ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29 ΜΑΪΟΥ 2015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ

Transcript

1 ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29 ΜΑΪΟΥ 2015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α1 ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων: α. Ορεινοί : Σχολ. Βιβλίο σελ.: 77 Μέσα στην εθνοσυνέλευση του συγκροτήθηκαν οι πυρήνες των δύο μεγάλων παρατάξεων, των πεδινών και των ορεινών. Οι ορεινοί απαρτίστηκαν από διάφορες ομάδες (υπό τον Δ. Γρίβα και τον Κ. Κανάρη) με κοινό στόχο την αντίσταση στην πολιτική των πεδινών. Βρήκαν υποστηρικτές μεταξύ των μικροκαλλιεργητών, των κτηνοτρόφων, των εμπόρων και των πλοιοκτητών. β. Φεντερασιόν: Σχολ. Βιβλ. Σελ: 46 Οι συνθήκες που είχαν δημιουργηθεί δεν επέτρεψαν τη δημιουργία ταξικής συνείδησης και την ανάπτυξη ιδεολογιών με κοινωνικό και ταξικό περιεχόμενο ως το τέλος των Βαλκανικών πολέμων. Η ενσωμάτωση της Θεσσαλονίκης στην Ελλάδα, μιας πόλης με σημαντικό για τα μέτρα της περιοχής βιομηχανικό υπόβαθρο και με κοσμοπολίτικο χαρακτήρα, αποτέλεσε σημείο αναφοράς για το εργατικό κίνημα. Η μεγάλη πολυεθνική εργατική οργάνωση της πόλης, η Φεντερασιόν, με πρωτεργάτες σοσιαλιστές από την ανοιχτή σε νέες ιδέες εβραϊκή κοινότητα της πόλης, αποτέλεσε σημαντικό δίαυλο για τη διάδοση σοσιαλιστικής και εργατικής ιδεολογίας στη χώρα. γ. Πατριαρχική Επιτροπή (1918). Σχολ. Βιβλίο σελ.: Η επιστροφή των προσφύγων στη Μικρά Ασία ξεκίνησε τους τελευταίους μήνες του 1918 μετά τον τερματισμό του πολέμου για την Τουρκία. Τον Οκτώβριο του 1918 συστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη Πατριαρχική Επιτροπή, με σκοπό την οργάνωση του επαναπατρισμού των εκτοπισμένων, με τη βοήθεια του Πατριαρχείου και της ελληνικής κυβέρνησης. (μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην απάντηση και η συνέχεια της παραγράφου: «Η παλιννόστηση Ανατολική Θράκη»). [1]

2 ΘΕΜΑ Α2 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη: α. Το δικαίωμα του «συνέρχεσθαι» και «συνεταιρίζεσθαι» κατοχυρώνεται συνταγματικά το 1844 Λάθος β. Ο Τρικούπης δεν αποδεχόταν το χωρισμό των εξουσιών και στόχευε στη συγκέντρωση και τον έλεγχό τους από το κόμμα. Λάθος γ. Το Ελληνικό Τυπογραφείο της Τραπεζούντας συνέβαλε αποφασιστικά στην ανάπτυξη της εθνικής συνείδησης. Σωστό δ. Με τον Οργανικό Νόμο του 1900 δόθηκε οριστική λύση στο Κρητικό ζήτημα. Λάθος ε. Η συνθήκη φιλίας και συνεργασίας ανάμεσα στους Μπολσεβίκους και τον Κεμάλ (Μάρτιος 1921) λειτούργησε ως ταφόπετρα του πον τιακού ζητήματος. Σωστό ΘΕΜΑ Β1 Να αναφερθείτε: α. στο μεταναστευτικό ρεύμα Ελλήνων από τη Ρωσία, μετά τη συνθήκη του Βουκουρεστίου (μονάδες 5) και β. στο προσφυγικό ρεύμα Ελλήνων από τη Ρωσία, το διάστημα (μονάδες 5) α. Σχολ. Βιβλίο σελ.: 137 Μετά την υπογραφή της συνθήκης του Βουκουρεστίου τον Αύγουστο του 1913, με την οποία τερματίζονταν οι Βαλκανικοί πόλεμοι, Έλληνες από τη Βουλγαρία, καθώς και από τη Δυτική Θράκη και το τμήμα της Ανατολικής Μακεδονίας, που είχαν κατακυρωθεί στη Βουλγαρία, καθώς και από περιοχές που είχαν παραχωρηθεί στη Σερβία, έφθασαν στην Ελλάδα. Την εποχή αυτή έφθασε και το πρώτο μεταναστευτικό ρεύμα από τη Ρωσία. Έλληνες της περιοχής του Καυκάσου, με την αναγγελία της προσάρτησης της εύφορης Μακεδονίας, άρχισαν να μεταναστεύουν στην Ελλάδα, με την ελπίδα ότι θα τους παραχωρούσαν γη. [2]

3 Κάποιοι απ αυτούς κατόρθωσαν να εγκατασταθούν στην Κεντρική Μακεδονία. Το μεταναστευτικό ρεύμα αναχαιτίστηκε με επέμβαση της ελληνικής κυβέρνησης. β. Σχολ. Βιβλίο σελ.: 140 Την περίοδο , λόγω της Ρωσικής Επανάστασης και της κατάληψης ρωσικών επαρχιών από τους Τούρκους, μεγάλο μέρος των Ελλήνων της Ρωσίας κατέφυγε στα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας και από εκεί διαπεραιώθηκε στην Ελλάδα. Τους Έλληνες ακολούθησαν Αρμένιοι και Ρώσοι. ΘΕΜΑ Β2 Να αναφερθείτε στην κατάσταση του εργατικού κινήματος στην Ελλάδα κατά τον 19 ο αιώνα. Σχολ. Βιβλίο σελ.:46 Οι διαφορές του αγροτικού προβλήματος στην Ελλάδα, σε σχέση με γειτονικές ή άλλες ευρωπαϊκές χώρες, οφείλονταν στις ιστορικές ιδιομορφίεςτης ελληνικής ανάπτυξης. Το ίδιο ισχύει και για το εργατικό κίνημα. Στο τέλοςτου 19ου αιώνα συναντάμε στην Ελλάδα σοσιαλιστικές ομάδες και εργατικέςομαδοποιήσεις. Η πολιτική και κοινωνική τους επιρροή ήταν σαφώς μικρότερηαπό εκείνη που άσκησαν αντίστοιχα κινήματα σε βιομηχανικές χώρες της Δύσηςαλλά και σε βαλκανικές (π.χ. Βουλγαρία). Η απουσία μεγάλων σύγχρονων βιομηχανικών μονάδων οδήγησε σ αυτήν την καθυστέρηση από κοινού με άλλους παράγοντες. Στα μεγάλα δημόσια έργα της περιόδου, σημαντικό ποσοστό τουεργατικού δυναμικού προερχόταν από το εξωτερικό (στη διάνοιξη της διώρυγας της Κορίνθου εργάστηκαν πολλοί Ιταλοί) ή ήταν πρόσκαιρης, βραχύχρονης απασχόλησης. Πιο σταθερό εργατικό δυναμικό δούλευε στις μεταλλευτικές επιχειρήσεις, όπου και εκδηλώθηκαν οι πρώτες καθαρά εργατικές εξεγέρσεις (Λαύριο, 1896). Στον ιδεολογικό τομέα η επικράτηση της Μεγάλης Ιδέας εμπόδιζε την ανάπτυξη και διάδοση ιδεολογιών με κοινωνικό και ταξικό περιεχόμενο. [3]

4 ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ ΘΕΜΑ Γ1 Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από τα κείμενα Α, Β και Γ που σας δίνονται: α. να αναφερθείτε στις ρυθμίσεις της Σύμβασης της Λοζάνης της 30ης Ιανουαρίου 1923 για την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, (μονάδες 13) β. να εξηγήσετε πώς η υπογραφή της Σύμβασης της Λοζάνης συνδέεται με την πραγματικότητα που είχε διαμορφωθεί μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, καθώς και με τις βλέψεις των ηγετών των δύο κρατών. ΑΠΑΝΤΗΣΗ Στην απάντηση θα αξιοποιηθούν στοιχεία από το σχολικό βιβλίο και συγκεκριμένα από τις σελίδες: α. Στις 24 Ιουλίου 1923 υπογράφηκε η Συνθήκη ειρήνης της Λοζάνης. Έξι μήνες πριν, στις 30 Ιανουαρίου 1923, είχε υπογραφεί η ελληνοτουρκική Σύμβαση, η οποία ρύθμιζε την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Προβλεπόταν η υποχρεωτική ανταλλαγή μεταξύ των Ελλήνων ορθοδόξων κατοίκων της Τουρκίας και των Μουσουλμάνων κατοίκων της Ελλάδας. Αυτή θα ίσχυε τόσο γι αυτούς που παρέμεναν στις εστίες τους, όσο και για εκείνους που είχαν ήδη καταφύγει στην ομόθρησκη χώρα. Μάλιστα, η ανταλλαγή ίσχυσε αναδρομικά για όλες τις μετακινήσεις που έγιναν από τη μέρα που κηρύχθηκε ο Α Βαλκανικός πόλεμος (18 Οκτωβρίου 1912). Από την ανταλλαγή αυτή εξαιρέθηκαν οι Έλληνες ορθόδοξοι της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου και της Τενέδου και οι Μουσουλμάνοι της Δυτικής Θράκης. Οι ανταλλάξιμοι, σύμφωνα με τη σύμβαση ανταλλαγής: θα απέβαλαν την παλιά ιθαγένεια και θα αποκτούσαν την ιθαγένεια της χώ- ρας στην οποία θα εγκαθίσταντο, είχαν δικαίωμα να μεταφέρουν την κινητή περιουσία τους, όπως επιβεβαιώνεται και από όσα αναφέρονται στο κείμενο του πρώτου παραθέματος από το ιστορικό έργο, «Η Έξοδος», που επιμελήθηκε ο ιστορικός Γ. Μουρέλος, καθώς ζητήθηκε από τους Έλληνες που κατοικούσαν στην περιοχή του Γκέλβερι (της [4]

5 Καππαδοκίας) να εκποιήσουν τμήμα της κινητής τους περιουσίας και να μεταφέρουν τα υπόλοιπα περιουσιακά τους στοιχεία μαζί τους στην Ελλάδα. είχαν δικαίωμα να πάρουν από το κράτος στο οποίο μετανάστευαν ως απο- ζημίωση περιουσία ίσης αξίας με την ακίνητη περιουσία που εγκατέλειπαν φεύγοντας, θα διευκολύνονταν στη μετακίνησή τους από τη Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής. Στο πρώτο ιστορικό παράθεμα παρατίθεται μαρτυρία πρόσφυγα ελληνικής καταγωγής που επιβεβαιώνει την παρουσία Επιτροπής, η οποία θα επιμελούνταν τα σχετικά με τη μετακίνηση των προσφύγων και τις συνθήκες Ανταλλαγής. Η συμφωνία αυτή για ανταλλαγή πληθυσμών διέφερε από τις προηγούμενες. Καθιέρωνε για πρώτη φορά τη μαζική μετακίνηση πληθυσμών και είχε υποχρεωτικό χαρακτήρα, ενώ οι μέχρι τότε συμφωνίες προέβλεπαν εθελοντική μετανάστευση κατοίκων κάποιων επίμαχων περιοχών. Εξάλλου και το περιεχόμενο του πρώτου παραθέματος διασαφηνίζει πως δεν υπήρχαν περιθώρια επιλογής τόπου διαμονής ή άρνησης μετάβασης του ελληνικής καταγωγής πληθυσμού της Μικράς Ασίας στην Ελλάδα. Ανακοινώνεται στους κατοίκους η απόφαση μετακίνησής τους ρητά («Μια μέρα ήρθε..ελλάδα») Η μόνη περίπτωση εθελούσιας μετάβασης στην Ελλάδα που αναφέρεται είναι αυτή των κατοίκων της Μ. Ασίας που είχαν «τουρκέψει», δηλαδή είχαν υιοθετήσει τον οθωμανικό τρόπο ζωής κι ενδεχομένως να διατηρούσαν ακόμη το ορθόδοξο χριστιανικό φρόνημα. Με βάση το άρθρο 11 της Σύμβασης της Λοζάνης ιδρύθηκε η Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής με έδρα την Κωνσταντινούπολη. Την αποτελούσαν έντεκα μέλη (τέσσερις Έλληνες, τέσσερις Τούρκοι και τρία μέλη-πολίτες ουδέτερων κατά τον Α Παγκόσμιο πόλεμο κρατών) με αρμοδιότητα τον καθορισμό του τρόπου μετανάστευσης των πληθυσμών και της εκτίμησης της ακίνητης περιουσίας των ανταλλαξίμων. Προς επίρρωση των παραπάνω, χαρακτηριστικά αναφέρεται στο πρώτο παράθεμα η καταγραφή των ορθοδόξων κατοίκων της Μικράς Ασίας και των περιουσιών τους από την «Επιτροπή» που επισκέφθηκε τη συγκεκριμένη περιοχή του Γκέλβερι, Επιτροπή που, όπως σημειώνεται, προέρχονταν από την Ελλάδα (προφανώς αναφέρεται στους Έλληνες εκπροσώπους της Μικτής επιτροπής, αρμόδιους για την καταγραφή των ανταλλαξίμων και των περιουσιών τους). β. Όταν έγινε γνωστή η υπογραφή της Σύμβασης και οι όροι της, οι πρόσφυγες που βρίσκονταν στην Ελλάδα αντέδρασαν έντονα. Σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας συγκρότησαν συλλαλητήρια, διατρανώνοντας την απόφασή τους να εμποδίσουν την εφαρμογή της. Η πραγματικότητα όμως, όπως είχε διαμορφωθεί μετά την έξοδο [5]

6 χιλιάδων Ελλήνων από τις πατρογονικές εστίες τους και την άρνηση της Τουρκίας να δεχτεί την επιστροφή τους, ανάγκασε την ελληνική αντιπροσωπεία να συμφωνήσει. Εξάλλου η υπογραφή της Σύμβασης υποβοηθούσε τις βλέψεις των ηγετών των δύο χωρών (Βενιζέλου και Κεμάλ) για τη διασφάλιση και αναγνώριση των συνόρων τους, την επίτευξη ομοιογένειας και την απρόσκοπτη ενασχόληση με την εσωτερική μεταρρύθμιση και ανάπτυξη. Σύμφωνη ήταν και η Κοινωνία των Εθνών. Το δεύτερο και το τρίτο παράθεμα συμπληρώνουν και διασαφηνίζουν την ιστορική αφήγηση, σχετικά με τις βλέψεις των δύο ηγετών, του Βενιζέλου και του Κεμάλ. Αρχικά στο δεύτερο παράθεμα από το έργο «Ελληνοτουρκικές σχέσεις» του Α.Μ. Συρίγου, αναφέρεται πως η πρόθεση του Κεμάλ ήταν η απομάκρυνση των μη μουσουλμανικών μειονοτήτων από την επικράτεια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Εξάλλου, αυτή η θέση ήταν σύμφωνη, όπως επισημαίνεται στο παράθεμα, με την πολιτική των Νεοτούρκων. Επομένως η ελληνική πλευρά, για να έχει τη δυνατότητα να ελιχθεί διπλωματικά, έπρεπε να επιδιώξει την πρακτική της ανταλλαγής των πληθυσμών, ώστε να προλάβει την εκδίωξη των ελληνορθόδοξων πληθυσμών από την επικράτεια του Οθωμανικού κράτους, γεγονός που θα της αφαιρούσε το πλεονέκτημα της διαπραγμάτευσης για την διασφάλιση της μετακίνησης του πληθυσμού αυτού και της καταμέτρησης και αποζημίωσης των περιουσιών τους. Σχετικές είναι και η πληροφορίες του τρίτου παραθέματος από την Ιστορία της Ελλάδος του 20 ου αιώνα του Γ.Θ. Μαυρογορδάτου, όπου διαφωτίζεται η πολιτική θέση του Ελευθερίου Βενιζέλου ως προς το ζήτημα των μειονοτήτων και της ανταλλαγής των πληθυσμών. Ο Βενιζέλος απέβλεπε στη λύση της αμοιβαίας ανταλλαγής των πληθυσμών με την Τουρκία ήδη σε ένα πρώιμο στάδιο, από την εποχή του πρώτου διωγμού του Στο ίδιο πνεύμα κινήθηκαν και οι μετέπειτα πολιτικές του αποφάσεις, αντιμετωπίζοντας με ρεαλισμό και νηφαλιότητα το θέμα της υποχρεωτικής ανταλλαγής των πληθυσμών και συναινώντας σ αυτήν, χωρίς ενδοιασμούς, έχοντας συγχρόνως επίγνωση πως αυτή του η στάση θα επέφερε θύελλα αντιδράσεων στον προσφυγικό κόσμο. Αναλαμβάνοντας πλήρως την πολιτική ευθύνη της παραπάνω πράξης, προχώρησε στη συνέχεια με ζήλο και αποτελεσματικότητα στην αποκατάσταση των προσφύγων. Ωστόσο, οι πρόσφυγες έμειναν με την πικρία ότι το δίκαιο και τα συμφέροντά τους θυσιάστηκαν στο βωμό των συμφερόντων του ελληνικού κράτους. ΘΕΜΑ Δ1 Αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από τα κείμενα Α και Β που σας δίνονται, να εκθέσετε και να εξηγήσετε τη διάσταση απόψεων μεταξύ του πρίγκιπα Γεωργίου και του Ελευθερίου Βενιζέλου, σχετικά με το ζήτημα της ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα, στο πλαίσιο της πρώτης κυβέρνησης της Κρητικής Πολιτείας. [6]

7 ΑΠΑΝΤΗΣΗ Σχολ. Βιβλίο, σελ Το θετικό και αισιόδοξο κλίμα των δύο πρώτων ετών της λειτουργίας του νέου καθεστώτος άρχισαν να σκιάζουν απειλητικά σύννεφα, τα οποία επρόκειτο να δημιουργήσουν λίγο αργότερα σοβαρή εσωτερική κρίση. Αλλά το πιο σημαντικό πρόβλημα που προέκυψε ήταν η διαχείριση του εθνικού ζητήματος της ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα. Στο ουσιώδες αυτό ζήτημα παρατηρήθηκε εξαρχής διάσταση απόψεων μεταξύ του Γεωργίου και του Ελευθερίου Βενιζέλου, ο οποίος είχε οριστεί Υπουργός Δικαιοσύνης στην πρώτη κυβέρνηση της Κρητικής Πολιτείας. Ο Γεώργιος πίστευε ότι η λύση του εθνικού ζητήματος θα ωρίμαζε με συνεχείς παραστάσεις και υπομνήματα προς τις Μεγάλες Δυνάμεις. Επίσης το γεγονός ότι διορίστηκαν σε καίριες θέσεις Αθηναίοι σύμβουλοι του Γεωργίου, που αγνοούσαν τα κρητικά πράγματα και την ψυχολογία των Κρητών επηρέασε την πολιτική του Γεωργίου στο ζήτημα της Ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα. Το κείμενο του Β παραθέματος, αποσπάσματος από το έργο του Λ. Μαρκάκη, «Ελευθέριος Βενιζέλος», επιβεβαιώνει το περιεχόμενο τις ιστορικής αφήγησης, παραθέτοντας επιπρόσθετες πληροφορίες σχετικά με τη στάση του Ύπατου Αρμοστή. Πιο συγκεκριμένα, ο Γεώργιος ανέλαβε προσωπικά τη μεθόδευση της προσάρτησης της Κρήτης στην Ελλάδα, χωρίς να συμβουλευτεί υπουργούς ή να προβεί σε διαπραγματεύσεις, όπως διαφαίνεται από τις προσωπικές επαφές του με το Ρώσο Τσάρο και με τους Υπουργούς Εξωτερικών των τεσσάρων δυνάμεων «Κηδεμονίας». Γίνεται σαφές στο παράθεμα πως ο Πρίγκιπας δεν κατανοούσε τη διαφορά μεταξύ αυταρχικής διακυβέρνησης με ξένη κηδεμονία και της πλήρους αυτονομίας χωρίς ξένες επεμβάσεις. Θεωρούσε πως η επίλυση του Κρητικού ήταν ζήτημα των μεγάλων δυνάμεων και αγνοούσε εσκεμμένα την πολιτική παράδοση υποβαθμίζοντας το αγωνιστικό και επαναστατικό φρόνημα των Κρητών. Ο Βενιζέλος, βλέποντας τα πράγματα με πιο πρακτικό πνεύμα και ρεαλισμό, θεωρούσε ότι η λύση έπρεπε να είναι σταδιακή, με βαθμιαίες κατακτήσεις. Ως πρώτη μάλιστα κατάκτηση θεωρούσε την απομάκρυνση των ξένων στρατευμάτων από τις κρητικές πόλεις και την αντικατάστασή τους από ντόπια πολιτοφυλακή, με Έλληνες αξιωματικούς. Το Α ιστορικό παράθεμα συμπληρώνει και διασαφηνίζει την ιστορική αφήγηση, στο βαθμό που παρατίθενται επιπρόσθετες πληροφορίες για την πολιτική και διπλωματική δράση του Ε. Βενιζέλου σε σχέση με το εθνικό ζήτημα της Ένωσης. Πιο συγκεκριμένα, η ιστορική αφήγηση εμπλουτίζεται με τα εξής στοιχεία: Ο Βενιζέλος ως σύμβουλος Δικαιοσύνης είχε εισηγηθεί εμπιστευτικά το καλοκαίρι του 1900 στον [7]

8 ύπατο αρμοστή τη διπλωματική του προοπτική για την εξέλιξη της ένωσης Κρήτης Ελλάδας, τονίζοντας πως η επίτευξη της ένωσης ήταν αδύνατη. Αναφέρεται στην πηγή πως το καθεστώς της αρμοστείας εμπόδιζε την υλοποίηση των μέτρων που επέτρεπαν την απαλλαγή της Κρήτης από τη διεθνή προστασία, επιβάλλοντας την εξάρτηση της νήσου από τα ευρωπαϊκά συμφέροντα. Αντίθετα η ολοκλήρωση της αυτονομίας ήταν σύμφωνη με τις εξαγγελίες των ευρωπαϊκών δυνάμεων και τις προβλέψεις της Κρητικής Πολιτείας και θα συντελούσε στην υπεράσπιση των εθνικών συμφερόντων στο εξωτερικό, στην κατοχύρωση της αυτοδιοίκησης στο εσωτερικό, στην οργάνωση πολιτοφυλακής από Έλληνες αξιωματικούς μετά την αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων. Στο παράθεμα επίσης επισημαίνεται η απαρχή της σύγκρουσης ανάμεσα στους δύο άντρες, καθώς οι θέσεις του Βενιζέλου διέγειραν την άμεση αντίδραση του πρίγκιπα Γεώργιου και της Δυναστείας στην Αθήνα, που διαφωνούσαν σχετικά με τη μεθόδευση του ενωτικού αγώνα. Ο Ύπατος αρμοστής παρουσιάζεται ως φορέας εντολών της ελληνικής βασιλικής δυναστείας και της Κυβέρνησης Δηλιγιάννη και να διαφωνεί με τη λύση που προτείνει ο Βενιζέλος, θεωρώντας πως η άσκηση πίεσης προς τις ευρωπαϊκές Δυνάμεις μέσω των διαμορφωμένων πολιτικών συνθηκών στην Κρήτη, θα επέσπευδε τη συναίνεσή τους για την ευνοϊκή επίλυση του εθνικού ζητήματος. Η διάσταση των απόψεων στο πολιτικό ζήτημα δεν άργησε να λάβει τη μορφή προσωπικής αντιπαράθεσης. Ο Βενιζέλος είχε καταστήσει σαφές ότι δεν ανα- γνωρίζει στον Πρίγκιπα το δικαίωμα να διαχειρίζεται προσωπικώς το εθνικό ζή- τημα της Κρήτης: «Ως ένας εκ των τριακοσίων χιλιάδων Κρητών, δεν σας εκχωρώ το δικαίωμά μου, ώστε μόνος σεις να ρυθμίζετε αυτοβούλως την εθνικήν πολιτικήν του τόπου μου!». Κακοί σύμβουλοι του Γεωργίου διοχέτευαν χαλκευμένα και συκοφαντικά κείμενα στις αθηναϊκές εφημερίδες εναντίον του Ελευθερίου Βενιζέλου, γεγονός που δημιούργησε βαρύ κλίμα διχασμού. [8]