ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΣΥΜΒΑΤΙΚΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΥΛΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ Πληροφορίες για τους συμμετέχοντες στην έρευνα 1. Πληκτρολογήστε το ονοματεπώνυμό σας Ή την επωνυμία του οργανισμού/της εταιρείας/του φορέα που εκπροσωπείτε αν απαντάτε για λογαριασμό του/της: 2. Παρακαλείσθε να αναφέρετε την κύρια χώρα κατοικίας: 3. Παρακαλείσθε να αναφέρετε την κύρια χώρα δραστηριότητας: 4. Οι απαντήσεις που θα ληφθούν θα δημοσιευθούν στον ιστότοπο της Επιτροπής, εκτός εάν αυτό θα έθιγε το έννομο συμφέρον σας. Συμφωνείτε να δημοσιευθούν οι απαντήσεις σας μαζί με τα στοιχεία σας; Ναι, οι απαντήσεις σας μπορούν να δημοσιευθούν με το όνομα που δηλώνετε Ναι, οι απαντήσεις σας μπορούν να δημοσιευθούν αλλά θα πρέπει να παραμείνουν ανώνυμες (χωρίς όνομα και στοιχεία επικοινωνίας) Όχι, δεν θέλετε να δημοσιευθούν οι απαντήσεις σας. Οι απαντήσεις σας δεν θα δημοσιευθούν, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθούν στο πλαίσιο της Επιτροπής. 5. Απαντάτε στο παρόν ερωτηματολόγιο ως: Καταναλωτής Οργάνωση που εκπροσωπεί τα συμφέροντα των καταναλωτών Εταιρεία που πωλεί κυρίως προϊόντα ψηφιακού περιεχομένου / Οργάνωση που εκπροσωπεί τα συμφέροντα των επιχειρήσεων, κυρίως την πώληση προϊόντων ψηφιακού περιεχομένου (εάν ναι, να αναφερθεί ο τομέας της επιχείρησής σας και αν είστε μικρομεσαία επιχείρηση ή όχι) Εταιρεία που πωλεί κυρίως υλικά αγαθά στο διαδίκτυο / Οργάνωση που εκπροσωπεί τα συμφέροντα των επιχειρήσεων, κυρίως την πώληση υλικών αγαθών στο διαδίκτυο (εάν ναι, να αναφερθεί ο τομέας της επιχείρησής σας και αν είστε μικρομεσαία επιχείρηση ή όχι) Εταιρεία που αγοράζει κυρίως προϊόντα ψηφιακού περιεχομένου / Οργάνωση που εκπροσωπεί τα συμφέροντα των επιχειρήσεων, κυρίως την αγορά προϊόντων ψηφιακού περιεχομένου (εάν ναι, να αναφερθεί ο τομέας της επιχείρησής σας και αν είστε μικρομεσαία επιχείρηση ή όχι) Εταιρεία που αγοράζει κυρίως προϊόντα ψηφιακού περιεχομένου / Οργάνωση που εκπροσωπεί τα συμφέροντα των επιχειρήσεων, κυρίως την πώληση προϊόντων ψηφιακού περιεχομένου (εάν ναι, να αναφερθεί ο τομέας της επιχείρησής σας και αν είστε μικρομεσαία επιχείρηση ή όχι) Οργάνωση που εκπροσωπεί τα συμφέροντα των επιχειρήσεων γενικά Κράτος μέλος της ΕΕ ή του ΕΟΧ / δημόσια αρχή Άλλα (π.χ. πανεπιστήμια, άλλες ΜΚΟ, δημόσια αρχή εκτός της ΕΕ ή του ΕΟΧ, συνδικαλιστική οργάνωση) (παρακαλείσθε να διευκρινίσετε)
Ανάλογα με το προφίλ σας, μπορείτε να απαντήσετε μόνο στις ερωτήσεις που έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για σας. Για παράδειγμα, αν είστε επιχείρηση που πωλεί μόνο υλικά αγαθά και δεν σκοπεύει να πωλήσει προϊόντα ψηφιακού περιεχομένου στο μέλλον, μπορείτε να αποφασίσετε να μην απαντήσετε στο μέρος 1 του ερωτηματολογίου που αφορά προϊόντα ψηφιακού περιεχομένου.
ΜΕΡΟΣ 1 ΨΗΦΙΑΚΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ Πλαίσιο Οι αγορές προϊόντων ψηφιακού περιεχομένου σημειώνουν ταχεία ανάπτυξη. Για παράδειγμα, ο τομέας των εφαρμογών («app») στην ΕΕ έχει αναπτυχθεί σημαντικά σε λιγότερο από πέντε έτη, και αναμένεται να συνεισφέρει 63 δισ. ευρώ στην οικονομία της ΕΕ έως το 2018. Η καταναλωτική δαπάνη του τομέα των βιντεοπαιχνιδιών εκτιμάται σε 16 δισ. ευρώ το 2013. Στη βιομηχανία της μουσικής, τα ψηφιακά έσοδα αντιπροσωπεύουν τώρα το 31% των συνολικών εσόδων της ΕΕ. Το οικονομικό αυτό δυναμικό θα πρέπει να ελευθερωθεί περαιτέρω με την αύξηση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών και την ασφάλεια δικαίου για τις επιχειρήσεις. Ωστόσο, όταν ανακύπτουν προβλήματα με τα προϊόντα ψηφιακού περιεχομένου (για παράδειγμα, τα προϊόντα ψηφιακού περιεχομένου δεν μπορούν να τηλεφορτωθούν, δεν είναι συμβιβάσιμα με άλλο υλισμικό/λογισμικό, δεν λειτουργούν σωστά, ή ακόμη και βλάπτουν τον υπολογιστή), δεν υπάρχουν ειδικά έννομα βοηθήματα σε επίπεδο ΕΕ (ήτοι το δικαίωμα του χρήστη κατά του εμπόρου όταν το ψηφιακό περιεχόμενο είναι ελαττωματικό). Επιπλέον, ο χρήστης δεν μπορεί να επηρεάσει το περιεχόμενο των συμβάσεων στις οποίες βασίζεται η προσφορά προϊόντων ψηφιακού περιεχομένου, τα οποία είναι άμεσα διαθέσιμα, διότι πρόκειται για συμβάσεις «take it or leave it». Για παράδειγμα, οι συμβάσεις μπορούν να περιορίζουν το δικαίωμα του χρήστη των προϊόντων σε περίπτωση που το ψηφιακό περιεχόμενο δεν λειτουργεί σωστά. Οι συμβάσεις μπορούν επίσης να εξαιρούν το δικαίωμα του χρήστη να λάβει αποζημίωση εάν τα προϊόντα ψηφιακού περιεχομένου προκαλέσουν ζημία (π.χ. καταστρέφοντας τον υπολογιστή), ή περιορίζουν την αποζημίωση μόνο για τις λεγόμενες «πιστώσεις υπηρεσιών» (πρόσθετες πιστώσεις για μελλοντικές υπηρεσίες). Επιπλέον, οι συμβάσεις για την προμήθεια προϊόντων ψηφιακού περιεχομένου μπορεί να χαρακτηρίζονται διαφορετικά στα κράτη μέλη, για παράδειγμα ως συμβάσεις παροχής υπηρεσίας, χρηματοδοτικής μίσθωσης ή πώλησης. Μια τέτοια διαφορετική μεταχείριση μπορεί να οδηγήσει σε διάφορες δέσμες έννομων βοηθημάτων, ορισμένα από τα οποία είναι υπό τη μορφή υποχρεωτικών κανόνων, ενώ άλλα όχι. Αυτό μπορεί να προκαλέσει ανασφάλεια δικαίου για τις επιχειρήσεις σχετικά με τις υποχρεώσεις τους, καθώς και για τους χρήστες σχετικά με τα δικαιώματά τους, κατά την πώληση προϊόντων ψηφιακού περιεχομένου τόσο στο εσωτερικό της χώρας, όσο και διασυνοριακά. Ορισμένα κράτη μέλη έχουν θεσπίσει ειδική νομοθεσία για τα προϊόντα αυτά ή άρχισαν τις εργασίες προς αυτή την κατεύθυνση (και συγκεκριμένα το Ηνωμένο Βασίλειο, οι Κάτω Χώρες και η Ιρλανδία). Αυτό θα αυξήσει περαιτέρω τις διαφορές μεταξύ των εθνικών κανόνων τους οποίους θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη οι επιχειρήσεις όταν προμηθεύουν προϊόντα ψηφιακού περιεχομένου σε όλη την ΕΕ. Ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο Ορισμένες πτυχές του δικαίου των συμβάσεων προμήθειας μέσω του διαδικτύου προϊόντων ψηφιακού περιεχομένου καλύπτονται ήδη από τη νομοθεσία της ΕΕ. Για παράδειγμα, η οδηγία για τα δικαιώματα των καταναλωτών προβλέπει ενιαίους κανόνες σχετικά με τις πληροφορίες που πρέπει να παρέχονται στους καταναλωτές πριν από τη σύναψη σύμβασης και το δικαίωμα υπαναχώρησης από τη σύμβαση εφόσον έχουν αλλάξει γνώμη Η οδηγία για
τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων προβλέπει κανόνες έναντι των τυποποιημένων καταχρηστικών ρητρών στις συμβάσεις που συνάπτονται με καταναλωτές. Ωστόσο, δεν υπάρχουν κανόνες της ΕΕ για τις άλλες πτυχές των συμβάσεων για προϊόντα ψηφιακού περιεχομένου (όπως ποια έννομα βοηθήματα είναι διαθέσιμα, εφόσον το προϊόν είναι ελαττωματικό προϊόν ψηφιακού περιεχομένου). Τμήμα 1 Προβλήματα 1. Σε γενικές γραμμές, συμφωνείτε με την ανάλυση της κατάστασης που παρουσιάζεται στην ενότητα «Πλαίσιο»; Αιτιολογήστε. 2. Πιστεύετε ότι οι χρήστες θα πρέπει να προστατεύονται περισσότερο όταν αγοράζουν προϊόντα ψηφιακού περιεχομένου; Αιτιολογήστε με συγκεκριμένα παραδείγματα. 3. Θεωρείτε ότι τα προβλήματα ή το κόστος οφείλονται στην έλλειψη ενωσιακών κανόνων του δικαίου των συμβάσεων σχετικά με την ποιότητα των προϊόντων ψηφιακού περιεχομένου; Αιτιολογήστε. 4. Πιστεύετε ότι οι αποκλίσεις μεταξύ των ειδικών εθνικών νομοθετικών διατάξεων σχετικά με τα προϊόντα ψηφιακού περιεχομένου ενδέχεται να επηρεάσουν τις επιχειρηματικές δραστηριότητες; Αιτιολογήστε. Τμήμα 2 Ανάγκη για ανάληψη ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας σχετικά με τους συμβατικούς κανόνες για τα προϊόντα ψηφιακού περιεχομένου 5. Στη στρατηγική για την ψηφιακή ενιαία αγορά 1, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξήγησε ότι διαβλέπει την ανάγκη για δράση σε επίπεδο ΕΕ. Συμφωνείτε; Αιτιολογήστε. 6. Στο ίδιο έγγραφο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι θα υποβάλει πρόταση για εναρμονισμένους ενωσιακούς κανόνες για τις ηλεκτρονικές αγορές ψηφιακού περιεχομένου. Μεταξύ των άλλων προσεγγίσεων περιλαμβάνεται, για παράδειγμα, η ανάπτυξη ενός προαιρετικού υποδείγματος σύμβασης το οποίο οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις θα μπορούν να χρησιμοποιούν για τις εμπορικές διασυνοριακές συναλλαγές που πραγματοποιούνται ηλεκτρονικά ή ελάχιστη εναρμόνιση. Ποια είναι η γνώμη σας σχετικά με την προσέγγιση που προτείνεται στη στρατηγική για την ψηφιακή ενιαία αγορά; Τμήμα 3 Πεδίο εφαρμογής της πρωτοβουλίας 7. Πιστεύετε ότι η πρωτοβουλία θα πρέπει να καλύπτει μόνο τις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών ή και τις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων; Αιτιολογήστε. 8. Ποιες συγκεκριμένες πτυχές στις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων, εάν υπάρχουν, πρέπει να εξεταστούν; Αιτιολογήστε. 9. Τα προϊόντα ψηφιακού περιεχομένου μπορεί να περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τα προϊόντα που απαριθμούνται κατωτέρω. Ποια από αυτά τα προϊόντα ή υπηρεσίες 1 Στρατηγική για την ψηφιακή ενιαία αγορά της Ευρώπης COM(2015)192 final
ψηφιακού περιεχομένου θα πρέπει να καλυφθούν από την πρωτοβουλία (σημειώστε με Χ όλα τα σχετικά τετραγωνίδια); Παιχνίδια, συμπεριλαμβανομένων των διαδικτυακών παιχνιδιών μέσα μαζικής επικοινωνίας (μουσική, ταινίες, αθλητισμός, ηλεκτρονικά βιβλία) για τηλεφόρτωση μέσα μαζικής επικοινωνίας (μουσική, ταινίες, αθλητισμός) προσβάσιμα μέσω μετάδοσης ροής μέσα κοινωνικής δικτύωσης υπηρεσίες αποθήκευσης επιγραμμικές υπηρεσίες επικοινωνίας (π.χ. skype) άλλες υπηρεσίες υπολογιστικού νέφους εφαρμογές και κάθε άλλο λογισμικό που ο χρήστης μπορεί να αποθηκεύσει στη συσκευή του κάθε λογισμικό στο οποίο ο χρήστης μπορεί να έχει διαδικτυακή πρόσβαση κάθε άλλη υπηρεσία που παρέχεται αποκλειστικά και μόνο μέσω διαδικτύου και παράγει περιεχόμενο που ο χρήστης μπορεί να αποθηκεύσει στη συσκευή του (όπως μεταφραστική υπηρεσία ή παροχή συμβουλών) κάθε άλλη υπηρεσία που παρέχεται αποκλειστικά και μόνο μέσω διαδικτύου 10. Τα προϊόντα ψηφιακού περιεχομένου μπορούν να παρέχονται έναντι διαφόρων τύπων αντιπαροχής. Ποιες από τις επόμενες αντιπαροχές θα πρέπει να καλυφθούν από την πρωτοβουλία (σημειώστε με Χ όλα τα σχετικά τετραγωνίδια); Χρήματα Προσωπικά ή άλλα δεδομένα που παρέχονται ενεργά από τον χρήστη (για παράδειγμα, με καταχώριση) Τα δεδομένα που συλλέγονται από τον έμπορο (για παράδειγμα, η διεύθυνση IP ή στατιστικές πληροφορίες) Ενέργειες που απαιτούνται για την πρόσβαση του χρήστη στο ψηφιακό περιεχόμενο (για παράδειγμα, παρακολούθηση διαφημιστικών βίντεο, ή είσοδος σε άλλη ιστοσελίδα) Τμήμα 4 Περιεχόμενο της πρωτοβουλίας 11. Μεταξύ των κατωτέρω τομέων του δικαίου των συμβάσεων, ποιοι θεωρείτε ότι είναι προβληματικοί και πρέπει να καλύπτονται από μια πρωτοβουλία (σημειώστε με Χ όλα τα σχετικά τετραγωνίδια); Ποιότητα των προϊόντων ψηφιακού περιεχομένου Έννομα βοηθήματα και αποζημιώσεις για ελαττωματικά προϊόντα ψηφιακού περιεχομένου Τρόπος με τον οποίο μπορούν να ασκηθούν αυτά τα έννομα βοηθήματα, π.χ. ποιος πρέπει να αποδείξει ότι το προϊόν ήταν ελαττωματικό ή ότι δεν ήταν (το βάρος της απόδειξης) ή προθεσμίες για την άσκηση αυτών των έννομων βοηθημάτων
Καταγγελία μακροπρόθεσμων συμβάσεων Πώς μπορεί ο έμπορος να τροποποιήσει τις συμβάσεις Άλλοι (να διευκρινιστούν) Ποιότητα των προϊόντων ψηφιακού περιεχομένου 12. Η ποιότητα των προϊόντων ψηφιακού περιεχομένου πρέπει να εξασφαλίζεται με: Υποκειμενικά κριτήρια (κριτήρια που καθορίζονται μόνο από τη σύμβαση) Αντικειμενικά κριτήρια (κριτήρια που ορίζονται από τη νομοθεσία) Αμφότερα 13. Όταν ένας χρήστης διαμαρτύρεται ότι το προϊόν είναι ελαττωματικό: Ο χρήστης πρέπει να αποδείξει ότι το προϊόν ψηφιακού περιεχομένου είναι ελαττωματικό Ο έμπορος πρέπει να αποδείξει ότι το προϊόν ψηφιακού περιεχομένου δεν είναι ελαττωματικό, εάν θεωρεί ότι η καταγγελία είναι αβάσιμη Έννομα βοηθήματα σε περίπτωση ελαττωματικών προϊόντων ψηφιακού περιεχομένου 14. Ποια είναι τα βασικά έννομα βοηθήματα που οι χρήστες θα πρέπει να διαθέτουν σε περίπτωση ελαττωματικών προϊόντων ψηφιακού περιεχομένου (σημειώστε με Χ όλα τα σχετικά τετραγωνίδια); Επίλυση του προβλήματος του προϊόντος ψηφιακού περιεχομένου ώστε να ανταποκρίνεται στην ποιότητα που προβλέπεται στη σύμβαση Μείωση της τιμής Καταγγελία της σύμβασης (συμπεριλαμβανομένης της επιστροφής) Αποζημιώσεις Άλλα (να διευκρινιστούν) 15. Ο χρήστης θα πρέπει να έχει τα ίδια έννομα βοηθήματα για τα προϊόντα ψηφιακού περιεχομένου που παρέχονται έναντι μη χρηματικής αντιπαροχής (για παράδειγμα, η παροχή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα); Αιτιολογήστε. 16. Ο χρήστης θα πρέπει να έχει το δικαίωμα να ζητήσει έννομα βοηθήματα επί αόριστο χρονικό διάστημα ή θα πρέπει να υπάρχει συγκεκριμένη προθεσμία από την αγορά των προϊόντων ψηφιακού περιεχομένου ή τη διαπίστωση ότι το προϊόν ψηφιακού περιεχομένου είναι ελαττωματικό; Αιτιολογήστε.
17. Θα πρέπει να υπάρχει μία ενιαία προθεσμία ή να υπάρχουν δύο διαφορετικές προθεσμίες, μία για την περίοδο εντός της οποίας πρέπει να εμφανιστεί το ελάττωμα και μία για την περίοδο εντός της οποίας οι χρήστες πρέπει να ασκήσουν τα έννομα βοηθήματα; Αιτιολογήστε. 18. Ποια προθεσμία(ες) θεωρείτε ότι είναι οι κατάλληλη(ες); Αιτιολογήστε. 19. Εάν προβλέπεται δικαίωμα αποζημίωσης, υπό ποιες προϋποθέσεις θα πρέπει να παρέχεται η αποζημίωση αυτή; Για παράδειγμα, θα πρέπει η ευθύνη να βασίζεται σε σφάλμα του εμπόρου ή να είναι αντικειμενική ευθύνη (ανεξάρτητα από την ύπαρξη σφάλματος); 20. Η αποζημίωση θα πρέπει να μπορεί να συνίσταται κυρίως σε «πιστώσεις υπηρεσιών» (πρόσθετες πιστώσεις για μελλοντικές υπηρεσίες); Αιτιολογήστε. Πρόσθετα δικαιώματα 21. Πρέπει οι χρήστες να είναι σε θέση να τερματίσουν μακροπρόθεσμες συμβάσεις (συμβάσεις συνδρομής) για τα προϊόντα ψηφιακού περιεχομένου; Ναι Όχι 22. Αν απαντήσετε «ναι» στην ερώτηση 21, διευκρινίστε υπό ποιες προϋποθέσεις και με ποιον τρόπο πρέπει ο χρήστης να είναι σε θέση να καταγγείλει τη σύμβαση (σημειώστε με Χ όλα τα σχετικά τετραγωνίδια): Η καταγγελία πρέπει να διατυπωθεί εκ των προτέρων Η καταγγελία πρέπει να πραγματοποιείται με ανακοίνωση Στους χρήστες παρέχονται τα μέσα για την ανάκτηση των δεδομένων τους Ο έμπορος δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει τα δεδομένα των χρηστών Άλλα (να διευκρινιστούν) 23. Σε περίπτωση καταγγελίας της σύμβασης, οι χρήστες θα πρέπει να είναι σε θέση να ανακτήσουν το περιεχόμενο που παρήγαγαν και που είναι αποθηκευμένο στον έμπορο προκειμένου να μεταφερθεί σε άλλον έμπορο; Ναι Όχι Αιτιολογήστε την επιλογή σας. 24. Αν απαντήσετε «ναι» στην ερώτηση 23, αναφέρατε υπό ποίους όρους (σημειώστε με Χ όλα τα σχετικά τετραγωνίδια): Δωρεάν Σε εύλογο χρονικό διάστημα Χωρίς σημαντική ενόχληση
Σε συνήθως χρησιμοποιούμενο μορφότυπο Άλλοι (να διευκρινιστούν) 25. Σε περίπτωση καταγγελίας, ποια μέτρα θα πρέπει να δικαιούται να λάβει ο έμπορος προκειμένου εμποδίσει την περαιτέρω χρήση του ψηφιακού περιεχομένου; Απενεργοποίηση του λογαριασμού του χρήστη Εφαρμογή τεχνικών μέτρων προστασίας προκειμένου να αποκλειστεί η χρήση των προϊόντων ψηφιακού περιεχομένου Άλλα (να διευκρινιστούν) 26. Ο έμπορος πρέπει να μπορεί να τροποποιεί τα χαρακτηριστικά των προϊόντων ψηφιακού περιεχομένου που επηρεάζουν την ποιότητα ή τους όρους χρήσης των προϊόντων ψηφιακού περιεχομένου; Ναι Όχι Αιτιολογήστε την επιλογή σας. 27. Αν απαντήσετε «ναι» στην ερώτηση 26, υπό ποιες προϋποθέσεις θα πρέπει να μπορεί ο έμπορος να τροποποιεί τα χαρακτηριστικά των προϊόντων ψηφιακού περιεχομένου που επηρεάζουν την ποιότητα ή τους όρους χρήσης των προϊόντων ψηφιακού περιεχομένου; Η σύμβαση προβλέπει τη δυνατότητα αυτή Ο καταναλωτής ειδοποιείται εκ των προτέρων Ο καταναλωτής δικαιούται εκ του νόμου να καταγγείλει τη σύμβαση χωρίς επιβάρυνση Άλλες (να διευκρινιστούν) 28. Πληροφορίες που πρέπει να περιλαμβάνονται στη γνωστοποίηση τροποποίησης; Αιτιολογήστε.
ΜΕΡΟΣ 2 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΠΩΛΗΣΗ ΥΛΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ Πλαίσιο Το 2014, ηλεκτρονικές αγορές πραγματοποίησε το 50% των καταναλωτών της ΕΕ, έναντι 30% το 2007. Με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 22%, οι ηλεκτρονικές λιανικές πωλήσεις υλικών αγαθών ξεπέρασε τα 200 δισ. ευρώ το 2014, φθάνοντας στο 7% του συνόλου της λιανικής στην ΕΕ των 28. Η στρατηγική της Επιτροπής για την ψηφιακή ενιαία αγορά υπογράμμισε ότι το οικονομικό αυτό δυναμικό θα πρέπει να ελευθερωθεί περαιτέρω με την άρση των εμποδίων. Εάν οι έμποροι αποφασίσουν να μην πωλούν εκτός της εγχώριας αγοράς, ενδέχεται να περιοριστεί η επιλογή των καταναλωτών και να μην πέφτουν οι τιμές λόγω έλλειψης ανταγωνισμού. Σήμερα, οι έμποροι μπορεί να αποθαρρύνονται να λάβουν τέτοια απόφαση, λόγω των διαφορών στο δίκαιο των συμβάσεων, οι οποίες ενδέχεται να δημιουργήσουν έξοδα για τους εμπόρους που προσαρμόζουν τις συμβάσεις τους ή να αυξήσουν το νομικό κίνδυνο για εκείνους που δεν το κάνουν. Για παράδειγμα, ανάλογα με το κράτος μέλος, οι καταναλωτές ενδέχεται να έχουν δύο έτη, πέντε έτη, ή ολόκληρη τη διάρκεια ζωής του αγορασμένου προϊόντος για να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους. Στις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων, όταν δεν υπάρχουν ειδικοί κανόνες της ΕΕ, οι διαπραγματεύσεις σχετικά με το εφαρμοστέο δίκαιο μπορεί επίσης να δημιουργήσει έξοδα. Ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο Όπως για τα προϊόντα ψηφιακού περιεχομένου, ορισμένες πτυχές του δικαίου των συμβάσεων έχουν ήδη πλήρως εναρμονιστεί για την ηλεκτρονική αγορά υλικών αγαθών από τους καταναλωτές. Συγκεκριμένα, η οδηγία για τα δικαιώματα των καταναλωτών εναρμόνισε πλήρως τις πληροφορίες που πρέπει να παρέχονται στους καταναλωτές πριν από τη σύναψη σύμβασης και το δικαίωμα υπαναχώρησης από τη σύμβαση εφόσον αλλάξουν γνώμη. Η οδηγία για τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων προβλέπει κανόνες κατά των καταχρηστικών τυποποιημένων συμβατικών όρων στις συμβάσεις που συνάπτονται με καταναλωτές. Επιπλέον, σε αντίθεση με τα προϊόντα ψηφιακού περιεχομένου, τα έννομα βοηθήματα σε περίπτωση ελαττωματικών υλικών αγαθών ρυθμίζονται επίσης σε επίπεδο ΕΕ για τις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών (στο πλαίσιο της οδηγίας σχετικά με την πώληση και τις εγγυήσεις καταναλωτικών αγαθών). Ωστόσο, η εναρμόνιση αυτή περιορίζεται μόνο στον καθορισμό ελάχιστων προτύπων: τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα να προχωρήσουν περαπέρα και να απαιτήσουν περισσότερα υπέρ των καταναλωτών. Πολλά κράτη μέλη έχουν κάνει χρήση αυτής της δυνατότητας, σε διαφορετικά σημεία και διαφορετικό βαθμό. Τμήμα 1 Προβλήματα 29. Σε γενικές γραμμές, συμφωνείτε με την ανάλυση της κατάστασης που παρουσιάζεται στην ενότητα «Πλαίσιο»; Αιτιολογήστε. 30. Πιστεύετε ότι οι χρήστες πρέπει να έχουν ενιαία δικαιώματα σε ολόκληρη την ΕΕ κατά την αγορά υλικών αγαθών μέσω διαδικτύου; Αιτιολογήστε με συγκεκριμένα παραδείγματα.
31. Οι έμποροι που δραστηριοποιούνται στο διαδίκτυο προσαρμόζουν τη σύμβασή τους στο δίκαιο κάθε κράτους μέλους στο οποίο επιθυμούν να κάνουν πωλήσεις; Εάν ναι, αντιμετωπίζουν δυσκολίες ή κόστος; Αιτιολογήστε. 32. Πιστεύετε ότι τυχόν δυσκολίες και το κόστος αποτρέπουν τους εμπόρους να προβαίνουν σε διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο ή να το αυξήσουν; Αιτιολογήστε. Τμήμα 2 Ανάγκη για ανάληψη ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας σχετικά με τους συμβατικούς κανόνες για τις πωλήσεις υλικών αγαθών 33. Στη στρατηγική για την ψηφιακή ενιαία αγορά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξήγησε ότι διαβλέπει την ανάγκη για δράση σε επίπεδο ΕΕ. Συμφωνείτε; Αιτιολογήστε. 34. Στο έγγραφο αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι θα υποβάλει πρόταση που θα επιτρέπει στους εμπόρους να στηρίζονται στην εθνική τους νομοθεσία, η οποία θα βασίζεται σε εστιασμένη δέσμη βασικών υποχρεωτικών ενωσιακών συμβατικών δικαιωμάτων για εγχώριες και διασυνοριακές διαδικτυακές πωλήσεις υλικών αγαθών που θα είναι εναρμονισμένα στην ΕΕ. Μεταξύ άλλων προσεγγίσεων περιλαμβάνεται, για παράδειγμα, η ανάπτυξη ενός προαιρετικού υποδείγματος σύμβασης το οποίο οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις θα μπορούν να χρησιμοποιούν για τις διασυνοριακές συναλλαγές ηλεκτρονικού εμπορίου. Ποια είναι η γνώμη σας σχετικά με την προσέγγιση που προτείνεται στη στρατηγική για την ψηφιακή ενιαία αγορά; Τμήμα 3 Περιεχόμενο της πρωτοβουλίας 35. Θεωρείτε ότι η ΕΕ πρέπει να λάβει μέτρα μόνο για τις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών ή και για τις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων; Αιτιολογήστε. 36. Ποιες συγκεκριμένες πτυχές στις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων, εάν υπάρχουν, πρέπει να εξεταστούν; Αιτιολογήστε. 37. Μεταξύ των κατωτέρω τομέων του δικαίου των συμβάσεων, ποιοι θεωρείτε ότι δημιουργούν προβλήματα τα οποία οφείλονται σε εθνικές διαφορές που θα πρέπει να προβλέπονται σε μια πρωτοβουλία (σημειώστε με Χ όλα τα σχετικά τετραγωνίδια); Ποιότητα των υλικών αγαθών Έννομα βοηθήματα και αποζημίωση για ελαττωματικά υλικά αγαθά Τρόπος με τον οποίο μπορούν να ασκηθούν αυτά τα έννομα βοηθήματα, π.χ. ποιος πρέπει να αποδείξει ότι το προϊόν ήταν ελαττωματικό ή ότι δεν ήταν (βάρος της απόδειξης) ή προθεσμίες για την άσκηση των έννομων αυτών βοηθημάτων Επιστροφή του ποσού της τιμής και των υλικών αγαθών σε περίπτωση καταγγελίας της σύμβασης Τυποποιημένες καταχρηστικές ρήτρες πέραν της υφιστάμενης προστασίας Άλλοι (να διευκρινιστούν) Ποιότητα
38. Ποια πρέπει να είναι τα κριτήρια για τον καθορισμό της ποιότητας των υλικών αγαθών; Θα πρέπει να υπάρχουν συμπληρωματικά/διαφορετικά κριτήρια, πέραν εκείνων που ήδη προβλέπονται στο άρθρο 2 2 της οδηγίας σχετικά με την πώληση και τις εγγυήσεις καταναλωτικών αγαθών; Αιτιολογήστε. 39. Ποια πρέπει να είναι η διάρκεια της περιόδου κατά τη διάρκεια της οποίας ο έμπορος υποχρεούται να αποδείξει ότι τα υλικά αγαθά δεν ήταν ελαττωματικά κατά τη στιγμή της παράδοσης; Αιτιολογήστε. Έννομα βοηθήματα 3 40. Ποια συμβατικά δικαιώματα θα πρέπει να έχει ο αγοραστής σε περίπτωση ελαττωματικού αγαθού (σημειώστε με Χ όλα τα σχετικά τετραγωνίδια); Επισκευή ή αντικατάσταση του αγαθού Μείωση της τιμής Καταγγελία της σύμβασης (συμπεριλαμβανομένης της επιστροφής του ποσού) Αποζημιώσεις Δικαίωμα να μην καταβάλει την τιμή μέχρις ότου επισκευασθεί το ελάττωμα Άλλα (να διευκρινιστούν) 41. Ο αγοραστής πρέπει να είναι ελεύθερος να επιλέξει μεταξύ των έννομων βοηθημάτων ή θα πρέπει να υπάρχει μια ιεραρχία αυτών (για παράδειγμα, παρέχεται στον έμπορο πρώτα η δυνατότητα επισκευής του αγαθού); Αιτιολογήστε. Προθεσμίες για την άσκηση των έννομων βοηθημάτων 4 2 Άρθρο 2 (συμφωνία προς τους όρους της σύμβασης) 1. Ο πωλητής πρέπει να παραδίδει στον καταναλωτή αγαθά που είναι σύμφωνα προς τους όρους της σύμβασης πώλησης. 2. Τα καταναλωτικά αγαθά τεκμαίρονται σύμφωνα προς τους όρους της σύμβασης εάν: α) ανταποκρίνονται στην περιγραφή που έχει γίνει από τον πωλητή και έχουν τις ιδιότητες του αγαθού εκείνου που ο πωλητής είχε παρουσιάσει στον καταναλωτή ως δείγμα ή υπόδειγμα β) είναι κατάλληλα για κάθε ειδική χρήση την οποία επιζητεί ο καταναλωτής και την οποία γνωστοποίησε στον πωλητή κατά τη στιγμή της σύναψης της σύμβασης, ο δε πωλητής την αποδέχθηκε γ) είναι κατάλληλα για τις χρήσεις για τις οποίες προορίζονται συνήθως τα προϊόντα του ιδίου τύπου δ) έχουν τη συνήθη ποιότητα και επιδόσεις ενός προϊόντος του ίδιου τύπου τις οποίες μπορεί ευλόγως να αναμένει ο καταναλωτής, λαμβανομένων υπόψη της φύσης του προϊόντος και των δημόσιων δηλώσεων του πωλητή, του παραγωγού ή του αντιπροσώπου του για τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά των προϊόντων, ιδίως στο πλαίσιο της διαφήμισης ή της επισήμανσης 3. Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, δεν υφίσταται έλλειψη συμμόρφωσης προς τους όρους της σύμβασης εάν, κατά τη στιγμή της σύναψης της σύμβασης, ο καταναλωτής γνώριζε ή δεν μπορούσε ευλόγως να αγνοεί την έλλειψη συμμόρφωσης ή εάν η έλλειψη συμμόρφωσης οφείλεται σε υλικά που προμηθεύει ο καταναλωτής. 4. Ο πωλητής δεν ευθύνεται για τις δημόσιες δηλώσεις, οι οποίες αναφέρονται στην παράγραφο 2 στοιχείο δ), εάν: - αποδεικνύει ότι δεν γνώριζε και δεν μπορούσε ευλόγως να γνωρίζει τη σχετική δήλωση, - αποδεικνύει ότι είχε διορθωθεί η σχετική δήλωση μέχρι τη στιγμή σύναψης της σύμβασης, ή - αποδεικνύει ότι η απόφαση για την αγορά του καταναλωτικού αγαθού δεν μπορούσε να επηρεαστεί από τη δήλωση. 5. Η έλλειψη συμμόρφωσης που απορρέει από κακή εγκατάσταση του καταναλωτικού αγαθού εξομοιούται με έλλειψη συμμόρφωσης προς τους όρους της σύμβασης, όταν η εγκατάσταση αποτελεί μέρος της σύμβασης πώλησης του αγαθού και έχει πραγματοποιηθεί από τον πωλητή ή υπ ευθύνη του. Τούτο ισχύει εξίσου όταν το αγαθό, το οποίο προοριζόταν να εγκατασταθεί από τον καταναλωτή, εγκαταστάθηκε από τον καταναλωτή η δε κακή εγκατάσταση οφείλεται σε παράλειψη των οδηγιών εγκατάστασης. 3 Ορισμένες πτυχές που αναφέρονται στις ερωτήσεις του παρόντος τμήματος καλύπτονται επί του παρόντος από την οδηγία σχετικά με την πώληση και τις εγγυήσεις καταναλωτικών αγαθών. 4 Ομοίως
42. Ο αγοραστής θα πρέπει να έχει το δικαίωμα να ζητήσει έννομα βοηθήματα επί αόριστο χρονικό διάστημα ή θα πρέπει να υπάρχει συγκεκριμένη προθεσμία από την αγορά του αγαθού ή τη διαπίστωση ότι το αγαθό είναι ελαττωματικό; Αιτιολογήστε. 43. Θα πρέπει να υπάρχει μία ενιαία προθεσμία ή να υπάρχουν δύο διαφορετικές προθεσμίες, μία για την περίοδο εντός της οποίας πρέπει να εμφανιστεί το ελάττωμα και μία για την περίοδο εντός της οποίας ο αγοραστής πρέπει να ασκήσει τα έννομα βοηθήματα; Αιτιολογήστε. 44. Ποια προθεσμία(ες) θεωρείτε ότι είναι οι κατάλληλη(ες); Αιτιολογήστε. 45. Θα πρέπει η προθεσμία(ες) να είναι συντομότερη(ες) στην περίπτωση μεταχειρισμένων υλικών αγαθών; Αποζημίωση 5 46. Εάν προβλέπεται δικαίωμα αποζημίωσης, υπό ποιες προϋποθέσεις θα πρέπει να παρέχεται η αποζημίωση αυτή; Θα πρέπει η ευθύνη να βασίζεται σε σφάλμα του εμπόρου ή να είναι αντικειμενική ευθύνη (δηλαδή ανεξάρτητα από την ύπαρξη σφάλματος); Γνωστοποίηση 6 47. Θα πρέπει ο αγοραστής να υποχρεούται να γνωστοποιεί το ελάττωμα εντός ορισμένης προθεσμίας μετά τη διαπίστωσή του; Εάν ναι, θα πρέπει η περίοδος να αρχίζει από τη στιγμή που ο αγοραστής γνωρίζει το ελάττωμα ή από τη στιγμή που θα μπορούσε να αναμένεται ότι ανακάλυψε το ελάττωμα; Ποια πρέπει να είναι η διάρκεια της περιόδου; Αιτιολογήστε. Εμπορικές εγγυήσεις 48. Οι εμπορικές εγγυήσεις είναι εθελοντικές δεσμεύσεις του εμπόρου για την επιδιόρθωση, αντικατάσταση η συντήρηση υλικών αγαθών πέραν των υποχρεώσεών του βάσει του νόμου. Πιστεύετε ότι πρέπει να θεσπιστούν ενιαίοι κανόνες σχετικά με το περιεχόμενο και τη μορφή των εμπορικών εγγυήσεων; Αιτιολογήστε. 49. Θα μπορούσαν οι απαιτήσεις αυτές σχετικά με το περιεχόμενο και τη μορφή των εμπορικών εγγυήσεων να τροποποιηθούν συμβατικά ή θα πρέπει να είναι υποχρεωτικοί κανόνες; Αιτιολογήστε. Καταχρηστικές ρήτρες 50. Θα πρέπει να υπάρχει κατάλογος με συμβατικές ρήτρες οι οποίες πρέπει να θεωρούνται πάντοτε καταχρηστικές; Εάν ναι, ποιες θα πρέπει να είναι αυτές οι ρήτρες; Αιτιολογήστε. 51. Θα πρέπει να υπάρχει κατάλογος των τυποποιημένων συμβατικών ρητρών οι οποίες θεωρούνται καταχρηστικές; Εάν ναι, ποιες ρήτρες θα πρέπει να περιληφθούν σε αυτόν τον κατάλογο; Ειδικότερα, τι πρέπει να θεωρείται ότι είναι η προκαταβολή, που αποτελεί πολύ συχνό φαινόμενο στο διαδίκτυο; Αιτιολογήστε. 5 Ομοίως 6 Ομοίως
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Το παρόν παράρτημα στη διαβούλευση περιλαμβάνει ερωτήσεις σχετικά με τους κανόνες για τα προϊόντα, όπως η επισήμανση. Οι ερωτήσεις αυτές δεν συνδέονται με τη μελλοντική πρόταση της Επιτροπής σχετικά με τις συμβατικές ρήτρες για τις ηλεκτρονικές αγορές ψηφιακού περιεχομένου και υλικών αγαθών, η οποία ανακοινώθηκε στη στρατηγική για την ψηφιακή ενιαία αγορά και στην οποία δεν θα περιληφθούν διατάξεις σχετικά με την επισήμανση. Ωστόσο, δεδομένου ότι το θέμα των κανόνων για τα προϊόντα, όπως η επισήμανση, αναφέρεται επίσης στη εν λόγω στρατηγική στο πλαίσιο των πτυχών του διασυνοριακού ηλεκτρονικού εμπορίου, το παρόν παράρτημα επισυνάπτεται στη διαβούλευση. Πλαίσιο Σε μια ψηφιακή ενιαία αγορά, τόσο οι καταναλωτές όσο και οι έμποροι θα πρέπει να έχουν εμπιστοσύνη στο διασυνοριακό εμπόριο και να μην αντιμετωπίζουν εμπόδια λόγω των διαφορών μεταξύ των εθνικών κανόνων. Η στρατηγική της ΕΕ για την ψηφιακή ενιαία αγορά επισήμανε αρκετά εμπόδια εξαιτίας των οποίων οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές δεν μπορούν να επωφεληθούν πλήρως από τα οφέλη της ψηφιακής ενιαίας αγοράς και τονίζεται ότι σκοπός είναι «να διασφαλιστεί ότι οι επιχειρηματίες στην εσωτερική αγορά δεν αποτρέπονται από την πραγματοποίηση διασυνοριακών συναλλαγών λόγω (...) των διαφορών λόγω κανόνων ειδικών για τα προϊόντα όπως είναι οι κανόνες επισήμανσης». Οι διαφορετικές τεχνικές προδιαγραφές ή κανόνες για την επισήμανση και οι ρυθμίσεις πώλησης μπορεί να εφαρμόζονται σε διάφορους τομείς και, ανάλογα με το πού βρίσκεται ο καταναλωτής μέσα στην ΕΕ, οι εθνικοί κανόνες για τα προϊόντα μπορεί να απαιτούν από τους εμπόρους να προσαρμόζουν τα προϊόντα τους και τη συσκευασία ανάλογα. Μολονότι εφαρμόζεται η αρχή της αμοιβαίας αναγνώρισης, τα κράτη μέλη μπορούν να δικαιολογήσουν τους κανόνες αυτούς επικαλούμενα στόχο κοινού συμφέροντος που υπερισχύει της ελεύθερης κυκλοφορίας των εμπορευμάτων, όπως η υγεία και η ασφάλεια. Τα εθνικά μέτρα τα οποία παρεμποδίζουν την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων πρέπει να είναι αιτιολογημένα και αναγκαία για την αποτελεσματική προστασία του επικαλούμενου δημόσιου συμφέροντος. Ωστόσο, ακόμη και για τις κατηγορίες προϊόντων για τις οποίες ισχύουν εναρμονισμένοι κανόνες, τα κράτη μέλη μπορούν, υπό ορισμένες προϋποθέσεις και σύμφωνα με νομικά καθορισμένη διαδικασία, να εισαγάγουν ορισμένες πρόσθετες υποχρεωτικές απαιτήσεις επισήμανσης σε εθνικό επίπεδο. Η κατάσταση αυτή σημαίνει ότι οι διαδικτυακοί προμηθευτές αγαθών και υπηρεσιών οι οποίοι επιθυμούν να εξυπηρετήσουν μια πανευρωπαϊκή αγορά πρέπει ενδεχομένως να γνωρίζουν και συμμορφώνονται με 28 διαφορετικές δέσμες εθνικών κανόνων. Μπορεί να είναι δύσκολο να βρουν ποια ρύθμιση εφαρμόζεται σε κάθε περίπτωση. Το 37% των επιχειρήσεων της ΕΕ που έχουν εμπειρία με ηλεκτρονικές πωλήσεις σε άλλα κράτη μέλη δήλωσε ότι η έλλειψη γνώσεων σχετικά με τους κανόνες που πρέπει να ακολουθούνται αποτελεί εμπόδιο στις διασυνοριακές ηλεκτρονικές πωλήσεις. Επίσης, το 63% των επιχειρήσεων που δεν διαθέτουν εμπειρία στις διασυνοριακές ηλεκτρονικές πωλήσεις ανέφεραν ότι, κατά τη γνώμη τους, η έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με τους κανόνες που
πρέπει να ακολουθούνται μπορεί να αποτελεί εμπόδιο 7. Αυτό δείχνει ότι τα φαινομενικά εμπόδια είναι πολύ μεγαλύτερα από ό, τι τα πραγματικά εμπόδια και ότι πρέπει ακόμη να γίνουν πολλά για τη βελτίωση της επικοινωνίας και της διαφάνειας. Η κατάσταση αυτή έχει κόστος πληροφόρησης και συμμόρφωσης για τους εμπόρους που δραστηριοποιούνται στο διαδίκτυο, κυρίως για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, και ιδίως όταν η αξία της συναλλαγής παραμένει χαμηλή. Τμήμα 1 Πρόβλημα 1. Σε γενικές γραμμές, συμφωνείτε με την περιγραφή της κατάστασης που παρουσιάζεται στην ενότητα «Πλαίσιο»; Αιτιολογήστε. 2. Πιστεύετε ότι ορισμένοι εθνικοί κανόνες για τα προϊόντα θα πρέπει να υποχρεώνουν τους εμπόρους να μεταβάλλουν τα προϊόντα τους ή τις πληροφορίες σχετικά με αυτά, όταν πωλούν τα νόμιμα διατιθέμενα στην αγορά προϊόντα τους σε καταναλωτές άλλων κρατών μελών; 3. Εάν απαντήσατε «ναι» στην προηγούμενη ερώτηση, παρακαλείσθε να εξηγήσετε ποια προϊόντα και για ποιους λόγους. Ερωτήσεις που απευθύνονται στους εμπόρους: 4. Έχετε πληροφόρηση σχετικά με όλους τους εθνικούς κανόνες για τα προϊόντα στα κράτη μέλη: α) στα οποία πραγματοποιείτε πωλήσεις στο διαδίκτυο; β) στα οποία δεν πραγματοποιείτε πωλήσεις αλλά θα μπορούσαν να διατεθούν τα προϊόντα σας; 5. Εάν απαντήσατε «ναι» στην προηγούμενη ερώτηση, παρακαλείσθε να εξηγήσετε a) Πώς βρήκατε αυτές τις πληροφορίες και με τι κόστος; b) Πώς συμμορφωθήκατε με τις ειδικές απαιτήσεις κάθε κράτους μέλους; Ερωτήσεις που απευθύνονται στους καταναλωτές: 6. Θα προβαίνατε στην αγορά των ακόλουθων προϊόντων από άλλο κράτος μέλος, εφόσον είχατε ενημερωθεί πλήρως: σε κατάστημα άλλου κράτους στο διαδίκτυο μέλους - προϊόντος που φέρει επισήμανση σύμφωνα με τους κανόνες του εν λόγω κράτους μέλους της ΕΕ Ναι / όχι Ναι / όχι - προϊόντος συσκευασμένου σύμφωνα με τους κανόνες του εν λόγω κράτους μέλους της ΕΕ Ναι / όχι Ναι / όχι - προϊόντος κατασκευασμένου σύμφωνα με τις προδιαγραφές του εν λόγω κράτους μέλους της ΕΕ Ναι / όχι Ναι / όχι Τμήμα 2 Απαραίτητη μια πρωτοβουλία σχετικά με τους κανόνες για τα προϊόντα, όπως η επισήμανση 7 Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Έκτακτο Ευρωβαρόμετρο 413, 2015
7. Στη στρατηγική για την ψηφιακή ενιαία αγορά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισήμανε κανόνες για τα προϊόντα, όπως η επισήμανση, ως πιθανό εμπόδιο για το διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο. Συμφωνείτε; Αιτιολογήστε. Τμήμα 3 Περιεχόμενο ενδεχόμενης πρωτοβουλίας 8. Η δράση σε επίπεδο ΕΕ σχετικά με τους κανόνες για τα προϊόντα οι οποίοι επηρεάζουν τη διασυνοριακή ηλεκτρονική πώληση υλικών αγαθών θα πρέπει να καλύπτει: α) τις δυσκολίες που σχετίζονται με διαφορετικές προδιαγραφές προϊόντων σε εθνικό επίπεδο Ναι / όχι β) τις δυσκολίες που σχετίζονται με διαφορετικούς κανόνες συσκευασίας σε εθνικό επίπεδο Ναι / όχι γ) τις δυσκολίες που σχετίζονται με διαφορετικούς κανόνες επισήμανσης σε εθνικό επίπεδο Ναι / όχι δ) Άλλα θέματα, εάν ναι, παρακαλείστε να εξηγήσετε