ΓΔΥΚΝΟΦΝΙΝΓΗΘΔΠ ΞΑΟΑΡΖΟΖΠΔΗΠ ΠΡΖΛ ΞΑΟΑΘΡΗΑ ΕΥΛΖ ΚΔΡΑΜ ΠΣΗΛΝ ΘΑΗ ΤΑΘΑΠ (ΑΛΑΡΝΙΗΘΝΠ ΘΝΟΗΛΘΗΑΘΝΠ ΘΝΙΞΝΠ)

8 ν Ξαλειιήλην Γεσγξαθηθό Ππλέδξην Γεσκνξθνινγία ΓΔΥΚΝΟΦΝΙΝΓΗΘΔΠ ΞΑΟΑΡΖΟΖΠΔΗΠ ΠΡΖΛ ΞΑΟΑΘΡΗΑ ΕΥΛΖ ΚΔΡΑΜ ΠΣΗΛΝ ΘΑΗ ΤΑΘΑΠ (ΑΛΑΡΝΙΗΘΝΠ ΘΝΟΗΛΘΗΑΘΝΠ ΘΝΙΞΝΠ) Θανφιπαθδξ Δ. 1, Βενοηίμο-Ξαπαζπονζδάημο Δ. 2 1 Σαξνθφπεην Ξαλεπηζηήκην, Ρκήκα Γεσγξαθίαο 2 Δζληθφ θαη Θαπνδηζηξηαθφ Ξαλεπηζηήκην Αζελψλ, Ρκήκα Γεσινγίαο θαη Γεσπεξηβάιινληνο, Ρνκέαο Γεσγξαθίαο-Θιηκαηνινγίαο Ξεξίιεςε Πηδκ πανμφζα ενβαζία ιεθεηάηαζ δ βεςιμνθμθμβία ηδξ πανάηηζαξ πενζμπήξ ιεηαλφ ημο υνιμο Αβίαξ Πςηήναξ ηαζ ημο αηνςηδνίμο Κφηζηα Τάεαξ, ζηζξ κυηζεξ αηηέξ ημο υνιμο ηςκ Αθηομκίδςκ ζημκ ακαημθζηυ Θμνζκεζαηυ ηυθπμ. Γζα ηδ ιεθέηδ ηδξ πενζμπήξ πναβιαημπμζήεδηε θεπημιενήξ οπαίενζα πανάηηζα βεςιμνθμθμβζηή πανημβνάθδζδ ζε ηθίιαηα 1:5000. Απμηοπχεδηακ μζ θζεμθμβζημί ηφπμζ ηαζ μζ πανάηηζεξ βεςιμνθέξ πμο απακηχκηαζ ηαηά ιήημξ ηδξ αηημβναιιήξ πμο ιεθεηήεδηε υπςξ ρδθζδμπαβείξ αζβζαθμί (beachrocks), πανάηηζμζ ηνδικμί, ακορςιέκεξ εβημπέξ ζηδ αάζδ ηςκ πανάηηζςκ ηνδικχκ, αζβζαθμί απμηεθμφιεκμζ απυ οθζηά πμζηίθδξ ημηημιεηνζηήξ δζααάειζζδξ, πανάηηζα έθδ, δζαανςιέκα παθαζά δεθηασηά νζπίδζα η.α. Νζ πανάηηζεξ βεςιμνθέξ ζοζπεηίζηδηακ ιε ηδκ ηεηημκζηή ηαζ ηδ ζεζζιζηή δναζηδνζυηδηα ηδξ πενζμπήξ. Πδιακηζηυ νυθμ ζηδ δζαιυνθςζδ ηαζ ηδκ ελέθζλδ ηδξ πενζμπήξ δζαδναιαηίγμοκ μζ ηεηημκζηέξ ηζκήζεζξ ηαζ μζ πνυζθαηεξ ιεηααμθέξ ηδξ εαθάζζζαξ ζηάειδξ. Ζ πενζμπή είκαζ ζδζαίηενα εκενβή ηεηημκζηά υπςξ δείπκμοκ μζ πμθθέξ ηαζ ζοπκέξ ζεζζιζηέξ δμκήζεζξ ιε πνυζθαηεξ αοηέξ πμο ζδιεζχεδηακ ημ 1981 ιε επίηεκηνμ ηζξ κήζμοξ Αθηομκίδεξ. Απυ ημοξ ζεζζιμφξ αοημφξ εκενβμπμζήεδηε ημ ηακμκζηυ νήβια Ππίκμο - Αθεπμπςνίμο Τάεαξ ημ μπμίμ δζένπεηαζ απυ ηδκ πενζμπή. Πημ ηιήια ηδξ αηηήξ πμο ανίζηεηαζ ζημ αοεζγυιεκμ ηέιαπμξ ημο νήβιαημξ παναηδνμφκηαζ αοεζζιέκεξ πανάηηζεξ βεςιμνθέξ εκχ ζε εηείκμ πμο ακαπηφζζεηαζ ζημ ηέιαπμξ πμο ακορχκεηαζ μζ πανάηηζεξ βεςιμνθέξ έπμοκ ακορςεεί. GEOMORPHOLOGICAL OBSERVATIONS ALONG THE COASTAL ZONE BETWEEN SCHINOS AND PSATHA (EASTERN GULF OF CORINTH) Karymbalis E. 1, Verikiou-Papaspiridakou E. 2 1 Harokopio University, Department of Geography 2 National and Kapodistrian University of Athens, Department of Geology and Geoenvironment, Division of Geography-Climatology Abstract This study deals with the coastal geomorphology of the area between the bay of Agia Sotira and cape Mytikas Psathas at the southern coastline of the Alkyonides Gulf located on the eastern Gulf of Corinth. A detailed coastal geomorphological mapping at the scale of 1:5000 was performed through field-work. Lithological types as well as coastal landforms along the investigated coastline (including coastal cliffs, beachrocks, beaches consisting of various grain size materials, coastal marshes, eroded Pleistocene fan deltas, uplifted notches at the base of the cliffs e.t.c.) were depicted. The above mentioned mapped coastal landforms were associated with tectonic elements and the seismic activity of the area. It was concluded that tectonic movements and recent sea-level changes played a significant role for the configuration and the evolution of the coastal zone of the study area. Recent destructive earthquakes, especially those of 1981, in the Alkyonides Gulf and associated normal faulting, show that the area is particularly tectonically active. The normal fault of Alepochori that passes through the area was activated by these earthquakes. The part of the 83

Γεσκνξθνινγία 8 ν Ξαλειιήλην Γεσγξαθηθό Ππλέδξην coastline that lies on the hangingwall is characterized by the presence of subsiding coastal landforms while at the shoreline of the footwall uplifted coastal landforms are observed. Ιέμεηο θιεηδηά: πανάηηζα βεςιμνθμθμβία, Ακαημθζηυξ Θμνζκεζαηυξ Θυθπμξ, Αθεπμπχνζ. Key words: coastal geomorphology, Eastern Gulf of Corinth, Alepochori. 1. Γεσγξαθηθή ζέζε Ζ πενζμπή ιεθέηδξ απμηεθεί ηιήια ηδξ πανάηηζαξ γχκδξ ηςκ κυηζςκ αηηχκ ημο ηυθπμο ηςκ Αθηομκίδςκ ζημκ ακαημθζηυ Θμνζκεζαηυ ηυθπμ (Ππήια 1α). Πρήκα 1. α). Γεσγξαθηθή ζέζε ηνπ θφιπνπ ησλ Αιθπνλίδσλ ζηνλ αλαηνιηθφ Θνξηλζηαθφ θφιπν. Φαίλεηαη ε αθηνγξακκή πνπ κειεηήζεθε θαζψο θαη ηα πδξνγξαθηθά δίθηπα πνπ εθβάινπλ ζε απηή. Πηνλ ράξηε ζεκεηψλνληαη ηα θπξηφηεξα ξήγκαηα ηεο πεξηνρήο (Π-Α-Τ: ξήγκα Πρίλνπ Αιεπνρσξίνπ Τάζαο, Ξ: ξήγκα Ξηζίσλ) ελψ κε αζηεξίζθνπο απεηθνλίδνληαη ηα επίθεληξα ησλ ζεηζκψλ ηνπ 1981, (ηα ξήγκαηα θαη ηα ζεηζκηθά επίθεληξα ζηνλ ράξηε ηνπ θφιπνπ ησλ Αιθπνλίδσλ απφ Hubert et al., 1996. β) Βαζπκεηξηθφο ράξηεο ηνπ Θνξηλζηαθνχ θφιπνπ κε ηα θπξηφηεξα ξήγκαηα (απφ Armijo et al., 1996 ηξνπνπνηεκέλνο). 84

8 ν Ξαλειιήλην Γεσγξαθηθό Ππλέδξην Γεσκνξθνινγία Ν Θμνζκεζαηυξ ηυθπμξ απμηεθεί ιζα αζφιιεηνδ ηεηημκζηή ηάθνμ πμο έπεζ δδιζμονβδεεί απυ ηακμκζηά νήβιαηα βεκζηήξ δζεφεοκζδξ Γ.ΒΓ. Α.ΛΑ. ηαζ παναηηδνίγεηαζ απυ ιεβάθδ ζεζζιζηή δναζηδνζυηδηα ηαζ ορδθμφξ νοειμφξ δζάκμζλδξ πμο θεάκμοκ ηα 15-22 mm/έημξ (Houghton et al., 2003). Ζ αηημβναιιή πμο πανημβναθήεδηε έπεζ ζοκμθζηυ ιήημξ 30 km ηαζ εηηείκεηαζ απυ ημκ υνιμ Αβίαξ Πςηήναξ ζηα δοηζηά έςξ ημ αηνςηήνζμ Κφηζηαξ Τάεαξ ζηα ακαημθζηά (Ππήια 1). Ζ άιεζδ ηνμθμδμζία ηδξ ιε οθζηυ πναβιαημπμζείηαζ ιέζς ηςκ οδνμβναθζηχκ δζηηφςκ πμο εηαάθμοκ ηαηά ιήημξ αοηήξ. Νζ θεηάκεξ πμο έπμοκ δζαιμνθχζεζ ηα οδνμβναθζηά αοηά δίηηοα είκαζ ιζηνήξ έηηαζδξ (ηα ειααδά ημοξ ηοιαίκμκηαζ απυ 0.5 έςξ 35 km2) ηαζ δ ακάπηολδ ηαζ ιμνθμθμβία ημοξ έπμοκ επδνεαζηεί ηυζμ απυ ηδκ ηεηημκζηή ζοιπενζθμνά ηςκ νδβιάηςκ δζεφεοκζδξ ΒΑ-ΛΓ πμο ηαπεζκχκμοκ ηδκ πανάηηζα γχκδ ηαζ ακορχκμοκ ημκ μνεζκυ υβημ ηςκ Γενακείςκ υζμ ηαζ απυ ηδ θζεμθμβζηή ζφζηαζδ ηςκ ζπδιαηζζιχκ πμο ηζξ ηαηαθαιαάκμοκ. Ζ ημπμβναθία ηςκ θεηακχκ απμννμήξ ηςκ οδνμβναθζηχκ δζηηφςκ πμο ηνμθμδμημφκ άιεζα ηδκ πανάηηζα γχκδ ηδξ πενζμπήξ πμο ιεθεηήεδηε ηαεχξ ηαζ δ ελάπθςζδ ηςκ βεςθμβζηχκ ζπδιαηζζιχκ εκηυξ αοηχκ απεζημκίγμκηαζ ζηα Ππήιαηα 2 ηαζ 3. 2. Γεδνκέλα θαη κεζνδνινγία Πηα πθαίζζα ηδξ πανμφζαξ ενβαζίαξ πναβιαημπμζήεδηε θεπημιενήξ οπαίενζα πανάηηζα βεςιμνθμθμβζηή πανημβνάθδζδ ηαηά ιήημξ ηδξ αηημβναιιήξ πμο ιεθεηήεδηε. Υξ οπυααενμ βζα ηδκ πανημβνάθδζδ πνδζζιμπμζήεδηακ ηέζζενα ημπμβναθζηά δζαβνάιιαηα ηθίιαηαξ 1:5000 ηδξ Γεςβναθζηήξ πδνεζίαξ Πηναημφ. Γζα ηδκ πθδνέζηενδ ιεθέηδ ηδξ πανάηηζαξ γχκδξ απμηοπχεδηε δ ημπμβναθία ηαζ δ βεςθμβία ηςκ θεηακχκ απμννμήξ ηςκ οδνμβναθζηχκ δζηηφςκ πμο εηαάθμοκ ζηδ κυηζα ηαζ ακαημθζηή αηημβναιιή ημο ηυθπμο ηςκ Αθηομκίδςκ. Ρα οδνμβναθζηά αοηά δίηηοα ηαζ δ ιμνθμθμβία ηςκ θεηακχκ απμννμήξ ημοξ απεζημκίζηδηακ πνδζζιμπμζχκηαξ ημπμβναθζημφξ πάνηεξ ηθίιαηαξ 1:50000 ηδξ Γεςβναθζηήξ πδνεζίαξ Πηναημφ εκχ ηα θζεμθμβζηά ηαζ ηεηημκζηά παναηηδνζζηζηά ηςκ θεηακχκ απμννμήξ ηαζ ηδξ άιεζδξ πενζμπήξ ηαηά ιήημξ ηδξ αηημβναιιήξ ακηθήεδηακ απυ ημ θφθθμ Θαπανέθθζ ημο βεςθμβζημφ πάνηδ ηθίιαηαξ 1:50000 ημο Ηκζηζημφημο Γεςθμβζηχκ ηαζ Κεηαθθεοηζηχκ Δνεοκχκ (ΗΓΚΔ, 1984). Ζ πανάηηζα βεςιμνθμθμβζηή πανημβνάθδζδ πναβιαημπμζήεδηε απυ οπαίενζα επζηυπζα ένεοκα εκχ επζπθέμκ ζοθθέπεδηε ηαζ αλζμθμβήεδηε δ αζαθζμβναθία βζα ηδκ εονφηενδ πενζμπή ημο ακαημθζημφ Θμνζκεζαημφ ηυθπμο ηαζ ημο ηυθπμο ηςκ Αθηομκίδςκ. Ξένα απυ ηζξ πανάηηζεξ βεςιμνθέξ (ρδθζδμπαβείξ αζβζαθμί, ζφβπνμκμζ αζβζαθμί, πανάηηζα έθδ, πανάηηζμζ ηνδικμί, ακορςιέκεξ εβημπέξ, η.α.) έβζκακ πμζμηζηέξ παναηδνήζεζξ ζπεηζηά ιε ηδκ ημηημιεηνία ηαζ ηδ θζεμθμβία ηςκ οθζηχκ ηςκ αζβζαθχκ ηαηά ηδκ πενίμδμ ηδξ πανημβνάθδζδξ εκχ επζπθέμκ έβζκε ηαηαβναθή ηςκ ακενςπμβεκχκ επειαάζεςκ ηαηά ιήημξ ηδξ αηημβναιιήξ, μζ μπμίεξ θυβς ηδξ αολακυιεκδξ ημονζζηζηήξ ακάπηολδξ, οπήνλακ ζδζαίηενα ζδιακηζηέξ ηαηά ηζξ ηεθεοηαίεξ δεηαεηίεξ. Γδιζμονβήεδηε ιζα ρδθζαηή αάζδ δεδμιέκςκ απυ ηδκ ρδθζμπμίδζδ (ηςκ ζζμτρχκ ηαιποθχκ, ημο οδνμβναθζημφ δζηηφμο, ηςκ βεςθμβζηχκ ζπδιαηζζιχκ ηαζ ηςκ ηεηημκζηχκ ζημζπείςκ) απυ ημοξ ακαθμβζημφξ πάνηεξ δζαθυνςκ ηθζιάηςκ ηαεχξ ηαζ ηζξ πανάηηζεξ βεςιμνθέξ δ εέζδ ηςκ μπμίςκ πζζημπμζήεδηε ιε ηδ πνήζδ GPS αλζμπμζχκηαξ ηζξ δοκαηυηδηεξ ηςκ Γεςβναθζηχκ Ποζηδιάηςκ Ξθδνμθμνζχκ ιε ηδ πνήζδ ηςκ θμβζζιζηχκ MapInfo 8 ηαζ Vertical Mapper 3. 85

Γεσκνξθνινγία 8 ν Ξαλειιήλην Γεσγξαθηθό Ππλέδξην Πρήκα 2. Ρνπνγξαθηθφο ράξηεο ησλ ιεθαλψλ απνξξνήο ησλ πδξνγξαθηθψλ δηθηχσλ πνπ εθβάινπλ ζηηο λφηηεο αθηέο ηνπ θφιπνπ ησλ Αιθπνλίδσλ. 3. Γεσινγία - Ρεθηνληθή Νζ θεηάκεξ απμννμήξ ηςκ οδνμβναθζηχκ δζηηφςκ πμο εηαάθθμοκ απυ ηδκ πενζμπή Λημονάημξ έςξ ημκ υνιμ ηδξ Αβίαξ Πςηήναξ μνζμεεημφκηαζ απυ ηα νήβιαηα ηςκ Ξζζίςκ ηαζ ημο Ππίκμο ηαζ ακαπηφζζμκηαζ ζε αζαεζηυθζεμοξ Κεζμγςσηήξ δθζηίαξ ηαζ ζε οπενααζζηά πεηνχιαηα ηςκ κυηζςκ ηθζηφςκ ημο μνεζκμφ υβημο ηςκ Γενακείςκ (Ππήια 3). Ποβηεηνζιέκα πνυηεζηαζ βζα αζαεζηυθζεμοξ ηαζ δμθμιίηεξ δθζηίαξ ιέζμο Ρνζαδζημφ Γμββένζμο, ζπδιαηζζιμφξ ηδξ ζπζζημηεναημθζεζηήξ δζάπθαζδξ ηαεχξ ηαζ ηα οπενααζζηά πεηνχιαηα αοηήξ δθζηίαξ Ακ. Γμββένζμο - Κ. Κάθιζμο ηαζ μ Βμζςηζηυξ θθφζπδξ δθζηίαξ Ακ. Κάθιζμο Θαη. Θνδηζδζημφ. Σαναηηδνζζηζηή είκαζ δ ειθάκζζδ Ξθεζζημηαζκζηχκ αθθμοαζαηχκ ηχκςκ ηαζ πανάηηζςκ νζπζδίςκ, ζηζξ εηαμθέξ μνζζιέκςκ απυ ηα δίηηοα αοηά, πμο δ ηφνζα ακάπηολή ημοξ ημπμεεηείηαζ πζεακά ζηδκ ηεθεοηαία παβεηχδδ πενίμδμ (ΗΓΚΔ, 1984). Νζ θεηάκεξ ηα δίηηοα ηςκ μπμίςκ εηαάθθμοκ ζημ ακαημθζηυ ηιήια ηδξ πενζμπήξ απυ ηδκ εέζδ Λημονάημξ έςξ ημκ υνιμ ηδξ Τάεαξ ακαπηφζζμκηαζ ζε ζπδιαηζζιμφξ Λεμβεκμφξ δθζηίαξ πμο πενζθαιαάκμοκ ιάνβεξ, ραιιίηεξ, ανβίθμοξ ηαζ ηνμηαθμπαβή Ξθεζμηαζκζηήξ δθζηίαξ ηαεχξ ηαζ ζε Ξθεζζημηαζκζημφξ ζπδιαηζζιμφξ πμο απμηεθμφκηαζ απυ πμηαιμπεζιάννζεξ απμεέζεζξ ηαζ εκαθθαβέξ ηνμηαθμπαβχκ, ραιιζηχκ, ανβίθςκ ηαζ πδθχκ (Ππήια 3). Ρα δίηηοα αοηά έπμοκ δεκδνζηζηή ιμνθή, είκαζ πενζζζυηενμ ακεπηοβιέκα, έπμοκ ιζηνυηενεξ ιμνθμθμβζηέξ ηθίζεζξ εκχ ηφνζα δζενβαζία είκαζ δ μπζζεμδνμιμφζα δζάανςζδ (Ππήια 2). Δίκαζ πνμθακέξ υηζ θυβς ημο εοδζάανςημο παναηηήνα ηςκ θζεμθμβζχκ δ ηνμθμδμζία ημο ηιήιαημξ αοημφ ηδξ πανάηηζαξ γχκδξ ιε οθζηυ είκαζ πμθφ ιεβαθφηενδ ζε ζπέζδ ιε ημ ακαημθζηυ. Νζ Νθμηαζκζημί ζπδιαηζζιμί απμηεθμφκηαζ απυ αθθμοαζαηέξ απμεέζεζξ, ηα πνυζθαηα οθζηά ηςκ αζβζαθχκ ηδξ πανάηηζαξ γχκδξ, ζθφξ πμο ηαηαθαιαάκεζ ηζξ πανάηηζεξ εθχδεζξ πενζμπέξ ηαζ ζφβπνμκμοξ ηχκμοξ ημνδιάηςκ ηαζ πθεονζηά ημνήιαηα πμο ηαθφπημοκ ηζξ ηθζηείξ ιεβάθςκ ιμνθμθμβζηχκ ηθίζεςκ. 86

8 ν Ξαλειιήλην Γεσγξαθηθό Ππλέδξην Γεσκνξθνινγία Πρήκα 3. Απινπνηεκέλνο γεσινγηθφο ράξηεο ησλ ιεθαλψλ απνξξνήο ησλ πδξνγξαθηθψλ δηθηχσλ πνπ εθβάινπλ ζηηο λφηηεο αθηέο ηνπ θφιπνπ ησλ Αιθπνλίδσλ (ηξνπνπνηεκέλνο απφ ΗΓΚΔ, 1984). πφκλεκα: 1: αιινπβηαθέο απνζέζεηο (Νιφθαηλν), 2: πιεπξηθά θνξήκαηα θαη θψλνη θνξεκάησλ (Νιφθαηλν), 3: Αιινπβηαθνί θψλνη θαη αιινπβηαθά ξηπίδηα (πηζαλά Βνχξκην), 4: Θαηψηεξε ζαιάζζηα αλαβαζκίδα (πηζαλά Αλ. Ξιεηζηφθαηλν), 5: Αλψηεξε ζαιάζζηα αλαβαζκίδα (Ρπξξήλεην), 6: Ξνηακνρεηκάξξηεο απφζέζεηο απφ ελαιιαγέο θξνθαινπαγψλ, αξγίισλ θαη πειψλ (Ξιεηζηφθαηλν), 7: Κάξγεο άξγηινη θαη ςακκίηεο ιηκλαίαο θαη πθάικπξεο θάζεο (Αλ. Ξιεηφθαηλν), 8: Κάξγεο ςακκίηεο θαη θξνθαινπαγή (Ξιεηφθαηλν), 9: Βνησηηθφο θιχζρεο (Αλ. Κάικην Θ. Θξεηηδηθφ), 10: πεξβαζηθά πεηξψκαηα (Αλ. Γνγγέξην Κ. Κάικην), 11: Πρηζηνθεξαηνιηζηθή δηάπιαζε (Αλ. Γνγγέξην Κ. Κάικην), 12: Αζβεζηφιηζνη θαη δνινκίηεο (Κ. Ρξηαδηθφ Γνγγέξην), 13: Οήγκα. Ζ πενζμπή ιεθέηδξ είκαζ ηεηημκζηά πμθφ εκενβή υπςξ απμδεζηκφεζ δ εκημκδ ζεζζιζηή δναζηδνζυηδηα ηαζ δ πανμοζία εκενβχκ νδβιάηςκ δζεφεοκζδξ ΒΑ-ΛΓ. Νζ πνυζθαημζ ζεζζιμί ημο 1981 πνμηάθεζακ ζδιακηζηέξ ηαηαζηνμθέξ ζηδκ εονφηενδ πενζμπή ημο ακαημθζημφ Θμνζκεζαημφ ηυθπμο. Νζ δφμ πνχηεξ ζεζζιζηέξ δμκήζεζξ ζοκέαδζακ ηδ κφπηα ηδξ 24δξ πνμξ 25δ Φεανμοανίμο ηαζ δ ηνίηδ ζοκέαδ επηά ιένεξ ανβυηενα ζηζξ 4 Κανηίμο. Απμηέθεζια ηςκ δφμ πνχηςκ ζεζζιχκ ήηακ δ δναζηδνζμπμίδζδ ηςκ ηακμκζηχκ νδβιάηςκ ηςκ Ξζζζίςκ ηαζ ημο Αθεπμπςνίμο (Ππήια 1). Ζ δναζηδνζμπμίδζδ ήηακ μναηή ζηδ αάζδ ηςκ επζθακεζαηχκ ειθακίζεςκ ηςκ δζαννήλεςκ αοηχκ. Κζηνήξ έηηαζδξ δζαννήλεζξ παναηδνήεδηακ επίζδξ ζε νήβιαηα ηδξ εονφηενδξ πενζμπήξ (Jackson et al., 1982). Νζ Hubert et al. (1996) οπμζηήνζλακ υηζ ηα δφμ πνχηα βεβμκυηα ήηακ απμηέθεζια ηδξ δζάννδλδξ ηςκ νδβιάηςκ Ξζζίςκ ηαζ Αθεπμπςνίμο ηαζ υπζ ηδξ εκενβμπμίδζδξ εκυξ οπμεαθάζζζμο νήβιαημξ πμο δζένπεηαζ ακμζηηά ηδξ αηημβναιιήξ. Γζάθμνμζ ενεοκδηέξ εηηζιμφκ έκα ιέζμ δζάζηδια επακεκενβμπμίδζδξ ημο νήβιαημξ Αθεπμπςνίμο ηδξ ηάλδξ ηςκ 330 εηχκ βζα ηα ηεθεοηαία 2000 έηδ ηαζ νοειμφξ ηαηαηυνοθδξ ιεηαηυπζζδξ 0.7-2.5 m (Collier et al., 1998, Vita-Finzi and King, 1985). 87

Γεσκνξθνινγία 8 ν Ξαλειιήλην Γεσγξαθηθό Ππλέδξην 4. Ξαξάθηηεο γεσκνξθνινγηθέο παξαηεξήζεηο ζηελ πεξηνρή κειέηεο Θαηά ηδκ βεςιμνθμθμβζηή πανημβνάθδζδ μζ πανάηηζεξ βεςιμνθέξ δζαηνίεδηακ ζε εαθάζζζαξ δζάανςζδξ ηαζ απυεεζδξ. Δπζπθέμκ ακαβκςνίζηδηακ μζ ακενςπμβεκείξ επειαάζεζξ πμο ηονίςξ ζοκίζηακηαζ ζε ηαηαζηεοέξ ηαζ πανειαάζεζξ ηαηά ιήημξ ηδξ αηημβναιιήξ ιε ζημπυ ηονίςξ ηδκ πνμζηαζία απυ ηδ εαθάζζζα δζάανςζδ. Πρήκα 4. Ξαξάθηηνο γεσκνξθνινγηθφο ράξηεο ηεο πεξηνρήο κεηαμχ φξκνπ Αγ. Πσηήξαο θαη αθξσηεξίνπ Κχηηθα Τάζαο. Ν ράξηεο πξνέθπςε απφ ππαίζξηα ραξηνγξάθεζε κε ππφβαζξν ηνπνγξαθηθά δηαγξάκκαηα θιίκαθαο 1:5000. πφκλεκα: 1: αιινπβηαθέο απνζέζεηο, 2: πιεπξηθά θνξήκαηα θαη θψλνη θνξεκάησλ, 3: Αιινπβηαθνί θψλνη θαη αιινπβηαθά ξηπίδηα, 4: Θαηψηεξε ζαιάζζηα αλαβαζκίδα, 5: Αλψηεξε ζαιάζζηα αλαβαζκίδα, 6: Ξνηακνρεηκάξξηεο απφζέζεηο απφ ελαιιαγέο θξνθαινπαγψλ, αξγίισλ θαη πειψλ, 7: Κάξγεο άξγηινη θαη ςακκίηεο, 8: Κάξγεο ςακκίηεο θαη θξνθαινπαγή, 9: Βνησηηθφο θιχζρεο, 10: πεξβαζηθά πεηξψκαηα, 11: Πρηζηνθεξαηνιηζηθή δηάπιαζε, 12: Αζβεζηφιηζνη θαη δνινκίηεο, 13:παξάθηηνο θξεκλφο, 14: θξεκλφο κε ίδεκα, 15: ππνιεηκκαηηθή ζηήιε κνξθήο καληηαξηνχ, 16: αηγηαιφο κε αδξνκεξέο πιηθφ, 17: αηγηαιφο κε ακκψδεο πιηθφ, 18: αηγηαιφο κε αλάκεηθην πιηθφ, 19: παξάθηην έινο, 20: ςεθηδνπαγήο αηγηαιφο, 21: αθηή πνπ ππνρσξεί, 22: ηερλεηά πιεξσκέλε αθηή, 23: ξήγκα. Έκα ανηεηά ιεβάθμ ιήημξ ηδξ αηημβναιιήξ παναηηδνίγεηαζ απυ πανάηηζμοξ ηνδικμφξ πμο ηονίςξ ακαπηφζζμκηαζ ζηζξ πενζμπέξ πμο Κεζμγςσηήξ δθζηίαξ αζαεζηυθζεμζ ηαηαθήβμοκ ζηδ εάθαζζα (Ππήια 4). Ηδζαίηενα εκηοπςζζαημί είκαζ μζ αζαεζημθζεζημί ηνδικμί πμο απακηχκηαζ ακαημθζηά ηδξ Καονμθίικδξ υπμο δζένπεηαζ ημ νήβια Ππίκμο - Αθεπμπςνίμο ηαζ ζηδ κυηζα αηημβναιιή ημο υνιμο ηδξ Τάεαξ. Ρμ φρμξ ημο πανάηηζμο ηνδικμφ ζημκ υνιμ ηδξ Τάεαξ θεάκεζ ηα 200 m ηαζ ακηζζημζπεί ζημ ζπεδυκ ηαηαηυνοθμ ιέηςπμ ημο μιχκοιμο νήβιαημξ πμο απμηεθεί ηδκ πνμξ ηα ακαημθζηά πνμέηηαζδ ημο νήβιαημξ Ππίκμο - Αθεπμπςνίμο. Πηδ αάζδ ημο αζαεζημθζεζημφ αοημφ ιεηχπμο έπμοκ ακαπηοπεεί ηνεζξ εβημπέξ μζ μπμίεξ ζήιενα ανίζημκηαζ ακορςιέκεξ ζε ζπέζδ ιε ηδ ζδιενζκή ζηάειδ εάθαζζαξ απμηεθχκηαξ ζαθή έκδεζλδ ηεηημκζηήξ ακφρςζδξ ημο ηιήιαημξ αοημφ ηδξ αηημβναιιήξ. Ζ ορδθυηενδ εκημπίγεηαζ πενίπμο 2 m πάκς απυ ηδ ζδιενζκή ζηάειδ. Νζ Ledder et al. (1991) εηηζιμφκ υηζ δ ορδθυηενδ εβημπή άνπζζε κα δδιζμονβείηαζ ηαηά ηδκ ηεθεοηαία ορδθή ζηάειδ εάθαζζαξ οπμθμβίγμκηαξ έηζζ έκα νοειυ ηεηημκζηήξ ακφρςζδξ ηδξ πενζμπήξ ηδξ ηάλδξ ηςκ 88

8 ν Ξαλειιήλην Γεσγξαθηθό Ππλέδξην Γεσκνξθνινγία 0.3 mm/έημξ. Νζ ακορςιέκεξ αοηέξ εβημπέξ έπμοκ ιενζηχξ ηαηαζηναθεί απυ ηδκ πνυζθαηδ ηαηαζηεοή ημο πανάηηζμο δνυιμο πμο ζοκδέεζ ημ Αθεπμπχνζ ιε ηδκ Τάεα. Ξανυιμζα δζαθοζζβεκήξ εαθάζζζα εβημπή έπεζ ακαπηοπεεί ζηδ αάζδ οπμθεζιιαηζηήξ ζηήθδξ ιμνθήξ ιακζηανζμφ, πμο απέπεζ ιυθζξ 30 m απυ ηδκ αηημβναιιή, ζηδκ πενζμπή Λημονάημξ (Ππήιαηα 4, 5α). Ζ εβημπή αοηή ανίζηεηαζ 0.7 m πάκς απυ ηδ ζδιενζκή ζηάειδ εάθαζζαξ ηαζ δεκ έπεζ πνμκμθμβδεεί δζυηζ δεκ οπάνπεζ αζμβεκέξ οθζηυ εκχ δεκ είκαζ ζαθέξ ακ ακορχεδηε ηαηά ημοξ ζεζζιμφξ ημο 1981. Νζ Jackson et al., (1982) θαιαάκμκηαξ οπυρδ ηδ ααεοιεηνία ημο ηυθπμο οπμζηήνζλακ ανπζηά υηζ δ ζοκέπεζα ημο πανάηηζμο νήβιαημξ ζηδκ πενζμπή αοηή δζένπεηαζ ιέζα απυ ηδ εάθαζζα βζα κα ζοκακηήζεζ ημ εκηοπςζζαηυ ιέηςπμ ζηδ κυηζα αηημβναιιή ημο υνιμο ηδξ Τάεαξ, βεβμκυξ πμο ιεηαβεκέζηενα απμδείπηδηε ιε ζεζζιζηά πνμθίθ πμο δζεκενβήεδηακ ζηδκ ηυθπμ (Leeder et al., 2002). Ποκεπχξ δ ακφρςζδ πμο παναηδνείηαζ εδχ ακηακαηθά ηζκήζεζξ ζημ ακορμφιεκμ ηέιαπμξ ημο νήβιαημξ. Σαιδθμί πανάηηζμζ ηνδικμί ακαπηφζζμκηαζ ηαζ ζε παθανέξ πμηαιμπεζιάννεζεξ απμεέζεζξ ζηζξ πενζμπέξ πμο ηα οδνμβναθζηά δίηηοα ηαηαθήβμοκ ζηδκ αηημβναιιή. Πδιαημδμημφκ ημ ακχηενμ υνζμ ηδξ δνάζδξ ηςκ ηοιάηςκ ηαζ απμηεθμφκ έκδεζλδ οπμπχνδζδξ ηδξ αηημβναιιήξ. Κπνμζηά απυ ημοξ παιδθμφξ αοημφξ ηνδικμφξ ακαπηφζζμκηαζ αιιχδεζξ ηαζ παθζηχδεζξ αζβζαθμί. Σαναηηδνζζηζηή είκαζ δ ακάπηολδ ηνδικχκ ηαηά ιήημξ ηςκ πανάηηζςκ ιεηχπςκ ηςκ Ξθεζζημηαζκζηχκ αθθμοαζαηχκ ηχκςκ ηαζ νζπζδίςκ ζηζξ πενζμπέξ Θζκέηαξ, Αβ. Βθάζζμο ηαζ Αθιφναξ ζημ δοηζηυ ηιήια ηδξ πενζμπήξ πμο θεάκμοκ ζε φρμξ ιέπνζ ηαζ 20 m (Ππήια 5α). Θαηά ιήημξ ηδξ αάζδξ ημοξ έπμοκ ακαπηοπεεί αζβζαθμί απυ ηδκ επακαπυεεζδ ηςκ οθζηχκπνμσυκηςκ ηδξ οπμπχνδζδξ ηςκ ηχκςκ. Γεδμιέκμο υηζ μζ θεηάκεξ απμννμήξ ηςκ δζηηφςκ πμο απέεεζακ ημοξ ηχκμοξ ηαζ ηα νζπίδζα ηαηαθαιαάκμκηαζ απυ οπενααζζηά πεηνχιαηα ημ οθζηυ ηςκ αζβζαθχκ αοηχκ είκαζ πμζηίθδξ ημηημιεηνζηήξ δζααάειζζδξ βςκζχδεζξ θαηφπεξ ηαζ πάθζηεξ απυ ζενιπεκηζκίηεξ. Αζβζαθμί ακαπηφζζμκηαζ ηονίςξ απυ ηδκ πενζμπή Λημονάημξ έςξ ημ Θάης Αθεπμπχνζ, πμο ηα ιεβαθφηενα οδνμβναθζηά δίηηοα ηα μπμία ακαπηφζζμκηαζ ζε εοδζάανςημοξ Ξθεμ- Ξθεζζημηαζκζημφξ ζπδιαηζζιμφξ, εηαάθθμοκ ζηδ εάθαζζα, ζημκ ιοπυ ημο υνιμο ηδξ Τάεαξ ηαεχξ ηαζ ζηζξ πενζμπέξ Ανιφνα ηαζ Αβ. Πςηήνα ζημ δοηζηυ ηιήια ηδξ πενζμπήξ πμο ιεθεηήεδηε (Ππήια 4). Θαηά ηδκ πανάηηζα βεςιμνθμθμβζηή πανημβνάθδζδ μζ αζβζαθμί δζαηνίεδηακ ιε ηνζηήνζμ ημ ιέβεεμξ ηςκ οθζηχκ απυ ηα μπμία ζοκίζηακηαζ. Ζ ακάπηολδ, δ ημηημιεηνία ηαζ δ θζεμθμβία ηςκ οθζηχκ ηςκ αζβζαθχκ ελανηάηαζ απυ ηα παναηηδνζζηζηά ηςκ θεηακχκ απμννμήξ ηςκ ακάκηδ οδνμβναθζηχκ δζηηφςκ. Κεβάθμ ιήημξ ηδξ αηημβναιιήξ ηαηαθαιαάκεηαζ απυ αζβζαθμφξ αδνμιενχκ οθζηχκ (ηονίςξ παθίηςκ ηαζ ηνμηαθχκ) ηαεχξ ηαζ αζβζαθμφξ ακάιεζηημο οθζημφ (ηνμηαθχκ ηαζ άιιςκ). Ρα οθζηά ηςκ αζβζαθχκ αοηχκ ηδκ πενίμδμ ηδξ πανημβνάθδζδξ ήηακ δζαααειζζιέκα ζε δφμ ή ηνεζξ επζιήηεζξ, πανάθθδθεξ πνμξ ηδκ αηημβναιιή, γχκεξ (berms) πμο είκαζ παναηηδνζζηζηέξ ηδξ ηοιαηζηήξ εκένβεζαξ πμο δέπεηαζ δ αηηή. Αιιχδεζξ αζβζαθμί πανημβναθήεδηακ ζημκ υνιμ ηδξ Αβίαξ Πςηήναξ ηαζ ηαηά ιήημξ ηδξ παναθίαξ Αθεπμπςνίμο εκχ υπςξ έπεζ ήδδ ακαθενεεί ιζηνμφ πθάημοξ αζβζαθμί ακαπηφζζμκηαζ ιπνμζηά απυ ημοξ πανάηηζμοξ ηνδικμφξ πμο έπμοκ ζπδιαηζζεεί ζηα ιέηςπα ηςκ αθθμοαζαηχκ ηχκςκ ηαζ νζπζδίςκ (Ππήια 4). Πηδκ πενζμπή ημο Αθεπμπςνίμο έπμοκ ακαθενεεί ηαζ πανημβναθδεεί ακορςιέκεξ παθαζέξ απμεέζεζξ αζβζαθχκ (Kelletat et al., 1976; Jackson et al., 1982; ΗΓΚΔ, 1984; Leeder et al., 1991; Collier et al., 1992). Νζ ορδθυηενεξ απμεέζεζξ αζβζαθμφ ανίζημκηαζ ζε ορυιεηνμ ιεηαλφ 25 ηαζ 35 m. Γείβια απυ ημνάθθζα ζηζξ απμεέζεζξ αοηέξ έδςζε δθζηία 90±4 ka ηαζ 126±6 ka ιε ηδ ιέεμδμ ναδζμπνμκμθυβδζδξ U-Th (Leeder et al., 1991). Ιαιαάκμκηαξ ηδ δεφηενδ δθζηία εηηζιάηαζ έκαξ ιέζμξ νοειυξ ακφρςζδξ πενίπμο 0.3 mm/έημξ πμο είκαζ πανυιμζμξ ιε αοηυκ πμο εηηζιήεδηε απυ ηζξ ακορςιέκεξ εβημπέξ ζηδ αάζδ ημο αζαεζημθζεζημφ ιεηχπμο ημο νήβιαημξ ζηδκ Τάεα. Ζ δεφηενδ ειθάκζζδ ακορςιέκςκ απμεέζεςκ αζβζαθμφ ανίζηεηαζ 6.5-13 m πάκς απυ ηδ εαθάζζζα ζηάειδ, πενζθαιαάκεζ ζηνχιαηα άιιςκ ηαζ παθίηςκ ηαζ δεκ έπεζ πνμκμθμβδεεί εκχ δ παιδθυηενδ εαθάζζζα 89

Γεσκνξθνινγία 8 ν Ξαλειιήλην Γεσγξαθηθό Ππλέδξην ακαααειίδα ανίζηεηαζ ζε ορυιεηνμ 2 m. Θαηά ιήημξ ηδξ ζδιενζκήξ αηημβναιιήξ ζηζξ εέζεζξ Αην. Ιμφηζα ηαζ Λημονάημξ παναηδνμφκηαζ ρδθζδμπαβείξ αζβζαθμί (Ππήια 5β). Ρμ οθζηά ημοξ πανμοζζάγμοκ ιεβάθδ ημηημιεηνζηή δζααάειζζδ (απυ θεπηυημηηδ άιιμ ιέπνζ ηνμηάθεξ ιεβάθμο ιεβέεμοξ ηαζ ηεθφθδ μνβακζζιχκ). Ζ θζεμθμβία ημοξ ελανηάηαζ απυ ηδκ πενζμπή ζηδκ μπμία ακαπηφζζμκηαζ. Πημ δοηζηυ ηιήια ηδξ πενζμπή επζηναημφκ αζαεζημθζεζηέξ ηνμηάθεξ ηαζ ηνμηάθεξ απυ οπενααζζηά πεηνχιαηα. Νζ πάβημζ αοημί ανίζημκηαζ ακορςιέκμζ ηαηά 0.3 0.5 m πάκς απυ ηδ ζδιενζκή εαθάζζζα ζηάειδ απμηεθχκηαξ έκδεζλδ ηεηημκζηήξ ακφρςζδξ ηδξ πενζμπήξ. Νζ ειθακίζεζξ ηςκ ακορςιέκςκ αοηχκ ρδθζδμπαβχκ αζβζαθχκ ανίζημκηαζ ζημ ακορμφιεκμ ηέιαπμξ ημο νήβιαημξ Ππίκμο - Αθεπμπςνίμο Τάεαξ. Πρήκα 5. α) Αλπςσκέλε εγθνπή ζε βξάρν κνξθήο καληηαξηνχ ζηελ πεξηνρή Ιαθθνχια. β) Ξαξάθηηνο θξεκλφο ζηε βάζε Ξιεηζηνθαηληθνχ αιινπβηαθνχ θψλνπ ζηελ πεξηνρή Θηλέηα. γ) Αλπςσκέλνο ςεθηδνπαγήο αηγηαινο ζηελ πεξηνρή Ληνπξάθνο. δ) Ξαξάθηην έινο ζηελ πεξηνρή Αγ. Βιάζηνο. Γηαθξίλεηαη ν ραιηθψδεο θξαγκαηηθφο αηγηαιφο θαζψο ην κέησπν ηνπ ξήγκαηνο Πρίλνπ Αιεπνρσξίνπ Τάζαο. Ξανάηηζεξ εθχδεζξ εηηάζεζξ οπάνπμοκ ζημκ υνιμ ηδξ Τάεαξ ηαζ ζηζξ πενζμπέξ Αθιφνα ηαζ Άβζμ Βθάζζμ ζημκ υνιμ ημο Ππίκμο (Ππήια 4). Ρα πανάηηζα έθδ ακαπηφζζμκηαζ πίζς απυ παθζηχδεζξ αζβζαθμφξ πμο έπμοκ ηδ ιμνθή θνάβιαημξ ημ φρμξ ηςκ μπμίςκ θεάκεζ ιέπνζ ηαζ 1 m (Ππήια 5δ). Ρα πανάηηζα αοηά έθδ ανίζημκηαζ ζημ αοεζγυιεκμ ηέιαπμξ ημο νήβιαημξ Ππίκμο - Αθεπμπςνίμο Τάεαξ ηαζ δ πανμοζία ημοξ απμηεθεί έκδεζλδ ανβήξ ηεηημκζηήξ αφεζζδξ (Jackson et al., 1982). Ρδ ιεβαθφηενδ έηηαζδ (0.6 km2) έπεζ ημ έθμξ πμο πανημβναθήεδηε ζηδκ Τάεα αηνζαχξ αυνεζα ημο αζαεζημθζεζημφ ιεηχπμο ημο νήβιαημξ. Πηα 90

8 ν Ξαλειιήλην Γεσγξαθηθό Ππλέδξην Γεσκνξθνινγία ακαημθζηά ηδξ πενζμπήξ ημ έθμξ ζημκ Άβζμ Βθάζζμ μνζμεεηείηαζ ζηα κμηζμακαημθζηά απυ ημ ιέηςπμ ημο νήιαημξ Ππίκμο Αθεπμπςνίμο Τάεαξ. Ρμ έθμξ ζηδκ πενζμπή Αθιφνα απεζημκίγεηαζ πμθφ ιεβαθφηενμ ζε παθαζμφξ πάνηεξ. Ν πενζμνζζιυξ ηδξ έηηαζήξ ημο μθείθεηαζ ζηδκ μζηζζηζηή ακάπηολδ ηδξ πενζμπήξ. Κζα απυ ηζξ θίβεξ πενζμπέξ πμο παναηδνήεδηακ ηαεανά εκδείλεζξ αφεζζδξ ηαηά ημοξ ζεζζιμφξ ημο 1981 είκαζ δ Καονμθίικδ (Stiros and Pirazzoli, 1998). Ξνζκ ημ 1981 δ Καονμθίικδ ήηακ ιζα θζικμεάθαζζα ιε αάεμξ πενίπμο 10 m πμο πςνζγυηακ απυ ηδκ εάθαζζα ιε έκα θνάβια απυ άιιμ ηαζ πάθζηεξ πθάημοξ ιενζηχκ ιέηνςκ. Ρμ θνάβια αοηυ πνδζζιμπμζμφηακ ςξ ιυθμξ βζα ηζξ αάνηεξ δεδμιέκμο υηζ δ θζικμεάθαζζα επζημζκςκμφζε ιε ηδκ ακμζηηή εάθαζζα πνμξ αμνά. Ρμ 1981 δ πενζμπή αοείζηδηε ηαηά πενίπμο 0.8 m ιε απμηέθεζια δ ημνοθή ημο παθζηχδμοξ θνάβιαημξ κα ανεεεί ζηδ ζηάειδ ηδξ εάθαζζαξ. Δλαζηίαξ ηδξ αφεζζδξ αοηήξ ιζα ζηεκή πανάηηζα θςνίδα λδνάξ ηαηαηθφζηδηε απυ εαθάζζζμ κενυ, ηα δέκδνα ηδξ θςνίδαξ αοηήξ ηαηαζηνάθδηακ εκχ ιζα παναεενζζηζηή ηαημζηία ηαηαηθφζηδηε απυ εαθάζζζμ κενυ. Γχδεηα πενίπμο πνυκζα ιεηά ημοξ ζεζζιμφξ ζηδκ εέζδ ημο αοεζζιέκμο πθέμκ θοζζημφ παθζηχδμοξ θνάβιαημξ ηαηαζηεοάζηδηε έκαξ ιυθμξ απυ ηζζιέκημ (Stiros and Pirazzoli, 1998). Ζ αφεζζδ αοηή μθείθεηαζ ζημ υηζ ημ πανάηηζμ ηακμκζηυ νήβια δζένπεηαζ κυηζα ηδξ Καονμθίικδξ δ μπμία ζοκεπχξ ανίζηεηαζ ζημ αοεζγυιεκμ ηέιαπυξ ημο (Jackson et al., 1982). πςξ ήδδ ακαθένεδηε μζ ακενςπμβεκείξ επειαάζεζξ ζηδκ πανάηηζα γχκδ αθμνμφκ ηονίςξ ηδκ μζηζζηζηή ακάπηολδ ηαζ ηα ένβα ζημκ άιεζμ πχνμ ηδξ αηημβναιιήξ βζα ηδκ πνμζηαζία απυ ηδκ πανάηηζα δζάανςζδ. Ζ μζηζζηζηή ακάπηολδ ζε υθδ ηδκ πενζμπή ιεθέηδξ είκαζ ειθακήξ ηαζ έπεζ εκηαεεί ζδζαίηενα ηαηά ηζξ ηεθεοηαίεξ δεηαεηίεξ ηονίςξ θυβς ηδξ ημονζζηζηήξ ηδξ αλζμπμίδζδξ. Πε υθμ ζπεδυκ ημ ιήημξ ηδξ πανάηηζαξ γχκδξ πμο πανημβναθήεδηε δζαπζζηχεδηε δ έκημκδ οπμπχνδζδ ηδξ αηημβναιιήξ απυ ηδ δνάζδ ηςκ εαθάζζζςκ δζενβαζζχκ. Πημκ υνιμ Αβίαξ Πςηήναξ ζημ δοηζηυ άηνμ ηδξ πενζμπήξ ιεθέηδξ δ οπμπχνδζδ βίκεηαζ ειθακήξ απυ ηζξ πνμζπάεεζεξ ηςκ ζδζμηηδηχκ κα απμηνέρμοκ ηδ εαθάζζζα δζάανςζδ ηαηαζηεοάγμκηαξ ηζζιέκηζκα πεγμφθζα. Πηδκ πενζμπή ακαημθζηά ημο Αθεπμπςνίμο ηαζ ζε ιεβάθμ ηιήια ηαηά ιήημξ ημο πανάηηζμο δνυιμο πμο μδδβεί ζηδκ Τάεα έπμοκ ηαηαζηεοαζηεί ημζπία απυ ηζζιέκημ ιε ζημπυ ημκ πενζμνζζιυ ηδξ οπμπχνδζδξ ηδξ αηημβναιιήξ. Πημκ ίδζμ δνυιμ ηαηά ιήημξ ηδξ αάζδξ ημο αζαεζημθζεζημφ ιεηχπμο ημο νήβιαημξ Αθεπμπςνίμο Τάεαξ έπμοκ ημπμεεηδεεί βςκζχδεζξ μβηυθζεμζ ζηδ εάθαζζα βζα ηδκ απυζαεζδ ηδξ ηοιαηζηήξ εκένβεζαξ ηαζ ηδκ ακάζπεζδ ηδξ δζάανςζδξ ηαζ ηδξ οπμπχνδζδξ ηδξ αηημβναιιήξ. 5. Ππκπεξάζκαηα Ζ πανάηηζα βεςιμνθμθμβζηή πανημβνάθδζδ ιεηαλφ ημο υνιμο ηδξ Αβίαξ Πςηήναξ ηαζ ημο αηνςηδνίμο Κφηζηαξ Τάεαξ ζηζξ κυηζεξ αηηέξ ημο ηυθπμο ηςκ Αθηομκίδςκ μδήβδζε ζηδ δζαπίζηςζδ υηζ ζδιακηζηυ νυθμ ζηδ δζαιυνθςζδ ηδξ ιμνθμθμβίαξ ηαζ ηδκ ελέθζλδ ηδξ πενζμπήξ δζαδναιαηίγεζ μ πνυζθαημξ ηεηημκζζιυξ, πμο εηδδθχκεηαζ ιε ηδκ ζεζζιζηή δναζηδνζυηδηα ηαζ ηδκ εκενβμπμίδζδ ηακμκζηχκ νδβιάηςκ δζεφεοκζδξ ΒΑ-ΛΓ πμο ακορχκμοκ ηδ κυηζα πενζαία πενζμπή ηαζ ηαπεζκχκμοκ ηδκ οπμεαθάζζζα πενζμπή ημο ηυθπμο. Ζ απμηφπςζδ ηςκ πανάηηζςκ βεςιμνθχκ έδεζλε υηζ ζε έκα ηιήια ηδξ αηημβναιιήξ απυ ημ δοηζηυ άηνμ ηδξ πενζμπήξ ιεθέηδξ έςξ ηδκ πενζμπή Ιαηημφθα οπάνπμοκ ζαθείξ εκδείλεζξ αφεζζδξ ηαζ οπμπχνδζδξ ιε ηδκ πανμοζία ηνδικχκ πμο ακαπηφζζμκηαζ ζηδ αάζδ αθθμοαζαηχκ νζπζδίςκ, ηδκ πανμοζία ηαηαηθοζιέκςκ πανάηηζςκ εθχκ ηαζ αοεζζιέκμο παθζηχδμοξ θναβιαηζημφ αζβζαθμφ (ζηδκ πενζμπή ηδξ Καονμθίικδξ). Ακηίεεηα απυ ηδκ Ιαηημφθα έςξ ηζξ κυηζεξ αηηέξ ημο υνιμο ηδξ Τάεαξ οπάνπμοκ ζαθείξ εκδείλεζξ ηεηημκζηήξ ακφρςζδξ ιε ηδ ιμνθή ακορςιέκςκ απμεέζεςκ αζβζαθχκ (εαθάζζζςκ ακαααειίδςκ), ρδθζδμπαβχκ αζβζαθχκ (beachrocks) ηαζ εβημπχκ ζηδ αάζδ αζαεζημθζεζηχκ ηνδικχκ ζδζαίηενα ζημ αζαεζημθζεζηυ ιέηςπμ ημο νήβιαημξ ηδξ Τάεαξ. Δπίζδξ αυνεζα ημο αζαεζημθζεζημφ αοημφ ιεηχπμο δ αηημβναιιή αοείγεηαζ υπςξ απμδεζηκφεζ δ πανμοζία ημο πανάηηζμο έθμοξ ζηδκ πενζμπή ηδξ Τάεαξ. Ζ ηίκδζδ αοηή ηδξ αηημβναιιήξ ζπεηίγεηαζ άιεζα 91

Γεσκνξθνινγία 8 ν Ξαλειιήλην Γεσγξαθηθό Ππλέδξην ιε ηζξ ηζκήζεζξ ημο νήβιαημξ Ππίκμο Αθεπμπςνίμο Τάεαξ. Νζ εκδείλεζξ αφεζζδξ ηδξ αηημβναιιήξ εκημπίγμκηαζ ζημ αοεζγυιεκμ ηέιαπμξ ημο νήβιαημξ ηαζ αθθάγμοκ απυημια ζε ακορςιέκεξ πανάηηζεξ βεςιμνθέξ ζημ ηιήια ηδξ αηημβναιιήξ πμο ανίζηεηαζ ζημ ηέιαπμξ πμο ακορμφηαζ. Θφνζμ παναηηδνζζηζηυ ηδξ ζδιενζκήξ αηημβναιιήξ είκαζ δ δζάανςζδ ηαζ οπμπχνδζδ απυ ηζξ εαθάζζζεξ δζενβαζίεξ δ δνάζδ ηςκ μπμίςκ εκηείκεηαζ απυ ηδ ζηαδζαηή άκμδμ ηδξ εαθάζζζαξ ζηάειδξ. Νζ ακενςπμβεκείξ επειαάζεζξ οπήνλακ ζδζαίηενα έκημκεξ ηαηά ηζξ ηεθεοηαίεξ δεηαεηίεξ ηαζ ζοκίζηακηαζ ζηδκ αολακυιεκδ μζηζζηζηή ακάπηολδ ηαηά ιήημξ ηδξ πανάηηζαξ γχκδξ αθθά ηαζ ζε ηαηαζηεοέξ, πανειαάζεζξ ηαζ ένβα πμο ζημπεφμοκ ζηδκ πνμζηαζία ηδξ αηημβναιιήξ απυ ηδ εαθάζζζα δζάανςζδ. Βηβιηνγξαθία Armijo, R., B. Meyer, G. King, A. Rigo, and D. Papanastassiou, 1996: Quaternary evolution of the Corinth Rift and its implications for the Late Cenozoic evolution of the Aegean, Geophys. J. Int., 126, 11-53. Collier R., Leeder M., Rowe P. and T. Atkinson, 1992: Rates of tectonic uplift in the Corinth and Megara basins, central Greece. Tectonics. 11(6), 1159-1167. Collier R., D. Pantosti, G. D Addezio, P.M. DeMartini, E. Masana and D. Sakellariou, 1998: Palaeoseismicity of the 1981 Corinth earthquake fault: seismic implications for seismic hazard. J. Geoph. Res., 103, 30001-30019. Houghton, S.L., G.P. Roberts, I.D Papanikolaou, J.M. McArthour and M.A. Gilmour, 2003: New 234U-230Th coral dates from the western Gulf of Corinth: Implications for extensional tectonics. Geophys. Res. Lett., 30(19), 2013. Hubert A., King G., Armijo R., Meyer B. and D. Papanastassiou, 1996: Fault reactivation, stress interaction and rupture propagation of the 1981 Corinth earthquake sequence. Earth & Planetary Science Letters. 142, 573-585. ΗΓΚΔ, 1984: Γεςθμβζηυξ πάνηδξ ηδξ Δθθάδαξ ηθ 1:50000, Φφθθμ Θαπανέθθζμκ, ΗΓΚΔ, Αεήκα. Jackson J.A., Gagnepain J., Houseman G., King G.C.P., Papadimitriou P., Soufleris C. and J. Virieux, 1982: Seismicity, normal faulting, and the geomorphological development of the Gulf of Corinth (Greece): the Corinth earthquakes of February and March 1981. Earth and Planetary Science Letters. 57, 377-397. Kelletat D., Kowalczyk G., Schroder B and K.P. Winter, 1976: A synoptic view on the neotectonic development of the Peloponnesian coastal regions. Zeitschrift der Deutschen Geiologischen Gesellschaft. 127, 447-465. Leeder M.R., Seger M. and C.P. Stark, 1991: Sedimentology and tectonic geomorphology adjacent to active and inactive normal faults in the Megara Basin and Alkyonides Gulf, Central Greece. J. Geol. Soc. London. 148, 331-343. Leeder M.R., Collier R.E., Abdul Aziz H., Trout M., Ferentinos G., Papatheodorou G. and E. Lyberis, 2002: Tectono-sedimentary processes along an active marine/lacustrine halfgraben margin: Alkyonides Gulf, E. Gulf of Corinth, Greece. Basin Research. 14, 25-41. Stiros S.C., P.A. Pirazzoli, 1998: Late Quaternary coastal changes in the Gulf of Corinth, Greece, tectonics, earthquakes, archaeology. Gulf of Corinth Field Trip Guide Book. Vita-Finzi and G.C.P. King, 1985: The seismicity, geomorphology and structural evolution of the Corinth area of Greece. Philos. Trans. R. Soc. London. 314, 379-407. 92