Υπάτιος Βαρελάς EFT Τεχνικές Συναισθηματικής Απελευθέρωσης Απελευθέρωσης
EFT Τεχνικές Συναισθηματικής Απελευθέρωσης ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ Υπάτιος Βαρελάς ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ Σοφία Ακριδέλη ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ Δήμητρα Νικολαΐδου ΕΞΩΦΥΛΛΟ & ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Δημήτρης Μίλησης Για την ελληνική γλώσσα Εκδόσεις ΑΡΧΕΤΥΠΟ Α έκδοση: Νοέμβριος 2017 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΡΧΕΤΥΠΟ Χρυσοστόμου Σμύρνης 8 54622 Θεσσαλονίκη Τηλ. 2310 429200, Fax. 2310 429205 www.archetypo.com.gr email: info@archetypo.com.gr Σύμφωνα με το νόμο 2121/1993 (όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) και τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας, απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική, ή η απόδοση κατά παράφραση ή διασκευή του περιεχομένου του βιβλίου και η εν γένει εκμετάλλευση μέρους ή συνόλου του έργου με οιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. ISBN: 978-960-421-245-3
Ο Συγγραφέας Ο Υπάτιος Βαρελάς είναι Προπονητής Ζωής (Life Coach), Σύμβουλος Επιχειρήσεων, Εκπαιδευτής και Συγγραφέας. Βοηθά το ευρύ κοινό, καθώς και επαγγελματίες και στελέχη επιχειρήσεων να λύσουν προβλήματα, να αυξήσουν την απόδοσή τους και να επιτύχουν τους στόχους τους μέσω της προσωπικής τους αλλαγής. Ασχολείται με το EFT (Emotional Freedom Techniques) από το 2000. Διδάσκει το EFT για ατομική και επαγγελματική χρήση και το εφαρμόζει συμβουλευτικά σε άλλους από το 2004. Είναι πιστοποιημένος γνώστης του EFT από τον ίδιο τον Gary Craig (EFTCert-I) αλλά και από άλλες πηγές (EFT-ADV, ΑΑΜΕΤ EFT Advanced Practitioner, Licensed MET Practitioner). Δημιούργησε και διαχειρίζεται το www.eft.gr, την πληρέστερη πηγή πληροφόρησης για το EFT στην ελληνική γλώσσα. Δημιούργησε τα πρώτα σεμινάρια EFT διεθνών προδιαγραφών στην ελληνική γλώσσα και συνεχίζει να οργανώνει σεμινάρια, προγράμματα και εργαστήρια για ατομική και επαγγελματική χρήση του EFT. Έχει εκπαιδεύσει και καθοδηγήσει πολλούς επαγγελματίες της ψυχικής υγείας, θεραπευτές, συμβούλους προσωπικής ανάπτυξης κ.λπ. για τη χρήση του EFT σε πελάτες τους. Ασχολείται με θέματα ψυχολογίας, προσωπικής ανάπτυξης, επικοινωνίας και εναλλακτικών θεραπειών από το 1995, αντλώντας γνώση από εκατοντάδες ώρες θεωρητικής και πρακτικής κατάρτισης. Έχει πιστοποιηθεί ως Master Life Coach και ως NLP Master Practitioner. Είναι αριστούχος Διπλωματούχος Μηχανικός Η/Υ και πληροφορικής, μέλος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας και για πολλά χρόνια εργάστηκε ως στέλεχος επιχειρήσεων σε εταιρείες υψηλής τεχνολογίας. Ο Υπάτιος είναι διαθέσιμος για coaching, ομιλίες, εκπαίδευση και έρευνα σχετική με τα αντικείμενα ενδιαφέροντός του. Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του μέσω: email: info@change.gr Facebook: https://www.facebook.com/ypatios.gr/ LinkedIn: https://www.linkedin.com/in/yvarelas/ Τηλ. (Αθήνα): 211 8000 233 Μπορείτε επίσης να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του EFT στο http://www.eft.gr/ 5
Περιεχόμενα Πρόλογος...12 Εισαγωγή...18 Ο πόλεμος με τα αρνητικά συναισθήματα...18 Αναζητώντας την υγεία σε νου και σώμα...20 Προσπαθώντας για προσωπική αλλαγή...21 Τι θα διαβάσετε σε αυτό το βιβλίο...24 Μήπως κάτι δεν πάει καλά;...27 Τα προσωπικά μας δεσμά...27 Συναισθήματα...28 Σκέψεις και πεποιθήσεις...30 Σωματική υγεία και ενοχλήσεις...31 Αντιμετώπιση του παρελθόντος...31 Αυτόματες συμπεριφορές, τρόπος ζωής... 32 Προσπάθειες και θεραπείες που απέτυχαν................................ 34 Όλα καλά λοιπόν; Ή μήπως όχι;...34 Συναισθήματα, εγκέφαλος και προβλήματα... 36 Τι είναι τα συναισθήματα;...36 Συγκίνηση και αίσθημα...37 Βασικά συναισθήματα...40 Χρησιμότητα των αρνητικών συναισθημάτων...41 Η διάκριση του φυσιολογικού...42 Τα έμβρυα νιώθουν και εκπαιδεύονται...43 Πώς μεγαλώνουμε με τα συναισθήματα...45 Ο συγκινησιακός εγκέφαλός μας...47 Ο γνωσιακός εγκέφαλός μας...55 Διεργασίες ρύθμισης των συναισθημάτων...58
Εσωτερικές συγκρούσεις...70 Όταν ο γνωσιακός εγκέφαλος ζορίζεται...73 Σκέψη, αργή και γρήγορη... 77 Αποσύνδεση του αισθήματος από τη συγκίνηση...81 Όταν το σώμα νιώθει αλλά ο νους δεν θέλει ή δεν μπορεί να νιώσει...81 Η αποφυγή οδηγεί συχνά σε σωματοποίηση...86 Συστηματική απώθηση και σωματική μνήμη...87 Η εκτόνωση δεν οδηγεί στην εξάλειψη;...91 Παρεπόμενα συναισθήματα και σκέψεις...93 Γεγονότα και συναισθήματα που «ξεπεράσαμε»... 95 Πεποιθήσεις που γίνονται εμπόδια...98 Μη ωφέλιμες αποφάσεις, επιλογές, συμπεριφορές... 100 Συναισθηματικός εγκλωβισμός για το μέλλον...103 Προσπαθώντας να νιώσουμε και να γίνουμε καλά...105 Συζητώντας για τα συναισθήματά μας με άλλους...105 Ανοχή για τα προβληματικά αρνητικά συναισθήματα...108 «Κατανόηση» της «αιτίας» του προβλήματος... 109 Επιφανειακές και προσωρινές αλλαγές... 111 Ακολουθώντας συμβουλές και ιδέες άλλων... 113 Κυνηγώντας θετικές σκέψεις και συναισθήματα... 115 Ψυχοθεραπεία...120 Νουνέχεια (mindfulness)... 124 Ψυχοφάρμακα...127 Παλεύοντας με τους σωματικούς πόνους...128 Αλλάζοντας τις περιοριστικές πεποιθήσεις...130 Αλλάζοντας τρόπους σκέψης, λήψης αποφάσεων και συμπεριφοράς... 131 Η λύση μέσω του EFT (Emotional Freedom Techniques)... 133 Λίγη ιστορία...134 Η προσωπική μου εμπλοκή με το EFT...136 Τι μπορεί να κάνει το EFT;... 141 Πεδίο εφαρμογών του EFT... 143 Πώς λειτουργεί το EFT;... 145 Η θεώρηση του EFT ως ενεργειακή θεραπεία...150 Γιατί το EFT υπερτερεί στην απαλλαγή από αρνητικά συναισθήματα...152
Η πρακτική και το βίωμα του EFT...154 Η «φόρμουλα» της θεραπείας... 154 Πώς γίνεται η επέμβαση...155 Τι βιώνουμε με το EFT...160 Εστιάζοντας στις πτυχές του προβλήματος...163 Ξετύλιγμα του κουβαριού... 167 Πώς να διαπιστώσετε αν ένα συμβάν από το παρελθόν σας επηρεάζει ακόμα.. 169 Είναι το EFT πάντα γρήγορο και θαυματουργό;... 172 Επίδραση ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία... 174 Για όσους έχουν κάνει ψυχοθεραπεία ή ψυχανάλυση... 176 Οι τεχνικές του EFT... 179 Η χρήση θετικών δηλώσεων στο EFT...182 Εφαρμογές του EFT...185 Πρώτα σεβασμός στα αρνητικά συναισθήματα!... 185 Καθημερινή ανακούφιση και βελτίωση διάθεσης...187 Άγχος και νευρικότητα γενικά...189 Άγχος ομιλίας σε κοινό...193 Άγχος για σημαντικό μελλοντικό γεγονός...198 Οικονομική ανασφάλεια και άγχος...201 Πόνοι, ενοχλήσεις και περιορισμοί κίνησης... 204 Εθισμοί και εξαρτήσεις...209 Υπερβολικό βάρος - συναισθηματική υπερφαγία... 213 Θέματα σχέσεων... 218 Αναβλητικότητα...221 Αθλητισμός και σπορ...224 Ανταπόκριση αντί για αντίδραση...229 Βοηθώντας τους γονείς...232 Βοηθώντας τα παιδιά...234 Απαλλαγή από περιοριστικές πεποιθήσεις...236 Επίτευξη στόχων...238 Ενίσχυση βεβαιώσεων και θετικών δηλώσεων...240 Στο επιχειρηματικό και εργασιακό περιβάλλον...241 Δοκιμάστε το στα πάντα!... 243
Θεραπευτικές εφαρμογές...245 Ένας άλλος τρόπος θεραπείας...245 Έντονοι φόβοι και φοβίες...247 Κρίσεις πανικού...252 Κατάθλιψη...258 Μετατραυματικό στρες...261 Απώλεια και πένθος...264 Σοβαρές ασθένειες...268 Άλλες θεραπευτικές εφαρμογές...271 Επόμενα βήματα με το EFT...273 Για αυτοβοήθεια.................................................... 273 Για χρήση του EFT σε άλλους και επαγγελματικά...274 Γιατί χρειάζεται εκπαίδευση στο EFT...275 Τι περιλαμβάνει μία καλή εκπαίδευση στο EFT...276 Επιλογή κατάλληλης εκπαίδευσης στο EFT...277 Γιατί να απευθυνθούμε σε έναν ειδικό του EFT...280 Πώς επιλέγουμε ειδικό στο EFT...282 Και πώς ξέρουμε αν είναι κανονικό EFT;...286 Επίλογος...288 Παράρτημα Α...290 Τρόποι διέγερσης των σημείων επέμβασης στα ενεργειακά κανάλια...290 Σωματικές επιδράσεις διέγερσης των σημείων...291 Απόπειρες εξήγησης των μηχανισμών...294 Παράρτημα Β...298 Ελεγχόμενες μελέτες και δοκιμές του EFT Επιστημονικές δημοσιεύσεις... 298 Βιβλιογραφία...302
Πρόλογος Στις δύσκολες στιγμές που ζούμε, έχοντας να αντιμετωπίσουμε καταστάσεις που μας φτάνουν στα νοητικά και συναισθηματικά όριά μας και πιο πέρα, θέλω να δώσω σε όλους ένα ηχηρό μήνυμα ελπίδας: ότι όλοι μας μπορούμε να απαλλαγούμε από τα μεγαλύτερα δεσμά μας που είναι οι φόβοι μας, οι αγωνίες μας, ο ψυχικός πόνος που κουβαλάμε ακόμα και από την παιδική ηλικία μας, οι αρνητικές συναισθηματικές επιδράσεις που αποκτήσαμε από τις κακές εμπειρίες του παρελθόντος μας. Τοξικά συναισθήματα και φορτία του παρελθόντος, βλαπτικές (προς τον εαυτό μας και τους άλλους) και συχνά εντελώς ανεξέλεγκτες συμπεριφορές, αυτοσαμποτάζ, δυσάρεστα ή και περιοριστικά σωματικά αισθήματα, πόνοι, ενοχλήσεις και περιορισμοί, τείχη που μας εμποδίζουν να προχωρήσουμε προς μία καλύτερη ζωή μπορούν επιτέλους να εξαρθρωθούν με έναν τρόπο μόνιμο και υγιή. Μπορεί να γίνει μάλιστα πολύ πιο εύκολα και γρήγορα από όσο νομίζουμε ή από άλλους τρόπους που ήδη γνωρίζουμε. Χρησιμοποιώντας ορολογία επιστημονικής φαντασίας θα έλεγα ότι ο νους μας περιέχει το ατομικό μας μάτριξ (matrix), τον εικονικό κόσμο όπου νομίζουμε ότι ζούμε και που μπορεί να είναι αρκετά διαφορετικός από τον πραγματικό «εκεί έξω». Ζούμε, σκεφτόμαστε και νιώθουμε αυτό που μας προσφέρει το δικό μας μάτριξ, η προσωπική μας αποτύπωση της πραγματικότητας και των κανόνων που πρέπει να ακολουθούμε για να ζήσουμε, να επιτύχουμε και να ευτυχήσουμε. Έτσι, κάποιος που έχει στο νου του την εικόνα και την αίσθηση ενός εχθρικού κόσμου λειτουργεί διαφορετικά από κάποιον άλλο που έχει την εικόνα ενός κόσμου φιλικού, υποστηρικτικού, γεμάτου δυνατότητες. Όμως και οι δύο ζουν στον ίδιο αντικειμενικό κόσμο! Το προσωπικό μας μάτριξ καθορίζει απόλυτα πώς σκεφτόμαστε, πώς νιώθουμε, πώς αντιδρούμε σε αυτά που συμβαίνουν στον κόσμο γύρω μας (φιλτραρισμένα με τους κανόνες του μάτριξ!). Επηρεάζει τη συμπεριφορά μας, την επιτυχία μας, την ευτυχία μας, όλη μας τη ζωή και χρησιμοποιούμε διάφορα μέσα θεραπείας, αυτοβοήθειας και προσωπικής ανάπτυξης προσπαθώντας να το τροποποιήσουμε για να έχουμε μία καλύτερη ζωή. Μόνο που συχνά δίνουμε όλο το βάρος στις σκέψεις, στις πεποιθήσεις και στις ερμηνείες, στις ιστορίες που περιλαμβάνει το μάτριξ, νομίζοντας ότι το μάτριξ είναι μόνο αυτά, ότι ο νους 12
μας ταυτίζεται με αυτά που σκεπτόμαστε και αντιλαμβανόμαστε και ότι αρκεί να αλλάξουμε αυτά για να αλλάξουμε ζωή. Αυτό είναι μία τεράστια ψευδαίσθηση! Κάθε άνθρωπος είναι ένα εξαιρετικά πολύπλοκο σύστημα στο οποίο οι σκέψεις, η αντίληψη, η λογική και ό,τι αυτά μας προσφέρουν είναι μόνο ένα μικρό κομματάκι. Επειδή όμως είναι σημαντικό μέρος του μάτριξ ξεγελιόμαστε και νομίζουμε ότι αυτό έχει τον πλήρη έλεγχο. Ξοδεύουμε κόπο, χρόνο και χρήμα για να αλλάξουμε αυτό το κομματάκι και συχνά παίρνουμε την ικανοποίηση ότι αλλάξαμε επειδή άλλαξε αυτό, και μπορεί ακόμα και να βελτιωθεί κάπως η ζωή μας από αυτό. Όμως πολύ συχνά διαπιστώνουμε ότι δεν αρκεί. Κάτι άλλο συμβαίνει και το καταλαβαίνουμε ιδίως όταν: δεν μπορούμε να ελέγξουμε τις σκέψεις, τα συναισθήματα ή τις συμπεριφορές μας αποτυγχάνουμε να αλλάξουμε τον τρόπο και την ποιότητα ζωής μας με την αλλαγή των σκέψεων ή των ιδεών μας αυτά που κάνουμε δεν είναι τελικά αυτά που νομίζουμε ότι κάνουμε ή αυτά που θέλουμε να κάνουμε. Συχνά επίσης αναζητούμε την «αλήθεια», το «νόημα», το «σκοπό» όταν υποφέρουμε ή είμαστε ανικανοποίητοι από τη ζωή μας νομίζοντας ότι αυτό χρειαζόμαστε και αυτό θα μας σώσει, ενώ στην πραγματικότητα είναι ένα κόλπο του συνειδητού μέρους του μάτριξ για να ησυχάσουμε και να αντέξουμε όλα αυτά που δεν μπορεί να διαχειριστεί, αλλά υπάρχουν στο μάτριξ. Αυτό το βιβλίο θα πρωτοτυπήσει. Αντί να ασχοληθούμε με το πόσο σημαντικές είναι οι σκέψεις μας, οι ιδέες μας, οι πεποιθήσεις μας για τη ζωή μας, θα ασχοληθούμε με τη βασική κινητήρια δύναμη στο μάτριξ, τα συναισθήματά μας και μάλιστα τα «αρνητικά». Όχι απλά με την ιδέα, την αντίληψη των αρνητικών συναισθημάτων μας, αλλά με τα συναισθήματα στην ολότητά τους, στη συνολική επίδραση που έχουν στον οργανισμό μας και στο πώς μπορούμε να επέμβουμε στο μάτριξ και να το αλλάξουμε σε βάθος και όχι να περιοριστούμε στο κομματάκι των σκέψεων, των ιδεών, της συνειδητότητας. Το βιβλίο αυτό είναι μία καλή γνωριμία με το EFT, το Emotional Freedom Techniques (Τεχνικές Συναισθηματικής Απελευθέρωσης), αλλά όχι μόνο. Αν και είναι αδύνατον μέσα σε λίγες εκατοντάδες σελίδες να περιγράψω το EFT με όλες τις δυνατότητές του ή όλες εκείνες τις λεπτομέρειες που το κάνουν αποτελεσματικό σε πολλές διαφορετικές περιπτώσεις αυτά μαθαίνονται σε ένα καλό σεμινάριο ή εκπαιδευτικό πρόγραμμα ωστόσο θα δούμε εδώ πώς έρχεται να λύσει προβλήματα και να βοηθήσει με έναν ιδιαίτερο και συνήθως γρήγορο τρόπο. 13
Αυτές οι πληροφορίες ακολουθούν μετά από σημαντικές διαπιστώσεις και λεπτομέρειες για το πώς λειτουργούμε σε σχέση με τα αρνητικά συναισθήματα και ποια λάθη κάνουμε στην προσπάθεια να απαλλαγούμε από αυτά. Το βιβλίο αυτό απευθύνεται: Σε όλους όσους θέλουν να αντιμετωπίζουν ουσιαστικά και αποτελεσματικά τις αρνητικές συναισθηματικές εντάσεις τους και να απαλλαγούν από αυτές, αντί να τις αποφεύγουν, να τις καταπιέζουν ή να τις κουκουλώνουν. Σε όσους έχουν ψυχοσωματικά προβλήματα και επιζητούν ανακούφιση αλλά και πραγματική θεραπεία με μόνιμα αποτελέσματα. Σε όσους θέλουν να απαλλαγούν από εσωτερικά εμπόδια, αυτό-σαμποτάζ και αρνητικούς προγραμματισμούς με συναισθηματική βάση. Σε όσους νόμισαν ότι είχαν απαλλαγεί από προβλήματα συναισθηματικά, ψυχοσωματικά, ψυχολογικά με κάποια θεραπεία, αλλά τα προβλήματα επέστρεψαν. Σε όσους έχουν απογοητευτεί από άλλες θεραπείες και τεχνικές αυτοβοήθειας και προσωπικής αλλαγής για συναισθηματικά και ψυχοσωματικά θέματα και νομίζουν ότι το δικό τους πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί. Σε όσους ακούσει ή διαβάσει για το EFT ή είδαν κάποια βίντεο στο Διαδίκτυο και αναρωτιούνται τι πραγματικά είναι και αν μπορεί να τους βοηθήσει. Σε όσους έχουν ήδη μάθει το EFT με οποιονδήποτε τρόπο και θέλουν να καταλάβουν καλύτερα πώς λειτουργεί και τι μπορεί να κάνει. Σε όσους εφαρμόζουν επαγγελματικά ή διδάσκουν το EFT και θέλουν να κατανοήσουν περισσότερο την ουσία του, τις δυνατότητές του και τις εφαρμογές του, αλλά και να το εξηγούν καλύτερα στους άλλους. Σε ψυχοθεραπευτές, συμβούλους ψυχικής υγείας, ψυχιάτρους, επαγγελματίες των «κλασσικών» μεθόδων θεραπείας ψυχολογικών και ψυχοσωματικών προβλημάτων που αναζητούν αποτελεσματικές συμπληρωματικές τεχνικές θεραπείας. Σε εναλλακτικούς θεραπευτές που αναζητούν τεχνικές συναισθηματικής αποφόρτισης για να τις συνδυάζουν με την πρακτική τους. Σε προπονητές ζωής, εκπαιδευτικούς, επαγγελματίες που βοηθούν τους ανθρώπους να επιτύχουν και να εξελιχθούν και χρειάζονται δυνατά εργαλεία συναισθηματικού ξεμπλοκαρίσματος. Για κάποιους το βιβλίο μπορεί να είναι απρόσμενα αποκαλυπτικό, ανατρεπτικό, ακόμα και προκλητικό. Προκλητικό για τις πεποιθήσεις τους, για τις ιδέες που έχουν για το νου και τον άνθρωπο, για τα παιχνίδια που παίζονται στο μυαλό μας. Σε όσους γνωρίζουν ήδη τεχνικές επέμβασης στους συναισθηματικούς 14
μηχανισμούς όπως το EFT που πραγματευόμαστε εδώ, το βιβλίο αυτό μπορεί να δώσει νέες διαστάσεις που ίσως δεν είχαν φανταστεί, καθώς και νέους τρόπους σκέψης και δράσης. Θα δούμε σε λίγο τα παιχνίδια που παίζει ο νους προσπαθώντας να μας κάνει να γλιτώσουμε από αρνητικά συναισθήματα, να νιώσουμε καλά και να λειτουργήσουμε συνειδητά και πώς αυτά τελικά μπορεί να δημιουργούν προβλήματα, πώς λειτουργεί και επιδρά το EFT, τι είναι αυτό που το κάνει πιο αποτελεσματικό από άλλους τρόπους επέμβασης με στόχο τη συναισθηματική αποφόρτιση και πώς μπορεί να βοηθήσει σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Εκεί θα δούμε και πραγματικές ιστορίες ανθρώπων που βοηθήθηκαν με αυτό. Το βιβλίο εξηγεί: Πώς λειτουργούν τα «αρνητικά» συναισθήματα στον εγκέφαλό μας και πώς αυτά δημιουργούν προβλήματα και γίνονται τοξικά. Πώς απωθούμε συχνά τα συναισθηματικά προβλήματά μας χωρίς να τα ξεπερνάμε σε βάθος και τι επιπτώσεις έχει αυτό στη συμπεριφορά μας και στην υγεία μας. Γιατί το «νιώθω καλύτερα» δεν ισοδυναμεί με το «είμαι καλύτερα» (στο σώμα και την υγεία μου), γιατί ανακούφιση και βελτίωση της διάθεσης δεν ισοδυναμούν με θεραπεία. Γιατί συχνά είναι καλύτερο να αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε αλλάζοντας πρώτα τον τρόπο που νιώθουμε, αντί να προσπαθούμε να αλλάξουμε τις σκέψεις για να αλλάξουν τα συναισθήματά μας. Πώς κάποιες αντιλήψεις σχετικά με το τι είναι θεραπεία των συναισθημάτων τελικά δεν ισχύουν και κατά περίπτωση μπορεί να είναι και βλαπτικές. Πώς λειτουργεί το EFT και πώς αφαιρεί σημαντικά εμπόδια για την ευτυχία και την επιτυχία μας και απελευθερώνει το θετικό δυναμικό μας. Γιατί το EFT συχνά λειτουργεί εκεί όπου άλλες τεχνικές αυτοβοήθειας και θεραπείας αποτυγχάνουν. Πού χρησιμοποιείται το EFT με εξαιρετικά αποτελέσματα. Γιατί χρειάζεται εκπαίδευση στο EFT και τι είδους εκπαίδευση χρειάζεται για να έχουμε πάντα καλά αποτελέσματα. Πότε απαιτείται η συνδρομή ειδικού στο EFT και πώς να επιλέξουμε κάποιον. Θα διαβάσετε πραγματικές ιστορίες από ανθρώπους στην Ελλάδα που έλυσαν γρήγορα και αποτελεσματικά τα συναισθηματικά τους ζητήματα με το EFT. Πώς ξεπέρασαν άγχη και φόβους, πώς απαλλάχτηκαν από πόνους και προβλήματα στο σώμα τους, πώς ξεπέρασαν συναισθηματικές εντάσεις, πώς συνήλθαν από τραυματικές εμπειρίες, κ.ά. 15
Ξεκίνησα να γράφω αυτό το βιβλίο λίγη ώρα αφότου έλαβα ένα τηλεφώνημα. Στο τηλέφωνο ήταν μία συμπαθητική κυρία που ήρθε από κάποια επαρχιακή πόλη και είχε παρακολούθησε πριν λίγες μέρες ένα σεμινάριο μου, το «Σπάσε τα δεσμά σου με το EFT». Στο σεμινάριο η κυρία αυτή ήρθε με πολύ καλή διάθεση, αλλά σε μία από τις ασκήσεις που κάναμε, παραβαίνοντας λίγο και τις οδηγίες που έδωσα, «ξεσκέπασε» κατά λάθος πολύ έντονα συναισθήματα και άρχισε να βιώνει συμπτώματα κρίσης πανικού. Επειδή είχε ξαναζήσει τέτοιες κρίσεις παλαιότερα προσπάθησε να το ελέγξει και σε ένα βαθμό το κατάφερε, όμως από κάποιο σημείο και μετά αδυνατούσε να παρακολουθήσει το μάθημα και να συμμετέχει στις ασκήσεις. Σύντομα, αμέσως μόλις κάναμε το επόμενο διάλειμμα την πήγα στο πίσω μέρος της αίθουσας, μακριά από τους υπόλοιπους. Την οδήγησα βήμα προς βήμα, πολύ γρήγορα, στην εκτέλεση αυτών ακριβώς που είχα διδάξει νωρίτερα εκείνη τη μέρα. Την κατέκλυσε η θλίψη, ξέσπασε σε κλάματα ενώ εκτελούσαμε τη βασική τεχνική του EFT και σε λίγα λεπτά ήρθε η ανακούφιση. Η αλλαγή στο πρόσωπό της ήταν καταπληκτική. Πριν μερικά μόλις λεπτά είχα μπροστά μου έναν άνθρωπο σε σύγχυση, με κρίση πανικού σε εξέλιξη και μεγάλη δυσκολία να ελέγξει τη συναισθηματική και νοητική του κατάσταση. Τώρα πλέον είχα μπροστά μου μία χαμογελαστή ύπαρξη, που σχεδόν δεν μπορούσε να πιστέψει αυτό που συνέβη. «Δεν έχω συνέλθει απόλυτα», μου είπε, «αλλά αυτό που είχα πριν, είναι τώρα πάρα πολύ λίγο». Έτσι, παρακολούθησε άνετα το υπόλοιπο πρόγραμμα και ολοκλήρωσε ολοκληρώθηκε κανονικά το σεμινάριο. Μερικές μέρες ημέρες μετά δέχθηκα αυτό το τηλεφώνημά της, όπου μου είπε ότι τις ημέρες μετά το σεμινάριο κατάφερε να απαλλαγεί πλήρως και μόνη της από ένα πολύ σοβαρό σωματικό πρόβλημα που την ταλαιπωρούσε και για το οποίο έπαιρνε χάπια για να μην πονάει. Στο σεμινάριο ΔΕΝ δουλέψαμε με αυτό το πρόβλημα, ούτε ακόμα και στο διάλειμμα όπου απλώς τη βοήθησα να επανέλθει από μία έκρηξη συναισθημάτων. Την εντυπωσίασε πολύ αυτό και της εξήγησα ότι συχνά με το EFT έχουμε τέτοιους είδους θετικές παρενέργειες που μπορεί να μας εκπλήξουν. Αυτό ήταν άλλη μία επιβεβαίωση αυτού που λέω ξανά και ξανά, όταν διδάσκω το EFT: Είναι τόσο αποτελεσματικά αυτά τα εργαλεία που μπορεί κάποιος να εργαστεί με ένα πρόβλημα και να το εξαλείψει, για να διαπιστώσει ότι επιπλέον έχει απαλλαγεί και από άλλα προβλήματά του που προφανώς είχαν συνδέσεις με αυτό. Πάμε λοιπόν να δούμε τι συμβαίνει με τα τοξικά συναισθήματά μας και πώς να τα τακτοποιήσουμε επιτέλους με εύκολο, ωφέλιμο και υγιή τρόπο. Να 16
σταματήσουμε να τα φοβόμαστε, να τα αποφεύγουμε, να τα βάζουμε κάτω από το χαλί και να αρχίσουμε να τα προσεγγίζουμε με αποδοχή, να τα αποφορτίζουμε, να απελευθερώνουμε βαθιά το νου και το σώμα μας και να κάνουμε σημαντικά βήματα για καλύτερη ζωή. Με πολλή αγάπη Υπάτιος Βαρελάς Χαλάνδρι, Ιούλιος 2017 Σημείωση: Συχνά, σε αυτό το βιβλίο, γράφω με τρόπο απλοϊκό, ίσως υπεραπλουστευμένο, αποφεύγοντας βαρύγδουπες επιστημονικές ονομασίες π.χ. για τα μέρη του εγκεφάλου. Μπορεί να γράφω για «συγκινησιακό» εγκέφαλο παραλείποντας συνήθως ότι αυτός αποτελείται από την αμυγδαλή και κάποια άλλα τμήματα του εγκεφάλου, ή για «γνωσιακό» εγκέφαλο παραλείποντας ότι αυτός αποτελείται από κέντρα όπως ο αριστερός προμετωπιαίος φλοιός κ.ά., ή για το «μέρος στον εγκέφαλο όπου εδρεύουν οι πεποιθήσεις» χωρίς να αναφέρω ότι αυτό μπορεί να είναι κατά κύριο λόγο ο μεσοκοιλιακός προμετωπιαίος φλοιός (ventromedial prefrontal cortex - VΜΡC), που όμως εκτελεί και άλλες διεργασίες. Αυτό έγινε σκόπιμα, ώστε το βιβλίο να είναι εύκολα κατανοητό στο μέσο ενήλικα. Παρόλα αυτά, σε λίγες συγκεκριμένες περιπτώσεις και κυρίως στο Παράρτημα χρησιμοποιώ κάποιους πιο δυσνόητους όρους, εκεί όπου θεωρώ ότι χρειάζεται για να αντιληφθεί ο ειδικός αναγνώστης σημαντικές λεπτομέρειες. Οι πιο λεπτομερειακές επιστημονικές και «τεχνικές» εξηγήσεις σε αυτό το βιβλίο σχετικά με τους μηχανισμούς που εμπλέκονται στη δράση του EFT δεν χρειάζονται για την πρακτική εφαρμογή του EFT. Ο αναγνώστης που θα νιώσει υπερφόρτωση από την ανάγνωση αυτών, μπορεί απλά να τις αγνοήσει. Επίσης, το ότι χρησιμοποιώ το αρσενικό γένος σε αντωνυμίες και επίθετα έγινε για πρακτικούς λόγους, για να μην είναι όλες αυτές οι καταλήξεις σε ος/η και οι/ες, παρόλο που εννοείται. Το βιβλίο αυτό απευθύνεται εξίσου σε κυρίους και κυρίες! 17