλλά μεταβάλλονται χωρικά και χρονικά, καθώς η μεταβολή του ph είναι ένα σύνθετο αποτέλεσμα φυσικών μεταβολών και χημικών διεργασιών. Η φυσική λίμνη Υλίκη, θεωρείται ως προς την τροφική της κατάσταση, μία ολιγοτροφική και κατά περιόδους μεσοτροφική λίμνη, με πολύ μικρή περιεκτικότητα σε ανόργανα άλατα, αλλά και με εξαιρετική ποιότητα νερών, ως προς τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά της. Πηγή: Δήμος Ορχομενού