ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 19 Απριλίου 2012 (24.04) (OR. en) 8837/12 SPORT 26 DOPAGE 9 SAN 82 JAI 259 ΣΗΜΕΙΩΜΑ της: Γενικής Γραμματείας του Συμβουλίου προς: την Επιτροπή των Μόνιμων Αντιπροσώπων (1ο τμήμα) / το Συμβούλιο αριθ. προηγ. εγγρ.: 8586/12 SPORT 22 DOPAGE SAN 76 JAI 236 Θέμα: Μελλοντικές προκλήσεις της καταπολέμησης της φαρμακοδιέγερσης στον ερασιτεχνικό αθλητισμό - Συζήτηση προσανατολισμού (Δημόσια συζήτηση δυνάμει του άρθρου 8 παράγραφος 2 του ΕΚΣ (πρόταση της Προεδρίας)) Η Προεδρία, μετά από διαβούλευση με την Ομάδα «Αθλητισμός», κατήρτισε το συνημμένο έγγραφο προβληματισμού προκειμένου να χρησιμεύσει ως βάση της συζήτησης προσανατολισμού σχετικά με το προαναφερόμενο θέμα κατά το προσεχές Συμβούλιο «Παιδεία, Νεολαία, Πολιτισμός και Αθλητισμός» στις 10 Μαΐου 2012. 8837/12 ΑΣ/νκ/ΘΛ 1
Οι μελλοντικές προκλήσεις της καταπολέμησης της φαρμακοδιέγερσης στον ερασιτεχνικό αθλητισμό Έγγραφο προβληματισμού της Προεδρίας Ι. Εισαγωγή Η ΕΕ αναλαμβάνει ενεργό ρόλο στην καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης στον αθλητισμό. Ωστόσο, η φαρμακοδιέγερση στον αθλητισμό εξακολουθεί να αποτελεί πρόβλημα, και το πρόβλημα αυτό παίρνει διαστάσεις. Εξελίσσονται νέες μέθοδοι και ουσίες της φαρμακοδιέγερσης, τίθενται νέα πρακτικά και ηθικά διλήμματα και ανακύπτουν τεχνικά και νομικά θέματα. Επί πλέον, η φαρμακοδιέγερση δεν αφορά μόνον τον επαγγελματικό αθλητισμό σε επίπεδο πρωταθλητισμού, αλλά και τον ερασιτεχνικό αθλητισμό. Δεδομένων των ανωτέρω, η Προεδρία θα ήθελε να συζητήσει με τα κράτη μέλη τις μελλοντικές προκλήσεις της καταπολέμησης της φαρμακοδιέγερσης στον ερασιτεχνικό αθλητισμό. Σκοπός της συζήτησης είναι να δημιουργηθεί πλατφόρμα για απόψεις σχετικά με τη μελλοντική συνεργασία της ΕΕ στην καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης. ΙΙ. Συνεργασία της ΕΕ στην καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης: οι ενέργειες μέχρι σήμερα Η συνεργασία της ΕΕ στην καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης βασίζεται στο άρθρο 165 της ΣΛΕΕ, το οποίο προβλέπει ότι η δράση της ΕΕ στον τομέα του αθλητισμού έχει ως στόχο να αναπτύσσει την ευρωπαϊκή διάσταση του αθλητισμού, προάγοντας την ορθή διεξαγωγή και τον ανοιχτό χαρακτήρα των αθλητικών αναμετρήσεων και τη συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων για τον αθλητισμό φορέων, καθώς και προστατεύοντας τη σωματική και ηθική ακεραιότητα των αθλητών, ιδίως των νεότερων μεταξύ τους. 8837/12 ΑΣ/νκ/ΘΛ 2
Το Συμβούλιο ασχολήθηκε με το θέμα της φαρμακοδιέγερσης σε διάφορες ευκαιρίες και πριν και μετά την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας. Στα συμπεράσματα της 4ης Δεκεμβρίου 2000 1, το Συμβούλιο συμφώνησε, μεταξύ άλλων, να αναλαμβάνει συντονιστικό ρόλο μεταξύ των κρατών μελών πριν από τις συνεδριάσεις του Παγκόσμιου οργανισμού κατά της φαρμακοδιέγερσης (WADA). Στα συμπεράσματα του Νοεμβρίου του 2012 2, το Συμβούλιο ανανέωσε τη δέσμευσή του σύμφωνα με τις διατάξεις της Συνθήκης της Λισαβόνας. Στο ψήφισμα του Νοεμβρίου του 2011 3, το Συμβούλιο καθόρισε τις λεπτομέρειες της εκπροσώπησης των κρατών μελών της ΕΕ στο ιδρυτικό συμβούλιο του WADA και τις λεπτομέρειες του συντονισμού των θέσεων της ΕΕ και των κρατών μελών της πριν από τις συνεδριάσεις του WADA. Η καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης περιλαμβάνεται και στο πρόγραμμα εργασιών της ΕΕ για τον αθλητισμό 2011-2014 το οποίο εγκρίθηκε από το Συμβούλιο τον Μάιο του 2011 4. Το πρόγραμμα εργασιών χαρακτήρισε την καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης ως τομέα προτεραιότητας της δράσης της ΕΕ στον τομέα του αθλητισμού και επίσης θέσπισε ομάδα εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής και των κρατών μελών για την καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης, η οποία έχει ήδη συνεισφέρει σημαντικά στην διατύπωση, εντός του Συμβουλίου, παρατηρήσεων της ΕΕ για την πρώτη φάση της αναθεώρησης του Παγκόσμιου κώδικα αντιντόπινγκ. Η Επιτροπή ασχολείται επίσης συνεχώς με την καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης. Στη λευκή βίβλο του 2007 για τον αθλητισμό 5, η Επιτροπή χαρακτήρισε τη φαρμακοδιέγερση ως παγκόσμια απειλή για τον αθλητισμό, ενώ στην ανακοίνωση του 2011 για την ευρωπαϊκή διάσταση του αθλητισμού 6, η Επιτροπή εξέτασε διεξοδικά το θέμα. Η καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης έχει επίσης λάβει υποστήριξη μέσω των προπαρασκευαστικών δράσεων στον τομέα του αθλητισμού. 1 2 3 4 5 6 ΕΕ C 356, 12.12.2000, σ. 1. ΕΕ C 324, 1.12.2010, σ. 18. ΕΕ C 372, 20.12.2010, σ. 7. ΕΕ C 162, 1.6.2011, σ. 1. COM(2007) 391 τελικό. COM(2011) 12 τελικό. 8837/12 ΑΣ/νκ/ΘΛ 3
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επίσης ασχοληθεί με την καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης στον αθλητισμό. Στο ψήφισμα του Απριλίου του 2005 σχετικά με την καταπολέμηση της χρήσης απαγορευμένων ουσιών (ντόπινγκ) στον αθλητισμό 7, το Κοινοβούλιο ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι η χρήση απαγορευμένων ουσιών αποτελεί ουσιαστικό πρόβλημα δημόσιας υγείας στο οποίο εμπλέκονται όλοι όσοι ασχολούνται με τον αθλητισμό, συμπεριλαμβανομένων των νέων και των ερασιτεχνών που βρίσκουν απαγορευμένες ουσίες, για παράδειγμα, στα γυμναστήρια και, ολοένα και περισσότερο, μέσω του Διαδικτύου. Το Κοινοβούλιο έθιξε το θέμα και στο ψήφισμα του 2008 σχετικά με τη Λευκή Βίβλο για τον αθλητισμό 8 και στο ψήφισμα του 2012 για την ευρωπαϊκή διάσταση στον αθλητισμό 9. Η συνεργασία της ΕΕ στην καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης συνδέεται στενά με τις εργασίες του Συμβουλίου της Ευρώπης του οποίου είναι μέλη όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Η σπουδαιότητα της στενής συνεργασίας με το Συμβούλιο της Ευρώπης αναγνωρίζεται και στο άρθρο 165 της Συνθήκης και στο πρόγραμμα εργασιών της ΕΕ για τον αθλητισμό, καθώς και σε άλλα έγγραφα του Συμβουλίου που ασχολούνται με την καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης. Επιπλέον, πρέπει να σημειωθεί ότι όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ είναι συμβαλλόμενα μέρη της σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης καθώς και της συνθήκης της UNESCO κατά της φαρμακοδιέγερσης στον αθλητισμό. ΙΙΙ. Συνεργασία της ΕΕ στην καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης: μελλοντικές προκλήσεις Οι ενέργειες που έχουν αναληφθεί μέχρι σήμερα στην καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης δείχνουν ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της έχουν ενεργό ρόλο στην καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης. Ωστόσο, η φαρμακοδιέγερση στο αθλητισμό εξακολουθεί να αποτελεί πρόβλημα, και το πρόβλημα αυτό παίρνει διαστάσεις. Επειδή η καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης είναι και θα εξακολουθήσει να είναι προτεραιότητα της ΕΕ, καλό είναι να συζητηθούν σε πολιτικό επίπεδο οι μελλοντικές προκλήσεις και οι πιθανές κατευθύνσεις των εργασιών της ΕΕ στην καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης. 7 8 9 ΕΕ C 33 E, 9.2.2006, σ. 590. ΕΕ C 271 E, 12.11.2009, σ. 51. P7_TA(2012)0025. 8837/12 ΑΣ/νκ/ΘΛ 4
Οι μελλοντικές προκλήσεις μπορεί να αφορούν διάφορες πλευρές της καταπολέμησης της φαρμακοδιέγερσης. Μία πλευρά μπορεί να είναι τα νομικά και ηθικά διλήμματα που σχετίζονται με την καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης. Στα θέματα αυτά περιλαμβάνονται π.χ. οι συζητήσεις για το σεβασμό της ιδιωτικής ζωής των αθλητών, τα νομικά δικαιώματα των αθλητών και η αναλογικότητα των μέτρων κατά της φαρμακοδιέγερσης. Άλλη πλευρά μπορεί να είναι οι στόχοι στους οποίους εστιάζει η καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης. Μέχρι σήμερα, η συνεργασία στην καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης εστίαζε στη φαρμακοδιέγερση στον αθλητισμό σε επίπεδο πρωταθλητισμού. Όμως η φαρμακοδιέγερση χρησιμοποιείται και στον ερασιτεχνικό αθλητισμό και μπορεί η ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα αυτόν να έχει προστιθέμενη αξία για την ΕΕ. Μία τρίτη πλευρά που μπορεί να οδηγήσει σε μελλοντικές προκλήσεις είναι τα λειτουργικά θέματα. Οι μέθοδοι φαρμακοδιέγερσης γίνονται όλο και πιο εξεζητημένες, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να αξιολογείται συνεχώς - και σε πολιτικό επίπεδο - ο τρόπος με τον οποίον θα χρησιμοποιούνται αποτελεσματικότερα οι πόροι κατά την καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης. Μία τέταρτη πλευρά είναι τα θέματα της συνεργασίας. Σήμερα, υπάρχει στενή συνεργασία μεταξύ ΕΕ και Συμβουλίου της Ευρώπης στον τομέα της καταπολέμησης της φαρμακοδιέγερσης, κυρίως όταν ορίζεται η ευρωπαϊκή εντολή εν όψει των συνεδριάσεων του WADA. Διεθνώς, ο WADA είναι το κεντρικό σημείο συνεργασίας για την καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης, ενώ άλλοι σημαντικοί θεσμοί είναι η Ευρωπόλ, η Ιντερπόλ και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τελωνείων. Σε εθνικό επίπεδο, εντός των κρατών μελών, μεγάλο μέρος των συντονιστικών ενεργειών αναλαμβάνεται από τις αρμόδιες εθνικές αρχές. Το θέμα είναι που και πως θα ενισχυθεί η συνεργασία για να αντιμετωπιστούν οι μελλοντικές προκλήσεις. 8837/12 ΑΣ/νκ/ΘΛ 5
IV. Συζήτηση προσανατολισμού Εκτός από τις ανωτέρω πτυχές, μπορεί να υπάρχουν και άλλες πτυχές της καταπολέμησης της φαρμακοδιέγερσης που απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή. Η Προεδρία θα ήθελε να καλέσει τους υπουργούς να καταθέσουν την άποψή τους για τις κυριότερες προκλήσεις της ΕΕ και των κρατών μελών της στην καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης και για τις πτυχές στις οποίες θεωρούν ότι θα πρέπει να εστιάσει μελλοντικά η καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης. Πιο συγκεκριμένα: 1. Ποιες είναι οι κυριότερες προκλήσεις για την ΕΕ και τα κράτη μέλη της στην καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης; 2. Πως θα επιτύχουμε στο μέλλον ισορροπία ανάμεσα, αφενός, στη μέριμνα για το σεβασμό της ιδιωτικής ζωής των αθλητών, τα νομικά δικαιώματα και την αναλογικότητα και, αφετέρου, την ανάγκη να παραμείνει ο αθλητισμός καθαρός και ασφαλής; 3. Πως μπορεί να προχωρήσει η καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης στον ερασιτεχνικό αθλητισμό - και πως σχετίζεται αυτό με τις εργασίες για την καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης στον αθλητισμό σε επίπεδο πρωταθλητισμού; 4. Ποιες πλευρές της συνεργασίας και του συντονισμού θα πρέπει να ενισχυθούν ή να αλλάξουν για να αντιμετωπιστούν οι μελλοντικές προκλήσεις της καταπολέμησης της φαρμακοδιέγερσης - και πως μπορεί να επιτευχθεί αυτό; Για να εξασφαλιστεί η πολυφωνία στη συζήτηση, η Προεδρία θα ήθελε να ενθαρρύνει τους υπουργούς να απαντήσουν στην ερώτηση 1 καθώς και σε μία από τις άλλες τρεις ερωτήσεις. 8837/12 ΑΣ/νκ/ΘΛ 6