ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Κυριακή 6 Απριλίου 2014 ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α1 Α.1.1. Ν αποδώσετε το περιεχόμενο των παρακάτω όρων : α. Πατριαρχική Επιτροπή β. «Υπηρεσία Παλιννοστήσεως και Περιθάλψεως» γ. Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής Μονάδες 12 Α.1.2. Να προσδιορίσετε αν το περιεχόμενο των παρακάτω προτάσεων είναι σωστό ή όχι γράφοντας στο τετράδιό σας την ένδειξη Σωστό ή Λάθος δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση. α. Οι Έλληνες της Ανατολικής Θράκης εκδιώχθηκαν από τις εστίες τους στις αρχές του 1915. β. Η Γενική Διεύθυνση Ανταλλαγής ιδρύθηκε το 1924 για να βοηθήσει το έργο της στέγασης και αποκατάστασης των προσφύγων. γ. Κατά το διάστημα 1922-1928 έφτασαν στην Ελλάδα 1.220.000 πρόσφυγες. δ. Με την άφιξη των προσφύγων το έργο της προσωρινής στέγασης ανέλαβε το Ταμείο Περιθάλψεως Προσφύγων. ε. Η έξαρση του εθνικισμού έκανε αδύνατη την παραμονή του ελληνικού στοιχείου στη Μικρά Ασία μετά την ήττα του 1922. Μονάδες 5 Α.1.3. Για ποιους λόγους δόθηκε προτεραιότητα στην αγροτική αποκατάσταση από την ΕΑΠ; Μονάδες 8 ΘΕΜΑ Α2 Α.2.1. Πώς αντέδρασαν οι πρόσφυγες στην υπογραφή της Σύμβασης της Λοζάνης και γιατί; Μονάδες 12 Α.2.2. Πώς εκφράστηκε η διάσταση γηγενών προσφύγων στην κοινωνική ζωή ; Μονάδες 13 1
ΟΜΑΔΑ Β ΘΕΜΑ Β1 Χρησιμοποιώντας σχετικά χωρία από το πιο κάτω κείμενο και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις να εξηγήσετε τους στόχους του Ελευθερίου Βενιζέλου αναφορικά με την ελληνοτουρκική προσέγγιση κατά τα έτη 1928-1930 (Μονάδες 12) και να αποτιμήσετε κατά πόσο οι στόχοι αυτοί επιτεύχθηκαν με τις ελληνοτουρκικές συμφωνίες του 1930 (Μονάδες 13). Μονάδες 25 Κείμενο «Καθ ην στιγμήν ο ελληνικός λαός μού αναθέτει με μεγάλην πλειοψηφίαν την διακυβέρνησίν του δια μία περίοδον τεσσάρων ετών, οφείλω να σας διαβεβαιώσω περί της ζωηράς επιθυμίας μου να συντελέσω εις την ρύθμισιν των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών μας, η οποία θα τους εξησφάλιζε στενήν φιλίαν, επιβεβαιουμένην δι ενός συμφώνου φιλίας, μη επιθέσεως και διαιτησίας, περιεχομένου όσον το δυνατόν ευρυτέρου. Έχω πλήρη συνείδησιν του γεγονότος ότι η Τουρκία δεν έχει βλέψεις επί των εδαφών μας και μοι εδόθη χιλίας φοράς κατά την διάρκειαν της προεκλογικής περιόδου η ευκαιρία να δηλώσω δημοσία ότι η Ελλάς ουδεμίαν έχει βλέψιν επί των τουρκικών εδαφών, αποδεχομένη τας Συνθήκας της Ειρήνης ειλικρινώς και ανεπιφυλάκτως. Δεν δύναμαι λοιπόν να αμφιβάλλω ότι η ρύθμισις των σχέσεών μας, ως την αντιλαμβάνομαι, ανταποκρίνεται επίσης εις την επιθυμίαν της Εξοχότητός Σας. Δια την πραγματοποίησιν της κοινής αυτής επιθυμίας ουδέν εμπόδιον υφίσταται εκτός των εκκρεμών ζητημάτων μεταξύ των δυο χωρών, τα οποία προέκυψαν από την σύμβασιν περί ανταλλαγής των πληθυσμών και τας παρακολούθους συμφωνίας. Επιστολή του Ε. Βενιζέλου προς τον Τούρκο πρωθυπουργό Ισμέτ Ινονού, 30/08/1928 : Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, ΙΕ, σ.354. ΘΕΜΑ Β2 Β. 2. Λαμβάνοντας υπόψη σας το ιστορικό παράθεμα και τα δεδομένα του βιβλίου, να αναφερθείτε στις ενέργειες του κράτους : α) για την περίθαλψη, β) για την προσωρινή και την οριστική αποκατάσταση των προσφύγων. Μονάδες 25 Από τον Αύγουστο του 1922 ως την υπογραφή της συμφωνίας για την υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών, τον Ιανουάριο του 1923, είχαν ήδη φθάσει στην Ελλάδα 900.000 περίπου πρόσφυγες από τη Μ. Ασία και την Ανατ. Θράκη. Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία, τα οποία όμως δεν περιλαμβάνουν όσους κατέφυγαν σε ευρωπαϊκές χώρες ή στην Αμερική, το σύνολο των ατόμων που άλλαξαν τόπο ως το Δεκέμβριο του 1924 ήταν 1.220.000 Έλληνες και 45.000 Αρμένιοι που ήλθαν στην Ελλάδα, 518.146 μουσουλμάνοι που πήγαν στην Τουρκία και 92.000 Βούλγαροι στη Βουλγαρία. Η περίθαλψη των προσφύγων αντιμετωπίστηκε αρχικά με πόρους του ελληνικού κράτους, τις υπηρεσίες ιδιωτικών οργανώσεων και τη βοήθεια του Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού (ως τον Ιούνιο του 1923). 2
Ωστόσο η έκταση των προσφυγικών αναγκών ήταν τέτοια, ώστε χρειάστηκε η μεσολάβηση της Κοινωνίας των Εθνών, προκειμένου να εξασφαλιστεί εξωτερική πίστωση για τη χρηματοδότηση του ηρακλείου έργου της αποκαταστάσεως. Το 1924, μετά από επίπονες διαπραγματεύσεις, συνάφθηκε δάνειο με ονομαστικό κεφάλαιο 12.300.000 λιρών Αγγλίας. Αν και οι όροι δεν ήταν ιδιαίτερα ευνοϊκοί για την Ελλάδα, οι πειστικές ανάγκες των προσφύγων δεν επέτρεπαν δισταγμούς και αναβολές στην αποδοχή του δανείου. Η διαχείριση του δανείου ανατέθηκε στην Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων, αυτόνομο οργανισμό που ιδρύθηκε βάσει του πρωτοκόλλου της 28 ης Σεπτεμβρίου 1923 της Γενεύης. [ΙΕΕ, τόμος ΙΕ, σελ. 301-302] 3
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΛΘΡ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α1 Α.1.1. α. Πατριαρχική Επιτροπή: σελ. 243: «Τον Οκτώβριο του 1918 συστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη και της ελληνικής κυβέρνησης» β. «Υπηρεσία Παλλινοστήσεως και Περιθάλψεως»: σελ. 243: «Στα πλαίσια της Ύπατης Αρμοστείας Σμύρνης στα σπίτια και τις ασχολίες τους» γ. Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής: σελ. 151-152: «Με βάση το άρθρο 11 της Σύμβασης της Λοζάνης της ακίνητης περιουσίας των ανταλλαξίμων» Α.1.2. α. Λάθος β. Λάθος γ. Σωστό δ. Λάθος ε. Σωστό Α.1.3. σελ. 154: «Η ΕΑΠ διέκρινε την αποκατάσταση των προσφύγων δημιουργία γεωργών μικροϊδιοκτητών αντί εργατικού προλεταριάτου.» ΘΕΜΑ Α2 Α.2.1. σελ. 151: «Όταν έγινε γνωστή η υπογραφή της Σύμβασης στο βωμό των συμφερόντων του ελληνικού κράτους» Α.2.2. σελ. 165-166: «Οι πρόσφυγες που κατοικούσαν στους συνοικισμούς σε όλες τις δραστηριότητες στη νέα τους πατρίδα.» ΟΜΑΔΑ Β ΘΕΜΑ Β1 Από το βιβλίο: σελ. 161-162: «Τον Αύγουστο του 1928 το κόμμα των Φιλελευθέρων κέρδισε τις εκλογές συνέβαλε στην ήττα του στις εκλογές του 1932 και 1933.» Στοιχεία από την πηγή: Στόχοι Βενιζέλου: - ρύθμιση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών (Ελλάδα Τουρκία) - στενή φιλία με την υπογραφή συμφώνου φιλίας, μη επιθέσεως και διαιτησίας Καμιά από τις δύο χώρες δεν έχει βλέψεις επί των εδαφών της άλλης. Εμπόδιο για την πραγματοποίηση της κοινής επιθυμίας των ηγετών των δύο χωρών αποτελούν μόνο τα εκκρεμή ζητήματα από τη σύμβαση περί ανταλλαγής πληθυσμών. ΘΕΜΑ Β2 α) Από το βιβλίο: σελ. 148: «Στην αρχή το κράτος και άλλων ειδών πρώτης ανάγκης» Στοιχεία από την πηγή: 4
- Άφιξη μεγάλου αριθμού προσφύγων μετά την υπογραφή της συμφωνίας για υποχρεωτική ανταλλαγή. - Την περίθαλψη των προσφύγων ανέλαβε, αρχικά, το ελληνικό κράτος με τους πόρους που διέθετε. Επίσης, βοήθησαν οι ιδιωτικές υπηρεσίες και ο Αμερικανικός Ερυθρός Σταυρός. β) Προσωρινή στέγαση: Από το βιβλίο: σελ. 148-149: «Με την άφιξη των προσφύγων μοιράστηκαν την κατοικία τους με τους πρόσφυγες.» Οριστική στέγαση: Από το βιβλίο: σελ. 153: «Η ελληνική κυβέρνηση διέθεσε στην ΕΑΠ η οποία είχε αναλάβει την οριστική στέγαση των προσφύγων του Υπουργείου Προνοίας και Αντιλήψεως.» Στοιχεία από την πηγή: Οι ανάγκες των προσφύγων ήταν τόσο πολλές και επιτακτικές ώστε μεσολάβησε η Κοινωνία των Εθνών και έτσι συνάφθηκε δάνειο με ονομαστικό κεφάλαιο 12.300.000 λιρών Αγγλίας. Τη διαχείριση του δανείου ανέλαβε η Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων που ιδρύθηκε με σκοπό την εξασφάλιση οριστικής στέγασης και επαγγελματικής αποκατάστασης των προσφύγων. 5