ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΑΜΠΕΛΟΟΙΝΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Λ. ΡΙΑΝΚΟΥΡ 73, 115 23 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ: (210) 6923102 6923291 6928224 FAX: (210) 6981182 e-mail : keosoe@otenet.gr Αριθμ. πρωτ. 31/51 Αθήνα, 16 Ιανουαρίου 2013 ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ αρ: 8 Π Ρ Ο Σ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΚΕΟΣΟΕ ΕΔΡΕΣ ΤΟΥΣ ΘΕΜΑ: Έκθεση Commission για αξιολόγηση της Ενιαίας ΚΟΑ (ΚΟΑ Οίνου) Kύριε Πρόεδρε, Κύριε Διευθυντά, Αποστέλλουμε συνημμένα την προβλεπόμενη (σημαντική κατά την άποψή μας) έκθεση της Commission για την αξιολόγηση της Ενιαίας ΚΟΑ (ΚΟΑ Οίνου 2009 2013) που εκπνέει το 2013. Η μετάφραση και οι επισημάνσεις έγιναν από την ΚΕΟΣΟΕ. Δεδομένου ότι, η Commission θεωρεί τον αντίκτυπο των μέτρων της ΚΟΑ επιτυχημένο για την ισορροπία της αγοράς οίνου της ΕΕ, εκτιμούμε ότι η αξιολόγηση αυτή θα αποτελέσει τον βασικό κορμό για την μεταρρύθμιση της νέας Ενιαίας ΚΟΑ (στην οποία εμπεριέχεται η ΚΟΑ Οίνου) στην οποία θα επέλθουν βελτιώσεις σε σημεία που μνημονεύονται στην αξιολόγηση. Πέραν των απεικονιστικών μεγεθών θεωρούμε ότι η έκθεση αξιολόγησης σηματοδοτεί και τάσεις των αγορών και των κατηγοριών οίνων που πρόκειται να επηρεάσουν την καταναλωτική συμπεριφορά. Ωστόσο η έκθεση παραμένει ένα κρίσιμο στοιχείο εφαρμογής πολιτικών στον τομέα μας, βάσει του οποίου θα υιοθετηθούν πολιτικές της Commission στο άμεσο μέλλον και με αυτόν τον γνώμονα θα αποτελέσει την πλατφόρμα και νέων προτάσεων, που η ΚΕΟΣΟΕ θα πρέπει να υποβάλλει στα ευρωπαϊκά όργανα που συμμετέχει, εν όψει της μεταρρύθμισης. Με εκτίμηση Ο ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΚΟΡΔ ΟΠΑΤΗΣ Γ. ΠΑΡΣΚΕΥΑΣ
1 ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ COMMISSION ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ σύμφωνα με το άρθρο 184, παράγραφος 8 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1234/2007 του Συμβουλίου σχετικά με την εμπειρία που αποκτήθηκε από την εφαρμογή της μεταρρύθμισης του αμπελοοινικού τομέα το 2008 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η μεταρρύθμιση της ΚΟΑ οίνου που εγκρίθηκε το 2008 και περιλαμβάνεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1234/2007 της 22ας Οκτωβρίου 2007 (στο εξής "Ενιαίος κανονισμός ΚΟΑ") είχε ως στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των οινοπαραγωγών της ΕΕ. Είχε σχεδιαστεί ως μια διαδικασία δύο σταδίων. Η πρώτη φάση ήταν η επίτευξη ισορροπίας στην αγορά, απαραίτητη, μέσω της σταδιακής απόσυρσης των μέτρων παρέμβασης στην αγορά, η οποία συνοδεύεται από ένα καθεστώς εκρίζωσης σε μια περίοδο τριών ετών. Η δεύτερη φάση, που ξεκίνησε το 2012, επικεντρώνεται σε εργαλεία για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των οινοπαραγωγών της ΕΕ, όπως η αναδιάρθρωση και μετατροπή των αμπελώνων, οι επενδύσεις και η προώθηση σε Τρίτες Χώρες. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνονται στα εθνικά προγράμματα στήριξης. Επιπλέον, οι νέες ρυθμίσεις σχετικά με τις οινολογικές πρακτικές, την ποιότητα και επισήμανση έχουν εναρμονιστεί, με επικαιροποίηση και απλοποίηση για να είναι περισσότερο προσανατολισμένες προς τον καταναλωτή και την αγορά. Σύμφωνα με το άρθρο 184, παράγραφος 8, του ενιαίου κανονισμού ΚΟΑ, "η Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση πριν από το τέλος του 2012, για τον αμπελοοινικό τομέα, ιδίως λαμβάνοντας υπόψη την εμπειρία που αποκτήθηκε από την εφαρμογή της μεταρρύθμισης. " Για το λόγο αυτό η παρούσα έκθεση επικεντρώνεται στα τρία πρώτα χρόνια της εφαρμογής της μεταρρύθμισης, ιδίως όσον αφορά: το καθεστώς εκρίζωσης και τα μέτρα που περιλαμβάνονται στα εθνικά προγράμματα στήριξης. Η έκθεση αναλύει επίσης τις επιπτώσεις της νέας πολιτικής για την ποιότητα, τους νέους κανόνες σχετικά με την επισήμανση των αμπελοοινικών προϊόντων και τις επιπτώσεις από τις οινολογικές πρακτικές. Η έκθεση αναλύει επίσης τις τάσεις στην αγορά του οίνου από το 2007, μετά την έγκριση της μεταρρύθμισης. Δεδομένου ότι η παρούσα έκθεση επικεντρώνεται στην υλοποίηση της μεταρρύθμισης μεταξύ 2008 και 2012, δεν αντιμετωπίζει το θέμα του τέλους της μεταβατικής περιόδου απαγόρευσης των νέων φυτεύσεων, που αποφασίστηκε το 1999. Η μεταρρύθμιση δεν περιλαμβάνει καμία αλλαγή, ούτε τη δυνατότητα να αναβάλει την άρση της απαγόρευσης. Ωστόσο, λόγω των έντονων ανησυχιών που εξέφρασαν ορισμένα κράτη μέλη και ορισμένα ενδιαφερόμενα μέρη, η Ομάδα Υψηλού Επιπέδου (ΟΥΕ) για τα δικαιώματα φύτευσης στον αμπελοοινικό τομέα έχει συγκληθεί σε εφαρμογή για να εκδώσει μια έκθεση πριν από το τέλος του 2012.
2 2. ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ Τα τελευταία χρόνια, η κατάσταση της αγοράς οίνου της ΕΕ χαρακτηρίζεται από τους ακόλουθους παράγοντες: μείωση της ευρωπαϊκής παραγωγής κρασιού, μειωμένη Ευρωπαϊκή κατανάλωση, αύξηση των εξαγωγών κρασιού σε Τρίτες Χώρες, πέρα από την αύξηση των εισαγωγών. Το καθαρό αποτέλεσμα αυτού είναι η μείωση των αποθεμάτων που οδήγησε σε αύξηση των τιμών του οίνου, ειδικά κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο ετών. Η ισορροπία της αγοράς έχει επιτευχθεί, ενώ ορισμένα μέτρα της αγοράς, όπως η στήριξη για την απόσταξη της πόσιμης αλκοόλης και η χρήση συμπυκνωμένου γλεύκους σταφυλιών, έχουν καταργηθεί. 2.1. Προσφορά Η συνολική παραγωγή οίνου και του οίνου της ΕΕ μειώθηκε σταδιακά από 186 εκατομμύρια HL το 2006-2007 σε 163 εκατομμύρια HL την περίοδο 2011-2012. Η μείωση αυτή μπορεί να εξηγηθεί σε μεγάλο βαθμό από τη μείωση της έκτασης αμπελώνων στην ΕΕ (- 370 000 εκτάρια από το 2006 έως και το 2011, - 10% της συνολικής έκτασης), που αιτιολογείται εν μέρει (44%) από το πρόγραμμα εκρίζωσης. Με βάση μια μέση απόδοση 50 hl / ha για την ΕΕ, οι αμπελουργικές περιοχές της ΕΕ (περίπου 3,3 εκατ. εκτάρια) παράγουν κατά μέσο όρο, 165 εκατομμύρια εκατόλιτρα οίνου, μια ποσότητα πολύ κοντά με το συνολικό αποτέλεσμα της περιόδου 2011-2012. Η αναδιάρθρωση και μετατροπή περισσότερων από 150.000 εκταρίων κατά τα τελευταία χρόνια δεν οδήγησε σε μια αύξηση των επιδόσεων σε όλη την ΕΕ, αλλά σε παραγωγή οίνου υψηλότερης ποιότητας ή σε χαμηλότερο κόστος ανά μονάδα. Το 2011-2012, τα 163 εκατομμύρια εκατόλιτρα οίνου και αμπελοοινικών προϊόντων κατανέμονται ως εξής: 103 εκατομμύρια εκατόλιτρα (63%) σε ΠΟΠ και ΠΓΕ κρασιών, 5 εκατ. εκατόλιτρα (2%) σε ποικιλιακούς οίνους, 51 εκατ. εκατόλιτρα (31%), σε κρασιά χωρίς γεωγραφική ένδειξη, και, τέλος, 7 εκατομμύρια εκατόλιτρα (4 )% σε χυμό σταφυλιών. Η Γαλλία και η Ιταλία είναι οι μεγαλύτεροι παραγωγοί οίνου την περίοδο 2011-2012 (αντίστοιχα 51 και 45 εκατομμύρια εκατόλιτρα), ακολουθούμενες από την Ισπανία (37 εκατ. hl), τη Γερμανία (9 εκατ. εκατόλιτρα) και την Πορτογαλία (5,6 εκατ. εκατόλιτρα). Η παραγωγή των "ποικιλιακών οίνων" που απαγορευόταν πριν από τη μεταρρύθμιση ανέρχεται σήμερα στο 2% της συνολικής παραγωγής, ενώ στα κρασιά με Π.Γ.Ε. εμφανίζονται πιο συχνά στην ετικέτα τους ενδείξεις σχετικά με την ή τις ποικιλίες. Ωστόσο, η ανάπτυξη των ποικιλιακών οίνων εντός της ΕΕ δεν φαίνεται να ακολουθεί τις τάσεις της κατανάλωσης στις Τρίτες Χώρες και στις μη-παραγωγούς χώρες της ΕΕ, χώρες που είναι περισσότερο προσανατολισμένες στην κατανάλωση ποικιλιακών οίνων και λιγότερο προς την κατανάλωση ΠΟΠ και ΠΓΕ οίνων.
3 2.2. Η ζήτηση της ΕΕ Η ανθρώπινη κατανάλωση έχει μειωθεί από 140 εκατομμύρια εκατόλιτρα το 2006-2007 σε λίγο πάνω από 135 εκατομμύρια εκατόλιτρα το 2010 έως το 2011, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις. Ωστόσο, η τάση αυτή δεν είναι ευρέως διαδεδομένη. Η κατανάλωση οίνου (κατά κεφαλήν και συνολικά) υποχωρεί στα μεγάλα οινοπαραγωγά Κράτη Μέλη στη Νότια Ευρώπη, ενώ αυξάνεται στα βόρεια Κράτη Μέλη. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, τα βόρεια κράτη είναι μάλλον προσανατολισμένα στην κατανάλωση κρασιών μάρκας ή ποικιλιακών κρασιών παρά σε ΠΟΠ και ΠΓΕ. Μια άλλη σημαντική αλλαγή αφορά την αύξηση της ζήτησης για χύμα κρασιά σε μεγάλες ποσότητες λόγω της μείωσης του κόστους μεταφοράς. Το σύνολο των νέων βιομηχανικών χρήσεων οίνου στην ΕΕ (π.χ. απόσταξη εδώδιμης αλκοόλης, υποπροϊόντων, απόσταξη κρίσης, κλπ.), επίσης, μειώθηκε από περίπου 33 εκατομμύρια εκατόλιτρα την περίοδο 2006-2007 σε μόλις πάνω από 26 εκατομμύρια εκατόλιτρα το 2009-2010 (-7 εκατομμύρια εκατόλιτρα, ή -21%), κυρίως λόγω της μείωσης των επιδοτήσεων της ΕΕ στις απόστάξεις. Οι βιομηχανικές χρήσεις οίνων για τα επόμενα χρόνια εκτιμώνται σε 13 εκατ. εκατόλιτρα για απόσταξη πόσιμης αλκοόλης για τη βιομηχανία αλκοολούχων ποτών, 5-6 εκατ. εκατόλιτρα αποσταγμένο αλκοόλ για σκοπούς ενέργειας συμπεριλαμβανομένου του αλκοόλ από την υποχρεωτική ή εθελοντική παράδοση των υποπροϊόντων) και 3 έως 4 εκατομμύρια εκατόλιτρα για την παραγωγή ξιδιού. 2.3. Συναλλαγές 2.3.1. Οι εξαγωγές / εισαγωγές Οι συνολικές εξαγωγές από την ΕΕ προς τρίτες χώρες αυξήθηκαν από 17,9 εκατ. εκατόλιτρα το 2007 σε 22,8 εκατ. εκατόλιτρα το 2011 (+ 27%). Η συνολική αξία των εξαγωγών οίνου από την ΕΕ αυξήθηκε από το 2007 5,9 δις σε 8,1 δις για το 2011 (+ 36%). Οι εξαγωγές αντιπροσωπεύουν πλέον το 15% της παραγωγής, έναντι 10% το 2007. Αν και οι εξαγωγές έχουν δείξει κάποια σταθερότητα μεταξύ του 2007 και του 2009, γνώρισαν μεγάλες αυξήσεις το 2010 και το 2011. Το 2011, οι κυριότεροι προορισμοί των εξαγωγών ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες (23%), τη Ρωσία (18%) και η Κίνα (10%). Το 65% του συνόλου των εξαγωγών οίνου από την ΕΕ προς τρίτες χώρες αφορούσαν τους εμφιαλωμένους οίνους, 24% χύμα οίνους και 10% αφρώδεις οίνους. Εν τω μεταξύ, οι συνολικές εισαγωγές της ΕΕ από τρίτες χώρες αυξήθηκαν από 12,9 εκατ. εκατόλιτρα το 2007 σε 13,6 εκατ. εκατόλιτρα το 2011 (5%). Το συνολικό ποσό των μηευρωπαϊκών εισαγωγών κρασιού μειώθηκε από 2,7 δις το 2007 σε 2,4 δις το 2011(-12%). Το 2011, οι κύριες χώρες προέλευσης των εισαγωγών ήταν η Αυστραλία (26%), η Χιλή, η Νότια Αφρική (20%) και οι ΗΠΑ (19%). Μια σημαντική μείωση των μέσων τιμών έχει καταγραφεί, κυρίως λόγω της αντικατάστασης των εισαγωγών εμφιαλωμένου κρασιού από εισαγωγές σε χύμα κρασί. Οι τελευταίες αντιπροσώπευαν το 58% των συνολικών εισαγωγών το 2011, έναντι 45% το 2007, γεγονός που καθιστά τα χαμηλότερης και μέσης ποιότητας κρασιά πιο ανταγωνιστικά. Αυτή η τάση έχει επίσης παρατηρηθεί στο ενδο-ευρωπαϊκό εμπόριο. Το 2011, οι
4 εισαγωγές στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία αντιπροσώπευαν το 64% των συνολικών εισαγωγών της ΕΕ. 2.3.2. Ενδοκοινοτικές συναλλαγές Σχεδόν το 33% των οίνων της ΕΕ διακινούνται μεταξύ των Κρατών Μελών. Αν αναλογιστεί κανείς ότι το 15% των οίνων της ΕΕ εξάγονται, μπορεί να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι σχεδόν το 50% του κρασιού που καταναλώνεται σε χώρες άλλες από τις χώρες που τα παρήγαγε. Αυτό δείχνει ότι η ισορροπία της αγοράς της ΕΕ εξαρτάται από την ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Οι ενδοκοινοτικές συναλλαγές αυξήθηκαν από 43 εκατ. εκατόλιτρα το 2007 σε 49 εκατ. εκατόλιτρα το 2011 (+ 14%). Τα εμφιαλωμένα κρασιά χάνουν σταδιακά έδαφος (52% το 2007 και 49% το 2011), ενώ τα κρασιά χύμα κερδίζουν μερίδιο αγοράς (από 39% το 2007 σε 42% το 2011), αύξηση που αντιστοιχεί σε τάσεις για εισαγωγές από Τρίτες Χώρες. Η εμφιάλωση οίνων στον τόπο προορισμού μείωσε σημαντικά τις τιμές. Χρησιμοποιείται όλο και περισσό- τερο για κρασιά κατώτερης και μέσης ποιότητας. Το ποσό του ενδοκοινοτικού εμπορίου είναι σταθερό, περίπου 8,8 δις ευρώ. 2.3.3. Εμπορικό ισοζύγιο Το υπόλοιπο του εμπορικού ισοζυγίου οίνου της ΕΕ είναι θετικό και έχει αυξηθεί από 5 εκατ. εκατόλιτρα το 2007 σε 9 εκατ. εκατόλιτρα το 2011 (+ 80%). Αυτό ισχύει και στην περίπτωση της αξίας, όπου υπάρχει αύξηση από 3,2 δις το 2007 σε 5,7 δις ευρώ το 2011 (+76%). Σημαντική αύξηση καταγράφηκε στα εμφιαλωμένα κρασιά (από 4,7 εκατ. εκατόλιτρα σε 9,3 εκατ. εκατόλιτρα, δηλαδή 100%) και τους αφρώδεις οίνους (από 1,2 εκατ. σε 2 εκατ. εκατόλιτρα, δηλαδή + 80%), ενώ τα χύμα κρασιά μειώθηκαν σημαντικά (από - 0,8 εκατομμύρια εκατόλιτρα σε 2,4 εκατ. εκατόλιτρα, - 200%). Αυτό δείχνει ότι η ΕΕ είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστική σε σχέση με τους αφρώδεις οίνους και τα εμφιαλωμένα κρασιά. Ωστόσο, στα χύμα κρασιά η ΕΕ χάνει έδαφος σε σχέση με τα εισαγόμενα κρασιά. Το μερίδιο των χύμα εξαγωγών μειώθηκε κατά τη διάρκεια της περιόδου. Τα μερίδια αγοράς των οίνων της ΕΕ μειώνονται σε χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο Καναδάς, αλλά αναπτύσσονται στην Κίνα και στη Ρωσία. 2.3.4. Τα αποθέματα και οι τιμές Το σύνολο των αρχικών αποθεμάτων του κρασιού έχει μειωθεί από 175 εκατομμύρια εκατόλιτρα την περίοδο 2009-2010 σε 164 εκατ. εκατόλιτρα το 2011 έως το 2012 (- 6%). Τα αποθέματα κατά την έναρξη της χρήσης 2011-2012 αντιπροσωπεύουν περίπου το 100% της συνολικής παραγωγής. Η τελευταία μείωση είναι πολύ σημαντική, τα τρέχοντα αποθέματα της ΕΕ αντιπροσωπεύουν το χαμηλότερο επίπεδο εκτός από την περίοδο 2004-2005. Όσον αφορά την τιμή του χύμα κρασιού, υπάρχει μια σημαντική ανοδική τάση για το κόκ-
5 κινο και το λευκό κρασί από την έναρξη της διαχειριστικής περιόδου 2010-2011 στα τρία σημαντικότερα κράτη μέλη παραγωγής. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, οι τιμές κόκκινου κρασιού κυμαίνονται μεταξύ 4,5 /% vol. / Hl, η υψηλότερη στη Γαλλία, από το 2004 και 3,5 /% vol. / Hl η υψηλότερη τιμή από τα τέλη της δεκαετίας του '90 στην Ισπανία. Τα λευκά κρασιά κινούνται στο ίδιο εύρος τιμών. Η μέση τιμή του αφρώδους οίνου, ωστόσο, μειώθηκε κατά την περίοδο αυτή. Τα αποθέματα και οι τιμές είναι σημαντικοί δείκτες για την ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης της αγοράς οίνου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. 3. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΡΙΖΩΣΗΣ Ο στόχος του προγράμματος εκρίζωσης ήταν να αποσυρθούν από την αγορά οίνων τα χαμηλής ποιότητας αμπέλια που προορίζονταν για επιδοτούμενη απόσταξη. Το πρόγραμμα είχε μεγάλη επιτυχία, αφού εκριζώθηκε έκταση 161.164 Ha, με αποτέλεσμα την ετήσια μείωση περίπου 10,5 εκατομμυρίων εκατόλιτρων από την παραγωγή κρασιού στην Ευρώπη. Το καθεστώς εκρίζωσης είχε στόχο τους οινοπαραγωγούς που αποφάσιζαν να εκριζώσουν όλα τα αμπέλια τους (92% των δικαιούχων), καθώς και τους παραγωγούς με ηλικία πάνω από 55 χρόνια (75% των δικαιούχων). Στο τέλος των τριών ετών, 1.024,62 εκατ. καταβλήθηκαν για το μέτρο αυτό. Αυτό το κατ αποκοπή μέτρο θεωρήθηκε επιτυχές, δεδομένου ότι επέτρεψε στους γεωργούς να εγκαταλείψουν την παραγωγή σταφυλιών και επίσης να συμβάλλουν στην εξισορρόπηση της αγοράς ώστε να καταστεί ο τομέας πιο ανταγωνιστικός. Κατά την ίδια περίοδο (2008-2011), 111.364 εκτάρια ξεριζώθηκαν χωρίς τη βοήθεια των επιδοτήσεων. 4. Εθνικά προγράμματα στήριξης Το βασικό στοιχείο της μεταρρύθμισης του 2008 ήταν η δημιουργία των εθνικών προγραμμάτων στήριξης με συγκεκριμένα κονδύλια για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών οίνων. Δεκαοκτώ κράτη μέλη έχουν επωφεληθεί από την δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν ανάλογα με τις ανάγκες τους, τον προϋπολογισμό τους για τη χρηματοδότηση δράσεων που σχετίζονται με τη βιομηχανία οίνου από μια σειρά 11 μέτρων. Τα εθνικά προγράμματα στήριξης έχουν διάρκεια πέντε ετών και μπορεί να αλλάξουν δύο φορές το χρόνο με τη μεταφορά κονδυλίων μεταξύ των μέτρων ή τροποποιήσεις των μέτρων. Η εφαρμογή των εθνικών προγραμμάτων στήριξης πραγματοποιήθηκε χωρίς σημαντικά προβλήματα κατά τη διάρκεια των τριών πρώτων ετών (2009-2011). Πραγματοποιήθηκε ομαλά δεδομένου ότι τα κράτη μέλη είναι ήδη εξοικειωμένα με τις βασικές αρχές αυτών των προγραμμάτων. Το συνολικό ποσοστό εκτέλεσης του προϋπολογισμού παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα κατά τη
6 διάρκεια αυτής της περιόδου, δεδομένου ότι τα κράτη μέλη δαπάνησαν 97% του συνόλου του προϋπολογισμού, ο οποίος ανέρχεται σε 2,8 δις. Σαράντα δύο τοις εκατό των κονδυλίων (42%) χρησιμοποιήθηκαν για την αναδιάρθρωση και μετατροπή των αμπελώνων, το 12% για την απόσταξη του οίνου σε πόσιμη αλκοόλη, 10% για την απόσταξη των υποπροϊόντων οινοποίησης, 8,5% για την προώθηση των οίνων της ΕΕ σε τρίτες χώρες και 8,2% για τη χρήση συμπυκνωμένου γλεύκους σταφυλιών. Τα Κράτη Μέλη έχουν μεταφέρει το 7% των κονδυλίων της ενιαίας ΚΟΑ στο καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης (ΚΕΕ) και το 6% χρησιμοποιήθηκε για επενδύσεις. Για τα υπόλοιπα δύο έτη (2012-2013), η σταδιακή κατάργηση ορισμένων μέτρων της αγοράς, όπως είναι οι ενισχύσεις για απόσταξη και της χρήσης συμπυκνωμένου γλεύκους σταφυλιών, θα επιτρέψει στα άλλα μέτρα να αποκτήσουν ακόμη μεγαλύτερη σημασία όπως στην προώθηση (8,5% έως 17% των συνολικών δαπανών), στις επενδύσεις (6% έως 15%), το ΚΕΕ (από 7% έως 13%), καθώς και την αναδιάρθρωση και τη μετατροπή - η τελευταία παραμένει το σημαντικότερο μέτρο (περίπου 40%). Αν και η συνολική αξιολόγηση των εθνικών προγραμμάτων στήριξης είναι πολύ θετική, ορισμένα μέτρα πρέπει να αποσαφηνιστούν και να βελτιωθούν. Επιπλέον, ειδικές διατάξεις θα πρέπει να θεσπισθούν για τα εθνικά προγράμματα στήριξης στην Κροατία. 4.1. Μέτρο αναδιάρθρωσης και μετατροπής Το μέτρο της αναδιάρθρωσης και μετατροπής δεν ήταν μόνο το πιο σημαντικό μέτρο, αλλά έχει ενισχύσει επίσης το ρόλο του κατά τη διάρκεια των τριών πρώτων ετών: Δαπανήθηκαν 1,153 δισεκατομμύρια για την αναδιάρθρωση των περίπου 50.000 εκταρίων ετησίως κατά τα τρία πρώτα έτη, κυρίως στη Γαλλία, την Ισπανία και την Ιταλία. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, περίπου 305.000 εκτάρια (10%) από τις περιοχές καλλιέργειας της ΕΕ αναδιαρθρώθηκαν κατά τα πέντε πρώτα έτη της μεταρρύθμισης. Η αναδιάρθρωση έχει μικρή επίδραση στο παραγωγικό δυναμικό σε επίπεδο ΕΕ όσον αφορά την αύξηση της απόδοσης, αλλά επιτρέπει, ιδίως τη βελτίωση της ποιότητας, την προσαρμογή της παραγωγής στη ζήτηση της αγοράς και τη μείωση του κόστους παραγωγής με την ανάπτυξη του μηχανολογικού εξοπλισμού και τον εκσυγχρονισμό των γεωργικών πρακτικών. Είναι μέτρο απαραίτητο για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαίων παραγωγών κρασιού και του αμπελοοινικού τομέα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Επιτροπή επικεντρώνεται σε ένα καλύτερο ορισμό ορισμένων ενεργειών, ιδίως όσον αφορά τη βελτίωση των τεχνικών διαχείρισης των αμπελώνων και τις πράσινες πρακτικές, όπως η εξοικονόμηση ενέργειας. Αναλύει επίσης τη δυνατότητα θέσπισης διατάξεων για να εξασφαλιστεί η χρήση κατάλληλων κριτηρίων στην τιμολόγηση. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί με την ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών.
7 4.2. Προώθηση κρασιού στις αγορές τρίτων χωρών Η προώθηση σε αγορές Τρίτων Χωρών γίνεται όλο και πιο δημοφιλής στον τομέα του οίνου και έχει υποστηρίξει την επέκταση των εξαγωγών των ΠΟΠ και ΠΓΕ οίνων τα τελευταία χρόνια. Θα πρέπει να αναφερθεί ότι αυτό το μέτρο δεν υποστηρίζει τις ενέργειες των οίνων χωρίς γεωγραφική ένδειξη εκτός από τους ποικιλιακούς οίνους. Τα τρία πρώτα χρόνια, 236 εκατομμύρια δαπανήθηκαν, ενώ με τη σταδιακή κατάργηση ορισμένων μέτρων για την αγορά, (Απόσταξη πόσιμου οινοπνεύματος, απόσταξη κρίσης, κ.λπ.) εκτιμάται ότι το μερίδιο του προϋπολογισμού 2012-2013 που αφιερώνεται σε αυτό το μέτρο θα αυξηθεί. Το μέτρο χρησιμοποιείται για την προώθηση της των ΠΟΠ και ΠΓΕ οίνων. Οι αγορές Τρίτων Χωρών που καλύπτονται είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς, η Ιαπωνία και η Ελβετία. Οι αναπτυσσόμενες νέες αγορές, όπως η Κίνα, η Βραζιλία και η Ινδία, αποτελούν επίσης στόχο αυτού του μέτρου. Το μέτρο αφορά διάφορες δράσεις, όπως "δημοσίων σχέσεων, προώθησης ή διαφήμισης", "εκστρατείες πληροφόρησης" ή "συμμετοχή σε εκδηλώσεις, εμποροπανηγύρεις και εκθέσεις." Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του μέτρου αυτού είναι ότι οι ιδιωτικές εταιρείες μπορούν να υποβάλουν αίτηση για επιχορήγηση και τα εμπορικά σήματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν στις εκστρατείες προώθησης. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τον Σεπτέμβριο του 2010, η Επιτροπή, μετά από αίτημα των Κρατών Μελών επέτρεψε τη δυνατότητα να παραταθεί από τρία έως πέντε έτη η διάρκεια της προώθησης υπέρ ενός συγκεκριμένου δικαιούχου σε Τρίτη Χώρα. Επιπλέον, το Νοέμβριο του 2011, η Επιτροπή δημοσίευσε έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του μέτρου αυτού κατά τα πρώτα δύο χρόνια, 2009 και 2010. Η Επιτροπή σκοπεύει να βελτιώσει τη λειτουργία και την αποτελεσματικότητα του μέτρου αυτού, ιδίως όσον αφορά τους ελέγχους, τον ορισμό της προτεραιότητας που δίνεται στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, στα συλλογικά σήματα και την επιλεξιμότητα ορισμένων δαπανών. Το θέμα της αναγκαιότητας προέκυψε για να εξασφαλιστεί ότι αυτό ισχύει και για τους "ποικιλιακούς οίνους" και οίνους χωρίς γεωγραφική ένδειξη και να αναλυθεί η συνοχή μεταξύ αυτού του μέτρου και των νέων κανόνων της οριζόντιας προβολής. 4.3.Επενδύσεις Ο κύριος στόχος του μέτρου της επένδυσης είναι η βελτίωση των οικονομικών επιδόσεων των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Συνολικά, ένα σχετικά μικρό ποσό των 167 εκατομμύριαων δαπανήθηκαν για τα τρία πρώτα έτη (108,4 εκατ. ευρώ για τη Γαλλία, 30,6 εκατομμύρια για τη Γερμανία και 14 εκατομμύρια για την Αυστρία). Τα επιλέξιμα μέτρα περιλαμβάνουν την κατασκευή, απόκτηση, συμπεριλαμβανομένης της μίσθωσης, τη βελτίωση ακινήτων, την αγορά ή τη χρηματοδοτική μίσθωση με δυνατότητα αγοράς καινούργιου μηχανολογικού εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένου του λογισμικού, μέχρι την αξία του αγαθού, και άλλες δαπάνες που συνδέονται με σύμβαση μισθώσεως. Οι επενδύσεις που αφορούν την απλή αντικατάσταση δεν είναι επιλέξιμες στο πλαίσιο του μέτρου. Παρά την επιτυχία της εισαγωγής του νέου αυτού μέτρου, στον ενιαίο κανονισμό της ΚΟΑ του αμπελοοινικού τομέα, θα πρέπει να καθορίζονται πάντα οι εργασίες που είναι επιλέξιμες στο
8 πλαίσιο του μέτρου. Προβλήματα με τα όρια παρόμοιων ενεργειών στα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης έχουν οδηγήσει σε καθυστερήσεις στην εφαρμογή αυτού του μέτρου, ιδιαίτερα στην Ιταλία και την Ισπανία. Αυτά τα προβλήματα θα μπορούσαν να επιλυθούν με την ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών. 4.4. Μεταφορά υπέρ του καθεστώτος ενιαίας ενίσχυσης Η μεταφορά των κονδυλίων για το ΚΕΕ έχει φτάσει το 16% του συνόλου των κονδυλίων το 2011, κυρίως λόγω της απόφασης της Ισπανίας να αντισταθμίσει την κατάργηση του μέτρου για την απόσταξη σε πόσιμη αλκοόλη. Αφού μεταφερθούν από τα κράτη μέλη προς όφελος του ΚΕΕ, τα κεφάλαια δεν μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν στους Εθνικούς Φακέλους. Με άλλα λόγια, ο διαθέσιμος προϋπολογισμός για τα εθνικά προγράμματα στήριξης μειώνεται αναλόγως για τα επόμενα έτη. Συνολικά, 190 εκατομμύρια μεταφέρθηκαν αμετάκλητα από την ΚΟΑ στο ΚΕΕ μεταξύ 2009 και 2011. Η Ισπανία μετέφερε το 32,6% του προϋπολογισμού της για το ΚΕΕ. Το Λουξεμβούργο, η Μάλτα και το Ηνωμένο Βασίλειο μετέφεραν το σύνολο των Εθνικών Φακέλων τους.. Μια πρόταση για την τροποποίηση της ενιαίας ΚΟΑ παρέχει τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να αποφασίσουν το 2013 (για το έτος 2015) να μεταφέρ ουν μόνιμα μέρος ή το σύνολο των φακέλων τους στο ΚΕΕ. 4.5. Απόσταξη υποπροϊόντων Παρέχεται υποστήριξη στα αποστακτήρια για την απόσταξη των υποπροϊόντων της οινοποίησης (για παράδειγμα, στέμφυλα και οινολάσπες). Το μέτρο σκοπεύει στη διασφάλιση της ποιότητας του οίνου με την απαγόρευση υπερπίεσης των σταφυλιών, και προβλέπεται από τη νομοθεσία της ΕΕ για την προστασία του περιβάλλοντος. Η αλκοόλη που παράγεται από το μέτρο αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για βιομηχανικούς ή ενεργειακούς σκοπούς, ούτως ώστε να αποφευχθεί η στρέβλωση του ανταγωνισμού. Συνολικά, 267 εκατ. δαπανήθηκαν για την απόσταξη των υποπροϊόντων κατά τα τελευταία τρία χρόνια, δηλαδή 95,3 εκατ. απορροφήθηκαν από την Ισπανία, 92,8 εκατ. από τη Γαλλία και 66 εκατ. από την Ιταλία. Το μέτρο αυτό χρησιμοποιήθηκε μόνο από πέντε Κράτη Μέλη. Δεν υπάρχει τέτοια πολιτική σε άλλες οινοπαραγωγές χώρες. Συχνά παρουσιάζεται ως ένα ουσιαστικό μέτρο ανεξάρτητο από τα αποστακτήρια. Ως εκ τούτου, κρίνεται σκόπιμο να εκτιμηθεί κατά πόσον το μέτρο θα πρέπει να συνεχιστεί υπό την παρούσα μορφή του, ή να κατευθυνθεί προς τους ίδιους τους οινοποιούς, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τη μείωση των αγορών για το οινόπνευμα. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε ορισμένες περιοχές, ιδίως στη Γαλλία, μελετάται η δυνατότητα μιας εναλλακτικής χρήσης των υποπροϊόντων (π.χ. για την παραγωγή κομπόστ ή βιοαέριο). 4.6. Άλλα μέτρα Συνολικά, 71,5 εκατ. δαπανήθηκαν στο πλαίσιο της ασφάλισης των καλλιεργειών κατά τη διάρκεια της περιόδου 2009-2011. Σε σχέση με την πράσινη συγκομιδή, 41,5 εκατ. πληρώθηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Στο ποσό αυτό συμμετείχαν 24.000 εκτάρια στην Ιταλία, στην Σλοβενία και στην Κύπρο.
9 Η περιορισμένη επιτυχία του πρώιμου τρύγου οφείλεται στην ολική καταστροφή ή στην απομάκρυνση των σταφυλιών που πρέπει να εκτελείται σε ανώριμα σταφύλια, γεγονός που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τους αμπελουργούς. Όσον αφορά την ασφάλιση των καλλιεργειών, παρόμοια εργαλεία υπάρχουν ήδη σε εθνικό επίπεδο. 4.7. Σταδιακή κατάργηση ορισμένων μέτρων Ο ρόλος των τριών μέτρων που λήγουν το 2012 (χρήση του συμπυκνωμένου γλεύκους σταφυλιών, απόσταξη κρίσης και πόσιμης αλκοόλης) έχει μειωθεί σημαντικά. Η σταδιακή κατάργηση των επιδοτήσεων αυτών των μέτρων μπορεί να θεωρηθεί ως μεγάλη επιτυχία, δεδομένου ότι δεν είχε καμία αρνητική επίδραση στην ισορροπία του αμπελοοινικού τομέα. Η απόσταξη κρίσης χρησιμοποιήθηκε ευρέως το 2009, κυρίως από τη Γαλλία και την Ιταλία. Μειώθηκε το 2010 και το 2011, τελικά παύει το 2012. 5. ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ Η νέα πολιτική τέθηκε σε ισχύ από την 1η Αυγούστου 2009 και ισχύει για οίνους ΠΟΠ, ΠΓΕ και τις παραδοσιακές ενδείξεις (ΠΕ). Όσον αφορά τους ΠΟΠ και ΠΓΕ οίνους, οι νέοι κανόνες είναι πλήρως συμβατοί με τη συμφωνία TRIPS του ΠΟΕ και είναι συνεπείς έναντι του καθεστώτος των ΠΟΠ και ΠΓΕ αγροτικών προϊόντων και των τροφίμων. Ο εκσυγχρονισμός της πολιτικής αυτής κρίθηκε απαραίτητος για την εναρμόνιση των κανόνων της ΕΕ και την προσαρμογή των προϊόντων στη ζήτηση της αγοράς. Ο αμπελοοινικός τομέας είναι αρκετά μοναδικός στο ότι ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής αντιπροσωπεύει τους ΠΟΠ ή ΠΓΕ οίνους και η φήμη και η ποιότητα του συχνά συνδέεται με την περιοχή παραγωγής, ιδιαίτερα σε οινοπαραγωγά Κράτη Μέλη. Η νέα πολιτική πρέπει να ενισχύσει την εδραίωση της ποιότητας των κρασιών με ΠΟΠ και ΠΓΕ ενδείξεις, καθώς και την προστασία τους από την κλοπή στην Ευρώπη και στις Τρίτες Χώρες. Ένα από τα βασικά καθήκοντα της ΕΕ, στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης ήταν η παγίωση του καταλόγου ΠΟΠ και ΠΓΕ που προστατεύονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η πολιτική ποιότητας δεν θα πρέπει να περιορίζεται στα παραπάνω προϊόντα και θα πρέπει να περιλαμβάνουν επίσης επώνυμα κρασιά και ποικιλιακούς οίνους, καθώς οι καταναλωτές τους αναγνωρίζουν ως προϊόντα ποιότητας. 5.1. Οι προστατευόμενες ονομασίες προέλευσης και οι προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις Στις 31 Δεκεμβρίου 2011, τα Κράτη Μέλη κοινοποίησαν στην Επιτροπή τις προδιαγραφές 1561 ΠΟΠ και ΠΓΕ προϊόντων ( εκ των οποίων 1122 ΠΟΠ και 439 ΠΓΕ), προκειμένου να ληφθούν υπόψη από την Επιτροπή πριν από το τέλος του 2014. Οι Τεχνικοί Φάκελοι αφορούν υφιστάμενες ονομασίες που προστατεύονται από την Κοινότητα σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1493/1999 του Συμβουλίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι 143 ονομασίες οίνων για τις οποίες δεν έχουν υποβληθεί προδιαγραφές εντός της ταχθείσας προθεσμίας έχουν χάσει την προστασία τους στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
10 Η πρώτη εξέταση των προδιαγραφών δείχνει ότι έγιναν αλλαγές, στις περισσότερες περιπτώσεις, προκειμένου να συμμορφωθούν με τους κανόνες της ΕΕ. Για να απλοποιηθεί και να ενισχυθεί η νομοθεσία της ΕΕ για ΠΟΠ και ΠΓΕ οίνους, καθώς και για τη μείωση του διοικητικού φόρτου: - Το ευρωπαϊκό μητρώο των ΠΟΠ και ΠΓΕ θα μπορούσε επίσης να είναι ανοικτό στις γεωγραφικές ενδείξεις Τρίτων Χωρών που προστατεύονται από την ΕΕ στο πλαίσιο μιας διεθνούς συμφωνίας στην οποία η ΕΕ είναι συμβαλλόμενο μέρος. - Οι κανόνες που διέπουν τις σχέσεις μεταξύ των ΠΟΠ και ΠΓΕ και τα εμπορικά σήματα θα πρέπει να είναι εναρμονισμένοι με τις οριζόντιες διατάξεις, που αφορούν τη λήξη της προθεσμίας της 1ης Ιανουαρίου 1996 της συμφωνίας TRIPS. 5.2. Προστατευόμενες Παραδοσιακές Ενδείξεις Οι Π.Ε. είναι ένα χαρακτηριστικό του αμπελοοινικού τομέα, μέσω του οποίου προστατεύονται ορισμένα ονόματα που παραδοσιακά συνδέονται με ορισμένους οίνους ΠΟΠ. Προστατεύονται 359 Π.Ε. στην ΕΕ: 100 Π.Ε. ως συνώνυμες με ΠΟΠ ή ΠΓΕ σε εθνικό επίπεδο (π.χ., "AOC" στη Γαλλία, "Prädikatswein" στη Γερμανία ή "Vino de la Tierra «στην Ισπανία, κλπ..) και 259 Π.Ε. ως δείκτες ποιότητας (π.χ.,«reserva "," Chateaux"," tawny ", κλπ..). Από την 1η Αυγούστου 2009, 22 νέες αιτήσεις έλαβε η Επιτροπή: 7 από Κράτη Μέλη και 15 από Τρίτες Χώρες (2 από την Αργεντινή και 13 από τις Ηνωμένες Πολιτείες). Ωστόσο, δεδομένου ότι οι Π.Ε. δεν αποτελούν δικαίωμα βιομηχανικής ιδιοκτησίας, καθώς και ότι οι ΠΟΠ και ΠΓΕ αφορούν κυρίως τα χαρακτηριστικά ετικέτας, θα πρέπει να αναθεωρηθούν οι κανόνες στον τομέα αυτό, ιδίως όσον αφορά το πεδίο εφαρμογής της προστασίας και των κανόνων ελέγχου. 6. ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Οι διατάξεις σχετικά με την επισήμανση και την παρουσίαση έχουν ουσιαστικά απλουστευθεί και εναρμονιστεί σε διάφορα οινικά προϊόντα. Δίνουν τώρα μεγαλύτερη ευελιξία στον ευρωπαϊκό κλάδο του οίνου, ιδίως όσον αφορά την παραγωγή κρασιών χωρίς ΠΟΠ και ΠΓΕ ένδειξη με το έτος συγκομιδής και την ποικιλία σταφυλιών. Το 2011, η παραγωγή των ποικιλιακών οίνων στην ΕΕ αντιπροσώπευε 4,6 εκατ. εκατόλιτρα (68% στην Ισπανία και 20% στη Γαλλία), γεγονός που αποδεικνύει τη σημασία της εν λόγω αγοράς για τους καλλιεργητές και τους καταναλωτές. Ωστόσο, πολλά Κράτη Μέλη είναι απρόθυμα στην ιδέα της ανάπτυξης ποικιλιακών οίνων, εκτός από ποικιλίες που είναι οι πλέον κατάλληλες για να τις διατηρήσουν σε οίνους ΠΟΠ. Η Επιτροπή σημειώνει επίσης ότι ο περιορισμός των Ηνωμένων Πολιτειών σχετικά με την επισήμανση του τρύγου επηρεάζει επίσης τις κοινοτικές εξαγωγές των ποικιλιακών οίνων σε αυτή τη σημαντική αγορά. Για να ενισχυθεί αυτή η νέα αγορά, μια νέα κατηγορία οίνων που ονομάζεται ποικιλιακός οίνος θα μπορούσε να προστεθεί στο παράρτημα ΧΙβ του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1234/2007. Όσον αφορά τις ενδείξεις της ποικιλίας αμπέλου στην ετικέτα, η νομοθεσία της ΕΕ εξακολουθεί να πάσχει από έλλειψη συνέπειας, ιδιαίτερα για τις ποικιλίες που συμπίπτουν με τους Ευρωπαϊκούς
11 ΠΟΠ ή ΠΓΕ. Επιπλέον, δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα σχετικά με τις διαφορές μεταξύ των ποικιλιών Vitis και Vitis vinifera (π.χ., μερικά ποικιλιακά κρασιά μπορούν να ταξινομηθούν ως Vitis vinifera ή Vitis σύμφωνα με τα Κράτη Μέλη). Για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων, θα πρέπει να εξετασθεί το ενδεχόμενο τροποποίησης των κανόνων για τις οινοποιήσιμες ποικιλίες αμπέλου. 7. ΟΙΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Η τροποποίηση των κανόνων σχετικά με τις οινολογικές πρακτικές ήταν ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της μεταρρύθμισης του αμπελοοινικού τομέα, καθιστώντας την έγκριση νέων οινολογικών πρακτικών πιο ευέλικτη προκειμένου να προσαρμοσθεί ο τομέας της ΕΕ στις επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις ώστε οι οίνοι της ΕΕ να ανταγωνίζονται τους οίνους Τρίτων Χώρων στην παγκόσμια αγορά. Επιπλέον, προκειμένου να συμμορφωθούν με τα διεθνή πρότυπα, όπως οι οινολογικές πρακτικές τροποποιήθηκαν έτσι όπως συνιστώνται από το Διεθνές Γραφείο Αμπέλου και Οίνου (OIV), αλλά και για να παράσχουν στους ευρωπαίους παραγωγούς νέες ευκαιρίες, που διατίθενται ήδη στους παραγωγούς σε Τρίτες Χώρες. Οι νέες οινολογικές πρακτικές έχουν εγκριθεί στην ΕΕ, σύμφωνα με τους όρους χρήσης που καθορίζονται από τον OIV (χρήση των παρασκευασμάτων ενζύμων, αύξηση της οξύτητας με χρήση ηλεκτρομεμβρανών, η χρήση της χιτοζάνης και της χιτίνηςγλυκάνης, η μέγιστη περιεκτικότητα σε διοξείδιο του θείου των οίνων με ειδικές απαιτήσεις..). Αυξανόμενη ζήτηση παρατηρήθηκε για τα αμπελοοινικά προϊόντα των οποίων ο αλκοολικός τίτλος είναι μειωμένος και φαίνεται ότι οι παραγωγοί οίνου στην ΕΕ ενδιαφέρονται για αυτή τη νέα δυνατότητα κατάτμησης της προσφοράς. Μέχρι τώρα, υπάρχουν νόμοι ορισμένων Κρατών Μελών (π.χ. Αυστρία, Γερμανία, κλπ.), που διέπουν τη χρήση των ονομάτων των προϊόντων αυτών. Για να αποφευχθεί ο κατακερματισμός της ευρωπαϊκής αγοράς, η ΕΕ πρέπει να αναπτύξει μια ενιαία, ομοιόμορφη πολιτική σε αυτόν τον τομέα, χάρη στην εισαγωγή και προώθηση νέων κατηγοριών αμπελοοινικών προϊόντων («οίνος χωρίς αλκοόλ» και «οίνος μερικώς αποαλκοολωμένος" ), σύμφωνα με τα ψηφίσματα που εγκρίθηκαν πρόσφατα από τον OIV σχετικά με τα αποαλκοολωμένα κρασιά. Η εφαρμογή της μεταρρύθμισης δείχνει επίσης ότι οι κανόνες της ΕΕ σχετικά με τις οινολογικές πρακτικές, θα πρέπει να είναι περισσότερο εναρμονισμένοι και απλουστευμένοι, ώστε να εξασφαλιστεί ο θεμιτός ανταγωνισμός μεταξύ των παραγωγών της Ένωσης, και για να διασφαλισθεί η διαφάνεια για τους καταναλωτές. Κυρίως αφού: - Υπάρχει ο ελάχιστος αλκοολικός τίτλος που αποκτήθηκε με βάση τις κατηγορίες των προϊόντων της αμπέλου (π.χ., 4,5% vol για τους οίνους ΠΟΠ και ΠΓΕ, 6% για τους αφρώδεις οίνους ποιότητας αρωματικού τύπου, 7% για. αφρώδεις οίνους, κλπ.), ενώ ο OIV ορίζει ένα ελάχιστο αλκοολικό τίτλο 8,5% μόνο, αρκετά ευέλικτο ώστε να μειωθεί στο 7%. - Το ίδιο συμβαίνει και με την ασυνέπεια του ολικού αλκοολικού ανώτατου ορίου, ανάλογα με την περιοχή (15% για τις ζώνες Α, 20% στις ζώνες C και για ορισμένους οίνους ΠΓΕ στη Ζώνη Β και χωρίς μέγιστο ολικό αλκοολικό βαθμό για τους οίνους ΠΟΠ που επιτυγχάνεται χωρίς εργασία εμπλουτισμού). Τέλος, θα πρέπει να απλοποιηθούν οι κανόνες σχετικά με την υπερπίεση των σταφυλιών,
12 συμπεριλαμβανομένου και του ελέγχου του, και της ελάχιστης ποσότητας αλκοόλης που περιέχεται στα υποπροϊόντα (Παράρτημα XVb Ενιαίος κανονισμός ΚΟΑ), καθώς και οι εφαρμοζόμενοι κανόνες για την απόσταξη υποπροϊόντων. 8. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η μεταρρύθμιση του αμπελοοινικού τομέα το 2008 στόχευε κυρίως στην "αύξηση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαίων παραγωγών οίνου." Η Επιτροπή θεωρεί ότι η μεταρρύθμιση του 2008 εφαρμόστηκε σωστά. Η κατάργηση των μέτρων παρέμβασης στην αγορά πραγματοποιήθηκε χωρίς μεγάλες δυσκολίες. Οι αμπελουργικές ζώνες και η παραγωγή κρασιού στην ΕΕ συνέχισαν να προσαρμόζονται στη ζήτηση τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία: η αγορά είναι σχετικά σταθερή, οι τιμές αυξήθηκαν, παρά τη σταθερή μείωση της εγχώριας κατανάλωσης, δεν υπάρχει καμία ένδειξη διαρθρωτικού πλεονάσματος στον τομέα του οίνου. Η εφαρμογή του καθεστώτος εκρίζωσης και των εθνικών προγραμμάτων στήριξης ήταν επιτυχής επιλογή. Εκριζώθηκαν 161.164 εκτάρια γης και σχεδόν 305.000 εκτάρια έχουν αναδιαρθρωθεί επιδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Άλλα σημαντικά μέτρα που έχουν χρησιμοποιηθεί ευρέως, είναι η προώθηση και οι επενδύσεις. Οι τελευταίες διαθέσιμες πληροφορίες για τις εμπορικές εκθέσεις δείχνουν ότι: οι εξαγωγές προς τρίτες χώρες αυξήθηκαν σημαντικά από το 2007 μέχρι σήμερα και ανέρχονται σε 22 εκατ. εκατόλιτρα (8,1 δισ. ευρώ, ενώ η μέση αξία των εξαγωγών αυξήθηκε ανά εκατόλιτρο). Οι πρώτοι μήνες του 2012 δείχνουν ακόμη και μια μικρή αύξηση σε σύγκριση με την ίδια περίοδο το 2011. Ενώ η διείσδυση σε νέες αγορές είναι αξιοσημείωτη τα μερίδια αγοράς σε άλλες αγορές του εξωτερικού, ακόμα και σε ορισμένα Κράτη Μέλη έχουν μειωθεί λόγω του ανταγωνισμού από τους οίνους Τρίτων Χωρών. Εν κατακλείδι, η Επιτροπή θεωρεί ότι η συνέχιση της μεταρρύθμισης του αμπελοοινικού τομέα θα βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα του τομέα. Η Επιτροπή θα εξετάσει τρόπους βελτίωσης της νομοθεσίας ώστε να αποσαφηνίσει και να προσδιορίσει συγκεκριμένα σημεία, ιδιαίτερα όσον αφορά τα εθνικά προγράμματα στήριξης, την πολιτική της ποιότητας, την επισήμανση και τις οινολογικές πρακτικές.